NỘI DUNG
1.1 Lịch sử nghiên cứu vấn đề
1.1.1 Các nghiên cứu ở nước ngoài
Trong nghiên cứu lý luận và thực tiễn giáo dục, các nhà xã hội học, đặc biệt là giáo dục học, đã đóng góp đáng kể vào việc hoàn thiện hệ thống lý luận về quản lý xã hội, bao gồm cả lý luận về xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên Phát triển đội ngũ giáo viên là một yếu tố quan trọng trong công tác quản lý giáo dục.
V.A Xukhômlinxki nhấn mạnh rằng một trong những giải pháp hiệu quả nhất để phát triển đội ngũ giáo viên là bồi dưỡng và khuyến khích tính sáng tạo trong công việc của họ Điều này bao gồm việc nâng cao tay nghề sư phạm, lựa chọn giáo viên từ nhiều nguồn khác nhau và đào tạo họ đạt tiêu chuẩn nhất định thông qua các biện pháp đa dạng.
V.A Xukhômlinxki và Xvecxlerơ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc dự giờ, phân tích bài giảng và sinh hoạt tổ nhóm chuyên môn để nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên Trong cuốn “Vấn đề quản lý và lãnh đạo nhà trường”, Xukhômlinxki đã trình bày chi tiết cách thức thực hiện dự giờ và phân tích bài giảng, từ đó giúp cải thiện hiệu quả giảng dạy Yêu cầu về đào tạo và cơ cấu lại đội ngũ giáo viên để thích ứng với sự thay đổi trở thành áp lực thường xuyên Nhiều nhà nghiên cứu quốc tế khẳng định rằng giáo viên là yếu tố quyết định hàng đầu trong các điều kiện phát triển giáo dục, bao gồm môi trường kinh tế giáo dục, chính sách và cơ sở vật chất.
Cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học
Lịch sử nghiên cứu vấn đề
1.1.1 Các nghiên cứu ở nước ngoài
Trong nghiên cứu lý luận và thực tiễn giáo dục, các nhà xã hội học, đặc biệt là giáo dục học, đã đóng góp quan trọng vào việc hoàn thiện hệ thống lý luận về quản lý xã hội, bao gồm cả lý luận về xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên Phát triển đội ngũ giáo viên là một nội dung thiết yếu trong công tác quản lý giáo dục.
V.A Xukhômlinxki khẳng định: “Một trong những giải pháp hữu hiệu nhất để xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên là phải bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, phát huy được tính sáng tạo trong lao động của họ và tạo ra khả năng ngày càng hoàn thiện tay nghề sư phạm, phải biết lựa chọn giáo viên bằng nhiều nguồn khác nhau và bồi dưỡng họ trở thành những giáo viên tốt theo tiêu chuẩn nhất định, bằng những biện pháp khác nhau”
V.A Xukhômlinxki và Xvecxlerơ còn nhấn mạnh đến biện pháp dự giờ, phân tích bài giảng, sinh hoạt tổ nhóm chuyên môn…Trong cuốn “Vấn đề quản lý và lãnh đạo nhà trường” V.A Xukhômlinxki đã nêu rất cụ thể cách tiến hành dự giờ và phân tích bài giảng giúp cho thực hiện tốt và có hiệu quả giải pháp nõng cao chất lượng đội ngũ giỏo viờn Do đú yờu cầu về đào tạo, cơ cấu lại đội ngũ giáo viên để thích ứng với sự thay đổi trở thành áp lực thường xuyên Khi bàn về các điều kiện cơ bản để phát triển giáo dục như môi trường kinh tế giáo dục, chính sách và công cụ thể chế hóa giáo dục, cơ sở vật chất kĩ thuật và tài chính giáo dục, đội ngũ giáo viên và người học thì các nhà nghiên cứu của nhiều nước đều khẳng định giáo viên là điều kiện cơ bản nhất, quyết định sự phát triển của giáo dục Cho nên nhiều nước đi vào cải cách giáo dục, phát triển giáo dục thường bắt đầu bằng phát triển đội ngũ giáo viên
1.1.2 Các nghiên cứu ở trong nước Để thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, trong những năm đầu và những năm tiếp theo của thế kỷ XXI chúng ta cần phát triển sự nghiệp công nghiệp hóa – hiện đại hóa, vì đây là động lực thúc đẩy sự phát triển nhanh và bền vững đất nước Mục tiêu phát triển của giáo dục nhằm nâng cao dân trí, làm cơ sở đào tạo nhân lực và là gốc để đào tạo và bồi dưỡng nhân tài, làm giàu thêm nguyên khí quốc gia, là nguồn tài sản vô giá của dân tộc và nhân loại
Các nhà nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên để nâng cao chất lượng giáo dục Chất lượng giáo viên được coi là yếu tố quyết định hiệu quả giáo dục Theo Trần Bá Hoành, để cải thiện chất lượng đội ngũ giáo viên, cần thực hiện chính sách khuyến khích vật chất và tinh thần, đầu tư nâng cấp các trường sư phạm, đổi mới công tác đào tạo và sử dụng giáo viên đúng năng lực Trần Hồng Quân cũng cho rằng, giải pháp nâng cao chất lượng giáo viên là củng cố và đổi mới hệ thống các trường sư phạm, ưu tiên đầu tư cho cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên giảng dạy tại các trường trọng điểm.
Các tác giả Nguyễn Ngọc Hợi, Phạm Minh Hùng và Thái Văn Thành đã đề xuất những nguyên tắc quan trọng để nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, bao gồm việc cải thiện kỹ năng giảng dạy, tăng cường đào tạo chuyên môn và khuyến khích sự sáng tạo trong giáo dục.
- Xác định đầy đủ hoạt động chuyên môn của giáo viên
- Xây dựng, hoàn thiện quy chế đánh giá, xếp loại chuyên môn của giáo viên
- Tổ chức đánh giá xếp loại chuyên môn của giáo viên
Sắp xếp và điều chuyển những giáo viên không đáp ứng yêu cầu chuyên môn là cần thiết để nâng cao chất lượng giáo dục Quản lý chuyên môn đóng vai trò quan trọng trong việc đạt được mục tiêu giáo dục, bởi hoạt động chuyên môn của giáo viên rất đa dạng Ngoài việc giảng dạy và làm công tác chủ nhiệm, giáo viên còn tham gia vào tự bồi dưỡng, giáo dục học sinh ngoài giờ, sinh hoạt chuyên môn và nghiên cứu khoa học giáo dục Quản lý chuyên môn thực chất là quản lý quá trình lao động sư phạm của giáo viên.
Vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu trong và ngoài nước, với các công trình nghiên cứu đều nhấn mạnh vai trò quan trọng của giải pháp xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên Điều này không chỉ góp phần nâng cao chất lượng dạy học ở tất cả các cấp học mà còn phản ánh tư tưởng chiến lược về phát triển giáo dục của Đảng ta.
