TRƯỜNG ĐẠI HỌC LẠC HỒNG KHOA TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG ------ oOo ------ BÁO CÁO NGHIÊN CỨU KHOA HỌC ĐỀ TÀI: GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CHO VAY TÀI TRỢ XUẤT KHẨU TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH NHƠN TRẠCH TRONG THỜI KỲ HỘI NHẬP TRẦN THỊ THU NHIÊN Đồng Nai, Tháng 07/2011 TRƯỜNG ĐẠI HỌC LẠC HỒNG KHOA TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG ------ oOo ------ BÁO CÁO NGHIÊN CỨU KHOA HỌC ĐỀ TÀI: GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CHO VAY TÀI TRỢ XUẤT KHẨU TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH NHƠN TRẠCH TRONG THỜI KỲ HỘI NHẬP “Nâng giá trị cuộc sống” GVHD : TS. TRẦN THỊ THÙY LINH SVTH : TRẦN THỊ THU NHIÊN Đồng Nai, Tháng 07/2011 Lời đầu tiên con xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến gia đình. Gia đình là điểm tựa về vật chất lẫn tinh thần cho con. Cảm ơn ba mẹ vì đã sinh ra con, vì đã tạo động lực cho con vượt qua những khó khăn và thử thách trong suốt 04 năm đại học và vì đã khiến con hôm nay là chính con. Ngoài ra, em xin được gửi lời tri ân đến ban lãnh đạo trường ĐH Lạc Hồng đ ã tạo những điều kiện tốt nhất để em được học tập trong môi trường tiên tiến, hiện đại. Xin chân thành cảm ơn thầy cô khoa tài chính ngân hàng đã tận tâm hỗ trợ và hướng dẫn em trong suốt thời gian em thực hiện đề tài nghiên cứu. Em xin được gửi lời cảm ơn đến ngân hàng TMCP Công Thương việt nam- chi nhánh nhơn trạch đã tạo điều kiện cho em được lao động thực t ế tại ngân hàng, đặc biệt là các anh chị phòng Khách Hàng đã hỗ trợ và tạo điều kiện cho em. Người quan trọng nhất mà em muốn cảm ơn là cô TS. Trần Thị Thùy Linh. Cô luôn theo sát hướng dẫn em trong suốt quá trình từ lúc em chọn đề tài đến lúc em hoàn thiện đề tài. Em xin kính chúc cô dồi dào sức khỏe, để tiếp tục sự nghiệp “trồng người” ươm mầm tương lai cho đất nước. Sinh viên Trần Thị Thu Nhiên MỤC LỤC Trang Phần mở đầu .1 1 Lý do chọn đề tài 1 2 Tổng quan về lịch sử nghiên cứu đề tài . 1 3 Mục tiêu nghiên cứu 2 4 Phương pháp nghiên cứu . 2 5 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu . 3 6 Tính mới của đề tài 3 7 Nội dung nghiên cứu . 4 Phần nội dung CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG CHO VAY TÀI TRỢ XUẤT KHẨU CỦA NHTM 1.1 Lý luận cơ bản về hoạt động xuất khẩu 5 1.1.1 Khái niệm xuất khẩu 5 1.1.2 Vai trò của hoạt động xuất khẩu đối với nền kinh tế 5 1.1.2.1 Đối với nền kinh tế 5 1.1.2.2 Đối với các doanh nghiệp xuất khẩu . 7 1.2 Hoạt động tín dụng tài trợ xuất khẩu c ủa ngân hàng thương mại . 8 1.2.1 Lý luận tín dụng tài trợ xuất khẩu của ngân hàng thương mại . 8 1.2.2 Khái niệm tài trợ xuất khẩu của ngân hàng thương mại . 9 1.2.3 Đối tượng được tài trợ xuất khẩu . 9 1.2.4 Vai trò tài trợ xuất khẩu của ngân hàng thương mại 10 1.2.5 Các hình thức tài trợ xuất khẩu . 11 1.2.5.1 Tín dụng hỗ trợ xuất khẩu trung và dài hạn 11 1.2.5.2 Tín dụng hỗ trợ xuất khẩu ngắn hạn 17 1.2.6 Rủi ro trong tài trợ xuất khẩu 20 1.2.6.1 Rủi ro quốc gia 20 1.2.6.2 Rủi ro chuyển tiền . 20 1.2.6.3 Rủi ro lãi suất và hối đoái 20 1.2.6.4 Rủi ro tỷ giá . 21 1.2.6.5 Rủi ro tài sản đảm bảo tín dụng . 21 1.2.6.6 Rủi ro khách hàng không hoàn trả tín dụng-rủi ro tín dụng . 22 Kết luận chương 1 . 23 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VÀ PHÂN TÍCH HIỆU QU Ả HOẠT ĐỘNG TÀI TRỢ XUẤT KHẨU TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG-CHI NHÁNH NHƠN TRẠCH 2.1 Khái quát về ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam- chi nhánh Nhơn Trạch.24 2.1.1 Giới thiệu chung về ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam-chi nhánh nhơn trạch . 24 2.1.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển của ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam . 24 2.1.1.2 Lịch sử hình thành và phát triển của ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam, chi nhánh Nhơn trạch 27 2.1.1.3 Nghiệp vụ hoạt động của chi nhánh .29 2.1.2 Vài nét về hoạt động kinh doanh củ a chi nhánh ngân hàng TMCP Công thương- chi nhánh Nhơn Trạch thời gian gần đây 31 2.1.2.1 Tình hình huy động vốn của chi nhánh .35 2.1.2.2 Tình hình sử dụng vốn của chi nhánh .37 2.1.2.3 Chất lượng tín dụng của chi nhánh 40 2.2 Thực trạng hoạt động cho vay tài trợ xuất khẩu tại chi nhánh ngân hàng TMCP Công Thương Nhơn Trạch 41 2.2.1 Vài nét về tình hình xuất khẩu của Việt Nam trong thời gian qua 41 2.2.2 Nhìn lại chính sách tài trợ xuất khẩu của Việt Nam thời gian qua .42 2.2.3 Thực trạng cho vay tài trợ xuất khẩu tại Vietinbank Nhơn Trạch 44 2.2.3.1 Thị trường mục tiêu và đối tượng khách hàng của Vietinbank Nhơn Trạch .44 2.2.3.2 Sản phẩm cho vay tài trợ xuất khẩu tại chi nhánh 45 2.2.3.3 Quy trình cho vay tài tr ợ xuất khẩu tại chi nhánh .46 2.2.3.4 Kết quả cho vay tài trợ xuất khẩu tại chi nhánh thời gian vừa qua.46 2.2.3.5 Phân tích điểm mạnh – điểm yếu về hoạt động cho vay tài trợ xuất nhập khẩu của Vietinbank – Chi nhánh Nhơn Trạch. 51 Kết luận chương 2 .65 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ CHO VAY TÀI TRỢ XUẤT KHẨU TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG – CHI NHÁNH NHƠN TRẠCH 3.1 Định hướ ng về cho vay tài trợ xuất khẩu của Việt Nam và ngân hàng TMCP Công Thương –Chi nhánh Nhơn Trạchtrong thời gian tới .66 3.1.1 Định hướng về xuất khẩu và tài trợ xuất khẩu tại Việt Nam 66 3.1.1.1 Định hướng về xuất khẩu 66 3.1.1.2 Định hướng tài trợ xuất khẩu .67 3.1.2 Định hướng hoạt động cho vay tài trợ xuất khẩu trong chiến lược kinh doanh tại chi nhánh 68 3.2 Một số giải pháp nhằm mở rộ ng hoạt động tài trợ xuất khẩu tại chi nhánh ngân hàng TMCP Công Thương Nhơn Trạch .69 3.2.1 Giải pháp mang tính vĩ mô .69 3.2.1.1 Chủ động hội nhập kinh tế quốc tế 69 3.2.1.2 Cải thiện môi trường pháp lý 70 3.2.1.3 Tạo điều kiện cho các doanh nghiệp khai thác và cập nhật những thông tin liên quan đến hoạt động xuất khẩu 70 3.2.1.4 Có sự hỗ trợ từ phía chính phủ cho ngân hàng về nguồn vốn 71 3.2.2Giải pháp đối với chi nhánh ngân hàng TMCP Công Thương Nhơn Trạch 71 3.2.2.1 Giải pháp khắc phục tồn tại, hoàn thiện hoạt động tài trợ xuất khẩu 71 3.2.2.2 Giải pháp phát triển hoạt động cho vay tài trợ xuất khẩu tại chi nhánh 73 3.3 Kiến nghị .83 3.3.1 Kiến nghị với chính phủ .83 3.3.2 Kiến nghị với Ngân Hàng Nhà Nước .84 3.3.3 Với Hội Sở Ngân Hàng TMCP Công Thương nói chung và chi nhánh Nhơn Trạch nói riêng 84 3.3.3.1 Đối với Hội Sở Vietinbank .84 3.3.3.2 Đối với ngân hàng TMCP Công thương–Chi nhánh Nhơn Trạch .85 3.3.4 Với doanh nghiệp xuất khẩu .85 Kết luận chương 3 .87 Kết luận chung .88 Tài liệu tham khảo Phụ lục DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT CBCNV: Cán bộ công nhân viên ECA: Tổ chức tín dụng xuất khẩu FDI: Đầu tư trực tiếp HDQT: Hội đồng quản trị IMF: Quỹ tiền tệ thế giới INDOVINA : Ngân hàng liên doanh giữa: Ngân Hàng Công Thương Việt Nam & Ngân Hàng Cathay United Đài Loan KCN: Khu công nghiệp LC: Thư tín dụng NHCT: Ngân