BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH  ĐỖ VĂN TIẾN ỨNG DỤNG PHẦN MỀM VIOLET ĐỂ THIẾT KẾ CÁC DẠNG BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN SỬ DỤNG TRONG GIỜ LUYỆN TẬP HÓA HỌC LỚP 11 - THPT LUẬN VĂN THẠC SỸ GIÁO DỤC HỌC CHUYÊN NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC HÓA HỌC m· sè: 60.14.10 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS CAO CỰ GIÁC VINH - 2011 LỜI CẢM ƠN Luận văn hồn thành Trường Đại học Vinh, khoa Hóa học trường Đại học Vinh, khoa Sau Đại học trường Đại học Vinh, Trường THPT Quan Hóa Để hồn thành luận văn này, tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc đến: - PGS.TS Cao Cự Giác giao đề tài, tận tình hướng dẫn tạo điều kiện thuận lợi cho việc nghiên cứu hoàn thành luận văn - PGS.TS Lê Văn Năm, PGS.TS Nguyễn Hoa Du, đóng góp nhiều ý kiến quý báu Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Chủ nhiệm Khoa Sau Đại học, Ban chủ nhiệm Khoa Hoá học - Trường Đại học Vinh thầy giáo, cô giáo, em học sinh trường THPT Quan Hóa giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi suốt trình nghiên cứu Xin cảm ơn tất người thân gia đình bạn bè động viên, giúp đỡ tơi q trình thực luận văn Vinh, tháng 01 năm 2012 Tác giả Đỗ Văn Tiến NHỮNG TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN TNKQ Trắc nghiệm khách quan TNTL Trắc nghiệm tự luận SGK Sách giáo khoa THPT Trung học phổ thông SGK Sách giáo khoa CNTT Công nghệ thông tin GV Giáo viên đvc Đơn vị cacbon PPDH Phương pháp dạy học 10 TNSP Thực nghiệm sư phạm 11 HS Học sinh 12 ĐC Đối chứng 13 MVT Máy vi tính 14 DH Dạy học 15 HCHC Hợp chất hữu 16 HHHC Hóa học hữu 17 CTCT Cơng thức cấu tạo 18 CTPT Công thức phân tử 19 HĐRCB Hiđrocacbon 20 LK Liên kết MỤC LỤC Trang MỞ ĐẦU I LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI II MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU.………… ……………….… Mục đích……………………………………………….………….….……….…….… 2 Nhiệm vụ đề tài……………………………………….………………….……… III ĐỐI TƯỢNG VÀ KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU ……… ……………… …… Đối tượng nghiên cứu …………………………………………….………….……… Khách thể nghiên cứu ……………………………… …………… ………………… IV PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU………………………….…… ……………… Phương pháp nghiên cứu thực tiễn 3 Phương pháp thực nghiệm sư phạm V GIẢ THUYẾT KHOA HỌC………………………………………………… …… VI NHỮNG ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI………………….………………….………… CHƯƠNG 1:TỔNG QUAN VỀ PHẦN MỀM VIOLET VÀ BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN …………………………………………… …………….… Giới thiệu phần mềm Violet…………………………….…………….………… … 1.1 Cài đặt chạy chương trình …………………………… …………… ….…… 1.1.1 Cài đặt từ đĩa CD…………………………………… ……… ……… …… … 1.1.2 Cài đặt từ trang bachkim.vn ……………………………… …………… … …8 1.1.3 Đăng kí quyền dùng thử…………………………… ………… …… Chạy chương trình Violet……………………………………… ……………….… 10 Các chức Violet ………………………………………… ……….……… 11 3.1 Tạo trang hình bản………………………………………… …… …… 11 3.1.1 Tạo trang hình …………………………………………… ………… 12 3.1.2 Nút “Ảnh, phim” ……………………………………………….…… ………… 13 3.1.3 Nút “Văn bản” ……………………………………………………… ………… 16 3.1.4 Nút “Công cụ”……………………………………………………… ……….… 17 3.2 Các chức soạn thảo trang hình ……………………… ………… …18 3.2.1 Sửa đổi xóa mục liệu có ……………………………… ………….18 3.2.2 Tạo hiệu ứng hình ảnh ……………………………………………….………… 18 3.2.3 Tạo hiệu ứng chuyển động biến đổi …………………….