Một số khái niệm cơ bản của đề tài
1.2.1 Giáo viên, giáo viên tiểu học
Khái niệm giáo viên: Từ điển Tiếng Việt (Nhà xuất bản Khoa học xã hội,
Giáo viên được định nghĩa là người dạy học ở bậc phổ thông hoặc tương đương, theo Hà Nội năm 1994 Theo Điều 61 của Luật Giáo dục năm 2005, nhà giáo là người thực hiện nhiệm vụ giảng dạy và giáo dục trong các trường học hoặc các cơ sở giáo dục khác.
Giáo viên đóng vai trò quan trọng trong việc giảng dạy và giáo dục tại trường học hoặc các cơ sở đào tạo khác, với mục tiêu xây dựng kỹ năng và nhân cách cho học sinh, đồng thời đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội.
Giáo viên tiểu học, theo Luật Giáo dục năm 2005, được định nghĩa là người có trách nhiệm giảng dạy và giáo dục học sinh trong trường học hoặc các cơ sở giáo dục khác.
Giáo viên là những người làm việc tại các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông và giáo dục nghề nghiệp, có vai trò quan trọng trong việc hiện thực hóa các chủ trương, chương trình và cải cách đổi mới giáo dục.
Trong tâm lý của mọi lứa tuổi trong cộng đồng, hình ảnh người thầy, đặc biệt là giáo viên tiểu học, để lại dấu ấn sâu sắc trong việc khai trí và định hướng học vấn cho học sinh Theo Điều lệ trường Tiểu học, giáo viên tiểu học có nhiệm vụ giảng dạy và giáo dục học sinh, thực hiện chương trình giáo dục tiểu học tại các cơ sở giáo dục.
1.2.2 Đội ngũ, đội ngũ giáo viên tiểu học
Đội ngũ được định nghĩa trong Từ điển Tiếng Việt (2004) là tập hợp những người cùng chức năng hoặc nghề nghiệp, tạo thành một lực lượng thống nhất.
Đội ngũ giáo viên tiểu học là một phần thiết yếu trong tập thể sư phạm của trường tiểu học, đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức quá trình dạy học và giáo dục Họ là lực lượng chủ chốt, góp phần quyết định đến chất lượng giáo dục tại các trường tiểu học.
Chất lượng giáo dục tiểu học phụ thuộc chủ yếu vào đội ngũ giáo viên Một đội ngũ giáo viên tâm huyết, có kiến thức và phẩm chất đạo đức tốt sẽ góp phần nâng cao thành tích của trường.
1.2.3 Phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học
Phát triển là quá trình biến đổi mạnh mẽ về chất lượng, dựa trên sự tích lũy dần dần về lượng Điều này đồng nghĩa với việc các sự vật và hiện tượng hoạt động theo những quy luật mới, từ đó tạo ra giá trị mới.
Phát triển luôn gắn liền với sự xuất hiện của cái mới, không chỉ đơn thuần là bổ sung thêm mà là một cấu trúc hoàn toàn mới Cấu trúc này quy định cơ chế và quy luật hoạt động của sự vật, hiện tượng Do đó, để phát triển một sự vật hay hiện tượng nào đó, cần thiết phải thực hiện tái cấu trúc nhằm tạo ra một cơ cấu mới.
1.2.4 Giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học
Theo Từ điển TiếngViệt, “Giải pháp là phương pháp giải quyết một vấn đề nào đó”
Giải pháp là những phương pháp tác động nhằm thay đổi hệ thống, quá trình hoặc trạng thái nhất định để đạt được mục tiêu hoạt động Một giải pháp tối ưu và phù hợp sẽ giúp con người giải quyết hiệu quả các vấn đề đang gặp phải.
Tuy nhiên, để có những giải pháp như vậy, cần phải dựa trên những cơ sở lí luận và thực tiễn đáng tin cậy
Trong nghiên cứu này, để đạt được mục tiêu hoặc kết quả mong muốn, cần thiết phải có một hệ thống các phương pháp thực hiện cụ thể trong hoạt động thực tiễn, hay nói cách khác là phải đưa ra những giải pháp hiệu quả.
Giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học nhằm tạo ra những biến đổi tích cực về chất lượng trong đội ngũ này.
Để phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học, nhà quản lý giáo dục cần xây dựng một hệ thống các phương pháp hoạt động thực tiễn, tức là các giải pháp phù hợp nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy.
Người giáo viên tiểu học trước bối cảnh đổi mới giáo dục
1.3.1 Đổi mới giáo dục Đổi mới giáo dục là làm cho hệ thống giáo dục tiến bộ hơn đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong thời kỳ mới Việt Nam đang đẩy mạnh công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế sâu, rộng, đòi hỏi ngành giáo dục phải tiếp tục đổi mới sự nghiệp giáo dục sâu sắc, triệt để và toàn diện hơn
Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng nhấn mạnh việc đổi mới toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, trong đó phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý là yếu tố then chốt Nghị quyết số 29-NQ/TW xác định giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, cần được ưu tiên trong các chương trình phát triển kinh tế - xã hội Đổi mới giáo dục không chỉ bao gồm các vấn đề lớn về quan điểm, mục tiêu, nội dung và phương pháp mà còn phải có sự tham gia của gia đình, cộng đồng và người học Đối với giáo dục phổ thông, cần tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, phẩm chất công dân và khuyến khích học sinh tự học, sáng tạo Chương trình giáo dục phổ thông giai đoạn 2015-2020 cần hoàn thành để đảm bảo học sinh có nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài, trong đó vai trò của giáo viên tiểu học là cực kỳ quan trọng.
Giáo dục tiểu học đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng nền tảng cho hệ thống giáo dục quốc dân, do đó, xã hội, ngành giáo dục và phụ huynh đều đặt niềm tin vào các giáo viên tiểu học trong việc giáo dục học sinh Đây là giai đoạn đầu tiên trong hành trình phát triển của thế hệ trẻ, những người sẽ trở thành chủ nhân tương lai của đất nước Vì lý do này, giáo dục tiểu học luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt từ cả nước ta và các quốc gia khác, đặc biệt là trong việc đào tạo giáo viên.
1.3.2 Vị trí, vai trò của người giáo viên tiểu học trong bối cảnh hiện nay
Dạy học ở tiểu học không chỉ quan trọng ở nội dung mà còn ở phương pháp giảng dạy Giáo dục tiểu học được coi là bậc học của phương pháp, vì vậy giáo viên cần có tác phong, tư duy, cách ứng xử và lòng yêu nghề mến trẻ Họ không chỉ dạy kiến thức mà còn phải dỗ dành, chăm sóc học sinh trong giai đoạn chuyển tiếp từ gia đình đến môi trường học tập mới Giáo viên tiểu học là tấm gương đầu tiên cho học sinh, và để đạt được điều đó, họ cần được đào tạo bài bản, có kiến thức vững vàng và hiểu biết sâu rộng để truyền đạt những điều tinh túy nhất cho trẻ Nghệ thuật dạy-học của giáo viên tiểu học không thể thay thế, và đầu tư vào đội ngũ này là cần thiết cho sự nghiệp giáo dục.
