Phần mở đầu
1 Lý do chọn đề tài:
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, đường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh đóng vai trò chiến lược quan trọng, góp phần quyết định vào thắng lợi vĩ đại của dân tộc Việt Nam.
Quyết định xây dựng tuyến chi viện chiến lược đường Hồ Chí Minh là một thành công xuất sắc trong lãnh đạo chiến tranh của Đảng Cộng sản Việt Nam, thể hiện ý chí kiên cường và quyết tâm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước của toàn dân và toàn quân Tuyến đường này không chỉ là một tuyến chi viện chiến lược mà còn là căn cứ chiến lược quan trọng, đóng vai trò then chốt trong việc kết nối các miền, thể hiện tình đoàn kết quốc tế đặc biệt giữa Việt Nam, Lào và Campuchia.
Trong suốt 16 năm từ 1959 đến 1975, đường Hồ Chí Minh trở thành mục tiêu chính của các cuộc tấn công, đồng thời là chiến trường thử nghiệm cho các chiến lược "Chiến tranh ngăn chặn", "Chiến tranh điện tử" và "Chiến tranh hóa học" của đế quốc.
Mỹ đã thực hiện các chiến dịch hiệp đồng binh chủng quy mô lớn và thường xuyên, tập trung vào việc sử dụng không quân để tấn công quyết liệt bằng nhiều loại vũ khí và thiết bị hiện đại Đế quốc Mỹ coi trọng việc cắt đứt tuyến chi viện đường.
Hồ Chí Minh là một biện pháp cực kỳ quan trọng hòng cô lập miền Nam, thực hiện m-u đồ xâm l-ợc, chia cắt lâu dài đất n-ớc ta
Xác định mục tiêu giải phóng miền Nam và thống nhất Tổ quốc, Đảng bộ huyện Tân Kỳ đã vận dụng sáng tạo đường lối chính trị và quân sự của Đảng Cộng sản Việt Nam Với tinh thần quyết tâm và sức mạnh tổng hợp, huyện đã vượt qua thử thách, tổ chức thành công cuộc chiến đấu chống lại sự can thiệp của đế quốc Mỹ, đồng thời thực hiện thắng lợi sự chi viện chiến lược từ hậu phương cho tiền tuyến, góp phần vào chiến thắng chung của cả miền Nam và nước bạn.
Lịch sử tuyến chi viện chiến lược đường mòn Hồ Chí Minh trên bộ thể hiện sự sáng tạo trong lãnh đạo của Đảng bộ huyện Tân Kỳ nhằm bảo vệ giao thông cho tuyến đầu chiến lược Dưới chỉ đạo "Đánh địch mà đi, mở đường mà tiến", huyện đã tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng, bao gồm đường giao liên đi bộ, đường vận tải ô tô, hệ thống bảo đảm kỹ thuật và kho tàng, tạo nên một lực lượng vật chất mạnh mẽ Điều này đảm bảo vận chuyển thông suốt trong mọi tình huống, đánh bại mọi âm mưu ngăn chặn của không quân Mỹ.
Thắng lợi của tuyến chi viện chiến l-ợc Tr-ờng Sơn - Đ-ờng mòn Hồ
Chí Minh đã đóng vai trò chiến lược quan trọng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ Thành công này trước hết là nhờ vào sự lãnh đạo và chỉ đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Quốc hội, Chính phủ, Quân uỷ Trung ương và Bộ Quốc phòng đã đóng góp vào thắng lợi trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước Tuy nhiên, thành công này không thể tách rời sự lãnh đạo của Đảng bộ huyện Tân Kỳ, góp phần bảo đảm mạch máu giao thông tại địa đầu đường mòn Hồ Chí Minh.
Bộ đội Trường Sơn và quân dân Tân Kỳ đã có những cống hiến lớn lao và hy sinh cao cả, thể hiện tinh thần anh hùng cách mạng Việt Nam trong cuộc chiến giành Độc lập - Tự do cho dân tộc Dưới mưa bom bão đạn của đế quốc Mỹ, họ đã vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, hy sinh cả tính mạng để bảo vệ mạch máu giao thông thông suốt.
Kỳ đã lãnh đạo quân và dân trong cuộc chiến chống lại không quân Mỹ, góp phần quan trọng vào việc bảo vệ quê hương và các tuyến đường tiếp tế tại điểm đầu Km0 đường Hồ Chí Minh.
Con đường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh đã đi vào lịch sử dân tộc như một "Con đường huyền thoại", thể hiện rõ vai trò lãnh đạo của Đảng bộ huyện Tân Kỳ và tinh thần dũng cảm kiên cường của quân và dân toàn huyện trong cuộc chiến đấu hy sinh vì tổ quốc và miền Nam ruột thịt.
Là người con sinh ra trên mảnh đất Tân Kỳ anh hùng, tôi nhận thấy trách nhiệm của thế hệ mình là tìm hiểu và nghiên cứu những chặng đường mà cha ông đã trải qua Tôi quyết định thực hiện một công trình nghiên cứu về Đảng bộ huyện Tân Kỳ và tuyến đường Hồ Chí Minh chiến lược Bắc - Nam, trong khi theo học tại Đại học Vinh Mong muốn góp phần nhỏ bé vào sự nghiệp chung của đất nước, tôi cũng muốn bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh vì Tổ quốc Đề tài tôi chọn cho khóa luận tốt nghiệp cử nhân là: "Đảng bộ huyện Tân Kỳ (Nghệ An) lãnh đạo giữ vững mạch máu giao thông ở địa đầu đường mòn Hồ Chí Minh trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước (1965 - 1968)."
2 Tình hình nghiên cứu đề tài:
Trong quá trình nghiên cứu đề tài, chúng tôi đã tham khảo nhiều tài liệu về huyện Tân Kỳ, đặc biệt là con đường Trường Sơn - đường mòn Hồ Chí Minh Các văn bản sách báo và tạp chí đã cung cấp thông tin quý giá về sự hình thành lịch sử và lãnh đạo của Tân Kỳ trong cuộc chiến chống ngoại xâm, bảo vệ quê hương Những tài liệu này cũng làm nổi bật truyền thống văn hóa và lịch sử của làng xã, cùng với sự đóng góp của đoàn 559 bộ đội Trường.
Sơn - đ-ờng mòn Hồ Chí Minh, tổng kết chiến tranh địa ph-ơng của Quân khu
Trong các tài liệu tổng kết về cuộc kháng chiến chống Mỹ, chưa có tài liệu nào đi sâu phân tích cột mốc số 0 và những dấu ấn lịch sử của nó, đặc biệt là sự đóng góp của Đảng bộ và nhân dân Tân Kỳ trên tuyến đường vận tải Hồ Chí Minh Nhiều báo cáo từ các địa phương về chiến tranh cách mạng vẫn còn thiếu sót Do đó, chúng tôi quyết định khai thác sâu hơn vấn đề đóng góp của Tân Kỳ trong cuộc kháng chiến chống Mỹ qua tuyến đường mòn Hồ Chí Minh.
