CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN TRỊ CHI PHÍ XÂY LẮP TRONG CÁC DOANH NGHIỆP
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN TRỊ CHI PHÍ XÂY LẮP TRONG CÁC
2.1.1 Khát quát chung về quản trị chi phí xây lắp
2.1.1.1 Một số khái niệm cơ bản
- Khái niệm về chi phí sản xuất
Chi phí là khái niệm kinh tế liên quan đến sản xuất và lưu thông hàng hóa, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận doanh nghiệp Nó biểu hiện bằng tiền cho những hao phí lao động và tài sản trong quá trình kinh doanh Chi phí cũng phản ánh sự hao tổn nguồn lực và tài sản để tạo ra sản phẩm, dịch vụ nhằm mục đích sinh lời cho doanh nghiệp (Đỗ Quang Giám, 2012).
Có nhiều quan niệm về chi phí sản xuất theo các cách tiếp cận khác nhau:
Theo quan niệm của các nhà kinh tế chính trị học, chi phí sản xuất được hiểu là sự tiêu hao về lao động sống và lao động vật hoá mà doanh nghiệp phải gánh chịu trong một khoảng thời gian nhất định.
Trong kế toán tài chính, chi phí được định nghĩa là các khoản chi phí phát sinh liên quan đến hoạt động sản xuất và kinh doanh trong một khoảng thời gian nhất định (Đỗ Quang Giám, 2012).
Theo quan niệm của kế toán quản trị, chi phí được định nghĩa là những khoản phí tổn thực tế liên quan đến các phương án, sản phẩm và dịch vụ.
Chi phí sản xuất là tổng hợp giá trị bằng tiền của lao động sống, lao động vật hóa và các chi phí cần thiết khác mà doanh nghiệp đã chi cho các hoạt động sản xuất trong một khoảng thời gian xác định, như tháng, quý hoặc năm.
Chi phí xây lắp là tổng hợp các khoản chi cần thiết để doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh, bao gồm lao động, tư liệu lao động và đối tượng lao động Để đảm bảo hoạt động hiệu quả, doanh nghiệp phải đầu tư vào các chi phí như nguyên vật liệu, chi phí nhân công, và chi phí sử dụng máy móc, thiết bị trong nhà xưởng Từ đó, chi phí sản xuất trong xây lắp được định nghĩa là các khoản chi này.
Chi phí xây lắp là khoản chi phí liên quan đến sản xuất và thi công, thể hiện bằng tiền cho lao động sống, lao động vật hoá và các chi phí khác mà đơn vị cần chi để thực hiện các công việc sản xuất và thi công trong một khoảng thời gian xác định.
Trong suốt quá trình phát triển của nhân loại, quản trị luôn được xem là một hoạt động thiết yếu trong mọi phương thức sản xuất và lĩnh vực tổ chức Quản trị không chỉ là một môn khoa học mà còn là một nghệ thuật, khẳng định vai trò quan trọng của nó trong việc phối hợp nỗ lực của từng cá nhân để đạt được các mục tiêu chung của nhóm.
Dự toán Lập kế hoạch
Thực hiện Ghi chép thực hiện Phân tích đánh giá
Sơ đồ 2.1 Quá trình quản trị sản xuất
Quản trị là quá trình tác động của chủ thể quản trị lên khách thể quản lý để đạt mục tiêu chung Đặc biệt, quản trị sản xuất kinh doanh trong doanh nghiệp diễn ra trong một môi trường nhất định và bao gồm nhiều bước, trong đó có việc xác định các yếu tố cần thiết để tối ưu hóa hiệu quả hoạt động.
Quá trình quản lý bao gồm 5 mục tiêu chính: lập dự toán, lập kế hoạch, triển khai thực hiện, ghi chép kết quả thực hiện, và kiểm tra đánh giá để ra quyết định Những mục tiêu này có thể được tóm tắt qua một sơ đồ minh họa.
- Khái niệm quản trị chi phí xây lắp
Quản trị chi phí xây lắp là công cụ quan trọng cung cấp thông tin kinh tế cho quản lý doanh nghiệp xây dựng, hỗ trợ ra quyết định hiệu quả Do đó, quản trị chi phí trở thành yếu tố không thể thiếu trong quản trị doanh nghiệp.