1.3.3 Yêu cầu về phẩm chất, ý thức của người giáo viên tiểu học trong bối cảnh hiện nay
Bác Hồ kính yêu đã nhấn mạnh tầm quan trọng của đội ngũ thầy cô giáo trong sự nghiệp giáo dục và yêu cầu cao về phẩm chất, năng lực của người thầy Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu người thầy phải có phẩm chất tốt để thực hiện sứ mệnh trồng người.
"Phải thật thà yêu nghề mình" là lời nhắn nhủ quan trọng dành cho cả thầy và trò, cán bộ và nhân viên Nghề giáo dục không chỉ là công việc, mà còn là sứ mệnh cao cả trong việc đào tạo những thế hệ tương lai, góp phần xây dựng chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản Người thầy giáo tốt, người thầy giáo xứng đáng, chính là những người vinh quang nhất trong xã hội.
+ “Phải có đạo đức cách mạng”
Vì vậy, người giáo viên tiểu học cần phải có những phẩm chất và năng lực cần thiết nhất định
Nhà giáo ưu tú, Tiến sĩ Đặng Huỳnh Mai-Nguyên, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, nhấn mạnh rằng trong xã hội hiện đại, quản lý giáo dục cần tuân theo các chuẩn mực quốc tế Xu hướng toàn cầu hóa và kinh tế tri thức, dựa trên sáng tạo khoa học và công nghệ, đã định hình nền giáo dục thế kỷ XXI Điều này đòi hỏi giáo dục phải linh hoạt, thích ứng với khả năng và nhu cầu phát triển của xã hội Các quốc gia hiện nay đều nhận thức rõ rằng trách nhiệm của giáo dục là phải liên tục cải cách và xây dựng các biện pháp quản lý theo chuẩn.
Việc xây dựng chuẩn nghề nghiệp cho giáo viên tiểu học là một phần quan trọng trong quá trình đổi mới tư duy quản lý giáo dục hiện đại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX đã nhấn mạnh yêu cầu hiện đại hóa và chuẩn hóa ngành giáo dục, đặc biệt là trong việc phát triển đội ngũ giáo viên Nâng cao chất lượng giáo viên tiểu học không chỉ là mục tiêu mà còn là con đường để hiện đại hóa và chuẩn hóa đội ngũ này.
Chuẩn trình độ đào tạo là tiêu chuẩn pháp lý quy định cho đội ngũ lao động trong một ngành nghề cụ thể tại một thời điểm nhất định Trình độ này được xác nhận qua bằng cấp tương ứng Theo Điều 33 của Điều lệ trường tiểu học, có quy định rõ ràng về trình độ chuẩn đào tạo của giáo viên tiểu học.
1)Trình độ chuẩn được đào tạo của giáo viên tiểu học là có bằng tốt nghiệp trung cấp sư phạm
2) Giáo viên tiểu học có trình độ đào tạo trên chuẩn được hưởng chế độ chính sách theo quy định của Nhà nước; được tạo điều kiện để phát huy tác dụng trong giảng dạy và giáo dục giáo viên chưa đạt trình độ chuẩn được đào tạo được nhà trường, các cơ quan quản lý giáo dục tạo điều kiện học tập, bồi dưỡng đạt trình độ chuẩn để bố trí công việc phù hợp
Việc chuẩn hóa đội ngũ giáo viên, đặc biệt là giáo viên tiểu học, không chỉ đơn thuần là đào tạo theo quy định của Luật giáo dục mà còn cần được hiểu một cách rộng rãi hơn Quá trình này nhằm khắc phục sự không đồng đều về phẩm chất đạo đức, trình độ kiến thức văn hóa và kỹ năng sư phạm trong đội ngũ giáo viên.
Trình độ đào tạo chỉ là một trong nhiều yếu tố mà giáo viên cần phấn đấu Đối với những người đang giảng dạy, việc không ngừng cập nhật kiến thức chuyên môn và văn hóa là rất quan trọng cho sự phát triển bản thân Họ cần rèn luyện nghiệp vụ sư phạm để nâng cao hiệu quả dạy học Nhiều quốc gia đã thiết lập chuẩn giáo viên như một tiêu chí để giáo viên tự đánh giá và xác định con đường phấn đấu Điều này không chỉ giúp cải thiện chương trình đào tạo mà còn là cơ sở để các cấp quản lý xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học.
Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học là hệ thống yêu cầu cơ bản về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, kiến thức và kỹ năng sư phạm mà giáo viên cần đạt được để đáp ứng mục tiêu giáo dục tiểu học Chuẩn này được điều chỉnh phù hợp với điều kiện kinh tế, xã hội và mục tiêu giáo dục tiểu học qua từng giai đoạn.
* Mục đích của ban hành chuẩn
Mục đích của việc xây dựng và đổi mới nhiệm vụ đào tạo giáo viên tiểu học tại các trường sư phạm là giúp giáo viên tự đánh giá năng lực nghề nghiệp, từ đó lập kế hoạch học tập và rèn luyện để nâng cao phẩm chất đạo đức, trình độ chính trị và chuyên môn Đồng thời, đây cũng là cơ sở để đánh giá giáo viên hàng năm theo quy chế đã được ban hành, phục vụ cho công tác quy hoạch và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên Hơn nữa, việc này còn tạo điều kiện đề xuất chế độ, chính sách cho những giáo viên có năng lực tốt nhưng chưa đủ điều kiện về văn bằng.
* Lĩnh vực, yêu cầu, tiêu chí của chuẩn
Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học bao gồm ba lĩnh vực chính: phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống; kiến thức và kỹ năng sư phạm Mỗi lĩnh vực này có năm yêu cầu cơ bản mà giáo viên cần đạt được để đáp ứng mục tiêu giáo dục tiểu học Các yêu cầu này được cụ thể hóa qua bốn tiêu chí, thể hiện các khía cạnh khác nhau của năng lực nghề nghiệp giáo viên tiểu học.
Vấn đề phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học
1.4.1 Tầm quan trọng của việc phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học Đội ngũ giáo viên tiểu học là lực lượng nòng cốt, là điều kiện tiên quyết biến những mục tiêu chiến lược của nhà trường trở thành hiện thực, thực hiện sứ mạng cao cả của nhà trường tiểu học, nâng cao chất lương giáo dục, luôn đi tiên phong nghiên cứu và tìm ra con đường ngắn nhất, cách thức độc đáo, hiệu quả nhất trong việc giáo dục học sinh Coi trọng xây dựng chiến lược đào tạo, bồi dưỡng và phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học là chìa khoá đi tới thành công
Nhiều quốc gia trên thế giới coi việc phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học là ưu tiên hàng đầu trong cải cách giáo dục Việc này không chỉ nâng cao hiệu quả công việc của từng giáo viên mà còn cải thiện hiệu quả chung của toàn bộ đội ngũ Đội ngũ giáo viên tiểu học cần có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt, năng lực chuyên môn vững vàng và cơ cấu đồng bộ Phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học không chỉ củng cố đội ngũ hiện tại mà còn định hướng cho sự phát triển về số lượng, chất lượng và cơ cấu trong cả ngắn hạn và dài hạn.
Phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học là yếu tố then chốt để nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao trong sự nghiệp đào tạo Việc này không chỉ giúp giáo viên trưởng thành mà còn góp phần nâng cao hiệu quả giảng dạy tại từng trường tiểu học.
Phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học cũng phải thực hiện các nội dung như:
Dự báo và phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học cần chú trọng vào việc tuyển chọn, bồi dưỡng, bố trí sử dụng và thuyên chuyển giáo viên Điều này không chỉ đơn thuần là phát triển số lượng mà còn phải nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, đảm bảo họ có học vấn và nhân cách phát triển ở trình độ cao Do đó, cần lưu ý một số yêu cầu chính trong quá trình phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học.
Để phát triển đội ngũ giáo viên, cần khuyến khích họ chủ động, sáng tạo và khai thác tối đa năng lực, tiềm năng của bản thân Điều này giúp giáo viên cống hiến nhiều hơn cho việc đạt được các mục tiêu giáo dục đã đề ra.
Phát triển đội ngũ giáo viên cần tập trung vào việc phục vụ lợi ích của tổ chức, cộng đồng và xã hội, đồng thời phải đảm bảo lợi ích vật chất và tinh thần cho giáo viên một cách hợp lý.
Phát triển đội ngũ giáo viên cần hướng đến việc đạt được mục tiêu ngắn hạn và dài hạn của tổ chức, đồng thời phải được thực hiện theo một quy trình hợp lý và hiệu quả.
Phát triển đội ngũ giáo viên cần đảm bảo số lượng đủ, cơ cấu đồng bộ, đạt chuẩn và vượt chuẩn, nhằm đáp ứng nhu cầu tăng quy mô và nâng cao chất lượng giáo dục, đồng thời phù hợp với yêu cầu của địa phương.
1.4.2 Nội dung phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học
Phát triển giáo viên tiểu học là một quá trình phức tạp, bao gồm nhiều yếu tố có mối liên hệ chặt chẽ Để nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, cần nghiên cứu các quy luật chung, đặc điểm chi phối và nguyên nhân dẫn đến thành công hay thất bại Từ đó, chúng ta có thể xác định các biện pháp hiệu quả nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững của đội ngũ giáo viên tiểu học.
1.4.2.1 Quy hoạch đội ngũ giáo viên tiểu học
Quy hoạch phát triển đội ngũ giáo viên Tiểu học phải đáp ứng được những yêu cầu cơ bản sau:
- Phù hợp với chiến lược, quy hoạch phát triển của cả nước và của địa phương
- Phù hợp với quy mô, cơ cấu và phân bố dân cư
Kết hợp giữa các giải pháp trước mắt và lâu dài là cần thiết, đồng thời cần có kế hoạch cụ thể để xác định rõ những vấn đề cấp bách, các lĩnh vực đầu tư trọng điểm và thứ tự ưu tiên trong từng giai đoạn.
Để quy hoạch đội ngũ giáo viên tiểu học hiệu quả, cần xử lý tốt mối quan hệ với các ngành và lĩnh vực khác, đồng thời xác định cơ chế quản lý và hoạt động nhằm đảm bảo công bằng xã hội.
* Phân tích định hướng phát triển giáo dục
Phát triển đội ngũ giáo viên nhằm phục vụ cho định hướng giáo dục, vì vậy việc phân tích định hướng này là cần thiết để xác định các yêu cầu và mục tiêu mà giáo viên và đội ngũ cần đạt được Từ đó, có thể đề ra các mục tiêu và biện pháp hiệu quả cho sự phát triển đội ngũ giáo viên.
Khi phân tích định hướng phát triển giáo viên cần tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển giáo viên như:
- Định hướng chỉ đạo của địa phương về giáo viên, đặc điểm kinh tế - xã hội của địa phương, cơ chế, chính sách giáo viên
Dựa trên quy hoạch và định hướng phát triển giáo viên mà ủy ban nhân dân các cấp đã xây dựng, cần nghiên cứu các chỉ tiêu, giải pháp và điều kiện ảnh hưởng đến đội ngũ giáo viên.
* Xác định mục tiêu chiến lược của phát triển đội ngũ giáo viên
Xác định mục tiêu phát triển đội ngũ giáo viên cần dựa trên đánh giá hiện trạng và định hướng phát triển của cấp học Mục tiêu này phải chỉ rõ số lượng, cơ cấu và chất lượng giáo viên cần đạt được, bao gồm trình độ đào tạo, chuyên ngành và mức độ bồi dưỡng Việc xác định mục tiêu phù hợp và khả thi là yếu tố quyết định đến các chỉ tiêu phát triển.
* Xác định các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục
Để đạt được mục tiêu chiến lược phát triển đội ngũ giáo viên, cần xác định và thực hiện các biện pháp đồng bộ, có tính tương tác và hỗ trợ lẫn nhau Những biện pháp này phải được tổ chức thành một hệ thống chặt chẽ, nhằm tối ưu hóa hiệu quả trong việc phát triển giáo viên.
Các nhóm giải pháp cần sử dụng là:
- Thứ nhất: Giải pháp về tăng cường số lượng giáo viên
- Thứ hai: Giải pháp về nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
1.4.2.2 Tuyển chọn, sử dụng đội ngũ giáo viên tiểu học
Thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh
Khái quát về khảo sát thực trạng
Khảo sát thực trạng đội ngũ giáo viên tiểu học quận Tân Bình nhằm thu thập thông tin về số lượng, chất lượng và cơ cấu giáo viên trong giai đoạn từ năm học 2015-2016 đến năm học 2016-2017 Mục tiêu là xác định nguyên nhân tồn tại và hạn chế trong công tác phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học, từ đó đề xuất các giải pháp khắc phục hiệu quả.
Số lượng giáo viên tiểu học qua từng năm học, so sánh với định mức biên chế của Thông tư liên tịch số 35/2006/TTLT-BGDĐT-BNV
Khái quát về giáo dục tiểu học quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh
Thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học quận Tân Bình, thành phố
Giáo viên đang làm công tác giảng dạy trong các trường tiểu học Tân Bình
Cán bộ, chuyên viên Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Tân Bình
Phương pháp phân tích số liệu
2.2 Khái quát về giáo dục tiểu học quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh
Tân Bình là một quận nội thành của thành phố Hồ Chí Minh, có diện tích 22,38 km², trong đó sân bay Tân Sơn Nhất chiếm 8,44 km² Quận này giáp với quận Phú Nhuận, Quận 3 và Quận 10 ở phía Đông; phía Bắc giáp Quận 12 và quận Gò Vấp; phía Tây giáp quận Tân Phú; và phía Nam giáp Quận 11.
