Khố luận tốt nghiệp GVHD: TS Ngơ Hà Tấn LỜI MỞ ĐẦU Việc phân tích tìm yếu tình hình tài cơng ty, đặc biệt cấu trúc tài cơng ty để nâng cao hiệu hoạt động công ty việc làm cần thiết Đứng trước công ty hoạt động, làm nhận biết cấu trúc tài cơng ty có thuận lợi hay khơng?, cấu trúc tài cơng ty chưa tốt yếu tố gây ra?, với tình trạng liệu cơng ty có thu hút nhà đầu tư tổ chức kinh tế hay không?, yếu tố khiến nhà cung cấp tín dụng n tâm định cung cấp tín dụng cho cơng ty?, Tất câu hỏi khiến cho em suy nghĩ từ tìm hiểu vấn đề Đây lý khiến em lựa chọn đề tài cho khoá luận tốt nghiệp kết thúc khố học Ngồi ra, để bắt đầu cho tập em lựa chọn cho cơng ty cụ thể để có sở cho việc tìm hiểu Đó Công ty Cổ phần Hàng hải Hà Nội Đây cơng ty cổ phần có quy mơ lớn, có mối quan hệ làm ăn với nước giới Vì việc thu hút vốn đầu tư từ nhà đầu tư bên yếu tố cần thiết Công ty phải quan tâm tới cấu trúc tài để thu hút ý nhà đầu tư Từ yếu tố hình thành nên đề tài em với tên đầy đủ sau: “Phân tích cấu trúc tài Công ty Cổ phần Hàng hải Hà Nội” Kết cấu đề tài gồm có phần: Phần I - Cơ sở lý luận phân tích cấu trúc tài doanh nghiệp Phần II - Phân tích cấu trúc tài Cơng ty Cổ phần Hàng hải Hà Nội Phần III - Nhận xét giải pháp cấu trúc tài nhằm nâng cao hiệu hoạt động kinh doanh Công ty Cổ phần Hàng hải Hà Nội Trong thời gian thực đề tài, nổ lực cố gắng thân, em nhận hướng dẫn tận tình thầy giáo - TS Ngơ Hà Tấn, SVTH:Nguyễn Thị Vận Trang Khoá luận tốt nghiệp GVHD: TS Ngô Hà Tấn quan tâm, bảo nhiệt tình phịng Tài - Kế tốn Cơng ty Cổ phần Hàng hải Hà Nội Em xin bày tỏ biết ơn sâu sắc đến thầy Tấn cô Công ty Cổ phần Hàng hải Hà Nội suốt thời gian qua Sự ân cần thầy cô giúp em hoàn thành xong đề tài, học hỏi thêm nhiều kinh nghiệm làm việc mà để lại ấn tượng tốt đẹp em em vào đời Em xin chân thành cảm ơn! Đà Nẵng, tháng 05 năm 2007 Sinh viên thực Nguyễn Thị Vận PHẦN I SVTH:Nguyễn Thị Vận Trang Khoá luận tốt nghiệp GVHD: TS Ngô Hà Tấn CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH CẤU TRÚC TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP I Khái quát tài cấu trúc tài doanh nghiệp Khái niệm, chất tài doanh nghiệp 1.1 Khái niệm tài doanh nghiệp Tài doanh nghiệp tồn quan hệ tài biểu qua trình “huy động” “sử dụng vốn” để tối đa hoá giá trị doanh nghiệp “Huy động” gọi chức tài trợ, ám trình tạo quỹ tiền tệ từ nguồn lực bên bên doanh nghiệp để doanh nghiệp hoạt động lâu dài với chi phí thấp “Sử dụng vốn” gọi đầu tư, liên quan đến việc phân bổ vốn đâu?, lúc nào?, cho vốn sử dụng có hiệu 1.2 Bản chất tài doanh nghiệp Bản chất tài doanh nghiệp quan hệ kinh tế tiền tệ thông qua hoạt động huy động sử dụng vốn Việc nhìn nhận chất doanh nghiệp quan trọng nước ta phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa có điều tiết nhà nước Đối với nhà phân tích, nhận thức vấn đề sở để xây dựng hướng phân tích đắn sở chế tài hành Khái niệm cấu trúc tài doanh nghiệp Cấu trúc tài phản