Quản trị chi phí xây lắp là phương pháp quan trọng giúp nhà quản lý lập kế hoạch dài hạn và ngắn hạn, đồng thời đưa ra các quyết định quản lý nhằm tăng giá trị và giảm giá thành sản phẩm, dịch vụ Quá trình này bao gồm việc phân tích thông tin tài chính như chi phí và doanh thu, cũng như các thông tin phi tài chính như năng suất và chất lượng, cùng với các yếu tố khác của doanh nghiệp.
Quản trị chi phí xây lắp là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp tối ưu hóa năng lực, phát hiện cơ hội và giải quyết các vấn đề kinh doanh Qua việc này, doanh nghiệp có thể nâng cao chất lượng dịch vụ mà không tăng chi phí, đồng thời giúp ban lãnh đạo xác định các nguồn lực có chi phí thấp nhất trong cung ứng hàng hóa và dịch vụ, từ đó cải thiện hiệu quả kinh doanh trong lĩnh vực xây lắp.
2.1.1.2 Phân loại chi phí trong doanh nghiệp xây lắp a Phân loại chi phí theo tính chất kinh tế
Theo phân loại này, các khoản chi phí có tính chất kinh tế tương đồng được nhóm lại thành một yếu tố, bất kể địa điểm phát sinh hay mục đích sử dụng trong sản xuất kinh doanh Dựa trên tiêu chí này, chi phí sản xuất được chia thành các yếu tố cụ thể.
Yếu tố chi phí nguyên liệu, vật liệu
Yếu tố chi phí nhân công
Yếu tố chi phí khấu hao TSCĐ
Yếu tố dịch vụ mua ngoài
Yếu tố các chi phí khác bằng tiền
Cách phân loại chi phí theo thành phần ban đầu giúp xác định tỷ trọng của từng loại chi phí trong tổng chi phí sản xuất, từ đó hỗ trợ kiểm tra thực hiện dự toán, lập kế hoạch cung ứng vật tư, tính nhu cầu vốn và thuyết minh báo cáo tài chính của doanh nghiệp Ngoài ra, phân loại này cũng phục vụ cho việc lập các cân đối chung như lao động, vật tư và tiền vốn Tuy nhiên, phương pháp này không cho biết được chi phí sản xuất sản phẩm trong tổng chi phí của doanh nghiệp Phân loại chi phí còn được chia thành hai loại chính là chi phí sản xuất và chi phí ngoài sản xuất.
CƠ SỞ THỰC TIỄN VỀ QUẢN TRỊ CHI PHÍ XÂY LẮP TRONG CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP
2.2.1 Tình hình quản trị chi phí trong các doanh nghiệp xây lắp hiện nay
Môi trường kinh doanh hiện nay đã thay đổi đáng kể, ảnh hưởng đến quản trị chi phí của doanh nghiệp Sự mở rộng ra thị trường toàn cầu tạo ra sức ép cạnh tranh lớn hơn, buộc các doanh nghiệp phải nắm bắt thông tin chi phí một cách hiệu quả Để tồn tại và phát triển, doanh nghiệp cần áp dụng các công cụ quản trị chi phí hữu ích nhằm kiểm soát hoạt động, xây dựng chiến lược cạnh tranh và nâng cao hiệu quả kinh doanh.
Để cạnh tranh hiệu quả trong môi trường kinh doanh hiện nay, các doanh nghiệp cần phải chấp nhận thay đổi công nghệ sản xuất Việc này không chỉ giúp kiểm soát các dòng chi phí đầu vào như nguyên vật liệu, lao động và chi phí khác, mà còn hỗ trợ trong việc đưa ra quyết định về đầu ra sản xuất, bao gồm giá bán, sản lượng, doanh thu, lợi nhuận và tồn kho Nhờ đó, doanh nghiệp có thể gia tăng giá trị sản phẩm cung ứng cho khách hàng.