Dân cư đông và biến động dân số hàng năm khá lớn.Tổng dân số là 474.607 người ( số liệu tháng 3/2017), có 15 phường, 117 khu phố và 1.485 tổ dân phố
Quận Tân Bình, nằm ở cửa ngõ Tây Bắc của thành phố Hồ Chí Minh, kết nối với tỉnh Tây Ninh và Campuchia qua tuyến đường Trường Chinh – đường xuyên Á, đồng thời là nơi có sân bay Tân Sơn Nhất, một đầu mối giao thông hàng không quan trọng của miền Nam và Đông Nam Á Với sự đô thị hóa cao trong những năm qua, quận đã thu hút một lượng lớn dân nhập cư, dẫn đến sự gia tăng hàng năm về số lượng học sinh Ủy ban nhân dân quận Tân Bình đã chú trọng phát triển mạng lưới giáo dục, đa dạng hóa các loại hình trường lớp nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập, từ đó cải thiện hiệu suất đào tạo và chất lượng đội ngũ giáo viên.
* Ngành học Giáo dục phổ thông
- 26 trường Mầm non công lập + 36 trường Dân lập tư thục + 128 nhóm lớp
- 32 trường Tiểu học công lập + 02 trường Dân lập + 01 trường Chuyên biệt giáo dục trẻ khuyết tật
- 12 trường Trung học cơ sở công lập + 06 trường Dân lập tư thục
- 03 trường Trung học phổ thông công lập + 06 trường Dân lập tư thục
* Ngành học Giáo dục không chính quy
- 01 Trung tâm Giáo dục thường xuyên
* Ngành học Giáo dục chuyên nghiệp – Kỹ thuật – Dạy nghề
- 01 Trung tâm Kỹ thuật Tổng hợp - Hướng nghiệp
- 01 trường Cao đẳng Kỹ thuật Lý Tự Trọng
2.2.1 Tình hình giáo dục quận Tân Bình
Quận ủy và Ủy ban nhân dân quận Tân Bình đang tích cực quan tâm đến việc phát triển mạng lưới giáo dục và đa dạng hóa các loại hình trường lớp Mục tiêu của họ là nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập trong khu vực, góp phần tạo ra môi trường học tập tốt hơn cho học sinh.
15/15 phường có nhân viên theo dõi công tác phổ cập giáo dục, xóa mù chữ
Công tác tuyên truyền, điều tra khảo sát, cập nhật trình độ văn hóa tại 15 phường được thực hiện thường xuyên
Nhận thức của toàn Đảng, toàn dân và đội ngũ các thầy cô giáo về tầm quan trọng của Giáo dục và Đào tạo tiếp tục được nâng cao
Các cấp ủy Đảng và chính quyền địa phương luôn chú trọng và triển khai nhiều chính sách nhằm tăng cường đầu tư cho giáo dục và đào tạo.
Trình độ đào tạo về chuyên môn, nghiệp vụ của cán bộ, giáo viên, nhân viên ngày càng được chuẩn hóa và nâng cao
Hiện nay Đảng và chính quyền quận Tân Bình luôn có chính sách đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất của các trường trong quận
Việc đô thị hóa nhanh đã thu hút một lượng dân nhập cư rất lớn từ các địa phương khác
Tình hình học sinh của địa phương tăng hằng năm
Cơ sở vật chất của nhiều trường học vẫn đang gặp khó khăn, ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục Toàn quận đang phải đối mặt với áp lực do số lượng học sinh đông, dẫn đến tình trạng quá tải ở các lớp học.
Hệ thống giáo viên hiện nay đang gặp tình trạng thừa và thiếu không đồng bộ, với sự thừa giáo viên ở các môn như văn, toán, lịch sử, địa lý, trong khi lại thiếu cục bộ ở một số cấp học, đặc biệt là thiếu giáo viên Âm nhạc, Mỹ thuật, Thể dục ở Tiểu học và Tin học ở Trung học cơ sở Hơn nữa, một bộ phận giáo viên vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện theo hướng đổi mới phương pháp dạy học.
Cơ chế chính sách xã hội hiện nay chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu của sự nghiệp giáo dục và đào tạo, đồng thời nhận thức của một bộ phận cán bộ và nhân dân còn hạn chế.
Đội ngũ nhân viên thư viện và thiết bị thường phải đảm nhiệm nhiều công việc không đúng chuyên môn, điều này gây ảnh hưởng lớn đến quá trình xây dựng trường chuẩn của quận Hệ quả là chất lượng dịch vụ hỗ trợ giảng dạy cũng bị suy giảm đáng kể.
Nhiều đơn vị thiếu nhân viên y tế học đường, dẫn đến việc nhân viên văn thư – lưu trữ phải kiêm nhiệm công việc này, từ đó ảnh hưởng đến chất lượng và hiệu quả công việc.
2.2.1.2 Về mạng lưới và quy mô trường lớp a Cơ sở vật chất xây dựng trường lớp
Trong năm học 2015-2016, đã đầu tư xây dựng và khánh thành 01 trường Mầm non, 01 trường Tiểu học và 02 trường Trung học cơ sở, với tổng kinh phí đầu tư lên tới 157 tỷ 566 triệu đồng.
Năm học 2016-2017 đã khởi công xây dựng 03 trường Mầm non với tổng kinh phí đầu tư là 125 tỷ, 546 triệu đồng
Sửa chữa hè 2016 với tổng số 29 đơn vị trường có tổng kinh phí là 4 tỷ,
825 triệu đồng gồm 16 trường Mầm non; 08 trường Tiểu học và 05 trường Trung học cơ sở
Sửa chữa trường học xuống cấp theo Đề án tiên tiến hiện đại và xây dựng chuẩn quốc gia được thực hiện bởi 03 đơn vị với tổng kinh phí lên đến 3 tỷ 270 triệu đồng.
Sửa chữa 05 trường Mầm non phục vụ đề án nuôi dạy trẻ từ 6-18 tháng tuổi với tổng kinh phí 865 triệu đồng
Chuẩn bị cho năm học 2017-2018, một dự án xây dựng đang được triển khai bao gồm 01 trường Mầm non với tổng kinh phí 24 tỷ 811 triệu đồng, 01 trường Tiểu học với kinh phí 19 tỷ 921 triệu đồng và 01 trường Trung học cơ sở với kinh phí 80 tỷ đồng.
Trong những năm gần đây, quận đã đầu tư xây dựng và sửa chữa mạng lưới trường lớp một cách hợp lý, với hầu hết các phường đều có trường mầm non, tiểu học và trung học cơ sở Đặc biệt, phường 13 và phường 15 có số lượng học sinh đông, với trường Tiểu học Yên Thế và Tiểu học Nguyễn Văn Kịp Tuy nhiên, phường 15 vẫn chưa có trường Trung học cơ sở.
Trong những năm gần đây, số lượng trường lớp giữ ổn định mà không có sự biến động lớn Hệ thống trường lớp hiện có đáp ứng đầy đủ nhu cầu học tập của trẻ em trong khu vực.
