CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN TRỊ CHI PHÍ XÂY LẮP TRONG CÁC DOANH NGHIỆP
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN TRỊ CHI PHÍ XÂY LẮP TRONG CÁC
2.1.1 Khát quát chung về quản trị chi phí xây lắp
2.1.1.1 Một số khái niệm cơ bản
- Khái niệm về chi phí sản xuất
Chi phí là một khái niệm kinh tế quan trọng, liên quan đến sản xuất và lưu thông hàng hóa, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận của doanh nghiệp Nó được định nghĩa là biểu hiện bằng tiền của hao phí lao động và tài sản trong quá trình kinh doanh, đồng thời phản ánh sự hao tổn về nguồn lực và tài sản cần thiết để tạo ra sản phẩm và dịch vụ nhằm mục đích sinh lời.
Có nhiều quan niệm về chi phí sản xuất theo các cách tiếp cận khác nhau:
Theo quan niệm của các nhà kinh tế chính trị học, chi phí sản xuất được định nghĩa là sự tiêu hao của lao động sống và lao động vật hoá mà doanh nghiệp phải gánh chịu trong một khoảng thời gian nhất định.
Trong kế toán tài chính, chi phí được định nghĩa là các khoản phí tổn phát sinh liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh trong một khoảng thời gian nhất định (Đỗ Quang Giám, 2012).
Theo kế toán quản trị, chi phí được định nghĩa là các khoản phí tổn thực tế liên quan đến các phương án, sản phẩm và dịch vụ (Nguyễn Ngọc Quang, 2010).
Chi phí sản xuất là tổng hợp các khoản chi bằng tiền cho lao động sống, lao động vật hóa và các chi phí cần thiết khác mà doanh nghiệp bỏ ra để thực hiện hoạt động sản xuất trong một khoảng thời gian nhất định, như tháng, quý hoặc năm.
Chi phí xây lắp là tổng hợp các khoản chi cần thiết để doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh, bao gồm chi phí nguyên vật liệu, chi phí nhân công và chi phí sử dụng máy móc, thiết bị Để đảm bảo hoạt động hiệu quả, doanh nghiệp cần đầu tư vào lao động, tư liệu lao động và đối tượng lao động, từ đó hình thành nên khái niệm chi phí sản xuất trong xây lắp.
Chi phí xây lắp là tổng chi phí liên quan đến sản xuất và thi công, bao gồm chi phí lao động sống, lao động vật hóa và các khoản chi khác cần thiết để thực hiện các công việc trong quá trình sản xuất và thi công trong một khoảng thời gian nhất định.
Trong suốt quá trình phát triển của nhân loại, quản trị luôn là hoạt động thiết yếu trong mọi phương thức sản xuất và lĩnh vực tổ chức Quản trị không chỉ được coi là một môn khoa học mà còn là một môn nghệ thuật Khái niệm quản trị ra đời khi con người bắt đầu hình thành các nhóm, nhằm phối hợp nỗ lực của từng cá nhân để đạt được những mục tiêu chung.
Dự toán Lập kế hoạch
Thực hiện Ghi chép thực hiện Phân tích đánh giá
Sơ đồ 2.1 Quá trình quản trị sản xuất
Quản trị là quá trình tác động của chủ thể quản trị lên khách thể quản lý nhằm đạt mục tiêu chung Trong doanh nghiệp, quản trị sản xuất kinh doanh diễn ra trong một môi trường cụ thể và bao gồm nhiều bước, bắt đầu từ việc xác định các yếu tố cần thiết để đạt được hiệu quả tối ưu.
Quá trình quản lý bao gồm năm mục tiêu chính: lập dự toán, lập kế hoạch, triển khai thực hiện, ghi chép kết quả thực hiện và kiểm tra đánh giá để ra quyết định Các bước này có thể được tóm tắt qua sơ đồ để dễ dàng theo dõi và thực hiện.
