Thiết kế nhà ga
Mặc dù các ga hành khách trên toàn thế giới phải tuân thủ quy trình chung, mỗi nhà ga tại các cảng hàng không đều có quy định riêng để phù hợp với quy định và đặc điểm địa phương Điều này phụ thuộc vào nhu cầu của hành khách.
Quy mô và bố trí của nhà ga hành khách được thiết kế để đáp ứng nhu cầu của hành khách, đặc biệt trong các mùa hoặc giờ cao điểm Sân bay thường được phân loại theo số lượng hành khách hàng năm, trong khi quy mô nhà ga dựa vào nhu cầu sử dụng trong giờ cao điểm Do nhu cầu thay đổi theo thời gian, mỗi nhà ga cần được khai thác với công suất linh hoạt để đảm bảo đáp ứng đủ nhu cầu trong các thời điểm cao điểm Ngành Hàng Không đã thiết lập các thông số quy hoạch điển hình để các sân bay có thể hoạt động hiệu quả trong mọi thời điểm, đảm bảo đủ công suất cho nhu cầu hành khách khi có sự gia tăng đột biến.
Các thông số quy hoạch điển hình trong thời kỳ cao điểm bao gồm:
Giờ cao điểm thứ ba mươi – tỉ lệ hàng giờ mà tại đó chỉ có 29 giờ là trải qua mức độ giao thông giờ cao điểm.
Bách phân vị thứ 95 (hoặc 5% giờ cao điểm) – tỷ lệ hàng giờ mà tại đó 5% lưu lượng giao thông được xử lý.
Ngày thường và tháng cao điểm (ADPM) cũng như giờ cao điểm trong ngày thường (ADPH) phản ánh thời gian cao điểm của người dân trong tháng cao điểm Để đánh giá khả năng sức chứa của nhà ga và ước lượng sự phù hợp dưới các điều kiện nhu cầu khác nhau, khái niệm về mức độ dịch vụ (Level of Service) đã được phát triển.
- LOS được áp dụng cho các thiết kế nhà ga sân bay, ban đầu được phát triển bởi Transport Canada những năm 1970
Vào năm 1981, phiên bản đầu tiên của Nguyên tắc sân bay và Quản trị nhu cầu đã được phát hành, bao gồm danh sách nguyên tắc của LOS dành cho các sân bay khu vực Tài liệu này sau đó được bổ sung vào sổ tay tham khảo, phục vụ cho các sân bay và cảng hàng không.
Mức độ dịch vụ là một khái niệm quan trọng được áp dụng trong thiết kế các cơ sở nhà ga sân bay mới, cũng như trong việc mở rộng và giám sát các nhà ga hiện tại Nó đóng vai trò như một bộ tiêu chuẩn để xác định các điều khoản trong hợp đồng giữa chủ sở hữu cảng hàng không, nhà kinh doanh và các nhà cung cấp dịch vụ khác.
LOS nhấn mạnh tầm quan trọng của các nguyên tắc sân bay, cho rằng chúng cần thiết hơn so với các chi tiết và số liệu định lượng khác như thời gian chờ và tốc độ tiến trình Mặc dù có những chỉ số về chất lượng dịch vụ và thông tin, nhưng thường thiếu hướng đi và lộ trình giống với các nguyên tắc của LOS Báo cáo đã được cải thiện để đồng nhất thời gian chờ đợi và yêu cầu về chất lượng dịch vụ theo không gian Bộ khung mới của LOS được xây dựng trên ba cấp: thiết kế, tối ưu và kém tối ưu.
Thiết kế nhà ga và mức độ dịch vụ (LOS) phản ánh đặc điểm của hành khách và khối lượng hành lý được vận chuyển Các yếu tố này cũng giúp xác định mức độ dịch vụ theo hợp đồng IATA khuyến nghị rằng tất cả các dự án phát triển nhà ga hành khách mới cần cân bằng giữa LOS, chi phí và chất lượng để đạt được cơ sở hạ tầng chất lượng cao và giá trị tốt nhất Bên cạnh đó, các loại nhà ga và quy tắc chung cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành nên nhà ga.
Việc bố trí nhà ga hành khách phụ thuộc vào nhiều yếu tố vật lý, môi trường và hoạt động kinh tế xã hội Vị trí của nhà ga thường được xác định bởi hệ thống đường băng, trong khi hướng đi và hình dạng của nhà ga được điều chỉnh theo đội bay vào giờ cao điểm Các nhà quy hoạch cố gắng tối ưu hóa không gian cho máy bay và mang đến trải nghiệm tốt nhất cho hành khách.
Cấu hình nhà ga cơ bản thường gồm có 5 đặc điểm then chốt:
Tuyến vận chuyển có thể được tổ chức theo mô hình xử lý tập trung hoặc bán phân cấp, với các hoạt động quản lý hành khách diễn ra tại một toà nhà trung tâm Hành khách di chuyển đến các khu vực cổng dọc theo các tuyến đường dài Để giảm thời gian và khoảng cách đi bộ, có thể lắp đặt các thiết bị cơ khí phục vụ chuyến bay, tuy nhiên chi phí liên quan là khá lớn.
Đơn vị nhà ga là một hệ thống gồm các mô-đun độc lập, được lập trình và kết nối chặt chẽ Mỗi mô-đun được thiết kế với đầy đủ cơ sở quản lý hành khách và vị trí đỗ máy bay, đảm bảo hoạt động hiệu quả trong việc phục vụ hành khách.
Bến tàu là khu vực nối liền giữa phòng chờ khởi hành và cổng ra, nơi hành khách cùng hành lý được tiếp nhận tại nhà ga chính Sau đó, hành khách sẽ được hướng dẫn qua các sân bến tàu để đến khu vực khởi hành nằm dọc theo hoặc ở cuối cầu tàu.
Vệ tinh là một mô hình quản lý nhà ga tập trung, nơi tập hợp hành khách và hành lý, với máy bay đậu xung quanh Hình dạng của vệ tinh có thể là tròn, tuyến tính hoặc hình elip, tùy thuộc vào không gian và số lượng máy bay cần chứa Các tòa nhà vệ tinh có thể được kết nối với cơ sở xử lý trung tâm qua các tuyến đường trên hoặc dưới mặt đất, giúp tối ưu hóa việc di chuyển của thiết bị phục vụ mặt đất và lưu thông máy bay.
Người chuyên chở thực hiện việc đưa đón hành khách và hành lý trong tòa nhà trung tâm trước khi đưa họ đến máy bay bằng xe buýt hoặc phòng chờ di động Máy bay được đỗ ở khu vực riêng biệt, không tiếp giáp với tòa nhà Khi xe buýt được sử dụng để vận chuyển hành khách từ ga quản lý trung tâm, hành khách sẽ di chuyển qua các luồng di động để tiếp cận máy bay Tuy nhiên, dịch vụ đưa đón bằng xe buýt cũng khiến hành khách phải đối mặt với thời tiết khắc nghiệt và các nguy cơ môi trường như khói và khí thải từ trang thiết bị mặt đất và động cơ máy bay.
