ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG PHÂN HIỆU ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TẠI KON TUM NGUYỄN THỊ HIỀN BÁO CÁO THỰC TẬP TỐT NGHIỆP THỰC TIỄN TỘI LỪA ĐẢO CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH KON TUM Kon Tum, tháng 08, năm 2019 ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG PHÂN HIỆU ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TẠI KON TUM BÁO CÁO THỰC TẬP TỐT NGHIỆP THỰC TIỄN TỘI LỪA ĐẢO CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH KON TUM GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN : TRẦN TRUNG SINH VIÊN THỰC HIỆN : NGUYỄN THỊ HIỀN LỚP : K915LHV Kon Tum, tháng 08, năm 2019 LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành đề tài báo cáo thực tập trước hết xin gửi đến quý thầy,cô giáo khoa Sư phạm Dự bị Đại học trường Phân hiệu Đại học Đà Nẵng Kon Tum lời cảm ơn chân thành Đặc biệt, xin gởi đến thầy Trần Trung người tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tơi hồn thành đề tài báo cáo thực tập lời cảm ơn sâu sắc Tôi xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo, ban phòng củaViện kiểm sát Nhân dân tỉnh Kon Tum, tạo điều kiện thuận lợi cho tơi tìm hiểu thực tiễn suốt trình thực tập Viện Cuối xin cảm ơn anh chị, phịng Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Kon Tum giúp đỡ, cung cấp số liệu thực tế để tơi hồn thành tốt đề tài thực tập tốt nghiệp Đồng thời nhà trường tạo cho tơi có hội thưc tập nơi mà tơi u thích, cho tơi bước đời sống thực tế để áp dụng kiến thức mà thầy cô giáo giảng dạy Qua công việc thực tập nhận nhiều điều mẻ bổ ích chun ngành học để giúp ích cho cơng việc sau thân Vì kiến thức thân cịn hạn chế, q trình thực tập, hồn thiện đề tài tơi khơng tránh khỏi sai sót, kính mong nhận ý kiến đóng góp từ thầy i MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN MỞ ĐẦU .1 Sự cần thiết nghiên cứu đề tài .1 Mục đích, phạm vi, sở lý luận phương pháp nghiên cứu Phạm vi nghiên cứu đề tài .2 Cơ sở phương pháp luận phương pháp nghiên cứu Kết cấu đề tài CHƯƠNG 1: QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VỀ TỘI LỪA ĐẢO CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN .4 1.1 Khái niệm dấu hiệu pháp lý tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo quy định BLHS 2015 1.1.1 Khái niệm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản 1.1.2 Dấu hiệu pháp lý tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản .4 1.2 Phân biệt tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản với số tội phạm khác .5 1.2.1 Phân biệt với tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản 1.2.2 Phân biệt với tội lừa dối khách hàng .7 1.3 Các hình thức trách nhiệm hình tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản 1.3.1 Phải chịu hình phạt 1.3.2 Các biện pháp tư pháp 10 1.3.3 Miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt 11 1.4 Quyết định hình phạt tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trường hợp đặc biệt 11 1.4.1 Chuẩn bị phạm tội .11 1.4.2 Phạm tội chưa đạt 12 1.4.3 Đồng phạm 13 1.4.4 Xóa án tích 15 1.4.5 Đương nhiên xóa án tích 15 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VÀ CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG CHỐNG TỘI LỪA ĐẢO CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH KON 17 2.1 Thực trạng tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản địa bàn tỉnh Kon Tum từ năm 2008 đến .17 2.2 Nguyên nhân điều kiện phạm tội tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản .20 2.2.1 Những nguyên nhân điều kiện kinh tế xã hội 21 2.2.2 Những nguyên nhân điều kiện tổ chức quản lý nhà nước, quản lý xã hội quản lý người 22 2.2.3 Những nguyên nhân điều kiện xuất phát từ hoạt động quan bảo vệ pháp luật .23 2.2.4 Những nguyên nhân từ việc tuyên truyền giáo dục pháp luật 24 2.2.5 Dự báo tình hình tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản 26 ii CHƯƠNG 3: MỘT SỐ BIỆN PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM ĐẤU TRANH PHÒNG CHỐNG TỘI LỪA ĐẢO CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH KON TUM .27 3.1 Một số biện pháp đấu tranh phòng chống tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản giai đoạn 27 3.1.1 Các nguyên tắc hoạt động đấu tranh phịng chống tội phạm nói chung tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản nói riêng 27 3.1.2 Các biện pháp đấu tranh phòng chống tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản 31 3.2 Một số kiến nghị nhằm nâng cao hiệu cơng tác phịng chống tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản địa bàn tỉnh Kon Tum .36 KẾT LUẬN .38 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO NHẬN XÉT CỦA NGƯỜI HƯỚNG DẪN iii MỞ ĐẦU Sự cần thiết nghiên cứu đề tài Một quyền quan trọng pháp luật nói chung pháp luật hình nói riêng bảo vệ tránh xâm hại hành vi phạm tội quyền sở hữu Thời gian qua tội phạm xâm phạm sở hữu diễn phức tạp, gây thiệt hại nghiêm trọng cho tài sản nhà nước, tài sản công dân, ảnh hưởng đến đời sống trật tự xã hội Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản tội xâm phạm sở hữu diễn biến theo chiều hướng gia tăng, loại tội phạm xảy thường xuyên, với thủ doạn tinh vi xảo quyệt, từ chủ thể thực tội phạm đến đối tượng bị xâm hại đa dạng Trong giai đoạn kinh tế đất nước ngày phát triển theo chế thị trường với định hướng xã hội chủ nghĩa, chế quản lý sách pháp luật khơng phải lúc phù hợp với thực trạng kinh tế, tình hình tội phạm có nhiều biến đổi, đặc biệt tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản thực với nhiều thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt, có vụ án số giá tị tài sản bị chiếm đoạt có lên đến hàng chục tỉ đồng Nhiều trường hợp lợi dụng việc giao kết hợp đồng đầu tư, hợp đồng vay vốn sử dụng công nghệ khoa học tiên tiến vi tính, tin học để làm thẻ tín dụng giả, tìm kiếm mật mã số tài khoản người khác, tổ chức game mạng … nhằm lừa đảo chiếm đoạt tài sản BLHS Nhà nước quy định hành vi nguy hiểm cho xã hội bị coi tội phạm quy định chế tài tương ứng nhằm trừng trị giáo dục người phạm tội răn đe phòng ngừa chung tồn xã hội nhằm đấu tranh phịng chống