… …………19 3.2.4 Thay đổi thứ tự, chỉnh khóa đối tượng…………………… ……… 20 3.2.5 Chọn đối tượng danh sách …………………………………… ……… 21 3.2.6 Sao chép, cắt, dán tư liệu…………………………………………… …………22 Tạo siêu liên kết…………………………………………………………….…… 23 Văn nhiều định dạng ……………………………………………… ……… …25 5.1 Cách tạo văn nhiều định dạng……………………………………… ………25 5.2 Các thao tác xử lý đối tượng ảnh văn ………………… ………… 26 Sử dụng mẫu tập………………………………………………… …….……26 6.1 Tạo tập trắc nghiệm ……………………………………………….………… 26 6.3 Tạo tập ô chữ……………………………………………………… ………… 32 6.4 Tạo tập kéo thả chữ ………………………………………………… …… …34 Các chức khác Violet ………………………………………… …………38 7.1 Chức chọn trang bìa ……………………………………………… …….….38 7.2 Chọn giao diện giảng………………………………………………… … ….39 7.3 Soạn thảo hình cho trang giảng ………………………… ……… 40 Đóng gói giảng …………………………………… ………………… ….…… 41 Sử dụng giảng đóng gói …………….…………………………… …………43 9.1 Nội dung gói giảng cách chạy…………………………………… … … 43 9.2 Sử dụng giao diện giảng phím tắt ………………………… ……….44 9.3 Chỉnh sửa giảng sau đóng gói…………………………… ………….46 9.4 Bảng kí hiệu chuẩn LATEX……………………………………………….…….….46 Cơ sở lí luận tập trắc nghiệm khách quan ………………………….…… 49 2.1 Tr¾c nghiƯm tù ln (TNTL) ……………………………………… … … 49 2.1.1 Khái niệm 49 2.1.2 u nhợc điểm tr¾c nghiƯm tù ln……………… ………… …… 50 2.2 Tr¾c nghiƯm kh¸ch quan (TNKQ) …………………………………… ….50 2.2.1 Kh¸i niƯm ………………………………………………………… …… 50 2.2.2 Các loại câu hỏi trắc nghiệm khách quan 50 2.3 C©u hỏi phối hợp câu hỏi trắc nghiệm khách quan lo¹i nhiỊu lùa chän víi tù ln 55 2.4 Kỹ thuật soạn thảo trắc nghiệm khách quan 56 2.4.1 Giai đoạn chuẩn bị .56 2.4.2 Giai đoạn thực 56 TIỂU KẾT CHƯƠNG I………………………………………………………… ………58 CHƯƠNG 2: ỨNG DỤNG VIOLET VÀO VIỆC THIẾT KẾ CÁC DẠNG BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN SỬ DỤNG TRONG GIỜ LUYỆN TẬP HÓA HỌC LỚP11 59 Ứng dụng violet thiết kế dạng tập trắc nghiệm khách quan hóa học lớp 11 59 1.1 Dạng kéo thả chữ 59 1.1.1 Nguyên tắc 59 1.1.2 Thiết kế số tập cụ thể………………………… …………… ……… 59 1.2 Dạng điền khuyết 69 1.2.1 Nguyên tắc 69 1.2.2 Thiết kế số tập cụ thể .69 1.3 Dạng đúng/sai .77 1.3.1 Nguyên tắc 77 1.3.2 Thiết kế số tập cụ thể 78 1.4 Dạng nhiều lựa chọn .88 1.4.1 Nguyên tắc 88 1.4.2 Một số tập cụ thể .88 Sử dụng dạng tập tập trắc nghiệm thiết kế phần mềm violet vào luyện tập hóa học lớp 11 106 2.1 Cấu trúc luyên tập 98 2.2 Cách thiết kế giảng 98 2.3 Những ưu điểm hạn chế phần mềm …………………… … …….……126 2.3.1 Ưu điểm ………………………………………………………………… ………126 2.3.2 Hạn chế khắc phục ……………………………………………….… …… 127 2.4 Sử dụng dạng tập tập trắc nghiệm thiết kế phần mềm violet vào luyện tập hóa học lớp 11 127 TIỂU KẾT CHƯƠNG ………………………………………………………… ……128 CHƯƠNG THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM………………………………………………………… 129 3.1 Mục đích thực nghiệm sư phạm………………………………………… 129 3.2 Đối tượng thực nghiệm…………………………….………………………… ….129 3.3 Nhiệm vụ thực nghiệm…………………………………………….…………….…130 3.4 Phương pháp thực nghiệm sư phạm………………………………………… 130 3.5 Kết thực nghiệm sư phạm……………………………………………… ….132 3.5.1 Nhận xét tiến trình dạy học ……………….………………………….… 131 3.5.2 Đánh giá kết học tập học sinh……………….……………… … …132 TIỂU KẾT CHƯƠNG 3……………………………………………………… … … 132 KẾT LUẬN CHUNG VÀ ĐỀ NGHỊ ……………………………………… …… ….137 Kết luận chung …………………………………………………………………… 137 Đề nghị …………………………………………………………… ……………….138 Các tài liệu tham khảo…………………………………………….