Pháp luật về hoạt động đăng ký khai sinh thực tiễn tại UBND phường thống nhất, TP kon tum, tỉnh kon tum

Tính cấp thiết của đề tài

Đăng ký khai sinh và quản lý đăng ký khai sinh là nhiệm vụ quan trọng được các quốc gia chú trọng thực hiện Hoạt động này không chỉ giúp Nhà nước công nhận và bảo vệ quyền lợi của công dân, mà còn tạo cơ sở cho việc quản lý dân cư một cách khoa học Điều này phục vụ thiết thực cho việc xây dựng và hoạch định chính sách phát triển kinh tế, xã hội, cũng như đảm bảo quốc phòng - an ninh cho đất nước.

Tại hầu hết các quốc gia, các sự kiện hộ tịch như khai sinh, kết hôn, ly hôn, nuôi con nuôi, giám hộ, và khai tử đều được đăng ký và quản lý chặt chẽ Ở Việt Nam, việc đăng ký khai sinh và quản lý đăng ký khai sinh được xác định là khâu trung tâm trong toàn bộ hoạt động quản lý dân cư Với những giá trị tiềm tàng này, công tác quản lý hộ tịch, đặc biệt là quản lý đăng ký khai sinh, đã khẳng định vai trò vô cùng quan trọng trong tiến trình phát triển của xã hội.

Nhận thức được tầm quan trọng của quản lý hộ tịch, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách và pháp luật nhằm tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho hoạt động này Đặc biệt, Luật Hộ tịch được thông qua ngày 20 tháng 11 năm 2014 và có hiệu lực từ 01 tháng 01 năm 2016, đánh dấu bước phát triển mới trong quản lý nhà nước về hộ tịch và đăng ký khai sinh Thực tiễn cho thấy công tác quản lý hộ tịch và đăng ký khai sinh đã có những bước tiến ổn định, đạt được nhiều kết quả quan trọng, với việc tăng cường xây dựng thể chế và chú trọng phổ biến, giáo dục pháp luật liên quan.

Tại UBND phường Thống Nhất, TP Kon Tum, tỉnh Kon Tum, quy trình đăng ký khai sinh đã được đơn giản hóa, mang lại thuận lợi cho người dân Công tác quản lý và đăng ký khai sinh ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong quản lý nhà nước và xã hội, góp phần bảo đảm quyền lợi hợp pháp của công dân Xuất phát từ thực tiễn này, tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: Pháp luật về hoạt động đăng ký khai sinh - Thực tiễn tại UBND phường Thống Nhất, TP Kon Tum, tỉnh Kon Tum.

Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu

Mục đích nghiên cứu của đề tài là phân tích các vấn đề lý luận liên quan đến pháp luật về hoạt động đăng ký khai sinh, đồng thời khảo sát thực tiễn tại UBND phường Thống Nhất, TP Kon Tum, tỉnh Kon Tum Từ đó, bài viết đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả hoạt động đăng ký khai sinh, góp phần xây dựng nền hành chính trong sạch, vững mạnh và hiệu quả, đáp ứng yêu cầu của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

2 Để thực hiện được mục đích nêu trên, đề tài có 3 nhiệm vụ cơ bản sau:

Hệ thống một số vấn đề cơ sở lý luận về pháp luật liên quan đến hoạt động đăng ký khai sinh nhằm làm rõ mục tiêu, nội dung, hình thức và phương pháp cải cách trong điều kiện của Việt Nam Các vấn đề này bao gồm việc xác định quyền lợi của trẻ em, quy trình đăng ký, và sự cần thiết phải cải thiện hệ thống pháp lý để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong việc thực hiện quyền đăng ký khai sinh.

Bài viết này tập trung vào việc khảo sát, đánh giá và phân tích thực trạng pháp luật liên quan đến hoạt động đăng ký khai sinh tại UBND phường Thống Nhất, TP Kon Tum, tỉnh Kon Tum Mục tiêu là đánh giá chính xác kết quả, hạn chế và nguyên nhân ảnh hưởng đến hoạt động này, từ đó làm cơ sở thực tiễn cho việc xây dựng chiến lược và kế hoạch cải cách tại địa phương Bên cạnh đó, bài viết cũng đề xuất một số phương hướng và giải pháp khả thi nhằm nâng cao hiệu quả trong hoạt động đăng ký khai sinh.

Phương pháp nghiên cứu

Đề tài áp dụng các phương pháp nghiên cứu như thống kê, tổng hợp, phân tích, lịch sử cụ thể, và khảo sát thực tế, bao gồm quan sát, tọa đàm, phỏng vấn, cùng với việc nghiên cứu hồ sơ và văn bản liên quan đến cải cách hành chính.

Bố cục của đề tài

LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN

- Địa chỉ: 509 Nguyễn Huệ, thành phố Kon Tum

- Email: vanphongubnd.thongnhat@gmail.com

- Mật độ dân số: Đơn vị hành chính: 18 tổ dân phố, thôn (16 tổ dân phố và 02 thôn)

Khu vực có điều kiện tự nhiên thuận lợi, nằm giáp ranh với các phường lân cận: phía Đông giáp phường Thắng Lợi và phường Đăkrơwa, phía Tây giáp phường Quyết Thắng, phía Nam giáp phường Chưhreng và phía Bắc giáp phường Thắng Lợi.

Các nhà truyền giáo Pháp đã đến Kon Tum từ năm 1851, biến nơi đây thành trung tâm hành chính cũ của Pháp tại Tây Nguyên Sau năm 1975, thị xã Kon Tum thuộc tỉnh Gia Lai - Kon Tum, bao gồm 4 phường: Quang Trung, Quyết Thắng, Thắng Lợi và Thống Nhất.

Tỉnh có 11 phường: Đắk Blà, Đắk Cấm, Đắk La, Đắk Uy, Đoàn Kết, Hòa Bình, Ia Chim, Ia Ly, K'roong, Ngọc Bay, và Vinh Quang Vào ngày 10 tháng 10 năm 1978, phường Ia Ly được chia thành hai phường: phường Ia Ly thuộc Gia Lai nằm phía Nam sông Sê San, trong khi phía Bắc là phường Ia.