ánh cấu trúc tài sản, cấu trúc nguồn vốn mối quan hệ tài sản nguồn vốn (cân tài chính) doanh nghiệp Cấu trúc tài có liên quan đến sách tài trợ doanh nghiệp Cấu trúc tài sản: tỉ lệ % loại tài sản tương ứng chiếm tổng tài sản doanh nghiệp Cấu trúc nguồn vốn: tỉ lệ % loại nguồn vốn tương ứng chiếm tổng nguồn vốn doanh nghiệp Cân tài chính: xem xét mối quan hệ tài sản nguồn hình thành tài sản Phân tích cấu trúc tài doanh nghiệp SVTH:Nguyễn Thị Vận Trang Khố luận tốt nghiệp GVHD: TS Ngơ Hà Tấn Phân tích cấu trúc tài phân tích khái quát tình hình đầu tư huy động vốn doanh nghiệp, phương thức tài trợ tài sản để làm rõ dấu hiệu cân tài Như vậy, phân tích cấu trúc tài q trình sử dụng kỹ thuật phân tích thích hợp để xử lý tài liệu từ báo cáo tài tài liệu khác hình thành tiêu phân tích phản ánh cấu trúc tài sản, cấu trúc nguồn vốn doanh nghiệp qua tìm phương cách tốt để kết hợp tài sản nguồn vốn, đánh giá thực trạng cân tài doanh nghiệp Ý nghĩa phân tích cấu trúc tài doanh nghiệp Phân tích cấu trúc tài doanh nghiệp có ý nghĩa quan trọng doanh nghiệp đối tượng quan tâm tới tình hình kinh doanh doanh nghiệp  Đối với doanh nghiệp: Các nhà quản trị tài doanh nghiệp quan tâm đến phân tích cấu trúc tài doanh nghiệp, qua phát đặc trưng việc sử dụng vốn, huy động vốn nhằm nâng cao hiệu hoạt động kinh doanh, đưa sách tài trợ phù hợp Phân tích cấu trúc tài cịn nhà quản trị sử dụng công cụ khảo sát lựa chọn định đầu tư, công cụ đánh giá nhà quản trị Phân tích cấu trúc tài để thấy khả toán nợ doanh nghiệp giai đoạn nào? Từ tìm biện pháp giải để đảm bảo tồn phát triển doanh nghiệp Đây cơng cụ giúp nhà quản trị dự đoán rủi ro hoạt động kinh doanh doanh nghiệp  Đối với bên doanh nghiệp: Phân tích cấu trúc tài khơng có ý nghĩa quan trọng riêng doanh nghiệp mà mối quan tâm nhà đầu tư, nhà cung cấp, nhà cung cấp tín dụng (ngân hàng), quan quản lý nhà nước Đối với nhà cung cấp tín dụng cho doanh nghiệp (ngân hàng): đối tượng đặc biệt quan tâm đến cấu trúc nguồn vốn doanh nghiệp Theo nhà cung cấp tín dụng này, cấu trúc nguồn vốn doanh nghiệp vay thể mức độ rủi ro tiềm ẩn hay mức độ an tồn có khoản tín dụng mà ngân hàng cung SVTH:Nguyễn Thị Vận Trang Khoá luận tốt nghiệp GVHD: TS Ngơ Hà Tấn cấp hay nói cách khác nhà cung cấp tín dụng muốn biết khả trả nợ doanh nghiệp khoản vay đáo hạn Đối với nhà đầu tư: đối tượng quan tâm tới thời gian hoàn vốn, khả tốn vốn Vì vấn đề họ cần tìm hiểu cấu trúc tài doanh nghiệp Phân tích cấu trúc tài doanh nghiệp phương tiện để họ lựa chọn đối tác đầu tư phù hợp Đối với nhà cung cấp: đối tượng phải định xem có cho phép doanh nghiệp thời gian đến mua hàng chịu hay khơng? Và mức nợ tối đa cho phép bao nhiêu? Muốn đưa định cách xác lúc nhà cung cấp phải nắm rõ khả toán doanh nghiệp tương lai Do đó, đối tượng cần đến việc phân tích cấu trúc tài doanh nghiệp Đối với quan quản lý nhà nước hay cổ đông, người lao động : Tất đối tượng có mối quan tâm