CƠ SỞ LÍ LUẬ N
L ị ch s ử nghiên cứ u v ấn đề
Trong phần lịch sử nghiên cứu, tác giả sẽ trình bày về các nghiên cứu liên quan đến "Quan điểm lấy người học làm trung tâm" cả trên thế giới và tại Việt Nam từ trước đến nay.
1.1.1 Các nghiên cứu trên thế giới
Quan điểm dạy học lấy người học làm trung tâm (learning-centered approach) đang trở thành xu hướng chủ đạo trong giáo dục hiện đại, áp dụng cho tất cả các cấp học, bao gồm cả giáo dục mầm non Dù đã có nhiều tư tưởng tiến bộ trong lịch sử giáo dục thể hiện quan điểm này, thuật ngữ "dạy học lấy người học làm trung tâm" chỉ mới được phổ biến trong những năm gần đây.
Cách đây 2500 năm, Khổng Tử đã áp dụng phương pháp giáo dục tiến bộ, điều chỉnh cách dạy theo tài năng và đặc điểm của từng học trò Ông chú trọng đến tính cách, năng lực và trình độ của học sinh để áp dụng phương pháp phù hợp Đối với những học sinh có trình độ bậc trung trở lên, ông có thể dạy về phần hình nhi thượng, trong khi đối với những học sinh bậc trung trở xuống, phương pháp dạy cần phải khác Điều này cho thấy rằng giáo dục cần phải hướng đến đặc điểm và năng lực cá nhân của từng học sinh, và phương pháp dạy học phải thay đổi theo độ tuổi và trình độ khác nhau.
- Ở phương Tây, từ thời cổ đại, nhà triết học Socrate (469 -339 trước
Ông CN đã phát triển một phương pháp đàm thoại hiệu quả, giúp người học tự khám phá chân lý thông qua việc đặt câu hỏi gợi mở Phương pháp này khuyến khích người học tìm ra kết luận của riêng mình, từ đó nâng cao khả năng tư duy và hiểu biết.
Việc áp dụng phương pháp đàm thoại trong dạy học giúp người học tự khám phá và chiếm lĩnh kiến thức, trong khi giáo viên chỉ định hướng và đặt câu hỏi để dẫn dắt họ đến kết luận Phương pháp giáo dục này khuyến khích người học tư duy độc lập và phát triển chính kiến, không chỉ đơn thuần làm theo mẫu của giáo viên Socrate cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tôn trọng trí tuệ và cá tính tự do của từng học viên Quan điểm này thể hiện sự chú trọng vào việc lấy người học làm trung tâm, tôn trọng năng lực cá nhân và ý tưởng của họ, đồng thời điều chỉnh nội dung và phương pháp giảng dạy phù hợp với khả năng và nhu cầu của từng người học.
Vào thế kỷ XVII, nhiều nhà giáo dục tiến bộ đã chú trọng đến việc học lấy người học làm trung tâm Komensky (1592 – 1679) nhấn mạnh rằng giáo dục cần đánh thức năng lực nhạy cảm và phán đoán, đồng thời phát triển nhân cách, khuyến khích giáo viên dạy ít hơn và học sinh học nhiều hơn Tương tự, Rousseau (1712 – 1778) cho rằng người thầy cần dựa vào sự phát triển của học sinh để giúp các thiên tính của các em nảy nở Cả hai quan điểm đều thống nhất rằng giáo dục phải tập trung vào việc phát triển những năng lực tiềm tàng trong mỗi người học.
- Đầu thế kỷ XX, ở các nước phương Tây và Mỹ xuất hiện phong trào
Nhà trường mới đang áp dụng nhiều nguyên tắc và phương pháp giảng dạy hiện đại với trọng tâm là học sinh Tư tưởng "Lấy người học làm trung tâm" được phát triển bởi nhà sư phạm Mỹ John Dewey (1859 – 1952), người đã khẳng định rằng "Học sinh là mặt trời, xung quanh đó quy tụ mọi phương tiện giáo dục" Ông nhấn mạnh rằng việc dạy học không chỉ đơn thuần là nói, mà cần chú trọng hơn vào việc tổ chức các hoạt động cho học sinh tham gia.
Trong giáo dục mầm non, quan điểm dạy học lấy trẻ làm trung tâm đã được áp dụng và thu hút sự quan tâm từ nhiều chuyên gia, trong đó có Maria Montessori, một bác sĩ nhi khoa người Ý Montessori cho rằng vai trò của giáo viên là chuẩn bị môi trường học tập, cung cấp vật dụng cần thiết và tạo không gian cho trẻ trải nghiệm Theo bà, trẻ em là chủ thể tích cực trong quá trình học tập, trong khi giáo viên đóng vai trò tổ chức môi trường Môi trường học tập cần phải đẹp, ngăn nắp và có đồ dùng phù hợp với kích cỡ trẻ, giúp kích thích cảm giác và trực quan Hầu hết các chương trình mẫu giáo ở Mỹ đều tuân theo tiêu chí này, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của trẻ.
+ Cung cấp các công cụ thật sự có thể dùng được như dao sắc, kéo tốt, các đồ dùng bằng gỗvà công cụ lau dọn
Để trẻ dễ dàng tiếp cận và sử dụng các vật dụng, thiết bị, cần sắp xếp chúng một cách hợp lý, giúp trẻ dễ dàng tìm kiếm và cất giữ những đồ dùng cần thiết.
+ Tạo nên sự đẹp đẽ và trật tự trong lớp học
Quan điểm dạy học lấy trẻ làm trung tâm không chỉ chú trọng đến đặc điểm và năng lực cá nhân của trẻ mà còn tạo ra môi trường tốt để kích thích trẻ tích cực hoạt động Điều này thể hiện rõ qua các tiêu chí mà Maria Montessori đề ra khi xây dựng môi trường cho trẻ Tuy nhiên, việc xây dựng môi trường hoạt động theo quan điểm này của Montessori có sự khác biệt so với các quy định về an toàn trong việc sử dụng đồ dùng và đồ chơi cho trẻ mầm non.
(theo qui định tại Thông tư số 18/2009/TT-BKHCN, ngày 26 tháng 6 năm
2009 của Bộ trưởng khoa học và Công nghệ về việc ban hành và thực hiện
“Quy chuẩn kĩ thuật quốc gia về an toàn đồchơi trẻ em” và hợp vệ sinh):
Bà cho rằng trẻ em cần những công cụ thật để thực hiện các công việc thực tế mà chúng yêu thích Tại các trường mầm non, trẻ thường phải sử dụng kéo cùn để cắt giấy hoặc dao nhựa để cắt rau, nhằm tránh bị thương Tuy nhiên, những dụng cụ này lại khiến cho những nhiệm vụ đơn giản trở nên khó khăn hơn.
Montessori tin rằng trẻ em có khả năng học cách sử dụng công cụ sắc bén một cách an toàn, và việc cung cấp cho các em những công cụ không thực sự hữu ích sẽ làm giảm khả năng phát triển của các em.
Theo lý thuyết của J Piaget, trẻ học hiệu quả nhất khi được tự do thực hành và xây dựng hiểu biết riêng về thế giới xung quanh, thay vì chỉ tiếp nhận những giải thích từ người lớn Cả J Piaget, M Montessori và J Dewey đều nhấn mạnh rằng trẻ em học tốt nhất thông qua các hoạt động thực tiễn Vai trò của người lớn là khuyến khích và nuôi dưỡng động lực bên trong của trẻ, tạo ra sự hứng thú tích cực trong quá trình tham gia các hoạt động học tập.
Cả Dewey và Piaget đều cho rằng vai trò của giáo viên không chỉ là người dạy mà còn là người hướng dẫn và tổ chức môi trường học tập Họ nhấn mạnh rằng giáo viên nên cung cấp tài liệu và hoạt động giúp trẻ em phát triển thông qua trải nghiệm và khám phá.
- Trong các nguyên tắc giáo dục Reggio Emilia của Loris Malaguzzy cũng nổi bậc rõ quan điểm lấy trẻ làm trung tâm:
+ Trẻ phải được tham gia kiểm soát định hướng học tập của mình.
+ Trẻ phải được học thông qua trãi nghiệm (tiếp xúc trực tiếp, di chuyển – làm biến đổi đối tượng, lắng nghe và quan sát).
+ Trẻ phải có mối quan hệ với những trẻ khác và những thành phần vật liệu của thế giới mà trẻ khám phá
+ Trẻ phải sử dụng vô hạn các cách thức, cơ hội để thể hiện chính mình.
-Trong cuốn sách “Các lý thuyết về trẻ em của Dewey, Montessori,
Erikson, Piaget, Vygotsky” của Mooney, đã cho rằng:
Lý thuyết của Vygotsky nhấn mạnh rằng phát triển là một quá trình tương tác, làm thay đổi cách nhìn nhận về học tập của trẻ Giáo viên thường không nhận ra rằng trẻ có thể hỗ trợ lẫn nhau trong việc học, và sự can thiệp của họ trong quá trình làm việc nhóm có thể làm mất đi cơ hội quý giá để trẻ học hỏi từ bạn bè Việc yêu cầu trẻ ngồi theo vòng tròn chỉ để lắng nghe giáo viên có thể cản trở sự phát triển tự nhiên của quá trình học tập.
Các khái niệm cơ sở c ủa đề tài
Để xây dựng hệ thống cơ sở lý luận cho đề tài, tác giả sẽ làm rõ các khái niệm cùng với những lý luận liên quan đến nghiên cứu.
- Quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
- Khái niệm hoạt động vui chơi, tổ chức hoạt động vui chơi
-Bộ tiêu chí thực hành áp dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm non
1.2.1 Quan điểm Giáo dụclấy trẻ làm trung tâm
Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực giáo dục mầm non, nhấn mạnh việc đặt trẻ em vào vị trí trung tâm của quá trình học tập Nhiều tài liệu giáo dục mầm non đã áp dụng thuật ngữ này để phù hợp hơn với đặc điểm và nhu cầu của trẻ ở lứa tuổi mầm non.