Mục đích của nghiên cứu là làm rõ vai trò lãnh đạo của Đảng bộ trong việc bảo tồn truyền thống cách mạng của quân và dân Tân Kỳ trong cuộc kháng chiến chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ từ năm 1965 đến 1968 Đồng thời, nghiên cứu cũng nhấn mạnh những đóng góp quan trọng của địa phương thông qua tuyến đường vận tải Bắc - Nam từ địa đầu của nó.
Làm rõ vị trí chiến l-ợc của địa bàn huyện Tân Kỳ trong huyết mạch giao thông quan trọng, địa đầu đ-ờng mòn Hồ Chí Minh lịch sử
PhÇn néi dung
Vài nét về địa lý và lịch sử, con ng-ời Tân Kỳ
1.1.1 Vài nét về vị trí địa lý
Huyện Tân Kỳ, được thành lập vào năm 1963, là huyện ra đời muộn nhất trong tỉnh Nghệ An Nằm ở phía Tây của tỉnh, Tân Kỳ có địa hình phức tạp, bao gồm cả vùng trung du và miền núi, tạo nên vị trí hiểm trở đặc trưng.
Phía Bắc: Giáp với huyện Nghĩa Đàn và huyện Quỳ Hợp, ranh giới từ cầu Mật trên đ-ờng 15B chạy theo dãy lèn Tân Thịnh rồi dãy lèn Đán ( Hạ
Phía Nam của khu vực giáp ranh giữa huyện Đô L-ơng và huyện Anh Sơn, ranh giới kéo dài từ đỉnh Truông Dong đến thượng nguồn đập Mộ Dạ, sau đó tiếp tục theo đường phân thuỷ đến động đá Th-ợng Long.
Phía Đông và Đông Bắc: Giáp hai huyện Yên Thành và huyện Quỳnh
L-u, ranh giới đ-ợc chia bởi dãy núi Bồ Bồ Dãy núi này chạy từ Quỳnh Tam
(Quỳnh L-u) đến thôn Vĩnh Giang ( mút Truông Dong)
Phía Tây và Tây Nam của khu vực giáp huyện Anh Sơn và huyện Quỳ Hợp, được phân định bởi dãy Pù Loi Dãy núi này kéo dài từ Pù Loi xuống lèn Pha Lồ, cắt qua đường trại Lạt - cây Chanh, tiếp tục sang đồi Hoọng Bà, qua đồi Nho Học cho đến đồi Độc Lập ở xã Tiên Kỳ Tại đây, Pù Loi vượt qua khe Loà và tiếp tục theo con đường lâm nghiệp dưới chân Pù Hà cho đến Khe Sân.
Nh- vậy Tân Kỳ nằm từ kinh độ 105 0 2 / đến 105 0 5 / về phía Đông và từ
Diện tích tự nhiên của Tân Kỳ là 72.556,47 ha, chủ yếu là rừng núi, nằm ở khu vực Đông Bắc - Tây Nam của huyện Với địa hình núi non hiểm trở và vị trí đa dạng, Tân Kỳ lưu giữ nhiều dấu tích lịch sử quan trọng.
Kỳ hàng trăm năm lịch sử, hun đúc nên truyền thống cách mạng quý báu đấu tranh chống lại mọi cuộc chiến tranh xâm l-ợc
1.1.2 Lịch sử, con ng-ời Tân Kỳ
Tân Kỳ, một vùng đất thuộc phía Tây tỉnh Nghệ An, nổi bật với địa hình hiểm trở và phức tạp, mang trong mình nhiều dấu tích lịch sử và văn hóa Nơi đây không chỉ là một điểm đến thú vị mà còn là nơi sinh sống của người dân qua nhiều thế hệ.
Từ buổi bình minh của lịch sử, con người đã sinh sống và phát triển tại Tân Kỳ, nơi ghi dấu nhiều thời kỳ lịch sử với những di sản văn hóa phong phú Những dấu vết của các thời kỳ này vẫn còn tồn tại, phản ánh sự đa dạng và chiều sâu của lịch sử vùng đất này.
Kinh còn có ng-ời Thổ, ng-ời Thái cùng c- trú Ngay từ xa x-a nhân dân Tân
Người Kinh, người Thổ và người Thái đã cùng nhau đoàn kết để chinh phục thiên nhiên, chống lại thú dữ và khai hoang mở rộng đất đai Họ không ngừng đấu tranh chống lại các thế lực hắc ám nhằm xây dựng bản làng và bảo vệ quê hương, đất nước.
Ngược dòng thời gian, chúng ta có thể khám phá dấu vết lịch sử hàng ngàn năm của nhân loại Vào năm 764, vùng Tân Kỳ thuộc đất Hàm Hoan dưới triều đại nhà Đường (Trung Quốc) đã ghi dấu ấn quan trọng trong quá trình phát triển văn hóa và xã hội.
Tân Kỳ nằm trong đất Hoan Châu (Diễn Châu)
Năm Quang Thuận thứ X (1469) Lê Thánh Tông định lại bản đồ thì Tân
Kỳ lại thuộc đất của Quỳnh L-u bây giờ Lúc đó vua Lê Thánh Tông đã cử Lý
Lý Nhật Quang đã thực hiện việc khai hoang và mở rộng đất canh tác tại Nghệ An, đồng thời cải thiện hạ tầng giao thông bằng cách xây dựng các con đường mới.
Th-ợng Đạo) ở phía Tây miền núi Nghệ An, trong đó có con đ-ờng đi qua đất
Tân Kỳ có tuyến đường quan trọng kéo dài từ xã Giang Sơn (Đô L-ơng) đến giáp huyện Nghĩa Đàn, nối với Bãi Chành - Nh- Xuân (tỉnh Thanh Hoá) Con đường này xuyên qua rừng núi, phục vụ cho việc vận chuyển lương thực, khí giới và di chuyển của người dân Châu Lỵ (tỉnh Thanh Hoá) đến Hoa.
L- (Cố Đô tỉnh Ninh Bình) là nơi mà nghĩa quân Lam Sơn, do anh hùng Lê Lợi chỉ huy, đã từng hành quân dọc theo sông Con, đi qua các xã như Nghĩa Đồng, Nghĩa Thái và Nghĩa.
