DƯỢC LIỆU CHỨA CARBOHYDRAT ThS Ds Nguyễn Thị Thương 3/24/2020 MỤC TIÊU HỌC TẬP 1.PHÂN LOẠI CÁC CARBOHYDRAT & CẤU TRÚC HOÁ HỌC CỦA: - TINH BỘT - CELLULOSE VÀ CÁC DẪN CHẤT - GÔM, CHẤT NHẦY VÀ PECTIN - b-GLUCAN, FRUCTAN PHƯƠNG PHÁP KIỂM NGHIỆM CÁC DƯỢC LIỆU CHỨA CÁC THÀNH PHẦN TRÊN MỘT SỐ DƯỢC LIỆU CHỨA TINH BỘT, CELLULOSE, GÔM VÀ CHẤT NHẦY (Ý DĨ, SEN, CÁT CĂN, BƠNG, HỒI SƠN, GƠM ARABIC, GƠM ADRAGANT, SÂM BỐ CHÍNH, MÃ ĐỀ, THẠCH, LINH CHI) 3/24/2020 ĐỊNH NGHĨA CARBOHYDRAT Carbohydrat là những nhóm hợp chất hữu gồm:  Monosaccharid  những dẫn chất  những sản phẩm ngưng tụ của chúng qua dây nối glycosid 3/24/2020 PHÂN LOẠI CARBOHYDRAT  nhóm - Monosaccharid - Oligosaccharid: thủy phân cho 2-6 đường đơn - Polysaccharid: phân tử lớn, gồm nhiều monosaccharid nối với nhau, tinh bột, cellulose, gôm, pectin, chất nhày 3/24/2020 ĐẠI CƯƠNG CARBOHYDRAT - Monosaccharid là những + Polyhydroxyaldehyd (aldose) + polyhydroxyceton (cetose) có thể tồn dưới dạng mạch hở hay mạch vòng bán acetal 3/24/2020 3/24/2020 OH MONOSACCHARID O HO OH HO OH  đường đơn không thể cho những carbohydrat đơn giản bị thủy phân H H HO H H HO OH 1 C C C C C H OH HO H OH O 6CH OH D-Glucose O H H 1CHO H C C C H C OH HO C H H C OH H C OH OH H OH O O 6CH OH α-D-Glucose 6CH OH β-D-Glucose 3/24/2020 MONOSACCHARID 3/24/2020 MONOSACCHARID 3/24/2020 MONOSACCHARID 3/24/2020 10 GƠM ARABIC (gơm rập) Acacia senegal (L.) Willd., Mimosaceae Đặc điểm thực vật: + nhỡ, có gai ngắn và cong + Lá kép lần lông chim + Hoa màu trắng + Quả loại đậu 3/24/2020 92 GƠM ARABIC Phân bớ : - Sudan - Tây & Nam sa mạc Sahara 3/24/2020 93 GÔM ARABIC Đặc điểm dược liệu : trịn khơng đều, rắn, d= – cm, vàng hay vàng nâu Tan nước tạo dd keo, dính Thành phần hóa học: - polysaccharid thuộc nhóm acid - 3-4 % chất vô (Ca, K, Mg) 3/24/2020 94 GƠM ARABIC Cơng dụng: -Lam dịu chỗ: viêm họng, viêm dày -Bào chế: chất ởn định, chất nhũ hóa, tá dược dính - Thực phẩm, keo dán 3/24/2020 95 SÂM BỐ CHÍNH Albelmoschus sagittifolius, họ Bơng Malvaceae 3/24/2020 96 SÂM BỐ CHÍNH Albelmoschus sagittifolius, họ Bông Malvaceae - Bộ phận dùng: Rễ củ -Thành phần hóa học: Chất nhầy, tinh bột - Công dụng: Thuốc bổ, thuốc trị ho 3/24/2020 97 MÃ ĐỀ Plantago major L., Plantaginaceae MÃ ĐỀ Plantago major L., Plantaginaceae Đặc điểm thực vật - Cây thảo, thân rất ngắn - Lá mọc gốc thành hình hoa thị - Cụm hoa có cán dài, hướng thẳng đứng Hoa mẫu - Quả nang - Hạt cho vào nước hóa nhầy MÃ ĐỀ Plantago major L., Plantaginaceae Phân bố Mọc hoang và trồng khắp nơi VN Bộ phận dùng - Lá - Hạt : Xa tiền tử MÃ ĐỀ Plantago major L., Plantaginaceae Thành phần hóa học - Tồn có chất nhầy : Lá 20%, Hạt 40% - Lá : Iridoid glycosid  Kháng khuẩn - Flavonoid : Khoảng 10 chất MÃ ĐỀ Plantago major L., Plantaginaceae TÁC DỤNG – CÔNG DỤNG 5.1 Lá - Lợi tiểu - Trừ đờm, chữa ho - Kháng khuẩn 5.2 Hạt (Xa tiền tử) - Nhuận tràng - Chống viêm - Long đờm, lợi tiểu THẠCH Agar – Agar Là sản phẩm chế biến từ số loài tảo biển thuộc ngành tảo đỏ Rhodophyta Rau câu rễ tre Gelidiella acerosa Rau câu vàng Gracilaria verrucosa Chế biến thạch Tảo Tưới nước, phơi nắng (loại muối) Đun với nước acid hóa nhẹ, lọc Dịch lọc để nguội, đơng lạnh Cho tan đá, đóng khn Phơi khô sấy THẠCH Agar – Agar Thành phần hóa học : - Chất nhầy : 70 – 80% - Nước : 10 – 20% - Chất vô : 1- 4% Công dụng - Làm bánh kẹo, nước giải khát - Chữa táo bón kéo dài - Chế môi trường nuôi cấy vi sinh ... Monosaccharid - Oligosaccharid: thủy phân cho 2-6 đường đơn - Polysaccharid: phân tử lớn, gồm nhiều monosaccharid nối với nhau, tinh bột, cellulose, gôm, pectin, chất nhày 3/24/2020 ĐẠI CƯƠNG CARBOHYDRAT. .. MONOSACCHARID 3/24/2020 MONOSACCHARID 3/24/2020 MONOSACCHARID 3/24/2020 10 OLIGOSACCHARID  Khi thủy phân cho 1-6 đường đơn **Ví dụ: - Saccarose = Glucose + Fructose 3/24/2020 11 OLIGOSACCHARID... NGHĨA CARBOHYDRAT Carbohydrat là những nhóm hợp chất hữu gồm:  Monosaccharid  những dẫn chất  những sản phẩm ngưng tụ của chúng qua dây nối glycosid 3/24/2020 PHÂN LOẠI CARBOHYDRAT