Trong hai năm qua, số lượng học sinh tiểu học có xu hướng gia tăng, dẫn đến việc giảm bớt số học sinh học hai buổi/ngày Đồng thời, học sinh trung học cơ sở cũng đang trong giai đoạn tăng mạnh Dự báo, trong những năm tới, số lượng học sinh trung học cơ sở sẽ tiếp tục tăng đáng kể.
Bảng 2.1 Số lượng trường, lớp học sinh Tiểu học công lập quận Tân Bình
Số HS học 2buổi/ ngày (%)
Nguồn: Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Tân Bình b Mua sắm trang thiết bị
Thực trạng đội ngũ giáo viên tiểu học quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí
2.3.1 Thực trạng về số lượng, cơ cấu
2.3.1.1 Thực trạng quy mô phát triển mạng lưới trường lớp tiểu học năm học 2015-2016 và năm học 2016-2017
Bảng 2.6 Thống kê số trường, số lớp, số học sinh tiểu học quận Tân Bình tính đến tháng 6 năm 2017
Năm học Tổng số trường Tổng số lớp Tổng số HS
Nguồn: Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Tân Bình 2.3.1.2 Số lượng giáo viên tiểu học năm học 2015-2016 và năm học
Bảng 2.7 Thống kê số lượng giáo viên Tiểu học quận Tân Bình tính đến tháng 12/2016 (Chưa tính giáo viên làm tổng phụ trách)
Năm học Số lượng GV Số lớp Tỷ lệ GV/lớp
Nguồn: Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Tân Bình
Theo số liệu, toàn quận hiện có 67 giáo viên thừa so với quy định tại Thông tư liên tịch số 35/2006/TTLT-BGDĐT-BNV, trong đó quy định 1,2 giáo viên/lớp cho dạy 1 buổi/ngày và 1,5 giáo viên/lớp cho dạy 2 buổi/ngày Phòng Giáo dục và Đào tạo đang chỉ đạo việc bố trí số giáo viên này để giảng dạy 2 buổi/ngày.
2.3.1.3 Cơ cấu đội ngũ giáo viên tiểu học năm học 2015-2016 và năm học 2016-2017
Cơ cấu chuyên môn của đội ngũ giáo viên tiểu học, đủ về số lượng, song chưa đồng bộ về cơ cấu
Bảng 2.8 Thống kê giáo viên giảng dạy bộ môn thời điểm tháng 12 năm
Nguồn: Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Tân Bình
Bảng số liệu cho thấy cơ cấu đội ngũ giáo viên tiểu học tại quận Tân Bình có đủ số lượng giáo viên chủ nhiệm và tổng phụ trách đội, cùng với một lượng giáo viên dự trữ tương đối lớn Tuy nhiên, số lượng giáo viên các môn đặc thù như âm nhạc, mỹ thuật, thể dục, tin học và ngoại ngữ vẫn chưa đáp ứng đủ yêu cầu tối thiểu.
Giáo viên ở độ tuổi trung niên và gần hưu trí chiếm tỷ lệ lớn, dẫn đến chi phí nhân sự cao Trong vòng 5 năm tới, nhiều giáo viên lớn tuổi sẽ nghỉ hưu, làm cho số lượng giáo viên ổn định hơn Tuy nhiên, vẫn tồn tại những nhược điểm và khó khăn trong việc duy trì chất lượng giáo dục.
Trong môi trường giáo dục hiện nay, có sự mâu thuẫn giữa các thế hệ trong phương pháp làm việc Thế hệ trẻ, với nền tảng đào tạo vững chắc, thể hiện sự mạnh dạn trong việc đổi mới và chịu trách nhiệm, nhưng thường bị cản trở bởi tư tưởng bảo thủ của thế hệ lớn tuổi Ngược lại, các giáo viên lớn tuổi gặp khó khăn trong việc tiếp thu các phương pháp giảng dạy mới, đặc biệt là trong việc thực hiện đổi mới chương trình và nội dung dạy học.
Giáo viên trẻ hiện nay thường thiếu kinh nghiệm trong giảng dạy và có một số kỹ năng sư phạm cũng như năng lực chuyên môn hạn chế Điều này đặt ra yêu cầu cần thiết trong việc đào tạo và bồi dưỡng giáo viên trẻ để họ có thể đáp ứng và phát triển bậc học Do đó, cần chú trọng đến chất lượng đội ngũ khi tuyển dụng, đồng thời triển khai các chương trình đào tạo và bồi dưỡng ngay sau khi tuyển dụng Bên cạnh đó, cơ cấu đội ngũ giáo viên cũng cần được xem xét về giới tính để đảm bảo sự cân bằng và hiệu quả trong giảng dạy.
Theo thống kê tháng 12/2016, trong số 1051 giáo viên Tiểu học, có 918 giáo viên nữ và chỉ 133 giáo viên nam, cho thấy tỷ lệ nam giới trong ngành giáo dục bậc Tiểu học còn thấp Điều này đặt ra yêu cầu cần thiết trong công tác điều động, điều chuyển giáo viên để đảm bảo mỗi trường có đủ số lượng giáo viên nam Đồng thời, cần tăng cường tỷ lệ nam giáo viên trong công tác tuyển dụng hàng năm.
Theo số liệu thống kê vào thời điểm tháng 12/2016, trong tổng số 1051 giáo viên có 192 người là đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam chiếm tỷ lệ 18%
Tỷ lệ phát triển Đảng trong cấp học hiện nay thấp hơn mức bình quân toàn ngành, cho thấy sự thiếu chú trọng trong công tác này Đặc biệt, lực lượng giáo viên trẻ chỉ chiếm 40%, họ là đoàn viên của Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh và Công đoàn, điều này tạo ra khó khăn cho việc phát triển Đảng tại các trường tiểu học.
2.3.1.4 Trình độ đào tạo đội ngũ giáo viên tiểu học tính đến tháng 12/2016
SC TC Cử nhân TC C§ §H ThS
Theo thống kê, tỷ lệ giáo viên tiểu học đạt chuẩn là 100%, trong đó 96,67% giáo viên đạt trình độ trên chuẩn Đây là kết quả khả quan so với tình hình chung của cả nước, tuy nhiên vẫn còn tồn tại một số khó khăn và nhược điểm cần khắc phục.
Một số giáo viên mặc dù có trình độ chuyên môn đạt chuẩn, nhưng vẫn chưa đáp ứng tốt yêu cầu giảng dạy chương trình và sách giáo khoa mới, điều này cho thấy sự cần thiết phải cải thiện chất lượng giáo dục trong bối cảnh đổi mới hiện nay.
Một số giáo viên, mặc dù có trình độ đào tạo cao, nhưng lại thiếu hụt ở nhiều khía cạnh khác như phương pháp giảng dạy, công tác chủ nhiệm, kiến thức về chính trị - xã hội, và kỹ năng tin học Những thiếu sót này khiến họ không thể áp dụng hiệu quả công nghệ thông tin vào giảng dạy, đồng thời tạo ra khoảng cách giữa chuẩn đào tạo và khả năng thực tế Hệ quả là động lực phát triển nghề nghiệp của họ giảm sút, ảnh hưởng đến lòng yêu nghề, tình cảm với học sinh và chính sách đãi ngộ.
