-1 - Bộ Giáo dục Đào tạo Trờng Đại học Vinh ***************** Hứa xuân hơng nâng cao hiệu quản lý VIC S DNG thiết bị dạy học Trờng trung cấp nghề bỉm sơn - hoá đề cơng luận văn thạc sĩ khoa học giáo dục Chuyên ngành : quản lý giáo dục MÃ số : 60.14.05 Vinh, th¸ng 4/ 2009 -2 - -3 - MỤC LỤC MỤC LỤC .1 NHỮNG TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN LỜI CẢM ƠN MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài: Mục đích nghiên cứu: Khách thể đối tượng nghiên cứu: Giả thuyết khoa học: Nhiệm vụ phạm vi nghiên cứu 5.2 Phạm vi nghiên cứu: Phương pháp nghiên cứu: .9 Đóng góp đề tài .10 Cấu trúc luận văn: .10 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 11 1.1 LỊCH SỬ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 11 1.2 MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN .12 1.2.1 THIẾT BỊ DẠY HỌC 12 1.2.2 QUẢN LÝ VÀ HIỆU QUẢ QUẢN LÝ 14 1.2.3 SỬ DỤNG VÀ BẢO QUẢN THIẾT BỊ DẠY HỌC 20 1.3 KHÁI QUÁT VỀ THIẾT BỊ DẠY HỌC Ở TRƯỜNG TRUNG CẤP NGHỀ VÀ YÊU CẦU SỬ DỤNG, BẢO QUẢN 27 1.3.1 DANH MỤC THIẾT BỊ GIÁO DỤC: 27 1.3.2.CHỨC NĂNG CỦA THIẾT BỊ DẠY HỌC TRONG QUÁ TRÌNH DẠY HỌC 30 1.3.3 CHẤT LƯỢNG THIẾT BỊ DẠY HỌC 31 1.4 Ý NGHĨA CỦA VIỆC QUẢN LÝ SỬ DỤNG VÀ BẢO QUẢN THIẾT BỊ DẠY HỌC Ở TRƯỜNG TRUNG CẤP NGHỀ 32 CHƯƠNG CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .33 2.1 KHÁI QUÁT VỀ ĐÀO TẠO NGHỀ Ở TỈNH THANH HÓA .33 2.1.1 KHÁI QUÁT THỰC TRẠNG NGUỒN NHÂN LỰC TỈNH THANH HÓA .33 2.1.2 THỰC TRẠNG CƠNG TÁC DẠY NGHỀ CỦA TỈNH THANH HĨA .33 -4 - 2.1.3 NHỮNG KHÓ KHĂN, HẠN CHẾ 37 2.1.4 NHỮNG VẤN ĐỀ RÚT RA ĐỂ THỰC HIỆN TỐT CÔNG TÁC DẠY NGHỀ 38 2.2 KHÁI QUÁT VỀ TRƯỜNG TRUNG CẤP NGHỀ BỈM SƠN – THANH HÓA 39 2.2.1 QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA NHÀ TRƯỜNG 39 2.2.2 TÌNH HÌNH TỔ CHỨC BỘ MÁY VÀ CÁN BỘ GIÁO VIÊN CỦA NHÀ TRƯỜNG .39 2.2.3 TÌNH HÌNH CƠ SỞ VẬT CHẤT CỦA NHÀ TRƯỜNG 40 2.3 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ VIỆC SỬ DỤNG VÀ BẢO QUẢN THIẾT BỊ DẠY HỌC Ở CÁC TRƯỜNG DẠY NGHỀ THỊ XÃ BỈM SƠN – THANH HÓA 40 2.3.1 THỰC TRẠNG VỀ CƠ SỞ VẬT CHẤT THIẾT BỊ DẠY HỌC .40 2.3.2 THỰC TRẠNG CÁN BỘ QUẢN LÝ THIẾT BỊ DẠY HỌC 42 2.3.3 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ VIỆC SỬ DỤNG VÀ BẢO QUẢN THIẾT BỊ DẠY HỌC .44 2.3.4 NGUYÊN NHÂN CỦA THỰC TRẠNG 51 CHƯƠNG 54 CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ VIỆC SỬ DỤNG VÀ BẢO QUẢN THIẾT BỊ DẠY HỌC Ở TRƯỜNG TRUNG CẤP NGHỀ BỈM SƠN – THANH HÓA 54 3.1 NGUYÊN TẮC XÁC ĐỊNH CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ 54 3.1.1 NGUYÊN TẮC MỤC TIÊU 54 3.1.2 NGUYÊN TẮC HIỆU QUẢ .54 3.1.3 NGUYÊN TẮC KHẢ THI 54 3.2 CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ VIỆC SỬ DỤNG VÀ BẢO QUẢN THIẾT BỊ DẠY HỌC 54 3.2.1 NHÓM BIỆN PHÁP QUẢN LÝ VIỆC SỬ DỤNG CÓ HIỆU QUẢ THIẾT BỊ DẠY HỌC CỦA GIÁO VIÊN TRONG GIỜ LÊN LỚP 54 3.2.2 NHÓM BIỆN PHÁP QUẢN LÝ VIỆC BẢO QUẢN CÓ HIỆU QUẢ THIẾT BỊ DẠY HỌC 63 3.2.3 BIỆN PHÁP LIÊN QUAN ĐẾN CÁC ĐIỀU KIỆN ĐẢM BẢO QUẢN LÝ CÓ HIỆU QUẢ VIỆC SỬ DỤNG VÀ BẢO QUẢN THIẾT BỊ DẠY HỌC 71 -5 - 3.3 KHẢO NGHIỆM VỀ SỰ CẦN THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ ĐỀ XUẤT .76 3.3.1 MỤC ĐÍCH KHẢO NGHIỆM .76 3.3.2 NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP KHẢO NGHIỆM 76 3.3.3 ĐỐI TƯỢNG KHẢO NGHIỆM 77 3.3.4 KẾT QUẢ KHẢO NGHIỆM VỀ SỰ CẦN THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC GIẢI PHÁP ĐÃ ĐỀ XUẤT 77 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .81 KẾT LUẬN: 81 KIẾN NGHỊ 82 2.1 Đối với Bộ lao động thương binh xã hội 82 2.2 Đối với HĐND UBNDtỉnh Thanh Hoá .83 2.3 Đối với đội ngũ cán quản lý trường dạy nghề 83 TÀI LIỆU THAM KHẢO 85 PHỤ LỤC -6 - NHỮNG TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN BCH TW BGD CBQL CĐ CTMT ĐH GD & ĐT GDTX – DN HĐDH HĐND LĐTB-XH NXB PHBM PPDH PTNN QLGD SGK TBDH TC THCN TW XHCN UBND Ban chấp hành Trung ương Bộ giáo dục Cán quản lý Cao đẳng Chương trình mục tiêu Đại học Giáo dục đào tạo Giáo dục thường xuyên – Dạy nghề Hoạt động dạy học Hội đồng nhân dân Lao động Thương binh -xã hội Nhà xuất Phịng học mơn Phương pháp dạy học Phương tiện nghe nhìn Quản lý giáo dục Sách giáo khoa Thiết bị dạy học Trung cấp Trung học chuyên nghiệp Trung ương Xã hội chủ nghĩa Ủy ban nhân dân -7 - LỜI CẢM ƠN Với tình cảm chân thành, tác giả xin bày tỏ lòng cảm ơn đến lãnh đạo nhà trường, Khoa sau Đại học trường Đại học Vinh tạo điều kiện thuận lợi cho học tập, nghiên cứu nâng cao trình độ đáp ứng yêu cầu đòi hỏi ngày cao nhiệm vụ Trong q trình nghiên cứu hồn thành luận văn, tác giả nhận động viên, giúp đỡ tận tình, tạo điều kiện thuận lợi cấp lãnh đạo, thầy giáo, cô giáo, bạn đồng nghiệp Tác giả chân thành cảm ơn:Hội đồng khoa học trường Đại học Vinh, Sở lao động thương binh- Xã hội tỉnh Thanh Hóa,các thầy giáo, giáo, đội ngũ cán quản lý trường Trung cấp nghề tỉnh Thanh Hóa đơng đảo đồng nghiệp tận tình giúp đỡ, cung cấp tài liệu, tạo điều kiện thuận lợi sở thực tiễn, đóng góp ý kiến quý báu cho việc nghiên cứu hoàn thành đề tài Đặc biệt, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS Phạm Minh Hùng – người hướng dẫn khoa học tận tâm bồi dưỡng kiến thức, phương pháp nghiên cứu, lực tư trực tiếp giúp đỡ tác giả hoàn thành luận văn Mặc dù cố gắng trình thực hiện, song luận văn khơng tránh khỏi