Định hướng khách hàng là yếu tố then chốt trong môi trường kinh doanh hiện nay, nơi mà thị hiếu khách hàng liên tục thay đổi Khách hàng ngày càng ưa chuộng sản phẩm chất lượng cao, đa dạng về mẫu mã và tính năng mới, cùng với dịch vụ phong phú Do đó, doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược kinh doanh nhằm đáp ứng tất cả những yêu cầu này với chi phí tối ưu Vai trò của quản trị chi phí và chất lượng sản phẩm (QTCP) trở nên đặc biệt quan trọng; nếu không quản lý và phân tích tốt, sản phẩm dù có chất lượng cao cũng có thể dẫn đến giá thành cao, làm giảm sự hấp dẫn đối với khách hàng Ngược lại, việc chậm cập nhật tính năng mới cũng sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến sức cạnh tranh của doanh nghiệp.
Tổ chức quản trị doanh nghiệp cần điều chỉnh theo hướng đáp ứng nhu cầu của khách hàng, dẫn đến sự hình thành các nhóm hoạt động và bộ phận chức năng như nghiên cứu phát triển, sản xuất, giao hàng, bảo hành và sửa chữa Điều này cũng yêu cầu quản trị chi phí phải thay đổi để phù hợp với từng bộ phận, từ đó báo cáo chi phí sẽ phản ánh tính hợp lý trong hoạt động của các nhóm chức năng.
2.2.2 Kinh nghiệm quản trị chi phí xây lắp tại Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng số 18.3
Công ty CP Đầu Tư Xây Dựng Và Xây Dựng Số 18.3, viết tắt là LICOGI 18.3, là một thành viên của Công ty CP Đầu Tư Xây Dựng Và Xây Dựng Số 18, được thành lập vào ngày 19 tháng 5 năm 1961.
Chúng tôi là đơn vị chuyên thi công xây dựng và thiết kế các công trình dân dụng, công nghiệp, cũng như các dự án hạ tầng đô thị và khu công nghiệp Với đa dạng kiểu dáng kiến trúc và quy mô kết cấu, chúng tôi phục vụ trên khắp mọi miền của Tổ quốc.
Chất lượng: Hiện tại LICOGI 18.3 đang thực hiện và duy trì hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001 – 2015, ISO 14001 – 2015 và OHSAS 18001 – 2007.
Công ty đã vinh dự nhận nhiều giải thưởng uy tín và thực hiện nhiều dự án lớn, bao gồm các nhà máy nhiệt điện như Uông Bí, Phả Lai, Cao Ngạn, Mông Dương, cùng với các công trình quan trọng như Trung tâm hội nghị Quốc gia tại 11 Lê Hồng Phong, Hà Nội và trụ sở Ủy ban dân tộc.
Kinh nghiệm quản trị chi phí của công ty trong cơ chế quản trị xây dựng cơ bản hiện nay yêu cầu các công trình lớn phải đấu thầu, do đó, để đưa ra giá thầu hợp lý và tăng khả năng trúng thầu, công ty cần tiết kiệm chi phí sản xuất và hạ giá thành sản phẩm Để đạt được điều này, công ty phải kiểm soát thông tin về chi phí và giá thành, xác định nguồn gốc hình thành chi phí, từ đó đề ra biện pháp quản lý vốn hiệu quả, tránh lãng phí và giảm thiểu chi phí Những thông tin này cũng là cơ sở để công ty đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh và cải thiện quan hệ kinh tế tài chính, góp phần vào việc sử dụng hiệu quả nguồn đầu tư Vì vậy, quản trị chi phí xây lắp là yếu tố thiết yếu trong công tác hạch toán kế toán của công ty.
2.2.3 Kinh nghiệm quản trị chi phí xây lắp tại Công Ty Cổ Phần Đầu Tư Và Xây Dựng Đông Hòa
Với bề dày kinh nghiệm và nhiều thành tựu nổi bật trong ngành xây dựng, công ty chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ quản trị chi phí xây lắp hiệu quả, giúp tối ưu hóa ngân sách và nâng cao chất lượng dự án.
Chi phí thực tế phải nằm trong giới hạn của chi phí mục tiêu và chi phí trần Khi gặp tình huống này, nhà quản trị nên tạm dừng hoạt động sản xuất để đánh giá lại kế hoạch sản xuất, vì khả năng đạt được lợi nhuận mục tiêu từ việc sản xuất sản phẩm đang gặp rủi ro.
Khi chi phí thực tế đạt đến chi phí mục tiêu, nhà quản trị cần xem xét lại cả giai đoạn thiết kế sản phẩm và giai đoạn sản xuất Việc đánh giá kỹ lưỡng quá trình thiết kế sản phẩm và các bước trong giai đoạn sản xuất là cần thiết để tìm ra giải pháp giảm chi phí Các phương pháp cắt giảm chi phí có thể được áp dụng trong cả hai giai đoạn này nhằm tối ưu hóa quy trình và nâng cao hiệu quả sản xuất.
+ Kế hoạch hóa tốt hơn quá trình chế tạo sản phẩm;
Cải tiến phương pháp sản xuất và lựa chọn công nghệ phù hợp là yếu tố then chốt để nâng cao hiệu suất Đầu tư hợp lý và áp dụng hệ thống sản xuất "kịp thời" giúp loại bỏ chi phí phát sinh do thời gian chờ đợi trong quá trình sản xuất và giảm thiểu tình trạng tồn kho quá cao.
+ Áp dụng hệ thống quản trị chất lượng tổng thể để tránh lãng phí làm gia tăng chi phí (Nguyễn Thị Hương Lan, 2016).
2.2.4 Bài học kinh nghiệm rút ra cho công ty Cổ phần thương mại và xây dựng Hải Thanh, huyện Cẩm Giàng, Hải Dương
Nghiên cứu kinh nghiệm quản trị chi phí từ các doanh nghiệp xây lắp đã chỉ ra những bài học quan trọng cho Công ty Cổ phần thương mại và xây dựng Hải Thanh, huyện Cẩm Giàng, Hải Dương Những bài học này tập trung vào việc tối ưu hóa quy trình quản lý chi phí, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực và áp dụng các công nghệ mới trong xây dựng.
Thứ nhất, kiểm soát được các dòng chi phí đầu vào (chi phí NVL, lao động, chi phí khác) ngay từ giai đoạn chuẩn bị đầu tư
Giai đoạn chuẩn bị đầu tư là thời điểm quyết định cho việc giải quyết các vấn đề kinh tế - kỹ thuật của dự án xây dựng, ảnh hưởng trực tiếp đến giá thành công trình Do đó, việc kiểm soát chi phí trong giai đoạn này là cực kỳ quan trọng, yêu cầu nhà cung cấp dịch vụ phải có năng lực và kinh nghiệm Mọi tham vấn không chính xác có thể dẫn đến lãng phí cho chủ đầu tư hoặc thiếu vốn, từ đó phá vỡ kế hoạch chi phí của dự án.
Trong giai đoạn kiểm soát chi phí, nội dung tư vấn quản lý chủ yếu bao gồm việc hỗ trợ chủ đầu tư trong việc lập dự án đầu tư xây dựng công trình, lựa chọn phương án kinh tế hợp lý, thẩm tra và đánh giá hiệu quả kinh tế của dự án Đồng thời, cần xác định tổng mức đầu tư dựa trên phương án tối ưu đã chọn, lập phương án tài chính, xác định nguồn vốn, lãi suất, phương thức vay và thanh toán Ngoài ra, việc đánh giá rủi ro dự án và đề xuất phương án điều chỉnh để giảm thiểu rủi ro cũng rất quan trọng Điều này đòi hỏi tổ chức tư vấn quản lý chi phí phải có đội ngũ chuyên gia và kỹ sư định giá có năng lực.
32 có kiến thức tổng hợp, tích luỹ nhiều kinh nghiệm thực tế và hiểu biết sâu về chuyên môn cụ thể.
Thứ hai, thay đổi hình thức tổ chức trong doanh nghiệp xây lắp để nâng cao hiệu quả công tác quản trị trị chi phí.