tội phạm bảo vệ lợi ích nhà nước, lợi ích tổ chức lợi ích công dân, góp phần trì trật tự an ninh xã hội Tuy nhiên, điều luật cụ thể nhà làm luật quy định dấu hiệu đặc trưng cấu thành tội phạm, thực tế tội phạm xảy với mn hình mn vẻ, vơ đa dạng phức tạp, tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản vậy, quy định BLHS dấu hiệu đặc trưng Vì tác giả chọn đề tài thực tiễn tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản địa bàn tỉnh Kon Tum Mục đích, phạm vi, sở lý luận phương pháp nghiên cứu Nhằm làm rõ dấu hiệu pháp lý hình tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo Điều 174 BLHS năm 2015, đánh giá thực trạng , nguyên nhân điều kiện phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản địa bàn tỉnh Kon Tum thời gian qua, từ đề số biện pháp góp phần nâng cao hiệu đấu tranh phịng chóng tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản Để đạt mục đích nêu trên, tơi làm rõ vấn đề sau: Làm rõ dấu hiệu pháp lý tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản – BLHS 2015 Phân tích hình thức trách nhiệm pháp lý tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản Đánh giá thực trạng tình hình tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản năm gần Tìm thủ đoạn phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản hậu tội phạm Đề xuất biện pháp đấu tranh, phòng chống tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản Kết nghiên cứu làm sáng rõ dấu hiệu pháp lý hình tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, đánh giá thực trạng, nguyên nhân điều kiện phạm tội từ góp phần nâng cao hiệu trình áp dụng pháp luật hình sự, tìm ỏa giải pháp hữu hiệu để đấu tranh phòng chống triệt để loại tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, bảo vệ lợi ích nhà nước, công dân tổ chức xã hội, xây dựng xã hội an tồn, lành mạnh mang tính nhân văn cao Phạm vi nghiên cứu đề tài Trong đề tài, tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản nghiên cứu góc độ hình tội phạm học số năm gần Cơ sở phương pháp luận phương pháp nghiên cứu Đề tài nghiên cứu sở phương pháp luận chủ nghĩa vật biện chứng chủ nghĩa vật lịch sử Ngoài ra, tơi dựa quan điểm, sách Đảng nhà nước lĩnh vực có lĩnh vực đấu tranh phịng chống tội phạm nói chung tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản nói riêng Đề tài vừa mang tính lí luận vừa mang tính thực tiễn góp phần tích cực làm phong phú thêm lí luận sở thực tiễn hoạt động điều tra, truy tố, xét xử tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản địa bàn Tỉnh Kon Tum Khi viết đề tài trên, tác giả có sử dụng số biện pháp nghiên cứu cụ thể như: Phương pháp thống kê hình sự: Là thu thập, tổng hợp, trình bày số liệu nhằm đánh giá xác, khách quan tình hình vi phạm pháp luật hình sự, tội phạm, kết hoạt động quan tiến hành tố tụng cơng tác phịng, chống tội phạm; cung cấp thơng tin đầy đủ, xác, kịp thời để phục vụ hoạt động phòng, chống tội phạm hoạt động quản lý, điều hành có liên quan; bảo đảm tính thống số liệu thống kê hình Các số liệu sử dụng đề tài nhóm thống kê từ kết tổng kết năm báo cáo ngành TAND Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Kon Tum; tài liệu vụ án hình thực tiễn xét xử, cổng thông tin TAND VKSND mạng internet Phương pháp phân tích so sánh: Trong đề tài tác giả sử dụng phương pháp phân tích để giải thích nội dung khái niệm, dấu hiệu nhận biết tội phạm từ quy định pháp luật luật Hình Cụ thể, phân tích khái niệm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, phân tích nguyên nhân phạm tội, số vụ xảy qua năm,… Từ đó, lấy sở để so sánh số lượng phạm tội năm, so sánh nhóm phạm tội để biết chiều hướng tội phạm gia tăng hay giảm xuống hay để biết tình hình tội phạm địa bàn Phương pháp phân tích tổng hợp: Trong q trình thực đề tài, tác giả khái quát lại tình hình tội phạm địa bàn tỉnh Kon Tum, nguyên nhân, giải pháp Qua đó, nghiên cứu tài liệu sách báo, giáo trình luật, tạp trí luật học, internet…, Tổng hợp quan điểm, lý luận khác cách phân tích chúng thành phận để tìm hiểu sâu sắc đối tượng Tổng hợp lý thuyết bao gồm nội dung sau: + Bổ sung tài liệu, sau phân tích phát thiếu sai lệch + Lựa chọn tài liệu + Sắp xếp tài liệu Sau đó, liên kết mặt, phận thơng tin phân tích tạo hệ thống lý thuyết đầy đủ sâu sắc đối tượng - Phương pháp nghiên cứu tài liệu Tác giả nghiên cứu tài liệu từ nguồn tài liệu khác như: + Tạp chí báo cáo khoa học ngành: nhằm tìm kiếm luận cho nghiên cứu nguồn tài liệu mang độ tin cậy cao thuộc lĩnh vực nghiên cứu chuyên ngành mang tính thời cao Cụ thể: Tạp chí Luật học, Tạp chí Luật sư, Tạp chí Tịa án nhân dân, Tạp chí Viện kiểm sát nhân dân,… + Tác phẩm khoa học: Sách giáo trình chuyên nghành luật, Sách chuyên khảo, Sách khoa học,… + Tài liệu lưu trữ: tác giả tìm kiếm văn kiện thức quan nhà nước, tổ chức trị – xã hội, hồ sơ thuộc thể loại thông tin không công bố báo chí như: Hiến pháp nhà nước, luật ban hành, Thơng tư, Nghị định phủ, + Thơng tin đại chúng: gồm báo chí, tin từ quan thơng tấn, chương trình phát thanh, truyền hình an ninh Kon Tum,… nguồn tài liệu quý, phản ảnh nhu cầu thiết từ xã hội Lấy sở để xây dựng tính cấp thiết đề tài nghiên cứu Kết cấu đề tài Ngồi lời nói đầu, kết luận danh mục tài liệu tham khảo, nội dung đề tài gồm chương: Chương 1: Quy định pháp luật tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản Chương 2: Thực trạng, nguyên nhâncủa tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản địa bàn tỉnh Kon Tum Chương 3: Một số biện pháp kiến nghị nhằm đấu tranh phòng chống tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản địa bàn tỉnh Kon Tum CHƯƠNG QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VỀ TỘI LỪA ĐẢO CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN 1.1 Khái niệm dấu hiệu pháp lý tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo quy định BLHS 2015 1.1.1 Khái niệm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản Bộ luật hình 2015 quy định 13 điều chương XVI tội xâm phạm sở hữu Khoa học luật hình đưa khái niệm chung tội xâm phạm sở hữu sau: "Các tội xâm phạm sở hữu hành vi người có lực trách nhiệm hình thực cách cố ý vô ý, xâm hại