thiếu sót, tác giả kính mong nhận lời dẫn thầy giáo, cô giáo, ý kiến trao đổi bạn bè, đồng nghiệp để luận văn hoàn thiện Xin chân thành cảm ơn! Tác giả luận văn -8 - MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài: Trong năm qua, với đổi đất nước, Ngành lao động TBXH thu thành quan trọng Đó việc mở rộng quy mơ, đa dạng hóa hình thức đào tạo, nâng cấp sở vật chất cho nhà trường nâng cao trình độ dân trí làm cho chất lượng giáo dục có chuyển biến bước đầu Mặc dù đạt thành bản, nhìn chung Chất lượng đào tạo nhiều yếu kém; khả sáng tạo học sinh, sinh viên yếu; chương trình, phương pháp dạy học,thiết bị dạy học, cịn lạc hậu, nặng nề, chưa thật phù hợp Trong thời kỳ phát triển hội nhập đất nước, cần phải “ Đổi tư giáo dục cách quán, từ mục tiêu, chương trình, nội dung, phương pháp đến cấu hệ thống tổ chức, chế quản lý để tạo chuyển biến toàn diện giáo dục nước nhà, tiếp cận với trình dộ giáo dục khu vực giới…ưu tiên hàng đầu cho việc nâng cao chất lượng dạy học Đổi phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên tăng cường sở vật chất nhà trường, phát huy khả sáng tạo độc lập suy nghĩ học sinh, sinh viên Coi trọng bồi dưỡng cho học sinh, sinh viên khát vọng mãnh liệt xây dựng đất nước giàu mạnh…”[26, 17] Nghị Hội nghị lần BCH Trung ương Đảng khóa IX định hướng phát triển Giáo dục – Đào tạo đến năm 2010 rõ: “ Tạo bước chuyển biến chất lượng giáo dục, trước hết nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo, thực giáo dục toàn diện, đặc biệt trọng giáo dục tư tưởng – trị, nhân cách, đạo đức, lối sống cho người học…Đổi nội dung chương trình, phương pháp giáo dục theo hướng chuẩn hóa, đại hóa, tăng cường giáo dục tư sáng tạo, lực tự học, tự tu dưỡng, tự tạo việc làm -9 - Tăng cường giáo dục hướng nghiệp, đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực đất nước địa phương vùng miền” [24, 5] Trong phát triển giáo dục nước nhà, để thực chiến lược giáo dục Đảng Nhà nước đề ra, Nghị 40/2000/QH10 Quốc hội đổi chương trình giáo dục phổ thơng rõ: “…Đổi nội dung, chương trình, sách giáo khoa, phương pháp dạy học phải thực đồng với việc nâng cấp đổi trang thiết bị dạy học…”[36, 11] “ Cả lý luận thực tiễn TBDH thành tố trình dạy học: Mục tiêu dạy học; nội dung dạy học, thiết bị dạy học, phương pháp dạy học; hình thức dạy học; kiểm tra đánh giá kết học tập học sinh…”[12, 78] Trong trình dạy học, TBDH có ý nghĩa to lớn TBDH cung cấp thơng tin xác, đầy đủ tượng, đối tượng, trình nghiên cứu, nâng cao hiệu q trình dạy học, nâng cao tính trực quan q trình dạy học Đây kênh thơng tin tác động đầy đủ lên giác quan học sinh TBDH nâng cao