Trong giáo trình Giáo dục học mầm non của Nguyễn Thị Hòa, nguyên tắc giáo dục lấy trẻ làm trung tâm được nhấn mạnh như một yếu tố quan trọng trong giáo dục mầm non Quan điểm này khẳng định rằng quá trình chăm sóc và giáo dục cần phải hướng vào nhu cầu và hứng thú của trẻ, coi trẻ là chủ thể tích cực trong các hoạt động Giáo viên đóng vai trò là người tổ chức, tạo điều kiện thuận lợi và hỗ trợ trẻ, thay vì áp đặt ý muốn cá nhân lên trẻ.
Trong tài liệu “Đổi mới hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục cho trẻ mẫu giáo theo hướng tích hợp chủ đề”, khái niệm dạy học “lấy trẻ làm trung” hay “hướng vào trẻ” được giải thích là phương pháp giáo dục tập trung vào nhu cầu, sở thích và khả năng của trẻ, nhằm tạo ra môi trường học tập tích cực và phát triển toàn diện cho trẻ mầm non.
Trẻ em nên được khuyến khích tham gia tích cực vào các hoạt động giáo dục, nhằm phát triển sự chủ động trong quá trình học tập thay vì chỉ thụ động tiếp nhận kiến thức.
Trẻ tự học là chính Trẻ “học” qua chơi, qua khám phá, tìm hiểu, trải nghiệm bằng cách sử dụng các giác quan.
Trẻ em có quyền lựa chọn góc chơi và thảo luận với bạn bè, sau đó tự tay sáng tạo sản phẩm như vẽ, nặn, xây dựng hoặc cắt dán, mà không cần sự can thiệp của giáo viên.
Giáo viên hoặc người lớn đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức môi trường học tập, tạo điều kiện cho trẻ em phát triển hứng thú và nhu cầu cá nhân Họ giúp khuyến khích kinh nghiệm và phát huy những điểm mạnh của từng trẻ, từ đó nâng cao sự tham gia và phát triển toàn diện.
Giáo viên cần xác định chủ đề và lập kế hoạch để lồng ghép các hoạt động phù hợp với từng trình độ phát triển của trẻ Điều này giúp trẻ tự trải nghiệm, tìm hiểu, khám phá và nâng cao nhận thức của bản thân.
Quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm hoàn toàn trái ngược với quan điểm giáo viên làm trung tâm, trong đó giáo viên thường sử dụng phương pháp dạy truyền thống, khiến trẻ trở thành người nghe thụ động Theo đó, trong giáo dục mầm non, quá trình chăm sóc và giáo dục cần phải hướng đến nhu cầu và hứng thú của trẻ Giáo viên không được áp đặt ý muốn của mình lên trẻ, mà phải xem trẻ là chủ thể tích cực trong các hoạt động Vai trò của giáo viên là tổ chức, hướng dẫn và tạo cơ hội thuận lợi cho trẻ phát triển trong môi trường học tập tại trường mầm non.
1.2.2 Tổ chức hoạt động chơi của trẻ MN a Khái niệm hoạt động chơi
Trong quá trình phát triển của trẻ mầm non, hoạt động chơi chiếm ưu thế và đóng vai trò quan trọng trong giáo dục mầm non Thuật ngữ “hoạt động vui chơi” thường được nhắc đến, nhưng khái niệm này chỉ được tìm thấy trong giáo trình “Sự phát triển tâm lý trẻ em lứa tuổi mầm non” của Nguyễn Ánh Tuyết và Nguyễn Thị Như Mai Các tài liệu khác chủ yếu chỉ đề cập đến khái niệm Chơi và Trò chơi mà không khai thác sâu về “hoạt động vui chơi”.
Theo từ điển Từ và Ngữ Việt Nam của Giáo sư Nguyễn Lân, "chơi" được định nghĩa là hoạt động nhằm mục đích mang lại niềm vui hoặc sự thoả thích Hoạt động này bao gồm các hình thức như thể thao, chơi nhạc cụ và cũng có thể là các hoạt động giao tiếp xã hội như kết bạn hay thăm hỏi Như vậy, mục đích chính của hoạt động chơi là để tạo ra niềm vui.
Theo Tự điển Wikipedia, chơi (Play) là hoạt động trí tuệ kết hợp với thế giới quan của con người, bao gồm cả tương tác bên ngoài và bên trong tâm trí Hoạt động này thường mang tính vui thú, giả vờ và tưởng tượng, và thường đi kèm với đồ chơi, động vật và đạo cụ tùy thuộc vào hoàn cảnh chơi.
Theo định nghĩa từ hai từ điển, hoạt động chơi chủ yếu nhằm mục đích mang lại niềm vui Hoạt động này có thể bao gồm các tương tác bên ngoài và bên trong tâm trí người chơi, với những yếu tố vui thú, giả vờ và tưởng tượng Thường thì, hoạt động chơi đi kèm với đồ chơi, động vật và các đạo cụ tùy thuộc vào hoàn cảnh của trò chơi.
Trong giáo trình “Sự phát triển tâm lý trẻ em lứa tuổi mầm non” của Nguyễn Ánh Tuyết và Nguyễn Thị Như Mai, hoạt động vui chơi được định nghĩa là hoạt động vô tư, không nhằm vào lợi ích thiết thực nào, mà chủ yếu mang lại niềm vui và sự phát triển tinh thần cho trẻ Qua việc chơi, trẻ em mô phỏng các mối quan hệ với tự nhiên và xã hội, từ đó phát triển trạng thái tinh thần vui vẻ và dễ chịu Khái niệm này phù hợp với nội dung nghiên cứu về tâm lý trẻ em trong độ tuổi mầm non.
- Trong giáo trình “Giáo dục học mầm non” của tác giả Nguyễn Thị Hòa Khái niệm về chơi được đề cập đến như sau:
Chơi là hoạt động tự lập của trẻ, không nhằm tạo ra sản phẩm vật chất mà chủ yếu thỏa mãn nhu cầu tinh thần và khát vọng bắt chước người lớn Mặc dù chơi là hành động giả vờ, nhưng nó vẫn mang tính chất chân thực Động cơ của trẻ trong việc chơi không nằm ở kết quả mà ở chính hành động chơi, và những hành động này kích thích trẻ tiếp tục chơi, duy trì hứng thú và sự sáng tạo của chúng.
N ội dung 3 Tiêu chí thực hành áp dụng quan điể m GD l ấ y tr ẻ làm trung tâm trong tổ ch ứ c ho ạt động chơi (gồm 6 tiêu chí,
I CHUẨN BỊ ĐỒ CHƠI, VẬT LIỆU, GÓC CHƠI, ĐÁP ỨNG NHU CẦU HỨNG THÚ CỦA TRẺ
Tiêu chí 1: Có đồ chơi, vật liệu chơi đa dạng, phù hợp.
Chỉ số 1: Đồ chơi đa dạng, phản ánh đặc trưng văn hóa vùng miền, đáp ứng nhu cầu vui chơi của trẻ.
- Có đa dạng các loại đồ chơi, nguyên liệu phục vụ cho các loại trò chơi khác nhau
- Sưu tầm, chuẩn bị các đồ chơi, đồ dùng mang bản sắc văn hóa truyền thống của địa phương (trang phục, đồ dùng, đồ chơi, nhạc cụ…)
Chỉ số 2: Đồ chơi đả bảo an toàn, phù hợp với đặc điểm của trẻ.
- Đồ chơi làm từ các vật liệu không độc hại, không có cạnh sắc, nhọn, có kích thước phù hợp với lứa tuổi của trẻ.
- Đồ chơi, nguyên vật liệu chơi đảm bảo cho trẻ có thể chơi và sử dụng được.
Chỉ số 3: Có các nguyên vật liệu có tính mở để trẻ có cơ hội sáng tạo khi chơi.
- Các loại nguyên vật liệu tái sử dụng (bìa, giấy, hộp, vải vụn…)
- Nguyên vật liệu thiên nhiên (lá cây, dây buộc, hột, hạt…).
Tiêu chí 2: Thiết kế bố trí các góc/ khu vực chơi đáp ứng/ khuyến khích trẻ chơi mà học
Chỉ số 4: Hấp dẫn, gợi mở, linh hoạt, thuận tiện cho việc chơi/ học của trẻ
- Đồ chơi, vật liệu chơi được sắp xếp thuận tiện cho trẻ dễ thấy, dễ lấy, dễ cất, dễ sử dụng.
- Đồ chơi, vật liệu chơi được thay đổi, bổ sung để trẻ được khám phá cái mới.
- Các góc/khu vực chơi được bày biện, trang trí với màu sắc, đồ chơi hài hòa, hấp dẫn trẻ.
- Các góc chơi, đồ chơi trong góc được sắp xếp linh hoạt theo nội dung chủ đề/ nội dung kế hoạch giáo dục đang thực hiện.
- Các góc chơi, đồ chơi đáp ứng nhu cầu, hứng thú và khả năng khác nhau của trẻ.
Chỉ số 5: Phù hợp với không gian của lớp/ trường.
II THỂ HIỆN SỰ TÔN TRỌNG TRẺ TRONG TỔ CHỨC HƯỚNG
Tiêu chí 3: Khuyến khích trẻ đưa ra những quyết định hay lựa chọn theo khả năng, nhu cầu của bản thân trước và trong khi chơi
Chỉ số 6: Trẻ được tự lựa chọn theo nhu cầu khả năng của bản thân
- Trẻ được lựa chọn góc/ khu vự chơi, nhóm chơi.
