BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ - ĐỊA CHẤT NGUYỄN THÀNH TRANG MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG ĐỐI VỚI CÁC HỘ KINH DOANH CÁ THỂ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ CẨM PHẢ LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI - 2013 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ - ĐỊA CHẤT NGUYỄN THÀNH TRANG MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG ĐỐI VỚI CÁC HỘ KINH DOANH CÁ THỂ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ CẨM PHẢ Ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60340410 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS Lê Xuân Đình HÀ NỘI - 2013 LỜI CAM ĐOAN Tơi xin cam đoan luận văn cơng trình nghiên cứu khoa học độc lập riêng Các số liệu kết nêu luận văn trung thực có nguồn gốc rõ ràng, kết luận khoa học luận văn chưa công bố cơng trình trước Hà Nội, ngày 18 tháng năm 2013 Tác giả Nguyễn Thành Trang LỜI CẢM ƠN Với tình cảm trân trọng nhất, tác giả Luận văn xin bày tỏ cảm ơn chân thành, sâu sắc tới PGS.TS Lê Xuân Đình tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tác giả trình thực luận văn Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn đến Ban Giám hiệu, Giảng viên nhiệt tình giảng dạy, truyền đạt kiến thức trình tác giả theo học trường Cảm ơn toàn thể cán bộ, nhân viên Trường Đại học Mỏ địa chất tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả thời gian học tập nghiên cứu nhằm hồn thành chương trình Cao học Xin chân thành cảm ơn đồng chí lãnh đạo, đồng nghiệp, quan hữu quan, tạo điều kiện để tác giả theo học chương trình đào tạo thạc sĩ hoàn thành luận văn thuận lợi Cảm ơn gia đình, người bạn đồng hành, hỗ trợ, giúp đỡ tác giả suốt trình học tập hoàn thiện luận văn Sau cùng, xin cảm ơn Thầy, Cô Hội đồng bảo vệ kính mong nhận quan tâm, nhận xét Thầy, Cơ để tác giả có điều kiện hoàn thiện tốt nội dung luận văn nhằm đạt tính hiệu quả, hữu ích áp dụng vào thực tiễn Xin trân trọng cảm ơn! Tác giả MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Danh mục hình vẽ bảng biểu MỞ ĐẦU CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG ĐỐI VỚI HỘ KINH DOANH CÁ THỂ 1.1 Khái quát kinh tế hộ kinh doanh cá thể việt nam 1.1.1 Khái niệm, đặc điểm kinh tế hộ kinh doanh cá thể 1.1.2 Vai trò kinh tế cá thể kinh tế Việt nam 1.1.3 Chủ trương Đảng Nhà nước phát triển kinh tế cá thể giai đoạn 1.2 Cơ sở pháp lý thuế giá trị gia tăng 1.2.1 Khái niệm thuế GTGT 1.2.2 Sự cần thiết phải áp dụng thuế GTGT nước ta 1.2.3 Nội dung Luật thuế GTGT 11 1.2.4 Vai trò thuế GTGT 33 1.3 Quản lý Nhà nước thuế giá trị gia tăng 35 1.3.1 Sự cần thiết khái niệm công tác quản lý thuế GTGT 35 1.3.2 Mơ hình tổ chức quản lý thuế 37 1.4 Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý thu thuế GTGT 38 Kết luận chương 44 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG ĐỐI VỚI HỘ KINH DOANH CÁ THỂ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ CẨM PHẢ, TỈNH QUẢNG NINH TRONG THỜI GIAN QUA 45 2.1 Khái quát tình hình kinh tế - xã hội thành phố Cẩm Phả tổ chức máy chi cục thuế thành phố Cẩm Phả - Quảng Ninh 45 2.1.1 Đặc điểm tình hình kinh tế, xã hội thành phố Cẩm Phả - tỉnh Quảng Ninh 45 2.1.2 Công tác tổ chức máy thu thuế Chi cục thuế thành phố Cẩm Phả 46 2.1.3 Thực trạng công tác quản lý thu thuế Chi cục thuế thành phố Cẩm Phả giai đoạn 2009 - 2012 50 2.2 Thực trạng công tác quản lý thuế giá trị gia tăng hộ cá địa bàn thành phố Cẩm Phả giai đoạn 2009 - 2012 53 2.2.1 Công tác quản lý đối tượng nộp thuế 53 2.2.2 Quản lý số lượng hộ kinh doanh theo ngành nghề kinh doanh 54 2.2.3 Quản lý HKD nộp thuế theo phương pháp kê khai trực tiếp 58 2.2.4 Công tác quản lý tính thuế 58 2.2.5 Công tác đôn đốc thu nộp tiền thuế 65 2.2.6 Công tác kiểm tra 69 2.3 Đánh giá chung công tác quản lý thuế GTGT hộ cá thể nộp thuế theo kê khai trực tiếp địa bàn thành phố Cẩm Phả 71 2.3.1 Kết đạt 71 2.3.2 Những điểm tồn 