BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Phạm Thị Thuý Lan NGHIÊN CỨU THÀNH PHẦN LOÀI VÀ ĐẶC ĐIỂM PHÂN BỐ CÁ Ở SÔNG VÀM CỎ ĐÔNG THUỘC TỈNH LONG AN LUẬN VĂN THẠC SĨ SINH HỌC Thành phố Hồ Chí Minh - 2020 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Phạm Thị Thuý Lan NGHIÊN CỨU THÀNH PHẦN LOÀI VÀ ĐẶC ĐIỂM PHÂN BỐ CÁ Ở SÔNG VÀM CỎ ĐÔNG THUỘC TỈNH LONG AN Chuyên ngành: Sinh thái học Mã số : 8420120 LUẬN VĂN THẠC SĨ SINH HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS TS TỐNG XUÂN TÁM Thành phố Hồ Chí Minh - 2020 LỜI CAM ĐOAN Tơi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu riêng tơi, thực sở nghiên cứu lí thuyết thực nghiệm Các nội dung nghiên cứu kết đề tài trung thực chưa cơng bố cơng trình nghiên cứu trước Những thông tin thu thập để sử dụng làm tài liệu tham khảo ghi rõ danh mục tài liệu tham khảo TP Hồ Chí Minh, ngày 30 tháng 11 năm 2020 HỌC VIÊN Phạm Thị Thuý Lan LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn PGS TS Tống Xuân Tám - người tận tình giúp đỡ hướng dẫn tơi q trình học tập, nghiên cứu hồn thiện luận văn Tôi xin chân thành cảm ơn quý Thầy Cơ Trường, Phịng Sau đại học, Khoa Sinh học, môn Sinh thái học, Động vật học - Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, Sở tài nguyên môi trường tỉnh Long An nhân dân địa phương khu vực nghiên cứu tạo điều kiện thuận lợi cho thực luận văn Qua đây, xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc đến gia đình, người thân, bạn bè CN Huỳnh Thị Thanh Hiền giúp đỡ suốt thời gian thực luận văn TP Hồ Chí Minh, ngày 30 tháng 11 năm 2020 HỌC VIÊN Phạm Thị Thuý Lan MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục chữ viết tắt Danh mục bảng Danh mục hình MỞ ĐẦU Chương TỔNG QUAN 1.1 Lược sử nghiên cứu cá Nam Bộ tỉnh Long An 1.1.1 Lược sử nghiên cứu cá Nam Bộ 1.1.2 Lược sử nghiên cứu cá tỉnh Long An 1.2 Đặc điểm tự nhiên xã hội tỉnh Long An 1.2.1 Đặc điểm tự nhiên 1.2.2 Đặc điểm xã hội 1.2.3 Đặc điểm tự nhiên sông Vàm Cỏ Đông thuộc tỉnh Long An Chương PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 11 2.1 Thời gian, địa điểm tư liệu nghiên cứu 11 2.1.1 Thời gian nghiên cứu 11 2.1.2 Địa điểm nghiên cứu 11 2.1.3 Tư liệu nghiên cứu 12 2.2 Phương pháp nghiên cứu cá 12 2.2.1 Ngoài thực địa 12 2.2.2 Trong phịng thí nghiệm 14 2.2.3 Phương pháp phân tích đánh giá chất lượng nước 17 2.2.4 Phương pháp điều tra, vấn 18 Chương KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 19 3.1 Khảo sát số tiêu nước sông Vàm Cỏ Đông thuộc tỉnh Long An 19 3.1.1 Độ mặn 19 3.1.2 Độ pH 19 3.2 Thành phần lồi cá sơng Vàm Cỏ Đơng thuộc tỉnh Long An 20 3.2.1 Danh sách lồi cá sơng Vàm Cỏ Đơng thuộc tỉnh Long An 20 3.2.2 Thành phần loài cá sông Vàm Cỏ Đông thuộc tỉnh Long An 31 3.2.3 Độ thường gặp lồi cá sơng Vàm Cỏ Đông thuộc tỉnh Long An 35 3.2.4 So sánh khu hệ cá sông Vàm Cỏ Đông thuộc tỉnh Long An với khu hệ cá khác 36 3.2.5 Tình hình lồi cá Sách Đỏ sông Vàm Cỏ Đông thuộc tỉnh Long An 38 3.3 Đặc điểm phân bố cá sông Vàm Cỏ Đông thuộc tỉnh Long An 39 3.3.1 Phân bố theo mùa 39 3.3.2 Phân bố cá theo độ mặn nước 40 3.4 Vai trị lồi cá sông vàm cỏ đông thuộc tỉnh Long An 41 3.4.1 Các lồi cá có giá trị thực phẩm 41 3.4.2 Các lồi cá có giá trị làm cảnh 42 3.4.3 Các loài cá có giá trị khác 42 3.4.4 Tình hình khai thác, nguyên nhân ảnh hưởng biện pháp bảo vệ, phát triển nguồn