- Trẻ được lựa chọn đồ chơi.
- Trẻ được lựa chọn vai chơi, trò chơi.
Chỉ số 7: Trẻ được tự đưa ra quyết định trong quá trình chơi
- Trong quá trình chơi đôi khi tre được thay đổi luật chơi cho phù hợp với hoàn cảnh thực tế diễn ra khi chơi.
- Trẻ có thể được luân chuyển sang các góc chơi khác nhau.
Tiêu chí 4: Lắng nghe và hổ trợ trẻ kịp thời khi cần thiết
Chỉ số 8: Lắng nghe và chấp nhận các ý kiến của trẻ.
- Cùng chia sẻ ý tưởng chơi với trẻ.
- Chấp nhận ý tưởng của trẻ, không áp đặt ý của mình
Chỉ số 9: Hỗ trợ nhóm trẻ và hỗ trợ từng cá nhân trẻ đúng lúc.
- Nếu trẻ không giải quyết được, giáo viên hỗ trợ trẻ tìm cách giải quyết
Chỉ số 10: Không vội vàng can thiệp vào các tình huống xảy ra trong khi chơi, bình tĩnh lắng nghe và đưa ra những lời khuyên phù hợp.
Khi có tình huống xảy ra trong khi chơi, giáo viên cần:
- Chú ý quan sát, lắng nghe.
- Không vội vàng can thiệp ngay khi chưa thực sự cần thiết.
- Để trẻ tự giải quyết tình huống.
Chỉ số 11: Luôn tin tưởngkhuyến khích trẻ.
- Khen ngợi, động viên những thành công dù nhỏ của trẻ một cách kịp thời
- Không chê cười khi trẻ thất bại, động viên để trẻ riếp tục cố gắng.
III DỰ KIẾN KẾ HOẠCH CHƠI NHẰM TẠO CƠ HỘI CHO
MỌI TRẺ ĐƯỢC HỌC TẬP VÀ THÀNH CÔNG/ HỌC QUA CHƠI.
Tiêu chí 5: Xác định mục đích, nội dung chơi trong kế hoạch giáo dục phù hợp với nhu cầu, khả năng của trẻ.
Chỉ số 12: Xác định mục đích, nội dung chơi/ loại trò chơi dựa trên mong muốn/ nhu cầu của trẻ.
- Tìm hiểu mong muốn/ nhu cầu của trẻ qua quan sát trẻ hàng ngày, qua trò chuyện với trẻ với cha mẹ trẻ
- Xác định mục đích, nội dung chơi/ loại trò chơi trong kế hoạch giáo dục trên cơ sở nhu cầu/ mong muốn của trẻ mà giáo viên nắmđược.
- Tìm hiểu những hoạt động, sự kiện nổi bật đã/ đang/ sẽ diễn ra ở nơi trẻ sinh sống, nơi trường đóng để đưa vào nội dung chơi.
Xác định mục đích rõ ràng và lựa chọn nội dung hoặc trò chơi phù hợp với kinh nghiệm và khả năng của nhóm trẻ hoặc cá nhân trẻ là rất quan trọng Việc này giúp đảm bảo rằng hoạt động diễn ra hiệu quả và thú vị, đồng thời tạo điều kiện cho trẻ phát triển kỹ năng một cách tự nhiên.
- Tìm hiểu kinh nghiệm, khả năng của trẻ qua quan sát, trò chuyện với trẻ hằng ngày và qua trao đổi với cha mẹ trẻ.
Để xây dựng kế hoạch giáo dục hiệu quả, cần xác định rõ mục đích và lựa chọn nội dung hoặc trò chơi phù hợp, bao gồm nhiệm vụ và luật chơi Việc này nên dựa trên kết quả đánh giá của giáo viên về kinh nghiệm và khả năng của trẻ trong lớp, cũng như xem xét từng cá nhân trẻ.
- Đặt ra nhiệm vụ/ luật chơi phù hợp khả năng và kinh nghiệm của trẻ
Tiêu chí 6: Hổ trợ trẻ học và phát triển trong quá trình chơi
Chỉ số 14:Tạo cơ hội cho mọi trẻ được tham gia vào các trò chơi, góc chơi
- Chuẩn bị các góc, các đồ chơi, các vật liệu đảm bảo cho mọi trẻ hoạt động, trải nghiệm trong khi chơi.
- Khuyến khích tất cả trẻ tích cực tham gia vào trò chơi
- Luân chuyển để trẻ được thay phiên nhau tham gia vào tất cả cáctrò chơi, góc chơi.
Chỉ số 15: Lồng ghép/ tích hợp nội dung giáo dục theo kế hoạch đang triển khai vào các trò chơi
Chỉ số 16 nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tổ chức đa dạng các loại trò chơi và hoạt động, nhằm đáp ứng nhu cầu khám phá, học hỏi và sáng tạo của tất cả trẻ em Điều này không chỉ giúp phát triển các năng lực cá nhân mà còn tạo cơ hội cho trẻ em thể hiện bản thân và phát triển toàn diện.
- Tổ chức hướng dẫn nhiều loại trò chơi: Đóng vai, đóng kịch, vận động, học tập, xây dựng, …
- Tổ chức các hoạt động trải nghiệm đa dạng về nội dung, hình thức tổ chức.
Chỉ số 17: Mở rộng/ nâng cao yêu cầu của trò chơi/ luật chơi để hổ trợ trẻ bằng nhiều cách.
- Thông qua câu hỏi gợi mở
- Bổ sung thêm đồ chơi, nguyên vật liệu chơi.
Chỉ số 18: Tận dụng tình huống thực tế trong khi chơi để giúp trẻ trải nghiệm, học cách giải quyết vấn đề, khám phá cái mới
- Trong tình huống thiếu đồ chơi: Dạy trẻ tìm đồ vật thay thế hoặc tìm cách chơi khác phù hợp hơn.
- Trong tình huống giữa trẻ có xung đột: Dạy trẻ học cách thỏa thuận, giải quyết mâu thuẫn bằng lời nói.
- Trong tình huống có thêm vật liệu chơi: Khuyến khích trẻ sáng tạo ra cái mới.
Một số lí luận liên quan đến đề tài
1.4.1 Đặc điểm hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi
Vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo, đặc biệt là trò chơi đóng vai theo chủ đề, góp phần quan trọng trong sự phát triển tâm lý của trẻ Hoạt động vui chơi không chỉ chiếm nhiều thời gian mà còn mang lại những biến đổi tích cực trong tâm lý, tạo nên sự độc đáo cho giai đoạn này Đối với trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi, hoạt động vui chơi có những đặc điểm nổi bật như tính tự do, tự nguyện và tính độc lập, phản ánh đúng đặc điểm tâm lý của lứa tuổi này.
Tính tự do, tự nguyện và độc lập là đặc thù của hoạt động vui chơi của trẻ (Nguyễn Thị Hòa, 2011)
Trẻ em tham gia vào hoạt động vui chơi không bị ràng buộc bởi nhu cầu thực tiễn, mà chủ yếu dựa vào sở thích và hứng thú cá nhân Theo X.L Rubinstein, động cơ chính của việc chơi là để trẻ em bắt chước những khía cạnh của cuộc sống thực, điều này có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển của trẻ.
Tính tự do tự nguyện và độc lập của trẻ được thể hiện qua việc lựa chọn trò chơi, bạn chơi, và quyền tham gia hoặc rút lui khỏi trò chơi K.Đ Usinki đã chỉ ra rằng trò chơi của trẻ có tính độc lập cao, vì trẻ chơi theo sở thích cá nhân và coi chơi là một hoạt động độc lập, thể hiện sự hứng thú đặc biệt với việc này.
Trò chơi là một hoạt động hấp dẫn đối với trẻ em, cho phép chúng tự tổ chức và sáng tạo trong một thế giới mà chúng có thể trở thành những người trưởng thành Khi trò chơi bị ép buộc, nó không còn giữ được bản chất của mình Hoạt động vui chơi mang tính tự điều khiển cao, với các quy tắc mà trẻ phải tuân thủ Những quy tắc này không chỉ định hình hành vi mà còn tạo ra cơ chế tự điều chỉnh, giúp trẻ hiểu và thực hiện các quy tắc một cách tự nguyện Qua đó, trò chơi trở thành một môi trường lý tưởng để trẻ thể hiện sự sáng tạo và khả năng tự quản lý.
Trò chơi của trẻ em là một biểu hiện của sự sáng tạo, mặc dù một số nhà tâm lý học cho rằng không nên coi đây là hoạt động sáng tạo vì trẻ không tạo ra cái gì mới Tuy nhiên, nếu nhìn nhận từ góc độ phát triển của trẻ, thuật ngữ "sáng tạo" vẫn có thể được chấp nhận L.X Vygotsky đã chỉ ra rằng khi trẻ có một dự định hay kế hoạch trong đầu và muốn thực hiện nó, điều đó chứng tỏ trẻ đã thể hiện sự sáng tạo.
Chơi đùa không chỉ kích thích tư duy mà còn phát triển óc sáng tạo của trẻ Sự sáng tạo của trẻ được thể hiện qua việc mô phỏng lại những gì chúng quan sát, tổng hợp biểu tượng và bộc lộ cảm xúc, suy nghĩ trong trò chơi Trong các trò chơi có cấu trúc cốt truyện, trẻ thể hiện sự sáng tạo qua việc chọn nội dung, vai chơi và xây dựng hoàn cảnh Ở những trò chơi khác như đômino, xếp hình hay cờ, tính sáng tạo lại nằm ở cách lựa chọn hành động trong từng tình huống Cuối cùng, trẻ cũng thể hiện sự sáng tạo khi áp dụng hiểu biết và kỹ năng để dự đoán và thay đổi chiến thuật chơi Như vậy, hoạt động vui chơi là nền tảng quan trọng hình thành mầm mống sáng tạo ở trẻ mẫu giáo.