đến quyền sở hữu tài sản Nhà nước, tổ chức cá nhân" Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản tội xâm phạm sở hữu, khái niệm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản phải thỏa mãn khái niệm chung tội xâm phạm sở hữu, đồng thời thỏa mãn dấu hiệu đặc thù nói riêng Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản quy định Điều 174 BLHS 2015 Như vậy, tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản tội xâm phạm sở hữu với mục đích chiếm đoạt tài sản người khác, kẻ phạm tội sử dụng thủ đoạn gian dối, làm cho người bị hại tưởng giả thật, tự nguyện đưa tài sản cho kẻ phạm tội Từ đưa khái niệm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản sau: “Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản tội xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm đoạt, thực thủ đoạn gian dối” Khái niệm khái quát tội phạm, muốn hiểu rõ tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản phải xem xét qua dấu hiệu pháp lý đặc trưng gồm: Khách thể tội phạm, mặt khách quan tội phạm, chủ thể tội phạm mặt chủ quan tội phạm 1.1.2 Dấu hiệu pháp lý tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản a Khách thể tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản Khách thể tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản quyền sở hữu tài sản nhà nước, quan, tổ chức, cá nhân Đối tượng tác động tội phạm tài sản, bao gồm vật, tiền, giấy tờ có giá trị b Mặt khách quan tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản Về mặt khách quan, tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản hành vi chiếm hữu trái phép tài sản người khác để tạo cho khả định đoạt tài sản cách gian dối Hai dấu hiệu đặc trưng tội phạm hành vi gian dối hành vi chiếm đoạt Trong đó: hành vi dùng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản đưa thông tin giả (không thật) làm cho người khác tin thật giao tài sản cho người phạm tội Việc đưa thông tin giả nhiều cách khác lời nói, chữ viết (viết thư), hành động nhiều hình thức khác giả vờ vay, mượn, thuê để chiếm đoạt tài sản Chiếm đoạt tài sản, hiểu hành vi chuyển dịch cách trái pháp luật tài sản người khác thành Đặc điểm việc chiếm đoạt gắn liền có mối quan hệ nhân với hành vi dùng thủ đoạn gian dối Dấu hiệu bắt buộc tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản người phạm tội sử dụng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản Nếu có hành vi gian dối mà khơng có hành vi chiếm đoạt (chỉ chiếm giữ sử dụng), tuỳ trường hợp cụ thể mà người có hành vi gian dối bị truy cứu trách nhiệm hình tội chiếm giữ trái phép tội sử dụng trái phép tài sản, quan hệ dân Trường hợp hành vi gian dối, hay hành vi chiếm đoạt cấu thành vào tội danh độc lập khác, người phạm tội khơng bị truy cứu trách nhiệm hình tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản mà chí bị truy cứu tội danh tương ứng Theo quy định khoản Điều 174 BLHS, người thực hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản người khác bị truy cứu trách nhiệm hình giá trị tài sản bị chiếm đoạt từ triệu đồng trở lên triệu đồng thuộc trường hợp: Đã bị xử phạt vi phạm hành hành vi chiếm đoạt tài sản mà vi phạm; Đã bị kết án tội tội quy định Điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 290 BLHS, chưa xóa án tích mà cịn vi phạm; Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự an toàn xã hội; Tài sản phương tiện kiếm sống người bị hại gia đình họ Các trường hợp phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản có giá trị 2.000.000 đồng thuộc trường hợp quy định điểm a, b, c, d khoản Điều 174 BLDS, tội phạm coi hoàn thành từ thời điểm thực hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản có giá trị 2.000.000 đồng c Chủ thể tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản Theo quy định điều 12 BLHS tuổi chịu trách nhiệm hình tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, chủ thể tội phạm người từ đủ 14 tuổi đến 16 tuổi Tức từ đủ 14 tuổi đến 16 tuổi khơng phải chịu trách nhiệm hình tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản mà có người 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình tội Chủ thể tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản quy định tất khoản 1, 2, 3, Điều 174 BLHS người từ đủ 16 tuổi trở lên có đủ lực trách nhiệm hình d Mặt chủ quan tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản thực lỗi cố ý trực tiếp Người phạm tội nhận thức rõ hành vi chiếm đoạt tài sản người khác thực gian dối, trái pháp luật; Đồng thời thấy trước hậu hành vi tài sản người khác bị chiếm đoạt trái pháp luật mong muốn hậu xảy 1.2 Phân biệt tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản với số tội phạm khác Qua phân tích dấu hiệu pháp lý tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản thấy đặc trưng bật tội lừa đảo thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản Song thực tiễn, nhận thức thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản trường hợp rõ ràng thống Nhiều tội phạm có hành vi gian dối lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, lừa dối khách hàng … Vì cần thiết phải phân biệt tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản với số tội phạm khác nhằm nâng cao hiệu áp dụng thực tiễn đấu tranh phòng chống tội phạm dục nâng cao tinh thần trách nhiệm đấu tranh phòng chống tội phạm, tạo niềm tin cho nhân dân để khơng có hành vi phạm tội khơng bị tố giác 2.2.5 Dự báo tình hình tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản Từ việc nghiên cứu nguyên nhân điều kiện phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản cần phải đưa dự báo xác tình hình tội phạm này, từ đề biện pháp phịng ngừa có hiệu Dự báo tội phạm không vấn đề khoa học tội phạm học mà cịn vấn đề nhiều lĩnh vực khác Thực tế chứng minh năm gần đây, dự báo giữ vị trí quan trọng việc giải vấn đề kinh tế, xã hội người Có thể nói rằng, dự báo tình hình tội phạm nói chung tội phạm cụ thể tồn hoạt động phân tích, đánh giá thực trạng tình hình tội phạm, tội phạm cụ thể khoảng thời gian định, phạm vi quốc gia hay phận lãnh thổ quốc gia Thơng qua đó, dự đốn diễn biến tình hình tội phạm khả phịng ngừa