Nguyên tắc chính
Các nguyên tắc chính cần được kết hợp trong việc lập kế hoạch bố trí nhà ga hành khách bao gồm:
Quy trình xử lý theo đường thẳng
Tìm đường rõ ràng và biển báo
Hệ thống hiển thị thông tin chuyến bay tốt (FIDS).
Cơ sở hạ tầng được tối ưu hóa nhằm rút ngắn khoảng cách di chuyển, tiết kiệm thời gian, đảm bảo an toàn và mang lại sự thuận tiện tối đa cho nhân viên và hành khách trong các hoạt động.
hạ tầng khai thác mặt đất, thiết bị
Khu vực hoạt động bay
Các khu vực dễ tiếp cận máy bay bao gồm đường lăn, đường cất hạ cánh, khu vực sân đỗ, khu vực bảo dưỡng tàu bay và khu vực kiểm soát không lưu Đường lăn là những con đường kết nối giữa đường hạ cất cánh và các khu vực như sân đỗ, hangar, nhà ga cùng các trang thiết bị khác Thông thường, đường lăn được xây dựng bằng bề mặt cứng như bê tông nhựa hoặc bê tông, mặc dù một số cảng hàng không nhỏ có thể sử dụng đường trải sỏi hoặc cỏ.
Các cảng hàng không với mật độ hạ - cất cánh cao thường xây dựng các đường lăn tốc độ cao và đường thoát nhanh Điều này cho phép máy bay đang di chuyển với tốc độ cao có thể thoát khỏi đường hạ - cất cánh một cách nhanh chóng, từ đó rút ngắn thời gian hạ - cất cánh của chuyến bay tiếp theo.
Hệ thống đường lăn tại Cảng hàng không Tân Sơn Nhất bao gồm các đường lăn Bắc Nam, El, E2, E4, E6, Wl, W2, W3, W4, W5, W6, W7 (bao gồm W7A và W7B), W9, W11 và M1 Đường hạ - cất cánh, hay còn gọi là đường băng, là khu vực hình chữ nhật trên sân bay dành cho máy bay hạ cánh và cất cánh Đường hạ - cất cánh có thể là bề mặt nhân tạo như nhựa đường hoặc bê tông, hoặc bề mặt tự nhiên như cỏ, bụi bẩn, sỏi, đá, hoặc muối, và có thể hiểu rộng hơn là bất kỳ khu vực dài, bằng phẳng và thẳng nào.
Khu vực an toàn xung quanh đường hạ - cất cánh là vùng đất được trải nhựa hoặc lát bê tông, cần phải đảm bảo thông thoáng và không có vật cản nào che khuất tầm nhìn.
Kích thước đường hạ - cất cánh của các Cảng hàng không thay đổi tùy thuộc vào quy mô, với đường băng nhỏ khoảng 245m dài và 8m rộng, trong khi các Cảng hàng không quốc tế lớn có đường băng lên đến 5500m dài và 80m rộng, được thiết kế để phục vụ các loại máy bay phản lực lớn nhất.
Hệ thống chiếu sáng đường hạ - cất cánh tại các cảng hàng không hỗ trợ cho các chuyến bay vào ban đêm Khi nhìn từ trên cao, các đèn chiếu sáng tạo thành đường viền rõ ràng xung quanh đường hạ - cất cánh, đảm bảo an toàn cho các chuyến bay.
Hệ thống chiếu sáng phải được thấy rõ từ tầm nhìn 3km và được sắp xếp như sau:
- Khoảng cách tối thiểu giữa các hàng đèn là 23m (75 ft)
- Khoảng cách tối đa giữa các hàng đèn là 61m (200 ft)
- Chiều dài tối thiểu của hai hàng song song là 427m (1,400 ft)
- Số đèn tối thiểu trên một hàng là 8
Cảng hàng không Tân Sơn Nhất có 2 đường hạ cất cánh 25R/07L và
Đường băng 25L/07R có kích thước 3048m x 45m72 và 3800m x 45m72, phù hợp cho các loại máy bay lớn như B747, B767, A340, A321 và A320 Đường hạ cất cánh (Runway) là một dải mặt phẳng dài, được đánh dấu và có số hiệu cùng đường lằn trung tâm, không bao gồm phần dải phụ ở hai đầu Khu vực sân đỗ bao gồm bãi đậu máy bay và bãi chờ.
Khu vực bãi đậu máy bay và bãi chờ là những thành phần quan trọng của Cảng hàng không Bãi chờ nằm gần đường lăn, là vị trí mà máy bay dừng lại trước khi vào bãi đậu chính thức.
Bãi chờ là trạm dừng cho máy bay trong các tình huống khẩn cấp, như khi có hành khách cần hỗ trợ y tế hoặc có đe dọa bom mìn Ngoài ra, bãi chờ cũng được sử dụng khi bãi đậu chính thức chưa được giải phóng hoàn toàn, chẳng hạn như khi máy bay khác chưa lăn ra hoặc mặt bằng chưa được dọn dẹp.
Bãi đậu chính thức là khu vực dành cho máy bay thực hiện các hoạt động quan trọng như nạp nhiên liệu, làm sạch khoang hành khách, và xử lý hàng hóa Tại hầu hết các cảng hàng không hiện đại, máy bay sẽ được kết nối với khu vực phòng chờ thông qua ống lồng, tạo điều kiện thuận lợi cho hành khách lên máy bay.
(aerobridge) và cửa khởi hành
Các phương tiện di chuyển trong khu vực bãi đậu và bãi chờ phải tuân thủ quy định về di chuyển trên sân đậu Khu vực sửa chữa và bảo trì bao gồm việc bảo dưỡng kỹ thuật cho máy bay và thiết bị hỗ trợ.
Khu vực sửa chữa và bảo trì kỹ thuật máy bay bao gồm các nhà vòm (hangar) để thực hiện sửa chữa và các tòa nhà văn phòng hoặc kho chứa thiết bị phụ tùng Các nhà vòm thường được xây dựng bằng sắt và bê tông, đảm bảo tính kiên cố Ngoài ra, khu vực này còn có nơi tiếp nhiên liệu, xăng dầu cho máy bay Chiều dài của cửa nhà vòm rất lớn, giúp máy bay có thể ra vào dễ dàng.
Sau đây là kích thước các loại nhà vòm:
Các nhà vòm có cỡ XXL thường được dùng cho các loại máy bay A380,
B747 v.v… e Khu vực kiểm soát không lưu - Đài chỉ huy
Hệ thống Kiểm soát không lưu, hay còn gọi là Điều khiển không lưu, là hệ thống chuyên trách cung cấp hướng dẫn cho máy bay nhằm ngăn chặn va chạm và đảm bảo hoạt động hiệu quả của không phận.
Kiểm soát không lưu đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn và hiệu quả cho các chuyến bay từ cất cánh đến hạ cánh Đài chỉ huy thường được xây dựng cao hơn các công trình xung quanh và một số sân bay có thể sử dụng đài chỉ huy tạm thời với tần sóng radio bên ngoài Cấu trúc của đài chỉ huy thường có hình dạng vòm tròn, với cửa sổ kính cho phép quan sát 360 độ Kính cửa sổ được thiết kế nghiêng 15 độ ra ngoài để giảm thiểu hiện tượng phản quang, trong khi trần vòm thường được sơn màu đen để tăng cường khả năng quan sát cho các kiểm soát viên.