Nhiều nhà nghiên cứu đã nhận thấy sức mạnh và tính chân thật của các xúc cảm trong hoạt động chơi của trẻ mẫu giáo Trò chơi mang lại những cảm xúc phong phú, từ niềm vui chiến thắng và sự sáng tạo đến nỗi buồn về thất bại và sự không hài lòng với kết quả Mặc dù có sự hiện diện của những xúc cảm tiêu cực, trò chơi vẫn luôn mang lại niềm vui và sự thỏa mãn cho trẻ, bởi vì vui chơi mà không có niềm vui thì không còn là vui chơi nữa.
1.4.2 Những yêu cầu khi tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ
Hoạt động vui chơi tại trường mầm non do giáo viên tổ chức và hướng dẫn không chỉ giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu vui chơi mà còn hỗ trợ sự phát triển toàn diện của trẻ thông qua việc tham gia vào các trò chơi Để tổ chức hiệu quả các hoạt động này, giáo viên mầm non cần nắm vững các yêu cầu cần thiết trong quá trình tổ chức hoạt động cho trẻ.
Khi tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ mầm non, cần dựa vào mục tiêu và nhiệm vụ của bậc học, chương trình giáo dục mầm non, các nguyên tắc giáo dục, cũng như đặc điểm tâm lý của lứa tuổi này để đảm bảo hoạt động phù hợp và hiệu quả.
- Coi hoạt động vui chơi là hoạt động trọng tâm của chương trình giáo dục mầm non
Để đảm bảo tính tự do và tự nguyện cho trẻ trong quá trình chơi, người lớn không nên áp đặt ý muốn của mình lên trẻ Trẻ cần được tự do lựa chọn trò chơi, khu vực chơi và bạn chơi dựa trên nhu cầu và sở thích của bản thân Việc này không chỉ khuyến khích tính sáng tạo mà còn giúp trẻ phát triển một cách tự nhiên và hiệu quả hơn.
Để tạo ra một môi trường chơi đa dạng, hấp dẫn và an toàn cho trẻ, cần chú trọng đến việc thiết kế không gian cho phép trẻ tích cực hoạt động và khám phá Việc sử dụng các phương tiện chơi “mở” sẽ khuyến khích trẻ sáng tạo, giúp trẻ tự tạo ra đồ chơi và đồ vật khác nhau, từ đó gia tăng hứng thú và khả năng phát triển của trẻ.
- Phát hy tính tích cực của trẻ trong hoạt động vui chơi.
- Cần quan tâm đến đặc điểm cá nhân của trẻ, tạo điều kiện, cơ hội phát triển cho từng đứa trẻ cũng như cho mọi trẻ trong khi chơi
- Vận dụng kết hợp hinh hoạt mềm dẻo các nhóm phương pháp các hình thức tổ chức hướng dẫn trẻchơi.
- Đảm bảo tính giáo dục, tính hệ thống, tính phát triển của trẻ trong chơi.
Giáo viên đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức và hướng dẫn trẻ em, tạo điều kiện và cơ hội cho trẻ chơi Họ không chỉ là người bạn mà còn là đối tác hợp tác cùng trẻ, giúp trẻ phát triển qua những hoạt động vui chơi Theo Nguyễn Thị Hòa (2011), giáo viên cũng cần thực hiện việc quan sát trẻ trong quá trình chơi để hiểu rõ hơn về nhu cầu và sự phát triển của trẻ.
+ Là người lập kế hoạch cho trẻ
+ Chuẩn bịmôi trường cho trẻ
+ Lựa chọn phương pháp hướng dẫn và hình thức chơi cho trẻ
1.4.3 Tiến trình tổ chức hoạt động chơi a Chuẩn bị
Lập kế hoạch tổ chức chơi cho trẻ:
Giáo viên và trẻ cùng hợp tác để đưa ra ý tưởng và dự định về nội dung cũng như cách tổ chức hoạt động chơi theo chủ đề trong một khoảng thời gian nhất định Từ đó, cả cô và trẻ sẽ cùng nhau lập kế hoạch cho buổi chơi, bao gồm nhiều loại kế hoạch như kế hoạch trong ngày, kế hoạch trong tuần và kế hoạch cho cả chủ đề lớn.
Trong kế hoạch tổ chức hoạt động chơi, cần xác định rõ mục tiêu, nội dung và hình thức chơi Đồng thời, chuẩn bị môi trường chơi phù hợp với chủ đề, dự kiến các phương pháp và biện pháp hướng dẫn chơi, cũng như tiến trình hoạt động.
Tạo môi trường chơi cho trẻ:
Môi trường vật chất trong trường lớp đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của trẻ Khi tổ chức môi trường chơi, giáo viên cần xem xét không gian thực tế, mục đích tổ chức, yếu tố an toàn, nhu cầu đặc biệt của trẻ, và tính linh hoạt trong bố trí Việc thay đổi cách sắp xếp và hoạt động ở các góc chơi giúp trẻ cảm thấy mới mẻ và hứng thú Một số góc chơi có thể cố định, trong khi những góc khác có thể tạm thời được cất đi tùy theo chủ đề Điều quan trọng là tạo ra không gian chơi cho phép trẻ tự điều khiển hoạt động của mình, khuyến khích trẻ ra quyết định và lựa chọn góc chơi mà chúng thích (Nguyễn Thị Hòa, 2011).
- Khi tạo góc chơi cho trẻ cần lưu ý:
C ác yế u t ố ảnh hưởng đế n vi ệ c t ổ ch ứ c ho ạt độ ng chơi cho trẻ
Froebel nhấn mạnh rằng trường mầm non cần chú trọng vào hoạt động chơi, vì đây là phương tiện quan trọng giúp trẻ em tóm lược văn hóa, học hỏi từ những hành động của người lớn và phát triển kỹ năng xã hội Môi trường trường mầm non được thiết kế để khuyến khích trẻ tương tác với bạn bè, trong khi nhận được sự hỗ trợ từ những giáo viên tận tâm và yêu thương.
Tổ chức các hoạt động giáo dục, đặc biệt là hoạt động vui chơi cho trẻ mầm non, chủ yếu do giáo viên mầm non thực hiện Tuy nhiên, chất lượng và hiệu quả của các hoạt động này không chỉ phụ thuộc vào kiến thức của giáo viên mà còn bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác, bao gồm số lượng trẻ trong mỗi nhóm lớp, điều kiện cơ sở vật chất và sự chỉ đạo từ các cấp quản lý.
Nhận thức của giáo viên về quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
Luật giáo dục (Điều 15 chương I) khẳng định vai trò quyết định của nhà giáo trong việc đảm bảo chất lượng giáo dục, nhấn mạnh rằng giáo viên cần không ngừng học tập và rèn luyện để làm gương cho học sinh Nhà nước có trách nhiệm tổ chức đào tạo và bồi dưỡng giáo viên, đồng thời thiết lập chính sách đảm bảo các điều kiện vật chất và tinh thần cần thiết cho họ R Batliner cũng nhấn mạnh rằng giáo viên là yếu tố chủ chốt quyết định chất lượng dạy và học, vì vậy, để nâng cao chất lượng giáo dục, cần có đội ngũ giáo viên có chuyên môn giỏi.
Theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, giáo viên đóng vai trò quan trọng trong việc tạo môi trường và điều kiện cho trẻ hoạt động tích cực Để thực hiện điều này, giáo viên cần hiểu rõ đặc điểm tâm lý của trẻ, đáp ứng nhu cầu của các em, sở hữu kiến thức chuyên môn vững vàng và có kỹ năng tổ chức các hoạt động hiệu quả Hơn nữa, giáo viên cũng cần luôn tìm tòi, sáng tạo ra những phương pháp mới để kích thích hứng thú và khuyến khích trẻ tham gia hoạt động.
GVMN cần nắm vững và hiểu đúng bản chất của giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong giáo dục mầm non, từ đó áp dụng hiệu quả trong việc tổ chức các hoạt động vui chơi cho trẻ, đảm bảo đáp ứng các tiêu chí cần thiết.
Tiêu chí 1: Có đồ chơi, vật liệu chơi đa dạng, phù hợp
Tiêu chí 2:Thiết kế bố trí các góc, khu vực chơi đáp ứng, khuyến khích trẻ chơi mà học
Tiêu chí 3: Khuyến khích trẻ đưa ra những quyết định hay lựa chọn theo khả năng, nhu cầu của bản thân trước và trong khi chơi
Tiêu chí 4:Lắng nghe và hổ trợ trẻ kịp thời khi cần thiết
Tiêu chí 5: Xác định mục đích, nội dung chơi trong kế hoạch giáo dục phù hợp với nhu cầu, khả năng của trẻ.