Ly thuộc Kon Tum đã chuyển về huyện Sa Thầy quản lý Vào ngày 17 tháng 8 năm 1981, phường Đoàn Kết được chia thành 2 phường: Đoàn Kết và Chư H'reng; phường Đắk Cấm cũng được chia thành 2 phường: Đắk Cấm và Ngọc Réo Tiếp theo, vào ngày 1 tháng 2 năm 1985, phường Đắk La được chia thành 2 phường: Đắk La và Hà Mòn Đến đầu năm 1991, thị phường Kon Tum có 4 phường: Quang Trung, Quyết Thắng, Thắng Lợi, Thống Nhất và 13 phường: Chư H'reng, Đắk Blà, Đắk Cấm, Đắk La, Đắk Uy, Đoàn Kết, Hà Mòn, Hòa Bình, Ia Chim, K'roong, Ngọc Bay, Ngọc Réo, Vinh Quang Ngày 12 tháng 8 năm 1991, tỉnh Kon Tum được tái lập từ tỉnh Gia Lai - Kon Tum, và thị phường Kon Tum trở lại là tỉnh lỵ của tỉnh Kon Tum.

Vào năm 1994, huyện Đắk Hà được thành lập từ việc tách bốn phường: Đắk La, Hà Mòn, Đắk Uy, và Ngọk Réo Ngày 22 tháng 11 năm 1996, phường Chư H'reng được chia thành hai phường: Chư H'reng và Đắk Rơ Wa Tiếp theo, vào ngày 3 tháng 9 năm 1998, phường Lê Lợi được thành lập và phường Quang Trung được chia thành hai phường: Quang Trung và Duy Tân Ngày 8 tháng 1 năm 2004, phường Hòa Bình được chia thành phường Hòa Bình và phường Trần Hưng Đạo, phường Vinh Quang được chia thành phường Vinh Quang và phường Ngô Mây, cùng với phường Đoàn Kết được chia thành phường Đoàn Kết và phường Nguyễn Trãi; phường Trường Chinh cũng được thành lập Cuối cùng, vào ngày 7 tháng 10 năm 2005, thị phường Kon Tum đã được công nhận là đô thị loại 3.

Ngày 9 tháng 6 năm 2008, chia phường Ia Chim thành 2 phường : Ia Chim và Đắk Năng Ngày 10 tháng 12 năm 2008, Hội đồng Nhân dân Tỉnh đã thông qua đề án thành lập thành phố Kon Tum trên cơ sở diện tích và dân số hiện tại của thị phường Kon Tum Ngày 13 tháng 9 năm 2009, thị phường Kon Tum chính thức trở thành thành phố Kon

Vào năm 2013, phường Ngô Mây đã được điều chỉnh mở rộng địa giới hành chính, bao gồm 1.098,43 ha diện tích tự nhiên và 1.628 nhân khẩu từ phường Vinh Quang.

Phường Thắng Lợi nằm ở phía Bắc giáp với Phường Thắng Lợi, phía Nam giáp Phường Chư Hreng, phía Đông giáp Phường Đăk Rơ Wa, và phía Tây giáp Phường Quyết Thắng cùng Phường Lê Lợi.

Khí hậu vùng phía Nam Việt Nam có đặc điểm nhiệt đới gió mùa, nhưng cũng mang tính chất của khí hậu cao nguyên Với ánh sáng dồi dào và nhiệt độ trung bình năm dao động từ 22 đến 23 độ C, khu vực này tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các loại cây trồng và đời sống sinh hoạt.

CHỨC NĂNG, NHIỆM VỤ

1 Ủy ban nhân dân phường làm việc theo nguyên tắc tập trung dân chủ, phát huy vai trò tập thể, đề cao trách nhiệm cá nhân và tinh thần chủ động, sáng tạo của Chủ tịch , Phó chủ tịch, ủy viên Ủy ban nhân dân Mỗi thành viên Ủy ban nhân dân phường chịu trách nhiệm cá nhân về lĩnh vực được phân công

2 Chấp hành sự chỉ đạo, điều hành của cơ quan nhà nước cấp trên, sự lãnh đạo của Đảng ủy, sự giám sát của Hội đồng nhân phường, phối hợp chặt chẽ giữa Ủy ban nhân dân phường với Mặt trận Tổ quốc phường và các đoàn thể nhân dân cùng cấp trong quá trình triển khai thực hiện mọi nhiệm vụ

3 Giải quyết các công việc của công dân và tổ chức theo đúng Pháp luật, đúng thẩm quyền và phạm vi trách nhiệm; bảo đảm công khai, minh bạch, kịp thời và hiệu quả; theo đúng trình tự, thủ tục, thời hạn quy định và Chương trình, kế hoạch công tác của Ủy ban nhân dân phường

4 Cán bộ, công chức cấp phường phải sâu sát cơ sở, lắng nghe mọi ý kiến đóng góp của nhân dân, có ý thức học tập để nâng cao trình độ, từng bước đưa hoạt động của Ủy ban nhân dân phường ngày càng chính quy, hiện đại, vì mục tiêu xây dựng chính quyền cơ sở vững mạnh, nâng cao đời sống nhân dân

*Nhiệm vụ của chủ tịch, phó chủ tịch UBND phường :

1 Trách nhiệm, phạm vi giải quyết công việc của Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường a Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường là người đứng đầu Ủy ban nhân dân, lãnh đạo và điều hành mọi công việc của Ủy ban nhân dân, chịu trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình theo quy định tại Điều 36 Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015; đồng thời cùng Ủy ban nhân dân phường chịu trách nhiệm tập thể về hoạt động của Ủy ban nhân dân trước Đảng ủy, Hội đồng nhân dân phường và Ủy ban nhân dân huyện b Lãnh đạo và điều hành công việc của Ủy ban nhân dân, các thành viên Ủy ban nhân dân phường ; c Lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ về tổ chức và bảo đảm việc thi hành Hiến pháp, pháp luật, các văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên, của Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân phường ; thực hiện các nhiệm vụ về quốc phòng, an ninh, bảo đảm trật tự, an toàn phường hội, đấu tranh, phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật khác, phòng, chống quan liêu, tham nhũng; tổ chức thực hiện các biện pháp bảo

Cơ quan, tổ chức cần bảo vệ tài sản, tính mạng, tự do, danh dự, nhân phẩm và các quyền lợi hợp pháp của công dân Đồng thời, thực hiện quản lý dân cư theo quy định pháp luật tại địa bàn phường Bên cạnh đó, cần đảm nhận nhiệm vụ quản lý tài chính, địa chính và nội chính theo quy định, cùng với quyền hạn được cấp bởi cơ quan nhà nước.

2 Trách nhiệm, phạm vi giải quyết công việc của Phó Chủ tịch ủy ban nhân dân phường :

Tổ chức quản lý và chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ sản xuất nông nghiệp, phát triển nông thôn theo khối công việc như y tế, giáo dục và văn hóa do Chủ tịch Ủy ban nhân dân phân công Ngoài ra, thực hiện các công việc được ủy nhiệm khi Chủ tịch đi vắng Quản lý hành chính tại công sở và giám sát đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường trong việc thực hiện nhiệm vụ được giao.

Thực hiện các nhiệm vụ khác do Chủ tịch ủy ban nhân dân giao.

