GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
Cơ sở lý luận
1.1.Căn cứ nghiên cứu (căn cứ pháp lý; căn cứ khoa học) Điều 23 Luật giáo dục 2005 nêu rõ chăm sóc nuôi dưỡng là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong các trường mầm non “Giáo dục mầm non phải đảm bảo phù hợp với tâm sinh lý của trẻ em, hài hòa giữa nuôi dưỡng chăm sóc và giáo dục; giúp trẻ em phát triển cơ thể cân đối, khỏe mạnh, nhanh nhẹn
Ngày 22/12/2012 Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 226/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược quốc gia về dinh dưỡng giai đoạn 2011-
Năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030, việc cải thiện tình trạng dinh dưỡng được coi là trách nhiệm chung của các cấp, ngành và toàn thể nhân dân Đảm bảo dinh dưỡng cân đối và hợp lý là yếu tố quan trọng để phát triển toàn diện về thể chất và trí tuệ của người Việt Nam, nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống Mục tiêu đặt ra là đến năm 2020, tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em, đặc biệt là tình trạng thấp còi, sẽ giảm mạnh, góp phần nâng cao tầm vóc và thể lực của người dân Theo Thông tư số 07/2011/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo, tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục mầm non yêu cầu chiều cao và cân nặng của trẻ phải phát triển bình thường theo độ tuổi, đảm bảo sự phát triển thể chất theo mục tiêu chương trình giáo dục mầm non.
Công văn số 5396/BGDĐT - GDMN ngày 20/8/2012 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc hướng dẫn nhiệm vụ Giáo dục mầm non năm học 2012 -
Năm 2013, có chỉ đạo tăng cường các biện pháp phòng chống suy dinh dưỡng, nhằm giảm tỷ lệ trẻ em bị suy dinh dưỡng thể nhẹ cân xuống dưới 8% và tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng thể thấp còi dưới 10% Cần tiếp tục mở rộng mô hình phòng chống suy dinh dưỡng tại các cơ sở giáo dục mầm non, đặc biệt chú trọng vào việc ngăn chặn suy dinh dưỡng thể thấp còi và thiếu vi chất dinh dưỡng Đồng thời, quản lý chặt chẽ chất lượng bữa ăn tại các cơ sở tổ chức ăn bán trú, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm trong các cơ sở giáo dục mầm non.
Công văn số 251/GD&ĐT ngày 08 tháng 9 năm 2016 của Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Gia Lâm nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo an toàn tuyệt đối cho trẻ em trong các cơ sở giáo dục mầm non Đồng thời, công văn cũng yêu cầu nâng cao chất lượng tổ chức ăn bán trú cho trẻ trong năm học 2016-2017.
* Về công tác chăm sóc sức khoẻ và nuôi dưỡng trẻ: trong trường mầm non”
Theo Kế hoạch liên ngành số 1861/KHLN/YT-GD&ĐT ngày 25/4/2016 của Sở GD&ĐT và Sở Y tế Hà Nội, công tác phối hợp triển khai phòng chống dịch và đảm bảo an toàn thực phẩm trong trường học sẽ được thực hiện trong năm 2016.
Thực hiện Kế hoạch số 59/KH-UBND ngày 16/3/2016 của Uỷ ban nhân dân thành phố Tổ chức phong trào thi đua “An toàn thực phẩm”
Tiếp tục thực hiện nghiêm túc Thông tư số 13/2010/TT-BG về xây dựng trường học an toàn và phòng chống tai nạn thương tích trong giáo dục mầm non, cũng như Thông tư số 13/2016/TTLT-BYT-BGDĐT về công tác y tế trường học Đặc biệt chú trọng đến công tác phòng cháy chữa cháy trong các cơ sở giáo dục mầm non.
Theo Quyết định 149/2006/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, giáo dục mầm non là cấp học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển thể chất, trí tuệ, tình cảm và thẩm mỹ cho trẻ em Việt Nam Việc chăm sóc và phát triển giáo dục mầm non là trách nhiệm chung của các cấp chính quyền, các ngành, gia đình và toàn xã hội, dưới sự lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước.