đến tình hình tài doanh nghiệp dù góc độ hay góc độ khác Vì phân tích cấu trúc tài công cụ phần giúp họ nắm bắt rõ tình hình doanh nghiệp Phân tích cấu trúc tài giúp đối tượng sử dụng thơng tin, đánh giá sức mạnh tài triển vọng doanh nghiệp Từ đưa định đắn, phù hợp với mục tiêu mà họ quan tâm II.Tài liệu sử dụng, phương pháp phân tích cấu trúc tài doanh nghiệp Tài liệu sử dụng 1.1 Bảng cân đối kế toán (BCĐKT) a Khái niệm Bảng cân đối kế toán báo cáo tài tổng hợp, phản ánh tổng qt tình hình tài sản nguồn hình thành tài sản doanh nghiệp hình thái tiền tệ thời điểm định Thời điểm thường ngày cuối tháng, cuối quý, cuối năm Khi phân tích cấu trúc tài doanh nghiệp số liệu bảng cân đối kế toán nhiều thời điểm khác (qua nhiều năm) đánh giá biến động tài sản nguồn vốn doanh nghiệp nào? Việc sử dụng bảng cân đối kế toán để làm tài liệu phân tích cấu trúc tài doanh nghiệp cần xem xét thị trường có biến động giá hay khơng? (do lạm SVTH:Nguyễn Thị Vận Trang Khố luận tốt nghiệp GVHD: TS Ngô Hà Tấn phát kinh tế hay giá trị doanh nghiệp giảm thấp nguyên nhân kinh doanh khơng hiệu quả) Bởi bảng cân đối kế tốn thể giá gốc, nhà phân tích cần điều chỉnh theo giá hành xây dựng tiêu phân tích để đánh giá xác thực thực trạng tài doanh nghiệp b Kết cấu Theo chế độ báo cáo kế toán hành, kết cấu bảng cân đối kế toán chia thành phần: tài sản nguồn vốn Và thiết kế theo kiểu bên bên  Phần tài sản: Phản ánh toàn giá trị tài sản có doanh nghiệp thời điểm báo cáo theo cấu tài sản hình thức tồn trình kinh doanh doanh nghiệp Các tài sản xếp theo khả hoán chuyển thành tiền theo thứ tự giảm dần theo độ dài thời gian để chuyển hoá tài sản thành tiền  Phần nguồn vốn: Phản ánh toàn nguồn hình thành tài sản có doanh nghiệp thời điểm lập báo cáo Các loại nguồn vốn xếp theo trách nhiệm doanh nghiệp việc sử dụng nguồn vốn chủ nợ chủ sở hữu c Ý nghĩa Bảng cân đối kế tốn có ý nghĩa mặt kinh tế pháp lý  Về mặt kinh tế: Số liệu phần tài sản cho phép nhà phân tích đánh giá cách tổng quát quy mô kết cấu tài sản doanh nghiệp Số liệu phần nguồn vốn phản ánh nguồn tài trợ cho tài sản doanh nghiệp, qua đánh giá thực trạng tài doanh nghiệp  Về mặt pháp lý: Số liệu phần tài sản thể giá trị loại tài sản có mà doanh nghiệp có quyền quản lý sử dụng lâu dài để sinh lợi Số liệu phần nguồn vốn thể phạm vi trách nhiệm nghĩa vụ doanh nghiệp tổng số vốn kinh doanh với chủ nợ chủ sở hữu SVTH:Nguyễn Thị Vận Trang Khố luận tốt nghiệp GVHD: TS Ngơ Hà Tấn 1.2 Báo cáo kết hoạt động kinh doanh a Khái niệm Báo cáo kết hoạt động kinh doanh báo cáo tổng hợp, phản ánh tổng quát tình hình kết kinh doanh doanh nghiệp thời kỳ (quý, năm) chi tiết theo loại hoạt động, tình hình thực nghĩa vụ doanh nghiệp nhà nước thuế khoản phải nộp khác b Kết cấu Báo cáo kết hoạt động kinh doanh gồm phần: Phần I - Lãi, lỗ thể kết hoạt động doanh nghiệp theo hoạt động + Hoạt động sản xuất + Hoạt động tài + Hoạt động bất thường Phần II - Tình hình thực nghĩa vụ với nhà nước: phản ánh tình hình thực nghĩa vụ với nhà nước thuế khoản phải nộp khác (phí, lệ phí) Phần III - Thuế GTGT khấu trừ, hoàn lại, miễn giảm, thuế GTGT hàng bán nội địa: phần phản ánh số thuế GTGT khấu trừ, khấu trừ khấu trừ cuối kỳ Số thuế GTGT hồn lại, hồn lại cịn hồn lại cuối kỳ Số thuế GTGT miễn giảm, miễn giảm miễn giảm cuối kỳ c Ý nghĩa Thông qua báo cáo kết hoạt động kinh doanh kiểm tra tình hình thực kế hoạch, thu nhập, chi phí kết loại hoạt động kết chung toàn doanh nghiệp Số liệu báo cáo sở để đánh giá khuynh hướng hoạt động doanh nghiệp nhiều năm liền dự báo hoạt động tương lai Thông qua báo cáo kết hoạt động kinh doanh đánh giá hiệu khả sinh lời doanh nghiệp Đây nguồn thơng tin bổ ích cho người doanh nghiệp trước định đầu tư vào doanh nghiệp Số liệu báo cáo kết hoạt động kinh doanh cho phép đánh giá tình hình thực nhiệm vụ với nhà nước thuế khoản phải nộp khác, đặc biệt SVTH:Nguyễn Thị Vận Trang Khố luận tốt nghiệp GVHD: TS Ngơ Hà Tấn tốn thuế GTGT, qua đánh giá phần tình hình tốn doanh nghiệp 1.3 Nguồn thơng tin khác Ngồi tài liệu lấy từ bảng cân đối kế toán báo cáo kết hoạt động kinh doanh nhiều năm liền kề, cịn sử dụng đến nguồn thơng tin khác để phân tích xác, thuyết phục mở rộng nhiều vấn đề Các nguồn thông tin khác chia thành nhóm thơng tin sau: a Thơng tin liên quan đến tình hình kinh tế - Những thơng liên quan đến tình hình kinh tế bao gồm: + Thông tin tăng trưởng suy thối kinh tế + Thơng tin lãi suất ngân hàng, trái phiếu kho bạc, tỷ giá ngoại tệ + Thông tin tỉ lệ lạm phát + Thông tin sách kinh tế lớn Chính phủ, sách trị, ngoại giao Nhà nước b Thông tin theo ngành - Những thông theo ngành bao gồm: + Mức độ yêu cầu ngành + Mức độ cạnh tranh quy mô thị trường +Tính chất cạnh tranh thị trường hay mối quan hệ doanh nghiệp, nhà cung cấp khách hàng + Nhịp độ xu hướng vận động ngành + Nguy xuất đối thủ cạnh tranh tiềm tàng c Thông tin đặc điểm hoạt động ngành - Những thông tin phương hướng đặc điểm hoạt động doanh nghiệp, bao gồm: + Mục tiêu chiến lược hoạt động doanh nghiệp gồm chiến lược tài chiến lược kinh doanh + Đặc điểm trình luân chuyển vốn khâu kinh doanh loại hình doanh nghiệp + Tính thời vụ, tính chu kỳ hoạt động kinh doanh SVTH:Nguyễn Thị Vận Trang Khoá luận tốt nghiệp GVHD: TS Ngô Hà Tấn + Mối liên hệ doanh nghiệp với nhà cung cấp, khách hàng, ngân hàng đối tượng khác + Các sách hoạt động khác Phương pháp phân tích cấu trúc tài doanh nghiệp 2.1 Phương pháp so sánh Trong phân tích cấu trúc tài phương pháp so sánh sử dụng phổ biến hiệu Bằng cách tiến hành so sánh tiêu kinh tế cần phân tích với tiêu chọn làm gốc so sánh Phương pháp vận dụng phân tích cấu trúc tài bao gồm đầy đủ vấn đề: tiêu chuẩn so sánh, điều kiện so sánh, kỹ thuật so sánh  Tiêu chuẩn so sánh (số gốc): Được chọn làm so sánh phân tích Trong phân tích tài nhà phân tích thường sử dụng số gốc sau: + Số khứ: sử dụng số liệu