Việc bố trí giáo viên dựa trên năng lực thực tế của một số hiệu trưởng chưa hợp lý, cùng với việc đánh giá, xếp loại và bổ nhiệm chưa khách quan, đã dẫn đến không khí thi đua và sự đoàn kết trong hoạt động chuyên môn chưa cao Điều này không chỉ cản trở việc phát huy hết năng lực của mỗi cá nhân mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng giáo dục.
2.3.2 Thực trạng chất lượng đội ngũ giáo viên tiểu học quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh
Bảng 2.9 Đánh giá theo chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học của giáo viên quận Tân Bình
Xuất sắc Khá Trung bình Kém
Bảng 2.10 Số lượng trình độ của đội ngũ giáo viên quận Tân Bình đến tháng 12 năm 2016
Trình độ đội ngũ giáo viên
TĐCM TĐCT Đảng viên Tiến sĩ Th sĩ ĐH CĐ TC TC CC
Nguồn: Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Tân Bình
Thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh
2.4.1 Thực trạng quy hoạch đội ngũ giáo viên tiểu học quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh
Trình độ và năng lực chuyên môn của đội ngũ giáo viên tiểu học ngày càng được nâng cao, với 96,67% giáo viên đạt trình độ trên chuẩn Điều này cho thấy sự quan tâm đầu tư vào chất lượng đội ngũ giáo viên đang ngày càng được chú trọng.
Ý thức tổ chức kỷ luật và việc chấp hành pháp luật tại nhà trường được thực hiện tốt, với 100% các trường được đánh giá có môi trường giáo dục lành mạnh.
Công tác quản lý giáo dục cần kết hợp hài hòa giữa các biện pháp quản lý hành chính, quản lý chất lượng và quản lý theo kế hoạch cùng với thi đua Mục tiêu là tăng cường kỷ cương, nề nếp, từ đó nâng cao hiệu quả trong giảng dạy và quản lý học sinh.
Công tác xã hội hoá sự nghiệp giáo dục được các cấp uỷ đảng và chính quyền địa phương chú trọng thực hiện, với mỗi trường có chi bộ đảng riêng để chỉ đạo và định hướng giáo dục Hoạt động của hội đồng giáo dục tại nhiều phường đã đạt hiệu quả cao, thông qua các hình thức phong phú, góp phần huy động nguồn lực tài chính, nhân lực và vật lực để cải thiện cơ sở vật chất trường học và xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh.
Mối quan hệ giữa nhà trường, gia đình và xã hội đang ngày càng được củng cố, hình thành một hệ thống khép kín nhằm giáo dục học sinh trở thành những người con ngoan và trò giỏi.
Công tác xây dựng cơ sở vật chất giáo dục tại quận luôn nhận được sự quan tâm và hỗ trợ kịp thời từ quận ủy, chính quyền và người dân địa phương Hiện nay, việc đầu tư vào xây dựng trường học và trang bị cơ sở vật chất diễn ra với tốc độ nhanh chóng, với hơn 60% các trường trong quận đã đủ điều kiện tổ chức dạy học 2 buổi/ngày.
Việc nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên có chuyên môn vững vàng và tinh thần trách nhiệm cao là rất cần thiết để xây dựng nền giáo dục mới, đáp ứng yêu cầu phát triển nguồn nhân lực chất lượng trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa Qua khảo sát và thăm lớp, bên cạnh những thành tích đạt được, vẫn tồn tại một số hạn chế như một số giáo viên có tư tưởng an phận, thiếu tinh thần thi đua, ý thức học hỏi thấp, và chưa quan tâm đầy đủ đến học sinh cũng như vai trò của mình trong việc hỗ trợ đồng nghiệp.
Mặc dù chuẩn đào tạo của giáo viên đạt mức khá cao, nhưng năng lực thực tế của họ vẫn chưa tương xứng Kiến thức chuyên môn còn thiếu toàn diện, dẫn đến tầm nhìn hạn chế trong công việc giảng dạy.
Một số giáo viên mặc dù có kiến thức và phương pháp giảng dạy tốt nhưng khả năng quản lý học sinh còn hạn chế, dẫn đến hiệu quả giờ dạy không cao Bên cạnh đó, vẫn còn một số giáo viên thiếu hiểu biết về xã hội, không cập nhật thông tin và chưa theo kịp xu hướng phát triển hiện nay.
Công tác phối hợp giữa các lực lượng ngoài xã hội trong giáo dục của một số giáo viên vẫn còn hạn chế, dẫn đến tình trạng học sinh vi phạm nề nếp.
Đội ngũ giáo viên giỏi và có trình độ cao phân bố không đồng đều, dẫn đến tình trạng thiếu giáo viên nòng cốt về chuyên môn Sự yếu kém trong đội ngũ lãnh đạo và sự không đồng đều về năng lực gây khó khăn cho việc đổi mới phương pháp giáo dục, tạo ra sự chênh lệch chất lượng giữa các trường trong quận.
Một số giáo viên còn thiếu kỹ năng sư phạm, dẫn đến việc kết hợp các phương pháp và phương tiện dạy học chưa hiệu quả Họ ngại áp dụng thiết bị và đồ dùng dạy học, đồng thời trình độ tin học và ngoại ngữ của họ cũng còn yếu.
Theo khảo sát từ 69 cán bộ quản lý giáo dục, đánh giá về khả năng lập kế hoạch dạy học và soạn giáo án đổi mới của giáo viên cho thấy: 57 người đánh giá tốt, 6 người khá, và 6 người trung bình Về khả năng tổ chức và thực hiện các hoạt động dạy học, 35 người đánh giá tốt, 16 người khá, và 18 người trung bình Đối với công tác chủ nhiệm lớp và tổ chức hoạt động ngoài giờ, có 46 người đánh giá tốt, 19 người khá, và 4 người trung bình Trong lĩnh vực thực hiện thông tin hai chiều trong quản lý giáo dục và giao tiếp, 63 người đánh giá tốt, 6 người khá Cuối cùng, về việc xây dựng, bảo quản và sử dụng hồ sơ giáo dục, có 45 người đánh giá tốt, 12 người khá, và 12 người trung bình.
Khả năng tự học và tự bồi dưỡng kiến thức của giáo viên hiện nay còn hạn chế, dẫn đến số lượng sáng kiến kinh nghiệm ít ỏi Điều này cho thấy động lực phát triển nghề nghiệp của giáo viên chưa được khai thác đầy đủ.