71 Kết luận chương 73 CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG ĐỐI VỚI HỘ KINH DOANH CÁ THỂ NỘP THUẾ THEO KÊ KHAI TRỰC TIẾP TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ CẨM PHẢ 74 3.1 Quan điểm tăng cường quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể 74 3.2 Những biện pháp tăng cường công tác quản lý thuế GTGT hộ kinh doanh cá thể địa bàn thành phố Cẩm Phả 75 3.2.1 Tăng cường quản lý đối tượng nộp thuế 75 3.2.2 Tăng cường quản lý tính thuế 76 3.2.3 Tăng cường công tác đôn đốc thu nộp 79 3.2.4 Tăng cường công tác tra, kiểm tra 80 3.2.5 Tăng cường công tác đào tạo bồi dưỡng cán 82 3.2.6 Áp dụng tiến khoa học kỹ thuật vào công tác quản lý 82 3.2.7 Nghiên cứu triển khai áp dụng mơ hình uỷ nhiệm thu 83 3.2.8 Tăng cường công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật thuế 84 Kết luận chương 85 KẾT LUẬN 86 TÀI LIỆU THAM KHẢO DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CBCC : Cán công chức CNTT : Công nghệ thông tin CHXHCN : Cộng hòa xã hội chủ nghĩa ĐTNT : Đối tượng nộp thuế GTGT : Giá trị gia tăng HHDV : Hàng hóa dịch vụ MST : Mã số thuế NNT : Người nộp thuế NSNN : Ngân sách Nhà nước TKTN : Tự khai, tự nộp TNCN : Thu nhập cá nhân UBND : Ủy ban nhân dân VPHC : Vi phạm hành DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ VÀ BẢNG BIỂU Hình 1.1: Sơ đồ cấu tổ chức máy Chi cục thuế thành phố Cẩm Phả 48 Bảng 2.1: Tình hình thực kế hoạch thu thuế địa bàn thành phố Cẩm Phả năm 2009 – 2010 50 Bảng 2.2: Tình hình đăng ký kinh doanh hộ cá thể địa bàn thành phố Cẩm Phả 55 Bảng 2.3: Quản lý doanh số tính thuế hộ cá giai đoạn 2009 – 2012 59 Bảng 2.4: Quản lý doanh thu số hộ kinh doanh cá thể điển hình giai đoạn 2009 - 2012 61 Bảng 2.5: Tình hình thực thu thuế GTGT hộ cá thể địa bàn thành phố Cẩm Phả giai đoạn 2009 – 2012 66 Bảng 2.6: Tình hình thu nộp nợ đọng thuế GTGT hộ cá thể địa bàn thành phố Cẩm Phả 67 Bảng 2.7: Một số trường hợp vi phạm bị xử lý 70 MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Thuế công cụ chủ yếu để huy động nguồn thu cho Ngân sách Nhà nước để đáp ứng nhu cầu chi tiêu Nhà nước nhằm thực mục tiêu kinh tế - xã hội tiêu cho máy Nhà nước Cùng với phát triển kinh tế hệ thống sách pháp luật thuế ln có thay đổi nhằm góp phần tăng thu cho Ngân sách Nhà nước, khuyến khích thành phần kinh tế phát triển hướng, bước thực bình đẳng, cơng xã hội, đáp ứng nhu cầu chi tiêu ngày gia tăng Nhà nước Qua bước cải cách, hệ thống thuế thể rõ công thành phần kinh tế, phù hợp với phát triển kinh tế thị trường theo định hướng XHCN Việt Nam, tạo điều kiện ổn định, phát triển sản xuất, công xã hội Nền kinh tế Việt Nam trình chuyển mạnh sang kinh tế thị trường, địi hỏi phải tăng cường hiệu luật thuế, sách thuế để bắt kịp q trình đổi Kinh tế ngồi quốc doanh nói chung kinh tế hộ kinh doanh cá thể nói riêng bước hình thành phát triển đóng góp đáng kể vào phát triển chung kinh tế, tạo việc làm, tăng thu nhập cải thiện đời sống phận dân cư Vì vậy, việc đánh giá thực trạng, rõ tồn đưa phương hướng, giải pháp tạo điều kiện cho thành phần kinh tế phát triển vừa ích nước, vừa lợi nhà, phục vụ công công nghiệp hoá, đại hoá đất nước theo chủ trương Đảng cần thiết Nhận thức vấn đề này, thời gian nghiên cứu Chi cục thuế thành phố Cẩm Phả, giúp đỡ, bảo tận tình thầy giáo tập thể cán Chi cục thuế thành phố Cẩm Phả, với kinh nghiệm thân công tác ngành thuế tơi sâu tìm hiểu Luật thuế giá trị gia tăng Đặc biệt công tác quản lý thuế giá trị gia tăng hộ kinh doanh cá thể, từ đề xuất số giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý thu thuế đối tượng Bắt nguồn từ lý trên, sâu nghiên cứu đề tài: "Một số giải pháp tăng 74 CHƯƠNG MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HỒN THIỆN CƠNG TÁC QUẢN LÝ THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG ĐỐI VỚI HỘ KINH DOANH CÁ THỂ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ CẨM PHẢ 3.1 Quan điểm tăng