Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Kể từ sự kiện 11/9/2001, báo chí và các hãng thông tấn toàn cầu đã xuất bản hàng nghìn đầu sách và nghiên cứu về chủ nghĩa khủng bố quốc tế và cuộc chiến chống khủng bố của Hoa Kỳ Nhiều tác phẩm nổi bật đã được viết về vấn đề này, như "Khủng bố sau chiến tranh lạnh: xu hướng và thách thức" của Michael Radu và "Law and the ‘War against terrorism’" (Luật khủng bố với “cuộc chiến chống khủng bố”) của Christopher Greenwood, được xuất bản trong tạp chí International Affairs vào tháng 4.
Vào năm 2002, tác phẩm “Hiến tranh và chống chiến tranh” của Avil và Heidi Toffer được xuất bản, cùng với “Hồ sơ mật về Osama Bin Laden và mạng lưới khủng bố Quốc tế” của Rland Jacquard vào năm 2001 Sau sự kiện 11/9, nhiều nghiên cứu và sách về chủ đề khủng bố đã được xuất bản tại Việt Nam, như bộ sách “Khủng bố và chống khủng bố” của Trung tâm văn hóa ngôn ngữ Đông Tây (Nhà xuất bản Lao động, 2003) và cuốn “11/9 Thảm họa nước Mỹ” do Thông tấn xã Việt Nam biên soạn (Nhà xuất bản Tông tấn, 2001).
11 tháng 9 ” của Phạm Việt Long Nhà xuất bản Văn học Hà Nội 2002 …,
Nhiều nghiên cứu và sách đã phân tích sâu về lịch sử Chủ nghĩa khủng bố, các tổ chức khủng bố toàn cầu và các hoạt động của chúng Sự kiện 11/9/2001 tại Mỹ đã tạo ra một cú sốc lớn và để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng Ngoài ra, các cuộc chiến tranh ở Iraq và Afghanistan cũng là những vấn đề quan trọng liên quan đến chủ đề này.
Mỹ đã phát động chiến dịch chống khủng bố và tăng ngân sách quốc phòng trong những năm gần đây, nhưng nhiều nghiên cứu chưa đề cập đầy đủ đến các chính sách của Tổng thống Bush trong cuộc chiến này Bài viết sẽ phân tích hệ thống các vấn đề liên quan đến cuộc chiến chống khủng bố của Mỹ, từ đó làm rõ những chính sách chủ chốt mà Tổng thống G.W Bush áp dụng trong bối cảnh chiến lược ngoại giao của ông.
Nhiệm vụ của khoá luận
Khoá luận này tập trung vào việc khảo sát và phân tích các chính sách chống khủng bố của chính quyền Tổng thống George Walker Bush Mục tiêu chính là tìm hiểu những vấn đề liên quan trong giới hạn của đề tài, nhằm thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm một cách hiệu quả.
Việc tìm hiểu lịch sử và văn hóa Hoa Kỳ giúp chúng ta hiểu rõ nguyên nhân tại sao các nhóm khủng bố lại lựa chọn quốc gia này để thực hiện những vụ tấn công khủng bố, trong đó có vụ việc được coi là thảm khốc nhất trên thế giới.
Tổng thống Bush đã lãnh đạo nước Mỹ trong một giai đoạn đầy thử thách, đặc biệt là trong cuộc chiến chống khủng bố Sự quyết liệt trong các biện pháp của ông nhằm đối phó với các mối đe dọa khủng bố đã phản ánh tầm quan trọng của an ninh quốc gia trong chính sách đối ngoại của Mỹ Qua việc tìm hiểu về vai trò và quyền lực của Tổng thống Bush, chúng ta có thể hiểu rõ hơn lý do tại sao cuộc chiến này lại diễn ra mạnh mẽ và gay gắt dưới sự lãnh đạo của ông.
Bài viết này sẽ phân tích các quan điểm của các nhà nghiên cứu và chuyên gia nhằm làm rõ các chính sách chống khủng bố của chính quyền Tổng thống Bush Chúng ta sẽ xem xét những chiến lược, biện pháp và tác động của các chính sách này đối với an ninh quốc gia và quan hệ quốc tế trong bối cảnh sau sự kiện 11 tháng 9 Thông qua việc tổng hợp ý kiến từ nhiều nguồn, bài viết sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện về cách thức mà chính quyền Bush đã ứng phó với mối đe dọa khủng bố và những hệ lụy kéo theo.