1.2 Những khái niệm cơ bản về vấn đề nghiên cứu
Theo chữ Hán: "Chỉ đạo" tức là chỉ đường cho người khác đi, hoặc làm việc gì đó cho đúng hướng đã định trước
Theo từ điển tiếng Việt: “Chỉ đạo” là hướng dẫn theo đường hướng, chủ trương nhất định
Theo chức năng quản lý, "chỉ đạo" bao gồm việc thực hiện quyền chỉ huy và hướng dẫn triển khai nhiệm vụ Quản lý cần đôn đốc, động viên, giám sát, sửa chữa và thúc đẩy hoạt động phát triển Người quản lý phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng cá nhân và bộ phận trong tổ chức, đảm bảo đúng thẩm quyền, kế hoạch và vị trí công tác thông qua các quyết định quản lý.
Chăm sóc nuôi dưỡng trẻ tại trường mầm non là quá trình thực hiện các hoạt động theo chế độ sinh hoạt hàng ngày nhằm theo dõi và đánh giá sự phát triển của trẻ Mục tiêu là áp dụng các biện pháp tích cực để giúp trẻ phát triển cân đối và hài hòa về thể chất Các hoạt động chăm sóc nuôi dưỡng trẻ bao gồm nhiều khía cạnh quan trọng để đảm bảo sự phát triển toàn diện.
Chăm sóc sức khỏe và phòng chống dịch bệnh
Chăm sóc vệ sinh trong trường mầm non”
7 Đảm bảo an toàn và phòng chống tai nạn thương tích
1.2.3 Chỉ đạo thực hiện tốt các hoạt động chăm sóc nuôi dưỡng:
Quá trình quản lý trong giáo dục mầm non bao gồm việc tác động, tổ chức và hướng dẫn giáo viên cũng như nhân viên thực hiện các hoạt động chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ theo quy định của ngành học Điều này nhằm đảm bảo thực hiện đúng nhiệm vụ cấp học mầm non và quy chế chuyên môn trong năm học, từ đó đạt được kết quả tốt nhất trong công tác giáo dục.
1.3 Ý nghĩa/ tầm quan trọng của vấn đề nghiên cứu
Việc áp dụng các biện pháp hiệu quả trong chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ mầm non là rất quan trọng, giúp nâng cao chất lượng giáo dục và chăm sóc trẻ Chất lượng này không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển và sức khỏe của trẻ mà còn góp phần nâng cao uy tín của nhà trường trong cộng đồng Khi trẻ em được chăm sóc tốt, vai trò của nhà trường sẽ được phụ huynh và xã hội công nhận, từ đó tạo ra sự gắn kết mạnh mẽ giữa nhà trường và cộng đồng.
Đội ngũ cán bộ quản lý với kinh nghiệm phong phú sẽ giúp đánh giá hiệu quả hoạt động, nhận diện những điểm mạnh và yếu, từ đó đưa ra các biện pháp khắc phục nhằm nâng cao chất lượng chỉ đạo tại nhà trường.
Giáo viên sẽ được hướng dẫn từng bước để cải thiện kỹ năng chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ, đáp ứng nhu cầu của phụ huynh và xã hội Đội ngũ nhân viên sẽ được trang bị kiến thức về vệ sinh an toàn thực phẩm, dinh dưỡng, cách chọn và chế biến thực phẩm, cũng như kỹ năng nấu ăn và tính khẩu phần ăn cho trẻ Mục tiêu là tạo ra một môi trường chăm sóc tốt nhất cho trẻ, giúp trẻ khỏe mạnh, nhanh nhẹn và phát triển hài hòa, từ đó chuẩn bị cho trẻ tự tin học tập và vui chơi trong môi trường giáo dục cao hơn.
Nâng cao chất lượng chăm sóc và giáo dục trẻ em là ưu tiên hàng đầu trong trường mầm non Để tạo ra môi trường học tập tốt, cần thiết phải có chế độ dinh dưỡng hợp lý Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên trường mầm non cần được trang bị kiến thức khoa học về chăm sóc và nuôi dạy trẻ, đồng thời biết kết hợp linh hoạt giữa chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục phù hợp với từng độ tuổi Quan trọng hơn, họ cần có tâm huyết với nghề, coi trẻ như con em của mình.
Cơ sở thực tiễn
2.1 Giới thiệu khái quát về nhà trường
Trường Mầm non nơi tôi công tác đã được công nhận đạt Chuẩn quốc gia mức độ 1 vào năm 2014 và kiểm định chất lượng cấp độ 2 vào năm 2015 Trường có cơ sở hạ tầng và vật chất khang trang, đầy đủ, đáp ứng tốt nhu cầu giáo dục cho trẻ em.