lợi cá 45 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 49 TÀI LIỆU THAM KHẢO 50 PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Kí hiệu Chú giải CS Cộng ĐBSCL Đồng sông Cửu Long KBVCQ Khu bảo vệ cảnh quan KVNC Khu vực nghiên cứu NCKH Nghiên cứu khoa học Nxb Nhà xuất TCVN Tiêu chuẩn Việt Nam DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1 Độ mặn (‰) lớn tính đến ngày 30/4/2020 số trạm hệ thống sông Vàm Cỏ năm 2016 - 2020 10 Bảng 2.1 Thời gian thu mẫu sông Vàm Cỏ Đông thuộc tỉnh Long An 11 Bảng 2.2 Địa điểm thu mẫu cá nước 11 Bảng 2.3 Thang đánh giá độ thường gặp cá 16 Bảng 2.4 Giới hạn nước tự nhiên theo Karpevits, A.F 17 Bảng 3.1 Biến động độ mặn (‰) theo không gian thời gian 19 Bảng 3.2 Biến động pH theo không gian thời gian 20 Bảng 3.3 Danh sách loài cá sông Vàm Cỏ Đông thuộc tỉnh Long An 21 Bảng 3.4 Tỉ lệ họ, giống, loài thuộc cá KVNC 31 Bảng 3.5 Tỉ lệ giống, loài thuộc họ cá KVNC 31 Bảng 3.6 Độ thường gặp loài cá KVNC 35 Bảng 3.7 Bảng so sánh đơn vị phân loại cá KVNC với khu hệ cá khác 37 Bảng 3.8 So sánh mức độ gần gũi thành phần loài với khu hệ cá khác 37 Bảng 3.9 Các lồi cá KVNC có Sách Đỏ Việt Nam (2007) Danh lục Đỏ IUCN (2020) 38 Bảng 3.10 Danh sách lồi cá có tầm quan trọng KVNC 42 DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 1.1 Bản đồ tỉnh Long An Hình 1.2 Hệ thống sông Vàm Cỏ Hình 2.1 Các điểm thu mẫu cá mẫu nước sông Vàm Cỏ Đông thuộc tỉnh Long An 12 Hình 2.2 Sơ đồ dẫn số đo cá xương 14 Hình 3.1 Tỉ lệ họ, giống, loài cá KVNC 34 Hình 3.2 Biểu đồ tỉ lệ % độ thường gặp loài cá KVNC 36 Hình 3.3 Biểu đồ so sánh số lượng loài cá theo mùa KVNC 40 Hình 3.4 Biểu đồ so sánh số lượng loài cá theo độ mặn KVNC 41 MỞ ĐẦU Lí chọn đề tài Long An tỉnh thuộc vùng đồng sông Cửu Long, nằm vùng phát triển kinh tế trọng điểm phía Nam có vai trị đặc biệt quan trọng chiến lược phát triển kinh tế Việt Nam Long An có vị trí địa lý đặc biệt, có đường biên giới với Campuchia với hai cửa Bình Hiệp (Mộc Hóa) Tho Mo (Đức Huệ) Long An cửa ngõ nối liền Đông Nam Bộ với Tây Nam Bộ, có chung đường ranh giới với Thành phố Hồ Chí Minh, có hệ thống giao thông đường quan trọng như: quốc lộ 1A, quốc lộ 50, quốc lộ 62, Đường thủy liên vùng quốc gia có nâng cấp, mở rộng, xây dựng mới, tạo động lực hội cho phát triển Ngồi ra, Long An cịn hưởng nguồn nước hai hệ thống sông Mê Kơng Đồng Nai Với vị trí tỉnh thuộc đồng sơng Cửu Long, Long An có hệ thống sơng ngịi chằng chịt với tổng chiều dài 8912 km Đây điều kiện thuận lợi cho Long An phát triển nông nghiệp, công nghiệp du lịch [1] Sông Vàm Cỏ Đông hai nhánh sông Vàm Cỏ thuộc hệ thống sông Đồng Nai Sông Vàm Cỏ Đông bắt nguồn từ Campuchia, qua tỉnh Tây Ninh (thuộc vùng Đông Nam Bộ, Việt Nam) vào địa phận Long An Sông chảy qua huyện Đức Huệ, Đức Hòa, Bến Lức, Tân Trụ, Cần Đước tỉnh Long An với chiều dài khoảng 86 km Vàm Cỏ Đơng sau hợp lưu với sơng Vàm Cỏ Tây để tạo nên sông Vàm Cỏ, đổ biển Đơng Vì có nhiều nhánh sơng nhỏ nên thuận tiện cho việc lưu thông đường thủy để vận chuyển hàng hóa từ nơi Tây Ninh hay ngược lại từ Tây Ninh đến nơi khác (chủ yếu tỉnh Đồng sơng Cửu Long) Ngồi ra, sơng cịn nguồn nước tưới tiêu nơng nghiệp Sơng có nguồn lợi thủy sản phong phú, đa dạng thành phần loài thủy sản đặc biệt cá với loài cá nước [1], [2] Tuy nhiên, năm gần đây, Khu công nghiệp, khu du lịch địa bàn phát triển ngày