Khoá luận này nhằm cung cấp thông tin bổ ích về cuộc chiến chống khủng bố do Mỹ khởi xướng dưới thời tổng thống Bush, giúp độc giả hiểu rõ hơn về bối cảnh và các khía cạnh liên quan đến vấn đề này.
Nguồn tài liệu và phương pháp nghiên cứu
Để phục vụ cho nghiên cứu đề tài đã xác định, chúng tôi đã thu thập và sử dụng nhiều nguồn tài liệu liên quan.
Tài liệu sách, báo là nguồn thông tin quan trọng, phản ánh kịp thời các sự kiện đang diễn ra trên thế giới Chúng tôi chủ yếu sử dụng các tác phẩm bằng văn bản Tiếng Việt do các tác giả Việt Nam biên soạn, bên cạnh một số tác phẩm nước ngoài đã được dịch và xuất bản bởi nhà xuất bản Thông tấn và nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Ngoài ra, giáo trình lịch sử thế giới từ nhà xuất bản Giáo dục, bao gồm các giai đoạn Cổ - Trung đại, Cận Đại và Hiện đại, đặc biệt là phần viết về lịch sử Hoa Kỳ, cũng được tham khảo.
Tài liệu mạng là nguồn thông tin phong phú và cập nhật, cung cấp nhiều dữ liệu quan trọng cho nghiên cứu Tuy nhiên, do có những hạn chế nhất định, chúng tôi đã xử lý cẩn thận để đảm bảo tính chính xác và giá trị khoa học cho Khoá luận.
Khóa luận này tuân thủ và áp dụng các phương pháp nghiên cứu lịch sử dựa trên quan điểm sử học Mác-xít cùng với quan điểm của Đảng về sử học Bên cạnh đó, chúng tôi còn sử dụng các phương pháp nghiên cứu liên ngành như thống kê và so sánh để làm phong phú thêm quá trình nghiên cứu đề tài.
Bố cục của khoá luận
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung khoá luận gồm có hai chương:
Chương 1: Hoa Kỳ và cuộc tấn công 11/9.
Chương2: Một số chính sách chống khủng bố của chính quyền tổng thống George Wallker Bush.
HOA KỲ VÀ CUỘC TẤN CÔNG 11/9/2001
Đất nước Hoa kỳ
Người Mỹ tự hào về "văn hoá cao cấp" và sự giàu có của đất nước mình, mặc dù lịch sử hình thành chỉ kéo dài ba thế kỷ Trong suốt thời gian này, Hợp chủng quốc Hoa Kỳ đã duy trì chế độ Cộng hòa Tư sản mà không thay đổi chính trị Các tổng thống Hoa Kỳ qua từng thời kỳ đều phát triển học thuyết riêng, không chỉ cho nước Mỹ mà còn cho chiến lược toàn cầu Những chính sách này được phản ánh rõ nét trong lịch sử và đời sống văn hoá của người dân Mỹ.
1.1.1 Bối cảnh địa lý – chính trị
Hoa Kỳ là một quốc gia rộng lớn và phức tạp, và các hoạ sĩ trong những năm đầu mới thành lập đã cố gắng nắm bắt bức tranh toàn cảnh của đất nước Tuy nhiên, kích cỡ và sự phát triển nhanh chóng của bức tranh này dường như không thể được thể hiện đầy đủ qua bất kỳ tác phẩm nào.
Với diện tích 9.628.382 km² và trải rộng qua sáu múi giờ, dân số Hoa Kỳ vào năm 2000 đạt 285.230.516 người, bao gồm nhiều nhóm chủng tộc khác nhau như người gốc Âu.
Mỹ gốc Phi, ngời Mỹ gốc Châu Á Thái Bình Dơng, ngời Mỹ bản địa tộc Aleutl và tộc Inuit Ngôn ngữ chủ yếu của Hoa
Kỳ là tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha.
Chính quyền Hoa Kỳ được tổ chức thành ba cấp: liên bang, bang và địa phương, với Hiến pháp Mỹ là văn bản pháp luật quốc gia Hiến pháp quy định rõ các quyền của liên bang, trong khi những quyền lực không được đề cập thuộc về các bang Mỗi bang có Thống đốc và cơ quan lập pháp với hai viện riêng, cùng với hầu hết các bang sở hữu hiến pháp riêng.
Quốc hội Mỹ bao gồm hai viện: Hạ viện với 435 thành viên đại diện cho mỗi bang theo tỷ lệ, và Thượng viện với 100 thành viên, mỗi bang có 2 người Cả hai viện đều có quyền lập pháp, nhưng riêng về các vấn đề thu nhập, chỉ Hạ viện mới có quyền xem xét Tổng thống có quyền phủ quyết bất kỳ điều khoản nào trong Hiến pháp, nhưng sự phủ quyết này sẽ không có hiệu lực nếu cả hai viện đạt được 2/3 số phiếu không tán thành.