Thiết bị trong đài chỉ huy thường có:
- Tần sóng và thiết bị điện đài đế liên lạc với máy bay
Hệ thống điện thoại được kết nối trực tiếp với các đường dây công, sử dụng hệ thống quay số nhanh để liên lạc với bộ thiết bị của kiểm soát viên Điều này cho phép họ giao tiếp hiệu quả với các kiểm soát viên khác và các bên thứ ba bên ngoài.
- Bộ bảng điều khiển Phần lớn các Cảng hàng không hiện đại ngày nay đã thay bộ bảng điều khiển này bằng hệ thống máy tính.
- Súng ánh sáng (light gun) để liên lạc với máy theo hệ thống tín hiệu trong trường hợp hệ thống thông tin bằng sóng radio không hoạt động.
- Thiết bị đo áp suất và gió.
Các thiết bị khác bao gồm:
Khu vực công cộng
a Đường xá nối từ thành phố đến nhà ga hành khách
Mỗi sân bay đều tiếp nhận lượng lớn hành khách và hàng hóa quanh năm, ảnh hưởng đáng kể đến giao thông Do đó, các cơ quan quản lý giao thông và nhà điều hành sân bay cần có trách nhiệm trong việc điều phối luồng khách Sân bay không chỉ quan trọng trong giao thông mà còn trong quân sự, vì vậy việc quản lý và kiểm soát tình trạng tắc nghẽn, kẹt xe là cần thiết để đảm bảo vị trí thuận tiện cho hành khách.
Đường đến sân bay thường là các tuyến đường mặt đất và quốc lộ, do đó, việc tách biệt các loại phương tiện khi đến sân bay là cần thiết để kiểm soát giao thông hiệu quả, đặc biệt trong giờ cao điểm Giờ cao điểm tại các đô thị có thể khác nhau và xảy ra bất cứ lúc nào trong ngày, vì vậy việc tính toán kỹ lưỡng để đáp ứng các yêu cầu về đường bộ là điều bắt buộc.
Nhân viên bảo dưỡng tàu bay thường làm việc sớm hơn so với nhân viên phục vụ hành khách tại các nhà ga Để đảm bảo họ đến sân bay đúng giờ, cần thiết phải chia làn đường Mỗi làn đường sẽ được thiết kế với độ rộng khác nhau nhằm phục vụ cho cả lưu lượng giao thông sân bay và giao thông chung, đồng thời tạo điều kiện kết nối dễ dàng với mạng lưới đường khu vực lân cận.
Hệ thống đường sắt kết nối sân bay có khả năng vận chuyển số lượng lớn hành khách, nhân viên và du khách, từ đó giảm thiểu nhu cầu di chuyển bằng đường bộ Vận tải đường sắt là giải pháp hiệu quả cho việc di chuyển này.
Hệ thống đường sắt chuyên dụng kết nối trực tiếp với nút giao thông chính trong thành phố, liên kết các mạng lưới đường sắt ngoại ô và tích hợp sân bay với dịch vụ đường sắt tốc độ cao Điều này giúp mở rộng lưu vực của sân bay trên một khu vực địa lý rộng lớn.
Việc tiếp cận các điểm đến từ sân bay trên mặt nước chỉ khả thi tại những sân bay nằm trên đảo hoặc gần các biển và cửa sông phù hợp, như Maldives và Hồng Kông Ngoài ra, khu vực đỗ xe cũng cần được xem xét để đảm bảo thuận tiện cho hành khách.
Vỉa hè (phần đường đi bộ thông thường) của nhà ga đón khách
Vỉa hè của nhà ga hành khách được thiết kế để phục vụ cho việc đón và tiễn khách, thường nằm ngay phía trước ga Khách có thể đậu xe miễn phí tại lề đường vỉa hè, nhưng chỉ trong thời gian ngắn Đôi khi, khu vực này có lề đường kép để tăng cường khả năng đỗ xe.
Phần lề đường/ vỉa hè điểm khởi hành
Phần vỉa hè này thường cung cấp chỗ đậu xe cho các loại phương tiện 4 chỗ trở lên.
Phần vỉa hè (phần đường đi bộ hiện đại) của nhà ga đón khách
Vỉa hè thông thường, mặc dù phục vụ nhu cầu của hành khách, nhưng dễ gây ra xung đột giữa phương tiện và người đi bộ tại các điểm giao cắt, đồng thời tạo điều kiện cho ô tô cá nhân chiếm dụng vỉa hè làm chỗ đậu xe, dẫn đến ùn tắc Do đó, xu hướng hiện đại là thiết kế mặt tiền nhà ga hành khách kết nối trực tiếp với bãi xe chuyên dụng, biến vỉa hè thành khu vực đi lại an toàn cho hành khách.
Bãi đậu xe ô tô riêng cung cấp hai loại hình lưu trú: lưu trú ngắn ngày, thường nằm gần nhà ga và là bãi đậu xe nhiều tầng tại các sân bay lớn, và lưu trú dài ngày, thường cách xa nhà ga hơn, nằm ở tầng trệt với mức phí rẻ hơn Ngoài ra, xe buýt đưa đón thường xuyên vận chuyển hành khách giữa bãi đỗ xe và nhà ga, tạo sự thuận tiện cho người sử dụng.
Bãi taxi là nơi mà sau khi thả khách ở vỉa hè, taxi sẽ quay trở lại khu vực chờ khách từ xa Chỉ khi có khách gọi, taxi mới di chuyển đến vỉa hè để đón khách.
Bãi xe ô tô thuê và xe limousine thường có khu vực đậu xe gần với vỉa hè đón khách, tạo điều kiện thuận lợi cho tài xế và phụ xe trong việc sắp xếp hành khách Việc này cho phép họ có thể đỗ xe trong thời gian ngắn và vào trong gặp khách một cách dễ dàng.
Bãi xe du lịch được bố trí gần sảnh khởi hành cho phép khách dễ dàng xuống xe, trong khi sảnh đến thuận tiện cho việc lên xe Sau khi hành khách đã xuống, xe sẽ di chuyển đến khu vực đậu xe cách xa để đảm bảo không gian cho các phương tiện khác.
Bãi xe dành cho nhân viên được quy định trong một khu vực cụ thể của bãi đậu xe chung tại sân bay Sau khi đậu xe, nhân viên sẽ được xe đưa đón đưa đến nhà ga Nhà ga phục vụ cả hành khách và hàng hóa.
Nhà ga hành khách và hàng hóa được thiết kế theo các quy định chung, nhưng mỗi nhà ga tại các cảng hàng không lại có những quy định riêng phù hợp với đặc điểm của mình Để đáp ứng nhu cầu hành khách trong giờ cao điểm, mỗi nhà ga sẽ được khai thác hoạt động với công suất dựa trên các thông số quy hoạch điển hình.