nhiều, hoạt động khai thác cát sông hoạt động sản xuất nông nghiệp làm ảnh hưởng đến chất lượng nước với diễn biến phức tạp biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn làm khu hệ cá sơng bị ảnh hưởng, bị suy giảm thành phần lồi Bên cạnh đó, dân số ngày tăng PL21 Phụ lục MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI TỚI KHU HỆ CÁ Xà lan chở cát sông (11/2019) Bãi vật liệu xây dựng sát bờ sông (1/2020) Khu du lịch Happyland, huyện Bến Lức (10/2019) Đánh bắt lưới có mắt nhỏ thu cá bé (10/2019) Đóng đáy thu ln cá nhỏ Lộc Giang Đức Hòa (11/2019) Cá, rong rêu rác thu cào đáy Tân Trạch - Cần Đước (10/2019) PL22 Cá chết thuốc trừ sâu Hựu Thạnh Đức Hòa (10/2019) Rác thải sinh hoạt sơng Cần Đước (5/2020) Lục bình trơi nhiều sơng Đức Hịa (5/2020) 10 Cầu bắc ngang sông xây dựng Hựu Thạnh – Đức Hịa (10/2019) 11 Lưới có mắt nhỏ (5/2020) PL23 Phụ lục DANH SÁCH CÁ NHÂN ĐƯỢC PHỎNG VẤN, ĐIỀU TRA VÀ THU MẪU HỘ STT Họ tên Tuổi Nghề nghiệp – Nơi Nguyễn Văn Lá 62 Đánh cá, Lộc Giang, Huyện Đức Hòa Ngơ Thị Chín 61 Bán cá, Lộc Giang, Huyện Đức Hòa Phạm Thị Hồng 51 Vựa cá, Lộc Giang, Huyện Đức Hịa Trần Chí Thanh 39 Người dân, Lộc Giang, Huyện Đức Hòa Nguyễn Thanh Phong 49 Đánh cá, Hựu Thạnh, Huyện Đức Hòa Trần Văn Do 42 Đánh cá, Hựu Thạnh, Huyện Đức Hòa Hoàng Triều 40 Người dân, Hựu Thạnh, Huyện Đức Hòa Lê Thị Mai Thảo 45 Vựa cá, Hựu Thạnh, Huyện Đức Hòa Lê Văn Cọp 61 Đánh cá, xã Thạnh Đức, Huyện Bến Lức 10 Võ Thị Bích 56 Bán cá, xã Thạnh Đức, Huyện Bến Lức 11 Nguyễn Văn Châu 69 Đánh cá, xã Thạnh Đức, Huyện Bến Lức 12 Nguyễn Thị Bích Phượng 52 Bán cá, thị trấn Bến Lức, Huyện Bến Lức 13 Trần Văn Bi 54 Đánh cá, xã Thạnh Đức, Huyện Bến Lức 14 Nguyễn Văn Sấm 53 Đánh cá, xã Tân Trạch, Huyện Cần Đước 15 Nguyễn Văn Hỏi 50 Đánh cá, xã Tân Trạch, Huyện Cần Đước 16 Võ Thị Lệ 53 Bán cá, xã Tân Trạch, Huyện Cần Đước 17 Trần Thanh Hải 46 Đánh cá, Tân Phước Tây, Huyện Tân Trụ 18 Trần Thị Bé Hai 42 Bán cá, Tân Phước Tây, Huyện Tân Trụ PL24 Phụ lục 10 CHỈ SỐ ĐO, ĐẾM CÁC LOÀI CÁ THU ĐƯỢC MẪU Ở KVNC Chỉ số STT Tên phổ thơng Lồi L0 H T O OO H/L0 T/L0 O/T OO/T (mm) (mm) (mm) (mm) (mm) (%) (%) (%) (%) D D1 D2 A P V 17 19 11 Cá Cháo biển Elops saurus 251 48 64 15 15 19,12 25,50 23,43 23,43 Cá Lịch cu Pisodonophis boro 420 12 35,6 3,24 5,66 2,86 8,45 9,09 15,90 Cá Nhệch ăn Pisodonophis cua cancrivorus 233 18 20,4 1,8 13,04 8,82 24,5 Cá Thát lát Notopterus 170 50 39 9 29,41 22,94 23,08 23,08 1.7 116 1.15 51 12 12 23,53 23,53 33,33 16,67 13 12 12 65 17 17 26,15 26,15 35,29 23,52 16 16 11 notopterus Cá Cơm sơng Corica soborna Cá Cơm trích Clupeoides borneensis Cá Lành canh Coilia lindmani 110 16 15 14,55 13,64 13,33 33,33 1.13 80 Cá Mào gà Coilia reynaldi 105 28 19 26,67 18,09 21,05 26,31 1.15 89 16 Cá Bám đá Gyrinocheilus 841 18 25 10 21,43 29,76 16 40 12 I.6 12 102 40 33 3,5 10 39,21 32,35 10,6 30,3 10 15 108 38 34 35,18 31,48 11,76 15,65 15 12 77 9,5 1,7 1,2 1,5 12,34 2,21 70,59 88,23 10 120 40 27 11 33,33 22,5 25,92 40,74 3.23 3,5 1.13 1.8 140 53 26 17 37,86 18,57 26,92 65,38 3.15 3.5 1.12 1.8 10 11 12 13 14 pennocki Cá Heo vạch Yasuhikotakia modesta Cá Heo rừng Syncrossus helodes Cá Khoai sơng Acantopsis dialuzona Cá Linh rìa sọc Labiobarbus lineatus Cá Ét Labeo chrysophekadion PL25 Chỉ số STT Tên phổ thơng Lồi 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 Cá Ét râu Labeo