Tính cấp thiết và lý do chọn đề tài nghiên cứu
Trong quá trình đổi mới và phát triển đất nước, hệ thống ngân hàng, đặc biệt là các ngân hàng thương mại (NHTM), đóng vai trò quan trọng như "bà đỡ" của nền kinh tế Hoạt động tín dụng là hoạt động chủ chốt của NHTM ở Việt Nam, quyết định đến hiệu quả kinh doanh của ngân hàng Tín dụng không chỉ là nguồn sinh lời chính trong tổng thu nhập mà còn chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng tài sản Đồng thời, rủi ro từ hoạt động tín dụng vẫn là rủi ro chủ yếu mà các NHTM phải đối mặt.
Agribank, ngân hàng thương mại duy nhất có 100% vốn nhà nước, được thành lập vào ngày 26/3/1988 và hiện là một trong những ngân hàng lớn nhất Việt Nam về quy mô hoạt động và mạng lưới giao dịch Agribank đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp vốn cho phát triển nông nghiệp, nông thôn và nông dân Tính đến cuối năm 2017, Agribank có 2.233 chi nhánh và phòng giao dịch, cùng 2.626 ATM trên toàn quốc Tổng tài sản của ngân hàng đạt gần 1,2 triệu tỷ đồng, với nguồn vốn huy động gần 1,1 triệu tỷ đồng và tổng dư nợ cho vay hơn 900 ngàn tỷ đồng Lợi nhuận trước thuế của Agribank đạt trên 5 ngàn tỷ đồng.
Trong những năm gần đây, Agribank đã đối mặt với nhiều khó khăn trong hoạt động kinh doanh, chủ yếu do quản lý tín dụng yếu kém tại các chi nhánh, đặc biệt là ở Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh Tỷ lệ nợ xấu gia tăng đã làm tăng chi phí trích lập dự phòng rủi ro tín dụng, giảm hiệu quả sử dụng nguồn vốn và dẫn đến sự suy giảm trong hiệu quả kinh doanh Đến hết quý II năm 2018, Agribank đã ghi nhận những thách thức này.
Hai chi nhánh có tỷ lệ nợ xấu cao nhất trong toàn hệ thống, với tổng nợ xấu vượt 20 ngàn tỷ đồng, chiếm 2,18% tổng dư nợ (Nguồn: Agribank, Báo cáo tổng kết quý II/2018).
Trong bối cảnh khó khăn chung của hệ thống ngân hàng, Agribank Phước Long đang đối mặt với thách thức trong hoạt động tín dụng, đặc biệt tại huyện nông thôn Bạc Liêu, nơi kinh tế chủ yếu dựa vào nông nghiệp với hai sản phẩm chính là lúa và tôm Những rủi ro do cả nguyên nhân chủ quan và khách quan gây ra đã ảnh hưởng đến nguồn vốn đầu tư của ngân hàng, đặc biệt là rủi ro mất vốn từ các hộ nông dân, đối tác lớn nhất của Agribank Phước Long Do đó, việc cải thiện công tác tín dụng cho hộ nông dân là cần thiết để khắc phục những hạn chế hiện tại, phòng ngừa rủi ro và nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng.
Tôi quyết định chọn đề tài “Hoàn thiện hoạt động tín dụng đối với hộ nông dân sản xuất tại Agribank chi nhánh huyện Phước Long, tỉnh Bạc Liêu” cho luận văn của mình, dựa trên những lý do đã nêu.
Mục tiêu nghiên cứu
2.1 Mục tiêu nghiên cứu tổng quát
Mục tiêu nghiên cứu là phân tích thực trạng hoạt động tín dụng đối với hộ nông dân sản xuất tại Agribank Phước Long và đề xuất các giải pháp nhằm cải thiện hiệu quả của hoạt động này.
2.2 Mục tiêu nghiên cứu cụ thể
- Hệ thống hoá những vấn đề lý luận cơ bản về tín dụng đối với hộ nông dân sản xuất
- Phân tích, đánh giá tình hình hoạt động tín dụng đối với hộ nông dân sản xuất tại Agribank Phước Long
- Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động tín dụng đối với hộ nông dân sản xuất tại Agribank Phước Long
Tác giả đã phân tích và đánh giá thực trạng hoạt động tín dụng hộ nông dân sản xuất dựa trên các số liệu liên quan, từ đó chỉ ra những mặt tích cực cũng như những thách thức trong quá trình thực hiện.
Trong hoạt động tín dụng hộ nông dân sản xuất, tồn tại một số hạn chế như việc sử dụng vốn sai mục đích, phương án sản xuất không khả thi và hiệu quả thấp, cùng với khả năng trả nợ gặp khó khăn dẫn đến nợ quá hạn và nợ khó thu hồi Để khắc phục những vấn đề này, cần đưa ra các giải pháp phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả tín dụng và hỗ trợ nông dân trong việc quản lý tài chính.