hàng công thương NHNN: Ngân hàng Nhà nước NHTM: Ngân hàng thương mại PGD: Phòng giao dịch SMS Banking: Dịch vụ ngân hàng qua điện thoại di động TMCP: Thương mại cổ phần TNHH: Trách nhiệm hữu hạn VND: Việt Nam Đồng Vietinbank: Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam XNK: Xuất nhập khẩu WTO: Tổ chức thương mại thế giới DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU, BIỂU ĐỔ VÀ HÌNH ẢNH DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1 Sơ đồ tín dụng hỗ trợ xuất khẩu trung và dài hạn . 12 Sơ đồ 1.2 Sơ đồ tín dụng và hỗ trợ xuất khẩu ngắn hạn . 17 Sơ đồ 2.1 Hệ thống tổ chức của Ngân hàng Công thương Việt Nam . 26 Sơ đồ 2.2 Cơ cấu tổ chức bộ máy và điều hành của Trụ sở chính 27 Sơ đồ 2.3 Sơ đồ tổ chức hoạt dộng của chi nhánh 29 Sơ đồ 2.4 Sơ đồ bộ máy tổ chức hoạt động của chi nhánh Nhơn Trạch . 30 Sơ đồ 2.5 Những nhân tố tác động đến hiệu quả cho vay tài trợ xuất khẩu . 52 DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1 Kết quả hoạt động kinh doanh tại ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh Nhơn Trạch năm 2008-2010 32 Bảng 2.2 Báo cáo tình hình huy động vốn c ủa ngân hàng Công thương Nhơn Trạch 2008-2010 . 35 Bảng 2.3 Báo cáo tình hình sử dụng vốn từ năm 2008-2010 . 38 Bảng 2.4 Kết quả cho vay tài trợ xuất khẩu 2008-2010 bằng VNĐ . 47 Bảng 2.5 Kết quả cho vay tài trợ xuất khẩu 2008-2010 bằng ngoại tệ . 48 Bảng 2.6 Đánh giá mức độ phức tạp về quy trình cho vay xuất khẩu của ngân hàng. 52 Bảng 2.7 Nhận xét mức độ phù hợp của sản phẩm cho vay xuất khẩu t ại chi nhánh . 53 Bảng 2.8 Đánh giá mức lãi suất cho vay tài trợ xuất khẩu của Vietinbank Nhơn Trạch hiện nay . 55 Bảng 2.9 Nhận xét sự thay đổi về lãi suất cho vay tài trợ xuất khẩu của Vietinbank Nhơn Trạch . 56 Bảng 2.10 Đánh giá hạn mức cho vay tài trợ xuất khẩu của ngân hàng . 57 Bảng 2.11 Đánh giá sự phù hợp của thời gian cho vay xuất khẩu . 58 Bảng 2.12 Đánh giá điều kiện cho vay tài trợ xuất khẩu của ngân hàng . 59 Bảng 2.13 Nhận xét của doanh nghiệp về lượng cung ngoại tệ của ngân hàng 59 Bảng 2.14 Nhận xét phong cách phục vụ của cán bộ ngân hàng . 61 Bảng 3.1 Chấm điểm tiền gửi . 74 DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1 Kết quả hoạt động kinh doanh tại ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Nhơn Trạch năm 2008-2010 . 33 Biểu đồ 2.2 Tình hình huy động vốn của ngân hàng Công thương Nhơn Trạch 2008- 2010 . 36 Biểu đồ 2.3 Tỷ trọng giữa các loại tiền gửi năm 2010 37 Biểu đồ 2.4 Báo cáo tình hình sử dụng vốn từ năm 2008-2010 . 39 Biểu đồ 2.5 Dư nợ trung dài hạn 2008-2010 . 40 Biểu đồ 2.6 Tình hình nợ xấu của chi nhánh 40 Biểu đồ 2.7 Kết quả cho vay tài trợ xuất khẩu 2008-2010 bằng VNĐ 47 Biểu đồ 2.8 Kết quả cho vay tài trợ xuất khẩu 2008-2010 bằng USD . 49 Biểu đồ 2.9 Đánh giá quy trình cho vay xuất kh ẩu của ngân hàng . 53 Biểu đồ 2.10 Sản phẩm cho vay xuất khẩu của ngân hàng so với nhu cầu thực tế của doanh nghiệp . 54 Biểu đồ 2.11 Đánh giá mức lãi suất cho vay tài trợ xuất khẩu của Vietinbank Nhơn Trạch hiện nay . 55 Biểu đồ 2.12 Nhận xét sự thay đổi về lãi suất cho vay tài trợ xuất khẩu của Vietinbank Nhơn Trạch . 56 Biểu đồ 2.13 Đánh giá hạn mức cho vay tài trợ xuất kh ẩu của ngân hàng 57 Biểu đồ 2.14 Đánh giá thời gian cho vay tài trợ xuất khẩu của ngân hàng . 58 Biểu đồ 2.15 Đánh giá lượng cung ngoại tệ của ngân hàng 60 Biểu đồ 2.16 Đánh giá thái độ phục vụ của cán bộ ngân hàng 61 DANH MỤC HÌNH ẢNH Hình 2.1 Trụ sở chi nhánh Nhơn Trạch . 28