Mỹ là quốc gia hàng đầu thế giới về kinh tế, quân sự và điện ảnh, với nền kinh tế đa dạng hóa cao Sản phẩm xuất khẩu chủ yếu của Mỹ bao gồm nông sản, khoáng sản phi nhiên liệu, cùng với các sản phẩm công nghiệp như máy bay, ô tô, hóa chất, máy móc và thiết bị viễn thông điện tử.
1.1.2 Hoa Kỳ trong lịch sử
1.1.2.1 Một số quan điểm về quá trình hình thành nước Mỹ và dân tộc ở Hoa Kỳ.
Sự xác lập chính thức của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ thường được liên kết với tuyên ngôn độc lập năm 1776 và hiến pháp Mỹ năm 1787, hai văn kiện này khẳng định quyền bình đẳng và những quyền cơ bản của con người Tuy nhiên, việc xác định thời điểm bắt đầu lịch sử hình thành nước Mỹ không hề đơn giản Trong "Luận thuyết thứ 2 về quyền dân sự", Jonh Loke đã chỉ ra rằng, ở giai đoạn khởi đầu, cả thế giới đều giống như nước Mỹ, ám chỉ đến một xã hội tự nhiên trước khi có sự xuất hiện của xã hội công dân.
Tác phẩm "Nền dân chủ Mỹ" (Al exis de Tocqueville) cũng viết rằng:
Một lợi thế lớn cho người Mỹ là họ đã thiết lập được một nhà nước dân chủ mà không cần trải qua một cuộc cách mạng, và họ được sinh ra bình đẳng mà không phải trải qua những cuộc đấu tranh.
Trước khi người châu Âu xâm nhập vào Mỹ, khu vực này đã tồn tại một hình thức chính trị riêng Điều này gợi ý rằng lịch sử hình thành nước Mỹ có nguồn gốc từ trước khi các cư dân châu Âu đặt chân đến Tuy nhiên, hiện nay vẫn chưa có quan điểm nào xác định rõ ràng hình thức chính trị đó là gì.
Từ khi cuộc chiến tranh độc lập của 13 bang thuộc địa Anh bùng nổ, Hợp chủng Quốc Hoa Kỳ đã ra đời vào năm 1776, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử thế giới Kể từ đó, Hoa Kỳ đã trải qua nhiều biến cố nhưng luôn ưu tiên phát triển kinh tế công nghiệp và quân sự, trở thành tiêu chí hàng đầu trong chính sách quốc gia.
1.1.2.2 Khái quát các giai đoạn phát triển trong lịch sử Hoa Kỳ
* Nớc Mỹ từ cuối thế kỷ XVIII đến chiến tranh thế giới lần thứ nhất
Sau khi Cristop Colombo phát hiện ra Châu Mỹ, nhiều cuộc xâm lược của các nước thực dân châu Âu đã diễn ra Đến cuối thế kỷ XVIII, thực dân Anh đã thiết lập một hệ thống thuộc địa tại Bắc Mỹ, bao gồm 13 bang ven bờ Đại Tây Dương, và áp đặt chế độ cai trị khắc nghiệt lên vùng đất này.
Mặc dù bị thực dân Anh cai trị, nền kinh tế tư bản chủ nghĩa ở 13 thuộc địa Bắc Mỹ phát triển mạnh mẽ Trong bối cảnh đó, cuộc chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa đã nổ ra và nhanh chóng giành thắng lợi, dẫn đến sự ra đời của hai văn kiện quan trọng: Tuyên ngôn độc lập và Hiến pháp Mỹ.
Năm 1776 bản Tuyên ngôn độc lập khẳng định rõ:
Tất cả mọi người đều có quyền bình đẳng và những quyền không thể tước bỏ, bao gồm quyền sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc Tuyên ngôn khẳng định rằng chỉ nhân dân mới có quyền thiết lập và bãi bỏ chính quyền khi nó đi ngược lại lợi ích của quần chúng Đồng thời, bản tuyên ngôn lên án vua Anh và tuyên bố quyền độc lập của các quốc gia, bao gồm quyền gia nhập liên minh, buôn bán và ký kết hiệp ước Đây là một văn kiện mang tính chất dân chủ và tự do, phản ánh tinh thần tiến bộ của thời đại, đồng thời nhấn mạnh nguyên tắc chủ quyền của nhân dân trong bối cảnh giai cấp tư sản thực hiện nhiệm vụ phát triển xã hội.