barbatulus Cá Linh ống Henicorhynchus siamensis Cá Trôi nam Henicorhynchus lineatus Cá Mè hôi Osteochilus melanopleurus Cá Mè lúi Osteochilus vittatus Cá Dảnh Nam Puntioplites proctozystron Cá Mè vinh Barbonymus gonionotus Cá He đỏ Barbonymus schwanenfeldii Cá Chép Cyprinus carpio Cá Ngựa nam Hampala macrolepidota Cá Ngựa chấm Hampala dispa Cá Cóc Cyclocheilichthys enoplos Cá Ba kì trắng Cyclocheilichthys repasson Cá Dầm Puntius brevis L0 H T O OO H/L0 T/L0 O/T OO/T (mm) (mm) (mm) (mm) (mm) (%) (%) (%) (%) 118 37 35 19 31,36 29,66 17,14 54,28 66 21 22 31,81 33,33 18,18 49 17 16 3,5 34,69 32,65 55 18 15 32,72 133 54 32 19 187 84 52 15 178 74 43 47 24 90 D D1 D2 A P V 3.17 3.5 1.15 1.8 40,9 3.8 3.5 1.15 1.9 21,87 31,25 II.8 10 27,27 26,67 46,67 18 9 40,6 24,06 25 59,38 III.15 I.7 I.10 I.8 20 44,91 27,81 28,85 38,46 III.8 III.5 I.14 I.8 14 25 41,57 24,16 32,56 58,14 III.8 III.6 13 15 51,06 31,91 33,33 40 III.8 III.5 13 32 27 35,56 30 18,51 29,62 III.18 III.5 13 66 21 23 31,81 34,84 21,74 17,39 10 9 150 47 50 18 30,13 40 16 36 III.8 I.7 I.13 160 40 39 13 25 24,37 23,08 33,33 II.9 I.6 16 I.9 73 30 19 41,09 51,35 26,32 21,05 II.9 I.6 14 I.9 85 30 24 35,29 28,23 25 29,16 II.8 II.6 14 10 PL26 Chỉ số STT Tên phổ thơng Lồi 29 30 31 32 33 34 Cá Lịng tong vàng Rasbora aurotaenia Cá Mè trắng Hypophthalmichthys Hoa Nam molitrix Cá Thiểu nam Paralaubuca riveroi Cá Lau kiếng Pterygoplichthys disjunctivus Cá Ngát nam Plotosus canius Cá Lăng nha Hemibagrus nemurus L0 H T O OO H/L0 T/L0 O/T OO/T (mm) (mm) (mm) (mm) (mm) (%) (%) (%) (%) 87 22 22 25,29 25,29 22,73 36,36 300 85 100 13 42 28,33 33,33 0,13 110 34 27 9 30,9 24,55 71 16 18 10 22,54 278 42 55 3,5 18 158 31 46 D D1 D2 A P V 1.14 0,42 III.7 III.13 I.18 I.7 33,33 33,33 26 I.12 25,35 27,77 55,56 11 I.5 I.5 15,11 19,78 6,36 32,73 I.5 140 100 I.12 13 16 19,62 29,11 15,23 34,78 I.8 Vm I.8 35 Cá Chốt giấy Mystus cavasius 130 30 30 23,08 23,08 23,33 26,67 I.7 Vm I.8 36 Cá Chốt sọc Mystus mysticetus 72 21 13 4 29,16 18,05 30,7 30,7 I.7 Vm 12 I.8 37 Cá Chốt Mystus gulio 74 20 21 10 27 28,37 14,29 47,62 I.7 Vm 12 1.7 Cá Dứa Pangasius 135 37 33 20 20 24,44 15,15 60,6 I.6 Vm 30 I.11 134 32 29 16 25,8 23,39 24,14 55,17 I.5 Vm 29 I.10 38 39 elongatus Cá Sát sọc Pangasius macronema 40 Cá Trèn mỡ Micronema moorei 172 32 41 3,5 21 18,6 23,84 8,53 51,22 93 1.18 41 Cá Trèn bầu Ompok bimaculatus 142 31 33 17 21,83 23,24 12,12 51,51 56 I.11 42 Cá Trê trắng Clarias batrachus 335 76 63 43 22,69 18,8 11,11 68,25 96 57 I.7 Cá Trê vàng Clarias 175 31 40 3,8 21 17,71 22,86 9,50 52,50 70 50 I.9 75 17 21 11 22,67 28 19,05 52,38 15 I.10 43 44 macrocephalus Cá Úc trắng Arius II.7 Vm PL27 Chỉ số STT Tên phổ thơng Lồi L0 H T O OO H/L0 T/L0 O/T OO/T (mm) (mm) (mm) (mm) (mm) (%) (%) (%) (%) 157 42 40 26 26,75 25,48 17,5 154 44 42 24 28,57 27,27 63 14 22 52,22 115 19 30 5,6 10 102 22 33 135 28 19 144 14 64 D D1 D2 A P V 65 I.7 Vm 17 I.9 11,9 57,14 III 18 15 19 34,92 13,63 22,72 VI 10 15 16,52 26,08 18,67 33,33 VI 10 15 11 21,57 32,35 18,18 33,33 VI 10 10 14 20,74 14,07 26,32 15,79 13 11 16 20 1,5 9,72 13,89 10 7,5 VI 33 I.29 18 12 23 4,5 18,75 35,94 19,57 8,69 XIII I.12 11 I.5 122 21 1,2 7,38 17,21 5,71 9,52 37 33 I.5 113 22 39 19,47 34,51 15,38 10,26 11 22 I.5 61 10 19 16,39 31,15 15,79 5,25 19 I.5 132 17 26 12,88 19,69 7,69 11,54 II.53 21 microcephalus 