Khẳng đi ̣nh sự nhấn mạnh tham tố đảo trong các quá trình

7. Cấu trúc của luận án

2.4.1. Khẳng đi ̣nh sự nhấn mạnh tham tố đảo trong các quá trình

2.4.1.1. Khẳng đi ̣nh sự nhấn mạnh tham tố đảo trong quá trình vật chất

a. Quá trình vật chất: hành động

Qua khảo sát nguồn cứ liê ̣u thu thâ ̣p được, kết quả cho thấy khi muốn nhấn ma ̣nh mô ̣t thông tin nào đó liên quan đến quá trình vâ ̣t chất hành đô ̣ng người ta có thể diễn đa ̣t bằng cách chêm xen yếu tố phu ̣ trợ it.

Ví du ̣ {2: 61} ...Everything she did seemed to amuse him, as though she were a gamboling kitten. It was exciting to go out with him for he was so handsome... [6]

Xét câu: It was exciting to go out with him for he was so handsome trong ví du ̣ trên, để nhấn ma ̣nh thông tin liên quan đến tham tố đảo (exciting) đối với tham tố liên quan là QT:vc hành đô ̣ng (go out), tác giả đã đă ̣t thông tin liên quan đến tham tố đảo (exciting) trước tham tố là quá trình vâ ̣t chất hành đô ̣ng với sự xuất hiê ̣n của từ nhấn ma ̣nh (It) ở vi ̣ trí đầu câu. Chính yếu tố chêm xen nhấn ma ̣nh (It) cùng với tham tố đảo (exciting) là thông tin được nhấn mạnh. Tuy nhiên, Đề đánh dấu được xác đi ̣nh là yếu tố chêm xen (it). Phần còn la ̣i (was exciting to go out with him for he was so handsome) được xác đi ̣nh là Thuyết nhằm thuyết giải cho Đề.

b. Quá trình vật chất: tác động

Cũng giống như kiểu nhấn ma ̣nh liên quan đến tham tố đảo là quá trình vâ ̣t chất hành đô ̣ng có thành phần đảo về phía trước, kiểu nhấn ma ̣nh tham tố có thành phần đảo về phía trước liên quan đến quá trình vâ ̣t chất tác đô ̣ng cũng có sơ đồ tương tự.

Ví du ̣ {2: 62} ... I have no understanding of it and I am not sure that I believe in it. Perhaps It was a sin to kill the fish. I suppose it was even though I did it to keep me alive and feed many people.... [2]

Xét câu: It was a sin to kill the fish. Vì muốn nhấn ma ̣nh tham tố (a sin) mà tác giả đã đă ̣t nó lên vi ̣ trí trước tham tố quá trình vâ ̣t chất tác đô ̣ng (to kill the fish) cùng với sự xuất hiê ̣n của yếu tố chêm xen (it) làm cho nó (It was a sin) trở thành cu ̣m yếu

77 tố chêm xen nhấn ma ̣nh. Phần còn la ̣i là tham tố 2 được xác đi ̣nh từ (to kill the fish)

nhằm thuyết giải cho tham tố 1 (a sin) trong cu ̣m yếu tố chêm xen nhấn ma ̣nh.

c. Quá trình vật chất: chuyển giao

Liên quan đến tham tố đảo trong quá trình vâ ̣t chất chuyển giao, có những lúc thông tin được nhấn mạnh là tham tố được đảo nhưng la ̣i đứng sau yếu tố chêm xen (It) ta ̣o thành tham tố đảo 1 chở thông tin được nhấn mạnh đến người đo ̣c/nghe.

Ví du ̣ {2: 63}...It’s a crime to send you back ... [1]

Vì muốn nhấn ma ̣nh tham tố đảo (a crime) mà tác giả đã đưa nó lên trước cả quá trình vâ ̣t chất chuyển giao và làm cho nó trở thành tham tố 1 được đảo cùng với yếu tố chêm xen (it). Phần còn la ̣i là tham tố 2 được xác đi ̣nh từ tham tố quá trình vâ ̣t chất chuyển giao (to send you back).