Các nhà ga hành khách được bố trí dựa vào các nguyên tắc yêu cầu chính sau: Quy trình xử lý theo đường thẳng
Tìm đường rõ ràng và biển báo
Hệ thống hiển thị thông tin chuyến bay tốt (FIDS)
Sảnh chờ là khu vực gần cổng, nơi hành khách có thể chờ đợi trước khi lên máy bay Tại đây, hành khách được cung cấp chỗ ngồi thoải mái, các cửa hàng bán lẻ bao gồm hàng miễn thuế và dịch vụ ẩm thực đa dạng Sảnh chờ giúp hành khách dễ dàng tìm đường đến cửa khởi hành với các chỉ dẫn rõ ràng, đồng thời bao gồm các phòng chờ riêng cho từng hãng hàng không.
CÁC CƠ SỞ XỬ LÝ HÀNH KHÁCH- HÀNH LÝ
Cách bố trí
Sân bay xử lý một lượng lớn hành khách và hàng hóa, tạo ra giao thông mặt đất đáng kể Do đó, nhà điều hành sân bay không xem vấn đề di chuyển đến và đi từ sân bay là trách nhiệm riêng của các cơ quan quản lý giao thông khu vực hay đô thị Sân bay đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo rằng việc tiếp cận dễ dàng và có mức độ tắc nghẽn tối thiểu.
Để nâng cao khả năng tiếp cận cho du lịch cộng đồng, các sân bay và dịch vụ giao hàng đang cải thiện kết nối đường bộ và mở rộng mạng lưới đường sắt Một số sân bay, đặc biệt là những sân bay ven biển hoặc cửa sông, còn có thêm phương tiện tiếp cận qua đường thủy như phà.
Chiều rộng của đường và số làn xe cần được thiết kế phù hợp để đáp ứng lưu lượng giao thông trong thời kỳ cao điểm Các đường bên ngoài phải được tối ưu hóa để phục vụ cho cả lưu lượng giao thông phát sinh từ sân bay và lưu lượng giao thông chung trên mạng lưới đường bộ.
Lưu vực của sân bay có thể bao trùm một khu vực địa lý rộng lớn, với tỷ lệ giao thông chủ yếu tập trung vào khu trung tâm thương mại Do đó, các tuyến đường vào sân bay cần phải được kết nối dễ dàng với mạng lưới giao thông khu vực để đảm bảo sự thuận tiện cho hành khách.
Bố trí nhà ga – các nguyên tắc chính:
• Các nguyên tắc chính cần được kết hợp trong việc lập kế hoạch bố trí nhà ga hành khách và bao gồm các nội dung sau:
• Quy trình xử lý theo đường thẳng tối ưu khoảng cách phải di chuyển
• Dòng chảy tự nhiên tiết kiệm giờ gian
• Tìm đường rõ ràng và biển báo
• Hệ thống hiển thị thông tin chuyến bay tốt (FIDS) tạo độ thuận tiện
Bố trí thiết bị đầu cuối - các nguyên tắc chính
Các nguyên tắc chính cần được kết hợp trong việc lập kế hoạch bố trí nhà ga hành khách phải bao gồm những điều sau:
• tìm đường và biển báo rõ ràng
• hệ thống hiển thị thông tin chuyến bay tốt (FIDS). a Cơ sở xử lý hành khách - Luồng khởi hành
Làm thủ tục Check in
Các quầy làm thủ tục thường được sắp xếp theo nhóm với số lượng đủ để phục vụ ít nhất một chuyến bay, và sơ đồ bố trí cùng khoảng cách các quầy được minh họa trong Hình 6.4.
Thủ tục tự phục vụ và thẻ hành lý đang ngày càng trở nên phổ biến, cho phép hành khách ký gửi hành lý của mình trực tiếp trên hệ thống băng chuyền tại vị trí thả hành lý.
Kiểm tra an ninh hành khách và hành lý xách tay
Quy trình kiểm tra an ninh tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế, áp dụng cho tất cả hành khách (quốc tế và nội địa), nhân viên và những người khác khi vào khu vực an ninh vô trùng của nhà ga Các phương tiện cần thiết để thực hiện kiểm tra an ninh là rất quan trọng để đảm bảo an toàn cho mọi người.
• Bộ phận chụp X-quang để kiểm tra hành lý xách tay của hành khách
• bộ phận từ kế để phát hiện các vật kim loại do hành khách mang theo
• phòng phỏng vấn / phòng tìm kiếm gần điểm kiểm tra an ninh
• không gian thích hợp để xếp hàng, đóng gói lại các túi đã kiểm tra và lưu thông.
Số lượng đơn vị cần thiết sẽ phụ thuộc vào lưu lượng hành khách trong các giờ cao điểm và thời gian xử lý trung bình cho mỗi hành khách và du khách.
Xuất nhập cảnh (hành khách quốc tế)
Để đảm bảo dịch vụ hiệu quả, cần cung cấp đủ quầy làm thủ tục nhằm xử lý nhanh chóng lượng hành khách, đồng thời có không gian chờ hợp lý Các tiêu chí dịch vụ đã được phê duyệt bao gồm thời gian xử lý trung bình cho mỗi hành khách và thời gian chờ tối đa Ngoài ra, phòng phỏng vấn cần được bố trí gần quầy để tạo điều kiện cho nhân viên xuất nhập cảnh thực hiện phỏng vấn riêng khi cần thiết.
Sảnh khởi hành và điều chỉnh lên máy bay
Phòng chờ khởi hành là khu vực trong nhà ga gần cổng, nơi hành khách chờ đợi trước khi lên máy bay Khu vực này cần đảm bảo cung cấp đầy đủ tiện nghi và dịch vụ cho hành khách trong thời gian chờ đợi.
• diện tích đủ để đáp ứng nhu cầu hành khách vào giờ bận rộn ở mức độ tiêu chuẩn dịch vụ cần thiết
• đủ chỗ ngồi để đáp ứng nhu cầu của hành khách
• có sẵn hàng bán lẻ (bao gồm hàng miễn thuế gần các phòng chờ khởi hành quốc tế) và đồ ăn và thức uống (F&B)
• vào thẳng khu vực lên máy bay tại mỗi cổng từ sảnh chờ ở cổng hoặc khu vực tiếp khách tập trung
• Các biển báo hướng dẫn tìm đường rõ ràng và trực tiếp cho hành khách đến cửa khởi hành của họ
• sử dụng phòng chờ của hãng hàng không.
Chỗ ngồi trong phòng chờ được bố trí xung quanh các cơ sở bán lẻ, tạo tầm nhìn thoáng đãng ra máy bay tại cổng Hệ thống hiển thị thông tin chuyến bay rõ ràng, giúp hành khách luôn được cập nhật về tình trạng chuyến bay và thời gian lên máy bay Các khu vực chỗ ngồi có thể được sử dụng chung cho hành khách của các cửa khác nhau, tối ưu hóa không gian và tiết kiệm chỗ ngồi Bố trí phòng chờ sẽ khác nhau tùy thuộc vào hành khách quốc tế hay nội địa và cấu hình của từng nhà ga.