- Khái niệm quản trị chi phí xây lắp
Quản trị chi phí xây lắp là công cụ quan trọng cung cấp thông tin kinh tế cho bộ máy quản lý doanh nghiệp xây dựng, hỗ trợ quá trình ra quyết định Do đó, quản trị chi phí trở thành yếu tố thiết yếu trong quản trị doanh nghiệp.
Quản trị chi phí xây lắp là phương pháp quan trọng giúp nhà quản lý lập kế hoạch dài hạn và ngắn hạn, đồng thời đưa ra các quyết định quản lý nhằm tăng giá trị và giảm chi phí sản phẩm, dịch vụ xây lắp Quá trình này bao gồm việc phân tích thông tin tài chính như chi phí và doanh thu, cũng như các thông tin phi tài chính như năng suất và chất lượng, từ đó hỗ trợ cho công việc quản trị hiệu quả của doanh nghiệp.
Quản trị chi phí xây lắp là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp tối ưu hóa năng lực và tập trung vào các điểm mạnh, đồng thời phát hiện cơ hội và vấn đề trong kinh doanh Việc này không chỉ cải thiện chất lượng dịch vụ mà còn giữ nguyên chi phí, giúp ban lãnh đạo nhận diện các nguồn lực có chi phí thấp nhất trong cung ứng hàng hóa và dịch vụ, từ đó nâng cao hiệu quả kinh doanh trong lĩnh vực xây lắp.
2.1.1.2 Phân loại chi phí trong doanh nghiệp xây lắp a Phân loại chi phí theo tính chất kinh tế
Theo phân loại này, các khoản chi phí có tính chất kinh tế tương đồng được nhóm lại thành một yếu tố, bất kể địa điểm phát sinh hay mục đích sử dụng trong sản xuất kinh doanh Dựa trên cách phân loại này, chi phí sản xuất được chia thành các yếu tố cụ thể.
Yếu tố chi phí nguyên liệu, vật liệu
Yếu tố chi phí nhân công
Yếu tố chi phí khấu hao TSCĐ
Yếu tố dịch vụ mua ngoài
Yếu tố các chi phí khác bằng tiền
Phân loại chi phí trong sản xuất giúp xác định các thành phần chi phí ban đầu và tỷ trọng của từng loại trong tổng chi phí, từ đó hỗ trợ kiểm tra thực hiện dự toán, lập kế hoạch cung ứng vật tư, tính toán nhu cầu vốn và thuyết minh báo cáo tài chính của doanh nghiệp Phân loại này cũng phục vụ cho việc lập các cân đối chung như lao động, vật tư và tiền vốn Tuy nhiên, nó không cho biết chi phí sản xuất sản phẩm trong tổng chi phí của doanh nghiệp Chi phí được phân loại theo công dụng chức năng hoạt động thành hai loại chính: chi phí sản xuất và chi phí ngoài sản xuất.
CƠ SỞ THỰC TIỄN VỀ QUẢN TRỊ CHI PHÍ XÂY LẮP TRONG CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP
2.2.1 Tình hình quản trị chi phí trong các doanh nghiệp xây lắp hiện nay
Môi trường kinh doanh hiện nay đã trải qua nhiều biến đổi, ảnh hưởng đến quản trị chi phí của doanh nghiệp Sự mở rộng ra thị trường toàn cầu đã tạo ra áp lực cạnh tranh mạnh mẽ, buộc doanh nghiệp phải thu thập thông tin chi phí một cách hiệu quả Để tồn tại và phát triển, các doanh nghiệp cần áp dụng các công cụ quản trị chi phí hữu ích nhằm kiểm soát hoạt động, xây dựng chiến lược cạnh tranh và đạt được hiệu quả kinh doanh.
Để cạnh tranh hiệu quả trong môi trường kinh doanh hiện nay, các doanh nghiệp cần phải thay đổi công nghệ sản xuất Việc này không chỉ giúp kiểm soát chi phí đầu vào như nguyên vật liệu, lao động và các chi phí khác, mà còn hỗ trợ trong việc ra quyết định cho đầu ra sản xuất như giá bán, sản lượng, doanh thu, lợi nhuận và tồn kho, từ đó gia tăng giá trị sản phẩm cung cấp cho khách hàng.