Vào ngày 3 tháng 9 năm 1783, hiệp ước Vecxai được ký kết, đánh dấu sự công nhận của Anh đối với nền độc lập của 13 thuộc địa ở Bắc Mỹ Sự kiện này đã dẫn đến sự ra đời của một quốc gia mới mang tên Hợp chủng quốc Mỹ (United States of America), hay còn gọi là Hoa Kỳ.
Hiến pháp Hoa Kỳ ra đời vào năm 1787 và cho đến nay vẫn giữ nguyên các nguyên tắc cơ bản, bao gồm quyền lập pháp, quyền hành pháp và quyền tư pháp Từ khi được thông qua, bản Hiến pháp này không có sự thay đổi lớn, khẳng định tính ổn định và bền vững của nền cộng hòa.
Thảm kịch nước Mỹ 11/9/2001
1.2.1 Khái lược chung về chủ nghĩa khủng bố
1.2.1.1 Khái niệm chủ nghĩa khủng bố
Chủ nghĩa khủng bố hiện nay là một trong những mối quan tâm hàng đầu toàn cầu, với thuật ngữ này ngày càng phổ biến trong báo chí và dư luận quốc tế Các hội nghị quốc tế, bao gồm cả những hội nghị về thương mại, thường xuyên đưa vấn đề chống khủng bố vào chương trình nghị sự Tuy nhiên, vẫn chưa có một định nghĩa thống nhất cho khái niệm "chủ nghĩa khủng bố".
Chủ nghĩa khủng bố được định nghĩa trong tờ Le petit larousse illustré Pari 2000 là tập hợp các hành vi bạo lực như ám sát và bắt cóc, do tổ chức thực hiện nhằm tạo ra không khí bất an Mục tiêu của những hành vi này là gây sức ép lên chính phủ để thỏa mãn sự căm ghét đối với một cộng đồng, đất nước hoặc hệ thống.
Theo Michael Radu trong tác phẩm “Khủng bố sau Chiến tranh Lạnh: Xu hướng và Thách thức”, khủng bố được định nghĩa là những cuộc tấn công nhằm vào các mục tiêu chủ yếu hoặc hoàn toàn mang tính chất dân sự, với mục đích gây ra sự hoảng sợ trong cộng đồng.
Công ước Geneva, ký ngày 16/11/1937, được xem là văn bản pháp lý quốc tế đầu tiên về chủ nghĩa khủng bố Theo đó, các hành động khủng bố được định nghĩa là “những việc làm phạm tội ác nhằm chống lại một nhà nước, với mục đích hoặc bản chất là gây ra sự khủng khiếp đối với các nhân vật nhất định, các nhóm người hoặc dân chúng.”
Chủ nghĩa khủng bố có nhiều cách hiểu khác nhau, nhưng nhìn chung, nó luôn mang ý nghĩa tiêu cực Thuật ngữ này chỉ những hành động vô nhân đạo, đáng bị lên án mạnh mẽ trong xã hội.
Tại Việt Nam, chủ nghĩa khủng bố được định nghĩa là hành động sử dụng bạo lực nghiêm trọng vì mục đích chính trị của cá nhân, tổ chức hoặc nhà nước nhằm vào những người không tham gia chiến đấu Nạn nhân thường được coi là vô tội theo quan điểm đạo đức phương Tây Mục tiêu của khủng bố là tạo ra một tuyên bố chính trị hoặc gieo rắc nỗi sợ hãi để đạt được kết quả chính trị mong muốn.
Chủ nghĩa khủng bố được định nghĩa là những hành vi bạo lực không công khai, nhắm vào các mục tiêu không có khả năng tự vệ, nhằm gây áp lực chính trị lên chính quyền.
1.2.1.2 Một số tổ chức khủng bố Quốc tế
Tổ chức khủng bố quốc tế này đã gây chấn động toàn cầu vào những năm cuối thế kỷ XX và đầu thế kỷ XXI, với trụ sở chính đặt tại Philippines Đây cũng là một trong những "mắt lưới" quan trọng trong các hoạt động khủng bố trên thế giới.
” trong mạng lới khủng bố của Bin laden.