Các phòng chờ này được trang bị theo tiêu chuẩn cao và thường cung cấp các tiện nghi cao cấp bao gồm:
• nhận phòng (chỉ trong nước)
• ghế tiếp khách thoải mái
• phục vụ ăn uống miễn phí và quầy bar
• tiện nghi tổ chức hội nghị / hội họp
• nhà vệ sinh và tiện nghi phòng tắm.
Bố trí phòng chờ của hãng hàng không không có quy chuẩn cụ thể, mà phụ thuộc vào không gian và yêu cầu của từng hãng Việc xác định mô hình kinh doanh cho phòng chờ, như trả tiền cho mỗi lần sử dụng hoặc thành viên trả phí, rất quan trọng để xác định sức chứa Hành khách vào phòng chờ nên tiếp cận nhiều cửa hàng bán lẻ và cửa hàng miễn thuế, vì việc quay lại các cửa hàng này sau khi vào phòng chờ là khó khăn Hợp tác với các nhà bán lẻ cao cấp để thiết lập cửa hàng pop-up gần lối vào hoặc trong phòng chờ có thể gia tăng doanh thu bán lẻ mà không cần thay đổi vị trí phòng chờ tại các sân bay nổi tiếng.
Nhập cảnh nội địa (hành khách quốc tế)
Tại Úc, nhân viên của Dịch vụ Hải quan Úc thực hiện nhiệm vụ tại các quầy nhập cư, nơi yêu cầu người nhập cảnh xếp hàng và tuân thủ quy trình kiểm tra Các phòng phỏng vấn và kiểm tra được bố trí liền kề, tương tự như quy định đối với Di trú nước ngoài.
• đơn vị nhận lại hành lý
• cất giữ xe đẩy hành lý
• số lượng người yêu cầu lấy lại túi của họ cộng với xe đẩy
Hành khách đến quốc tế sẽ thực hiện thủ tục nhập cảnh trước khi vào nước, trong khi hành khách nội địa sẽ ngay lập tức đến khu vực nhận hành lý.
Kiểm tra hải quan (hành khách quốc tế)
Hai luồng cơ bản được giới thiệu cho Kiểm tra hải quan thứ cấp như sau:
Tại sân bay, hành khách sẽ được phân loại theo hai luồng: luồng xanh dành cho những người không mang hàng hóa cần khai báo với hải quan, và luồng đỏ dành cho những hành khách có hàng hóa phải khai báo hoặc những người được hải quan chọn để kiểm tra hành lý Đơn vị nhận hành lý thường là mặt phẳng.
Figure 6.8 Đơn vị nhận hành lý
Các quy trình lên máy bay
Làm thủ tục Check in
Hình thức check-in truyền thống tại quầy là bước đầu tiên khi vào nhà ga hành khách, nhưng hiện nay, công nghệ hiện đại cho phép hành khách làm thủ tục trực tuyến tại nhà hoặc sử dụng máy tự phục vụ tại sân bay Trong tương lai, các phương pháp công nghệ mới có thể giảm số lượng hành khách thực hiện thủ tục truyền thống Quầy làm thủ tục truyền thống giúp các hãng hàng không tiếp nhận hành khách và hành lý, đồng thời kiểm tra giấy tờ tùy thân phù hợp, đặc biệt cho các chuyến bay quốc tế, bao gồm chứng minh thư, thẻ căn cước, thẻ kiểm soát an ninh, thẻ Đảng viên hoặc bằng lái xe Đối với chuyến bay quốc tế, hành khách cần có visa hoặc hộ chiếu, trẻ em dưới 14 tuổi cần giấy khai sinh và giấy ủy quyền nếu đi cùng người giám hộ, trong khi trẻ dưới 1 tháng tuổi có thể dùng giấy chứng sinh Ngoài ra, hành khách cũng cần làm thủ tục xuất nhập cảnh với thẻ visa và hộ chiếu để nhân viên hải quan xác minh.
Nhân viên của hãng sẽ tiến hành kiểm tra hành lý xem có đúng quy định cho phép hay không.
Kiểm tra tại cổng an ninh
Quy trình kiểm tra an ninh tại sân bay tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế, áp dụng cho tất cả hành khách và nhân viên khi vào khu vực an ninh Hành khách cần để hành lý, mũ nón, túi xách và giày dép lên máy quét để kiểm tra Để tiết kiệm thời gian, hành khách nên tránh mang theo các vật dụng bị cấm như kim loại, vật nhọn và chất lỏng, vì nếu cố tình mang theo, cửa từ sẽ phát tín hiệu và nhân viên an ninh sẽ giữ lại để kiểm tra.
Kiểm tra hải quan (hành khách quốc tế)
Xuất cảnh (hành khách quốc tế)
Các vấn đề cần kiểm tra đối với hành khách khởi hành bao gồm:
Quyền giám hộ trẻ vị thành niên đảm bảo rằng mọi trẻ vị thành niên đều được bảo vệ khỏi các yêu cầu về quyền giám hộ do tòa án áp đặt Điều này giúp tạo ra một môi trường an toàn và hỗ trợ cho sự phát triển của trẻ, đồng thời bảo vệ quyền lợi và sự tự do của các em trong những tình huống pháp lý phức tạp.
• Các vấn đề về thuế
Việc ngăn chặn tội phạm rời khỏi đất nước đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết Các công nghệ thông minh và nhận dạng sinh học con người được áp dụng để tự động hóa và tăng tốc quá trình xuất nhập cảnh, góp phần nâng cao hiệu quả kiểm soát an ninh Sự phát triển này đang được triển khai rộng rãi trên toàn cầu, nhằm bảo vệ an ninh quốc gia và ngăn chặn các hoạt động tội phạm xuyên biên giới.
Nhập cảnh nội địa (hành khách quốc tế)
Để kiểm tra nhập cảnh, hành khách cần xuất trình hộ chiếu và thẻ lên máy bay tại Cơ quan kiểm soát xuất nhập cảnh nội địa Để rút ngắn thời gian làm thủ tục, việc thông quan trước được khuyến khích Công nghệ nhận dạng hành khách và các ki-ốt tự kiểm tra sẽ giúp tăng tốc quá trình này Trong tương lai, hầu hết các thủ tục nhập cư dự kiến sẽ được thực hiện qua các phương tiện tự kiểm tra.
Hành khách có vé hoặc thẻ ra vào phòng chờ có thể thư giãn trong phòng chờ đủ điều kiện trước khi khởi hành.
Di chuyển ra cổng chờ/ phòng chờ
Sau khi hoàn tất thủ tục và vượt qua cổng an ninh, hành khách sẽ đến phòng chờ để chuẩn bị cho chuyến bay Tại đây, họ có thể thư giãn bằng cách nghe nhạc, đọc sách, hoặc ghé thăm quầy đồ lưu niệm gần đó để mua sắm và thưởng thức ẩm thực trước khi lên máy bay.