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 Cá Úc nghệ Arius venosan Cá Mặt quỷ Allenbatrachus grunniens Cá Bống cau Butis butis Cá Bống dừa Oxyeleotris xiêm siamensis Cá Bống tượng Oxyeeleeotris marmorata Cá Bống xệ Parapocryptes serperaster Cá Bống kèo Pseudapocryptes elongatus Cá Thòi lòi Periophthalmodon schlosseri Cá Nhàm Odontamblyopus rubicundus Cá Bống cát Glossogobius aureus Cá Bống cát Glossogobius trắng spasipapi Cá Chạch tre Macrognathus siamensis VI.42 XV.56 PL28 Chỉ số STT Tên phổ thơng Lồi 57 58 59 60 61 62 63 64 65 Cá Chạch Macrognathus khoang circumcinctus Cá Chạch rằn Macrognathus taeniagasteer Cá Chạch Mastacembelus armatus Cá Chạch Macrognathus bé aculeatus Lươn Monopterus albus Cá Lịch đồng Ophisternon bengalense Cá Rô đồng Anabas testudineus Cá Sặc rằn Trichopodus pectoralis Cá Sặc bướm Trichopotus trichopterus L0 H T O OO H/L0 T/L0 O/T OO/T (mm) (mm) (mm) (mm) (mm) (%) (%) (%) (%) 153 21 22 13,73 14,38 9,1 4,54 154 12 27 7,79 17,53 7,4 199 21 30 2,8 2,7 10,55 15,08 165 23 28 13,94 30 14 21 1,7 4,3 320 15 26 88 31 29 110 56 47 D D1 D2 A P V XIX.58 III.48 22 11,11 XXIX.47 III.48 19 9,33 9,98 XXXIII.78 III.77 28 16,97 10,71 14,29 XVIII.40 III.42 46,67 70 8,1 20,48 4,69 8,13 7,69 19,23 11 35,23 32,95 24,14 37,93 XVII.10 X.9 15 I.5 32 11 13 50,90 29,09 34,37 40,62 19 23 11 I.5 19 15 4 40,43 31,91 26,67 26,67 17 23 13 I.5 66 Cá Bã trầu Trichopsis vittata 38 14 16,5 1,5 36,84 43,42 12,12 9,09 11 28 I.5 67 Cá Lóc đồng Channa striata 170 29 53 6,5 13 17,06 31,18 12,38 24,53 43 26 16 68 Cá Dày Channa lucius 160 35 42 12 21,88 26,25 19,05 28,57 30 20 14 13 69 Cá Rô biển Pristolepis fasciata 89 40 31 44,94 34,83 19,35 29,03 XII.18 III.7 16 I.5 Cá Phèn vàng Polynemus 131 32 34 2,7 12 24,43 25,95 7,94 35,29 VII II.15 II.12 17 I.5 110 28 29 25,45 26,36 10,34 31,03 VII II.15 II.11 15 I.5 70 71 paradiseus Cá Phèn trắng Polinemus dubius PL29 Chỉ số STT L0 H T O OO H/L0 T/L0 O/T OO/T (mm) (mm) (mm) (mm) (mm) (%) (%) (%) (%) Brachirus panoides 90 39 20 1,5 43,33 22,22 7,5 10 Cá Bơn vĩ Brachius sp 91 31 20 34,34 21,98 10 Cá Bơn vằn Cynoglossus 74 23 18 1,3 1,5 31,08 24,32 150 25 19 2 16,16 204 77 67 13 30 Tên phổ thơng Lồi 72 73 74 75 76 Cá Lưỡi mèo chấm puncticeps Cá Lưỡi trâu Cynoglossus lingua Cá Rô phi vằn Oreochromis niloticus D D1 D2 A P V 80 57 13 15 79 51 7,22 8,33 93 76 12,66 10,53 10,53 139 102 37,75 32,84 19,4 44,78 XIV.11 III.9 12 I.5 III.9 15 I.5 77 Cá Đối đất Planiliza subviridis 80 19 18 23,75 22,5 27,78 38,89 78 Cá Hường vện Datnioides polota 95 38 36 40 37,89 22,22 16,16 XII.15 III.10 20 I.6 79 Cá Chìa vơi Proteracanthus 90 39 24 43,33 26,67 20,83 29,17 X.14 III.13 18 I.5 80 Cá Nâu Scatophagus argus 62 40 24 10 74,19 38,7 25 41,67 IV.14 17 I.5 Cá Nóc Dichotomyctere 35 15 13 42,86 37,14 30,77 22,86 12 12 58 20 12 10 34,48 20,69 33,33 83,33 12 12 81 82 ocellatus Cá Nóc Nam Monotratus cochinchinensis IV XI I.8 14 83 Cá Sơn bầu Parambassis wolffii 63 29 24 46,03 38,09 39,16 20,83 VII I.10 III.9 13 I.5 84 Cá Sơn gián Parambassis ranga 31 14 10 45,16 32,26 40 30 VII I.14 III.15 12 I.5 Cá Tráp Vây Acanthopagrus vàng latus 158 65 43 11 41,14 27,22 25,58 11,63 XI.11 III.8 15 I.5 Cá Sửu Nibea soldado 130 27 28 10 20,77 21,54 17,86 35,71 VIII.26 II.7 17 I.5 Larimichthys crocea 108 30 33 3,5 27,78 30,56 10,6 12,12 IX.33 II.7 17 I.5 85 86 