Nội dung và phương pháp nghiên cứu
Địa điểm nghiên cứu
Dự án nghiên cứu được thực hiện tại đoạn Đường N5, đi qua các xã Nghi Đồng, Nghi Phương, Nghi Mỹ, Nghi Lâm, Nghi Kiều thuộc huyện Nghi Lộc, kết nối với xã Hoa Sơn, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An.
Thời gian nghiên cứu
- Thời gian thực hiện đề tài luận văn: Từ tháng 3/2017 đến tháng 10/2018;
Từ năm 2013 đến năm 2017, việc thu thập số liệu thứ cấp về điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội đã được thực hiện nhằm đánh giá công tác quản lý nhà nước về đất đai Đồng thời, nghiên cứu cũng tập trung vào công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất tại địa bàn nghiên cứu.
- Thu thập số liệu sơ cấp liên quan đến công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại dự án nghiên cứu: Từ năm 2016 đến năm 2017.
Đối tượng nghiên cứu
Chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đóng vai trò quan trọng trong việc ổn định đời sống và sản xuất của người dân khi Nhà nước thu hồi đất phục vụ lợi ích quốc gia và công cộng Dự án Đường N5 tại địa bàn nghiên cứu cần chú trọng đến việc chuyển đổi nghề nghiệp và tạo việc làm cho người dân bị ảnh hưởng, nhằm đảm bảo sự phát triển kinh tế bền vững.
- Hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất tại dự án nghiên cứu trên địa bàn 05 xã (Nghi Đồng, Nghi Phương, Nghi Mỹ, Nghi Lâm, Nghi Kiều);
Cán bộ, công chức có vai trò quan trọng trong việc thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất tại các dự án nghiên cứu Họ đảm bảo quy trình bồi thường diễn ra công bằng, minh bạch, đồng thời hỗ trợ người dân trong việc ổn định cuộc sống sau khi mất đất Việc thực hiện đúng quy định và chính sách sẽ góp phần nâng cao hiệu quả của các dự án và đảm bảo quyền lợi cho người dân bị ảnh hưởng.
Nội dung nghiên cứu
3.4.1 Đặc điểm điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội của huyện Nghi Lộc
- Đặc điểm về điều kiện tự nhiên;
- Đặc điểm về kinh tế - xã hội;
- Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện Nghi Lộc.
3.4.2 Tình hình quản lý, sử dụng đất đai và thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
- Tình hình quản lý Nhà nước về đất đai;
- Hiện trạng sử dụng đất;
- Tình hình thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trên địa bàn huyện Nghi Lộc.
3.4.3 Kết quả công tác bồi thương, hỗ trợ và tái định cư tại dự án nghiên cứu
- Khái quát chung về dự án nghiên cứu;
- Các văn bản pháp lý liên quan đến dự án nghiên cứu;
- Đánh giá việc thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất thực hiện dự án.
3.4.4 Đánh giá chung về công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của dự án
- Tồn tại và nguyên nhân.
3.4.5 Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn nghiên cứu
3.5.1 Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp
Dữ liệu về điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội được thu thập từ Phòng Thống kê huyện, trong khi tình hình quản lý đất đai và hiện trạng sử dụng đất được tổng hợp từ báo cáo hàng năm của Phòng Tài nguyên và Môi trường, UBND huyện Nghi Lộc, cùng với UBND các xã, thị trấn.
Dữ liệu về bảng giá đất do UBND tỉnh ban hành, bao gồm giá quy định của Nhà nước và giá bồi thường, được thu thập từ Phòng Tài nguyên và Môi trường cũng như Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện Nghi Lộc.
Dữ liệu về công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư được thu thập từ báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường, cùng với các tài liệu từ sách, báo, tạp chí và nghiên cứu đã được công bố của các cơ quan và nhà khoa học trong và ngoài nước.
3.5.2 Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp Để thu thập các thông tin liên quan đến tình hình công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án, tôi tiến hành điều tra phỏng vấn hai nhóm đối tượng gồm nhóm cán bộ và nhóm hộ dân.
- Nhóm cán bộ: Tổng số phiếu điều tra là 25 phiếu Trong đó:
+ Điều tra 12 cán bộ trực tiếp thực hiện công tác BT, HT, TĐC thuộc Văn phòng đăng ký đất đai và Ban quản lý dự án Tổng số 12 phiếu;
+ Điều tra 01 lãnh đạo xã và 01 cán bộ địa chính cấp xã nơi có đất bị thu hồi để thực hiện dự án (tại 5 xã) Tổng số 10 phiếu;
+ Điều tra 03 cán bộ Phòng Tài nguyên và Môi trường trực tiếp liên quan đến
BT, HT, TĐC của dự án) Tổng số 3 phiếu.
Nhóm hộ dân thực hiện việc lập phiếu điều tra và phỏng vấn trực tiếp các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân thuộc diện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước tiến hành thu hồi đất.
Dự án nghiên cứu với số hộ bị thu hồi đất là 576 hộ Số lượng phiếu điều tra được tính theo công thức sau:
(Lê Bá Huy và cs., 2006) Trong đó: n - Số lượng phiếu điều tra; N - Tổng số các hộ bị ảnh hưởng; e - Sai số cho phép (10%) tức là độ chính xác 90%.
Theo quy định, sai số cho phép là 15%, nhưng tôi đã chọn sai số 10% để đảm bảo độ tin cậy tối thiểu trong thời gian hạn chế Nếu chọn sai số nhỏ hơn, số lượng phiếu cần thực hiện sẽ lớn hơn Trong tương lai, khi có điều kiện, tôi sẽ cân nhắc chọn sai số nhỏ hơn để nghiên cứu.
Thay N= 576 hộ vào công thức trên, ta có số lượng phiếu điều tra hộ dân là
Một cuộc điều tra ngẫu nhiên đã được thực hiện với 85 phiếu khảo sát nhằm thu thập ý kiến của người dân bị thu hồi đất tại dự án nghiên cứu Các tiêu chí điều tra bao gồm: đánh giá tính minh bạch của công tác bồi thường và hỗ trợ của Nhà nước; sự phù hợp của đơn giá bồi thường về đất và tài sản gắn liền với đất; tính hợp lý của các chính sách hỗ trợ; tiến độ thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; giá đất tái định cư; những khó khăn mà người dân gặp phải sau khi Nhà nước thu hồi đất; tình hình cuộc sống của họ sau khi thu hồi; và tinh thần, thái độ của cán bộ thực hiện công tác này.
3.5.3 Phương pháp thống kê và xử lý số liệu
Sử dụng phần mềm Microsoft Office Excel 2010 để xử lý và tổng hợp số liệu thu thập được, chúng tôi tiến hành tổng hợp các mẫu điều tra liên quan đến giá bồi thường, chính sách hỗ trợ và tái định cư cho các hộ gia đình bị thu hồi đất trong từng dự án nghiên cứu.
3.5.4 Phương pháp đánh giá Đánh giá các số liệu điều tra về các vấn đề bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất đối với hộ dân như đơn giá bồi thường có hợp lý không, cuộc sống sau khi thu hồi đất, những khó khăn gặp phải sau khi thu hồi đất.