Hệ thống hiển thị thông tin chuyến bay tại phòng chờ cung cấp thông tin rõ ràng về tình trạng chuyến bay và thời gian lên máy bay, giúp hành khách luôn được cập nhật Các khu vực chỗ ngồi trong phòng chờ khởi hành được thiết kế linh hoạt, cho phép hành khách từ các cửa khác nhau sử dụng chung, tối ưu hóa không gian và tiết kiệm chỗ ngồi.
Khi nhận thông báo lên máy bay, hành khách cần chuẩn bị thẻ lên máy bay để xuất trình cho nhân viên Nhân viên sân bay sẽ kiểm tra hành lý xách tay để đảm bảo tuân thủ quy định Tùy vào từng sân bay, hành khách có thể di chuyển bằng cách đi bộ, qua ống lồng hoặc sử dụng dịch vụ xe đưa đón Hành khách hạng nhất, hạng thương gia và ưu tiên sẽ được gọi lên trước Khi được gọi, hành khách cần xuất trình thẻ máy bay và giữ lại cuống vé ghi chỗ ngồi Sau đó, hãy tìm đúng vị trí ghế theo số ghi trên thẻ, cất hành lý vào khoang trên đầu và thắt dây an toàn, lắng nghe thông tin từ nhân viên về chuyến bay trước khi khởi hành.
Hành lý ký gửi được chuyển từ khu vực gửi đến sảnh nhận thông qua băng chuyền, nơi hành khách có thể nhận lại hành lý của mình Để đảm bảo hỗ trợ nhanh chóng trong trường hợp hành lý bị thất lạc, hành khách nên giữ lại cuống vé máy bay Đội ngũ nhân viên sẽ giúp tìm kiếm hành lý một cách hiệu quả nhất.
Hành khách quốc tế sẽ thực hiện thủ tục nhập cảnh trước khi vào nước, trong khi hành khách nội địa sẽ ngay lập tức đến khu vực nhận hành lý.
Hành khách quốc tế sau khi hoàn tất thủ tục nhập cảnh sẽ di chuyển từ khu vực an toàn vào sảnh đến không an toàn Tại sảnh đến, họ có cơ hội gặp gỡ và chào hỏi người thân, trước khi rời nhà ga để tiếp tục hành trình bằng các phương tiện giao thông mặt đất.
Sảnh đến trong nước và khu nhận hành lý thường được đặt cùng một vị trí.
KHU VỰC CUNG ỨNG DỊCH VỤ BỔ TRỢ VÀ KẾT NỐI KHÁC
Bán lẻ
Trong những năm gần đây, việc cung cấp nhiều điểm bán lẻ tại các nhà ga hành khách của sân bay đã trở nên phổ biến và được công chúng du lịch mong đợi Nhiều sân bay đã biến bán lẻ thành một yếu tố chính trong chiến lược tiếp thị của họ, khiến chúng trở thành điểm đến hấp dẫn cho hành khách Nhiều người sẵn sàng điều chỉnh hành trình của mình để tận dụng cơ hội mua sắm tại sân bay Các sân bay và hãng hàng không coi bán lẻ là nguồn doanh thu quan trọng, giúp giảm thiểu các khoản phí hàng không như phí hạ cánh và phí sử dụng cổng, từ đó giữ mức phí ở mức thấp hơn.
Các yếu tố ảnh hưởng đến lượng hàng bán lẻ mà một sân bay có thể duy trì thành công bao gồm:
cách bố trí của nhà ga
hỗn hợp và các loại bán lẻ được cung cấp
nhà ga tiếp nhận hành khách trong nước hay quốc tế
hỗn hợp kinh tế xã hội của hành khách sử dụng nhà ga
xu hướng chi tiêu của hành khách tại các cửa hàng
chính sách của sân bay về giá cả so với giá ở trung tâm thành phố.
Việc xác định diện tích sàn bán lẻ có lợi nhuận tại sân bay cần phân tích chi tiết nhiều yếu tố liên quan Dịch vụ bán lẻ trong nhà ga thường bao gồm nhiều loại hình khác nhau, được phân bố rộng rãi ở các khu vực mặt đất, cũng như trong khu vực đến và đi của nhà ga, nếu phù hợp.
đồ ăn và thức uống (F&B)
miễn thuế (chủ yếu ở các nhà ga quốc tế)
Để xác định sự kết hợp bán lẻ phù hợp trong sân bay, cần phân tích chi tiết các loại hành khách dựa trên các yếu tố như tuổi, giới tính, quốc tịch và mục đích chuyến đi (công việc hoặc kỳ nghỉ) Quy hoạch và thiết kế khu bán lẻ sân bay cần chú ý đến ba thông số thiết kế chính để tối ưu hóa trải nghiệm của hành khách.
bước chân - thước đo số lượng hành khách đi qua một cửa hàng, với mục tiêu là đạt được càng gần 100% càng tốt
mật độ nhìn - tỷ lệ và sự kết hợp của các điểm bán lẻ mà hành khách có thể nhìn thấy tại một thời điểm
thời gian ở lại - lượng thời gian hành khách ở trong khu vực bán lẻ (trái ngược với thời gian ở sân bay nói chung).
Tại các sân bay lớn, sự hiện diện của cảnh sát là rất quan trọng, do đó cần thiết phải có một cơ sở chuyên dụng để hỗ trợ hoạt động này Kích thước và yêu cầu cụ thể của cơ sở sẽ khác nhau tùy thuộc vào từng sân bay.
Các phòng kỹ thuật chung cần thiết để cung cấp đầy đủ dịch vụ cho tòa nhà đầu cuối Phạm vi các mặt hàng thực vật bao gồm nhiều yếu tố quan trọng.
điện thoại / thông tin liên lạc
hệ thống điều khiển hỏa lực.
Không có yêu cầu cụ thể về diện tích cho các phòng kỹ thuật chung trong tòa nhà đầu cuối, cho phép linh hoạt trong thiết kế Hầu hết các cơ sở của nhà máy có thể được bố trí trên mái của nhà ga.
4 Cơ sở vật chất trên đường bay
Cơ sở vật chất trên đường bay bao gồm đường băng, đường lăn, sân đỗ và các phương tiện hỗ trợ cần thiết để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho hành khách và hãng hàng không Phần này sẽ chỉ tập trung vào những yếu tố không ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm của hành khách, như quy trình lên xuống máy bay.
Hành khách trải nghiệm trực tiếp quy trình lên và xuống máy bay, điều này có thể thay đổi tùy thuộc vào cơ sở vật chất của sân bay và cách thức hoạt động của các hãng hàng không Bên cạnh đó, quy trình bốc dỡ mặt đất cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự thuận tiện và an toàn cho hành khách.
Khi hành khách đến hoặc khởi hành trên máy bay, cần có lối đi riêng trên sân đỗ để đảm bảo an toàn Nếu có nhiều bệ máy bay, có thể bố trí lối đi có mái che để hành khách dễ dàng tiếp cận Để bảo vệ hành khách và giảm thiểu việc đi bộ qua khu vực rộng, một hệ thống hành lang linh hoạt có thể được lắp đặt, như hệ thống “hòa nhạc” để kết nối nhà ga với cầu thang máy bay Để hướng dẫn hành khách đến đúng máy bay, có thể sử dụng các vạch màu khác nhau dẫn đến mỗi cổng, giúp nhân viên hàng không dễ dàng hướng dẫn hành khách.