…… ……………139 MỞ ĐẦU I LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI Hiện nước ta đẩy nhanh q trình cơng nghiệp hóa, đại hóa mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế để hội nhập với kinh tế – xã hội giới, nhằm tạo phát triển vượt bậc mục tiêu nâng cao toàn diện đời sống nhân dân nâng cao vị đất nước trường quốc tế Để đạt điều thiết phải nâng cao lực mặt nguồn lực người Vì nhiệm vụ đặt cho ngành giáo dục phải đào tạo người lao động mới, đáp ứng nhu cầu ngày cao thời kỳ đổi Từ nghị Đại hội Đảng đề “phải xác định rõ mục tiêu, nội dung đổi phương pháp giáo dục đào tạo, bước áp dụng phương pháp tiên tiến phương tiện đại vào trình dạy học ” Đảng nhà nước ta coi giáo dục quốc sách hàng đầu tập chung nguồn lực cho giáo dục nhằm tạo người thời kỳ mới, người có đức, có tài, người lao động tự chủ, động, sáng tạo có lực giải vấn đề thực tiễn đặt Với nhu cầu cấp thiết đặt vậy, năm qua, ngành giáo dục nói chung thầy giáo nói riêng khơng ngừng triển khai, tìm tịi, học hỏi đổi phương pháp dạy học nhằm làm nâng cao chất lượng giáo dục, hướng sử dụng phương tiện phát huy tính tích cực chủ động học sinh trình học tập, đặc biệt sử dụng Công nghệ thông tin Việc đưa tin học vào giảng dạy học tập nhiệm vụ quan trọng giáo dục bậc phổ thơng hiên nay, vừa điều kiện thiết yếu để đại hóa giáo dục, vừa để tận dụng mạnh cơng nghệ thơng tin tính tích cực nhằm phát huy tối đa tính tích cực, chủ động khả tiếp thu người học thơng qua giảng, tập có sử dụng công nghệ thông tin làm phương tiện Hiện có nhiều phần mềm ứng dụng cơng nghệ thơng tin cho giảng dạy mơn học nói chung cho mơn Hóa học nói riêng mà việc sử dụng chúng làm tăng khả tiếp thu kiến thức làm tăng hứng thú học tập học sinh phần mềm PowerPoint, Crocodile, ChemOffice, Violet Violet phần mềm có nhiều tính hỗ trợ cho giáo viên trính giảng dạy như: Giúp giáo viên tự xây dựng giảng máy tính cách nhanh chóng hiệu quả; violet có đầy đủ chức dùng để tạo trang nội dung giảng nhập liệu văn bản, cơng thức, hình ảnh, âm Đặc biệt giúp giáo viên thiết kế dạng tập trắc nghiệm khách quan giúp học sinh tiếp thu kiến thức cách hiệu quả, dạng tập đáp án đúng, nhiều đáp án đúng, ghép đôi, chọn sai, tập điền khuyết Với ưu điểm phần mềm violet với mong muốn góp tiếng nói chung vào công đổi dạy học nâng cao chất lượng giảng dạy mở rộng thêm khả ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học trường phổ thông chọn đề tài “Ứng dụng phần mềm Violet để thiết kế dạng tập trắc nghiệm khách quan sử dụng luyện tập hóa học lớp 11 – THPT” làm đề tài luận văn thạc sĩ II MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU Mục đích: Ứng dụng phần mềm Violet để thiết kế dạng tập trắc nghiệm khách quan nhằm làm tăng khả lĩnh hội kiến thức học sinh luyện tập hóa học khối 11 THPT Nhiệm vụ đề tài - Nghiên cứu sở lí luận đề tài - Nghiên cứu nội dung phương pháp úng dụng phần mềm để xây dựng dạng tập TNKQ nhằm làm tăng khả lĩnh hội kiến thức học sinh luyện tập hóa học khối 11 THPT - Tiến hành thực nghiệm để xác định tính khả thi hiệu biện pháp III ĐỐI TƯỢNG VÀ KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU Đối tượng nghiên cứu Sử dụng máy vi tính phần mềm violet để xây dựng dạng tập TNKQ luyện tập SGK 11 - THPT Khách thể nghiên cứu 10 - Phần II : Bài tập - Ta nhập liệu phần tiêu đề sau : 133 - Ở phần ta trình chiếu tập thiết kê