cường quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể Một là, tăng cường công tác quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể phải đảm bảo việc tuân thủ luật thuế đối tượng nộp thuế, đảm bảo nguồn thu cho NSNN Công tác quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể phải đặt trọng tâm vào công tác chống gian lận, trốn lậu thuế khai thác tối đa nguồn thu Hai là, tăng cường công tác quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể phải đảm bảo không gây phiền hà cho sở kinh doanh Đây đòi hỏi quan trọng công tác quản lý thu thuế nói chung cơng tác quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể nói riêng Theo đó, cần giải tốt mâu thuẫn việc tăng cường quản lý với việc không gây phiền hà cho sở kinh doanh Điều có ý nghĩa là, biện pháp tăng cường quản lý phải có phân biệt đối xử đối tượng khác cách khác Chẳng hạn, với đối tượng cố tình vi phạm cầm kiểm tra chặt chẽ với tần số cao, với đối tượng chấp hành tốt phát huy tính tự giác, giảm bớt kiểm tra quan thuế Đồng thời, việc tăng cường công tác quản lý thu thuế phải sở áp dụng mạnh mẽ tiến khoa học kỹ thuật để đơn giản hố thủ tục hành chính, áp dụng biện pháp kỹ thuật, nghiệp vụ tinh thông để không ngây phiền phức cho sở kinh doanh mà đảm bảo hiệu quản lý cao Ba là, tăng cường công tác quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể phải đảm bảo ni dưỡng nguồn thu khuyến khích phát triển sản xuất kinh doanh Đảm bảo số thu cao NSNN khơng phải mục đích cơng tác 75 quản lý thu thuế Thuế cịn có mục tiêu góp phần khuyến khích sản xuất kinh doanh phát triển theo định hướng Nhà nước Muốn thực mục đích này, cơng tác quản lý thu thuế, việc tăng cường quản lý phải sở tình hình kinh doanh thực tiễn phù hợp với khả nộp thuế sở kinh doanh Tức là, cán quản lý thu thuế cần sâu sát tình hình kinh doanh đối tượng nộp thuế, giải ưu đãi, miễm giảm cho họ luật định họ gặp khó khăn kinh doanh, khơng thờ trước khó khăn để tăng thu giá Hơn nữa, việc thu thuế theo quan điểm tạo điều kiện cho sở kinh doanh phát triển biện pháp nuôi dưỡng nguồn thu, tạo nguồn thu cho tương lai 3.2 Những biện pháp tăng cường công tác quản lý thuế GTGT hộ kinh doanh cá thể địa bàn thành phố Cẩm Phả 3.2.1 Tăng cường quản lý đối tượng nộp thuế Để quản lý đối tượng nộp thuế đòi hỏi cán thuế phải tích cực bám sát địa bàn để quản lý hộ kinh doanh đưa vào sổ bộ, thường xuyên phát hộ kinh doanh để đưa vào quản lý Phối hợp với quan điều tra thống kê, quan cấp đăng ký kinh doanh để tạo điều kiện cho hộ kinh doanh thực nghĩa vụ nộp thuế Nhà nước Phải quy định rõ trách nhiệm vật chất với cán quản lý Bên cạnh đó, phải có biện pháp xử lý thật nghiêm minh trường hợp vi phạm Đồng thời phải có chế độ khen thưởng hộ thường xuyên thực tốt nghĩa vụ nộp thuế Như phân tích phần thực trạng, thất thu số hộ xảy hai dạng, thất thu hộ quản lý thất thu hộ chưa quản lý * Đối với hộ quản lý + Các hộ kinh doanh theo dõi sổ phải xếp theo mã số địa bàn, ngành nghề, phải lập sơ đồ danh bạ địa bàn quản lý để thuận lợi cho công tác tra, kiểm tra Các cán thuế phải thường xuyên theo dõi 76 tình hình hoạt động kinh doanh hộ mà tình hình quản lý Riêng hộ kinh doanh đưa vào quản lý phải đặc biệt quan tâm, bám sát tình hình kinh doanh hộ để xác định mức doanh thu tính thuế mức thuế phải nộp hợp lý Đồng thời, bước đưa hộ vào quản lý vào nề nếp, nâng cao ý thức chấp hành luật hộ + Thực tốt việc cấp thu hồi mã số thuế, việc thu hồi mã số thuế hộ bỏ kinh doanh + Cán thuế phải gần hộ kinh doanh, thường xuyên tuyên truyền, giải thích cặn kẽ luật thuế, quyền lợi nghĩa vụ hộ Đồng thời phải lắng nghe góp ý, kiến nghị dân để có kiến nghị lên cấp Thơng qua đó, bước làm cho đối tượng kinh doanh hiểu tự giác chấp hành sách thuế 3.2.2 Tăng cường quản lý tính thuế Ưu điểm thuế GTGT khuyến khích hộ thực tốt chế độ hoá đơn chứng từ, ghi chép sổ sách kế tốn để có điều kiện thu theo phương pháp khấu trừ hay phương pháp trực tiếp GTGT Trên thực tế, số hộ kê khai địa bàn thành phố Cẩm Phả khơng nhiều, để có tính thuế xác ngồi việc nắm vững thay đổi quy mô ngành nghề kinh doanh điều quan trọng hướng dẫn, quản lý tình hình thực chế độ hố đơn, chứng từ hộ kinh doanh để xác định doanh thu Ngoài ra, cần phải quản lý tốt tỷ lệ GTGT thuế suất Để thực tốt vấn đề nghiên cứu áp dụng số biện pháp sau: + Chi cục thuế cần thường xuyên kiểm tra đột xuất việc sử dụng hoá đơn, chứng từ ghi chép sổ sách kế toán đối tượng kinh doanh Với hộ không thực nghiêm chỉnh chế độ sổ sách kế toán, hoá đơn chứng từ Chi cục thuế khơng thừa nhận số liệu hộ kinh doanh ấn định mức thuế, kết hợp với xử phạt hành Cần xử lý nghiêm khắc hành vi vi phạm quy định hoá đơn, chứng từ mua bán hàng hố + Phát huy cơng tác thơng báo rộng rãi công khai mã số thuế, cách ghi mã số 77 thuế cá nhân kinh doanh địa bàn tốt giúp cho cá nhân tự kiểm tra, kiểm sốt đối tác kinh doanh, góp phần chống tình trạng sử dụng hố đơn giả, hố đơn khơng hợp pháp mua bán hàng hố, dịch vụ + Nhanh chóng triển khai đồng nước hệ thống cập nhật hoá đơn mua vào, bán đơn vị có đăng ký sử dụng hố đơn Tuy cơng việc đòi hỏi phải tốn nhiều thời gian công sức, ngược lại mang lại hiệu cao việc tra, kiểm tra chống thất thu Ngân sách, hố đơn đầu đơn vị lại hoá đơn đầu vào đơn vị khác (trừ hộ kê khai trực tiếp nộp thuế khoán hay cá nhân tiêu dùng) tiện cho việc kiểm tra đối chiếu trường hợp có nghi ngờ giá trị hố đơn lớn, từ hạn chế nhiều trường hợp xin, mua hoá đơn viết hoá đơn liên hố đơn khơng khớp nội dung giá trị + Trong giai đoạn tới, Chi cục thuế thành phố Cẩm Phả cần nghiên cứu đề xuất với Cục thuế tỉnh Quảng Ninh Tổng cục thuế thành lập trung tâm tiếp nhận xử lý thơng tin phạm vi tồn quốc Qua đó, theo dõi sát tình hình cấp phát sử dụng hoá đơn kịp thời phát hoá đơn giả, kiểm tra đối chiếu trường hợp nghi vấn gian lận ghi chép hoá đơn, đáp ứng yêu cầu phát triển công tác kiểm tra, xử lý công việc lớn với thời gian ngắn Có đảm bảo cơng tác quản lý sử dụng hố đơn, chứng từ + Chi cục thuế cần thường xuyên mở lớp kế toán tư nhân hộ kê khai Điều cần lưu ý là, lớp phải tổ chức trình độ khác để phù hợp với đối tượng tham gia học Chẳng hạn có lớp kế tốn dành cho chủ hộ kinh doanh (mục đích giúp họ nắm sơ cơng tác kế tốn để tổ chức hoạt động kinh doanh theo yêu cầu hạch toán kế toán); lớp kế toán dành cho người làm kế toán hộ kinh doanh chưa học kế toán; lớp kế toán nâng cao dành cho người có kiến thức định kế tốn Cán thuế phải nâng cao trình độ nghiệp vụ, lẫn hiểu biết sâu kế tốn để dễ dàng phải giải đáp, hướng dẫn hộ kinh doanh thực nội dung phần việc kế tốn họ có u cầu 78 + Chi cục thuế cần thường xuyên bám sát địa bàn, theo dõi tình hình kinh doanh biến động hộ kinh doanh, nắm rõ ngành nghề mặt hàng kinh doanh thực tế Qua đó, hạn chế việc kinh doanh khác mặt hàng, ngành hàng kê khai để hưởng mức thuế suất thấp Nếu cửa hàng kinh doanh nhiều mặt hàng yêu cầu chủ cửa hàng hạch toán doanh thu loại để áp dụng tỷ lệ GTGT thuế suất phù hợp * Đối với hộ nhỏ có doanh số thấp Trong điều kiện nay, tập qn tiêu dùng khơng lấy hố đơn phổ biến, việc đấu tranh sở kinh doanh thuộc diện ấn định thuế để mức doanh số ấn định sát với doanh số thực tế sở việc làm thường xuyên gặp nhiều khó khăn ngành thuế Vì phương pháp này, cần thiết phải có quy định thêm nội dung kê khai hố đơn theo hộ kinh doanh phải lập biểu kê chi tiết nội dung, doanh số hoá đơn sử dụng kèm theo báo cáo kiểm kê hoá đơn Mặt khác, thơng qua việc kiểm kê hố đơn hộ kinh doanh, trường hợp phát doanh thu thể hố đơn lớn doanh thu ấn định sở pháp lý truy thu thuế theo quy định kịp thời sở để phép điều chỉnh tăng thuế kỳ lập - Phải nắm diễn biến thị trường quy mô sản xuất kinh doanh hộ theo thời kỳ năm - Công khai ổn định mức thuế hộ kinh doanh biện pháp có hiệu thực nghiêm túc Tuy nhiên việc áp dụng thu thuế theo phương pháp ấn định doanh thu biện pháp trước mắt Vì vậy, vấn đề đặt phải nhanh chóng chuyển đổi từ phương pháp ấn định doanh thu sang phương pháp kê khai Muốn vậy, thời gian tới Chi cục Thuế cần phải làm tốt đề sau: -Tăng cường công tác tuyên truyền nội dung, tính ưu việt Luật Thuế chế độ quản lý, sử dụng hoá đơn chứng từ -Thường xuyên tổ chức hướng dẫn cho người nộp thuế theo phương pháp ấn định doanh thu biết cách mở sổ sách kế toán, sử dụng, bảo quản hoá đơn, chứng từ 79 Tránh để tượng nộp thuế gối đầu hộ kinh doanh thông qua xử lý thật nghiêm minh trường hợp nợ nần, dây dưa thuế 3.2.3 Tăng cường công tác đôn đốc thu nộp Để đáp ứng yêu cầu thu nộp kịp thời thuế GTGT vào Ngân sách Nhà nước, cần thiết phải có biện pháp thúc đẩy nhanh việc nộp thuế, hạn chế tối đa số nợ đọng có phương hướng giải số thuế tồn đọng Để làm tốt công tác trước tiên Chi cục thuế phải thực tốt công tác xây dựng kế hoạch Kế hoạch thuế lập phải cụ thể, chi tiết, sát thực đến hộ kinh doanh, kế hoạch thuế phải giao trực tiếp đến cán thuế Chi cục cần giao nhiệm vụ cho cán phải hồn thành nhiệm vụ thu Ngồi ra, Chi cục cần nghiên cứu áp dụng biện pháp tăng cường đôn đốc thu nộp thuế sau: + Phối hợp với Kho bạc thành phố Cẩm Phả để bố trí thêm điểm thu thuận lợi Vào ngày cao điểm cần đề nghị Kho bạc làm thêm để đảm bảo cho hộ kê khai nộp thuế nhanh chóng, dễ dàng Cần cải tiến gọn nhẹ thủ tục thu nộp, giảm bớt số lượng cán thuế làm việc điểm thu Đồng thời, ứng dụng công nghệ tin học vào quản lý phối hợp Kho bạc Chi cục thuế + Cán thuế phải đôn đốc hộ kinh doanh nộp thuế theo thời gian, số thuế, không hộ dây dưa tiền thuế Hàng tháng cán quản lý theo dõi thu nộp, nắm hộ nợ đọng để có biện pháp xử lý + Cần thực tốt việc phân loại nợ đọng thuế để có biện pháp xử lý phù hợp Đối với khoản nợ đọng hộ kinh doanh giải thể, bỏ kinh doanh khơng cịn địa bàn cần có biện pháp phối hợp với quyền cấp truy tìm chủ hộ theo cư trú nơi kinh doanh để đòi nợ Đối với hộ kinh doanh nợ thuế gặp khó khăn khách quan kinh doanh xem xét miễn, giảm thuế xóa nợ Kiên xử lý nghiêm minh trường hợp cố ý nợ nần, dây dưa thuế, kiên thực việc tính phạt chậm nộp Nếu cố tình khơng nộp thuế áp dụng biện pháp cưỡng chế Đối với cán 80 thuế cá hành vi xâm phạm tiền thuế tùy thuộc vào mức độ nặng nhẹ mà xử lý từ cảnh cáo tới truy cứu trách nhiệm hình theo quy định pháp luật ngựoc lại cán có thành tích việc thu nộp thuế cần có hịnh thức khen thưởng kịp thời Trên thực tế, mục đích hộ kinh doanh thu lợi nhuận cao, việc trốn thuế thường tình liên quan đến lợi ích kinh tế hộ kinh doanh Qua cho thấy, cơng tác tra, kiểm tra phải tăng cường 3.2.4 Tăng cường công tác tra, kiểm tra Với địa bàn rộng, tình hình kinh doanh phức tạp, thủ đoạn trốn lậu thuế ngày tinh vi hơn, cần tăng cường công tác tra, kiểm tra theo hướng phòng ngừa, hạn chế sai phạm, phát xử lý nghiên minh hộ sai phạm để tăng cường răn đe Để thực tốt cơng tác này, nâng cao áp dụng số biện pháp sau: - Cần kiểm tra tra từ khâu đăng ký kê khai nộp thuế, sử dụng hoá đơn chứng từ, ghi chép sổ sách kế toán đến việc thu nộp tiền thuế, hồn thuế tốn thuế - Cơng tác tra cần phải chủ động lập kế hoạch phối hợp với quan chuyên ngành công an, quản lý thị trường tiến hành tránh gây phiền phức cho người nộp thuế - Tiếp tục đào tạo nâng cao trình độ ý thức trách nhiệm cho đội ngũ cán làm công tác tra, kiểm tra + Chi cục cần tiếp tục đào tạo, nâng cao trình độ nghiệp vụ, tinh thần trách nhiệm cho đội ngũ cán làm công tác tra, kiểm tra bao gồm nghệp vụ thuế hiểu biết sâu kế toán, thị trường + Các cán tra tuyển chọn phải có lực cao đạo đức tốt làm tròn trách nhiệm giao giúp cho lãnh đạo chi cục xử lý kịp thời tình xảy + Việc tra tiến hành đột xuất với sở nghi vấn cán quản lý báo cáo có đơn tố giác nhân dân - Cần thành lập đội kiểm tra chống thất thu, chống bỏ sót đơn vị với 81 sắc thuế, địa bàn để nâng cao hiệu công tác tra kiểm tra đưa nội dung kiểm tra việc quản lý sử dụng hoá đơn chứng từ thành trọng tâm công tác tra đối tượng nộp thuế - Bên cạnh việc tra kiểm tra đối tượng nộp thuế cần tiến hành kiểm tra nội ngành thuế để ngăn chặn phát xử lý trường hợp vi phạm cán thuế việc quản lý hoá đơn, biên lai thuế Đặc biệt xử lý thật nghiêm khắc cán thuế cấu kết với người nộp thuế để bòn rút tiền thuế đem lại lợi ích cho không nghĩ đến tác hại gây ấn tượng không tốt nhân dân Có góp phần làm đội ngũ cán thuế + Đội kiểm tra phải chủ động cơng việc, có kế hoạch cụ thể ngày, tuần trình lãnh đạo Chi cục duyệt Tăng cường mở rộng hoạt động nâng cao hiệu công tác tra, cố gắng xếp tra thường kỳ đối tượng nộp thuế Có ngăn ngừa hạn chế sai phạm + Đội kiểm tra phải chủ động cơng việc, có kế hoạch cụ thể ngày, tuần trình lãnh đạo Chi cục duyệt Tăng cường mở rộng hoạt động nâng cao hiệu công tác tra, cố gắng xếp tra thường kỳ đối tượng nộp thuế Có ngăn ngừa hạn chế sai phạm + Tăng cường hiệu công tác kiểm tra cách phối hợp Đội tra liên ngành, tổ kiểm tra chéo lẫn khu vực + Công tác tra, kiểm tra phải làm từ việc kiểm tra, rà soát việc lập sổ thuế, kịp thời đưa vào quản lý hộ kinh doanh ổn định Kiểm tra xác định tính thuế, phương pháp tính thuế đến việc kiểm tra công tác thu nộp thuế hộ kinh doanh + Ngoài việc kiểm tra, tra đối tượng nộp thuế cần phải tra, kiểm tra thường xuyên nội ngành để phát hiện, xử lý vi phạm cán thuế việc quản lý thuế GTGT Đồng thời, tăng cường kiểm tra công tác nộp thuế vào kho bạc sở cán thuế nhằm tránh hành vi xâm phạm tiền thu thuế góp phần nộp đủ, hạn 82 3.2.5 Tăng cường công tác đào tạo bồi dưỡng cán Luật thuế q trình hồn thiện, hàng năm có nhiều văn chỉnh lý, bổ sung sách biện pháp nghiệp vụ thu mà cán thuế Chi cục chủ yếu tự nghiên cứu để vận hành, để cán thuể Chi cục tự bồi dưỡng, nâng cao nghiệp vụ khó khăn Mặt khác, với lực lượng mỏng, cán thuế phải đảm đương nhiều nhiệm vụ, cơng việc nhiều, khó khăn phức tạp, địi hỏi trình độ chun mơn nghiệp vụ phải vững Do vậy, Chi cục cần thường xuyên cử cán đào tạo thêm để nâng cao trình độ Hiện nay, Chi cục thuế thành phố Cẩm Phả có 78 cán bộ, có 50 cán có trình độ đại học, số cịn chưa đáp ứng nhu cầu quản lý thời kỳ Chính vậy, việc tăng cường giáo dục đào tạo cán phải tiến hành thường xuyên, liên tục hết nhiều biện pháp hữu hiệu Đồng thời, Chi cục cần hỗ trợ vật chất cho cán theo học Tăng cường phổ biến kinh nghiệm điển hình tốt cơng tác, gắn chặt quyền lợi nhiệm vụ giao, từ kích thích tinh thần phấn đấu hồn thành nhiệm vụ cán thuế 3.2.6 Áp dụng tiến khoa học kỹ thuật vào công tác quản lý Trong năm qua, công tác tin học phát triển với tốc độ nhanh chóng Do vậy, ngành thuế phải thích nghi dần với phát triển bước đưa khoa học kỹ thuật công nghệ thông tin vào quản lý thuế GTGT Để giảm bớt lao động chân tay, nâng cao hiệu công việc Tổng cục thuế phối hợp với Công ty phát triển đầu tư cơng nghệ (FPT) hồn thành phần mềm quản lý thuế GTGT Đối với Chi cục thuế thành phố Cẩm Phả cần cử cán thuế tham gia khoá đào tạo tin học Cục thuế tỉnh Quảng Ninh tổ chức Bên cạnh đó, Chi cục cần phải mở lớp bồi dưỡng tin học cho cán nghiệp vụ chuyên môn Riêng cán phận máy tính phải cán có đủ trình độ, lực ứng dụng khai thác kỹ thuật vào công tác quản lý thu thuế, ứng phó kịp thời vấn đề xảy với hệ thống máy tính Chi cục cần khuyến khích phong trào tự học nâng cao trình độ tin học 83 cán biện pháp như: cán tự học đến trình độ định, cấp chứng tin học qua kỳ kiểm tra Chi cục cấp tồn chi phí học, tổ chức hội thi cán thuế giỏi tin học Chi cục thuế 3.2.7 Nghiên cứu triển khai áp dụng mô hình uỷ nhiệm thu Hơn năm qua, mơ hình uỷ nhiệm thu áp dụng thí điểm nhiều địa phương nước Quảng Ninh, Vĩnh Phúc Qua thực tế triển khai cho thấy, cịn khó khăn vướng mắc định, song mơ hình uỷ nhiệm thu đặc biệt phù hợp phát huy hiệu điều kiện địa phương nơi mà số thu đủ lớn để đảm bảo tỷ lệ thù lao phù hợp công sức người uỷ nhiệm thu, nơi có nhiều quan hệ diễn biến cục thuế, chi cục thuế có biện pháp quản lý phù hợp với mơ hình Hiện nay, Chi cục thuế thành phố Cẩm Phả triển khai áp dụng chế uỷ nhiệm thu Tuy nhiên, xét đặc điểm điều kiện, thành phố Cẩm Phả nên nghiên cứu triển khai áp dụng thí điểm từ rút kinh nghiệm nhân rộng mơ hình hành thu Khi triển khai áp dụng mơ hình hành thu cần lưu ý số vấn đề sau: + Lựa chọn địa phương uỷ nhiệm thu phù hợp Với đặc điểm thành phố Cẩm Phả nay, nên lựa chọn xã có nguồn thu tiềm lớn Chi cục chưa quản lý lực lượng cán mỏng lĩnh vực kinh doanh khó kiểm sốt, muốn kiểm sốt cần có nhiều cán bám sát địa bàn lĩnh vực kinh doanh vật tải, cho thuê nhà, sản xuất bánh kẹo, sản xuất bún, phở xã … + Cần đề xuất với quan thuế cấp xác định tỷ lệ trích thù lao quản lý phù hợp đủ sức kích thích cán ủy nhiệp thu thực nhiệm vụ + Phối hợp chặt chẽ tư vấn tích cực cho xã thị, thị trấn việc lựa chọn cán ủy nhiệm thu, đảm bảo cán ủy nhiệm thu phải người am hiểu pháp luật có phẩm chất đạo đức tốt + Cần có chế kế hoạch kiểm tra, giám sát hoạt động cán ủy nhiệm thu để kịp thời chấn chỉnh sai sót xẩy + Tổ chức lớp bồi dưỡng kiến thức pháp luật thuế nghiệp vụ quản lý cho cán ủy nhiệm thu 84 3.2.8 Tăng cường công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật thuế Công tác tuyên truyền giáo dục nhiệm vụ khó khăn phức tạp, hiệu trừu tượng, khơng lượng hóa lại quan trọng Việc tuyên truyền pháp luật thuế giúp người dân hiểu thực luật mà cịn góp phần ngăn chặn hành vi tiêu cực, nhũng nhiễu cán thuế hành vi trốn thuế hộ kinh doanh Thực tiễn Việt Nam kinh nghiệp nhiều nước cho thấy thành cơng việc thực sách, chế độ không nhờ vào quy định văn pháp quy mà phụ thuộc lớn vào hiểu biết ý thức chấp hành nghiêp túc cán thuế người nộp thuế Vì công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật thuế cần phải trọng đầu tư nữa, nhằm nâng cao trình độ hiểu biết sách, chế độ thuế người dân, làm cho người thấy rõ việc nộp thuế trách nhiệm quyền lợi người dân, từ nâng cao ý thức trách nhiệm việc chấp hành Luật thuế Để nâng cao hiệu công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật thuế, cần thực tốt số biện pháp sau + Hệ thống tài liệu tuyên truyền phải in ấn theo sắc thuế, có cập nhật thường xuyên thay đổi quy định Luật hay sách, chế độ thuế Quy định nội dung cần đề cập hình thức trình bầy cách thống tạo thuận lợi cho việc tra cứu nội dung liên quan đến sắc thuế liên quan đến nhiều năm + Xây dựng kế hoạch mạng lưới tuyên truyền rộng khắp phù hợp với sắc thuế, đối tượng nộp thuế nư báo chí (báo ngành, báo khác), phương tiện thông tin đại chúng đài phát thanh, vừa mang tính chất tuyên truyền nội ngành vừa mang tính chất tuyên truyền rộng rãi, đưa lêm mạng Internet miễn phí… + Tăng cường bồi dưỡng, đào tạo cho cán thuế để cán thuế phải tuyên truyền viên thuế giỏi, góp phần hạn chế việc trốn lậu thuế người nộp thuế Đối với Chi cục thuế cần phối hợp với ban ngành liên quan tích cực tham gia vào cơng tác tun truyền luật thuế nói chung luật thuế GTGT nói riêng 85 với nội dung ngắn gọn, dễ hiểu, dễ làm nhiều hình thức báo chí, đài phát thanh, phát tờ rơi, thơng tin phòng tuyên truyền tư vấn đối tượng nộp thuế, để hộ kinh doanh hiểu rõ tự giác chấp hành nộp thuế, kỳ vào đầu năm Chi cục thuế cấp tổ chức đối tượng kinh doanh tham gia hội nghị khen thưởng với hộ kinh doanh nộp thuế cao chấp hành tốt sách pháp luật thuế, cần nhắc nhở đối tượng chưa chấp hành tốt sách thuế Kết luận chương Mục đích cơng tác quản lý thuế nói chung phải đảm bảo nguồn thu cho NSNN Công tác quản lý thu thuế giá trị gia tăng hộ kinh doanh cá thể khơng nằm ngồi mục đích Tuy nhiên, việc đảm bảo nguồn thu NSNN phải thực sở tuân thủ pháp luật, tức phải đảm bảo luật, không tùy tiện áp đặt để đảm bảo số thu Muốn vậy, công tác quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể phải đặt trọng tâm vào công tác chống gian lận, trốn lậu thuế khai thác tối đa nguồn thu Đây tinh thần đổi quản lý Nhà nước theo hướng tăng cường pháp chế XHCN; công dân sống làm việc theo Hiến pháp pháp luật 86 KẾT LUẬN Việt Nam trình phát triển hội nhập, ngành thuế ln ln phải tăng cường cải cách hệ thống sách thuế, đổi công tác quản lý nhằm tăng thu cho Ngân sách Nhà nước, thúc đẩy kinh tế phát triển, phục vụ tốt nhiệm vụ trị thời kỳ Thuế GTGT sắc thuế quan trọng, vừa đảm bảo nguồn thu cho NSNN, vừa tạo bình đẳng thành phần kinh tế việc thực nghĩa vụ nộp thuế vào NSNN Do vậy, việc quản lý hộ kinh tế cá thể cần thiết Có thể nói cơng tác quản lý thu thuế GTGT với hộ kinh tế cá thể thời gian qua đạt số kết đáng ghi nhận Ngồi ra, thơng qua việc quản lý hộ, loại hình kinh doanh, địa điểm kinh doanh, doanh thu hộ kinh doanh quan quản lý kinh tế định hướng mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, dự đốn diễn biến cung cầu để từ thực sách điều chỉnh vĩ mơ cho phù hợp Hiện nay, Việt Nam có số hộ kinh doanh cá thể lớn, bên cạnh hộ thực tốt chế độ kế toán, hoá đơn chứng từ cịn có hộ kinh doanh ý thức chấp hành pháp luật chưa cao nên vi phạm pháp luật thuế Để thu đúng, thu đủ với hộ kinh doanh quan thuế cần phải quản lý chặt chẽ hộ kinh doanh nhiều mặt Với lý trên, việc tăng cường công tác quản lý thuế GTGT hộ kinh doanh cá thể cần thiết Công tác quản lý thu thuế giá trị gia tăng hộ kinh tế cá thể địa bàn thành phố Cẩm Phả năm qua đạt nhiều kết quả, ln ln hồn thành kế hoạch giao Tuy nhiên bên cạnh mặt tích cực cịn số tồn Qua q trình phân tích nghiên cứu, đề xuất số giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý thuế giá trị gia tăng Trong biện pháp nghiệp vụ quản lý tính thuế biện pháp lâu dài, thường xuyên, biện pháp công tác cán biện pháp chiến lược; biện 87 pháp khác quan trọng biện pháp áp dụng chế ủy nhiệm thu, tăng cường công tác tuyên truyền… Những giải pháp muốn thực tốt cần phải có thời gian điều kiện định, song tơi hy vọng đóng góp phần vào việc hồn thiện cơng tác quản lý thuế giá trị gia tăng hộ kinh doanh cá thể địa bàn thành phố Cẩm Phả TÀI LIỆU THAM KHẢO Vũ Văn Cương (2012), Pháp luật quản lý thuế kinh tế thị trường Việt Nam - Những vấn đề lý luận thực tiễn, Luận án tiến sĩ Luật học, Trường Đại học Luật Hà Nội Nguyễn Thị Liên, Nguyễn Văn Hiệu (2010), Giáo trình thuế, Nhà xuất Tài Cục Thuế tỉnh Quảng Ninh, Báo cáo tổng kết công tác thuế năm 2009 - năm 2012 Chi cục Thuế thành phố Cẩm Phả, Báo cáo tổng kết công tác thuế năm 2009 - năm 2012 Bộ tài chính, Hiện hướng dẫn Thơng tư số 122/2010/TT-BTC ngày 12/8/2010 hướng dẫn sửa đổi, bổ sung Thông tư số 104/2008/TT-BTC ngày 12/8/2010 Trường Nghiệp vụ thuế (2008), Tài liệu đào tạo nghiệp vụ tra viên thuế, NXB Hà Nội, Hà Nội Trường Nghiệp vụ thuế (2008), Tài liệu đào tạo nghiệp vụ tra viên thuế, NXB Hà Nội, Hà Nội Tổng cục thuế, Ban hành Quyết định số 503/QĐ-TCT ngày 29/03/2010 Tổng cục thuế, Ban hành Quyết định số 504/QĐ-TCT ngày 29/03/2010 Quy trình Luật quản lý thuế số 78/2006/QH11 ngày 29/11/2006 10 Luật thuế GTGT số 13/2008/QH12 ngày 3/6/2008 11 Thông tư số 28/2011/TT-BTC ngày 28/2/2011 12 Quyết định Thủ tướng Chính phủ số 732/QĐ-TTg ngày 17/5/2011 phê duyệt chiến lược cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2011-2020 13 Thông tư số 06/2011/TT-BTC ngày 11/1/2012 14 Website: http://www.tapchithue.com; http://www.baoquangninh.com.vn ... quản lý thuế giá trị gia tăng hộ kinh doanh cá thể Chương Thực trạng công tác quản lý thuế giá trị gia tăng hộ kinh doanh cá thể địa bàn thành phố Cẩm Phả giai đoạn 2009 - 2012 Chương Một số giải. ..BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ - ĐỊA CHẤT NGUYỄN THÀNH TRANG MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG ĐỐI VỚI CÁC HỘ KINH DOANH CÁ THỂ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ CẨM PHẢ... điểm tăng cường quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể 74 3.2 Những biện pháp tăng cường công tác quản lý thuế GTGT hộ kinh doanh cá thể địa bàn thành phố Cẩm Phả 75 3.2.1 Tăng cường quản lý