Trường mầm non đạt chuẩn Quốc gia với 10 phòng học tiêu chuẩn, đầy đủ các phòng chức năng và phụ trợ, cùng khu vườn cổ tích, hoa và cây cảnh Khu vực giáo dục thể chất được trang bị đồ dùng và đồ chơi phong phú cho trẻ Khuôn viên rộng rãi, có nhiều cây xanh bóng mát và sân chơi với đầy đủ đồ chơi ngoài trời, tạo môi trường học tập và vui chơi gọn gàng, sạch sẽ, thuận lợi cho sự phát triển của trẻ.
Trường mầm non hiện có 371 trẻ được chia thành 9 nhóm lớp, với sự tham gia của 38 cán bộ, giáo viên và nhân viên Đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên tại trường đều yêu nghề, mến trẻ, và hầu hết có năng lực cùng kinh nghiệm trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ.
Trong khu giáo dục thể chất, việc sử dụng đồ dùng và đồ chơi phù hợp đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển thể chất và tinh thần của trẻ Hiện nay, thực trạng chỉ đạo thực hiện các hoạt động chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ tại trường học cần được cải thiện để đảm bảo môi trường giáo dục an toàn và hiệu quả Các hoạt động này không chỉ giúp trẻ phát triển kỹ năng vận động mà còn tạo điều kiện cho sự sáng tạo và giao tiếp.
Chăm sóc và giáo dục trẻ mầm non cần sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội Trong những năm qua, thực hiện chính sách giáo dục của Đảng và Nhà nước, ngành mầm non huyện Gia Lâm đã triển khai chương trình giáo dục mới, nhằm phát triển toàn diện thể lực, ngôn ngữ, nhận thức, thẩm mỹ và tình cảm xã hội cho trẻ Mục tiêu là hình thành những cơ sở đầu tiên của nhân cách con người mới trong xã hội chủ nghĩa Việt Nam Bên cạnh việc nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục, nhận thức và hoạt động thực tế về chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ cũng cần được chú trọng.
Việc xây dựng kế hoạch chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ trong trường học chưa được quan tâm đúng mức, dẫn đến thiếu sự đồng bộ và gặp nhiều khó khăn Mức tiền ăn hàng ngày cho trẻ (14.000 đồng) không đủ để đảm bảo dinh dưỡng cần thiết, trong bối cảnh giá thực phẩm luôn biến động Tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng, đặc biệt là thể thấp còi, vẫn còn cao Hơn nữa, công tác truyền thông về dinh dưỡng và chăm sóc trẻ chưa được phổ biến đến từng hộ gia đình, ảnh hưởng đến hiệu quả chăm sóc tại trường mầm non.
Hợp tác giữa gia đình và nhà trường trong việc đảm bảo bữa ăn cho trẻ em chưa được thực hiện một cách chặt chẽ và thường xuyên, dẫn đến vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm và nhu cầu dinh dưỡng chưa được đáp ứng đầy đủ Nhiều phụ huynh thiếu kiến thức và không quan tâm đến chất lượng chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ Hơn nữa, đội ngũ cán bộ quản lý nhà trường mới được bổ nhiệm còn thiếu kinh nghiệm trong việc chỉ đạo các hoạt động chăm sóc trẻ, trong khi giáo viên trẻ mới ra trường cũng chưa có nhiều kinh nghiệm trong nhiệm vụ này.
Việc tìm ra các biện pháp hiệu quả để chỉ đạo hoạt động chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ trong trường mầm non là vô cùng quan trọng Những biện pháp này sẽ giúp nhà trường nâng cao chất lượng chăm sóc và giáo dục trẻ, từ đó thực hiện tốt hơn nhiệm vụ của mình.
2.3 Những thuận lợi, khó khăn:
2.3.1 Thuận lợi: Được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Phòng giáo dục và Đào tạo huyện Gia Lâm, đặc biệt đồng chí Hiệu trưởng nhà trường đã tạo điều kiện về mọi mặt
Nhà trường đã đầu tư đầy đủ trang thiết bị cho công tác chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ, với đội ngũ giáo viên mầm non có trình độ chuẩn, nghiệp vụ tốt và trách nhiệm cao Họ nhiệt tình và tâm huyết với nghề, cùng nhau thực hiện tốt mục tiêu năm học Đội ngũ nhân viên cũng đạt trình độ chuẩn và có kinh nghiệm đồng đều Đặc biệt, 100% trẻ được ở bán trú, tạo điều kiện thuận lợi cho việc chăm sóc và nuôi dưỡng.