tội phạm tương lai Những sai sót dự báo tình hình tội phạm dự báo tội phạm cụ thể gây khó khăn, bị động đáng tiếc đấu tranh chống tội phạm phạm vi chiến lược chiến thuật Dự báo tình hình nói chung tội phạm cụ thể liên quan chặt chẽ với chương trình hệ thống tổ chức phòng ngừa tội phạm nhà nước xã hội tổ chức Khi dự báo phải xuất phát từ điều kiện kinh tế trị, xã hội xu hướng phát triển lĩnh vực đời sống tương lai Dự báo giúp cho Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án kế hoạch hóa hoạt động đấu tranh có hiệu Qua nghiên cứu, phân tích số liệu thống kê tình hình phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản năm gần cho thấy vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản có chiều hướng gia tăng, thủ đoạn phạm tội ngày tinh vi xảo quyệt, trị giá tài sản chiếm đoạt ngày lớn, gây hậu nghiêm trọng đặc biệt nghiêm trọng cho đời sống xã hội 26 CHƯƠNG MỘT SỐ BIỆN PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM ĐẤU TRANH PHÒNG CHỐNG TỘI LỪA ĐẢO CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH KON TUM 3.1 Một số biện pháp đấu tranh phòng chống tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản giai đoạn 3.1.1 Các nguyên tắc hoạt động đấu tranh phòng chống tội phạm nói chung tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản nói riêng a Nguyên tắc pháp chế xã hội chủ nghĩa Pháp chế khơng có ý nghĩa lí luận mà cịn có ý nghĩa thực tiễn to lớn Trong xã hội ta pháp chế đóng vai trị quan trọng việc bảo vệ củng cố chế độ xã hội chủ nghĩa, chế độ nhà nước, bảo đảm mục đích điều chỉnh pháp luật quan hệ xã hội Pháp chế đòi hỏi quan nhà nước, nhân viên nhà nước, tổ chức xã hội công dân phải thực đúng, thực nghiêm chỉnh quy định pháp luật hoạt động Trong hoạt động đấu tranh phòng chống tội phạm, nguyên tắc pháp chế thể toàn hoạt động mà từ u cầu, địi hỏi quan nhà nước, tổ chức, công dân xã hội tích cực tham gia đấu tranh tượng vi phạm pháp luật (trong có tội phạm) Cụ thể: - Khi phát dấu hiệu tội phạm hành vi phạm tội tang phải báo cho quan có thẩm quyền bắt giữ người có hành vi phạm tội - Trong phạm vi thẩm quyền Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án nhận tin báo tội phạm phải tiến hành điều tra làm rõ, có kiện phạm tội phải khởi tố, tiến hành điều tra truy tố theo quy định pháp luật - Các quan nhà nước, tổ chức xã hội cơng dân phải có trách nhiệm phối hợp giúp đỡ quan bảo vệ pháp luật nhằm phát hiện, làm rõ tội phạm cách nhanh chóng, bảo đảm cơng minh, pháp luật - Việc truy cứu trách nhiệm hình phải dựa có hay khơng có hành vi phạm tội, hành vi có lỗi hay khơng, người có hành vi có đủ điều kiện lực trách nhiệm hình tuổi chịu trách nhiệm hình hay khơng Hay nói cách khác việc truy cứu trách nhiệm hình phải dựa vào quy định Bộ luật tố tụng hình Bộ luật hình Tiếp theo yêu cầu pháp chế thể hoạt động phòng chống tội phạm việc xác định sách, đường lối chủ trương nhà nước, toàn xã hội chủ thể việc đề biện pháp phòng ngừa tội phạm nói chung có Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản nói riêng b Nguyên tắc dân chủ xã hội chủ nghĩa Nguyên tắc xuất phát từ nguyên lý: Nhân dân gốc quyền lực nhà nước V.I Lênin cho phương tiện thần kỳ cho phép nhân lên hàng chục lần sức 27 mạnh máy nhà nước Cương lĩnh trị Đảng ln ln khẳng định: Nhà nước ta nhà nước dân, dân, dân mà quản lý nhà nước kênh quan trọng để nhân dân thực quyền lực Hoạt động đấu tranh phịng chống tội phạm thể tham gia quản lý nhà nước nhân dân Việc xây dựng chế hiệu bảo đảm thu hút đông đảo nhân dân tham gia quản lý nhà nước nhiệm vụ hàng đầu Đảng nhà nước ta Nhân dân có quyền tham gia vào quản lý nhà nước cách trực tiếp gián tiếp, tham gia vào giải vấn đề lớn hệ trọng có ý nghĩa tồn quốc vấn đề quan trọng địa phương đơn vị sở Nguyên tắc dân chủ phản ánh hoạt động đấu tranh phòng chống tội phạm thể lĩnh vực hoạt động xây dựng pháp luật, hoạt động tham gia vào việc đấu tranh phát tội phạm hoạt động phòng ngừa tội phạm.Tư tưởng quan trọng nguyên tắc phải đề cao vai trò tầng lớp nhân dân lao động tổ chức họ, bảo đảm để họ tích cực tham gia vào hoạt động đấu tranh phòng chống tội phạm c Nguyên tắc nhân đạo công Nhân đạo tính truyền thống dân tộc Việt Nam Các vị anh hùng dân tộc ta từ bao đời ln hết lịng chăm lo đời sống mn dân, lấy lòng thương đối đãi với người, dạy cho nhân dân cách đối nhân xử thế, kính trọng người già, yêu thương đồng loại, Nguyễn Trãi nói: " Lấy nhân nghĩa để thắng tàn, lấy trí nhân để thay cường bạo…", Bác Hồ vị lãnh tụ kính yêu dân tộc dạy người thương yêu đùm bọc giúp đỡ lẫn nhau, coi nhân dân tảng cho việc giữ nước dựng nước, Bác nhắc nhở Đảng ta phải lấy dân làm gốc, gốc có vững bền, xây lầu thắng lợi nhân dân Nguyên tắc nhân đạo thể rõ nét qua tư tưởng coi người trung tâm cho đường lối, sách pháp luật Hoạt động đấu tranh phòng ngừa tội phạm nói chung Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản nói riêng khơng nhằm hạ thấp danh dự, giá trị người mà nhằm khôi phục giá trị đó, người trở với sống lương thiện Khi quy định trách nhiệm pháp lý, pháp luật khơng có mục đích gây đau khổ thể xác, hành hạ mặt tinh thần, hạ thấp danh dự người phạm tội mà quan trọng giáo dục cho người tự thấy lỗi lầm để họ làm lại sống cho mình, cho gia đình xã hội Vì vậy, phương pháp tác động pháp luật lên đời sống xã hội lấy giáo dục, thuyết phục làm cưỡng chế áp dụng giáo dục thuyết phục khơng cịn hiệu Ngun tắc nhân đạo xã hội chủ nghĩa nguyên tắc dân chủ có quan hệ gần gũi với nguyên tắc công Nguyên tắc công nguyên tắc bao trùm tất hoạt động xã hội Trong pháp luật thực định công cần củng cố mặt quy phạm Công xã hội công quan hệ thành viên xã hội mà tiêu chuẩn lợi ích người Trong phân phối sản phẩm, cơng có 28 nghĩa tương quan hợp lý bên hành vi cơng dân, đóng góp cơng sức lao động họ cho xã hội bên thái độ đối xử xã hội họ Trong hoạt động quản lý nhà nước, cơng địi hỏi việc xác lập tối thiểu quyền công dân xác định đầy đủ bảo đảm cho người bị quản lý đề phòng tượng lạm dụng quyền lực vi phạm quyền tự dân chủ công dân Trong cưỡng chế nhà nước cơng có nghĩa phải chịu trách nhiệm pháp lý có lỗi, mức độ vi phạm mức độ trách nhiệm phải