2.4.1.2. Khẳng đi ̣nh sự nhấn mạnh tham tố đảo trong quá trình hành vi

Cũng giống như sự khẳng đi ̣nh sự nhấn ma ̣nh nô ̣i dung thông tin liên quan đến mô ̣t tham tố trong Quá trình vâ ̣t chất. Sự khẳng đi ̣nh nhấn ma ̣nh nô ̣i dung thông tin liên quan đến mô ̣t tham tố đảo còn xảy ra trong Quá trình hành vi và có các sơ đồ tương tự.

Ví du ̣ {2: 64}... As to what this army would eat, she did not care. It was hard enough for her to feed her own... [6]

Trong ví du ̣ trên, để nhấn ma ̣nh thông tin liên quan đến sự khó khăn thiếu thốn của bản thân được thể hiê ̣n qua cu ̣m tính từ (hard enough) đối với cuô ̣c sống mưu sinh (to feed her own), tác giả đã đă ̣t thông tin liên quan đó (hard enough) lên trước quá trình hành vi với sự xuất hiê ̣n của từ chêm xen (it) ở vi ̣ trí đầu câu. Chính cu ̣m từ It was hard enough for her là thông tin được nhấn ma ̣nh chứa tham tố đảo thứ nhất trong câu có Thức khẳng đi ̣nh. Phần còn la ̣i (to feed her own) là thành phần bi ̣ đảo được xác đi ̣nh là tham tố 2 nhằm thuyết giải cho tham tố đảo thứ nhất.

2.4.1.3. Khẳng đi ̣nh sự nhấn mạnh tham tố đảo trong quá trình tinh thần

a. Quá trình tinh thần: tri nhận

Trong quá trình tinh thần tri nhâ ̣n, sơ đồ đảo ngữ nhấn ma ̣nh còn xảy ra đối với các tham tố Hiê ̣n tượng được biểu hiê ̣n bằng thành phần cú pháp Tân ngữ, Bổ ngữ, và Tra ̣ng ngữ... Các thành phần này kết hợp với yếu tố chêm xen nhằm mục đích nhấn mạnh.

Ví du ̣ {2: 65}... She could not look down on him from the heights of womanly superiority, smiling as women have always smiled at the antics of men who are boys at heart. It would be pleasant to feel superior to Rhett... [6]

Xét câu: It would be pleasant to feel superior to Rhett. Vì mu ̣c đích nhấn ma ̣nh tính chất hài lòng được thể hiê ̣n qua cu ̣m từ (pleasant) đối với tra ̣ng thái vượt trô ̣i hơn Rhett được thể hiê ̣n qua (to feel superior to Rhett), tác giả đã đảo thành phần chứa

78 thông tin (pleasant) lên trước kết hợp với yếu tố chêm xen ta ̣o thành cu ̣m cấu trúc nhấn ma ̣nh thể hiê ̣n qua cu ̣m chủ - vi ̣ (It would be pleasant). Phần còn la ̣i được thể hiê ̣n qua cu ̣m đô ̣ng từ chỉ quá trình tinh thần tri nhâ ̣n (to feel superior to Rhett) trở thành tham tố đảo 2 trong phần Thuyết.

b. Quá trình tinh thần: nhận thức

Sơ đồ nhấn ma ̣nh cũng được chúng tôi tìm thấy đối với quá trình tinh thần nhâ ̣n thức.

Ví du ̣ {2: 66}... We had better have prayers now,” interrupted Ellen so smoothly that, if Scarlett had not known her mother well, the interruption would have passed unnoticed. It would be interesting to know who was the father of Emmie Slattery’s baby, but Scarlett knew she would never learn the truth of the matter if she waited to hear it from her mother... [6]

Xét câu: It would be interesting to know who was the father of Emmie Slattery’s baby. Yếu tố chêm xen (it) kết hợp với cụm tính ngữ có đô ̣ng từ be đi kèm (would be interesting) ta ̣o thành yếu tố nhấn ma ̣nh liên quan đến yếu tố đảo mà Quá trình tinh thần nhận thức xảy ra với thái đô ̣ khẳng đi ̣nh. Phần còn la ̣i chứa tham tố đảo 2 trong Thuyết (toknow who was the father of Emmie Slattery’s baby) đáng lẽ đóng vai chủ ngữ và làm Đề trong cấu trúc bình thường nhưng la ̣i trở thành tham tố bi ̣ đảo ra phía sau.