CƠ CẤU TỔ CHỨC

Sơ đồ 1.1.Cơ cấu tổ chức UBND phường

Kể từ khi thành lập, dưới sự lãnh đạo của Đảng, hoạt động của chính quyền địa phương luôn được sự ủng hộ và hỗ trợ nhiệt tình từ các cấp đảng bộ.

Lãnh đạo địa phương có:

-Bí thư Đảng ủy phường

-Phó bí thư Đảng ủy

-Các phó chủ tịch HĐND

-Bí thư đoàn thanh niên cộng sản HCM

-Chủ tịch hội liên hiệp phụ nữ

-Chủ tịch hội nông dân

-Chủ tịch hội cựu chiến binh;

-Chỉ huy trưởng quân sự

-Trưởng công an phường

-Văn phòng thống kê kiêm kế toán ngân sách phương giúp việc cho chủ tịch UBND phường

Ban thông tin phường chịu trách nhiêm tuyên truyền cà vận động nhân dân thực hiện các chủ trương chính sách

-Địa chính-Xây dựng

-Văn hóa-Phường hội

-Phòng chuyên trách dân số, gia đình và trẻ em

Phường có mật độ dân cư cao và hoạt động đa dạng trong nhiều lĩnh vực, do đó, UBND phường được tổ chức với hai phó chủ tịch, một phụ trách về kinh tế và một phụ trách về văn hóa - chính trị.

1.4 CÁC QUY ĐỊNH/ NỘI QUY CỦA ĐƠN VỊ

+ Nguyên tắc làm việc của UBND phường

UBND phường hoạt động theo nguyên tắc tập trung dân chủ, chú trọng vai trò tập thể và trách nhiệm cá nhân của Chủ tịch, Phó Chủ tịch và các Ủy viên Mỗi nhiệm vụ chỉ được giao cho một người phụ trách, đảm bảo rõ ràng trong trách nhiệm Các thành viên UBND phường phải chịu trách nhiệm cá nhân về lĩnh vực được phân công, đồng thời chấp hành chỉ đạo của cơ quan Nhà nước cấp trên, lãnh đạo của Đảng ủy và giám sát của Hội đồng nhân dân phường Sự phối hợp chặt chẽ giữa UBND phường với Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân cùng cấp là cần thiết trong quá trình thực hiện mọi nhiệm vụ.

Giải quyết công việc của công dân và tổ chức phải tuân thủ pháp luật, đúng thẩm quyền và phạm vi trách nhiệm Đồng thời, cần đảm bảo tính công khai, minh bạch, kịp thời và hiệu quả Tất cả phải thực hiện theo đúng trình tự, thủ tục, thời hạn quy định trong chương trình, kế hoạch công tác của Ủy ban nhân dân phường.

Cán bộ, công chức cấp phường cần thường xuyên gắn bó với cơ sở, lắng nghe ý kiến của nhân dân và tích cực học hỏi để nâng cao trình độ Mục tiêu là từng bước hiện đại hóa hoạt động của Ủy ban nhân dân phường, nhằm xây dựng một chính quyền cơ sở vững mạnh và cải thiện đời sống cho người dân.

+ Trách nhiệm, phạm vi giải quyết công việc của Uỷ ban nhân dân phường

Ủy ban nhân dân phường tiến hành thảo luận tập thể và quyết định theo đa số về các vấn đề quan trọng thuộc thẩm quyền của mình, theo quy định tại điều 35 của Luật.

Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 bao gồm các vấn đề sau: a Xây dựng trình HĐND phường quyết định các nội dung:

-Ban hành Nghị quyết về những vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND phường

Quyết định các biện pháp bảo đảm trật tự và an toàn tại phường hội nhằm đấu tranh và phòng chống tội phạm cùng những hành vi vi phạm pháp luật khác Đồng thời, cần phòng ngừa quan liêu và tham nhũng trong phạm vi được phân quyền Các biện pháp này cũng bao gồm việc bảo vệ tài sản của cơ quan, tổ chức, bảo hộ tính mạng, tự do, danh dự, nhân phẩm, tài sản và các quyền lợi hợp pháp của công dân trên địa bàn phường.

Quyết định về dự toán thu ngân sách nhà nước tại địa bàn bao gồm việc lập dự toán thu, chi ngân sách, điều chỉnh ngân sách khi cần thiết, và phê chuẩn quyết toán ngân sách phường Đồng thời, quyết định chủ trương đầu tư chương trình, dự toán của phường trong phạm vi được phân quyền Tổ chức thực hiện các nghị quyết của HĐND và ngân sách địa phương, đồng thời thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn do cơ quan nhà nước cấp trên phân cấp, ủy quyền cho UBND phường.

Uỷ ban nhân dân phường giải quyết công việc thông qua các cuộc họp tập thể, quyết định dựa trên đa số ý kiến Đối với những vấn đề khẩn cấp không thể tổ chức họp, Chủ tịch uỷ ban sẽ chỉ đạo Văn phòng gửi hồ sơ cho các thành viên để lấy ý kiến Nếu hơn nửa số thành viên đồng ý, Văn phòng sẽ tổng hợp, trình Chủ tịch quyết định và báo cáo tại phiên họp tiếp theo.

Quan hệ với UBND thành phố và cơ quan chuyên môn cấp thành phố

UBND phường và Chủ tịch UBND phường chịu sự chỉ đạo của UBND huyện, chịu trách nhiệm và báo cáo công tác trước UBND huyện

Trong quá trình chỉ đạo điều hành, khi gặp các vấn đề vượt quá thẩm quyền hoặc chưa được pháp luật quy định, UBND phường cần kịp thời báo cáo để xin ý kiến chỉ đạo từ UBND huyện Đồng thời, UBND phường phải thực hiện nghiêm túc chế độ báo cáo tình hình với UBND huyện và các cơ quan chuyên môn cấp huyện theo quy định hiện hành về chế độ thông tin báo cáo.

UBND phường chịu trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ chuyên môn dưới sự chỉ đạo và hướng dẫn của cơ quan chuyên môn cấp huyện Đồng thời, UBND phường cũng phải phối hợp với cơ quan chuyên môn cấp huyện trong công tác đào tạo và bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ, công chức phường, nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ này.

UBND phường cần bố trí cán bộ, công chức có đủ năng lực để theo dõi các lĩnh vực công tác theo hướng dẫn nghiệp vụ của cấp trên Đồng thời, cần duy trì mối liên hệ chặt chẽ với cơ quan chuyên môn cấp huyện và tuân thủ sự chỉ đạo thống nhất từ cơ quan chuyên môn cấp trên.