Tiêu chí 6: Hỗ trợ trẻ học và phát triển trong quá trình chơi
Theo Thông tư liên tịch số 06/2015/TTLT-BGDĐT-BNV, quy định về số lượng trẻ tối đa trong các lớp mẫu giáo là 25 trẻ cho lớp 3-4 tuổi, 30 trẻ cho lớp 4-5 tuổi và 35 trẻ cho lớp 5-6 tuổi Tuy nhiên, tại các trường mầm non công lập ở Quảng Ngãi, số lượng trẻ thường vượt quá quy định, ảnh hưởng đến chất lượng chăm sóc giáo dục Việc quá đông trẻ khiến cơ sở vật chất không đáp ứng yêu cầu và giáo viên khó có thể quản lý, tạo điều kiện cho trẻ hoạt động hiệu quả Do đó, việc điều chỉnh số lượng trẻ theo đúng định mức là cần thiết để thực hiện quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
Điều kiện làm việc của giáo viên Điều lệ trường mầm non đã quy định rõ nhiệm vụ của GVMN như sau:
Việc thực hiện công tác nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục trẻ em theo chương trình giáo dục mầm non bao gồm lập kế hoạch, xây dựng môi trường giáo dục, tổ chức hoạt động và đánh giá trẻ Tuy nhiên, giáo viên mầm non thường phải đối mặt với khối lượng công việc lớn, từ việc chăm sóc trẻ đến tổ chức các hoạt động giáo dục, cùng với nhiều nhiệm vụ không tên khác Thời gian của họ thường bị bó hẹp tại trường lớp và vào buổi tối, họ còn phải chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi sáng tạo cho trẻ, chịu áp lực từ phụ huynh và các cuộc thi Điều này ảnh hưởng đến chất lượng chuyên môn của giáo viên Để thực hiện quan điểm lấy trẻ làm trung tâm, giáo viên cần sáng tạo trong việc tổ chức hoạt động có chủ đích và vui chơi, nhằm tạo ra hứng thú cho trẻ, giúp trẻ khám phá những điều thú vị mỗi ngày đến trường.
Để thực hiện hiệu quả quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong giáo dục mầm non, cần có sự thống nhất chỉ đạo và tạo điều kiện từ các cấp, ngành liên quan Giáo dục mầm non là một bậc học trong hệ thống giáo dục quốc dân, do đó cần có sự quản lý và chỉ đạo từ các cấp có thẩm quyền.
Việc áp dụng quan điểm giáo dục đã được lên kế hoạch và triển khai đến các cấp Sở, Phòng Giáo dục và trường mầm non, đồng thời tổ chức các buổi tập huấn chất lượng Điều này tạo điều kiện cho giáo viên trao đổi và học hỏi kinh nghiệm, góp phần nâng cao hiệu quả trong tổ chức các hoạt động giáo dục, đặc biệt là các hoạt động vui chơi.
Quan điểm dạy học lấy người học làm trung tâm đang được các nhà giáo dục trên toàn thế giới, bao gồm cả Việt Nam, chú trọng và nghiên cứu Trong giáo dục mầm non (GDMN), việc áp dụng phương pháp này trong tổ chức các hoạt động giáo dục, đặc biệt là hoạt động vui chơi, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục GDMN đang được thực hiện tích cực Chúng tôi xin đưa ra một số kết luận dựa trên cơ sở lý luận của đề tài nghiên cứu này.
Ngành Giáo dục Mầm non (GDMN) đang tích cực đổi mới công tác chăm sóc và giáo dục trẻ em để nâng cao hiệu quả giáo dục, đáp ứng nhu cầu phát triển xã hội Việc áp dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đã được triển khai trong tổ chức các hoạt động giáo dục, đặc biệt là trong hoạt động vui chơi Theo Thông tư số 56/KH-BDGĐT về kế hoạch triển khai chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” giai đoạn 2016 – 2020, cùng với tài liệu “Hướng dẫn thực hành áp dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm non”, ngành đã xây dựng bộ tiêu chí thực hành nhằm đảm bảo việc áp dụng hiệu quả quan điểm này trong môi trường giáo dục.
- HĐVC là là hoạt động chủ đạo của trẻ lứa tuổi mẫu giáo Và đối với trẻ mẫu giáo 5 -6 tuổi HDDVC mang những đặc điểm riêng.
Tổ chức hoạt động vui chơi là quá trình tiến hành các hoạt động có trật tự nhằm thực hiện nhiệm vụ vui chơi cho trẻ Quá trình này bao gồm việc chuẩn bị, như lên kế hoạch, tạo môi trường và chuẩn bị tâm thế cho trẻ trước khi chơi Sau đó, hoạt động được tiến hành theo kế hoạch đã định và cuối cùng là đánh giá kết quả của hoạt động chơi.
Vận dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ là rất quan trọng, đặc biệt khi áp dụng bộ tiêu chí thực hành trong trường mầm non Nội dung 3 của bộ tiêu chí này nhấn mạnh việc tạo ra môi trường chơi phù hợp, khuyến khích sự sáng tạo và khám phá của trẻ Điều này không chỉ giúp trẻ phát triển kỹ năng xã hội mà còn thúc đẩy khả năng tư duy độc lập và tự tin trong quá trình học tập.
Tiêu chí thực hành áp dụng quan điểm GD lấy trẻ làm trung tâm trong tổ chức hoạt động chơi (Gồm 6 tiêu chí, 18 chỉ số).
Trong phần cơ sở lý luận, chúng tôi đã nêu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến việc tổ chức hoạt động chơi cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi, dựa trên tiêu chí thực hành quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại trường mầm non.
Chúng tôi tiến hành nghiên cứu đánh giá thực trạng tổ chức hoạt động chơi cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi tại Thành Phố Quảng Ngãi, dựa trên các lý luận về giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Mục tiêu là cải thiện chất lượng giáo dục mầm non thông qua việc áp dụng những tiêu chí thực hành phù hợp.
Chương 2 THỰC TRẠNG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CHƠI CHO TRẺ MẪU GIÁO 5 - 6 TUỔI THEO TIÊU CHÍ
THỰC HÀNH ÁP DỤNG QUAN ĐIỂM GIÁO DỤC LẤY TRẺ
LÀM TRUNG TÂM TRONG TRƯỜNG MẦM NON Ở TP QUẢNG NGÃI
Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
Nghiên cứu này nhằm đánh giá thực trạng tổ chức hoạt động chơi cho trẻ 5-6 tuổi theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Từ đó, chúng tôi đề xuất các biện pháp cải thiện việc tổ chức hoạt động chơi cho trẻ tại trường mầm non ở TP Quảng Ngãi, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và đáp ứng nhu cầu phát triển của trẻ.
Nghiên cứu được thực hiện tại Thành phố Quảng Ngãi, nơi có mật độ dân cư cao và tập trung nhiều trường mầm non công lập.
Trường tư thục lớn và uy tín tại tỉnh Quảng Ngãi đã có những bước tiến đáng kể trong hai năm qua, nhờ vào việc triển khai Thông tư số 56/KH-BDGĐT về kế hoạch thực hiện chuyên đề.
“Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” giai đoạn 2016 – 2020, ngành Giáo dục mầm non Thành Phố Quảng Ngãi đã tổ chức cuộc thi về
Xây dựng trường mầm non theo phương châm lấy trẻ làm trung tâm đã áp dụng bộ tiêu chí thực hành giáo dục, từ đó đạt được những thành công nhất định trong việc phát triển toàn diện trẻ em.
2.1.2 Nhiệm vụ nghiên cứu Để việc nghiên cứu Thực trạng tổ chức hoạt động chơi cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi theo tiêu chí thực hành áp dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm non được thực hiện một cách có hệ thống, khoa học và chính xác cao ở cảhai góc độ: định tính và định lượng, chúng tôi tiến hành:
Bài viết tập trung vào việc khảo sát thực trạng tổ chức hoạt động chơi cho trẻ mầm non theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Để thực hiện điều này, chúng tôi tiến hành quan sát các hoạt động vui chơi của trẻ tại trường, thu thập ý kiến của giáo viên thông qua phiếu thăm dò về việc áp dụng tiêu chí giáo dục này, và nghiên cứu các kế hoạch tổ chức hoạt động vui chơi do giáo viên soạn thảo Những yếu tố ảnh hưởng đến quá trình tổ chức hoạt động chơi cũng sẽ được xem xét để nâng cao hiệu quả giáo dục cho trẻ.
Chúng tôi đã thu thập số liệu từ phỏng vấn các cán bộ quản lý chuyên môn GDMN, giảng viên các trường đào tạo, ban giám hiệu các trường mầm non và giáo viên mầm non, cùng với quan sát thực tế tổ chức hoạt động vui chơi tại trường mầm non Từ đó, chúng tôi đánh giá thực tiễn tổ chức hoạt động chơi của họ có tuân thủ Bộ tiêu chí thực hành dựa trên quan điểm lấy trẻ làm trung tâm hay không Dựa trên kết quả khảo sát, chúng tôi tìm hiểu thực trạng tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ và các yếu tố ảnh hưởng đến việc tổ chức hoạt động chơi theo tiêu chí giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
Để hỗ trợ giáo viên mầm non trong việc tổ chức hoạt động chơi cho trẻ, cần áp dụng các biện pháp thực hành theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Những biện pháp này giúp giáo viên vận dụng hiệu quả vào thực tế, tạo điều kiện cho trẻ phát triển toàn diện thông qua các hoạt động chơi đa dạng và sáng tạo.
Phương pháp tìm hiểu thực trạng
2.2.1 Các phương pháp thu thập số liệu Để thu thập thông tin về thực trạng tổ chức hoạt động chơi cho trẻ MG 5
Tại trường mầm non, chúng tôi áp dụng nhiều phương pháp nghiên cứu khác nhau để thu thập thông tin hiệu quả Cụ thể, phương pháp điều tra bằng bảng hỏi được sử dụng để khảo sát ý kiến và nhu cầu của trẻ Bên cạnh đó, chúng tôi cũng kết hợp phỏng vấn, quan sát và nghiên cứu hồ sơ giáo dục, cùng với việc đàm thoại trong kế hoạch tổ chức hoạt động vui chơi.
Chúng tôi sử dụng phương pháp điều tra bằng bảng hỏi thực hiện trên 60
GVMN đã tiến hành nghiên cứu tại 8 trường mầm non để đánh giá thực trạng tổ chức hoạt động chơi cho trẻ 5-6 tuổi, dựa trên tiêu chí giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Nghiên cứu này nhằm xác định hiệu quả của các phương pháp dạy học và cách thức tổ chức hoạt động chơi, từ đó cải thiện chất lượng giáo dục mầm non.
