TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
Tổng quan các nghiên cứu trong và ngoài nước
2.2.1 Tình hình nghiên cứu trên thế giới
Tình hình nghiên cứu bệnh tiêu chảy do E coli
- Vi khuẩn ruột già Escherichia coli được Eschirich phân lập năm 1885 từ phân trẻ em.
Cũng như một số vi khuẩn đường ruột khác, E coli là vi khuẩn sống thường trực trong ruột già của gia súc và con người
Nghiên cứu của Theo Balier và cộng sự (1990) về chủng E coli tại Mỹ, Anh và Đức trong giai đoạn 1985 - 1988 cho thấy rằng E coli gây bệnh tiêu chảy ở bê, nghé chủ yếu cư trú tại đoạn xoắn ốc của kết tràng, dẫn đến tổn thương, viêm kết tràng và xuất huyết đại tràng.
Theo Gunther và cs (1985), nghiên cứu ảnh hưởng của lứa tuổi đối với bệnh tiêu chảy ở bê, nghé tăng dần theo tuổi.
E coli là vi khuẩn sống cộng sinh chiếm ưu thế nhất trong hệ vi sinh vật đường ruột của người và động vật Tuy nhiên, khi có điều kiện thích hợp, một số nhóm E coli gây độc tăng sinh mạnh trở thành nguyên nhân quan trọng gây tiêu chảy trên người và gia súc, đặc biệt là gia súc non (tiêu chảy bê, nghé, tiêu chảy lợn con theo mẹ) Vi khuẩn E coli được thải qua phân ra môi trường bên ngoài.
Tình hình nghiên cứu bệnh tiêu chảy do Salmonella
Nghiên cứu về Salmonella và các bệnh do chúng gây ra, cùng với những bệnh như dịch tả, lao, nhiệt than và thương hàn, đã được tiến hành trong hơn 120 năm qua trong lĩnh vực vi sinh vật y học.
- Năm 1885, vi khuẩn E coli và Salmonella được hai nhà khoa học Salmonella và Smith phát hiện.
- Năm 1889 và 1890 tại viện vệ sinh trường Đại học Greiswald (Đức) do
F Loeffler phụ trách đã xảy ra dịch bệnh làm thiệt hại nghiêm trọng đối với chuột thí nghiệm Nguyên nhân do loại vi khuẩn có tên lúc đó là Bacillus typhimurrium Năm 1891 C.O Jensen đã tách được S Dublin từ bệnh phẩm của bê bị tiêu chảy Cùng năm đó loài S.typhimurium được phát hiện ở Greiswal và Breslan (Bùi Văn Ý 2007)
- Theo Selbit lúc đầu tất cả các bệnh ở gia súc do Salmonella gây ra đều được gọi chung một tên là bệnh phó thương hàn “Paratyphus” Cho đến năm
1914 có tổng cộng 12 loài vi khuẩn được mô tả và xếp vào giống Salmonella
Vào những năm 30 của thế kỷ XX, số lượng loài Salmonella đã gia tăng đáng kể Năm 1926, White đã tiến hành nghiên cứu về cấu trúc kháng nguyên của Salmonella, mở ra một kỷ nguyên mới trong nghiên cứu về loại vi khuẩn này.
Năm 1972, tại Anh, vi khuẩn Salmonella được phát hiện trong 9,9% mẫu phân lợn, và năm 1973, tỷ lệ này tiếp tục là 7,3% trong hạch ruột lợn ốm Tại Mỹ, năm 1984, có 4,3% mẫu máu lợn chết cho thấy sự hiện diện của Salmonella Năm 1980, Hungary cũng công bố tỷ lệ mẫu phân lợn có vi khuẩn này.
Salmonella là 48% (Wilcock và cs, 1992)
2.2.2 Tình hình nghiên cứu trong nước
Bệnh tiêu chảy ở bê là một trong những bệnh phổ biến tại Việt Nam, thu hút sự quan tâm và nghiên cứu của nhiều tác giả trong nước.
Phạm Sỹ Lăng và cs (1997) cho thấy: Hội chứng tiêu chảy thường xảy ra phổ biến ở bò, đặc biệt là bê non dưới 6 tháng tuổi.