Xe buýt phục vụ việc vận chuyển hành khách từ nhà ga đến máy bay đậu ở khán đài xa Để hành khách có thể lên và xuống máy bay, cần trang bị cầu thang di động hoặc cầu thang lắp trong máy bay Ngoài ra, các khu vực được chỉ định cũng cần được bố trí trên mặt đất trong nhà ga.
Hành khách chờ lên xe buýt trước khi lên máy bay thường được phục vụ tại một phòng chờ xe buýt được thiết kế riêng trong nhà ga Phòng chờ này tạo điều kiện thuận lợi cho những người chờ đợi, giúp họ có trải nghiệm thoải mái trước khi lên máy bay.
Hành khách nội địa và quốc tế khi đến nhà ga để làm thủ tục nhận hành lý hoặc xuất nhập cảnh sẽ được hỗ trợ tại các khu vực riêng biệt Đặc biệt, phòng chờ di động (mobile lounge) cung cấp tiện nghi hiện đại, tạo điều kiện thuận lợi cho hành khách trong quá trình chờ đợi.
Một giải pháp thay thế cho xe buýt tại sân bay là sử dụng các phòng chờ di động, được thiết kế để vận chuyển hành khách từ nhà ga đến máy bay Những phòng chờ này được nâng lên cửa máy bay bằng cơ cấu nâng cắt kéo, giúp hành khách tránh tiếp xúc với thời tiết khi lên hoặc xuống máy bay Đồng thời, chúng cung cấp một môi trường an toàn, vì hành khách không cần phải đi qua các khu vực sân đỗ mở.
Cầu tàu hàng không, hay cầu lên máy bay chở khách, tạo ra một kết nối an toàn từ nhà ga đến cửa lên máy bay, giúp hành khách di chuyển giữa hai bên mà không bị ảnh hưởng bởi thời tiết, tiếng động cơ hay bụi bẩn Cầu tàu này mang lại sự thuận tiện và kiểm soát cho việc lên xuống máy bay, với độ dốc sàn được tuân thủ theo quy định hiện hành Nó có thể được kết nối trực tiếp với cảng hàng không hoặc thông qua một liên kết cố định, đảm bảo an toàn và giảm thiểu rủi ro liên quan đến sự thay đổi khe hở giữa cầu và mặt đất.
5 Dịch vụ mặt đất bổ trợ cho tàu bay
Nguồn điện mặt đất tần số 400 Hz cho máy bay được cung cấp qua các bộ chuyển đổi riêng lẻ tại mỗi cổng, hệ thống phân phối tập trung hoặc máy phát điện di động Các bộ chuyển đổi thường gắn trên cầu điều hòa, lấy nguồn từ tòa nhà đầu cuối Máy bay lớn hơn cần nguồn điện lớn hơn, tùy thuộc vào các hệ thống hoạt động trong quá trình quay vòng Cáp điện kết nối từ bộ chuyển đổi hoặc hệ thống tập trung đến máy bay thường được lưu trữ trong hộp chứa trên cầu hàng không Khi sử dụng máy phát điện di động, cáp kết nối thiết bị với máy bay Nguồn điện mặt đất được kết nối ngay khi máy bay cập cảng và ngắt kết nối khi APU khởi động trước khi động cơ hoạt động.
Phòng kỹ thuật chung
Các phòng kỹ thuật chung phải đảm bảo cung cấp tất cả các dịch vụ cần thiết cho tòa nhà đầu cuối Phạm vi các mặt hàng thực vật bao gồm nhiều yếu tố quan trọng để duy trì hoạt động hiệu quả.
điện thoại / thông tin liên lạc
hệ thống điều khiển hỏa lực.
Không có yêu cầu diện tích cụ thể cho các phòng kỹ thuật chung trong tòa nhà đầu cuối, cho phép linh hoạt trong thiết kế Hơn nữa, phần lớn cơ sở của nhà máy có thể được đặt trên mái nhà ga, tối ưu hóa không gian sử dụng.
Cơ sở vật chất trên đường bay
Cơ sở vật chất trên đường bay, bao gồm đường băng, đường lăn, sân đỗ và các phương tiện hỗ trợ, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo dịch vụ an toàn và hiệu quả cho hành khách và hãng hàng không Trong phần này, chúng ta chỉ xem xét những yếu tố không tác động trực tiếp đến trải nghiệm của hành khách, đặc biệt là quá trình lên và xuống máy bay.
Hành khách trải nghiệm trực tiếp nhất với chuyến bay khi lên và xuống máy bay, quy trình này có thể thay đổi tùy thuộc vào cơ sở vật chất của sân bay và hoạt động của các hãng hàng không Bên cạnh đó, quy trình bốc dỡ mặt đất cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự thuận lợi cho hành khách.
Khi hành khách cần đi bộ qua sân đỗ để lên hoặc xuống máy bay, cần có lối đi riêng nhằm đảm bảo an toàn Nếu nhiều bệ máy bay tiếp cận từ nhà ga, có thể thiết kế lối đi có mái che với khoảng hở để hành khách dễ dàng tiếp cận Để bảo vệ hành khách và giảm thiểu việc đi bộ qua khu vực rộng lớn, có thể lắp đặt hệ thống hành lang linh hoạt chịu được thời tiết, như hệ thống “hòa nhạc” có thể kéo ra để kết nối nhà ga với cầu thang máy bay Để hướng dẫn hành khách đến đúng máy bay, có thể sử dụng các vạch màu khác nhau trên sàn, giúp nhân viên hàng không chỉ dẫn hành khách theo đúng lối đi.
Xe buýt phục vụ việc vận chuyển hành khách từ nhà ga đến tàu bay đậu xa Để hành khách có thể lên hoặc xuống máy bay, cần có cầu thang di động hoặc cầu thang lắp trong máy bay Ngoài ra, các khu vực được chỉ định cũng cần thiết ở mặt đất trong nhà ga.
Trước khi lên máy bay, hành khách thường được phục vụ tại một phòng chờ xe buýt được xây dựng riêng trong nhà ga, nơi họ có thể chờ đợi xe buýt đưa đến máy bay.
Hành khách nội địa và quốc tế khi đến nhà ga sẽ thực hiện thủ tục lấy hành lý hoặc xuất nhập cảnh Đặc biệt, hành khách có thể sử dụng phòng chờ di động (mobile lounge) để thuận tiện hơn trong quá trình chờ đợi.
Một giải pháp thay thế cho xe buýt tại sân bay là các phòng chờ di động được thiết kế đặc biệt, cho phép hành khách di chuyển giữa nhà ga và máy bay Những phòng chờ này được nâng lên cửa máy bay bằng cơ cấu nâng cắt kéo, giúp ngăn chặn hành khách tiếp xúc với thời tiết khi lên hoặc xuống máy bay Điều này không chỉ mang lại sự tiện lợi mà còn đảm bảo an toàn, vì hành khách không cần phải đi qua các khu vực sân đỗ mở.