- Câu 1: Giáo viên mầm non hiểu thế nào là quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm?
- Câu 2: Cách thức mà Cô tiếp cận với bộ tiêu chí thực hành áp dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
Hiện nay, các giáo viên mầm non đã thực sự chú trọng đến việc áp dụng bộ tiêu chí thực hành giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong tổ chức hoạt động chơi cho trẻ Điều này thể hiện sự quan tâm ngày càng lớn đối với việc phát triển kỹ năng và sự sáng tạo của trẻ trong môi trường học tập.
Các mức độ thường xuyên mà các cô giáo áp dụng bộ tiêu chí thực hành trong việc tổ chức hoạt động chơi cho trẻ em phản ánh quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Việc này không chỉ giúp trẻ phát triển kỹ năng mà còn khuyến khích sự sáng tạo và khám phá, tạo ra môi trường học tập tích cực và thân thiện.
- Câu 5: Cô đã làmnhư thế nào để đảm bảo được tiêu chí 1: Có đồ chơi, vật liệu đa dạng phù hợp
Nội dung trả lời đúng thể hiện được việc GVMN thực hiện được các chỉ số:
Chỉ số 1: Đồ chơi hấp dẫn, đa dạng, phản ánh đặc trưng văn hóa vùng miền, đáp ứng nhu cầu vui chơi của trẻ
+ Có đa dạng các loại đồ chơi, nguyên vật liệu phục vụ cho các loại trò chơi khác nhau.
+ Sưu tầm các loại đồ chơi đồ dùng mang bản sắc văn hóa truyền thống của địa phương (trang phục, đồ dùng đồ chơi, nhạc cụ…)
Chỉ số 2: Đồ chơi đả bảo an toàn, phù hợp với đặc điểm của trẻ
+ Đồ chơi làm từ các vật liệu không độc hại, không có cạnh sắc, nhọn, có kích thước phù hợp với lứa tuổi của trẻ
+ Đồ chơi, nguyên vật liệu chơi đảm bảo cho trẻ có thể chơi và sử dụng được.
Chỉ số 3: Có các nguyên vật liệu có tính mở để trẻ có cơ hội sáng tạo khi chơi.
+ Các loại nguyên vật liệu tái sử dụng (bìa, giấy, hộp, vải vụn…) + Nguyên vật liệu thiên nhiên (lá cây, dây buộc, hột, hạt…)
Cô đã thiết kế và bố trí các góc chơi một cách hợp lý để khuyến khích trẻ vừa học vừa chơi, tạo ra môi trường thân thiện và kích thích sự sáng tạo Các khu vực được sắp xếp khoa học, giúp trẻ dễ dàng tiếp cận và tham gia vào các hoạt động, từ đó phát triển kỹ năng xã hội và tư duy.
Nội dung trả lời đúng thể hiện được việc GVMN thực hiện được các chỉ số:
Chỉ số 4: Hấp dẫn, gợi mở, linh hoạt, thuận tiện cho việc chơi/ học của trẻ.
+ Đồ chơi, vật liệu chơi được sắp xếp thuận tiện cho trẻ dễ thấy, dễ lấy, dễ cất, dễ sử dụng.
+ Đồ chơi, vật liệu chơi được thay đổi, bổ sung để trẻ được khám phá cái mới.
+ Các góc/khu vực chơi được bày biện, trang trí với màu sắc, đồ chơi hài hòa, hấp dẫn trẻ
+ Các góc chơi, đồ chơi trong góc được sắp xếp linh hoạt theo nội dung chủ đề/ nội dung kế hoạch giáo dục đang thực hiện.
+ Các góc chơi, đồ chơi đáp ứng nhu cầu, hứng thú và khả năng khác nhau của trẻ
Chỉ số 5: Phù hợp với không gian của lớp/ trường
Để đảm bảo tiêu chí khuyến khích trẻ đưa ra quyết định và lựa chọn theo khả năng, nhu cầu của bản thân trong và trước khi chơi, cô đã tạo ra môi trường chơi linh hoạt, nơi trẻ em có thể tự do khám phá và thể hiện ý kiến của mình Cô khuyến khích trẻ tham gia vào quá trình ra quyết định bằng cách đặt câu hỏi mở, giúp trẻ nhận thức rõ hơn về sở thích và khả năng của bản thân Bằng cách này, trẻ không chỉ phát triển tư duy độc lập mà còn học cách chịu trách nhiệm cho những lựa chọn của mình.
Nội dung trả lời đúng thể hiện được việc GVMN thực hiện được các chỉ số:
Chỉ số 6: Trẻ được tự lựa chọn theo nhu cầu khả năng của bản thân.
+ Trẻ được lựa chọn góc/ khu vự chơi, nhóm chơi
+ Trẻ được lựa chọn đồ chơi.
+ Trẻ được lựa chọn vai chơi, trò chơi.
Chỉ số 7: Trẻ được tự đưa ra quyết định trong quá trình chơi.
+ Trong quá trình chơi đôi khi tre được thay đổi luật chơi cho phù hợp với hoàn cảnh thực tế diễn ra khi chơi.
+ Trẻ có thể được luân chuyển sang các góc chơi khác nhau
- Câu 8: Cô đã làm như thế nào để đảm bảo được tiêu chí 4: Lắng nghe và hổ trợ trẻ kịp thời khi cần thiết.
Nội dung trả lời đúng thể hiện được việc GVMN thực hiện được các chỉ số:
Chỉ số 8: Lắng nghe và chấp nhận các ý kiến của trẻ.
+ Cùng chia sẻ ý tưởng chơi với trẻ.
+ Chấp nhận ý tưởng của trẻ, không áp đặt ý của mình.
Chỉ số 9: Hổ trợ nhóm trẻ và hổ trợ từng cá nhân trẻ đúng lúc.
+ Nếu trẻ không giải quyết được, giáo viên hỗ trợ trẻ tìm cách giải quyết
Chỉ số 10: Không vội vàng can thiệp vào các tình huống xảy ra trong khi chơi, bình tĩnh lắng nghe và đưa ra những lời khuyên phù hợp
Khi có tình huống xảy ra trong khi chơi, giáo viên cần:
+ Không vội vàng can thiệp ngay khi chưa thực sự cần thiết.
+ Để trẻ tự giải quyết tình huống
Chỉ số 11: Luôn tin tưởng khuyến khích trẻ.
+ Khen ngợi, động viên những thành công dù nhỏ của trẻ một cách kịp thời
+ Không chê cười khi trẻ thất bại, động viên để trẻ riếp tục cố gắng
Để đảm bảo tiêu chí 5 trong kế hoạch giáo dục, cô đã xác định rõ mục đích và nội dung chơi phù hợp với nhu cầu và khả năng của trẻ Cô chú trọng vào việc đánh giá năng lực của từng trẻ, từ đó thiết kế các hoạt động chơi nhằm phát triển kỹ năng và sự sáng tạo của các em Việc này không chỉ giúp trẻ hứng thú hơn trong học tập mà còn tạo điều kiện cho sự phát triển toàn diện của từng cá nhân.
Nội dung trả lời đúng thể hiện được việc GVMN thực hiện được các chỉ số:
Chỉ số 12: Xác định mục đích, nội dung chơi, loại trò chơi dựa trên mong muốn, nhu cầu của trẻ.
+ Tìm hiểu mong muốn, nhu cầu của trẻ qua quan sát trẻ hàng ngày, qua trò chuyện với trẻ với cha mẹ trẻ.
+ Xác định mục đích, nội dung chơi, loại trò chơi trong kế hoạch giáo dục trên cơ sở nhu cầu, mong muốn của trẻ mà giáo viên nắm được.
+ Tìm hiểu những hoạt động, sự kiện nổi bật đã, đang, sẽ diễn ra ở nơi trẻ sinh sống, nơi trường đóng để đưa vào nội dung chơi
Chỉ số 13 nhấn mạnh việc xác định mục đích và lựa chọn nội dung, trò chơi (bao gồm nhiệm vụ và luật chơi) phù hợp với kinh nghiệm và khả năng của từng nhóm trẻ hoặc cá nhân trẻ.
+ Tìm hiểu kinh nghiệm, khả năng của trẻ qua quan sát, trò chuyện với trẻ hằng ngày và qua trao đổi với cha mẹ trẻ.
Xác định mục đích giáo dục và lựa chọn nội dung cùng trò chơi phù hợp (bao gồm nhiệm vụ và luật chơi) trong kế hoạch giáo dục là rất quan trọng Điều này cần dựa trên kết quả đánh giá của giáo viên về kinh nghiệm và khả năng của trẻ trong lớp, cũng như khả năng của từng cá nhân trẻ.
+ Đặt ra nhiệm vụ, luật chơi phù hợp khả năng và kinh nghiệm của trẻ
- Câu 10: Cô đã làm như thế nào để đảm bảo được tiêu chí 6: Hổ trợ trẻ học và phát triển trong quá trình chơi
Nội dung trả lời đúng thể hiện được việc GVMN thực hiện được các chỉ số:
Chỉ số 14: Tạo cơ hội cho mọi trẻ được tham gia vào các trò chơi, góc chơi.
+ Chuẩn bị các góc, các đồ chơi, các vật liệu đảm bảo cho mọi trẻ hoạt động, trải nghiệm trong khi chơi.
+ Khuyến khích tất cả trẻ tích cực tham gia vào trò chơi
+ Luân chuyển để trẻ được thay phiên nhau tham gia vào tất cả các trò chơi, góc chơi.
Chỉ số 15: Lồng ghép, tích hợp nội dung giáo dục theo kế hoạch đang triển khai vào các trò chơi
Tổ chức đa dạng các loại trò chơi và hoạt động là cần thiết để đáp ứng nhu cầu khám phá, học hỏi và sáng tạo của tất cả trẻ em, từ đó phát triển các năng lực cá nhân của từng trẻ.