Hoàn, Nghĩa Phúc rồi dừng chân tập kết bãi Lơi Lơi thuộc đất ba xã nh-:
Nghĩa Hành, Hương Sơn và Phú Sơn hiện nay nằm trong khu vực rừng núi Tân Kỳ, nơi Lê Lợi đã thiết lập hành dinh tạm thời để đánh bại đạo quân của S- Hựu Trang Trịnh Sơn.
Huyện Con Cuông, đặc biệt là mảnh đất Tân Kỳ, đã ghi dấu ấn lịch sử với chiến công lẫy lừng trong việc đánh bại quân Minh Nơi đây còn lưu giữ nhiều di tích lịch sử quan trọng như Tập Mã, bãi Lơi Lơi, Đồng Voi, núi Đồn, Khe Mài và đền Tả Ngạn, thể hiện tinh thần kiên cường của nghĩa quân.
Những ngày hào hùng của nghĩa quân Lam Sơn vẫn được ghi nhớ trong lòng người dân Tân Kỳ Vào thế kỷ XVIII, chế độ phong kiến Việt Nam bắt đầu suy vong, dẫn đến cuộc khởi nghĩa Lê Duy Mật năm 1738 Tại Tân Kỳ, Lê Duy Mật đã xây dựng nơi đây thành căn cứ vững chắc để chống lại triều đình, nhằm giành lại ruộng đất cho dân Tuy nhiên, do lực lượng mỏng và thế yếu, cuộc khởi nghĩa đã sớm thất bại.
Cuối thế kỷ XIX, thực dân Pháp xâm lược Việt Nam, mất gần 30 năm (1858 - 1884) để bình định đất nước, trong khi chế độ phong kiến đầu hàng Trước tình hình đó, các sỹ phu yêu nước, tiêu biểu là Tôn Thất Thuyết, đã khởi nghĩa chống Pháp nhưng không thành công, đưa vua Hàm Nghi ra Thanh - Nghệ - Tĩnh làm căn cứ kháng chiến và phát động chiếu “Cần Vương” Nhân dân Tân Kỳ đã đứng lên dưới lá cờ khởi nghĩa Cần Vương, đấu tranh chống thực dân Pháp tại các xã Nghĩa Đồng, Nghĩa Bình, Nghĩa Hợp, đồng thời nơi đây cũng là chỗ trú ẩn cho lực lượng cách mạng, giúp họ tránh sự truy quét của thực dân Pháp và duy trì sức mạnh.
Các con đ-ờng huyết mạch giao thông quan trọng trên địa bàn Tân Kỳ và địa đầu đ-ờng mòn Hồ Chí Minh lịch sử
Tân Kỳ và địa đầu đ-ờng mòn Hồ Chí Minh lịch sử
1.2.1 Các con đ-ờng giao thông chiến l-ợc trên địa bàn Tân Kỳ
Huyện Tân Kỳ sở hữu nhiều con đường giao thông quan trọng, trong đó có các tuyến đường chiến lược như Đường 15A và Đường 15B, đã tồn tại từ lâu trong lịch sử, bắt nguồn từ thời vua Lê Thái Tông (1041) Những con đường này không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế mà còn là biểu tượng văn hóa của vùng đất này.
Lý Nhật Quang, tri châu Nghệ An, đã chủ trương khai phá, tu sửa và mở rộng con đường thượng đạo chiến lược Con đường này bắt đầu từ xã Giang Sơn (Đô Lương), đi qua Tân Kỳ, kéo dài đến huyện Nghĩa Đàn, và tiếp tục theo đường 19.5 lên Bãi Chành, kết nối với Như Xuân, Nông Cống và Long Linh.
Thọ Xuân (tỉnh Thanh Hoá)
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, Đảng và Nhà nước ta đã áp dụng các con đường chiến lược để vận tải và tiếp tế cho chiến trường miền Nam.
Các con đường đã được tu sửa và xây dựng lại, đảm bảo giao thông thuận lợi hơn Những con đường này kết nối với nhau tại một điểm địa đầu đường mòn Hồ Chí Minh, đặc biệt là đường chiến lược 15A, chạy qua các xã của huyện Tân Kỳ.
Nghĩa Đồng, Nghĩa Bình, Nghĩa Hợp, Nghĩa Dũng, rồi qua các xã Kỳ Tân và
Kỳ Sơn có con đường chiến lược dài 23 km, chạy song song với quốc lộ 15A Đường chiến lược 15B đi qua các xã trong huyện, trong khi đó, quốc lộ 15A có tổng chiều dài 26 km trên địa bàn huyện.
Hai con đường chiến lược không chỉ thuận lợi cho việc đi lại mà còn kết nối huyện Tân Kỳ với các huyện khác trong tỉnh như Nghĩa Đàn và Đô Lương Đường trại Lạt - Cây Chanh dài 30km, bắt đầu từ Thị trấn Lạt qua xã Hương Sơn, nông trường An Ngãi đến xã Đồng Văn, Tiên Kỳ, kết nối huyện Anh Sơn và Con Cuông với Tân Kỳ Đường Bến vệ Sông Con dài 22km, đi qua các xã như Nghĩa.
Đường nối liền từ thị trấn Thái Hoà (huyện Nghĩa Đàn) đến km0 ở thị trấn Lạt (Tân Kỳ) đi qua các địa điểm như Phúc, Nghĩa Hoàn, nông trường Sông Con, Nghĩa Thái, và Nghĩa Đồng Đây là tuyến đường quan trọng, bên cạnh đó, sông duy nhất trong khu vực là con Sông.
Con sông dài 72km chảy qua Tân Kỳ có nhiều đoạn cạn và sâu, với hình dạng quanh co, do đó chỉ có thể cho phép thuyền bè nhẹ chở từ vài ba tấn di chuyển.
Tất cả các con đường đều hội tụ tại điểm Km0 của đường mòn Hồ Chí Minh, nơi ghi dấu thời kỳ kháng chiến chống Mỹ Đường mòn Hồ Chí Minh ra đời và phát triển thành tuyến đường chiến lược quan trọng, đóng vai trò then chốt trong việc vận chuyển lực lượng và vật tư, góp phần giải phóng miền Nam và thống nhất đất nước.
1.2.2 Đ-ờng mòn Hồ Chí Minh ra đời và dấu ấn lịch sử
Đường 71, còn được gọi là đường Trường Sơn hay đường Hồ Chí Minh, bắt đầu từ ngã ba Lạt, có vị trí chiến lược quan trọng, là điểm đầu mạch giao thông của đường Hồ Chí Minh Tại huyện Tân Kỳ, con đường này dài 21km, đi qua các xã như Kỳ Sơn, Nghĩa Hành, và kéo dài sang tỉnh Hà Tĩnh, nối liền chiều dài Tổ quốc Đường 71 ra đời trong bối cảnh lịch sử kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược Việt Nam.