tương xứng với Ngày người bảo vệ quyền người thể chỗ pháp luật ngày trọng tới lợi ích người sản xuất, người tiêu dùng, mở rộng quyền tự dân chủ, nâng cao trách nhiệm cơng dân mà cịn q trình thay biện pháp pháp lý mang tính trừng trị cứng nhắc biện pháp nhân đạo có tính giáo dục cao Trong pháp luật hình sự, nhân đạo phản ánh chỗ có hành vi nghiêm trọng khơng đáng kể khơng coi tội phạm nữa, hình phạt áp dụng nhẹ có nhiều tình tiết giảm nhẹ có tình tiết mà định khung hình phạt nhẹ Hay nói cách khác, nhân đạo thể phi hình hóa phi tội phạm hóa Tuy nhiên, xu hướng nhân đạo khơng loại trừ việc pháp luật quy định tăng nặng hình phạt chế tài khác số vi phạm định nhằm thiết lập, củng cố trật tự pháp luật, quyền lợi ích hợp pháp cơng dân d Nguyên tắc khoa học tiến Khoa học kĩ thuật giữ vai trò quan trọng trình xây dựng phát triển đất nước Trên lĩnh vực đời sống xã hội, áp dụng vận dụng tiến khoa học kĩ thuật đem lại kết tốt Các nghị quyết, chị thị nêu rõ tư tưởng đạo Đảng Nhà nước ta việc phát triển khoa học cơng nghệ, coi khoa học cơng nghệ có vị trí vai trò đặc biệt quan trọng nghiệp xây dựng bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa Việt Nam quốc gia chậm phát triển, đường phát triển, so với nước khu vực châu Á Đông Nam Á, Việt Nam cịn phải phấn đấu nhiều theo kịp sánh vai với cường quốc khu vực Hoạt động đấu tranh phòng chống tội phạm nói chung, có tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản nói riêng khơng thể khơng vận dụng tiến khoa học kĩ thuật Trong năm qua, lực lượng công an nhân dân trọng quan tâm đến việc vận dụng tiến khoa học kĩ thuật Tuy nhiên thực tế chưa trọng đầu tư mức cần thiết, máy móc thiết bị lạc hậu, không đồng gây ảnh hưởng đến hoạt động đấu tranh phòng chống tội phạm Trong lĩnh vực giám định thiếu nhiều phương tiện khoa học cần thiết cho việc chứng minh tội phạm, phương tiện hoạt động trinh sát sơ sài, cũ kỹ, có phương tiện ghi âm, video, máy quay phim, chụp ảnh đơn giản mà thơi… Đó vài ví dụ trang thiết bị phương tiện, cơng cụ khoa học cịn lạc hậu quan bảo vệ pháp luật Do đòi hỏi Nhà nước phải có 29 sách chiến lược vận dụng tiến khoa học kĩ thuật, ứng dụng phương tiện kĩ thuật nhằm bảo đảm cho hoạt động đấu tranh phịng chống tội phạm có hiệu e Ngun tắc phối hợp chặt chẽ chủ thể hoạt động đấu tranh phịng chống tội phạm Có thể hiểu chủ thể hoạt động đấu tranh phòng chống tội phạm hai phương diện: Phương diện thứ nhất: Đấu tranh với hành vi phạm tội người phạm tội chức nhiệm vụ quan nhà nước, tổ chức xã hội công dân Trong hoạt động phịng ngừa kể đến chủ thể chủ yếu sau đây: - Cơ quan nhà nước (bao gồm quan lập pháp, quan hành pháp tư pháp) - Các tổ chức xã hội (bao gồm tổ chức trị xã hội, xã hội đoàn thể quần chúng) - Các tập thể lao động - Cá nhân công dân Cơ sở pháp lý quan trọng hoạt động phòng ngừa tội phạm Hiến pháp, Bộ luật hình sự, Bộ luật tố tụng hình văn pháp quy khác Căn vào lĩnh vực cụ thể mà chủ thể hoạt động phịng ngừa phải có mối liên hệ gắn bó với Chẳng hạn, hoạt động phịng ngừa tội phạm xâm phạm tình dục trẻ em, tội phạm ma túy lứa tuổi học sinh, cần có tham gia nhiều ban, ngành như: Cơng an, Viện kiểm sát, đồn niên, phụ nữ ngành giáo dục đào tạo Vai trò giáo dục gia đình, quan tâm đến việc học hành nhà trường gia đình, xã hội có bầu khơng khí yếu tố làm hạn chế người chưa thành niên phạm tội Hoạt động phòng ngừa tội phạm địa phương ghi nhận việc hoạt động phòng ngừa Hội đồng nhân dân cấp tỉnh Hình thức tham gia hoạt động phòng ngừa Hội đồng nhân dân cấp sau: - Tham gia chương trình phịng ngừa tội phạm chung nhà nước - Kịp thời nghị tạo điều kiện cho quan nhà nước tổ chức xã hội thực vai trò phòng ngừa tội phạm - Thành lập tiểu ban chuyên trách phòng ngừa tội phạm - Cá nhân đại biểu Hội đồng nhân dân tham gia hoạt động phòng ngừa Phương diện thứ hai: Trong phạm vi trách nhiệm mình, quan nhà nước phối hợp với Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát Tòa án việc đấu tranh chống phòng ngừa tội phạm Các quan nhà nước phải thông báo cho Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát biết hành vi phạm tội xảy quan đơn vị mình, thực yêu cầu quan người tiến hành tố tụng Đấu tranh chống tội phạm nói chung người phạm tội nói riêng trách nhiệm quan bảo vệ pháp luật Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tịa án Những quan đóng vai trị quan trọng việc bảo vệ quyền, bảo đảm cho nhà nước ổn định trị, phát triển 30 mạnh kinh tế, xã hội công văn minh Hoạt động quan đòi hỏi phải có phối hợp chặt chẽ Như vậy, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án chủ thể chủ yếu hoạt động phòng ngừa tội phạm Với tư cách quan trực tiếp điều tra truy tố xét xử, cải tạo người phạm tội, quan vai trò hàng đầu chủ chốt phòng ngừa tội phạm nói chung tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản nói riêng Mặc dù chủ thể phịng ngừa tội phạm có nhiệm vụ chức cụ thể mình, song khơng độc lập, khơng phải việc biết mà hoạt động phịng ngừa tội phạm phải có phối kết hợp hỗ trợ Có hoạt động đấu tranh phịng chống tội phạm đạt kết 3.1.2 Các biện pháp đấu tranh phòng chống tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản Trên sở nghiên cứu nguyên tắc đấu tranh phịng chống tội phạm phân tích ngun nhân điều kiện dẫn đến tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, xin đề xuất biện pháp đấu tranh, phòng chống sau: a Biện pháp kinh tế- xã hội Nền sản xuất xã hội tạo điều kiện nâng cao đời sống vật chất, sở vững cho người thực tốt quyền nghĩa vụ họ Kinh tế phát triển phồn thịnh loại bỏ nguyên nhân điều kiện nhiều vi phạm pháp luật, loại bỏ nguyên nhân điều kiện phạm tội Trong hoạt động đấu tranh, phát tội phạm, biện pháp kinh tế vừa mang tính xã hội, vừa mang tính chuyên ngành theo chức nhiệm vụ đặt Tính xã hội biện pháp kinh tế dùng kinh tế làm đòn bẩy để phát huy vai trò quần chúng nhân dân, tổ chức xã hội việc phát tội phạm, nhằm tạo điều kiện cho quần chúng nhân dân tổ chức phối hợp giúp đỡ quan chức việc điều tra, truy tố, xét xử người phạm tội Tính chuyên ngành theo chức nhiệm vụ đặt việc bảo đảm vật chất cho quan bảo vệ pháp luật, phát đấu tranh hành vi phạm tội, đưa người