Bệnh tiêu chảy do E coli ở bê nghé là một vấn đề phổ biến, đặc biệt ở những con từ 1 đến 7 ngày tuổi Thời gian ủ bệnh kéo dài từ 12 đến 18 giờ, với triệu chứng chính là ỉa chảy, phân có thể từ nhão đến lỏng, chuyển từ màu vàng nhạt sang trắng, có vết máu và mùi hôi thối Nhiệt độ cơ thể thường bình thường hoặc hơi cao, nhưng có thể giảm xuống mức bình thường ở giai đoạn cuối Bê nghé có thể bỏ bú, khát nước và đôi khi bị chướng bụng Trong trường hợp nhẹ, bê nghé có thể hồi phục sau vài ngày mà không cần điều trị, nhưng khoảng 15-20% có thể trở nặng, dẫn đến suy sụp và tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Theo Trương Quang và cs (2007): nghiên cứu, xét nghiệm Salmonella từ
Nghiên cứu đã thu thập 121 mẫu phân của bê và 47 mẫu phân của nghé không bị tiêu chảy, cùng với 128 mẫu phân của bê và 52 mẫu phân của nghé bị tiêu chảy Để xác định khả năng bám dính, độc tố ruột và độc lực, 27 chủng Salmonella được phân lập từ bê nghé không bị tiêu chảy, 31 chủng từ bê nghé bị tiêu chảy, 16 chủng từ bê nghé không bị tiêu chảy và 19 chủng từ bê nghé bị tiêu chảy đã được kiểm tra.
Kết quả phân tích cho thấy rằng khi bê nghé bị ỉa chảy, tỉ lệ phân lập Salmonella tăng lên đáng kể, cụ thể là 72,66% so với 47,11% ở bê bình thường Số lượng vi khuẩn trên mỗi gam phân cũng gia tăng, với mức 2,25 x 10^6 so với 1,42 x 10^6, tương ứng gấp 1,77 lần (Trương Quang và cs).
Salmonella đóng vai trò quan trọng trong việc làm trầm trọng thêm tình trạng tiêu chảy ở bê nghé Kết quả nghiên cứu cho thấy các chủng Salmonella phân lập có khả năng mẫn cảm cao, với 66,66% đối với Colistin và 73,33% đối với Norfloxacin.
Khi bê nghé bị tiêu chảy, có thể sử dụng các loại thuốc kháng sinh chứa thành phần phù hợp để điều trị hiệu quả (Trương Quang và cs 2004).
Hội chứng tiêu chảy ở gia súc do nhiều nguyên nhân gây ra và sự xuất hiện của bệnh phụ thuộc vào các yếu tố như tuổi gia súc, mùa vụ, thức ăn, chuồng trại và điều kiện chăm sóc nuôi dưỡng Những yếu tố này tương tác với cơ thể gia súc, ảnh hưởng đến khả năng mắc bệnh tiêu chảy.
Bê thường mắc bệnh vào mùa mưa do thời tiết nóng ẩm, khiến chuồng trại và bãi chăn thả bị ô nhiễm, dẫn đến sự gia tăng bệnh tật (Lê Đăng Đảng và cs).
ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH
Đối tượng nghiên cứu
Đề tài được thực hiện trên đàn bê từ sơ sinh tới 12 tháng tuổi.
Địa điểm và thời gian thực hiện
Địa điểm: Trang trại bò Điềm Thụy, Phú Bình, Thái Nguyên
Thời gian: Từ ngày 20 tháng 11 năm 2018 tới ngày 25 tháng 05 năm 2019
Nội dung nghiên cứu
“Thực hiện quy trình chăm sóc nuôi dưỡng và phòng trị bệnh tiêu chảy cho đàn bê tại trang trại bò Điềm Thụy, Phú Bình, Thái Nguyên”
- Thực hiện quy trình chăm sóc nuôi dưỡng đàn bê từ sơ sinh đến 12 tháng tuổi.
- Thực hiện các biện pháp phòng và trị bệnh tiêu chảy cho đàn bê từ sơ sinh đến 12 tháng tuổi.
Các chỉ tiêu và phương pháp thực hiện
3.4.1 Các chỉ tiêu theo dõi
Tỉ lệ bò mắc bệnh
3.4.2 Phương pháp theo dõi (hoặ c thu th ậ p thông tin)
3.4.2.1 Phương pháp đánh giá tình hình chăn nuôi tại trang trại bò Điềm
Tại trang trại ở Thụy, Phú Bình, Thái Nguyên, tôi đã thu thập thông tin về phương pháp và quy trình chăm sóc đàn bê, đồng thời kết hợp với kết quả điều tra và theo dõi cá nhân để đánh giá tình hình chăn nuôi.
3.4.3 Phương pháp xử lý số liệu
Các phương pháp thống kê tính toán sử dụng trong đề tài tại trang trại
Tỉ lệ bê mắc bệnh tiêu chảy (%) = Số bê mắc tiêu chảy ×100
Tỉ lệ bê mắc tiêu chảy theo độ tuổi (%) Số bê mắc tiêu chảy theo độ tuổi × 100
Tổng số bê mắc tiêu chảy
Tỉ lệ bê chết do tiêu chảy (%) = Số bê chết do tiêu chảy ×100
Tổng bê mắc tiêu chảy
Tỉ lệ khỏi (%) = Số bê khỏi ×100 Tổng số bê điều trị