Năm 1954, Hiệp định Giơnevơ được ký kết, chia đất nước thành hai miền tạm thời theo vĩ tuyến 17 Miền Bắc tiến hành xây dựng chủ nghĩa xã hội trong hòa bình, trong khi miền Nam tiếp tục cuộc cách mạng dân tộc dân chủ, đấu tranh chống Mỹ nhằm thống nhất đất nước.
Trong bối cảnh miền Nam Việt Nam, Mỹ đã thay thế Pháp và thực hiện chính sách xâm lược kiểu mới nhằm chia cắt đất nước lâu dài Mục tiêu của họ là thực hiện chiến lược toàn cầu và thiết lập chính quyền Ngô Đình Diệm để tiến hành cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam.
BCHTW Đảng khẳng định rằng nhiệm vụ hiện nay của cách mạng Việt Nam là giải phóng miền Nam khỏi sự thống trị của đế quốc Mỹ và tay sai, nhằm giành độc lập dân tộc và thống nhất đất nước.
Nghị quyết còn chỉ rõ: "Con đ-ờng phát triển cơ bản cách mạng miền
Nam là cuộc khởi nghĩa nhằm giành lại quyền lực cho nhân dân, phù hợp với tình hình hiện tại của cách mạng Con đường này dựa chủ yếu vào sức mạnh quần chúng, kết hợp với lực lượng vũ trang để lật đổ chính quyền đế quốc và tay sai, từ đó thiết lập chính quyền cách mạng.
Nghị quyết XV BCHTW Đảng (1959) đã nhanh chóng được triển khai đến các cấp Đảng bộ, phù hợp với nguyện vọng của quần chúng, tạo ra phong trào khởi nghĩa đồng loạt, đập tan bộ máy cai trị của địch tại thôn xã Các căn cứ địa cách mạng sục sôi, yêu cầu hậu phương phải đáp ứng cao nhất cho cuộc chiến tranh giải phóng Khi Hiệp định Giơnevơ được ký kết, chúng ta đã thiết lập một "đường dây thống nhất" để tiếp nhận cán bộ, chiến sĩ và chuyển giao tài liệu, hàng hóa bí mật cần thiết Tuy nhiên, khi cuộc cách mạng miền Nam chuyển sang thế tấn công, "đường dây thống nhất" không còn phù hợp, cần thiết lập một tuyến vận tải chiến lược mới để đáp ứng khẩn trương các nhu cầu ngày càng tăng.
Âm m-u của đế quốc Mỹ trong chiến tranh phá hoại lần thứ nhất và công tác chỉ đạo bảo đảm giao thông Nghệ An (1965 - 1968)
nhất và công tác chỉ đạo bảo đảm giao thông ở Nghệ An (1965 - 1968)
2.1.1 Cuộc chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ đối với các trọng điểm giao thông trên địa bàn tỉnh Nghệ An và huyện Tân Kỳ (1965 - 1968)
Sau năm 1954, Mỹ đã vi phạm Hiệp định Giơnevơ, lật đổ Pháp tại Đông Dương và biến miền Nam Việt Nam thành thuộc địa mới Chính phủ bù nhìn độc tài Ngô Đình Diệm được dựng lên nhằm củng cố quyền lực cho chính quyền Ngụy, phục vụ cho chiến lược toàn cầu của Mỹ Các chiến lược chiến tranh kiểu mới, như "Chiến tranh đơn phương" của tổng thống Aixenhao và "Chiến tranh đặc biệt" của tổng thống, đã được áp dụng tại miền Nam Việt Nam.
Cuối năm 1964, hai cuộc chiến tranh kiểu mới của Mỹ đã thất bại, khiến đế quốc Mỹ rơi vào bế tắc và không còn hy vọng cải thiện tình hình Chính quyền Johnson đã thực hiện chiến lược "Chiến tranh cục bộ" tại miền Nam Việt Nam.
Nam gây ra chiến tranh phá hoại miền Bắc XHCN bằng không quân và hải quân, Mỹ dựng lên cái gọi "Sự kiện vịnh Bắc Bộ" ngày 5 tháng 8 năm 1964
Mỹ đánh phá ra miền Bắc XHCN với ba mục đích:
- Ngăn chặn mọi chi viện từ bên ngoài vào miền Bắc và sự chi viện từ miền Bắc vào miền Nam
- Phá huỷ tiềm lực kinh tế, quốc phòng, phá hoại công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội trên miền Bắc Việt Nam
- Uy hiếp tinh thần làm lung lay quyết tâm chống Mỹ cứu n-ớc của nh©n d©n ta [12,23]
Trong bối cảnh âm mưu tấn công vào hậu phương miền Bắc, tỉnh Nghệ An, đặc biệt là huyện Tân Kỳ, đã trở thành một trong những mục tiêu phá hoại nghiêm trọng của kẻ thù, và cũng là nơi chịu ảnh hưởng đầu tiên trong khu vực này.
Từ ngày 15 tháng 3 đến tháng 5 năm 1965, đế quốc Mỹ đã tiến hành các cuộc tấn công quy mô lớn nhằm vào các mục tiêu quân sự tại Nghệ An, tập trung vào việc phá hoại kho tàng và khu vực quân sự quan trọng Mục tiêu của chúng là làm suy yếu tiềm lực quốc phòng của Việt Nam trong cuộc chiến tranh nhân dân Trong cùng thời gian này, địch đã thực hiện 12 lần tấn công.
46 lần / chiếc máy bay địch đánh xuống khu vực Cát Mộng (Nghĩa Đàn) ; 22 lần chiếc đánh cảng Bến Thuỷ
Ngày 19 tháng 3 năm 1965 có 54 lần / tốp 162 lần / chiếc đánh kho chợ
Sủi (Đô L-ơng) và doanh trại s- đoàn 324 đã trở thành mục tiêu của địch khi chúng tiến hành tập kích vào một số địa điểm quân sự khác trên các trục đường giao thông vận tải, nhằm hỗ trợ cho chiến trường.