phạm tội xử lý nhanh chóng, cơng minh theo quy định pháp luật Theo ý nghĩa cần phải trang bị cho lực lượng Cơng an, Viện kiểm sát, Tòa án điều kiện vật chất thuận lợi nơi làm việc, phòng làm việc, phương tiện công cụ hỗ trợ cho công việc, bảo đảm chế độ lương cho cán trực tiếp đấu tranh với tội phạm… có họ yên tâm cơng tác hồn thành nhiệm vụ giao Mặc dù ngành cơng an năm qua có nhiều cố gắng từ nguồn vốn ngân sách nhà nước cấp, đồng thời huy động hỗ trợ nguồn kinh phí địa phương để trang bị cho lực lượng cơng an, phịng nghiệp vụ đấu tranh, phịng chống tội phạm, kinh phí phần nhỏ chưa đáp ứng đầy đủ theo yêu cầu công tác Tương tự thế, Viện kiểm sát Tòa án gặp vấn đề nan giải sở vật chất, mức thu nhập theo lương, tải hoạt động xét xử lực lượng thẩm phán cán thiếu 31 Trong hoạt động phòng ngừa tội phạm biện pháp kinh tế coi biện pháp hàng đầu, sở để giải vấn đề chủ yếu xã hội Biện pháp kinh tế thể địi hỏi nhanh chóng khắc phục tình trạng kinh tế sa sút xã hội, nâng cao điều kiện sống cho nhân dân, tổ chức việc làm cho người lao động, mở rộng mạng lưới dịch vụ xã hội, đề nhiều biện pháp cụ thể kinh tế nhằm nâng cao mức sống thu nhập cho đại phận dân cư, đề nhiều sách phát triển kinh tế tạo việc làm cho người lao động, tạo điều kiện có việc làm cho người phạm tội thi hành án xong, đối tượng có tiền án tội phạm kinh tế nói chung Như vậy, biện pháp kinh tế đấu tranh chống tội phạm nhằm nâng cao hiệu hoạt động phòng ngừa tội phạm cần coi biện pháp quan trọng hàng đầu Vì cần phải thấy mặt tích cực mặt hạn chế kinh tế thị trường, tiếp tục vận hành kinh tế thị trường đòi hỏi thiết yếu, để mặt tồn trở thành nhân tố kìm hãm phát triển tích cực Do đó, kinh tế cần phải thực nhiệm vụ trọng tâm xây dựng kinh tế phát triển chủ yếu dựa vào nội lực nước, đôi với tranh thủ tối đa nguồn lực bên ngoài, xây dựng kinh tế mở, hội nhập với khu vực quốc tế, hình thành thị trường quan trọng như: thị trường chứng khốn, cơng nghệ thơng tin Để phát triển kinh tế phải tiếp tục đổi sách tiền tệ, thúc đẩy sản xuất, huy động nguồn vốn có hiệu quả, tăng tích lũy để tạo vốn cho đầu tư phát triển Bên cạnh cần thực sách xã hội phát triển nghiệp giáo dục đào tạo, nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, tập trung sức tạo việc làm, khuyến khích thành phần kinh tế, người đầu tư mở mang ngành nghề, tạo nhiều việc làm cho người lao động để giải tình trạng thất nghiệp Để xóa đói, giảm nghèo phải có sách hỗ trợ cho bà cho vay vốn để sản xuất kinh doanh từ xóa dần đói bước giảm nghèo để người có sống no đủ loại bỏ hành vi phạm tội xâm phạm sở hữu tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản b Biện pháp chế quản lý Quản lý nhà nước hoạt động quản lý nhà nước lĩnh vực khác đời sống xã hội nhằm thực chức đối nội đối ngoại Nhà nước dùng pháp luật phương tiện chủ yếu để quản lý Thơng qua pháp luật, nhà nước trao quyền lực cho cá nhân tổ chức xã hội để thay mặt tiến hành hoạt động quản lý nhà nước… Hoạt động quản lý nhà nước thuộc lĩnh vực hành pháp, việc thực chức quản lý liên quan đến vấn đề tổ chức xếp lại cấu quan nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội quan trung ương trực tiếp quản lý địa phương quản lý Biện pháp đề cập phải nâng cao hiệu công tác giám sát, kiểm tra hoạt động sản xuất kinh doanh, đơn vị sản xuất kinh doanh thuộc thành phần kinh tế nhằm trì hoạt động sản xuất kinh doanh bình thường đơn 32 vị kinh tế theo phạm vi lĩnh vực đơn vị kinh tế đăng ký kinh doanh, làm bớt lạm quyền, làm trái quy định chức nhiệm vụ, trái quy định pháp luật từ gây hậu đáng tiếc Chỉ đạo quan bảo vệ pháp luật (Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tịa án) tích cực phát tội phạm, kiên đưa truy tố công khai trước pháp luật người vi phạm dù cương vị Làm rõ mức độ hoạt động kinh doanh tổ chức kinh tế, có dấu hiệu phá sản u cầu tịa án có thẩm quyền tuyên bố phá sản theo quy định pháp luật Thành lập tiểu ban chuyên trách phòng ngừa tội phạm đơn vị kinh tế chánh, phó chánh tra ngành làm trưởng ban Khi có yêu cầu tra theo đơn khiếu nại tố cáo liên quan tới hành vi phạm tội tham ơ, cố ý làm trái, lừa đảo… lực lượng phối hợp chặt chẽ để làm rõ việc Đặc biệt cần trọng giám sát kiểm tra hoạt động hệ thống ngân hàng, tổ chức tín dụng nơi cung cấp nguồn vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh, cho hoạt động dịch vụ hoạt động bình thường quan nhà nước, tổ chức xã hội người Hòa nhập nhanh với chế thị trường, nâng cao lực hoạch định sách, lực quản lý kinh doanh, xây dựng hệ thống chế sách, hồn thiện hệ thống cơng vụ hình thành, phát triển đưa vào hoạt động có hiệu thị trường tiền tệ, đại hóa cơng nghệ ngân hàng, hịa nhập quốc tế mặt tốn, thơng tin báo cáo, điều hành thị trường vốn dài hạn, Hoàn thiện máy tổ chức điều chỉnh nâng cao đội ngũ cán nhận thức, kiến thức, trình độ chun mơn phong cách, phẩm chất đáp ứng đòi hỏi thời kỳ đổi Tăng cường cơng tác tra, kiểm tra, kiểm sốt để đưa hoạt động ngân hàng vào quỹ đạo pháp luật Tóm lại, cơng tác quản lý kinh tế phải phát kịp thời bất hợp lý chế, để có biện pháp chỉnh sửa cho phù hợp Cần phải quy định rõ chức nhiệm vụ, trách nhiệm, quyền hạn quan quản lý nhà nước kinh tế việc thành lập hoạt động, điều tiết, quan hệ dưới, xử lý vi phạm Cần phân biệt rõ trật tự quản lý xác lập tăng cường, khắc phục sơ hở để tội phạm lợi dụng chiếm đoạt tài sản Nhà nước Để công tác quản lý kinh tế đồng bộ, có hiệu quả, chế thị trường phải tạo môi trường kinh doanh có trật tự, kiểm sốt việc thành lập đơn vị kinh tế thuộc thành phần kinh tế, tạo hành lang pháp lý thơng thống để phát huy khả sáng tạo hoạt động kinh doanh chủ thể Trong quản lý kinh tế, quản lý tài sản cần thiết phải áp dụng phương tiện kỹ thuật đại Những tiến khoa học công nghệ giúp cho người lĩnh vực, đặc biệt quản lý kinh tế, quản lý tài sản Khi áp dụng phương tiện kỹ thuật đại giảm bớt áp lực công việc cho người, kết qủa đạt xác, giúp cho việc quản lý chặt chẽ khoa học 33 c Biện pháp tăng cường, nâng cao hiệu hoạt động quan bảo vệ pháp luật Để nâng cao hiệu hoạt động quan bảo vệ pháp luật trước hết cần phải nâng cao nghiệp vụ cho đội ngũ cán quan tư pháp nhằm phát tội