sẵn, cần trình chiếu 2.3 Những ưu điểm hạn chế phần mềm 2.3.1 Ưu điểm Đây phần mềm ứng dụng phổ biến tiện lợi giáo viên, đặc biệt việc thiết kế tập trắc nghiệm để giảng dạy luyện tập nói riêng giảng dạy nói chung Ngồi chức giống Powerpoint hiệu ứng, chức trình chiếu v.v Violet có nhiều chức ưu việt hẳn việc thiết kế tập trắc nghiệm Bên cạnh phần mềm Violet hỗ trợ thêm việc đóng gói giảng file nén (.zip) theo chuẩn SCORM để tạo thành giảng E-learning E-learning hình thức học tập trực tuyến thơng qua mạng Internet mà khơng cần giáo viên q trình học Việc thực cách giáo viên soạn giảng với đầy đủ kiến thức tập thực hành, sau đưa lên hệ thống quản lý giảng, gọi hệ LMS (Learning Management System), ví dụ Moodle, BlackBoard, WebCT Sau học sinh vào học, giáo viên theo dõi quản lý học sinh vào học, học lâu, chí cịn biết mục xem xem lâu, làm tập đúng, tập sai, sai sai nào, điểm, kết cuối đạt hay chưa đạt, v.v 2.3.2 Hạn chế khắc phục 134 Hạn chế: - Để soạn thảo tập trắc nghiệm đòi hỏi giáo viên phải nhiều thời gian đầu tư hơn, đặc biệt soạn thảo luyện tập nhiều thời gian - Phần soạn thảo cơng thức hóa học theo chuẩn LATEX áp dụng việc soạn thảo tập trắc nghiệm, soạn thảo giảng gặp nhiều khó khăn việc đánh cơng thức hóa học Khắc phục: - Chỉ áp dụng phần mềm để soạn thảo dạng tập trắc nghiệm - Việc soạn thảo giảng nên phối kết hợp với phần mềm Powerpoint tiết kiệm nhiều thời gian va hiệu 2.4 Sử dụng dạng tập tập trắc nghiệm thiết kế phần mềm violet vào luyện tập hóa học lớp 11 - Các tập trắc nghiệm sử dụng luyện tập phải tập thiết kế trước phần mềm violet giáo viên biên soạn - Số lượng tập sử dụng tùy thuộc vào luyên tập, từ đến 10 tập - Để việc sử dụng có hiệu tập trắc nghiêm thiết kế phần mềm violet, giáo viên cần xác định rõ mục tiêu luyện tập, mức độ nhận thức học sinh, số dạng tập chuẩn bị tốt phương tiện hỗ trợ TIỂU KẾT CHƯƠNG Trong chương chúng tơi trình bày được: Úng dụng phần mềm violet để thiết kế dạng tập trắc nghiệm khách quan luyện tập hóa học lớp 11 - Nếu nguyên tắc để thiết kế dạng tập trắc nghiệm khách quan luyện tập hóa học lớp 11, bao gồm bốn dạng bản: Dạng kéo thả chữ, dạng điền khuyết, dạng đúng/sai, dạng nhiều lựa chọn - Chi tiết bước thiết kế dạng tập TNKQ nói thiết kế số tập cụ thể cho dạng 135 - Đánh giá ưu nhược điểm phần mềm việc ứng dụng để thiết kế dạng tập Cách thiết kế giảng phần mềm violet việc sử dụng tập TNKQ thiết kế phần mềm violet luyện tập để đạt hiệu CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM 3.1 Mục đích thực nghiệm sư phạm Mục đích thực nghiệm sư phạm (TNSP) kiểm tra tính đắn giả thuyết khoa học mà đề tài đặt ra, cụ thể kiểm tra hiệu việc sử dụng tập thiết kế phần mềm violet luyện tập Kết TNSP trả lời câu hỏi: Sử dụng tập thiết kế phần mềm violet luyện tập có góp phần nâng cao hứng thú học tập hoạt động học tập HS hay không? Chất lượng học tập HS qúa trình học tập với hỗ trợ tập thiết kế phần mềm violet luyện tập ? 