Ngày 31 tháng 3 năm 1965, có 250 lần chiếc máy bay địch đánh sân bay và cao điểm 200 Nghi Lộc
Ngày 10 tháng 4 năm 1965 đến 27 tháng 5 năm 1965 máy bay địch đánh Cầu Cấm, phà Bến Thuỷ, Cầu Bùng, cầu Hoàng Mai (quốc lộ 1A), đ-ờng
49 (quèc lé 46), khe KiÒn ( quèc lé 7 )
Từ tháng 6 năm 1965 đến 31 tháng 3 năm 1968 Mỹ mở rộng đánh phá các khu vực dân c- và tập trung đánh phá giao thông vận tải
Trong năm 1965, sau hai tháng đánh phá miền Bắc, không quân Mỹ không cứu đ-ợc tình thế ngày càng xấu đi của nguỵ quân ở miền Nam Việt
Trong giai đoạn từ tháng 6 đến tháng 8 năm 1965, địch đã tăng cường các hoạt động đánh phá ở miền Bắc, không chỉ vào ban đêm mà còn cả ban ngày Tại Nghệ An, chúng tập trung vào việc tấn công các mục tiêu giao thông vận tải, gây ra nhiều thiệt hại cho các tuyến đường.
Năm 1967, địch mở rộng đánh phá ác liệt vào các mục tiêu của 98 xã, thị trấn đông dân c- nh-: Đô L-ơng, Thanh Ch-ơng, Nam Đàn, Diễn Châu,
Nghĩa Đàn, Tân Kỳ Máy bay Mỹ tập trung đánh vào hầu hết các tuyến đ-ờng giao thông trong Tỉnh, hình thành những trọng điểm nh-: Hoàng Mai, Cầu
Giát, Yên Lý, Cầu Cấm, Bến Thuỷ (quốc lộ 1A); Nghĩa Đàn, Bò Lăn, Sông
Vòng, Bãi Chành, Dốc Lụi ( quốc lộ 15 ); địch đánh vào các tuyến độc đạo hiểm yếu nh-: Rú Nguộc, eo Vực Rồng [12,26]
Vào tháng 8 năm 1965, sau khi phá hủy các cầu cống lớn, máy bay Mỹ bắt đầu tấn công các cầu cống nhỏ và bến bãi Đến tháng 10 năm 1967, chiến dịch tấn công mở rộng ra cả đường thủy, với năm 1966 ghi nhận 2.100 trận đánh vào giao thông vận tải tại Nghệ An.
Từ ngày 1 tháng 4 đến 31 tháng 10 năm 1968, mặc dù Mỹ hạn chế ném bom sau cuộc Tổng tiến công Mậu Thân, nhưng họ vẫn tập trung đánh phá ác liệt vào các tuyến giao thông nhằm ngăn chặn sự chi viện từ hậu phương cho miền Nam Trong suốt thời kỳ chiến tranh phá hoại, địch đã tập trung 63% lực lượng vào việc đánh phá giao thông vận tải, nhưng điều này không làm giảm ý chí quyết tâm thắng Mỹ của nhân dân ta.
Huyện Tân Kỳ, nằm trong tỉnh Nghệ An, có vai trò quan trọng với nhiều tuyến giao thông kết nối từ các tỉnh phía Bắc Các tuyến đường như 15A, 15B và bến vệ Sông Con từ huyện Quỳ Hợp, Nghĩa Đàn, Như Xuân, Thanh Hóa đều đi qua Tân Kỳ, hội tụ tại điểm Km0 ngã ba Lạt, được xem là điểm khởi đầu của đường mòn Hồ Chí Minh Chính vì vậy, Tân Kỳ được coi là "Vùng cán xoong", là mạch máu giao thông quan trọng của khu vực.
Trường Sơn, Mỹ đã huy động hàng ngàn máy bay để tiến hành các cuộc tập kích liên tục suốt ngày đêm, rải bom trên các tuyến đường giao thông quan trọng, nhằm cắt đứt các đường chiến lược.
Hồ Chí Minh và các tuyến đường như quốc lộ 15A, 15B, cùng với những cầu, phà như Phà Sen, Khe Thiềm, Khe Sâu, đều có vai trò quan trọng trong việc kết nối giao thông Tuy nhiên, mục đích của việc phá hủy các con đường này là nhằm cắt đứt nguồn chi viện từ phía Bắc vào Nam qua tuyến đường phía Tây.
Trong cuộc chiến tranh phá hoại lần thứ nhất 1965 - 1968 tại đất Tân
Trong thời kỳ chiến tranh, đế quốc Mỹ đã huy động máy bay ném hàng vạn tấn bom xuống các tuyến đường và cầu phà quan trọng, gây cản trở việc vận chuyển hàng hóa, quân trang và các vật tư khác đến miền Nam Những cuộc không kích này, bao gồm việc sử dụng máy bay B52 để rải thảm bom, đã diễn ra dọc theo quốc lộ từ xã Đức Thịnh đến xã Tây Hồ, Vực Rồng, nhằm ngăn chặn sự tiếp viện cho lực lượng miền Nam qua đường mòn Hồ Chí Minh.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ huyện Tân Kỳ, nhân dân nơi đây đã thể hiện tinh thần kiên cường, sẵn sàng hy sinh để bảo vệ các tuyến đường cho xe cộ lưu thông an toàn, bất chấp sự tấn công ác liệt của địch Họ quyết tâm giữ vững "Thà hy sinh tất cả" để bảo vệ miền Nam, đảm bảo rằng "Xe chưa qua nhà không tiếc" Với tinh thần "Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người", nhân dân Tân Kỳ đã kịp thời chi viện cho chiến trường miền Nam.
Nam đánh thắng giặc Mỹ xâm l-ợc
2.1.2 Tỉnh uỷ Nghệ An chỉ đạo đảm bảo công tác giao thông toàn
Tỉnh (1965 - 1968) Địch thực hiện âm m-u "Bóp nghẹt" [15,122] đánh phá quyết liệt những vùng hiểm yếu, hòng ngăn chặn sự chi viện của hậu ph-ơng ra tiền tuyến
Tr-ớc tình hình đó, ngày 21 tháng 5 năm 1965 Ban Th-ờng vụ Tỉnh uỷ họp bàn việc bảo đảm giao thông vận tải trong Tỉnh
Sau khi đánh giá tình hình mới, Tỉnh xác định vị trí chiến lược của mình là trung chuyển giữa hậu phương và tiền tuyến, nơi dễ bị tấn công Để đối phó với sự tập trung hỏa lực của địch nhằm ngăn chặn sự chi viện từ miền Bắc, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã đề ra kế hoạch chuyển hướng lãnh đạo về công tác giao thông Nghị quyết nhấn mạnh rằng công tác đảm bảo giao thông vận tải phục vụ tiền tuyến và sản xuất là nhiệm vụ hàng đầu cho Đảng bộ và nhân dân Tỉnh Để thực hiện nhiệm vụ này, Tỉnh đã phát động phong trào toàn dân tham gia vào công tác giao thông vận tải, với sự chủ trì của Ty giao thông và lực lượng dân quân tự vệ.