phạm nhanh chóng xử lý kịp thời, pháp luật Cần phải thực việc rà soát đội ngũ cán để lên kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng thích hợp Nếu phát có trường hợp vi phạm quyền hạn, trách nhiệm gây phiền hà sách nhiễu dân cần xử lý nghiêm minh, kịp thời Sàng lọc giữ lại cán nghiệp vụ có đủ phẩm chất đạo đức, có kiến thức tốt, có trách nhiệm với cơng việc, có tinh thần đấu tranh không khoan nhượng với biểu tiêu cực, tệ quan liêu, vơ trách nhiệm Tiếp đó, cần tổ chức tập huấn, học chuyên đề chuyên môn nghiệp vụ, bồi dưỡng kiến thức pháp lý cho cán Song song với biện pháp nêu trên, biện pháp không phần quan trọng việc tăng cường hoạt động quan tư pháp phải bảo đảm điều kiện vật chất cần thiết định cho quan tư pháp, đồng thời quan tâm đến đời sống vật chất tinh thần cho cán bộ, nhân viên nhằm hạn chế dần loại bỏ tình trạng nhận, đưa hối lộ, dẫn đến việc thi hành pháp luật thiếu nghiêm minh Đối trường hợp sử dụng công nghệ thông tin để phạm tội, cần phải có giải pháp mặt kỹ thuật, có giúp đỡ quan kỹ thuật mạng để bảo vệ phòng ngừa ngăn chặn việc xâm nhập tìm kiếm đánh cắp mã số tài khoản, mã pin thẻ tín dụng, kiểm soát chặt chẽ tài khoản mà người nước mở tạm thời Việt Nam để quản lý thực trạng tài họ, có dấu hiệu vi phạm quan chức có biện pháp xử lý thích hợp, tránh để thất tài sản nước ngoài, kẻ phạm tội cao chạy xa bay mà không hay biết Mặt khác, quan bảo vệ pháp luật phải có biện pháp quản lý chặt chẽ đối tượng có tiền án, tiền tội xâm phạm sở hữu tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản nhằm ngăn ngừa tái phạm Phải hoàn thiện chế phối hợp quan bảo vệ pháp luật cấp, bảo đảm quan hoạt động đồng bộ, kịp thời kiểm tra, kiểm soát, điều tra, truy tố, xét xử tội phạm d Các biện pháp giáo dục tuyên truyền Qua nghiên cứu nguyên nhân điều kiện từ phía người, xét thấy cần phải đẩy mạnh công tác giáo dục, tuyên truyền cho người cộng đồng xã hội trước hết hiểu biết pháp luật, có ý thức tơn trọng pháp luật đồng thời góp phần nâng cao ý thức đấu tranh, phịng chống tội phạm Các biện pháp cần thực là: - Tuyên truyền giáo dục người nâng cao ý thức tôn trọng bảo vệ tài sản Nhà nước công dân - Thông qua hoạt động điều tra xét xử, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án tuyên truyền phương tiện thông tin đại chúng báo chí, truyền hình thủ đoạn lừa đảo chiếm đoạt tài sản thường gặp để người nâng cao cảnh giác Đài phát truyền hình cần đưa chương trình phịng ngừa tội phạm vào thành nội dung 34 chương trình thống hàng tuần, qua nêu lên phong trào bảo vệ an ninh trật tự, phong trào bảo vệ tài sản công dân nêu lên sơ hở việc quản lý đối tượng, quản lý người hoạt động quản lý khác nguyên nhân điều kiện phạm tội lừa đảo tội phạm khác Đặc biệt giai đoạn công nghệ thông tin bùng nổ nay, việc tuyên truyền giáo dục để người có ý thức cảnh giác sử dụng thẻ tín dụng, cần giữ bí mật số thẻ, số mã pin Đối với trường hợp ký kết hợp đồng kinh tế lớn với đối tác nước ngồi mà chưa hiểu họ cách chắn phải hợp tác với quan công an thông qua Interpol Việt Nam để kiểm tra thông tin cần thiết thơng tin tài chính, lực nghề nghiệp… - Tuyên truyền vận động nhân dân mạnh dạn tố giác người phạm tội với quan có thẩm quyền Cũng cần lưu ý đấu tranh phòng chống tội phạm khơng cịn vấn đề riêng quốc gia Thế giới tội phạm hình thành liên kết chặt chẽ lĩnh vực ma t, bn lậu, mua bán phụ nữ, trẻ em tất yếu có tội lừa đảo mang tính quốc tế Vì thế, khơng thể khơng nói đến đấu tranh phòng chống tội phạm hợp tác quốc tế Việt Nam với nước khác Để thực việc tuyên truyền, cần tổ chức đào tạo tuyên truyền viên để tuyên truyền trực tiếp lời nói, cách đăng tải thơng tin báo chí Với hình thức phải áp dụng vùng, địa phương, đối tượng dân cư cho hợp lý hiệu Ví dụ vùng sâu, vùng xa người dân khơng có hội tiếp xúc với báo chí tun truyền viên cần đến tận nơi lời nói, minh hoạ cụ thể để bà nắm vững chủ trương, sách, pháp luật để không vi phạm pháp luật biết thủ đoạn phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản mà nâng cao cảnh giác, góp sức vào cơng đấu tranh, phòng chống tội phạm Tập trung lực lượng, ngành, cấp toàn xã hội tiến hành biện pháp toàn nhằm hạn chế tiến tới xoá bỏ nguyên nhân điều kiện nảy sinh tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản xã hội chủ nghĩa, cụ thể là: - Nâng cao kiến thức văn hoá, pháp luật cho nhân dân cách đưa giáo dục pháp luật giáo dục trách nhiệm công dân vào hệ thống trường học - Đẩy mạnh phong trào quần chúng bảo vệ an ninh tổ quốc - Công tác điều tra xử lý cần tiến hành pháp luật, bảo đảm tính răn đe, giáo dục công dân - Tổ chức tốt quản lý địa bàn, quản lý đối tượng có tiền án, tiền giáo dục cải tạo Qua việc nghiên cứu, phân tích số liệu thu thập từ quan tư pháp việc xử lý Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản thời gian qua, tác giả đánh giá diễn biến, tính chất, thủ đoạn phạm tội, dự báo tình hình tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản thời gian tới, từ phân tích ngun nhân, điều kiện tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản đưa biện pháp phòng chống tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản Thực chất nguyên nhân điều kiện tội phạm tổng hợp tất ảnh 35 hưởng trình xã hội xác định tình hình tội phạm Do vậy, tiến hành phịng ngừa tội phạm có nghĩa tiến hành biện pháp loại bỏ, khắc phục nguyên nhân dẫn đến tội phạm này, việc phòng ngừa phải tiến hành cách đồng bộ, biện pháp cấp độ, quy mơ khác Từ hạn chế tiến tới loại bỏ tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản nói riêng tội phạm nói chung, đem lại bình n cho tồn xã hội 3.2 Một số kiến nghị nhằm nâng cao hiệu cơng tác phịng chống tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản địa bàn tỉnh Kon Tum Qua thực tiễn đấu tranh phòng chống tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản địa bàn tỉnh Kon Tum, theo tác giả để nâng cao hiệu cơng tác phịng chống tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản địa bàn tỉnh Kon Tum cần tăng cường vai trò quan bảo vệ pháp luật quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án,… - Viện kiểm sát giữ vai trò quan trọng việc bảo vệ pháp