Lịch sử vấn đề 5
Trong những năm gần đây, việc nghiên cứu và biên soạn lịch sử địa phương đã trở thành một nhu cầu quan trọng, mang ý nghĩa giáo dục sâu sắc và được nhiều cấp, ngành tại địa phương quan tâm Thanh Hóa nổi bật với nhiều công trình nghiên cứu lịch sử chất lượng như “Địa chí Thanh Hóa”, “Lịch sử Thanh Hóa”, “Danh sĩ Thanh Hóa và việc học đời xưa”, và “Lịch sử Đông bộ tỉnh Thanh Hóa”.
Yên Định, giống như nhiều địa phương khác, sở hữu những công trình lịch sử có giá trị như “Những sự kiện lịch sử của Đảng bộ Thiệu Yên Thanh Hoá”, “Lịch sử Đảng bộ huyện Yên Định” và “Yên Định (Thanh Hoá) trong thời kỳ đổi mới 1986 - 2003” Nhiều làng xã tại Yên Định cũng đang tích cực biên soạn lịch sử địa phương của mình.
Viết về phong trào cách mạng giải phóng dân tộc của nhân dân Yên Định d-ới sự lãnh đạo của Đảng bộ huyệnYên Định trong thời kỳ 1939 –
Từ năm 1945 đến nay, nhiều công trình lịch sử đã được đề cập với nhiều khía cạnh khác nhau Đặc biệt, các công trình lịch sử tiêu biểu dưới đây cần được nhấn mạnh.
Lịch sử Đảng bộ huyện Yên Định, tập 1 (1930 – 1975), xuất bản bởi Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Hà Nội năm 1999, đã dành một phần quan trọng để ghi lại quá trình vận động cách mạng giải phóng dân tộc tại Yên Định từ năm 1939.
- “Những sự kiện lịch sử của Đảng bộ Thiệu Yên - Thanh Hoá (1925 –
1945)” Nh¯ xuất bản Thanh Hoá - 1980, có đề cập tới cách mạng Yên Định trong giai đoạn 1939 – 1945(Từ trang 63 đến trang 115)
- “Lịch sừ Thanh Ho²” tập V 1930 - 1945 NXBKH - XH - Hà Nội
1996, tác phẩm có trình bày những sự kiện lịch sử tiêu biểu ở Yên Định
- “Sơ giản lịch sử cách mạng Tháng Tám (1939 - 1945)”, NXB Thanh
Hoá 1966, phần nào đề cập đến một số nét lớn của cách mạng Yên Định
- “Niên biểu lịch sử Thanh Hoá” XN in Ba Đình Thanh Hoá 1998, có giới thiệu những sự kiện lịch sử tiêu biểu của cách mạng Yên Định (1939 -
- “Lịch sừ Đ°ng bộ tỉnh Thanh Ho², tập I, 1930 - 1954”, NXB Thanh
Hoá, 2000, phần nào đề cập đến cách mạng Yên Định thời kỳ 1939 - 1945
- “Sơ thảo lịch sử Đảng bộ ĐCSVN tỉnh Thanh Hoá, tập I (1939 -
Năm 1982, NXB Thanh Hóa đã phát hành công trình nghiên cứu về chủ trương của Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa trong việc chỉ đạo cách mạng Yên Định, đồng thời ghi lại một số sự kiện tiêu biểu trong lịch sử Yên Định từ năm 1939 đến 1945.
- “Địa chí Thanh Hoá, Q1 (địa lý và lịch sử )” NXB Thanh Ho² 1996, ít nhiều dành những trang viết về cách mạng Yên Định giai đoạn 1939 - 1945
- “Nhửng sứ kiện lịch sử Đảng bộ tỉnh Thanh Hoá, 1925 - 1945”, NXB
Thanh Hoá 1978, có đề cập tới một số sự kiện lịch sử Yên Định trong thời kỳ này …
Mặc dù các nghiên cứu trước đây đã đề cập đến nhiều khía cạnh liên quan đến đề tài của tôi, nhưng chưa có công trình nào thực hiện một cách hệ thống Nhiều vấn đề vẫn chưa được làm sáng tỏ, đặc biệt là việc đánh giá đúng vai trò của lực lượng cách mạng Yên Định Cần rút ra những bài học cần thiết và nhận diện các đặc điểm riêng của cách mạng Yên Định trong giai đoạn 1939 – 1945 dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ huyện.
Các công trình nghiên cứu đã đề cập sẽ cung cấp cơ sở ban đầu quý giá cho tác giả trong quá trình nghiên cứu Chúng sẽ là nguồn tài liệu bổ sung quan trọng giúp tác giả hoàn thành đề tài nghiên cứu khoa học lịch sử và làm sáng tỏ một số vấn đề cần thiết.
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là quá trình vận động cách mạng giải phóng dân tộc của Đảng bộ và nhân dân huyện Yên Định trong giai đoạn 1939 – 1945.