- Kiện toàn tổ chức chỉ đạo đảm bảo giao thông các cấp từ Tỉnh xuống huyện
Quân sự hóa trong tổ chức chỉ huy công tác đảm bảo giao thông vận tải là yếu tố quan trọng, liên quan đến sự phối hợp giữa ba lực lượng: chủ lực, chuyên môn của tỉnh và dân quân tự vệ Việc này không chỉ nâng cao hiệu quả trong công tác vận tải mà còn đảm bảo an ninh và trật tự trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.
Tại các xã dọc những trục đ-ờng tổ chức công binh dân quân, các huyện tổ chức các đội chuyên trách giao thông, ở Tỉnh có lực l-ợng công nhân
Đảng bộ huyện Tân Kỳ lãnh đạo giữ vững mạch máu giao thông ở địa đầu đ-ờng mòn Hồ Chí Minh (1965 - 1968)
thông ở địa đầu đ-ờng mòn Hồ Chí Minh ( 1965 - 1968).
2.2.1 Vị trí công tác giao thông vận tải tuyến đ-ờng Hồ Chí Minh trên địa bàn huyện Tân Kỳ
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, giao thông vận tải đóng vai trò cực kỳ quan trọng, kết nối miền Bắc với miền Nam Đây là mặt trận nóng bỏng, nơi cuộc chiến giữa ta và địch diễn ra quyết liệt Mục tiêu chiến lược của không quân Mỹ là đánh phá giao thông để cắt đứt sự chi viện từ miền Bắc Từ 1965 đến 1968, Mỹ đã sử dụng một lượng lớn máy bay và bom đạn nhằm vào hệ thống giao thông, đặc biệt là đường mòn Hồ Chí Minh và khu vực Km0 tại huyện Tân Kỳ, được coi là "Vùng cán Xoong".
Là tuyến đầu đ-ờng mòn Hồ Chí Minh, điểm nối hậu ph-ơng lớn miền
Bắc và miền Nam là bàn đạp cho các cuộc tiến công vào mục tiêu chiến trường miền Nam, trong đó Tân Kỳ cùng với toàn tỉnh Nghệ An và Quân khu IV trở thành trọng điểm bị không quân Mỹ đánh phá dữ dội Đây là tuyến đường Hồ Chí Minh, nơi thử thách ý chí, nghị lực và sức mạnh của quân và dân ta.
Quân và dân huyện Tân Kỳ đã thể hiện tinh thần anh hùng cách mạng, vượt qua nhiều gian khổ để đánh bại không quân Mỹ Với quyết tâm "Đánh địch mà đi, mở đường mà tiến" và "Sống bám trụ cầu đường, chết kiên cường dũng cảm", họ đã kiên trì giữ vững giao thông, đảm bảo sự chi viện mạnh mẽ cho tiền tuyến Mặt trận giao thông vận tải tại Tân Kỳ đã ghi dấu ấn trong lịch sử kháng chiến chống Mỹ, thể hiện sức mạnh của nghị lực, trí thông minh và lòng dũng cảm của người dân Tân Kỳ cũng như toàn thể dân tộc Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh.
2.2.2.Đảng bộ huyện Tân Kỳ lãnh đạo chiến đấu bảo vệ mạch máu giao thông, bảo vệ quê h-ơng ( 1965 - 1968)
Việc tổ chức và chỉ đạo đảm bảo mạch máu giao thông là biểu hiện rõ nét của ý chí và quyết tâm đánh bại giặc Mỹ của nhân dân Tân Kỳ trên tuyến đường chiến lược.
Hồ Chí Minh, điểm đầu Km0, là vùng đất chiến lược quan trọng, hội tụ các yếu tố Thiên thời, Địa lợi và Nhân hoà, mở đường giao thông bí mật cho cuộc kháng chiến Trong những năm chống đế quốc Mỹ, huyện Tân Kỳ đóng vai trò cầu nối giữa miền Bắc XHCN và tiền tuyến miền Nam, vừa là tuyến đầu của miền Bắc, vừa là hậu phương trực tiếp của miền Nam, nơi thông Bắc - Nam Nơi đây đã tiếp nhận nhiều nhân tài và vật lực chi viện cho chiến trường, bao gồm cả sự hỗ trợ cho cách mạng Lào và Campuchia.
Hồ Chí Minh là vùng "đất lửa", nơi diễn ra cuộc chiến ác liệt giữa ta và địch trong thời kỳ Mỹ tiến hành chiến tranh phá hoại miền Bắc Trong bối cảnh khó khăn đó, việc bảo đảm giao thông ở Km0 tuyến đường Hồ Chí Minh thể hiện sức mạnh, ý chí và quyết tâm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước của dân tộc ta.
Tỉnh Nghệ An, đặc biệt là huyện Tân Kỳ, là một trong những khu vực chịu đựng sự tàn phá nặng nề nhất bởi máy bay địch trong miền Bắc Tại đây, kẻ thù đã sử dụng nhiều loại vũ khí và phương tiện chiến tranh hiện đại như máy bay chiến lược B52, bom Laze và bom từ trường Trung bình, mỗi km² tại miền Bắc phải gánh chịu 6 tấn bom đạn, trong khi mỗi người dân phải chịu đựng 45,5 kg, con số này vượt xa mật độ bom mà Đức và Nhật phải trải qua trong Thế chiến II.
Trong bối cảnh khó khăn do chiến tranh, việc bảo đảm giao thông vận tải trên tuyến đường Hồ Chí Minh trở nên vô cùng quan trọng Nếu giao thông từ Bắc vào Nam được duy trì ổn định, cách mạng miền Nam sẽ phát triển thuận lợi, góp phần vào thắng lợi chung của cuộc kháng chiến chống Mỹ Vào tháng 10 năm 1965, Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương đã khẳng định rằng việc đảm bảo giao thông vận tải thông suốt là nhiệm vụ trung tâm, cấp bách của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân Nghị quyết Hội Nghị Trung ương Đảng lần thứ 12 (1965) nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì giao thông trên các chặng đường chiến lược Toàn Đảng, toàn quân và toàn dân cần vượt qua mọi khó khăn để bảo vệ các tuyến đường chi viện cho miền Nam Đồng thời, công tác tổ chức, điều chỉnh lực lượng và bảo vệ các tuyến đường cũng được tiến hành đồng bộ, nhằm khắc phục bom mìn, mở đường và vận chuyển vũ khí, lương thực cho đoàn 559 trên tuyến đường mòn Hồ Chí Minh.