136 Các Bài giảng điện tử, tài liệu hỗ trợ cho việc ôn tập, củng cố… xây dựng có phù hợp với thực tế giảng dạy trường THPT Quan Hóa hay chưa? (việc phân bố thời gian, mức độ kiến thức, phương pháp trình bày, ) Trả lời câu hỏi tìm thiếu sót, từ kịp thời chỉnh lí, bổ sung để đề tài hồn thiện, góp phần vào việc nâng cao chất lượng dạy học mơn hố học q trình đổi PPDH trường THPT 3.2 Đối tượng thực nghiệm Quá trình TNSP tiến hành trường THPT Quan Hóa – Quan Hóa Thanh Hóa - Lớp thực nghiệm chọn lớp 11A1: 24 HS, 11A2: 24 HS 11A7: 25 HS, 11A8: 25 HS Người dạy thực nghiệm thầy giáo Lê Văn Bình, giáo Lục Thị Thảo - Lớp đối chứng chọn lớp 11A3: 24 HS, 11A4: 24 HS 11A5: 25 HS, 11A6: 25 HS Người dạy thực nghiệm cô giáo Phạm Văn Tuân, giáo Hồng Thị Nga Các thầy, giáo dạy thực nghiệm có số năm cơng tác kinh nghiệm giảng dạy tổ chuyên môn đánh giá tương đương Căn vào kết tuyển sinh kết học tập học kỳ 1, lớp thực nghiệm đối chứng có chất lượng học tập tương đương 3.3 Nhiệm vụ thực nghiệm Trong trình TNSP thực nhiệm vụ sau:  Tổ chức dạy học luyện tập cho lớp đối chứng thực nghiệm - Với lớp thực nghiệm (TN): sử tập thiết kế phần mềm violet luyện tập kết hợp với Bài giảng điện tài liệu điện tử khác thiết kế, phương tiện kèm máy chiếu đa Projecter kết hợp với PPDH truyền thống giáo án, bảng, phấn, - Với lớp đối chứng (ĐC): sử dụng PPDH truyền thống, tiết dạy tiến hành theo tiến độ phân phối chương trình Bộ Giáo dục Đào tạo 137  So sánh, đối chiếu kết học tập xử lý kết thu lớp thực nghiệm lớp đối chứng 3.4 Phương pháp thực nghiệm sư phạm Trong trình TNSP, tiến hành dạy song song luyện tập lớp đối chứng thực nghiệm Trong tất học lớp thực nghiệm ý quan sát hoạt động, tính tích cực HS (thông qua thái độ học tập, trạng thái tâm lý, tinh thần hăng say xây dựng ý kiến em sau học), mức độ hiểu HS (thông qua chất lượng câu trả lời em GV phát vấn) Kết hợp quan sát định tính kết kiểm tra HS lớp để đánh giá cách khách quan chất lượng học Đồng thời ý, theo dõi tiến trình dạy học với hỗ trợ tập thiết kế phần mềm violet luyện tập, tổ chức trao đổi sau tiết dạy để rút kinh nghiệm cho học sau Cuối đợt TNSP, tổ chức kiểm tra cho HS lớp theo hai hình thức: trắc nghiệm khách quan (TNKQ) kiểm tra viết Mục đích kiểm tra: - Đánh giá mức độ tiếp thu giảng, khả hiểu, nắm vững khái niệm phần hoá học đại cương - Đánh giá khả vận dụng vào số tình cần có suy luận, sáng tạo khả áp dụng lý thuyết để giải tập cụ thể - Phát sai lầm phổ biến HS để kịp thời điều chỉnh Ngoài tổ chức kiểm tra đánh giá chúng tơi cịn tổ chức thăm dị, tìm hiểu ý kiến HS lớp thực nghiệm việc sử dụng tập thiết kế phần mềm violet luyện tập từ có điều chỉnh phù hợp 3.5 Kết thực nghiệm sư phạm 3.5.1 Nhận xét tiến trình dạy học Quan sát học lớp thực nghiệm thực theo tiến trình dạy học xây dựng, chúng tơi có nhận xét sau: 138 - Có thể tiến hành dạy học với hỗ trợ tập thiết kế phần mềm violet luyện tập tiết học bình thường Các giảng điện tử xây dựng phù hợp với việc sử dụng lớp giáo viên việc tự học HS, tập có nội dung ơn tập, hệ thống hố kiến thức, rèn luyện kỹ vận dụng lý thuyết có khả hỗ trợ tốt cho mục đích tự học, tự nghiên cứu thực nhiệm vụ học tập GV đề Tuy nhiên hiệu hoạt động dạy học cao có kết hợp hài hoà với PTDH truyền thống khác - Khai thác triệt để khả hỗ trợ tập thiết kế phần mềm violet luyện tập tiến trình dạy học tạo mơi trường dạy - học có tương tác tích cực GV HS Thực tế triển khai chứng tỏ hình thức dạy học theo kiểu thiết kế - thi cơng có hỗ trợ tập thiết kế phần mềm violet luyện tập mang lại hiệu khả quan có tính khả thi điều kiện - Sử dụng tập thiết kế phần mềm violet luyện tập tập thiết kế phần mềm violet luyện tập tập thiết kế phần mềm violet luyện tập có tác dụng tích cực hố, thu hút ý HS vào học Kết điều tra cho thấy sử dụng tập thiết kế phần mềm