Theo khảo sát từ 69 cán bộ quản lý giáo dục, đánh giá về kiến thức của giáo viên trong lĩnh vực kiểm tra và đánh giá kết quả học tập của học sinh cho thấy 44 người đạt mức độ tốt, 19 người khá và 6 người trung bình Về kiến thức phổ thông liên quan đến chính trị, xã hội, nhân văn, ứng dụng công nghệ thông tin, ngoại ngữ và tiếng dân tộc, có 35 người đạt mức độ tốt, 16 người khá, 12 người trung bình và 7 người chưa đạt yêu cầu Đối với kiến thức địa phương về nhiệm vụ chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của quận, có 45 người đánh giá ở mức độ tốt, 18 người khá và 6 người trung bình.
2.4.2 Thực trạng tuyển dụng đội ngũ giáo viên tiểu học quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh
Đánh giá chung về thực trạng
Quy mô giáo dục tiểu học tại quận phát triển mạnh mẽ, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội Mạng lưới trường lớp được xây dựng tương đối hoàn chỉnh và ổn định, với 100% các trường tổ chức dạy học 2 buổi/ngày và cung cấp lớp bán trú cho học sinh.
Đội ngũ giáo viên tại trường có trình độ chuyên môn cao và tay nghề vững, đáp ứng tốt yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông Hầu hết giáo viên đều có ý thức trách nhiệm và tích cực nâng cao trình độ, phấn đấu trở thành giáo viên giỏi, góp phần vào sự gia tăng số lượng giáo viên giỏi ở các cấp mỗi năm.
Các điều kiện đảm bảo chất lượng và hiệu quả giáo dục đang được tăng cường thông qua việc đầu tư xây dựng thêm trường học mới, trang bị thiết bị phòng tin học hiện đại, cùng với việc cung cấp sách giáo khoa và tài liệu hỗ trợ cho giảng dạy và học tập.
Chất lượng và hiệu quả đào tạo luôn được giữ ở mức cao, góp phần vào việc phổ cập giáo dục tiểu học và đảm bảo độ tuổi học sinh ngày càng được cải thiện.
- Phong trào thi đua “hai tốt” được đẩy mạnh, có tác dụng tích cực đến nhiệm vụ phát triển giáo dục cả về số lượng và chất lượng
Mục tiêu bồi dưỡng nhân tài là ưu tiên hàng đầu, với thành tích bồi dưỡng học sinh giỏi cấp thành phố và quốc gia được Sở Giáo dục và Đào tạo đánh giá cao, xếp loại là đơn vị mạnh và có chất lượng tốt.
- Chất lượng giáo dục đại trà ngày càng được cũng cố, giữ vững và có chuyển biến tích cực trên nhiều mặt
Đội thiếu niên trong nhà trường đã tổ chức nhiều hoạt động từ thiện ý nghĩa, như giúp đỡ gia đình thương binh, liệt sĩ, phụng dưỡng Mẹ Việt Nam anh hùng và ủng hộ đồng bào bị lũ lụt Những tấm gương sáng về đạo đức và tác phong vượt khó học giỏi của học sinh đã được cộng đồng ghi nhận và khen ngợi.
Tất cả các trường đều thể hiện ý thức tổ chức kỷ luật và chấp hành pháp luật tốt, với 100% được đánh giá có môi trường giáo dục lành mạnh.
Công tác quản lý giáo dục cần kết hợp hài hòa các biện pháp quản lý hành chính, quản lý chất lượng, cùng với quản lý bằng kế hoạch và thi đua Mục tiêu là tăng cường kỷ cương, nề nếp, từ đó nâng cao hiệu quả trong giảng dạy và quản lý học sinh.
- Thực hiện mạnh mẽ, sâu rộng và có hiệu quả cuộc vận động “Kỷ cương
- Tình thương - Trách nhiệm” do ngành phát động Mối quan hệ giữa giáo dục với các ngành, các đoàn thể, các cấp chính quyền ngày càng được tăng cường
Công tác xã hội hóa giáo dục đang được các cấp ủy và chính quyền địa phương chú trọng thực hiện, với việc tổ chức đại hội giáo dục tại các xã để đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch năm trước và xây dựng kế hoạch cho năm tiếp theo Hoạt động của hội đồng giáo dục ở nhiều địa phương đã đạt hiệu quả cao, thông qua nhiều hình thức phong phú, góp phần huy động nguồn vốn, nhân lực và vật lực nhằm cải thiện cơ sở vật chất trường học và xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh.
Mối quan hệ giữa nhà trường, gia đình và xã hội đang ngày càng được củng cố, hình thành một hệ thống khép kín nhằm giáo dục học sinh trở thành những người con ngoan và trò giỏi.
Công tác xây dựng cơ sở vật chất trường học đang nhận được sự quan tâm lớn từ các cấp ủy, chính quyền và nhân dân Hiện nay, việc đầu tư vào xây dựng trường và trang bị cơ sở vật chất diễn ra với tốc độ nhanh chóng, đảm bảo rằng tất cả các trường học tổ chức dạy học 2 buổi/ngày đều có đầy đủ bàn ghế, bảng đen, phòng học ngoại ngữ và tin học.
Một là, chất lượng giáo dục toàn diện đối với học sinh đại trà chuyển biến chậm
Đội ngũ giáo viên tiểu học hiện tại mặc dù đủ về số lượng nhưng thiếu sự cân đối giữa các phường trong quận, cả về chất lượng lẫn cơ cấu Tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ vẫn tồn tại, trong khi một số giáo viên có năng lực hạn chế chưa đáp ứng được yêu cầu của bậc tiểu học trong giai đoạn mới Ngoài ra, số giáo viên đạt chuẩn nhưng đã cao tuổi và có chất lượng giảng dạy thấp cũng ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng giáo dục.
Mặc dù cơ sở vật chất trường học tại Ba La đã có những cải tiến, nhưng nhìn chung vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay, lạc hậu so với khu vực và thế giới Trang thiết bị và đồ dùng dạy-học còn nghèo nàn, nhiều trường thiếu các phòng chức năng, sân chơi và bãi tập đạt tiêu chuẩn Bên cạnh đó, thiết kế và xây dựng thiếu quy hoạch, dẫn đến sự kém khoa học và không ổn định lâu dài.
Cán bộ quản lý trường học có tuổi đời cao chiếm tỷ lệ lớn, dẫn đến sự thiếu năng động và hiệu quả trong hệ thống giáo dục Công tác quản lý và tổ chức thực hiện tại các nhà trường còn thiếu chuẩn hoá, kế hoạch và tính khoa học Hơn nữa, hiệu quả tham mưu cho chính quyền địa phương vẫn chưa đạt yêu cầu.
Năm là, đội ngũ nhân viên phục vụ, bảo vệ còn thiếu nhiều điều này ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng và hiệu quả đào tạo
Sáu là, việc đổi mới phương pháp giảng dạy vẫn chưa thực sự tích cực và đồng bộ, dẫn đến tình trạng học chưa gắn liền với thực hành Đặc biệt, tinh thần trách nhiệm, tích cực, chủ động và sáng tạo trong việc thực hiện đổi mới chương trình giáo dục phổ thông chưa được phát huy tối đa, nhất là ở đội ngũ giáo viên.