87 Cá Lù đù vàng lớn PL30 Phụ lục 11 BẢNG SO SÁNH THÀNH PHẦN LOÀI CÁ Ở KVNC VỚI KHU HỆ CÁ KHÁC (2) (3) A LỚP CÁ VÂY TIA ACTINOPTERI I BỘ CÁ CHÁO BIỂN ELOPIFORMES HỌ CÁ CHÁO BIỂN ELOPIDAE Giống cá Cháo biển Elops Linnaeus, 1766 Cá Cháo biển Elops sauus Linnaeus, 1766 II BỘ CÁ CHÌNH ANGUILLIFORMES HỌ CÁ CHÌNH RẮN OPHICHTHIDAE Phân họ cá Chình rắn Ophichthinae Giống cá Lịch cu Pisodonophis Kaup, 1856 Cá Lịch cu Pisodonophis boro (Hamilton, 1822) X Cá Nhệch ăn cua Pisodonophis cancrivorus (Richardson, 1848) X III BỘ CÁ THÁT LÁT OSTEOGLOSSIFORMES HỌ CÁ THÁT LÁT NOTOPTERIDAE Giống cá Thát lát Notopterus Lacépède, 1800 Cá Thát lát Notopterus notopterus (Pallas, 1769) IV BỘ CÁ TRÍCH CLUPEIFORMES HỌ CÁ TRÍCH CLUPEIDAE Giống cá Cơm sông Corica Hamilton, 1822 Cá Cơm sông Corica soborna Hamilton, 1822 Giống cá Cơm trích Clupeoides Bleeker, 1851 Cá Cơm trích Clupeoides borneensis (Bleeker, 1851) HỌ CÁ TRỎNG ENGRAULIDAE Giống cá Lành canh Coilia Gray, 1830 Cá Lành canh Coilia lindmani (Bleeker,1857) Cá Mào gà Coilia reynaldi Valenciennes, 1848 V BỘ CÁ CHÉP CYRINIFORMES HỌ CÁ MAY GYRINOCHEILIDAE Giống cá May Gyrinocheilus Vailant, 1902 Cá Bám đá Gyrinocheilus pennocki (Fowler, 1937) HỌ CÁ CHẠCH CÁT BOTIIDAE Giống cá Heo Yasuhikotakia Nalbant, 2002 10 Cá Heo vạch Yasuhikotakia modesta (Bleekerr, 1864) (4) (5) X X X X X Sông Cái Lớn - (1) Kiên Giang TÊN KHOA HỌC Tỉnh TÊN PHỔ THƠNG [10] Sơng Tiền - Tỉnh Tiền Giang [12] STT PL31 Giống cá Heo Syncrossus Blyth, 1860 11 Cá Heo rừng Syncrossus helodes (Sauvage, 1876) HỌ CÁ CHẠCH COBITIDAE Phân họ cá Chạch Cobitinae 10 Giống cá Khoai sông Acantopsis Van Hasselt, 1823 12 Cá Khoai sông Acantopsis dialuzona Van Hasseelt, 1823 HỌ CÁ CHÉP CYPRINIDAE Phân họ cá Trôi Labeoninae 11 Giống cá Linh rìa Labiobarbus Hasselt, 1823 13 Cá Linh rìa sọc Labiobarbus lineatus (Sauvage, 1878) 12 Giống cá Tựa trôi Labeo Cuvier, 1816 14 Cá Ét Labeo chrysophekadion (Bleeker, 1849) X 15 Cá Ét râu Labeo barbatulus (Sauvage, 1878) X 13 Giống cá Linh ống Henicorhynchus Smith, 1945 16 Cá Linh ống Henicorhynchus siamensis (Sauvage, 1881) 17 Cá Trôi nam Henicorhynchus lineatus (Smith, 1945) 14 Giống cá Mè phương nam Osteochilus Bleeker, 1851 18 Cá Mè hôi Osteochilus melanopleurus (Bleeker, 1852) 19 Cá Mè lúi Osteochilus vittatus (Valenciennes, 1842) Phân họ cá Chép Cyprininae 15 Giống cá Dảnh Puntioplites Smith, 1929 20 Cá Dảnh Nam Bộ Puntioplites proctozysron (Bleeker, 1865) 16 Giống cá Mè vinh Barbonymus Kottelat, 1999 21 Cá Mè vinh Barbonymus gonionotus (Bleeeker, 1849) 22 Cá He đỏ Barbonymus schwanenfeldii (Bleeker, 1854) 17 Giống cá Chép Cyprinus Linnaeus, 1758 23 Cá Chép Cyprinus carpio Linnaeus, 1758 Phân họ cá Bỗng Barbinae 18 Giống cá Ngựa nam Hampala Kuhl, Van & Hasseelt, 1823 24 Cá Ngựa nam Hampala macrolepidota Kuhl, Van & Hasselt, X X X X X X X X X 1823 25 Cá Ngựa chấm Hampala dispa Smith, 1934 19 Giống cá Cóc Cyclocheilichthys Bleekeer, 1859 26 Cá Cóc Cyclocheilichthys enoplos (Bleeker, 1849) 27 Cá Ba kì trắng Cyclocheilichthys repasson (Bleeeker, 1853) 20 Giống cá Đong chấm Puntius Hamilton, 1822 28 Cá Dầm Puntius brevis (Bleeker, 1849) 10 HỌ CÁ LÒNG TONG DANIONIDAE Phân họ cá Lòng tong Danioninae 21 Giống cá Lòng tong suối Rasbora Bleeker, 1859 29 Cá Lịng tong vàng Rasbora aurotaenia Tirant, 1885 X X X X PL32 11 HỌ CÁ MÈ XENOCYPRIDIDAE 22 Giống