Phụ huynh chấp hành đầy đủ nội qui, qui định của nhà trường
Luôn nỗ lực tìm tòi và học hỏi để vượt qua khó khăn, tôi đã chỉ đạo các hoạt động nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc, nuôi dưỡng và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm trong trường học.
Trường học bao gồm hai khu vực chính: khu bếp ăn và các phòng chức năng, cùng với khu lớp học Việc vận chuyển thức ăn từ bếp ăn riêng biệt đến lớp học gặp nhiều khó khăn Hơn nữa, một số giáo viên và nhân viên trẻ thiếu kinh nghiệm trong việc chế biến món ăn và chăm sóc trẻ nhỏ.
Nhiều phụ huynh học sinh còn thiếu kiến thức về chăm sóc nuôi dưỡng và an toàn thực phẩm Để giải quyết vấn đề này, tôi đã nghiên cứu và đề xuất một số biện pháp thực hiện tại trường mầm non nhằm nâng cao nhận thức và cải thiện tình hình.
Các biện pháp thực hiện
3.1 Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch chỉ đạo bồi dưỡng cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên về nhiệm vụ chăm sóc - nuôi dưỡng trẻ Đội ngũ cán bộ, giáo viên trường mầm non là lực lượng nòng cốt, lực lượng quyết định đến toàn bộ sự nghiệp giáo dục mầm non Họ là những người đặt nền móng cho sự nghiệp giáo dục nước nhà
Công tác bồi dưỡng nâng cao chất lượng chuyên môn cho cán bộ, giáo viên, nhân viên trong trường là nhiệm vụ hàng đầu nhằm khắc phục hạn chế trong công tác Để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và nâng cao phẩm chất đạo đức cũng như trình độ chuyên môn nghiệp vụ, Đảng, Nhà nước, Quốc hội và ngành Giáo dục đã ban hành nhiều chỉ thị, nghị quyết và văn bản chỉ đạo cụ thể, như trong Điều lệ trường mầm non và Luật giáo dục.
Nhà trường cần tăng cường công tác bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên và nhân viên, tập trung vào chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ em, bao gồm giáo dục sức khỏe, vệ sinh phòng bệnh, phòng chống tai nạn thương tích, cách sơ cấp cứu ban đầu, và đảm bảo an toàn thực phẩm, nhằm tạo môi trường an toàn cho trẻ tại trường mầm non.
* Đối với cán bộ quản lý phụ trách công tác chăm sóc nuôi dưỡng:
Ngay từ đầu năm học, việc xây dựng kế hoạch chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ là rất quan trọng Cần xác định các nội dung chính trong quản lý công tác này tại trường mầm non, nhằm đảm bảo sự phát triển toàn diện cho trẻ.
+ Chăm sóc dinh dưỡng, Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm
+ Chăm sóc sức khỏe và phòng chống dịch bệnh
+ Đảm bảo an toàn và phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ
Tham gia các lớp bồi dưỡng giúp người quản lý nhận thức rõ tầm quan trọng của việc chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ mầm non Để trẻ phát triển thể lực tốt, cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý, bao gồm sự cân đối giữa các nhóm thực phẩm và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm Một chế độ nuôi dưỡng tốt sẽ dẫn đến sức khỏe tốt, từ đó giúp trẻ phát triển trí tuệ thông minh, tạo nền tảng cho sự phát triển tương lai Đội ngũ cán bộ quản lý cần nắm vững các công việc cần thực hiện trong tổ chức công tác bán trú và thường xuyên cập nhật kiến thức mới về giáo dục mầm non.
Chương trình giáo dục mầm non đã cập nhật 12 dinh dưỡng quan trọng nhằm nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ quản lý về những điểm mới trong công tác chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ Nội dung này cũng sẽ được tuyên truyền đến các ban, ngành liên quan và phụ huynh, nhằm tạo sự phối hợp chặt chẽ trong việc chăm sóc trẻ nhỏ.
Để đảm bảo việc chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ hiệu quả, cần chú trọng đến các điều kiện tối thiểu như đầu tư cơ sở vật chất cho bếp ăn đạt tiêu chuẩn, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, trang thiết bị phục vụ cho công tác bán trú, cùng với việc duy trì vệ sinh trong ăn uống và ngủ nghỉ, đồng thời bảo đảm an toàn cho trẻ tại lớp học.