Quan hệ với Đảng ủy; HĐND, MTTQ và các đoàn thể nhân dân

Quan hệ với Đảng ủy phường

UBND phường chịu trách nhiệm lãnh đạo từ Đảng ủy phường trong việc thực hiện Nghị quyết của Đảng, tuân thủ pháp luật của nhà nước và các văn bản chỉ đạo từ cơ quan nhà nước cấp trên.

UBND phường cần chủ động đề xuất với Đảng ủy phường về các nhiệm vụ cụ thể nhằm phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh trật tự, nâng cao đời sống nhân dân và giải quyết những vấn đề quan trọng khác tại địa phương Đồng thời, cần có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng để giới thiệu với Đảng ủy những cán bộ, đảng viên có phẩm chất và năng lực phù hợp cho các chức vụ công tác chính quyền.

Quan hệ với HĐND phường

UBND phường chịu sự giám sát của HĐND phường và có trách nhiệm tổ chức thực hiện Nghị quyết của HĐND UBND phường phải báo cáo trước HĐND phường, phối hợp với Thường trực HĐND để chuẩn bị nội dung các kỳ họp, cũng như xây dựng các đề án trình HĐND phường xem xét và quyết định Bên cạnh đó, UBND phường cần cung cấp thông tin về hoạt động của mình, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của đại biểu HĐND phường.

NỘI DUNG CÔNG VIỆC SINH VIÊN HƯỚNG TỚI TRONG ĐỢT THỰC TẬP

Ủy ban nhân dân cấp phường có trách nhiệm tổ chức thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn trong lĩnh vực tư pháp và hộ tịch, đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp luật trên địa bàn.

- Hỗ trợ cán bộ tư pháp trực tiếp thực hiện các nhiệm vụ sau:

Giáo dục pháp luật là một yếu tố quan trọng trong việc phổ biến kiến thức pháp luật cho cộng đồng Quản lý tủ sách pháp luật và xây dựng xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật góp phần nâng cao nhận thức của người dân Ngoài ra, tổ chức phục vụ nhân dân nghiên cứu pháp luật và theo dõi việc thi hành pháp luật là cần thiết để đảm bảo sự minh bạch và hiệu quả Cuối cùng, việc tổ chức lấy ý kiến nhân dân tại cấp xã trong quá trình tham gia xây dựng pháp luật giúp tạo ra sự đồng thuận và phát huy quyền làm chủ của người dân.

Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân cấp phường thực hiện thẩm tra, rà soát các văn bản quy phạm pháp luật và báo cáo cơ quan có thẩm quyền để xem xét, quyết định Đồng thời, các cơ quan này cũng tham gia vào công tác thi hành án dân sự tại địa phương.

Thực hiện nhiệm vụ công tác tư pháp, hộ tịch, chứng thực và theo dõi về quốc tịch, nuôi con nuôi; đảm bảo số lượng và chất lượng dân số trên địa bàn cấp xã theo quy định của pháp luật Phối hợp với công chức Văn hóa - xã hội để hướng dẫn xây dựng hương ước, quy ước ở thôn, tổ dân phố và triển khai công tác giáo dục tại địa phương.

Chủ trì và phối hợp với các công chức khác thực hiện công tác hòa giải tại cơ sở, xử lý vi phạm hành chính, đồng thời hỗ trợ Ủy ban nhân dân cấp phường trong việc xây dựng và quản lý cơ sở dữ liệu về hộ tịch trên địa bàn.

Thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật chuyên ngành và do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp phường giao

Thực hiện cấp bản sao từ sổ gốc và chứng thực bản sao từ bản chính các giấy tờ, văn bản bằng tiếng Việt; chứng thực chữ ký trong các giấy tờ, văn bản bằng tiếng Việt; và chứng thực các việc khác theo quy định của pháp luật.

Phối hợp với cơ quan thi hành án dân sự trong thi hành án dân sự trên địa bàn theo quy định của pháp luật

Báo cáo định kỳ và đột xuất về tình hình thực hiện nhiệm vụ quản lý công tác tư pháp được giao cho Ủy ban nhân dân cấp thành phố và Phòng Tư pháp.

Trong chương 1, tôi đã trình bày tổng quan về UBND Phường Thống Nhất, TP Kon Tum, Tỉnh Kon Tum thông qua các tiêu chí như lịch sử hình thành, cơ cấu tổ chức, chức năng và nhiệm vụ Điều này nhằm giúp người đọc có cái nhìn rõ hơn về UBND Phường Thống Nhất, nơi tôi thực hiện đề tài nghiên cứu.

KHÁI QUÁT VỀ ĐĂNG KÝ KHAI SINH

TỔNG QUAN VỀ ĐĂNG KÝ KHAI SINH VÀ QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ ĐĂNG KÝ KHAI SINH - THỰC TIỄN TẠI UBND PHƯỜNG THỐNG

NHẤT, TP KON TUM, TỈNH KON TUM

2.1 KHÁI QUÁT VỀ ĐĂNG KÝ KHAI SINH

2.1.1 Tổng quan về đăng ký khai sinh a Khái niệm về khai sinh và đăng ký khai sinh

Giấy khai sinh là tài liệu hộ tịch đầu tiên, ghi nhận sự ra đời và thông tin cá nhân cơ bản, bao gồm quốc tịch, là cơ sở xác lập quyền và nghĩa vụ của công dân Theo Khoản 3, Điều 14 Luật Hộ tịch 2014, nội dung đăng ký khai sinh phải được ghi vào Sổ hộ tịch, Giấy khai sinh, và cập nhật vào Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử Điều 6, Nghị định số 123/2015/NĐ-CP xác định Giấy khai sinh là tài liệu hộ tịch gốc, mọi giấy tờ liên quan đến thông tin cá nhân phải phù hợp với Giấy khai sinh Nếu có sự khác biệt, cơ quan quản lý có trách nhiệm điều chỉnh hồ sơ cho đúng Đăng ký khai sinh là việc của cơ quan nhà nước, tạo cơ sở pháp lý bảo vệ quyền lợi hợp pháp của cá nhân và quản lý dân cư Việc đăng ký khai sinh và cấp Giấy khai sinh là bước quan trọng để thực hiện các quyền và lợi ích khác như đăng ký hộ khẩu, làm thẻ bảo hiểm y tế, và thẻ căn cước công dân Đặc biệt, đối với trẻ em, việc này giúp trẻ tiếp cận các dịch vụ thiết yếu như chăm sóc y tế và giáo dục, đảm bảo quyền lợi theo quy định của Hiến pháp và pháp luật Việt Nam.

Việc quy định thủ tục, quy trình và thời gian đăng ký khai sinh (ĐKKS) cho trẻ em ngày càng được đơn giản hóa, nhanh chóng và tiện lợi Hiện nay, thẩm quyền ĐKKS cho trẻ em được xác định theo nơi cư trú của cha mẹ, giúp việc đăng ký trở nên dễ dàng hơn cho gia đình.