Câu hỏi nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu nhằm trả lời các câu hỏi sau:
- Cơ sở lý luận về hoạt động tín dụng đối với hộ nông dân sản xuất là gì?
Hoạt động tín dụng đối với hộ nông dân sản xuất tại Agribank Phước Long hiện nay đang diễn ra với nhiều thuận lợi, nhưng cũng gặp không ít khó khăn Một số mặt được bao gồm sự hỗ trợ tài chính kịp thời cho nông dân, giúp họ đầu tư vào sản xuất và nâng cao hiệu quả kinh tế Tuy nhiên, vẫn tồn tại những hạn chế như quy trình xét duyệt hồ sơ tín dụng còn phức tạp, một số hộ nông dân thiếu kiến thức về quản lý tài chính, và mức lãi suất vẫn còn cao Để cải thiện tình hình, cần có những giải pháp khắc phục nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ tín dụng, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hộ nông dân trong việc tiếp cận nguồn vốn.
- Giải pháp nào để hoàn thiện hoạt động tín dụng đối với hộ nông dân sản xuất tại Agribank Phước Long?
4 Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Hoạt động tín dụng đối với hộ nông dân sản xuất tại Agribank Phước Long
- Về không gian: Tại Agribank chi nhánh huyện Phước Long, tỉnh Bạc Liêu
Dữ liệu nghiên cứu được thu thập từ hoạt động kinh doanh tại chi nhánh Agribank Phước Long trong giai đoạn 2015 - 2018, sử dụng số liệu thứ cấp Để làm rõ xu hướng và diễn biến thực trạng vấn đề nghiên cứu, có thể mở rộng dữ liệu từ những năm trước đó.
5 Ý nghĩa lý luận và thực tiễn
Nghiên cứu này hy vọng sẽ góp phần vào kho tàng học thuật, cung cấp tư liệu tham khảo quý giá cho các đề tài nghiên cứu tương tự trong tương lai.
Bài viết cung cấp cái nhìn tổng quan và thực tế về hoạt động tín dụng đối với hộ nông dân sản xuất tại Agribank Phước Long, dựa trên lý luận, thông tin thu thập và kết quả phân tích Qua đó, bài viết giúp các nhà quản lý đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động tín dụng, góp phần phát triển bền vững trong lĩnh vực nông nghiệp.
4 dụng nói riêng và hoạt động kinh doanh nói chung tại Agribank Phước Long ngày càng tốt hơn
6 Kết cấu của đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, các bảng biểu, luận văn có kết cấu bao gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về hoạt động tín dụng đối với hộ nông dân sản xuất tại ngân hàng thương mại
Chương 2: Thực trạng hoạt động tín dụng đối với hộ nông dân sản xuất tại Agribank Phước Long
Chương 3: Định hướng, mục tiêu và một số giải pháp hoàn thiện hoạt động tín dụng hộ nông dân sản xuất tại Agribank Phước Long
7 Tổng quan tình hình nghiên cứu
Hoạt động tín dụng của ngân hàng thương mại là chủ đề được nhiều nghiên cứu khoa học khai thác, bao gồm nhiều luận án tiến sĩ và luận văn thạc sĩ Qua quá trình nghiên cứu tài liệu, tôi đã tham khảo các luận văn và luận án liên quan đến đề tài này.
7.1 Các nghiên cứu về hoạt động tín dụng của các NHTM
Luận văn thạc sỹ của Nguyễn Thị Bích Ngọc, thuộc Đại học Thái Nguyên, nghiên cứu về việc nâng cao chất lượng tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc tế Việt Nam, chi nhánh Quảng Ninh Tác phẩm này nhằm phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng và đề xuất giải pháp cải thiện hiệu quả cho ngân hàng.
Luận văn thạc sỹ của Lê Quỳnh Trang tại Đại học Thái Nguyên, mang tên “Tăng cường quản lý hoạt động tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn - Hà Nội”, tập trung vào việc nâng cao chất lượng tín dụng và quản lý hoạt động tín dụng Tác giả đưa ra nhiều giải pháp thực tiễn nhằm cải thiện và nâng cao hiệu quả kinh doanh cho ngân hàng Mặc dù các đề tài nghiên cứu này có sự tương đồng, nhưng chúng cũng mở rộng ra nhiều khía cạnh khác nhau liên quan đến đối tượng nghiên cứu.
Nghiên cứu này không chỉ tập trung vào đối tượng hộ nông dân sản xuất mà còn mở rộng đến 5 khách hàng khác, nhằm phân tích các ngân hàng thương mại cổ phần (NHTMCP) và điều kiện nghiên cứu tại nhiều địa phương khác nhau, từ đó làm nổi bật sự khác biệt trong đặc điểm và điều kiện của từng khu vực.