Đảng bộ và Chính quyền huyện Tân Kỳ cần chỉ đạo đúng đắn để nhân dân hiểu rõ chủ trương, chính sách của Đảng, từ đó hình thành quyết tâm cao trong cộng đồng Huyện đã chú trọng quán triệt nhiệm vụ bảo đảm giao thông đến từng cán bộ, Đảng viên và người dân, giúp mọi người nhận thức được vai trò quan trọng của công tác này trong cuộc kháng chiến chống Mỹ Trong những năm tháng khốc liệt, quân và dân Tân Kỳ đã thể hiện trí thông minh và lòng dũng cảm, kiên cường bám trụ tại các điểm giao thông, giữ vững mạch máu giao thông để hỗ trợ chiến trường Phong trào bảo đảm giao thông với khẩu hiệu "Nhường nhà để hàng, nhường làng để xe" đã ghi dấu những chiến công của tập thể và cá nhân trong lịch sử kháng chiến giải phóng miền Nam.
Trong những năm kháng chiến chống Mỹ, việc bảo đảm giao thông vận tải trên tuyến đường mòn Hồ Chí Minh là một thách thức lớn, mặc dù kẻ địch đã sử dụng nhiều chiến lược và vũ khí hiện đại để ngăn cản Tuy nhiên, sự chi viện từ miền Bắc cho miền Nam vẫn diễn ra mạnh mẽ, thể hiện rõ thất bại chiến lược của địch và thắng lợi có ý nghĩa chiến lược của quân và dân huyện Tân Kỳ Thành công này có được là nhờ sự chỉ đạo tập trung, thống nhất và kịp thời của Trung ương Đảng.
Chính phủ và quân đội, cùng với sự lãnh đạo tài tình của Đảng bộ và chính quyền huyện Tân Kỳ, đã nhận được sự ủng hộ nhiệt tình từ nhân dân và các đoàn thể trong cuộc chiến đấu kiên cường trên quê hương Tân Kỳ anh hùng.
Với ý chí và tinh thần quyết tâm, Tỉnh ủy đã chỉ đạo thực hiện các chỉ thị và nghị quyết nhằm đảm bảo giao thông vận tải phục vụ tiền tuyến, từ cấp tỉnh đến cấp xã Việc chấp hành các nghị quyết của tỉnh là rất quan trọng trong công tác bảo vệ con đường chống giặc Mỹ.
Đảng bộ huyện Tân Kỳ nhận thức rõ tầm quan trọng của vị trí chiến lược giao thông vận tải, đặc biệt là tuyến đường mòn Hồ Chí Minh, khiến Tân Kỳ trở thành mục tiêu tấn công của không quân Mỹ Tuy nhiên, với tinh thần quyết tâm cao độ và truyền thống đánh giặc lâu đời, quân và dân Tân Kỳ đã tổ chức lực lượng phòng tránh và đánh địch hiệu quả Họ đảm bảo giao thông thông suốt, an toàn cho các đơn vị, kho tàng và hàng hóa, đồng thời bảo vệ tính mạng và tài sản cho nhân dân địa phương.
Tân Kỳ là một trong những địa bàn chiến lược quan trọng không chỉ của Nghệ Tĩnh mà còn của toàn quốc, nhờ vào địa hình đặc trưng của khu vực này.
Kỳ đã hình thành nên các cao điểm có giá trị về quân sự nh-: Cao điểm lèn
Rỏi, cao điểm 463 ở Phù Hà
Rừng núi âm u là điểm khởi đầu của con đường Trường Sơn, nối liền hai miền Nam - Bắc, nơi nhiều đơn vị bộ đội đã trú quân và huấn luyện tại Tân.
Phát huy truyền thống quê h-ơng anh hùng, xây dựng huyện Tân Kỳ giàu mạnh trong thời kỳ CNH, HĐH
Tân Kỳ giàu mạnh trong thời kỳ CNH, HĐH
2.3.1 Những khó khăn thách thức và b-ớc chuyển mình của huyện
Tân Kỳ về kinh tế- xã hội sau chiến tranh ( 1975- 1985)
Cuộc kháng chiến chống Mỹ từ năm 1954 đến 1975 đã gây ra sự đảo lộn lớn cho Tân Kỳ, ảnh hưởng đến nhiều dự án xây dựng kinh tế và cải thiện đời sống cho nhân dân.
Chiến tranh đã tàn phá nhiều xóm làng và đồng ruộng, khiến thời gian lao động trên ruộng đất bị gián đoạn do các trận đánh Nhiều người phải nhập ngũ hoặc tham gia vào các đội thanh niên xung phong, dẫn đến sự giảm sút trong lực lượng lao động nông nghiệp Tình hình này đặt ra nhiều thách thức cho cả xã hội và từng gia đình.
Năm 1975, miền Nam được giải phóng hoàn toàn, đất nước thống nhất và cùng nhau phát triển theo con đường chủ nghĩa xã hội Toàn dân phấn khởi, đặc biệt người dân Tân Kỳ đã tích cực hàn gắn vết thương chiến tranh để xây dựng cuộc sống mới.
Trong giai đoạn 1975 - 1985, Đảng bộ và nhân dân Tân Kỳ phải đối mặt với nhiều khó khăn lớn, bao gồm di sản của nền sản xuất tiểu nông, cơ sở vật chất nghèo nàn, và giao lưu kinh tế hạn chế Các yếu tố như lụt lội, hạn hán, và sâu keo thường xuyên đe dọa sản xuất Hầu hết lao động tại Tân Kỳ tập trung vào nông nghiệp, chủ yếu là độc canh lương thực với phương thức sản xuất lạc hậu, dẫn đến năng suất thấp và đời sống bấp bênh.
Tân Kỳ, như nhiều địa phương khác, đã phải đối mặt với những khó khăn to lớn do cuộc chiến tranh phá hoại ác liệt của đế quốc Mỹ Trong thời gian ngắn, cán bộ và nhân dân nơi đây không thể khắc phục hết những hậu quả nặng nề Dù được gọi là "An toàn khu", tất cả 17 xã và một thị trấn đều bị ảnh hưởng bởi bom đạn Chiến tranh đã tàn phá nhà cửa, phòng học, trạm xá, và nhiều ruộng đất còn đầy hố bom, chưa kể đến cầu cống, đường sá và các công trình phúc lợi khác Nhìn lại giai đoạn 1975 - 1985, Tân Kỳ đã trải qua nhiều khó khăn trong quá trình phát triển, nhưng Đảng bộ và nhân dân huyện đã giải quyết được nhiều vấn đề cơ bản, góp phần làm thay đổi bộ mặt của Tân Kỳ.
Chỉ sau một thời gian ngắn, Tân Kỳ đã lấp gần hết các hố bom trên những ruộng canh tác, nhanh chóng khôi phục và mở rộng các tuyến đường giao thông Đồng thời, địa phương cũng tiến hành sửa chữa và đào đắp thêm nhiều công trình thủy lợi như đập Kẻ Vình ở Giai Xuân, đập Trường Thọ ở Nghĩa Dũng, và đập "Ba Đảm Đang" ở Nghĩa Đồng.