Bài viết tập trung vào việc nghiên cứu các sự kiện lịch sử liên quan trực tiếp và gián tiếp đến đối tượng đã xác định, trong khoảng thời gian từ 1939 đến 1945 Thời kỳ này bắt đầu từ nghị quyết Trung ương VI của Đảng Cộng sản Việt Nam vào tháng 11/1939, cho đến khi cuộc khởi nghĩa giành chính quyền tại Yên Định thành công vào ngày 19/8/1945 Đây là trọng tâm của đề tài Để có cái nhìn hệ thống hơn, bài viết cũng điểm qua phong trào cách mạng ở Yên Định trước năm 1939, cùng với một số nét lớn về lịch sử và điều kiện tự nhiên của Yên Định Đề tài được xác định trong không gian huyện Yên Định.
Việc giới hạn đề tài nghiên cứu sẽ giúp chúng tôi tập trung sâu hơn vào phong trào cách mạng giải phóng dân tộc của nhân dân Yên Định trong giai đoạn 1939 - 1945, từ đó rút ra những nhận xét và đánh giá chính xác Mục tiêu cuối cùng của đề tài là đạt được những hiểu biết sâu sắc về sự kiện lịch sử quan trọng này.
Để thực hiện nghiên cứu và biên soạn đề tài, chúng tôi tập trung vào việc thu thập các nguồn tài liệu thành văn liên quan đến phong trào cách mạng của nhân dân Yên Định trong giai đoạn 1939 - 1945.
Nguồn tài liệu thứ nhất phải kể đến là các tài liệu đ-ợc Ban nghiên cứu lịch sử Đảng tỉnh Thanh Hoá tổ chức biên soạn nh-:
-“Sơ thảo lịch sử Đảng cộng sản Việt Nam tỉnh Thanh Hoá, tập 1, 1925 - 1945” NXB Thanh Ho² 1982
- “Sơ giản lịch sử cách mạng tháng Tám ở tỉnh Thanh Hoá” NXB Thanh Hoá 1966
- “42 năm hoạt động của Đảng bộ Thanh Hoá” NXB Thanh Ho² 1974
- “50 năm hoạt động của Đảng bộ Thanh Hoá” NXB Thanh Ho² 1986
- “Lịch sừ Đ°ng bộ tỉnh Thanh Ho²” - tập 1- (1930 - 1954) NXB Thanh Hoá 2000
- “Vươn tới cao trào, tập II” NXB Thanh Hoá 1977 v.v …
Đề tài lịch sử về Yên Định sẽ được nghiên cứu dựa trên các tài liệu do địa phương Yên Định biên soạn, liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến nội dung này.
- “Lịch sừ Đ°ng bộ huyện Yên Định – tập 1 (1930 - 1975)” NXB Chính trị Quốc gia 1999; “Những sự kiện lịch sử của Đảng bộ Thiệu Yên Thanh Hoá
(1925 - 1945)” NXB Thanh Ho² 1980; “Văn kiện Đảng bộ Yên Định” v v
- Các t- liệu lịch sử dân tộc có tính chất tham khảo liên quan ít nhiều đến đề tài nữa nh- là : “Văn kiện Đảng (1939 - 1945)” BNCLSĐTW – 1963;
Trong quá trình thực hiện đề tài, chúng tôi đã tham khảo và sử dụng một số tài liệu quan trọng như cuốn “Đất nước Việt Nam qua các đời” của Đào Duy Anh, xuất bản năm 1962, và “Tên làng xã Việt Nam đầu thế kỷ XX” do Dương Thị The và Phạm Thị Hoa dịch và biên soạn, xuất bản năm 1998.
Chúng tôi đã tiếp cận một số nguồn tài liệu điền dã, bao gồm việc thăm quan các di tích lịch sử tại Yên Định và lắng nghe ý kiến từ các nhân chứng lịch sử cùng các lão thành cách mạng để phục vụ cho đề tài nghiên cứu Để hoàn thành đề tài này, tác giả áp dụng các phương pháp nghiên cứu như phương pháp lịch sử, phương pháp logic, phương pháp so sánh, phân tích, khái quát và tổng hợp, tất cả đều dựa trên quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin.
5 Bố cục của đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và tài liệu tham khảo, nội dung chính của luận văn đ-ợc trình bày trong 3 ch-ơng nh- sau:
Ch-ơng 1: Yên Định trong phong trào cách mạng 1930 - 1939
Ch-ơng 2: Đảng bộ Yên Định với quá trình chuẩn bị lực l-ợng tiến tới khởi nghĩa giành chính quyền (Từ tháng 11/1939 đến tháng 8/1945)
Ch-ơng 3: Đảng bộ Yên Định lãnh đạo khởi nghĩa giành chính quyền ở huyện nhà
Yên Định trong phong trào cách mạng
1930 - 1939 1.1 Vài nét khái quát về Yên Định
Huyện Yên Định, tọa lạc ở phía Tây Bắc Thành phố Thanh Hóa, được kết nối bởi quốc lộ 45 và tỉnh lộ 22, nằm giữa hai dòng sông Mã và sông Cầu Khu vực này là điểm giao thoa giữa vùng Đông Bắc và vùng Trung Du miền núi của tỉnh Thanh Hóa.