Vì vậy tác giả chỉ có thể kế thừa những giải pháp mang tính chung nhất trong cùng hệ thống ngân hàng
Luận văn thạc sỹ của Trần Thị Tuyết, sinh viên Đại học Bách Khoa Hà Nội, nghiên cứu về quản trị rủi ro tín dụng đối với khách hàng cá nhân và hộ gia đình tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Phúc Yên Nghiên cứu này nhằm đánh giá các phương pháp quản lý rủi ro tín dụng hiện tại và đề xuất giải pháp cải thiện hiệu quả quản trị rủi ro trong lĩnh vực tín dụng ngân hàng.
Luận văn thạc sỹ của Lê Vinh Tài tại Đại học Tài chính - Marketing nghiên cứu về quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Quảng Trị, một đề tài quan trọng trong lĩnh vực tín dụng ngân hàng Nghiên cứu này không chỉ tập trung vào quản trị rủi ro mà còn giúp tác giả nhận diện và phân tích các danh mục rủi ro trong hoạt động tín dụng đối với cá nhân và hộ gia đình Qua việc nghiên cứu nhiều ngân hàng thương mại, từ các ngân hàng nhà nước lớn như Agribank, Vietinbank, BIDV đến các ngân hàng cổ phần năng động như VIB và SHB, tác giả đã thu thập được nhiều mô hình quản trị rủi ro hiện đại, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tín dụng và quản lý rủi ro hiệu quả hơn cho các ngân hàng.
7.2 Các nghiên cứu về hoạt động tín dụng của Agribank
Luận văn thạc sỹ của Nguyễn Thị Tuyến tại Đại học Đà Nẵng, với đề tài "Phát triển cho vay hộ sản xuất tại Agribank chi nhánh tỉnh Bình Định", tập trung nghiên cứu đối tượng hộ sản xuất của Agribank Tác giả đã tham khảo nhiều vấn đề liên quan, bao gồm cơ sở lý luận và thực trạng cho vay Tuy nhiên, nghiên cứu chủ yếu xoay quanh khía cạnh phát triển cho vay, trong khi các vấn đề như xử lý thu hồi nợ và giải pháp nâng cao hoạt động tín dụng đối với hộ sản xuất chưa được đề cập đầy đủ.
- Luận văn thạc sỹ “Quản lý hoạt động tín dụng tại Agribank chi nhánh Mê
Bài viết "Linh" của tác giả Nguyễn Minh Dũng từ Đại học Quốc gia Hà Nội có nhiều điểm tương đồng với nghiên cứu về "Quản lý hoạt động tín dụng tại Agribank" Tác giả nhấn mạnh sự cần thiết phải quản lý để hoàn thiện, vì vậy các vấn đề thực trạng và giải pháp trong nghiên cứu rất phù hợp với thực tế Tác giả đã tham khảo nhiều khía cạnh như xây dựng dự án, phương án đầu tư, kiểm tra vốn vay, và các biện pháp quản lý, xử lý thu hồi nợ Tuy nhiên, đề tài này tập trung vào quản lý hoạt động tín dụng nói chung, không chỉ riêng một đối tượng cụ thể nào.
- Luận án Tiến sỹ: “Quản trị rủi ro tín dụng của Ngân hàng Nông nghiệp và
Bài viết "Phát triển Nông thôn Việt Nam" của tác giả Nguyễn Tuấn Anh từ Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội cung cấp cái nhìn toàn diện về hoạt động tín dụng trong hệ thống Agribank, bao gồm tín dụng hộ sản xuất Nghiên cứu tập trung vào quản lý hoạt động tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng trong lĩnh vực nông thôn.
Bài viết này đề cập đến 7 giải pháp tín dụng nhằm giảm thiểu rủi ro tín dụng theo tiêu chuẩn quốc tế, phù hợp với tình hình hiện tại Nghiên cứu đã chỉ ra thực trạng cho vay đối với hộ sản xuất và quản lý hoạt động tín dụng tại các chi nhánh, đặc biệt là rủi ro và quản trị rủi ro tín dụng của các ngân hàng thương mại, đặc biệt là Agribank Tác giả cũng đã tham khảo nhiều tài liệu khoa học liên quan, như bài viết của Phạm Thanh Trang về hiệu quả tín dụng đối với hộ sản xuất, Nguyễn Tiến Đông về giải pháp tăng tín dụng nông nghiệp, ThS Mai Việt Trung về hiệu quả vốn tín dụng cho phát triển nông thôn, TS Nghiêm Văn Bảy về phát huy hiệu quả tín dụng nông nghiệp, và TS Nguyễn Thanh Bình về chính sách tín dụng cho nông nghiệp.
Tín dụng ngân hàng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ hộ sản xuất về mặt kinh tế, chính trị và xã hội, được thể hiện qua các chỉ tiêu định tính và định lượng Nghiên cứu cũng chỉ ra các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động tín dụng của hộ sản xuất và đề xuất nhiều chính sách của Nhà nước nhằm cải tiến quy trình và tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan, ban ngành liên quan Vai trò của ngân hàng trong phát triển sản xuất nông nghiệp là rất lớn, và cần có các giải pháp hiệu quả để nâng cao hiệu quả vốn tín dụng cho phát triển nông nghiệp nông thôn.