Abusayyaf ra đời gắn liền với Mặt trận giải phóng dân tộc Moro (MNLF), một phong trào đòi thành lập nhà nước Hồi giáo tại Philippines Năm 1991, Jajjnalni từ Tripoli đến Basilan, bắt đầu giảng đạo tại các nhà thờ Hồi giáo Nhóm này, mặc dù nhỏ, nhưng cực đoan, với mục tiêu dùng bạo lực để thành lập nhà nước Hồi giáo dưới sự cai trị của vương quốc Tây Ban Nha Bắt cóc được coi là một trong những biện pháp để hoàn thành cách mạng Abusayyaf có khoảng 200 quân chủ chốt và hơn 2000 thành viên được đào tạo tại Afghanistan để thực hiện các vụ khủng bố, bao gồm bắt cóc tống tiền người nước ngoài, và có mối liên hệ chặt chẽ với mạng lưới khủng bố quốc tế do Bin Laden lãnh đạo Hoạt động chủ yếu của chúng diễn ra tại miền Nam Philippines và một phần lãnh thổ Malaysia, Thái Lan, với sự hỗ trợ từ các nhóm Hồi giáo cực đoan tại Trung Đông và Nam Á Ngay trong năm thành lập, Abusayyaf đã thực hiện vụ khủng bố đầu tiên tại cảng Zamboanga, và từ đó, chúng đã tiến hành nhiều vụ bạo lực đẫm máu, như cuộc tấn công năm 1995 tại Zamboanga khiến 53 người chết và 30 người bị bắt cóc Vụ bắt cóc 79 người vào tháng 3 năm 2000, trong đó có 10 con tin nước ngoài, đã gây chấn động dư luận quốc tế Từ năm 2001 đến nay, hoạt động của Abusayyaf tạm thời lắng xuống.
Hoạt động của tổ chức bí mật ku klux klan(3k) tại nớc
Mỹ, được thành lập vào năm 1866, là một tổ chức kỳ thị nổi tiếng với các hành động khủng bố nhằm vào người da đen Lịch sử của tổ chức này có thể được chia thành ba giai đoạn rõ rệt: sau cuộc nội chiến Nam - Bắc Mỹ, sau chiến tranh thế giới thứ nhất và sau chiến tranh thế giới thứ hai.
Một số nhà sử học Hoa Kỳ cho rằng Ku Klux Klan (3K) có nguồn gốc từ hành động lắp đạn và lên đạn cho một khẩu súng Để gia nhập 3K, người muốn tham gia phải đứng trước một gốc cây cổ thụ và tuyên thệ, trong đó có câu: "Thượng đế là nơi ẩn náu và sức mạnh của chúng con." Ban đầu, châm ngôn của các thành viên 3K là: "Hiệp sĩ trong cử xử, quý phái trong tình cảm, độ lượng với mọi người và yêu nước đến cùng."
Sau hai cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất và thứ hai, tổ chức này đã gây ra nhiều vụ thảm sát đối với người da đen.
Tháng 12 năm 1964 thợng viện Mỹ biểu quyết thông qua đạo luật và quyền công dân, xoá bỏ hoàn toàn mọi kỳ thị chủng tộc Tổ chức khủng bố ku klux klan (3k) bị thủ tiêu nh- ng những âm mu thù hận chủng tộc, màu da của thiểu số ng- ời da trắng quá khích vẫn còn tồn tại tới ngày nay và đó cũng là nguyên nhân cơ bản của nhiều vụ khủng bố tại Mỹ cũng nh những vụ xả súng gần đây.
Nhóm hồi giáo vũ trang (GIA)
GIA, một nhóm Hồi giáo cực đoan, đã nỗ lực lật đổ chế độ chính trị lâu dài ở Algeria và thiết lập một nhà nước Hồi giáo Các hoạt động bạo lực của GIA bắt đầu từ đầu năm 1992, sau khi Algeria không công nhận chiến thắng của Mặt trận cứu nước Hồi giáo (FIS) trong cuộc bầu cử nghị viện đầu tiên vào tháng 12 năm 1999.
Trong những năm gần đây, GIA đã tiến hành nhiều hoạt động tấn công nhằm vào dân thường, nhà báo và người nước ngoài, dẫn đến hàng trăm cái chết Từ khi tuyên bố chiến dịch khủng bố nhằm vào người nước ngoài sống tại Algeria vào tháng 9 năm 1993, tổ chức này đã giết hại hơn 100 người, chủ yếu là người Châu Âu GIA thường thực hiện các vụ ám sát và đánh bom, bao gồm cả đánh bom bằng ô tô, với những hành động dã man như cắt cổ nạn nhân Lực lượng của GIA dao động từ vài trăm đến vài nghìn tay súng, chủ yếu hoạt động tại Algeria.
HAMAS (phong trào kháng chiến Hồi giáo)