+ Tổ chứchướng dẫn nhiều loại trò chơi: Đóng vai, đóng kịch, vận động, học tập, xây dựng, …
+ Tổ chức các hoạt động trải nghiệm đa dạng về nội dung, hình thức tổ chức.
Chỉ số 17: Mở rộng,nâng cao yêu cầu của trò chơi/ luật chơi để hổ trợ trẻ bằng nhiều cách.
+Thông qua câu hỏi gợi mở.
+ Bổ sung thêm đồ chơi, nguyên vật liệu chơi.
Chỉ số 18: Tận dụng tình huống thực tế trong khi chơi để giúp trẻ trải nghiệm, học cách giải quyết vấn đề, khám phá cái mới
+ Trong tình huống thiếu đồ chơi: Dạy trẻ tìm đồ vật thay thế hoặc tìm cách chơi khác phù hợp hơn
+ Trong tình huống giữa trẻ có xung đột: Dạy trẻ học cách thỏa thuận, giải quyết mâu thuẫn bằng lời nói.
+ Trong tình huống có thêm vật liệu chơi: Khuyến khích trẻ sáng tạo ra cái mới
Khi tổ chức hoạt động chơi cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, có một số yếu tố quan trọng cần xem xét Đầu tiên, giáo viên cần hiểu rõ nhu cầu và sở thích của trẻ để thiết kế hoạt động phù hợp Thứ hai, môi trường chơi cần được tạo ra một cách an toàn và khuyến khích sự sáng tạo Cuối cùng, việc kết hợp giữa hoạt động chơi và học tập sẽ giúp trẻ phát triển toàn diện, từ kỹ năng xã hội đến tư duy phản biện.
1 Nhận thức của giáo viên vềquan điểm giáo dục lấy trẻlàm trung tâm.
3 Điều kiện làm việc của giáo viên.
4 Sự chỉ chỉ đạo của các cấp quản lý
Giáo viên mầm non đề xuất nhiều biện pháp nhằm cải thiện hoạt động chơi cho trẻ, tập trung vào việc áp dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Câu hỏi mở này đã thu thập ý kiến đa dạng từ các giáo viên, từ đó cho phép tổng hợp và nhận xét về các đề xuất cụ thể Phương pháp phỏng vấn được sử dụng để thu thập thông tin, giúp làm rõ những ý tưởng và giải pháp mà giáo viên đưa ra nhằm nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động chơi cho trẻ.
Bài viết phỏng vấn bốn giáo viên mầm non, bao gồm hai giáo viên từ trường công lập và hai giáo viên từ trường tư thục, nhằm tìm hiểu về việc áp dụng bộ tiêu chí thực hành giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Nghiên cứu tập trung vào việc tổ chức hoạt động chơi cho trẻ em theo bộ tiêu chí này, từ đó phân tích những thành công đạt được cũng như những khó khăn gặp phải trong quá trình thực hiện.
Bài viết phỏng vấn hai hiệu phó của trường công lập và hai hiệu phó của trường tư thục về thực trạng tổ chức hoạt động chơi cho trẻ tại các trường mầm non Nội dung phỏng vấn tập trung vào việc áp dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, những nỗ lực của nhà trường trong việc hỗ trợ giáo viên tổ chức hoạt động chơi, và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động vui chơi theo tiêu chí này.
Trong bài phỏng vấn với hai cán bộ phòng quản lý chuyên môn GDMN, chúng tôi đã thảo luận về những biện pháp nâng cao nhằm tổ chức hoạt động vui chơi hiệu quả hơn, theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Các cán bộ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tạo ra môi trường vui chơi an toàn và sáng tạo, giúp trẻ phát triển toàn diện Họ cũng đề xuất các phương pháp giảng dạy linh hoạt và khuyến khích sự tham gia tích cực của trẻ em trong các hoạt động học tập và giải trí.
Kết quả tìm hiểu thực trạng tổ chức hoạt động chơi theo tiêu chí
mầm non (cụ thể là nội dung 3)
2.3.1 Một số thông tin của GVMN ở địa bàn khảo sát
Chúng tôi tiến hành điều tra thực trạng tổ chức hoạt động chơi cho trẻ 5-6 tuổi tại 6 trường mầm non ở khu vực đông dân cư, nhằm tìm hiểu việc áp dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Những trường này được lựa chọn do có số lượng trẻ đông, cơ sở vật chất đầy đủ và đội ngũ giáo viên có trình độ chuyên môn, từ đó đại diện cho chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ tại thành phố Quảng Ngãi.
- Các thông tin về loại hình trường, số lớp có trẻ ở độ tuổi 5-6 tuổi, số lượng giáo viên phụtrách lớp 5-6 tuổi
Bảng 2.1 Đối tượng khảo sát
STT Trường mầm non Số lớp 5-6 tuổi Số giáo viên Số trẻ/ lớp
STT Trường mầm non Số lớp 5-6 tuổi Số giáo viên Số trẻ/ lớp
Khảo sát được thực hiện tại 8 trường mầm non, bao gồm 4 trường công lập (HH, HTC, BM, CL) và 4 trường tư thục (NL, KP, HC, TT), với tổng cộng 30 lớp học Số lượng giáo viên phụ trách lớp mẫu giáo 5-6 tuổi cũng được ghi nhận trong nghiên cứu này.
- Thông tin vềtrình độ chuyên môn và số năm phụtrách lớp 5-6 tuổi của
60 giáo viên tham gia trả lời phiếu khảo sát ở8 trường mầm non
Bảng 2.2 Thông tin về trình độ chuyên môn và số năm phụ trách lớp 5-6 tuổi của GVMN
Thông tin Tổng số Tỉ lệ
Số năm phụ trách lớp 5-6 tuổi
Theo bảng thống kê, trong số 60 giáo viên mầm non được khảo sát tại 8 trường, tất cả đều đạt trình độ chuyên môn chuẩn và trên chuẩn, với 30% có trình độ Cao đẳng sư phạm mầm non và 68,3% có trình độ đại học sư phạm.
Trình độ chuyên môn của giáo viên mầm non tại các trung cấp sư phạm đạt 1,7% khá đồng đều, tạo nền tảng vững chắc cho việc tiếp cận quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Điều này giúp họ áp dụng hiệu quả bộ tiêu chí thực hành theo quan điểm giáo dục này.
Trong khảo sát về số năm kinh nghiệm của 60 giáo viên mầm non (GVMN), có 30% GVMN phụ trách lớp 5-6 tuổi dưới 5 năm, 57% có kinh nghiệm từ 5-10 năm, và 13% có trên 10 năm kinh nghiệm Điều này cho thấy trong tổng số GVMN được khảo sát có sự đa dạng về thâm niên, từ những giáo viên mới vào nghề đến những người có kinh nghiệm lâu năm, góp phần tạo nên tính khách quan cho kết quả nghiên cứu.
2.3.2 Nhận thức của giáo viên mầm non về quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm và việc tiếp cận bộ tiêu chí thực hành áp dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm non.
Khi nghiên cứu nhận thức của giáo viên mầm non về quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, điều quan trọng là giáo viên cần làm rõ khái niệm "quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm" và hiểu rõ những nguyên tắc cốt lõi của phương pháp này.
Bảng 2.3 Nhận thức của GVMN về quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
N ội dung các lự a ch ọ n Nhà giáo d ục không được áp đặ t tr ẻ theo ý mu ố n ch ủ quan c ủ a mìn h
Giáo dụ c ph ả i xu ất phát từ nhu c ầ u, h ứng thú , năng lực của trẻ
Trẻ em nên được xem là những chủ thể tích cực trong các hoạt động của mình, trong khi giáo viên đóng vai trò tổ chức, hướng dẫn và tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ tham gia Việc này không chỉ giúp trẻ phát triển kỹ năng mà còn khuyến khích sự sáng tạo và tự tin trong quá trình học tập.
Kết quả từ bảng 2.3 cho thấy 100% giáo viên mầm non được khảo sát đều chọn cả ba lựa chọn, điều này chứng tỏ rằng họ đã nhận thức đầy đủ về khái niệm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Quan điểm giáo dục này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tập trung vào nhu cầu và sự phát triển của trẻ em trong quá trình giáo dục.
Trong các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ:
1 Nhà giáo dục không được áp đặt trẻ theo ý muốn chủ quan của mình
2 Giáo dục phải xuất phát từ nhu cầu, hứng thú, năng lực của trẻ
3 Trẻ phải được coi là chủ thể tích cực trong các hoạt động của chúng còn giáo viên giữ vai trò là người tổ chức hướng dẫn, tạo cơ hội, điều kiên thuận lợi cho trẻ trong các hoạt động của chúng ởtrường
Nhận thức của giáo viên mầm non về giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là yếu tố quan trọng, giúp họ tổ chức các hoạt động chơi cho trẻ em một cách hiệu quả Điều này tạo nền tảng cho việc áp dụng các tiêu chí thực hành trong môi trường giáo dục mầm non, nhằm phát triển toàn diện cho trẻ.
Khi nghiên cứu cách GVMN áp dụng bộ tiêu chí thực hành giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, chúng tôi đã đặt ra câu hỏi về những phương pháp và chiến lược cụ thể mà họ sử dụng để thực hiện điều này.
Cô đã tiếp cận bộ tiêu chí “thực hành áp dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” thông qua nhiều phương pháp khác nhau, bao gồm việc tham gia các khóa đào tạo chuyên sâu, áp dụng các hoạt động giáo dục tích cực và chia sẻ kinh nghiệm với đồng nghiệp Các phương pháp này giúp cô nắm vững cách thức triển khai giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, từ đó nâng cao chất lượng giảng dạy và phát triển toàn diện cho trẻ.