Theo quy định, việc đăng ký khai sinh cho trẻ có thể được thực hiện tại nơi thường trú hoặc tạm trú của cha, mẹ, hoặc của một trong hai người, nếu họ không cùng cư trú tại một địa điểm Trẻ sẽ được cấp Giấy khai sinh ngay sau khi công chức tiếp nhận đầy đủ hồ sơ theo quy định Ngoài cha, mẹ, ông, bà và người thân khác cũng có trách nhiệm đăng ký khai sinh cho trẻ trong trường hợp cha mẹ không thể thực hiện nghĩa vụ này.

Để thực hiện việc đăng ký khai sinh cho trẻ, cha mẹ cần chuẩn bị 12 giấy ủy quyền, trong đó nội dung của ĐKKS phải được sự thống nhất giữa cha và mẹ Đặc điểm quan trọng của việc đăng ký khai sinh là đảm bảo tính hợp pháp và đầy đủ thông tin của trẻ, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các thủ tục hành chính sau này.

Ủy ban nhân dân cấp huyện chịu trách nhiệm đăng ký khai sinh cho trẻ em có yếu tố nước ngoài, trong khi Ủy ban nhân dân cấp xã thực hiện đăng ký khai sinh cho công dân Việt Nam cư trú trên địa bàn Mọi trẻ em đều phải được đăng ký khai sinh, và trong trường hợp có trẻ em thuộc diện đăng ký khai sinh lưu động, cần phải đảm bảo điều kiện, cơ sở vật chất và nhân lực để thực hiện việc đăng ký này, nhằm bảo vệ quyền lợi của trẻ em.

Đăng ký khai sinh là hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước nhằm tạo cơ sở pháp lý xác định tư cách công dân, thiết lập mối quan hệ giữa công dân và Nhà nước Hoạt động này cũng là nền tảng pháp lý để cá nhân xác lập và thực hiện quyền, nghĩa vụ của mình.

Đăng ký khai sinh bao gồm các thông tin cần thiết về người được đăng ký, như họ, chữ đệm, tên, giới tính, ngày tháng năm sinh, nơi sinh, quê quán, dân tộc và quốc tịch Ngoài ra, thông tin của cha mẹ cũng phải được cung cấp trong hồ sơ đăng ký khai sinh.

Họ, chữ đệm và tên; năm sinh; dân tộc; quốc tịch; nơi cư trú Số định danh cá nhân của người được đăng ký khai sinh

Đăng ký khai sinh chính xác, kịp thời và đầy đủ là rất quan trọng để bảo đảm quyền con người và quyền công dân Nếu có sai sót trong giấy khai sinh mà không được phát hiện kịp thời, sẽ gây khó khăn trong công tác quản lý và sửa chữa, đồng thời tạo ra phiền hà cho công dân trong việc thống nhất các giấy tờ quan trọng khác như hồ sơ học tập, xin việc, xuất cảnh Điều này cũng ảnh hưởng đến việc xác định độ tuổi để đánh giá năng lực hành vi và trách nhiệm pháp lý của từng cá nhân.

2.1.2 Vai trò của đăng ký khai sinh

- Đối với việc quản lý nhà nước:

Nhà nước đăng ký khai sinh cho công dân nhằm quản lý pháp lý từng cá nhân và toàn bộ dân cư trong nước, giúp nắm bắt biến động tự nhiên về dân số Qua đó, Nhà nước có thể thống kê dân số và tình hình tăng trưởng, từ đó định hình chính sách dân số và kế hoạch hóa gia đình Điều này tạo cơ sở khoa học cho việc xây dựng các chính sách phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng và trật tự an toàn xã hội.

Công tác đăng ký khai sinh là một yêu cầu thiết yếu trong quản lý nhà nước về hộ tịch, ghi nhận sự tồn tại hợp pháp của cá nhân và tạo ra mối ràng buộc trách nhiệm giữa Nhà nước và công dân Điều này không chỉ phát sinh trách nhiệm của Nhà nước trong việc chăm lo đời sống người dân mà còn đảm bảo các quyền và lợi ích hợp pháp của họ Thông qua việc đăng ký này, Nhà nước bảo vệ quyền khai sinh của công dân theo quy định của pháp luật.

Đăng ký khai sinh là quyền của mỗi công dân, được ghi nhận bởi pháp luật quốc tế và quốc gia Quy trình này có vai trò quan trọng trong việc xác nhận tình trạng nhân thân của một người, tạo ra giấy khai sinh, là cơ sở xác định mối quan hệ gia đình và nhân thân Đăng ký khai sinh cũng là chứng cứ pháp lý ràng buộc giữa Nhà nước và công dân, giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của cá nhân Nếu không thực hiện đăng ký, cá nhân sẽ không được hưởng các quyền công dân và không được bảo vệ khi quyền lợi bị xâm hại Thiếu giấy khai sinh, việc phân biệt cá nhân với nhau sẽ gặp khó khăn qua các yếu tố như họ tên, ngày tháng năm sinh, giới tính, dân tộc, nơi sinh và thông tin về cha mẹ.

QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VỀ ĐĂNG KÝ KHAI SINH

2.2.1 Thẩm quyền đăng ký khai sinh

Về thẩm quyền đăng kí khai sinh được quy đinh trong Luật hộ tịch 2014 như sau:

Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của người cha hoặc người mẹ có thẩm quyền thực hiện việc đăng ký khai sinh Trong trường hợp có yếu tố nước ngoài, ủy ban nhân dân cấp huyện sẽ giải quyết theo quy định hiện hành.

Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi cư trú của cha hoặc mẹ có thẩm quyền đăng ký khai sinh cho trẻ em trong các trường hợp cụ thể.

1 Trẻ em được sinh ra tại Việt Nam: a) Có cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam còn người kia là người nước ngoài hoặc người không quốc tịch; b) Có cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam cư trú ở trong nước còn người kia là công dân Việt Nam định cư ở nước ngoài; c) Có cha và mẹ là công dân Việt Nam định cư ở nước ngoài; d) Có cha và mẹ là người nước ngoài hoặc người không quốc tịch;

2 Trẻ em được sinh ra ở nước ngoài chưa được đăng ký khai sinh về cư trú tại Việt Nam: a) Có cha và mẹ là công dân Việt Nam; b) Có cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam."

Hiện nay, thủ tục đăng ký khai sinh cho con có thể thực hiện tại nơi cư trú của người cha hoặc người mẹ Điều này cho phép vợ có thể đăng ký khai sinh cho con tại nơi thường trú của chồng, ngay cả khi chưa chuyển khẩu về nhà chồng sau khi kết hôn.

2.2.2 Hồ sơ đăng ký khai sinh

Căn cứ: Quyết định 1872/QĐ-BTP năm 2020 có hiệu lực từ ngày 04/9/2020 hồ sơ đăng ký khai sinh cấp xã bao gồm :

Bước 1: Người đi đăng ký khai sinh cho trẻ chuẩn bị các giấy tờ sau:

Để thực hiện thủ tục khai sinh và nhận cha, mẹ, con, cần điền đầy đủ thông tin vào các mẫu tờ khai đăng ký tương ứng Việc này bao gồm Tờ khai đăng ký khai sinh và Tờ khai đăng ký nhận cha, mẹ, con, đặc biệt nếu hai thủ tục này được thực hiện đồng thời.

Để đăng ký khai sinh, cần nộp bản chính giấy chứng sinh Nếu không có giấy chứng sinh, người nộp cần cung cấp văn bản xác nhận của người làm chứng về việc sinh Trong trường hợp không có người làm chứng, phải có giấy cam đoan về việc sinh.

Trường hợp trẻ em bị bỏ rơi thì phải có biên bản về việc trẻ bị bỏ rơi do cơ quan có thẩm quyền lập

Để khai sinh cho trẻ em sinh ra từ mang thai hộ, cần có văn bản xác nhận từ cơ sở y tế thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản liên quan đến việc mang thai hộ.

- Văn bản ủy quyền (được chứng thực) theo quy định của pháp luật trong trường hợp ủy quyền thực hiện việc đăng ký khai sinh

- Trường hợp đồng thời làm thủ tục nhận cha mẹ con phải xuất trình chứng cứ chứng minh quan hệ cha, con hoặc quan hệ mẹ, con gồm:

+ Văn bản của cơ quan y tế, cơ quan giám định hoặc cơ quan khác có thẩm quyền xác nhận quan hệ cha con, quan hệ mẹ con

Trong trường hợp không có văn bản chính thức, các bên liên quan đến quan hệ cha, mẹ, con cần lập một văn bản cam đoan xác nhận mối quan hệ này Văn bản này phải có ít nhất hai người làm chứng để đảm bảo tính xác thực của mối quan hệ cha, mẹ, con.

Người đi khai sinh cho trẻ cần xuất trình giấy tờ tùy thân như hộ chiếu, chứng minh nhân dân, thẻ căn cước công dân hoặc các giấy tờ khác có dán ảnh và thông tin cá nhân do cơ quan có thẩm quyền cấp, còn giá trị sử dụng để chứng minh nhân thân Ngoài ra, cần có giấy tờ chứng minh nơi cư trú để xác định thẩm quyền đăng ký khai sinh, nhận cha, mẹ, con trong giai đoạn chuyển tiếp Nếu gửi hồ sơ qua hệ thống bưu chính, cần kèm theo bản sao có chứng thực các giấy tờ trên.

Lưu ý đối với giấy tờ nộp, xuất trình:

Khi người yêu cầu nộp giấy tờ là bản sao được cấp từ sổ gốc hoặc bản sao có chứng thực từ bản chính, người tiếp nhận hồ sơ không được yêu cầu xuất trình bản chính Nếu người yêu cầu chỉ nộp bản chụp và xuất trình bản chính, người tiếp nhận hồ sơ sẽ kiểm tra, đối chiếu bản chụp với bản chính và ký xác nhận vào bản chụp, mà không yêu cầu người đi đăng ký nộp bản sao giấy tờ đó.

Khi đăng ký hộ tịch, người tiếp nhận cần kiểm tra và đối chiếu thông tin trong giấy tờ xuất trình Họ có trách nhiệm chụp lại hoặc ghi lại thông tin để lưu trữ trong hồ sơ và phải trả lại giấy tờ cho người xuất trình Lưu ý, không được yêu cầu nộp bản sao hoặc bản chụp của giấy tờ đó.

Người tiếp nhận hồ sơ đăng ký hộ tịch phải đảm bảo tiếp nhận đầy đủ và đúng theo quy định của pháp luật, không được yêu cầu người đăng ký nộp thêm giấy tờ không được quy định.

Trong trường hợp người yêu cầu đăng ký hộ tịch lập văn bản cam đoan về nội dung yêu cầu, cơ quan đăng ký hộ tịch cần giải thích rõ ràng cho người lập văn bản cam đoan về trách nhiệm và hậu quả pháp lý nếu cam đoan không đúng sự thật.

Cơ quan đăng ký hộ tịch có quyền từ chối giải quyết hoặc đề nghị hủy bỏ kết quả đăng ký hộ tịch nếu có căn cứ xác định rằng nội dung cam đoan không đúng sự thật.

Bước 2: Nộp giấy tờ tại UBND cấp xã nơi cư trú của người cha hoặc người mẹ thực hiện đăng ký khai sinh kết hợp nhận cha, mẹ, con

Nếu không xác định được nơi cư trú của cha, mẹ thì nộp tại UBND cấp xã, nơi trẻ đang sinh sống trên thực tế

Bước 3: Tiếp nhận hồ sơ đăng ký khai sinh và cấp Giấy khai sinh

THỰC TRẠNG ĐĂNG KÝ GIẤY KHAI SINH TẠI UBND PHƯỜNG THỐNG NHẤT, TP KON TUM, TỈNH KON TUM VÀ KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN

2.3.1 Thủ tục thực hiện đăng ký giấy khai sinh tại UBND Phường Thống Nhất

Tại UBND Phường Thống Nhất, TP Kon Tum, tỉnh Kon Tum, người dân khi đăng ký khai sinh cần nộp tờ khai theo mẫu quy định cùng với giấy chứng sinh tại Bộ phận Tiếp nhận và trả kết quả của Ủy ban nhân dân Phường Thống Nhất.

Trong trường hợp không có giấy chứng sinh, cần nộp văn bản của người làm chứng xác nhận việc sinh; nếu không có người làm chứng, phải có giấy cam đoan về việc sinh Đối với trẻ em bị bỏ rơi, cần có biên bản xác nhận từ Ủy ban nhân dân hoặc Công an nơi phát hiện Đối với trẻ sinh ra do mang thai hộ, phải có văn bản chứng minh việc mang thai hộ theo quy định pháp luật Đồng thời, người đi đăng ký khai sinh cần xuất trình các giấy tờ liên quan.

Để thực hiện các thủ tục liên quan đến trẻ em, cần chuẩn bị một số giấy tờ quan trọng, bao gồm: Giấy chứng nhận kết hôn của cha mẹ nếu đã đăng ký kết hôn; giấy tờ tùy thân như hộ chiếu, chứng minh nhân dân, thẻ căn cước công dân hoặc giấy tờ khác có dán ảnh và thông tin cá nhân do cơ quan có thẩm quyền cấp, còn hiệu lực; và giấy tờ chứng minh nơi cư trú của cha hoặc mẹ.