cá Mè trắng Hypophthalmichthys Bleeker, 1860 30 Cá Mè trắng Hoa Nam Hypophthalmichthys molitrix (Valencienes, 1844) 23 Giống cá Thiểu nam Paralaubuca Bleekeer, 1864 31 Cá Thiểu nam Paralaubuca riveeroi (Fowler, 1935) VI BỘ CÁ NHEO SILURIFORMES 12 HỌ CÁ LAU KIẾNG LORICARIIDAE Phân họ cá Lau kiếng Hypostominae 24 Giống cá Lau kiếng Pterygoplichthys Gill, 1858 32 Cá Lau kiếng Pterygoplichthys disjunctivus (Weber, 1991) 13 HỌ CÁ NGÁT PLOTOSIDAE 25 Giống cá Ngát Plotosus Lacépède, 1803 33 Cá Ngát nam Plotosus canius Hamilton, 1822 14 HỌ CÁ LĂNG BAGRIDAE 26 Giống cá Lăng Hemibagrus Bleeker, 1862 34 Cá Lăng nha Hemibagrus nemurus (Valenciennes, 1840) 27 Giống cá Chốt Mystus Scopoli, 1777 35 Cá Chốt giấy Mystus cavasius (Hamilton, 1822) X 36 Cá Chốt sọc Mystus mysticetus Roberts, 1992 X 37 Cá Chốt Mystus gulio (Hamilton, 1822) X 15 HỌ CÁ TRA PANGASIIDAE 28 Giống cá Tra Pangasius Valenciennes, 1840 38 Cá Dứa Pangasius elongatus Pouyaud, Gustiano & X X X X X Teugels, 1880 39 Cá Sát sọc Pangasius macronema Bleeker, 1850 16 HỌ CÁ NHEO SILURIDAE 29 Giống cá Trèn đá Micronema Bleeker, 1858 40 Cá Trèn mỡ Micronema moorei (Smith, 1945) 30 Giống cá Trèn bầu Ompok Lacépède, 1803 41 Cá Trèn bầu Ompok bimaculatus (Bloch, 1794) 17 HỌ CÁ TRÊ CLARIIDAE 31 Giống cá Trê Clarias Scopoli, 1777 42 Cá Trê trắng 43 18 X X X Clarias batrachus (Linnaeus, 1758) X X Cá Trê vàng Clarias macrocephalus Günther, 1864 X X HỌ CÁ ÚC ARIIDAE Phân họ cá Úc Ariinae 32 Giống cá Úc Arius Valenciennes, 1840 44 Cá Úc trắng Arius microcephalus Bleeker, 1855 45 Cá Úc nghệ Arius venosn Valenciennes, 1840 VII BỘ CÁ CÓC BATRACHOIDIFORMES 19 HỌ CÁ CÓC BATRACHOIDIDAE X PL33 Phân họ cá Hàm ếch Halophryninae 33 Giống cá Mặt quỷ Allenbatrachus Greenfield, 1997 46 Cá Mặt quỷ Allenbatrachus grunniens (Linnaeus, 1758) VIII BỘ CÁ BỐNG GOBIIFORMES 20 HỌ CÁ BỐNG ĐEN ELEOTRIDAE 34 Giống cá Bống cau Butis Bleeker, 1856 47 Cá Bống cau Butis butis (Hamilton, 1822) 35 Giống cá Bống tượng Oxyeleotris Bleeker, 1874 48 Cá Bống dừa xiêm Oxyeleotris siamensis (Günther, 1861) 49 Cá Bống tượng Oxyeeleeotris marmorata (Bleeker, 1852) 21 HỌ CÁ BỐNG TRẮNG GOBIIDAE Phân họ cá Bống kèo Oxudercinae 36 Giống cá Bống xệ Parapocryptes Bleeker, 1874 50 Cá Bống xệ Parapocryptes serperaster (Richardson, 1846) 37 Giống cá Bống kèo Pseudapocryptes Bleeker, 1874 51 Cá Bống kèo Pseudapocryptes elongatus (Cuvier, 1816) 38 Giống cá Bống thòi lòi Periophthalmodon Bleeker, 1874 52 Cá Thòi lòi Periophthalmodon schlosseri (Pallas, 1770) Phân họ cá Bống dài Amblyopinae 39 Giống cá Nhàm Odontamblyopus Bleeker, 1874 53 Cá Nhàm Odontamblyopus rubicundus (Hamilton, 1822) Phân họ cá Bống trắng Gobiinae 40 Giống cá Bống cát trắng Glossogobius Gill, 1859 54 Cá Bống cát Glossogobius aureus Akihito & Meguro, 1975 55 Cá Bống cát trắng Glossogobius spasipapi Akihito & Meguro, 1976 IX BỘ CÁ MANG LIỀN SYNBRANCHIFORMES 22 HỌ CÁ CHẠCH MASTACEMBELIDAE 41 Giống cá Chạch tre Macrognathus Lacépède, 1800 56 Cá Chạch tre Macrognathus siamensis (Günther, 1861) 57 Cá Chạch khoang Macrognathus circumcinctus (Hora,1924) 58 Cá Chạch rằn Macrognathus taeniagasteer (Fowler, 1935) 42 Giống cá Chạch sông Mastacembelus Scopoli, 1777 59 Cá Chạch Mastacembelus armatus Lacépède, 1800 60 Cá Chạch bé Macrognathus aculeatus (Bloch, 1786) 23 HỌ LƯƠN SYNBRANCHIDAE 43 Giống Lươn Monopterus