violet luyện tập làm cho trình dạy học mơn Hố trở nên sinh động HS tỏ thích thú với mơn Hố, tự nguyện tham gia vào hoạt động học tập, xây dựng sơi tích cực 3.5.2 Đánh giá kết học tập học sinh Sau tổ chức cho HS làm kiểm tra tiến hành chấm xử lí kết thu theo phương pháp thống kê toán học Các bảng thống kê điểm số Bảng thống kê số % HS đạt diểm Xi trở xuống Vẽ đường cong tần suất luỹ tích Tính tham số thơng kê: X , S2, S, V 139 10 Điểm trung bình: X = n ∑X i i= ∑n (X 10 i Phương sai: n Độ lệch chuẩn: S = S S2 = i i =1 −X i ) n −1 Hệ số biến thiên: V = S 100% X (Trong Xi điểm số HS; n số HS tham gia kiểm tra) Thống kê kết kiểm tra: Bảng 3.1 Bảng thống kê điểm số kết kiểm tra Bài KT Lớp Số Điểm số HS 10 98 0 0 16 18 15 24 17 ĐC 98 0 12 21 17 13 19 TN 98 0 13 18 22 25 11 ĐC Viết TN TNKQ 98 0 19 23 21 20 Bảng 3.2 Bảng thống kê điểm số hai kiểm tra Lớp Số Số Điểm số HS KT 10 TN 98 196 0 21 34 40 40 35 22 ĐC 98 196 0 13 31 44 38 33 25 10 Bảng 3.3 Bảng thống kê số HS đạt điểm từ Xi trở xuống Lớp Số Số Số HS đạt điểm từ Xi trở xuống HS KT 10 TN 98 196 0 25 59 99 139 174 196 196 ĐC 98 196 0 15 46 90 128 161 186 196 196 140 Bảng 3.4 Bảng thống kê số % HS đạt điểm từ Xi trở xuống Lớp Số Số Số % HS đạt điểm từ Xi trở xuống HS KT 10 TN 98 196 0 12.8 30.1 51.5 70.9 88.8 100 100 ĐC 98 196 0 8.26 23.8 44.9 65.3 82.1 94.9 100 100 Từ số liệu bảng 3.2 bảng 3.4 biểu diễn đồ thị điểm số đường cong tần suất luỹ tích lớp đối chứng thực nghiệm Hình 3.1 Đồ thị điểm số kiểm tra nhóm ĐC TN Hình 3.2 Đồ thị đường tần suất luỹ tích nhóm ĐC TN 141 Bảng 3.5 Các thông số thống kê: Lớp Số HS Số KT X S2 S V% TN 98 196 6.44 2.52 1.59 24.7 ĐC 98 196 5.79 2.76 1.66 28.7 Từ bảng 3.5 ta thấy: điểm trung bình cộng HS lớp thực nghiệm cao lớp đối chứng, nhiên chưa thể khẳng định chất lượng học tập HS lớp thực nghiệm tốt so với lớp đối chứng Ở nảy sinh vấn đề: chênh lệch phải sử dụng tập thiết kế phần mềm violet luyện tập thực tốt dạy học thơng thường hay ngẫu nhiên mà có? Để trả lời câu hỏi chúng tơi tiếp tục xử lí số liệu TNSP phương pháp kiểm định thống kê Kiểm định thống kê: Giả thuyết H0: X TN = X DC giả thuyết thống kê (hai PPDH cho kết ngẫu nhiên, không thực chất) Giả thuyết H1: X TN > X DC đối giả thuyết thống kê (PPDH với hỗ trợ MVT thực tốt PPDH thông thường) Chọn mức ý nghĩa α = 0.05 Để kiểm định giả thuyết H1 ta sử dụng đại lượng ngẫu nhiên Z Với Z= X TN − X DC 2 S1 S + n1 n2 Trong đó: n1 = 196, n2 = 196; S12 = 2.52, S 22 = 2.76 ; X TN = 6.44 ; X DC = 5.79  Z = 3.96 Với α = 0.05 ta tìm giá trị giới hạn Zt: ϕ ( Z t ) = − 2α − 2.0,05 = = 0.45 2 Tra bảng giá trị Laplace ta có Zt = 1.65 So sánh Z Zt ta có: Z > Zt Vậy với mức ý nghĩa α = 0.05, giả thuyết H0 bị bác bỏ giả thuyết H1 chấp nhận Do X TN > X DC thực chất, không 142 phải ngẫu nhiên Nghĩa việc DH luyện tập có sử dụng tập thiết kế phần mềm violet thực có hiệu so với PPDH thông thường Đánh giá chung thực nghiệm sư phạm: - Điểm trung bình cộng HS lớp thực nghiệm cao lớp đối chứng, đại lượng kiểm định Z > Zt chứng tỏ việc sử dụng tập thiết kế phần mềm violet luyện tập thực có hiệu - Hệ số biến thiên giá trị điểm số lớp thực nghiệm nhỏ lớp đối chứng chứng tỏ: độ phân tán điểm số quanh điểm trung bình lớp thực nghiệm nhỏ lớp đối chứng Điều phản ánh thực tế lớp học thực nghiệm: hầu hết HS tham gia xây dựng cách tích cực đạt kết cao kiểm tra chênh lệch HS lớp - Đồ thị tần số luỹ tích hai lớp cho thấy: chất lượng học lớp thực nghiệm thực tốt lớp đối chứng Ở lớp thực nghiệm có nhiều điểm số cao lớp đối chứng (đồ thị nằm phía dưới, dịch phải) Như vậy, sử dụng tập thiết kế phần mềm violet luyện tập để giảng dạy làm cho khơng khí học tập sơi nổi, HS học tập tích cực kích thích khả tìm tòi, sáng tạo em Về mặt định lượng, tổ chức dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, tự lực giải vấn đề học tập HS với tập đem lại hiệu bước đầu việc nâng cao chất lượng học tập Như vậy, sử dụng tập thiết kế phần mềm violet luyện tập góp phần thực tốt chủ trương đổi PPDH nay, nhiên để việc áp dụng thực có hiệu địi hỏi phải có nỗ lực lớn từ phía GV TIỂU KẾT CHƯƠNG Qua đợt thực nghiệm cho thấy đề tài bước đầu có tính khả thi, học sinh hứng thú với phương pháp dạy học Phương pháp tăng cường tính tích cực, tự lực học sinh trình hình thành kiến thức mới, khắc phục số sai lầm học sinh học luyện tập Tuy nhiên, điều kiện thời gian nghiên cứu hạn chế, với khuôn khổ luận văn tiến hành thực nghiệm trường THPT với số 143 lượng có hạn, việc đánh giá hiệu đề tài chưa mang tính khái quát Chúng hy vọng tiếp tục giải vấn đề thời gian tới để áp dụng cách đại trà trường THPT KẾT LUẬN CHUNG VÀ ĐỀ NGHỊ Kết luận chung Qua trình nghiên cứu thực đề tài “ Ứng dụng phần mềm violet để thiết kế dạng tập TNKQ sử dụng luyện tập hóa học lớp 11 – THPT ” chúng tơi hoàn thành nội dung sau: - Trong phần giới thiệu phần mềm violet, cách cài đặt chạy chương trình chức phần mềm Đặc biệt chương giới thiệu dạng tập trắc nghiệm có sẵn cách thiết kế tập - Nêu lên ưu nhược điểm phần mềm so với phần mềm ứng dụng giảng dạy hành powerpoint, chems office v.v - Ở nêu lên khái niệm, phân loại tập TN đánh giá ưu nhược điểm dạng tập trắc nghiệm khách quan - Kĩ thuật soạn thảo dạng tập trắc nghiệm khách quan cho phù hợp với đối tượng học sinh vùng miền khác - Nếu nguyên tắc để thiết kế dạng tập trắc nghiệm khách quan luyện tập hóa học lớp 11, bao gồm bốn dạng bản: Dạng kéo thả chữ, dạng điền khuyết, dạng đúng/sai, dạng nhiều lựa chọn - Chi tiết bước thiết kế dạng tập TNKQ nói thiết kế số tập cụ thể cho dạng - Đánh giá ưu nhược điểm phần mềm việc ứng dụng để thiết kế dạng tập 144 - Cách thiết kế giảng phần mềm violet việc sử dụng tập TNKQ thiết kế phần mềm violet luyện tập để đạt hiệu - Thông qua đợt thực nghiệm cho thấy đề tài bước đầu có tính khả thi, học sinh hứng thú với phương pháp dạy học Phương pháp tăng cường tính tích cực, tự lực học sinh trình rèn luyện bổ xung kiến thức mới, khắc phục số sai lầm thụ động học sinh học luyện tập Tuy nhiên, điều kiện thời gian nghiên cứu hạn chế, với khuôn khổ luận văn tiến hành thực nghiệm trường THPT với số lượng có hạn, việc đánh giá hiệu đề tài chưa mang tính khái qt Chúng tơi hy vọng tiếp tục giải vấn đề thời gian tới để áp dụng cách đại trà trường THPT Đề nghị Qua q trình thực hiên đề tài chúng tơi thấy có số vấn đề cần đề nghị với cấp quản lí sau: - Cần đầu tư sở vật chất, thiết bị đại máy vi tính, máy chiếu, phịng học chun dụng cho trường cho giáo viên để họ tiếp cận đầy đủ điều kiện đại nhằm tạo điều kiện cho việc đổi phương pháp dạy học theo hướng tích cực phù hợp với xu hướng - Tổ chức lớp tập huấn CNTT nhằm giới thiệu phần mềm ứng dụng tin học dạy học để GV tiếp cận vận dụng vào việc dạy - Phổ cập internet tới trường làm kho liệu để giáo