1 Qua sách, báo, mang internet (tựtìm hiểu)
2 Qua trao đổi với đồng nghiệp
3 Qua các buổi sinh hoạt chuyên môn của nhà trường
4 Qua chương trình tập huấn của Phòng GD, Sở GD
Kết quả thu được như sau:
Bảng 2.4 Cách thức GVMN tiếp cận với bộ tiêu chí thực hành áp dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
Các cách thức tiếp cận
Qua sách, báo, mang internet (tựtìm hiểu)
Qua trao đổi với đồng nghiệp
Qua các buổi sinh hoạt chuyên môn của nhà trường
Qua chương trình tập huấn của Phòng GD,
Theo bảng 2.4, GVMN áp dụng bộ tiêu chí thực hành giáo dục lấy trẻ làm trung tâm thông qua nhiều cách tiếp cận khác nhau.
Chỉ có 10% giáo viên mầm non (GVMN) tự tìm hiểu bộ tiêu chí qua sách, báo và internet, trong khi 80% GVMN tham gia các buổi sinh hoạt chuyên môn tại trường để tiếp cận bộ tiêu chí Đáng chú ý, 73,3% GVMN đã được đào tạo qua chương trình tập huấn của phòng Giáo dục và Sở Giáo dục, cho thấy sự quan trọng của các hoạt động chuyên môn trong việc nâng cao hiểu biết về bộ tiêu chí.
Khảo nghiệm sự cần thiết và tính khả thi các biện pháp nhằm thực
hiện tốt hơn bộ tiêu chí thực hành áp dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong tổ chức hoạt động chơi cho trẻ
2.5.1 Mục đích, nội dung, phương pháp khảo sát a Mục đích khảo sát
Khảo sát ý kiến đánh giá của cán bộ quản lý và giáo viên mầm non nhằm xác định tính hiệu quả của các biện pháp đã được đề xuất Nội dung khảo sát tập trung vào việc thu thập ý kiến và đánh giá từ các đối tượng liên quan để kiểm tra hiệu quả của những biện pháp này.
- Đánh giá tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất
Đánh giá được thực hiện thông qua phiếu thăm dò ý kiến dành cho cán bộ quản lý và giáo viên mầm non phụ trách lớp mẫu giáo 5-6 tuổi tại một số trường mầm non trên địa bàn thành phố Quảng Ngãi Phương pháp khảo sát này giúp thu thập thông tin cần thiết để đánh giá chất lượng giáo dục mầm non.
- Tiến hành gởi phiếu khảo sát cho GVMN và CBQL của 8 trường
Mầm non trên địa bàn thành phố Quảng Ngãi Trong đó số lượng GVMN tham gia khảo sát là 60 người, số lượng CBQL tham gia khảo sát là 10 người
Bảng 2.10 Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp đề xuất
X Th ứ b ậ c Không c ầ n thi ế t Ít cầ n thi ế t C ầ n thi ế t R ấ t c ầ n thi ế t
1 Giảng viên các trường Sư phạm cần đưa nội dung quan điểm giáo dụ c lấy trẻ làm trung tâm vào chương trình đào tạo
2 T ổ ch ức các lớp bồi dưỡng có chất lượng nh ằm giúp
GVMN nắm vững quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, đồng thời áp dụng bộ tiêu chí thực hành để triển khai hiệu quả phương pháp này trong môi trường mầm non.
Để khuyến khích giáo viên tự tìm hiểu và nghiên cứu các hình thức tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ, cần động viên họ khám phá các mô hình tiên tiến trên thế giới Việc này không chỉ giúp nâng cao kiến thức mà còn tạo ra môi trường học tập sáng tạo và phong phú cho trẻ em Hỗ trợ giáo viên trong quá trình học hỏi sẽ góp phần phát triển kỹ năng chuyên môn và cải thiện chất lượng giáo dục.
4 Điều chỉnh sỉ số trẻ ở mỗi lớp 0 0% 0 0% 7 10% 63 90% 3, 90 2
Để nâng cao nhận thức của phụ huynh về quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, cần thực hiện 5 tuyên truyền hiệu quả Những hoạt động này không chỉ giúp phụ huynh hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc áp dụng phương pháp giáo dục này trong trường mầm non, mà còn khuyến khích họ vận dụng bộ tiêu chí thực hành phù hợp Sự kết hợp giữa nhà trường và phụ huynh sẽ tạo ra môi trường học tập tối ưu cho trẻ, giúp trẻ phát triển toàn diện và tự tin hơn trong quá trình học hỏi.
Kết quả khảo sát cho thấy các biện pháp đề xuất nhằm thực hiện tốt hơn bộ tiêu chí thực hành giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong tổ chức hoạt động chơi cho trẻ 5-6 tuổi tại trường mầm non ở thành phố Quảng Ngãi được cán bộ quản lý và giáo viên mầm non đánh giá có mức độ cần thiết cao, với điểm trung bình chung của các biện pháp là 3,48.
Biện pháp 2 được CBQL và GVMN đánh giá là cần thiết nhất trong số
Năm biện pháp bồi dưỡng chuyên môn thiết thực giúp giáo viên mầm non nâng cao nhận thức về giáo dục lấy trẻ làm trung tâm bao gồm việc cung cấp tài liệu chính thống và đáng tin cậy Ngoài ra, chương trình còn tập trung vào việc bồi dưỡng kỹ năng thực hành tổ chức các hoạt động vui chơi và học tập có chủ đích, phù hợp với tiêu chí giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
Bảng 2.11 Khảo nghiệmtính khả thi của các biện pháp đề xuất
M ức độ kh ả thi (Np)
Không khả thi Ít khả thi Kh ả thi R ấ t kh ả thi
1 Giảng viên các trường Sư phạm cần đưa nội dung quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm vào chương trình đào tạo
Tổ chức các lớp bồi dưỡng chất lượng cho giáo viên mầm non nhằm nâng cao hiểu biết về quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Những lớp học này sẽ giúp giáo viên áp dụng bộ tiêu chí thực hành liên quan đến phương pháp giáo dục này trong môi trường trường mầm non.
Để khuyến khích giáo viên tự tìm hiểu và nghiên cứu các hình thức tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ, cần tạo động lực cho họ khám phá các mô hình tiên tiến trên thế giới Việc này không chỉ giúp nâng cao chất lượng giảng dạy mà còn tạo ra môi trường học tập phong phú và sáng tạo cho trẻ Hỗ trợ giáo viên trong quá trình học hỏi sẽ góp phần phát triển toàn diện kỹ năng và kiến thức cho các em.
4 Điều chỉnh sỉ số trẻ ở mỗi lớp 3 4, 3% 22 31, 4% 35 50% 10 14, 3% 2, 74 5
Để nâng cao hiệu quả giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, việc tuyên truyền với phụ huynh là rất quan trọng Cha mẹ cần hiểu rõ về quan điểm này và cùng nhau áp dụng bộ tiêu chí thực hành tại trường mầm non Sự kết hợp giữa giáo viên và phụ huynh sẽ tạo ra môi trường học tập tích cực, giúp trẻ phát triển toàn diện và tự tin hơn trong quá trình học hỏi.
Theo số liệu khảo sát, biện pháp điều chỉnh số lượng trẻ trong lớp học gặp phải 3 ý kiến cho rằng không khả thi, mặc dù đa phần ý kiến đều cho rằng biện pháp này khả thi hoặc rất khả thi Tình trạng vượt quy định về số lượng trẻ/lớp là một vấn đề chung, với 4771 trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi được phân bổ vào 122 lớp, trung bình gần 40 trẻ/lớp, đặc biệt các trường công lập "trường điểm" có trên 40 trẻ/lớp Nguyên nhân chủ yếu là do tâm lý phụ huynh muốn cho con học tại các trường điểm, cùng với sự chênh lệch về cơ sở vật chất và chất lượng giáo viên Đối với biện pháp tuyên truyền với phụ huynh về giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, mặc dù có số điểm khả thi, nhưng cũng có 2 ý kiến trái chiều cho rằng phụ huynh, đặc biệt là công nhân, quá bận rộn và ít quan tâm đến hoạt động của trẻ Tuy nhiên, phần lớn phụ huynh vẫn mong muốn kết hợp với giáo viên trong việc giáo dục trẻ và thường xuyên trao đổi về tình hình của trẻ tại trường và ở nhà.
Kết quả khảo sát cho thấy các biện pháp đề xuất nhằm thực hiện bộ tiêu chí giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong tổ chức hoạt động chơi cho trẻ 5-6 tuổi tại trường mầm non Quảng Ngãi được đánh giá là khả thi và rất khả thi bởi CBQL và GVMN, với điểm trung bình chung cao cho các biện pháp này.
Chúng tôi tin rằng việc áp dụng các biện pháp cụ thể sẽ cải thiện hiệu quả tổ chức hoạt động vui chơi tại các trường mầm non ở thành phố Quảng Ngãi, đồng thời thực hiện tiêu chí giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
Chúng tôi đã thực hiện khảo sát về tổ chức hoạt động chơi cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi, dựa trên quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại các trường mầm non Qua các phương pháp như thăm dò ý kiến, phỏng vấn giáo viên mầm non, ban giám hiệu, giảng viên trường sư phạm, và cán bộ quản lý chuyên môn Phòng GD, cùng với việc quan sát thực tế tại một số trường mầm non ở Quảng Ngãi, chúng tôi đã thu thập được nhiều thông tin giá trị về thực trạng này.
Các trường mầm non trong khảo sát của chúng tôi đều nhận thức rõ ràng về giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Họ đã tiếp cận và áp dụng bộ tiêu chí thực hành phù hợp với quan điểm này trong quá trình giảng dạy.