Xây dựng nội dung, hình thức tuyên truyền dinh dưỡng với các ban, ngành liên quan và phụ huynh trong việc phối hợp chăm sóc - nuôi dạy trẻ
Đội ngũ nhân viên nuôi dưỡng chủ yếu là những người trẻ tuổi, với kinh nghiệm làm việc còn hạn chế; trong đó, chỉ có 3 nhân viên có trên 6 năm kinh nghiệm, còn lại từ 2 tháng đến 3 năm Để cải thiện tình hình, Ban giám hiệu đã lên kế hoạch sắp xếp nhân viên mới làm việc cùng với những nhân viên kỳ cựu, nhằm giúp họ tích lũy kinh nghiệm Sau 2-3 tuần, các nhân viên mới sẽ được giao nhiệm vụ nấu chính Đồng thời, Ban giám hiệu cũng tăng cường kiểm tra và hỗ trợ trong quá trình làm việc để đảm bảo quy trình chế biến được thực hiện một cách thuần thục và hiệu quả.
Ngoài ra, cần bồi dưỡng cho đội ngũ nhân viên nuôi dưỡng nắm được một số nội dung sau:
Nắm chắc các quy định về nhà bếp như:
Người làm việc trực tiếp với thực phẩm cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về vệ sinh cá nhân, bao gồm việc rửa tay đúng cách, mặc đồ bảo hộ lao động, không đeo nhẫn, đeo khẩu trang theo quy định, và không hút thuốc hay ăn uống trong quá trình làm việc.
Quy định về trang thiết bị nhà bếp yêu cầu phù hợp với từng loại thực phẩm, bao gồm giá, kệ, tủ đựng, bát, thìa và nồi xông, đảm bảo vệ sinh và có hệ thống thông gió hợp lý Ngoài ra, cần có các biện pháp phòng chống côn trùng và động vật gây hại, với thiết bị không han rỉ được bảo dưỡng và làm sạch thường xuyên Các dụng cụ an toàn như bình ga, tủ hấp cơm, bếp ga, tủ hấp khăn và tủ sấy bát thìa phải đảm bảo độ chính xác và được kiểm tra, bảo trì định kỳ theo quy định để đảm bảo an toàn thực phẩm.
Theo Thông tư 30/2012/TT-BYT ngày 05 tháng 12 năm 2012 của Bộ Y tế, việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm trong trường mầm non là rất quan trọng Thông tư này quy định rõ các yêu cầu về vệ sinh thực phẩm, nhằm bảo vệ sức khỏe trẻ em và nâng cao chất lượng bữa ăn tại trường Các cơ sở giáo dục cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định này để đảm bảo an toàn và dinh dưỡng cho các em học sinh.
13 kiện an toàn thực phẩm đối với cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, kinh doanh thức ăn đường phố
Nắm được tầm quan trọng của các chất dinh dưỡng đối với sự phát triển của trẻ:
Chất dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe và sự phát triển của trẻ em, bao gồm các chất sinh năng lượng như đạm, chất béo và bột đường, cùng với các chất không sinh năng lượng như vitamin, khoáng chất và nước.
Chất đạm đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì và phát triển các chức năng sống, cấu trúc và tái tạo tổ chức trong cơ thể, đồng thời là thành phần chính của kháng thể giúp chống lại bệnh nhiễm khuẩn Ngoài ra, chất đạm còn quan trọng trong di truyền và phát triển hệ thần kinh, góp phần nâng cao trí tuệ và tầm vóc Nguồn thực phẩm giàu chất đạm bao gồm thịt, cá, sữa, trứng, tôm, cua từ động vật và đậu, đỗ, lạc, vừng từ thực vật Trẻ em cần được cung cấp một chế độ ăn cân đối giữa chất đạm động vật và thực vật, với tổng lượng chất đạm đạt từ 50-70% tùy theo độ tuổi.
Chất béo đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp năng lượng và các chất béo cần thiết cho cơ thể, đồng thời là dung môi hòa tan và chất mang vitamin tan trong chất béo, giúp trẻ hấp thu hiệu quả các vitamin này và tăng cường cảm giác ngon miệng Nguồn chất béo có thể đến từ động vật như sữa mẹ, bơ, sữa động vật và lòng đỏ trứng, hoặc từ thực vật như dầu lạc, dầu vừng, dầu dừa, đậu tương và hạt dẻ.
Chất bột đường (gluxit) là nguồn năng lượng chính cho cơ thể và đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của trẻ Gluxit tham gia vào cấu trúc tế bào và mô, đồng thời điều hòa các hoạt động của cơ thể Các nguồn thực phẩm cung cấp chất bột đường chủ yếu bao gồm ngũ cốc, hoa quả tươi, đường, mật, và bánh kẹo.