Năm 1976, Tân Kỳ đ-ợc mùa cả đông lẫn hè thu.Tổng sản l-ợng l-ơng thực đạt 9,585 tấn."Diện tích gieo trồng v-ợt xa so với năm tr-ớc "[4,270]
Trong giai đoạn khó khăn từ cuối năm 1977 đến đầu năm 1978, sau khi trải qua lụt lội, hạn hán kéo dài gần 200 ngày đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp Lãnh đạo có xu hướng nóng vội, tập trung vào quy mô lớn và đẩy mạnh cơ giới hóa nông nghiệp mà không xem xét thực tế địa phương, dẫn đến lãng phí nguồn lực và khó khăn trong phân công lao động Việc thực hiện các Nghị quyết, Chỉ thị từ cấp trên thiếu sự phù hợp với điều kiện tự nhiên và đặc điểm dân cư của địa phương Kết quả là, đến năm 1980, tổng sản lượng lương thực giảm đáng kể, chỉ đạt hơn 6,400 tấn, trong khi bình quân hàng năm thường đạt 11,000 tấn.
Năm 1981, Tân Kỳ tập trung vào việc đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp toàn diện, với nhiệm vụ hàng đầu là tăng cường sản xuất lương thực để đáp ứng nhu cầu đời sống nhân dân, đạt 15,500 tấn vào cuối năm Thực hiện chỉ thị 100 về khoán sản phẩm trong nông nghiệp, Tân Kỳ đã điều chỉnh quy mô các hợp tác xã và khuyến khích phát triển kinh tế hộ gia đình, coi đây là yếu tố quan trọng trong việc cải thiện đời sống nhân dân Đại hội huyện Đảng bộ khoá XIII (1984) xác định Tân Kỳ là huyện nông, lâm, công nghiệp và giao thông vận tải, trong đó nông, lâm nghiệp là chính Để thúc đẩy nông nghiệp phát triển, Đại hội đã đề ra ba mũi chủ yếu: thuỷ lợi, cải tạo giống cây trồng và sức kéo.
Lâm Nghiệp tại Tân Kỳ có diện tích 35,265 ha, trong đó hơn 20.000 ha là đất có rừng, còn lại là đất trống và đồi trọc Kể từ năm 1985, Tân Kỳ đã ưu tiên bảo vệ rừng, kiên quyết ngăn chặn tình trạng đốt và phá rừng bừa bãi Địa phương đã tiến hành điều tra và quy hoạch sản xuất lâm nghiệp, đồng thời tìm ra các biện pháp tối ưu để phát triển ngành, bao gồm việc tăng cường vốn đầu tư, phương tiện và nguồn lao động nhằm nâng cao năng suất lao động trong lĩnh vực lâm nghiệp.
PAM Tân Kỳ cũng đã thực hiện việc giao đất giao rừng ở cả 17 xã, 3 nông tr-ờng và 1 thị trấn
Tân Kỳ đang trong giai đoạn phát triển công nghiệp và thủ công nghiệp, với việc xây dựng nhà máy đường Sông Con có công suất 100 tấn/ngày, cùng với 21 máy xay xát và nghiền thức ăn.
Mạng lưới giao thông vận tải ở Tân Kỳ bao gồm 120 km đường ôtô, 160 km đường xe bò lốp, 1200 km đường xe cải tiến và 72 km đường sông Các tuyến đường liên xã, liên thôn cùng với một số cầu cống chắc chắn đã được sửa chữa và nâng cấp sau chiến tranh, giúp người dân dễ dàng di chuyển và vận chuyển hàng hóa Công sức và tài chính mà nhân dân Tân Kỳ đã đầu tư cho giao thông không chỉ cải thiện khả năng đi lại mà còn thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.
Mặc dù phải đối mặt với nhiều khó khăn do thực trạng kinh tế xã hội sau chiến tranh, Tân Kỳ đã nỗ lực vượt qua và có sự chuyển mình rõ rệt trên mọi phương diện Điều này đã tạo nền tảng vững chắc để phát huy thế mạnh kinh tế xã hội trong thời kỳ đổi mới, đặc biệt là trong quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
2.3.2 Đ-ờng Hồ Chí Minh và công cuộc đẩy mạnh phát triển kinh tế
- xã hội huyện Tân Kỳ trong thời kỳ CNH, HĐH
Sau khi thoát khỏi cuộc chiến tranh chống Mỹ, Tân Kỳ đã đối mặt với cuộc khủng hoảng kinh tế xã hội giai đoạn 1975 - 1985, cùng với những khó khăn trong đường lối phát triển của cả nước Huyện Tân Kỳ, với cơ sở vật chất và hạ tầng kém phát triển, dân trí không đồng đều, chủ yếu là nông nghiệp tự cung tự cấp và chịu ảnh hưởng nặng nề từ thiên nhiên, đã phải đối mặt với nhiều thách thức Tuy nhiên, Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VI (1986) đã khởi xướng công cuộc đổi mới toàn diện, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam Huyện Tân Kỳ đã tận dụng lợi thế về đất đai đa dạng để phát triển một cơ cấu sản xuất nông nghiệp toàn diện, bao gồm trồng trọt, chăn nuôi, nghề rừng và chế biến nông - lâm sản Với nguồn lao động dồi dào và kinh nghiệm phong phú từ các nghề truyền thống, Tân Kỳ đã có cơ hội phát triển mạnh mẽ khi hội nhập vào cơ chế thị trường và tiếp cận nền sản xuất hàng hóa.
Trong những năm gần đây, tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất đã đạt bình quân trên 10% mỗi năm, với mức tăng trưởng 13,8% vào năm 2002 Tổng giá trị sản xuất đạt 726,4 tỷ đồng, tương ứng với giá trị sản xuất bình quân đầu người là 4,7 triệu đồng.
Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng giảm tỷ trọng nông nghiệp và tăng nhanh tỷ trọng công nghiệp, xây dựng và dịch vụ thương mại đã mang lại nhiều thay đổi tích cực Hệ thống điện lưới quốc gia đã phủ sóng toàn bộ 21 xã, thị trấn, trong khi mạng lưới giao thông phát triển mạnh mẽ, giúp ô tô có thể tiếp cận tất cả các xóm bản Cơ sở hạ tầng như trường học, bệnh viện, trạm xá và trụ sở làm việc đã được kiên cố hóa và nâng cấp Các nhà máy như nhà máy đường với công suất 1250 tấn/ngày, nhà máy phân vi sinh và các cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng, chế biến nông, lâm sản đang tạo ra động lực mới cho sự phát triển của ngành công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp.