Tìm phát biểu sai về phép phân tích quang phổ : A.Phép phân tích thành phần cấu tạo của các chất dựa vào việc nghiên cứu quang phổ gọi là phép phân tích quang phổ B.Phép phân tích quang [r]
(1)CHUYÊN ĐỀ 18: CÁC LOẠI QUANG PHỔ Nhóm luyện thi Vật Lý 12 – thầy Giáo :Nguyễn Đức Hòa 0972.079.819 A Tóm tắt lý thuyết I Máy quang phổ: Định nghĩa : Máy quang phổ là dụng cụ dùng để phân tích chùm sáng phức tạp thành các thành phần đơn sắc khác Nói khác đi, nó dùng để nhận biết các thành phần cấu tạo chùm sáng phức tạp nguồn sáng phát Cấu tạo: Gồm phần chính : Ống chuẩn trực C: Heä taùn saéc : Buồng tối hay Buồng ảnh: Nguyên tắc hoạt động:Dựa trên tượng tán sắc ánh sáng Các loại quang phổ: Quang phổ liên tục Định nghĩa: Quang phổ gồm dải sáng, màu biến thiên liên tục Cách tạo: Các vật rắn, lỏng và khối khí có áp suất lớn bị nung nóng phát quang phổ liên tục C S Quang phổ vạch phát xạ L F L1 P Quang phổ vạch hấp thụ L2 Quang phổ gồm các vạch màu riêng lẻ trên tối Quang phổ gồm các vạch tối trên quang phổ liên tục Các khối khí có áp suất thấp bị kích thích phát quang phổ vạch Ánh sáng trắng bị truyền qua khối khí hay và qua máy quang phổ cho quang phổ vạch hấp thụ F F1 Tính chất: Không phụ thuộc vào chất Phụ thuộc vào chất nguồn Phụ thuộc vào chất khí hấp nguồn sáng mà phụ thuộc vào nhiệt độ sáng, chất bị kích thích phát thụ, chất khí hấp thụ có quang phổ nguồn sáng, nhiệt độ càng cao càng quang phổ đặc trưng riêng số vạch, hấp thụ đặc trưng riêng số vạch, vị phát sáng mạnh vùng có bước sóng vị trí vạch và cường độ sáng các trí vạch ngắn vạch Ứng dụng: Đo nhiệt độ nguồn phát sáng bị Xác định thành phần cấu tạo Xác định thành phần cấu tạo chất nung nóng nguồn phát hấp thụ Điều kiện để thu quang phổ hấp thụ là nhiệt độ chất hấp thụ phải nhỏ nhiệt độ nguồn phát quang phổ liên tục Định luật Kiếc-sốp: Ở nhiệt độ xác định, vật hấp thụ xạ nào mà nó có khả phát xạ và ngược lại, nó phát xạ nào mà nó có khả hấp thụ, gọi là đảo vạch quang phổ Phép phân tích quang phổ: Dựa vào quang phổ hấp thụ phát xạ nguồn ta có thể xác định thành phần hóa học nguồn đó Phép nhân tích quang phổ có các ưu điểm: Kết nhanh Độ nhạy cao Có thể xác định nhiệt độ và thành phần hóa học các vật xa Mặt Trời, các vì II TIA HỒNG NGOẠI – TIA TỬ NGOẠI – TIA X Tia hồng ngoại Định nghĩa: Bức xạ không nhìn thấy, có bước sóng dài bước sóng ánh sáng đỏ ( λ> ,76 μm) Nguồn phát: Các vật bị đun nóng phát tia hồng ngoại Tính chất: Sóng điện từ Tác dụng nhiệt Tác dụng lên kính ảnh Gây tượng quang dẫn Tia tử ngoại Tia Ro7nghen(tia X) Bức xạ không nhìn thấy, có bước sóng ngắn bước sóng ánh sáng tím Bức xạ có bước sóng ngắn bước sóng tia tử ngoại (0 , 001 μm< λ< ,38 μm) Các vật bị đun nóng đến nhiệt độ cao (trên 2000oC) phát tia tử ngoại Sóng điện từ Làm ion hóa chất khí Tác dụng mạnh lên kính ảnh Làm phát quang số chất Bị hấp thụ mạnh nước và thủy tinh Có tác dụng sinh lí (10 −11 −8 m< λ <10 m) Cho chùm tia catot có vận tốc lớn đập vào kim loại có nguyên tử lượng lớn, từ đó phát tia X Sóng điện từ Có khả đâm xuyên Tác dụng mạnh lên kính ảnh Làm ion hóa chất khí Làm phát quang số chất Có tác dụng sinh lí (2) quang điện Ứng dụng Sấy khô, sưởi ấm Gây tượng mạnh Gây tượng quang điện Khám phá vết nứt trên bề mặt kim loại Chiếu điện, chụp điện, chữa ung thư Dùng để diệt khuẩn nông gần ngoài da Dò các lỗ khuyết tật bên các sản phẩm đúc III TIA RƠN GHEN(TIA X) THUYẾT ĐIỆN TỪ ÁNH SÁNG THANG SÓNG ĐIỆN TỪ Tia X: Tia X là xạ cĩ bước sĩng ngắn từ 10 -8 đến 10 -11m(ngắn tia tử ngoại) Tia X cứng : có bước sóng ngắn Tia X mềm : có bước sóng dài Cách tạo tia X: Khi cho chùm tia catốt ống tia catốt đập vào kim loại có nguyên tử lượng lớn(voânfram Platin,…), thì từ miếng kim loại phát xạ không nhìn thấy Bức xạ không nhìn thấy này gọi là tia X hay tia Rơnghen Đối Cơ chế : Dưới tác dụng lực điện trường dòng các electron tăng tốc Dịng catốt điện trường mạnh chuyển động phía Anốt đập mạnh vào đối catốt(được nối với Anốt, có nguyên tử lượng lớn và khó nóng chảy vônfram Platin,…), xuyên sâu electro vào lớp bên vỏ nguyên tử, tương tác với các e lớp vỏ và với hạt n nhân nguyên tử Trong quá trình tương tác này làm xạ gọi là xạ hãm Catốt có bước sóng ngắn từ 10 -8 đến 10 -11m đó chính là tia rơnghen(tia X) k Xét lượng : Động tia catốt điện trường cung cấp đập vào đối K chuyển hóa thành : Nội làm nóng đối K và lượng tia X Tính chất: + Có tính đâm xuyên mạnh Tia X càng cứng thì tính đâm xuyên càng lớn + Tác dụng mạnh lên kính ảnh + Làm phát quang số chất + Có khả iôn hóa chất khí + Có tác dụng sinh lý, hủy hoại tế bào, diệt vi khuẩn + Gây tượng quang điện với hầu hết các kim loại Công dụng: + Trong y học: Để chiếu điện, chụp điện, chữa bệnh ung thư + Trong công nghiệp:xác định khuyết tật các sản phẩm đúc ( các vết nứt, các bọt khí ) Phần trắc nghiệm Tìm kết luận sai đặc điểm quang phổ liên tục (QPLT) A Các vật rắn , lõng , khí có tỉ khối lớn bị nung nóng phát QPLT B Không phụ thuộc thành phần cấu tạo nguồn sáng , mà phụ thuộc vào nhiệt độ nguồn sáng C Nhiệt độ nâng cao , miền phát sáng vật càng mở rộng phía ánh sáng có bước sóng ngắn D QPLT dùng để xác định thành phần cấu tạo hóa học vật phát sáng Tìm phát biểu sai nói các loại quang phổ ? A Quang phổ vạch hấp thụ B Quang phổ liên tục hấp thụ C Quang phổ vạch phát xạ D Quang phổ liên tục Tìm phát biểu đúng nói quang phổ liên tục? A Trong quang phổ liên tục các vạch màu cạnh nằm sát đến mức chúng nối liền với tạo nên dải màu liên tục B Quang phổ ánh sáng mặt trời mà ta thu trên trái đất là quang phổ liên tục C Cuối quang phổ liên tục bậc và đầu quang phổ liên tục bậc hai cách khe đen D Các vật có nhiệt độ thấp 500oC chưa cho quang phổ liên tục, cho các vạch màu hồng nhạt Trên 500oC các vật bắt đầu cho quang phổ liên tục từ đỏ đến tím Atốt T i a X Tìm phát biểu sai nói quang phổ liên tục? A Trong quang phổ liên tục các vạch màu cạnh nằm sát đến mức chúng nối liền với tạo nên dải màu liên tục B Quang phổ liên tục các vật rắn , lỏng khí có tỉ khối lớn bị nung nóng phát C Đặt miếng sắt và miếng đồng vào lò, nung chúng đến cùng nhiệt độ cho hai quang phổ liên tục khác D Dây tóc bóng đèn nóng sáng (có nhiệt độ từ 2500K đến 3000K) cho quang phổ liên tục có đủ màu sắc từ đỏ đến tím Tìm phát biểu sai nói quang phổ liên tục? A Quang phổ liên tục không phụ thuộc thành phần cấu tạo nguồn sáng B Quang phổ liên tục phụ thuộc vào nhiệt độ nguồn sáng C Quang phổ liên tục là vạch màu riêng biệt trên tối D Quang phổ liên tục các vật rắn , lỏng khí có tỉ khối lớn bị nung nóng phát Tìm phát biểu sai nói quang phổ vạch phát xạ ? A Quang phổ vạch phát xạ bao gồm hệ thống các vạch màu riêng rẽ nằm trên tối B Quang phổ vạch phát xạ bao gồm hệ thống các dãi màu biến thiên liên tục nằm trên tối (3) C Mỗi nguyên tố hóa học trạng thái khí hay nóng sáng áp suất thấpcho quang phổ vạch riêng, đặc trưng cho nguyên tố đó D Quang phổ vạch phát xạ nguyên tố khác thì khác số lượng các vạch quang phổ, vị trí các vạch, màu sắc các vạch và độ sáng tỉ đối các vạch đó Tìm phát biểu sai nói quang phổ vạch phát xạ ? A Quang phổ vạch phát xạ các chất khí hay áp suất thấp bị kích thích phát xạ B Có thể kích thích cho chất khí phát sáng cách đốt nóng cách phóng tia lửa điện qua đám khí đó C Ở cùng nhiệt độ , số vạch quang phổ phát xạ kali và natri luôn D Quang phổ chùm sáng đèn phóng điện chứa khí loãng gồm hệ thống các vạch màu riêng rẽ nằm trên tối là quang phổ vạch phát xạ Tìm phát biểu sai nói đặc điểm quang phổ vạch phát xạ các nguyên tố khác nhau? A Khác số lượng các vạch quang phổ B Khác màu sắc các vạch và vị trí các vạch màu C Khác bề rộng các vạch quang phổ D Khác độ sáng tỉ đối các vạch quang phổ Máy quang phổ là dụng cụ dùng để : A Đo bước sóng các vạch quang phổ B Tiến hành các phép phân tích quang phổ C Phân tích chùm sáng phức tạp thành các thành phần đơn sắc D Quan sát và chụp quang phổ các vật 10 Tìm đúng nguồn gốc phát ánh sáng nhìn thấy: A Các vật nóng trên 500oC B Ống Rơnghen C Sự phân rã hạt nhân D Các vật có nhiệt độ từ 0oC đến 500oC 11 Phát biểu nào sau đây là sai : A Chiếc nhẫn vàng nung đỏ cho quang phổ vạch phát xạ B Bóng đèn nêôn bút thử điện cho quang phổ vạch phát xạ C Ngọn lửa đèn cồn có vài hạt muối cho quang phổ vạch hấp thụ Na D Dây tóc bóng đèn nung nóng cho quang phổ liên tục 12 Chọn câu trả lời sai máy quang phổ: A Là dụng cụ dùng để phân tích chùm ánh sáng có nhiều thành phần thành thành phần đơn sắc khác B Nguyên tắc hoạt động dựa trên tượng tán sắc ánh sáng C Dùng để nhận biết các thành phần cấu tạo chùm sáng phức tạp nguồn sáng phát D Bộ phận máy làm nhiệm vụ tán sắc ánh sáng là thấu kính hội tụ có tiêu cự ngắn 13 Tìm phát biểu sai phép phân tích quang phổ : A.Phép phân tích thành phần cấu tạo các chất dựa vào việc nghiên cứu quang phổ gọi là phép phân tích quang phổ B.Phép phân tích quang phổ định tính thì đơn giản, tốn ít mẫu và nhanh các phép phân tích hoá học C.Phép phân tích quang phổ định lượng nhạy ,có thể phát nồng độ nhỏ gần 0,002% chất mẫu D.Phép phân tích quang phổ không cho biết nhiệt độ mà cho biết thành phần cấu tạo các vật nghiên cứu 14 Chọn câu trả lời đúng điều kiện để thu quang phổ vạch hấp thụ: A Nhiệt độ đám khí bay phải cao nhiệt độ nguồn phát quang phổ liên tục B Nhiệt độ đám khí bay phải thấp nhiệt độ nguồn phát quang phổ liên tục C Áp suất khối khí phải thấp, nhiệt độ phải cao D Áp suất khối khí phải cao, nhiệt độ phải cao 15 Quang phổ vạch chất khí loãng có số lượng vạch và vị trí các vạch phụ thuộc vào : A Cách kích thích B Bản chất chất khí C Nhiệt độ chất khí D Áp suất chất khí 16 chọn câu trả lời đúng Khi vật hấp thụ ánh sáng phát từ nguồn thì nhiệt độ vật : A.Thấp nhiệt độ nguồn B Bằng nhiệt độ nguồn C.Cao nhiệt độ nguồn D.Có thể cao thấp nhiệt độ nguồn 17 Phép phân tích quang phổ không thể xác định A Thành phần hoá học chất B Nồng độ nguyên tố hỗn hợp C Hoá tính chất D Nhiệt độ nguồn sáng 18 Tìm phát biểu sai tia hồng ngọai: A Tia hồng ngọai nằm ngoài vùng ánh sáng nhìn thấy, nó có bước sóng dài bước sóng ánh sáng đỏ B Vật nhịêt độ thấp phát tia hồng ngọai Nhiệt độ trên 5000C bắt đầu phát ánh sáng nhìn thấy C Tia hồng ngoại kích thích thị giác làm cho ta nhìn thấy màu hồng D Tia hồng ngoại có chất là sóng điện từ các vật bị nung nóng phát 19 Phát biểu nào sau đây là đúng nói tia hồng ngọai: A Nguồn tia hồng ngoại thường là các bóng đèn dây tóc có công suất lên đến 1kW, nhiệt độ dây tóc không vượt quá 5000C B Các vật có nhiệt độ < 5000C phát tia hồng ngọai, các vật có nhiệt độ > 5000C phát ánh sáng nhìn thấy C Chỉ các vật mà ta sờ thấy nóng ấm phát tia hồng ngọai, các vật sờ thấy lạnh các vật có nhiệt độ < 00C thì không thể có tia hồng ngọai D Mọi vật có nhiệt độ trên không độ tuyệt đối ( > 2730C) có tia hồng ngoại 20 Tìm phát biểu đúng tia tử ngọai: A Tia tử ngọai là xạ mà mắt thường nhìn thấy màu tím B Tia tử ngọai là xạ mà mắt thường không thể nhìn thấy có bước sóng > 0,76m C Tia tử ngọai là xạ mà mắt thường không thể nhìn thấy có bước sóng < 0,38 m D Tia tử ngọai là xạ mà mắt thường không thể nhìn thấy, các vật có khối lượng riêng lớn phát 21 Tìm phát biểu sai tia tử ngọai: A Tia tử ngọai có chất là sóng điện từ có bước sóng < 0,38m B Tia tử ngọai có tác dụng mạnh lên kính ảnh C Tia tử ngoại thường dùng để tiêu diệt vi khuẩn, sưởi ấm , sấy khô các sản phẩm D Các vật nóng trên 30000C phát tia tử ngoại mạnh 22 Tìm phát biểu sai tia Rơnghen: A Tia Rơnghen là sóng điện từ có bước sóng miền 10- 12m đến 10- 8m B Tia Rơnghen có bước sóng nhỏ bước sóng tia tử ngoại vì các vật nung nóng trên 50000C phát C Tia Rơnghen là xạ không nhìn thấy được, xuyên qua thủy tinh, làm đen kính ảnh đã bọc giấy đen, làm phát quang số chất (4) D Tính chất bật tia Rơnghen là khả đâm xuyên mạnh, tác dụng lên kính ảnh Tính chất này dùng y học để chiếu điện , chụp điện (X quang) 23 Phát biểu nào sau đây là sai : A Tia Rơnghen cứng là tia có bước sóng ngắn, khả đâm xuyên mạnh B Tia Rơnghen mềm là tia có bước sóng dài, khả đâm xuyên yếu C Khi chiếu điện người ta dùng tia Rơnghen mềm vì đâm xuyên kém, ít nguy hiểm D Tia Rơnghen cứng ít bị hấp thụ nên chiếu điện người ta thường dùng tia rơnghen cứng 24 Tìm phát biểu đúng tia Rơnghen(tia X): A Tia X là sóng điện từ có tần số nhỏ tần số tia hồng ngoại B Tia X là sóng điện từ có bước sóng ngắn bước sóng tia tử ngoại C Tia X có tác dụng nhiệt mạnh các tia hồng ngoại và ánh sáng nhìn thấy D Tia X là lọai sóng điện từ các vật bị nung nóng trên 50000C phát 25 Tìm phát biểu sai đặc điểm và ứng dụng tia Rơnghen A Tia Rơnghen làm phát quang số chất , ứng dụng chiếu điện, chụp điện B Tia Rơnghen có khả ion hóa các chất khí, ứng dụng làm máy đo liều lượng tia Rơnghen C Tia Rơnghen có tác dụng sinh lí , hủy họai tế bào, ứng dụng chữa bệnh ung thư nông, tiệt trùng … D Tia Rơnghen bị thủy tinh hấp thụ mạnh nên các kính dày dùng làm màn chắn bảo vệ kĩ thuật Rơnghen 26 Bức xạ có bước sóng khoảng từ 109 m đến 0,38.107 m thuộc loại nào các xạ nêu sau đây ? A Tia X B Tia hồng ngoại C Tia tử ngoại D Ánh sáng nhìn thấy 27 Thân thể người nhiệt độ 370C phát xạ nào các loại xạ sau ? A Tia X B Tia hồng ngoại C Tia tử ngoại D Ánh sáng nhìn thấy 28 Điều nào sau đây là không đúng so sánh tia hồng ngoại và tia tử ngoại ? A Cùng chất là sóng điện từ B Tia hồng ngoại và tia tử ngoại tác dụng lên kính ảnh C Tia hồng ngoại và tia tử ngoại không nhìn thấy mắt thường D Tia hồng ngoại có bước sóng nhỏ tia tử ngoại 29 Điều nào sau đây là không đúng so sánh tia X và tia tử ngoại ? A Tia X có khả đâm xuyên yếu tia tử ngoại B Cùng chất là sóng điện từ khác bước sóng C Đều có khả làm phát quang số chất và ion hóa chất khí D Đều có khả gây tác dụng ảnh hưởng đến sức khỏe người 30 Tìm câu trả lời đúng Dùng phương pháp nhiệt điện có thể phát các xạ điện từ nào ? A Tia Rơnghen và tia tử ngoai B Ánh sáng nhìn thấy và tia hồng ngoại C Sóng vô tuyến và tia hồng ngoại D Tia gamma và tia tử ngoại 31 Tìm kết luận sai cách phát tia Rơnghen: A Sử dụng mạch dao động LC B Sử dụng tế bào quang điện C Sử dụng màn huỳnh quang D Sử dụng máy đo dùng tượng ion hóa 32 Chọn câu phát biểu đúng A Tia hồng ngoại có tần số cao tia sáng vàng natri B Tia tử ngoại có bước sóng lớn các tia H , H hiđrô C Tia hồng ngoại có bước sóng lớn bước sóng tia tử ngoại D Tia tử ngoai có tần số thấp tia hồng ngoại 33 Tìm đúng nguồn gốc phát sinh tia hồng ngọai: A Do các vật có nhiệt độ > 0oK B Do phân hủy hạt nhân phát C Do mạch dao động LC với tần số f lớn phát D Do ống Rơnghen phát 34 Trong chân không xạ nào có tốc độ truyền lớn ? A Tia X B Tia tử ngoại C Tia hồng ngoại D Tất A, B , C sai 35 Những xạ có thể làm phát quang số chất là : A Tia hồng ngoại và tia tử ngoại B Tia hồng ngoại và ánh sáng nhìn thấy C Tia rơnghen và tia tử ngoại D Tia hồng ngoại và sóng vô tuyến 36 Bóng đen dây tóc nóng sáng , nhiệt độ tim đen lên đến 15000C Đèn phát các xạ : A Tia hồng ngoại và tia tử ngoại B Tia hồng ngoại và ánh sáng nhìn thấy C Tia rơnghen và tia tử ngoại D Tia hồng ngoại và sóng vô tuyến 37 Phát biểu nào sau đây là không đúng? A Vật có nhiệt độ trên 3000oC phát tia tử ngoại mạnh B Tia tử ngoại không bị thuỷ tinh hấp thụ C Tia tử ngoại là sóng điện từ có bước sóng nhỏ bước sóng ánh sáng đỏ D Tia tử ngoại có tác dụng nhiệt 38 Tia X tạo cách nào sau đây? A Cho chùm êlectron nhanh bắn vào kim loại khó nóng chảy có nguyên tử lượng lớn B Cho chùm êlectron chậm bắn vào kim loại C Chiếu tia tử ngoại vào kim loại có nguyên tử lượng lớn D Chiếu tia hồng ngoại vào kim loại 39 Một nguồn phát các xạ có bước sóng khoảng từ 100nm đến 600nm Cá loại xạ phát là : A tia tử ngoại , tia X B ánh sáng nhìn thấy , tia tử ngoại C ánh sáng nhìn thấy , tia tử ngoại , tia X D ánh sáng nhìn thấy , tia tử ngoại , tia hồng ngoại Chất lượng tạo nên thương hiệu Thương hiệu khẳng định đẳng cấp (5) (6) (7) (8) (9) (10) (11) (12) (13)