luật bảo đảm cho pháp luật chấp hành nghiêm chỉnh, bảo vệ có hiệu quyền lợi ích cho cơng dân, cho tồn xã hội Hoạt động đấu tranh chống tội phạm chung hoạt động viện kiểm sát thể mặt sau đây: Giám sát hoạt động điều tra tội phạm quan điều tra quan khác có thẩm quyền Thực hành quyền cơng tố trước tịa Tun truyền pháp luật, đặc biệt biện pháp phòng ngừa tội phạm Hoạt động phối hợp phòng ngừa tội phạm Viện kiểm sát với ban ngành, tổ chức xã hội nhiều hạn chế, Viện kiểm sát chưa thực nịng cốt để lơi kéo quan tham gia vào hoạt động đấu tranh phòng chống tội phạm Có nhiều ngun nhân dẫn tới tình trạng đó, có ngun nhân lực, trình độ số cán làm công tác ngành kiểm sát cịn nhiều hạn chế, kiến thức chưa sâu Vì vậy, cần tập trung cho đội ngũ học tập hội thảo thường xuyên hàng năm nhằm nâng cao trình độ chun mơn họ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đấu tranh phòng chống tội phạm - Các lực lượng Công an phạm vi chức nhiệm vụ cần tổ chức hoạt động phòng ngừa tội phạm bắt đầu việc xây dựng đội dân phòng, chốt niên, phối hợp lực lượng dân quân địa phương tuần tra canh gác bảo đảm trì trật tự an ninh địa bàn Những lực lượng trinh sát, cơng an cấp phường, xã có quản lý chặt chẽ đối tượng hình sự, đối tượng có tiền án, tiền Những chủ thể kịp thời nắm bắt nhu cầu, ý định đối tượng nói mà hạn chế đáng kể việc vi phạm pháp luật tội phạm - Qua công tác xét xử Toà án cần tồn mà nguyên nhân, điều kiện gây Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản đề kiến nghị thích hợp để loại bỏ nguyên nhân điều kiện phạm tội Toà án nơi nắm xác thực trạng tình hình tội phạm, kết luận kiến nghị Tồ án chương trình kế hoạch phịng ngừa tội phạm Nhà nước, xã hội quan trọng cần thiết 36 Cùng với đó, cơng tác giáo dục tuyên truyền giải pháp vô quan trọng cấp thiết thời gian tới Và cá nhân cần phải tỉnh táo, sáng suốt, không kẻ xấu lợi dụng mà thực hành vi 37 KẾT LUẬN Qua nghiên cứu, phân tích dấu hiệu pháp lý tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản luật hình hành, phân tích thực trạng điều tra, truy tố, xét xử địa bàn tỉnh Kon Tum, bước đầu đề tài cố gắng làm sáng tỏ số vấn đề lý luận thực tiễn để từ tìm số giải pháp nhằm hoàn thiện quy định BLHS lừa đảo bà số giải pháp nâng cao hiệu áp dụng quy định BLHS Việt Nam tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản địa bàn tỉnh Kon Tum Từ tới số kết luận sau: Thực trạng tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản địa bàn tỉnh Kon Tum có xu hướng gia tăng ngày diễn biến phức tạp, gây hậu đáng kể cho xã hội Bọn tội phạm hoạt động với thủ đoạn gian dối, đưa thông tin sai thật, lời nói, hành động khiến cho người có tài sản người trơng giữ tài sản tin nhầm, tưởng giả thật, tưởng kẻ gian người ngay, tự nguyện giao tài sản cho người phạm tội Hậu gây cho xã hội ngày nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn cho Nhà nước, tập thể cá nhân, gây tâm lý hoang mang lo lắng cho nhân dân, tác động tiêu cực tới trật tự an toàn xã hội tỉnh Kon Tum Từ ảnh hưởng đến phát triển kinh tế ổn định trị tỉnh Qua trình nghiên cứu tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản năm vừa qua cho thấy hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác Trong nguyên nhân hạn chế BLHS, công tác quản lý nhà nước, từ cảnh giác, từ tạo sơ hở mà bọn tội phạm lợi dụng để phạm tội Nội dung đề tài phân tích khái niệm, dấu hiệu pháp lý tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, đánh giá thực trạng điều tra, truy tố, xét xử tội phạm từ năm 2008 đến tỉnh Kon Tum, phân tích hạn chế đồng thời đề xuất số biện pháp nhằm giảm thiểu tình trạng lừa đảo chiếm đoạt tài sản Muốn nâng cao hiệu áp dụng quy định BLHS tội phạm lừa đảo địa bàn tỉnh Kon Tum nói riêng nước nói chung cần áp dụng tổng thể biện pháp chung biện pháp cụ thể như: tăng cường hiệu quản lý nhà nước an ninh trật tự, bịt kín sơ hở mà kẻ phạm tội lợi dụng, hoàn thiện BLHS 38 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Các số liệu thuộc hồ sơ án Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Kon Tum Bình luận khoa học Bộ luật hình 2015 (tập 1) Bộ luật hình 2015 Giáo trình luật hình 5.http://luatgiaiphong.com/binh-luan-toi-danh/binh-luan-blhs-2015-toi-lua-dao-chiemdoat-tai-san 6.https://thegioiluat.vn/bai-viet-hoc-thuat/Toi-lua-dao-chiem-doat-tai-san-trong-luathinh-su-Viet-Nam tren-co-so-nghien-cuu-thuc-tien-tai-dia-ban-tinh-Nam-Dinh-2343/ 7.http://www.vksnd.hochiminhcity.gov.vn/tintuc/Lists/Posts/Post.aspx?List=ad9f76af%2 D6b80%2D4ea2%2Da8be%2D93f18b9cad72&ID=212&Web=1eac1f4b%2D1d0d%2D4 ae2%2D8f9a%2De7c7668eac57 8.https://xemtailieu.com/tai-lieu/luan-van-dau-tranh-phong-chong-toi-pham-chiem-doattai-san-tai-tp-hcm-694819.html 9.http://luatgiaiphong.com/binh-luan-toi-danh/binh-luan-blhs-2015-toi-lam-dung-tinnhiem-chiem-doat-tai-san 10.https://123doc.org//document/1278069-thuc-trang-va-giai-phap-nham-nang-cao-hieuqua-dau-tranh-voi-toi-pham-lua-dao-chiem-doat-tai-san-tren-dia-ban-quan-12.htm 11.http://www.phapluatplus.vn/xet-xu-vu-an-lua-dao-chiem-doat-tai-san-o-kon-tumnhieu-tinh-tiet-bat-ngo-d61411.html 12.https://viettimes.vn/bo-luat-hinh-su-2015-con-qua-nhieu-sai-sot-dan-den-nguy-cooan-sai-65159.html NHẬN XÉT CỦA NGƯỜI HƯỚNG DẪN Đánh giá Báo cáo thực tập tốt nghiệp: …… /10 điểm ... 15 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VÀ CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG CHỐNG TỘI LỪA ĐẢO CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH KON 17 2.1 Thực trạng tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản địa bàn tỉnh Kon Tum từ năm 2008... phòng chống tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản địa bàn tỉnh Kon Tum CHƯƠNG QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VỀ TỘI LỪA ĐẢO CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN 1.1 Khái niệm dấu hiệu pháp lý tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo... cao hiệu công tác phòng chống tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản địa bàn tỉnh Kon Tum Qua thực tiễn đấu tranh phòng chống tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản địa bàn tỉnh Kon Tum, theo tác giả để nâng cao