Cầu tàu hàng không là cầu nối giữa cửa ra vào của nhà ga và cửa lên máy bay, giúp hành khách di chuyển an toàn và thoải mái, tránh khỏi điều kiện thời tiết, tiếng động cơ và bụi bẩn Cầu tàu này mang lại sự thuận tiện và kiểm soát cho việc lên xuống máy bay, với độ dốc sàn được quy định theo tiêu chuẩn an toàn Cầu có thể kết nối trực tiếp với cảng hàng không hoặc thông qua một liên kết cố định, đặc biệt ở các đường ven không, nhằm đảm bảo khoảng cách an toàn giữa đường trên không và cấu trúc liên kết, từ đó giảm thiểu rủi ro liên quan đến khe hở thay đổi.
Dịch vụ mặt đất bổ trợ cho tàu bay
Nguồn điện mặt đất tần số 400 Hz cho máy bay được cung cấp bởi các bộ chuyển đổi riêng lẻ tại mỗi cổng hoặc qua một hệ thống tập trung Các bộ chuyển đổi này thường gắn trên cầu điều hòa, lấy điện từ tòa nhà đầu cuối Máy bay lớn hơn cần nguồn điện lớn hơn, phụ thuộc vào các hệ thống hoạt động trên máy bay trong quá trình quay vòng Cáp điện kết nối từ các bộ chuyển đổi hoặc hệ thống tập trung thường được lưu trữ trong hộp chứa trên cầu hàng không Khi sử dụng máy phát điện di động, cáp điện kết nối thiết bị với máy bay Nguồn điện mặt đất sẽ được kết nối ngay khi máy bay cập cảng và sẽ ngắt kết nối khi APU khởi động trước khi động cơ khởi động và khởi hành.
Không khí được điều hòa trước cung cấp không khí mát cho máy bay, giúp thông gió cho cabin khi máy bay đang ở cảng và APU tắt Tương tự như nguồn điện mặt đất, các đơn vị không khí điều chỉnh thường được lắp đặt trên cầu dẫn khí, với ống dẫn khí kết nối đến các điểm đầu vào trên máy bay hoặc từ các đơn vị di động.
Nguồn cung cấp nước uống cho máy bay có thể đến từ vòi trên bệ aerobridge hoặc từ ổ cắm cố định tại sân đỗ, sử dụng hệ thống điện lưới Ngoài ra, nước uống cũng có thể được vận chuyển đến máy bay bằng các phương tiện chở dầu.
5.4 Dịch vụ nhà vệ sinh
Chất thải nhà vệ sinh máy bay được thu gom từ các điểm xử lý ở dưới máy bay thông qua các phương tiện dịch vụ nhà vệ sinh Sau đó, rác thải này sẽ được xử lý tại các điểm xả chuyên dụng.
5.5 Dịch vụ ăn uống và dịch vụ cabin
- Dịch vụ phục vụ máy bay và cabin được thực hiện trong quá trình máy bay quay đầu tại cửa khẩu.
Các hãng hàng không dịch vụ đầy đủ phải cung cấp dịch vụ ăn uống toàn diện, bao gồm thực phẩm chuẩn bị trước và đồ uống, cùng với vật tư tiêu hao cho hành khách Ngược lại, các hãng hàng không giá rẻ thường chỉ cung cấp thực phẩm và đồ uống đóng gói để bán trên máy bay Để phục vụ cho dịch vụ ăn uống và xử lý chất thải trong cabin, xe chuyên dụng được sử dụng, với thiết kế nâng cắt kéo giúp tiếp cận cửa dịch vụ máy bay dễ dàng Chất thải cabin thường được xử lý bằng cách tiêu hủy hoặc đốt tại cơ sở vật chất sân bay, hoặc được vận chuyển đến khu vực xử lý ngoài sân bay có kiểm soát.
5.6 Tiếp nhiên liệu cho máy bay
Hệ thống tiếp nhiên liệu trên máy bay tại sân bay được xác định bởi số lượng, loại máy bay và khối lượng nhiên liệu cần thiết Các máy bay hiện đại sử dụng hệ thống tiếp nhiên liệu thay thế để đáp ứng nhu cầu này.
Tàu chở nhiên liệu là phương tiện lý tưởng để tiếp nhiên liệu cho cả máy bay động cơ piston và tua bin, đặc biệt phù hợp trong các trường hợp cần lượng nhiên liệu tương đối thấp.
Lắp đặt vòi phun nước dưới mặt đất hoặc cho người sử dụng chung (JUHI) là giải pháp lý tưởng cho các sân bay lớn, nơi cần cung cấp lượng nhiên liệu lớn Hệ thống này yêu cầu một phương tiện phân phối nhiên liệu di động để chuyển nhiên liệu từ họng nước dưới vỉa hè đến điểm nạp nhiên liệu của máy bay, đảm bảo quy trình tiếp nhiên liệu diễn ra nhanh chóng và hiệu quả.
Việc khử băng cho máy bay trước khi cất cánh không phải là một thực tiễn phổ biến ở Úc, nhưng lại trở thành yêu cầu thiết yếu tại những khu vực có nhiệt độ mùa đông khắc nghiệt như Bắc Mỹ, Châu Âu và Bắc Á.
Việc xử lý khử và chống đóng băng cho máy bay khởi hành thường được thực hiện bằng thiết bị di động phun chất lỏng lên các bề mặt điều khiển chính ngay trước khi cất cánh Tại các sân bay lớn với lưu lượng giao thông cao, đôi khi có sẵn thiết bị khử và chống đóng băng được lắp đặt cố định.
Các sân bay lớn ở Bắc Mỹ đang ngày càng áp dụng các phương pháp khử băng mới như tia hồng ngoại Tuy nhiên, phun chất lỏng từ thiết bị di động vẫn là phương pháp phổ biến nhất để loại bỏ băng trên máy bay.
Việc khử và chống đóng băng máy bay được thực hiện tại bệ máy bay hoặc khu vực chỉ định, cũng như tại các sân đỗ dọc theo đường lăn dẫn đến đường băng Để đảm bảo an toàn và ngăn ngừa ô nhiễm nước ngầm, cần thiết lập hệ thống thoát nước phù hợp để thu gom và xử lý các chất lỏng khử và chống đóng băng.
Việc sử dụng chất lỏng khử / chống đóng băng tại cửa máy bay phổ biến nhưng gặp nhiều hạn chế, như tạo điều kiện trơn trượt cho nhân viên và thiết bị phục vụ mặt đất Ngoài ra, cần thực hiện quét 'chân không' để thu gom chất lỏng dư thừa trên bề mặt tạp dề, vì chất lỏng này có thể gây ô nhiễm nước ngầm và ảnh hưởng đến ma sát mặt đường Do đó, hệ thống thoát nước bề mặt cần được thiết kế riêng biệt để thu gom nước chảy, ngăn không cho nước này trộn lẫn với nước thông thường.