nhiều kỳ trước để đánh giá dự báo xu hướng tiêu tài Số khứ tiêu chuẩn so sánh cho thấy trước mức tăng trưởng tốc độ tăng trưởng tiêu Thơng thường số liệu phân tích tổ chức 3-5 năm liền kề + Số kế hoạch: để đánh giá doanh nghiệp có đạt tới mục tiêu tài năm hay khơng? Khi nhà quản trị muốn xây dựng chiến lược hoạt động cho doanh nghiệp nhà phân tích sử dụng số gốc số kế hoạch để phân tích + Số trung bình ngành: để đánh giá tiến hoạt động tài doanh nghiệp so với mức trung bình tiên tiến ngành Như sử dụng số liệu trung bình ngành để phân tích cho thấy vị doanh nghiệp phạm vi tài Trường hợp khơng có số liệu trung bình ngành nhà phân tích sử dụng số liệu doanh nghiệp điển hình ngành để làm phân tích  Điều kiện so sánh: + Điều kiện so sánh theo thời gian: so sánh số liệu nhà phân tích cần phải ý tới điều kiện cần thiết sau đây: - Cùng nội dung kinh tế SVTH:Nguyễn Thị Vận Trang Khố luận tốt nghiệp GVHD: TS Ngơ Hà Tấn - Cùng phương pháp tính - Cùng đơn vị đo lường, tính tốn + Điều kiện so sánh theo khơng gian: ngồi điều kiện so sánh theo thời gian so sánh doanh nghiệp phải đảm bảo điều kiện doanh nghiệp phải loại hình kinh doanh qui mơ tương tự Như việc so sánh có ý nghĩa  Kỹ thuật so sánh: Có dạng so sánh: so sánh ngang so sánh dọc + So sánh ngang: xác định mức biến động tuyệt đối mức biến động tương đối tiêu phân tích qua nhiều kỳ liên tiếp, từ xác định mức biến động tiêu + So sánh ngang: chọn tiêu báo cáo tài làm quy mơ chung tính tỉ lệ % tiêu có liên quan so với tiêu quy mơ chung Từ đánh giá cấu trúc tiêu Trong dạng so sánh thường sử dụng kỹ thuật so sánh sau: + So sánh số tuyệt đối: hiệu số trị số kỳ phân tích trị số kỳ gốc tiêu kinh tế Việc so sánh cho thấy mức độ đạt khối lượng, quy mô tiêu kinh tế + So sánh số tương đối: thương số trị số kỳ phân tích trị số kỳ gốc tiêu kinh tế Việc so sánh biểu mối quan hệ, tốc độ phát triển tiêu phân tích 2.2 Phương pháp loại trừ 2.2.1 Phương pháp thay liên hoàn Phương pháp thay liên hoàn phương pháp mà nhân tố thay theo trình tự định để xác định xác mức độ ảnh hưởng chúng đến tiêu cần phân tích (đối tượng phân tích) cách cố định nhân tố khác lần thay + Trình tự phương pháp thay liên hoàn : - Phải biết số lượng nhân tố ảnh hưởng - Sắp xếp nhân tố theo trình tự số lượng, kết cấu (nếu có), chất lượng SVTH:Nguyễn Thị Vận Trang 10 ... nghiệp GVHD: TS Ngơ Hà Tấn quan tâm, bảo nhiệt tình phịng Tài - Kế tốn Cơng ty Cổ phần Hàng hải Hà Nội Em xin bày tỏ biết ơn sâu sắc đến thầy Tấn cô Công ty Cổ phần Hàng hải Hà Nội suốt thời gian... tiết nhà nước Đối với nhà phân tích, nhận thức vấn đề sở để xây dựng hướng phân tích đắn sở chế tài hành Khái niệm cấu trúc tài doanh nghiệp Cấu trúc tài phản ánh cấu trúc tài sản, cấu trúc nguồn... tài chính: xem xét mối quan hệ tài sản nguồn hình thành tài sản Phân tích cấu trúc tài doanh nghiệp SVTH:Nguyễn Thị Vận Trang Khoá luận tốt nghiệp GVHD: TS Ngơ Hà Tấn Phân tích cấu trúc tài phân