Ngay sau khi nhận đủ giấy tờ, nếu thông tin khai sinh đầy đủ và phù hợp, công chức tư pháp - hộ tịch sẽ ghi nội dung khai sinh vào Sổ hộ tịch và cập nhật vào cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử cũng như cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để lấy số định danh cá nhân Sau đó, công chức tư pháp - hộ tịch và người đăng ký khai sinh cùng ký tên vào Sổ hộ tịch, và Chủ tịch Ủy ban nhân dân Phường Thống Nhất sẽ cấp Giấy khai sinh cho người được đăng ký.

Trình tự thực hiện tại UBND Phường Thống Nhất :

- Người có yêu cầu đăng ký khai sinh nộp hồ sơ tại UBND Phường Thống Nhất

Người tiếp nhận cần kiểm tra ngay toàn bộ hồ sơ và đối chiếu thông tin trong Tờ khai, đồng thời xác định tính hợp lệ của giấy tờ do người yêu cầu nộp và xuất trình.

Nếu hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, người tiếp nhận sẽ viết giấy tiếp nhận, ghi rõ ngày và giờ trả kết quả Trong trường hợp hồ sơ chưa đầy đủ, họ sẽ hướng dẫn người nộp bổ sung và hoàn thiện theo quy định Nếu không thể bổ sung ngay, cần lập văn bản hướng dẫn với các thông tin về loại giấy tờ và nội dung cần bổ sung, có chữ ký và họ tên của người tiếp nhận.

Hồ sơ đăng ký khai sinh sẽ bị từ chối nếu không được bổ sung đầy đủ và hoàn thiện theo hướng dẫn quy định Việc từ chối tiếp nhận hồ sơ phải được thể hiện bằng văn bản, trong đó nêu rõ lý do từ chối, cùng với chữ ký và thông tin của người tiếp nhận, bao gồm họ, chữ đệm và tên.

Trong thời hạn 5 ngày làm việc kể từ khi tiếp nhận hồ sơ, công chức tư pháp - hộ tịch sẽ kiểm tra và xác minh hồ sơ Nếu cần thiết, công chức sẽ báo cáo Chủ tịch UBND Phường Thống Nhất và đề nghị Ủy ban nhân dân nơi cư trú trước đây của người yêu cầu đăng ký lại khai sinh để tiến hành kiểm tra, xác minh về việc đăng ký khai sinh và lưu giữ sổ hộ tịch.

Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ khi nhận văn bản đề nghị, UBND Phường Thống Nhất sẽ kiểm tra và xác minh thông tin để trả lời bằng văn bản về việc người yêu cầu đã được đăng ký khai sinh hay chưa, cũng như tình trạng lưu giữ sổ hộ tịch Nếu trong thời hạn 03 ngày làm việc sau khi nhận kết quả xác minh, hồ sơ đăng ký khai sinh được xác nhận đầy đủ, chính xác và đúng quy định pháp luật, công chức tư pháp sẽ tiến hành các bước tiếp theo.

Chủ tịch UBND Phường Thống Nhất sẽ xem xét báo cáo từ hộ tịch Nếu đồng ý giải quyết, công chức tư pháp - hộ tịch sẽ ghi nội dung khai sinh vào Sổ đăng ký khai sinh và cùng người đăng ký ký tên vào Sổ Sau đó, Chủ tịch UBND Phường Thống Nhất sẽ cấp Giấy khai sinh cho người được đăng ký.

Trong trường hợp người yêu cầu nộp giấy tờ là bản sao được cấp từ sổ gốc hoặc bản sao được chứng thực từ bản chính, người tiếp nhận hồ sơ không được yêu cầu xuất trình bản chính Nếu người yêu cầu chỉ nộp bản chụp và xuất trình bản chính, người tiếp nhận hồ sơ sẽ kiểm tra, đối chiếu bản chụp với bản chính và ký vào bản chụp để xác nhận việc đã đối chiếu nội dung giấy tờ đó Người đi đăng ký không cần phải nộp bản sao có chứng thực của giấy tờ.

Theo quy định pháp luật, khi đăng ký hộ tịch, người tiếp nhận có trách nhiệm kiểm tra giấy tờ xuất trình và đối chiếu với thông tin trong Tờ khai Người tiếp nhận không được yêu cầu người đăng ký nộp thêm bản sao giấy tờ đó Thay vào đó, họ có thể chụp một bản giấy tờ xuất trình hoặc ghi lại thông tin để lưu hồ sơ.

Người tiếp nhận hồ sơ đăng ký hộ tịch phải đảm bảo tiếp nhận đầy đủ và chính xác theo quy định của pháp luật Họ không được yêu cầu người đăng ký nộp thêm giấy tờ không được quy định trong luật hộ tịch.

- Người có yêu cầu đăng ký khai sinh trực tiếp thực hiện hoặc ủy quyền cho người khác thực hiện việc đăng ký khai sinh;

Người thực hiện đăng ký khai sinh có thể nộp hồ sơ trực tiếp tại UBND Phường Thống Nhất có thẩm quyền hoặc gửi hồ sơ qua hệ thống bưu chính.

+ Thành phần, số lượng hồ sơ

Giấy tờ phải xuất trình:

Để đăng ký khai sinh, người yêu cầu cần cung cấp hộ chiếu, chứng minh nhân dân, thẻ căn cước công dân hoặc các giấy tờ khác có dán ảnh và thông tin cá nhân, do cơ quan có thẩm quyền cấp và còn giá trị sử dụng Những giấy tờ này sẽ được sử dụng để chứng minh nhân thân của người yêu cầu.

MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC ĐĂNG KÝ GIẤY KHAI SINH TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN PHƯỜNG THỐNG NHẤT, THÀNH PHỐ KON TUM, TỈNH KON TUM

KÝ GIẤY KHAI SINH TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN PHƯỜNG THỐNG NHẤT, THÀNH PHỐ KON TUM, TỈNH KON TUM

2.4.1 Rà soát, sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các văn bản pháp luật phù hợp với pháp luật về đăng ký khai sinh và các văn bản hướng dẫn Đăng ký khai sinh là chức năng quan trọng của Nhà nước và được phối hợp thực hiện bởi nhiều cơ quan khác nhau Thông qua hoạt động quản lý đăng ký khai sinh có thể đánh giá việc thực hiện chức năng xã hội và bản chất dân chủ của nhà nước Hộ tịch là những sự kiện cơ bản xác định tình trạng nhân thân của một người từ khi sinh ra đến khi chết Vì vậy, công tác quản lý về hộ khẩu, hộ tịch, đăng ký khai sinh có mối quan hệ mật thiết với quản lý nhà nước thuộc các lĩnh vực của các ngành khác như: quản lý dự liệu dân cư, quản dân số - kế hoạch hóa gia đình, các văn bằng, chứng chỉ, hồ sơ cán bộ công chức và bảo hiểm xã hội

Việc thực hiện hiệu quả công tác quản lý và đăng ký khai sinh không chỉ xác định thông tin nhân thân của mỗi cá nhân mà còn giúp cơ quan chức năng phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi gian lận trong việc điều chỉnh giấy tờ Các vấn đề liên quan đến hộ tịch và đăng ký khai sinh được phân loại vào các lĩnh vực khác nhau, từ quyền con người đến các vấn đề xã hội, nhằm xây dựng môi trường tôn trọng và thực hiện đúng quy định pháp luật Để hoàn thiện hệ thống pháp luật và tạo mối quan hệ hài hòa giữa Nhà nước và công dân, cần đảm bảo sự hiện diện của pháp luật và nâng cao văn hóa pháp lý trong cộng đồng Tuy nhiên, việc này là một thách thức phức tạp, đòi hỏi pháp luật về quản lý hộ tịch phải liên tục được cải tiến và đổi mới để đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Để đạt được mục tiêu quản lý hộ tịch và đăng ký khai sinh, cần thực hiện pháp luật một cách thường xuyên, liên tục và kịp thời, đảm bảo đầy đủ nội dung liên quan Đồng thời, cần chú trọng xây dựng các quy định pháp luật cụ thể nhằm nâng cao tính hướng dẫn thực hiện.

Việc thực hiện pháp luật quản lý về hộ tịch cần đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế, thể hiện sự tôn trọng và quyết tâm thực hiện các cam kết quốc tế mà Việt Nam đã ký kết khi gia nhập WTO Điều này bao gồm việc công khai, minh bạch các chủ trương, chính sách của Nhà nước, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan hành chính, tổ chức và cá nhân trong việc tiếp cận thông tin về chính sách và pháp luật.

Luật Hộ tịch, được quy định bởi Nghị định 23/2015/NĐ-CP ngày 16 tháng 2 năm 2015 và Thông tư 01/2020/TT-BTP, đánh dấu một bước phát triển quan trọng trong lịch sử pháp luật về đăng ký khai sinh tại Việt Nam Các văn bản này quy định chi tiết các điều và biện pháp thi hành, giúp quản lý hiệu quả hơn về hộ tịch và đăng ký khai sinh, từ đó đưa pháp luật vào thực tiễn cuộc sống.

Thủ tục đăng ký khai sinh theo Luật Hộ tịch đã được đơn giản hóa, mang lại nhiều thuận lợi cho người dân Cụ thể, quy trình này giảm thiểu giấy tờ không cần thiết, tăng cường yêu cầu xuất trình bản chính và hạn chế việc sao chép Thời gian giải quyết cũng được rút ngắn; đăng ký khai sinh sẽ được thực hiện ngay trong ngày, và nếu hồ sơ được nhận sau 15 giờ mà không kịp giải quyết, kết quả sẽ được trả vào ngày làm việc tiếp theo Đặc biệt, người dân có quyền lựa chọn cơ quan đăng ký khai sinh mà không còn phụ thuộc vào nơi cư trú như trước đây.

Cha mẹ có thể đăng ký khai sinh cho con tại cơ quan có thẩm quyền nơi thường trú, tạm trú hoặc nơi đang sinh sống, không nhất thiết phải theo thứ tự ưu tiên của nơi đăng ký thường trú.

Luật mới cho phép cha mẹ lựa chọn đăng ký khai sinh tại Ủy ban nhân dân nơi cư trú của cha hoặc mẹ, thay vì chỉ ưu tiên nơi cư trú của mẹ như trước đây Bên cạnh đó, việc nộp hồ sơ đăng ký hộ tịch cũng có nhiều lựa chọn, bao gồm nộp trực tiếp tại cơ quan đăng ký, gửi qua bưu chính hoặc sử dụng hệ thống đăng ký trực tuyến.

Khi Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử được liên thông, việc đăng ký khai sinh qua hệ thống trực tuyến sẽ trở nên nhanh chóng, tiết kiệm chi phí và thời gian Tuy nhiên, các quy định của Luật Hộ tịch về thủ tục đăng ký khai sinh có thể phát sinh một số vấn đề cần được giải quyết.

Việc quy định lựa chọn nơi đăng ký hộ tịch đã tạo ra áp lực lớn đối với các cơ quan hộ tịch ở những địa phương có nhiều người tạm trú và không có hộ khẩu thường trú Điều này khiến Ủy ban nhân dân cấp xã lo lắng, vì khối lượng công việc tăng lên đáng kể và độ phức tạp của công việc cũng gia tăng Những người không có hộ khẩu thường trú thường xuyên biến động, gây khó khăn cho công tác quản lý và thực hiện việc đăng ký khai sinh.

Với tình trạng cán bộ và khối lượng công việc hiện nay, việc quy định giảm thời hạn giải quyết đăng ký hộ tịch có thể dẫn đến tình trạng trễ hẹn, gây bức xúc cho người dân.

Quy định rút ngắn thời hạn là một bước cải cách tích cực trong thủ tục hành chính, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả cao, cần phải xem xét hợp lý về số lượng và khoản bồi dưỡng cho cán bộ, nhằm khuyến khích họ làm việc với tâm huyết và nhiệt tình hơn.

Việc yêu cầu người đăng ký khai sinh ký tên vào Sổ hộ tịch khi nộp hồ sơ qua bưu chính hoặc hệ thống trực tuyến, mà không cần đến trực tiếp, có thể gây lúng túng cho các cơ quan và cán bộ hộ tịch nếu không có hướng dẫn cụ thể.

Bộ Tư pháp cần hợp tác với các Bộ, ngành liên quan và Chính phủ để nhanh chóng ban hành đầy đủ các văn bản hướng dẫn thi hành, bao gồm các quy định liên quan đến hộ tịch.

Bộ Luật Dân sự và Luật Hôn nhân và Gia đình quy định về việc xác định cha, mẹ, con đối với trẻ em sinh ra trong thời kỳ hôn nhân nhưng không phải là con chung của vợ chồng Ngoài ra, luật cũng hướng dẫn cách xác định quê quán, tên gọi và nguyên tắc đặt tên, cùng với việc xác định thành phần dân tộc Đặc biệt, các tập quán trong việc xác định họ, tên và dân tộc của đồng bào dân tộc thiểu số cũng được áp dụng.

2.4.2 Tổ chức tuyên truyền, phổ biến, quán triệt pháp luật về đăng ký khai sinh