Trong môi trường kinh doanh hiện nay, việc định hướng khách hàng trở thành yếu tố then chốt do sự thay đổi liên tục trong thị hiếu tiêu dùng Khách hàng ngày càng ưa chuộng sản phẩm chất lượng cao, đa dạng mẫu mã và nhiều tính năng mới, cùng với các dịch vụ kèm theo phong phú Do đó, doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược kinh doanh nhằm đáp ứng đầy đủ các yêu cầu này với chi phí tối ưu Vai trò của quản trị chất lượng sản phẩm (QTCP) trở nên quan trọng hơn bao giờ hết, vì nếu không được quản lý và phân tích hiệu quả, sản phẩm dù có chất lượng tốt vẫn có thể dẫn đến giá thành cao, làm giảm sự hấp dẫn với khách hàng Hơn nữa, việc chậm cập nhật tính năng mới cũng sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến sức cạnh tranh của doanh nghiệp.
Tổ chức quản trị doanh nghiệp cần điều chỉnh theo hướng đáp ứng nhu cầu khách hàng, dẫn đến sự hình thành các nhóm hoạt động và bộ phận chức năng như nghiên cứu phát triển, sản xuất, giao hàng, bảo hành và sửa chữa Sự thay đổi này cũng ảnh hưởng đến quản trị chi phí, khi từng nhóm hay bộ phận sẽ có trách nhiệm báo cáo hoạt động của mình, từ đó phản ánh tính hợp lý của chi phí.
2.2.2 Kinh nghiệm quản trị chi phí xây lắp tại Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng số 18.3
Công ty CP Đầu Tư Xây Dựng Và Xây Dựng Số 18.3 (LICOGI 18.3) là một thành viên của Công ty CP Đầu Tư Xây Dựng Và Xây Dựng Số 18, được thành lập vào ngày 19 tháng 5 năm 1961.
Chúng tôi là đơn vị chuyên thi công và thiết kế các công trình dân dụng, công nghiệp, cũng như các dự án hạ tầng đô thị và khu công nghiệp, với đa dạng kiểu dáng kiến trúc và quy mô kết cấu, phục vụ khắp mọi miền Tổ quốc.
Chất lượng: Hiện tại LICOGI 18.3 đang thực hiện và duy trì hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001 – 2015, ISO 14001 – 2015 và OHSAS 18001 – 2007.
Công ty chúng tôi tự hào là đơn vị đạt nhiều giải thưởng uy tín và đã thi công nhiều công trình lớn, bao gồm các nhà máy nhiệt điện như Uông Bí, Phả Lai, Cao Ngạn, Mông Dương, cùng với các trụ sở quan trọng như Trung tâm hội nghị Quốc gia tại 11 Lê Hồng Phong, Hà Nội và Ủy ban Dân tộc.
Quản trị chi phí trong công ty xây dựng hiện nay đòi hỏi phải tiến hành đấu thầu cho các công trình lớn, vì vậy để đưa ra giá thầu hợp lý và tăng khả năng trúng thầu, công ty cần tiết kiệm chi phí sản xuất và hạ giá thành sản phẩm Để đạt được điều này, công ty phải kiểm soát thông tin về chi phí và giá thành, xác định nguồn gốc hình thành chi phí, từ đó áp dụng biện pháp quản lý vốn hiệu quả nhằm tránh lãng phí và tối ưu hóa chi phí Những thông tin này cũng là cơ sở để đánh giá kết quả kinh doanh và cải thiện quan hệ kinh tế tài chính, góp phần vào việc sử dụng hiệu quả nguồn đầu tư Do đó, quản trị chi phí xây lắp là một phần thiết yếu trong công tác hạch toán kế toán của công ty.
2.2.3 Kinh nghiệm quản trị chi phí xây lắp tại Công Ty Cổ Phần Đầu Tư Và Xây Dựng Đông Hòa
Là một công ty có bề dày kinh nghiệm và nhiều thành tựu trong lĩnh vực xây dựng, chúng tôi tự hào về khả năng quản trị chi phí xây lắp hiệu quả.