trình độ dạy học, tiết kiệm thời giờ, đặc biệt luyện tập, hình thành kỹ năng, kỹ xảo Trong học, TBDH làm thỏa mãn nhu cầu hiểu biết, say mê học tập học sinh Các TBDH kỹ thuật giải phóng giáo viên học sinh phần cơng việc túy kỹ thuật, dành thời cho hoạt động sáng tạo, giảm nhẹ lao động sư phạm giáo viên TBDH không sử dụng khuôn khổ chật hẹp trước chủ yếu minh họa, ngày TBDH đóng vai trị công cụ quan trọng hoạt động nhận thức học sinh Nhiều tác giả SGK môn học tự nhiên nhấn mạnh: “ Nếu dạy học mà TBDH đổi phương pháp giáo dục lần bị thất bại” [12, 78] Chính vậy, TBDH phải sử dụng sử dụng có hiệu Đây vấn đề quan trọng cần phải quán triệt thấu suốt cho tất người làm công tác giáo dục mà đặc biệt đội ngũ giáo viên -10- người làm công tác quản lý giáo dục Nếu thiết bị không sử dụng việc cung ứng TBDH cho trường thừa gây lãng phí lớn Đồng thời với việc đổi nội dung, chương trình phương pháp dạy học trường Trung cấp nghề, hệ thống TBDH phục vụ cho PPDH Ngành giáo dục cung cấp đầy đủ cho trường số lượng cấu Bước đầu chất lượng TBDH chưa cao, phương tiện kỹ thuật đại hỗ trợ dạy học thiếu, song giải việc cung cấp phương tiện dạy học cho PPDH Tuy nhiên thực tế địa bàn thị xã Bỉm Sơn – Thanh Hóa cho thấy việc sử dụng bảo quản TBDH cịn có hạn chế phổ biến: Hiệu sử dụng TBDH giáo viên chưa cao việc bảo quản TBDH chưa hợp lý dẫn đến tình trạng chung chưa phát huy đầy đủ vai trị quan trọng việc đổi PPDH Có nhiều nguyên nhân gây tình trạng này, cơng tác quản lý TBDH nhà trường có hạn chế đáng kể Chính chúng tơi lựa chọn đề tài: Nâng cao hiệu quản lý việc sử dụng bảo quản TBDH Trường Trung cấp nghề Bỉm Sơn – Thanh Hóa để nghiên cứu Mục đích nghiên cứu: Nhằm nâng cao hiệu sử dụng bảo quản TBDH Trường Trung cấp nghề Bỉm Sơn – Thanh Hóa Khách thể đối tượng nghiên cứu: 3.1 Khách thể nghiên cứu: Công tác quản lý việc sử dụng bảo quản TBDH 3.2 Đối tượng nghiên cứu: Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quản lý việc sử dụng bảo quản TBDH Trường Trung cấp nghề Bỉm Sơn – Thanh Hóa ... đề quản lý việc sử dụng bảo quản TBDH phương diện lý luận thực tiễn - Đề xuất số biện pháp có sở khoa học để nâng cao hiệu quản lý việc sử dụng bảo quản TBDH Trường Trung cấp nghề Bỉm Sơn – Thanh. .. cứu: Công tác quản lý việc sử dụng bảo quản TBDH 3.2 Đối tượng nghiên cứu: Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quản lý việc sử dụng bảo quản TBDH Trường Trung cấp nghề Bỉm Sơn – Thanh Hóa -11-... CỦA THIẾT BỊ DẠY HỌC TRONG QUÁ TRÌNH DẠY HỌC 30 1.3.3 CHẤT LƯỢNG THIẾT BỊ DẠY HỌC 31 1.4 Ý NGHĨA CỦA VIỆC QUẢN LÝ SỬ DỤNG VÀ BẢO QUẢN THIẾT BỊ DẠY HỌC Ở TRƯỜNG TRUNG CẤP