viên tra cứu tiếp cận với kiến thức mới, phương pháp giảng dạy mới, phần mềm ứng dụng đặc biết trao đổi, học hỏi kinh nghiệm lẫn đồng nghiệp khắp vùng miền 145 Cỏc ti liu tham kho: Ngô Ngọc An Bài tập trắc nghiệm hóa học trung học phổ thông, NXB Giáo dục, Hà Nội, 2002 Huỳnh Bé 600 câu hỏi trắc nghiệm Hóa học, NXB Đồng Nai, Đồng Nai,1997 Lê Danh Bình Xây dựng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan dùng để kiểm tra kiến thức hoá học học sinh lớp 11 THPT Luận văn thạc sĩ khoa học s phạm tâm lý - ĐHQG Hà nội trờng đại học s phạm Hà nội, Hà nội, 1997 Phạm Đức Bình, Lê Thị Tam Phơng pháp giải tập trắc nghiệm hóa học, NXB Đà Nẵng, Đà Nẵng, 1997 Hoàng Chúng Phơng pháp thống kê toán học khoa học giáo dục NXB Giáo dục, Hà nội, 1992 Vũ Cao Đàm Phơng pháp luận nghiên cứu khoa học, NXB Khoa học Kỹ thuật, Hà Nội, 2005 Trơng Hữu Đằng So sánh việc áp dụng trắc nghiệm tự luận trắc nghiệm khách quan việc đánh giá kết học tËp m«n hóa học ë trêng Trung häc phỉ th«ng, HuÕ, 1999 Cao Cự Giác - Ứng dụng công nghệ thơng tin dạy học hóa học Nxb Đại học Sư phạm, 2011 Cao Cự Giác - Bài giảng trọng tâm hóa học 11 Nxb ĐHQG Hà Nội, 2010 10 Cao Cự Giác (Chủ biên) – Thiết kế giảng hóa học 11 (2 tập) Nxb Hà Nội, 2007 11 Cao Cự Giác – Các dạng đề thi trắc nghiệm hóa học Nxb Giáo dục, 2006 146 12 Cao Cự Giác – “ Bài tập li thuyết thực nghiêm hóa học ”, T1,2 – Nxb Giáo dục, 2009 13 Cao Cự Giác – “ Sử dụng Internet để khai thác phần mềm phục vụ cho nghiên cứu giảng dạy hóa học ”; Tạp chí GD, ( 99, Tr37-38 ) 14 Cao Cự Giác – Nguyễn Xuân Trường – “ Thiết kế học hóa học thực nghiệm phần mềm model chemlab ”- Tạp chí GD, ( 107, Tr38-39 ) 15 Cao Cự Giác – Phan Hoài Thanh – “ Sử dụng microsof office để tra cứu kiến thức hóa học hỗ trợ cho việc tự học học sinh, sinh viên ”- Số chuyên đề kết nghiên cứu khoa học, số 3(7)/2011, Tr1-4 16 Cao Cự Giác – “ Thiết kế Bảng tuần hồn ngun tố hóa học phần mềm flash – 2004 ” – Tạp chí hóa học ứng dụng, số 24/2009, Tr49 17 Ngun Phơng Hoµng, Vâ Ngäc Lan Phơng pháp trắc nghiệm kiểm tra đánh giá thành học tập, NXB Giáo dục, Đà Nẵng, 1996 18 Nguyễn Phụng Hoàng Thống kê xác suất nghiên cứu giáo dục khoa học xà hội, NXB Giáo dục, Đà Nẵng, 1996 19 Trần Bá Hoành Đánh giá giáo dục, Hà Nội, 1996 20 Lê Văn Năm - Sử dụng dạy học nêu vấn đề ơrixtic để nâng cao hiệu dạy học chơng trình Hóa Đại cơng Hóa Vô trờng THPT Luận án tiến sĩ Giáo dục học năm 2001 21 Nguyn Xuân Trường - SGK lớp 11 - Nxb Giáo dục, 2007 22 Phạm Viết Vợng (2000) Phơng pháp luận nghiên cứu khoa học Nxb đại học quốc gia Hà nội 23 Trang websit: http://daotao.violet.vn/violet.html 24 Trang websit: http://bachkim.vn 25 Trang websit: http://giaoan.violet.vn 26 Tạp chí hóa học ứng dụng - Nxb Đồng Nai 147 ... CÁC DẠNG BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN SỬ DỤNG TRONG GIỜ LUYỆN TẬP HÓA HỌC LỚP11 59 Ứng dụng violet thiết kế dạng tập trắc nghiệm khách quan hóa học lớp 11 59 1.1 Dạng. .. tài ? ?Ứng dụng phần mềm Violet để thiết kế dạng tập trắc nghiệm khách quan sử dụng luyện tập hóa học lớp 11 – THPT? ?? làm đề tài luận văn thạc sĩ II MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU Mục đích: Ứng dụng. .. thống kê tốn học khoa học giáo dục V GIẢ THUYẾT KHOA HỌC Nếu thiết kế tập trắc nghiệm phần mềm violet để giảng dạy luyện tập chương trình hóa học lớp 11 nói riêng chương trình hóa học phổ thơng