Chi phí thực tế cần nằm trong giới hạn chi phí mục tiêu và chi phí trần Khi đó, nhà quản trị nên tạm dừng hoạt động sản xuất để đánh giá lại kế hoạch sản xuất, vì khả năng đạt được lợi nhuận mục tiêu từ sản phẩm hiện tại là không chắc chắn.
Khi chi phí thực tế đạt đến chi phí mục tiêu, nhà quản trị cần xem xét lại cả giai đoạn thiết kế và sản xuất Việc rà soát quy trình thiết kế sản phẩm và các bước trong giai đoạn sản xuất là cần thiết để tìm ra giải pháp giảm chi phí Các phương pháp cắt giảm chi phí có thể được áp dụng trong cả hai giai đoạn này nhằm tối ưu hóa hiệu quả kinh doanh.
+ Kế hoạch hóa tốt hơn quá trình chế tạo sản phẩm;
Cải tiến phương pháp sản xuất và lựa chọn đầu tư hợp lý kết hợp với công nghệ phù hợp giúp nâng cao hiệu suất Việc áp dụng hệ thống sản xuất "kịp thời" góp phần loại bỏ chi phí phát sinh do thời gian chờ đợi các yếu tố sản xuất, cũng như giảm thiểu tình trạng tồn kho quá cao.
+ Áp dụng hệ thống quản trị chất lượng tổng thể để tránh lãng phí làm gia tăng chi phí (Nguyễn Thị Hương Lan, 2016).
2.2.4 Bài học kinh nghiệm rút ra cho công ty Cổ phần thương mại và xây dựng Hải Thanh, huyện Cẩm Giàng, Hải Dương
Nghiên cứu kinh nghiệm quản trị chi phí từ các doanh nghiệp xây lắp cho thấy rằng Công ty Cổ phần thương mại và xây dựng Hải Thanh, huyện Cẩm Giàng, Hải Dương có thể áp dụng một số bài học quan trọng trong quản trị chi phí Những bài học này sẽ giúp công ty tối ưu hóa quy trình quản lý chi phí, nâng cao hiệu quả hoạt động và tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường xây dựng.
Thứ nhất, kiểm soát được các dòng chi phí đầu vào (chi phí NVL, lao động, chi phí khác) ngay từ giai đoạn chuẩn bị đầu tư
Các vấn đề kinh tế - kỹ thuật trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư xây dựng công trình có ảnh hưởng quyết định đến giá thành Việc kiểm soát chi phí tại giai đoạn này rất quan trọng, yêu cầu nhà cung cấp dịch vụ phải có năng lực và kinh nghiệm Tham vấn không chính xác có thể dẫn đến lãng phí cho chủ đầu tư hoặc thiếu vốn, làm phá vỡ kế hoạch chi phí của dự án.
Trong giai đoạn kiểm soát chi phí, nội dung tư vấn quản lý tập trung vào việc hỗ trợ chủ đầu tư trong việc lập dự án đầu tư xây dựng, lựa chọn phương án kinh tế hợp lý, thẩm tra và đánh giá hiệu quả kinh tế của dự án Đồng thời, xác định tổng mức đầu tư dựa trên phương án tối ưu đã chọn, lập phương án tài chính, nguồn vốn, lãi suất và phương thức thanh toán Ngoài ra, việc đánh giá rủi ro của dự án và đề xuất các phương án giảm thiểu rủi ro cũng là một phần quan trọng Để thực hiện những nhiệm vụ này, tổ chức tư vấn quản lý chi phí cần có đội ngũ chuyên gia và kỹ sư định giá có kinh nghiệm.
32 có kiến thức tổng hợp, tích luỹ nhiều kinh nghiệm thực tế và hiểu biết sâu về chuyên môn cụ thể.
Thứ hai, thay đổi hình thức tổ chức trong doanh nghiệp xây lắp để nâng cao hiệu quả công tác quản trị trị chi phí.