Lacépède, 1800 61 Lươn Monopterus albus (Zuiew, 1793) 44 Giống cá Lịch đồng Ophisternon McCleelland, 1844 62 Cá Lịch đồng Ophisternon bengalense McClelland, 1844 X BỘ CÁ RÔ ĐỒNG ANABANTIFORMES 24 HỌ CÁ RÔ ĐỒNG ANABANTIDAE X X X X X X X X X X X X X X X X X PL34 45 Giống cá Rô đồng Anabas Cloquet, 1816 63 Cá Rô đồng Anabas testudineus (Bloch, 1792) 25 HỌ CÁ TAI TƯỢNG OSPHRONEMIDAE Phân họ Trichogastrinae Trichogastrinae 46 Giống cá Sặc Trichopodus Lacepède, 1801 64 Cá Sặc rằn Trichopodus pectoralis Regan, 1910 65 Cá Sặc bướm Trichopotus trichopterus (Pallas,1770) Phân họ Macropodusinae Macropodusinae 47 Giống cá Trichopsis Trichopsis Canestrini, 1860 66 Cá Bã trầu Trichopsis vittata (Cuvier, 1831) 26 HỌ CÁ QUẢ CHANNIDAE 48 Giống cá Quả Channa Scopoli, 1777 67 Cá Lóc đồng Channa striata (Bloch, 1793) X 68 Cá Dày Channa lucius (Cuvier, 1831) X 27 HỌ CÁ RÔ BIỂN PRISTOLEPIDIDAE 49 Giống cá Rô biển Pristolepis Jeerdon, 1849 69 Cá Rô biển Pristolepis fasciata (Bleeker, 1851) XI BỘ CÁ KHẾ CARANGIFORMES 28 HỌ CÁ NHỤ POLYNEMIDAE 50 Giống cá Nhụ thường Polynemus Linnaeus, 1758 70 Cá Phèn vàng Polynemus paradiseus Linnaeus, 1758 71 Cá Phèn trắng Polinemus dubius Bleeker, 1853 29 HỌ CÁ BƠN SỌC SOLEIDAE 51 Giống cá Bơn vỉ Brachirus Swainson, 1839 72 Cá Lưỡi mèo chấm Brachirus panoides (Bleeker, 1851) 73 Cá Bơn vĩ Brachius sp (Khoa & Hương, 1993) 30 HỌ CÁ BƠN CÁT CYNOGLOSSIDAE Phân họ cá Bơn cát Cynoglossinae 52 Giống cá Bơn cát Cynoglossus Hamilton, 1822 74 Cá Bơn vằn Cynoglossus puncticeps (Richardson, 1846) X 75 Cá Lưỡi trâu Cynoglossus lingua Hamilton, 1822 X XII BỘ CÁ RÔ PHI CICHLIFORMES 31 HỌ CÁ RÔ PHI CICHLIDAE Phân họ cá Rô Pseudocrenilabrinae 53 Giống cá Rô phi Oreochromis Günther, 1889 76 Cá Rô phi vằn Oreochromis niloticus (Linnaeus, 1758) XIII BỘ CÁ ĐỐI MUGILIFORMES 32 HỌ CÁ ĐỐI MUGILIDAE 54 Giống cá Đối vảy to Planiliza Whitley, 1945 77 Cá Đối đất Planiliza subviridis (Valenciennes, 1836) XIV BỘ CÁ ĐUÔI GAI ACANTHURIFORMES X X X X X X X X X X X X X PL35 33 HỌ CÁ HƯỜNG LOBOTIDAE 55 Giống cá Hường Datnioides Bleeker, 1853 78 Cá Hường vện Datnioides polota (Hamilton, 1822) 34 HỌ CÁ TAI TƯỢNG BIỂN EPHIPPIDAE 56 Giống cá Chìa vơi Proteracanthus Günther, 1859 79 Cá Chìa vơi Proteracanthus sarissophorus (Cantor, 1849) 35 HỌ CÁ NÂU SCATOPHAGIDAE 57 Giống cá Nâu Scatophagus Cuvier, 1831 80 Cá Nâu Scatophagus argus (Linnaeus, 1766) XV BỘ CÁ NÓC TETRAODONTIFORMES 36 HỌ CÁ NĨC TETRAODONTIDAE 58 Giống cá Nóc Dichotomyctere Duméril, 1855 81 Cá Nóc Dichotomyctere ocellatus (Steindachner, 1870) 59 Giống cá Nóc bầu Monotratus Troschel, 1856 82 Cá Nóc Nam Monotratus cochinchinensis (Steindachner, 1866) XVI BỘ CÁ VƯỢC PERCIFORMES 37 HỌ CÁ SƠN AMBASSIDAE 60 Giống cá Sơn nhánh Parambassis Bleeker, 1874 83 Cá Sơn bầu Parambassis wolffii (Bleeker, 1850) 84 Cá Sơn gián Parambassis ranga (Hamilton, 1822) 38 HỌ CÁ TRÁP SPARIDAE 61 Giống cá Tráp đen rộng Acanthopagrus Peters, 1855 85 Cá Tráp vây vàng Acanthopagrus latus (Houttuyn, 1782) 39 HỌ CÁ LÙ ĐÙ SCIAENIDAE 62 Giống cá Đù nanh Nibea Jordan & Thompson, 1911 86 Cá Sửu Nibea soldado (Lacépède, 1802) 63 Giống cá Lù đù Larimichthys Jordan & Starkss, 1905 87 Cá Lù đù vàng lớn Larimichthys crrocea (Richardson, 1846) TỔNG X X X X X X X X X X 37 45 ... tài “ Nghiên cứu thành phần loài đặc điểm phân bố cá sông Vàm Cỏ Đông thuộc tỉnh Long An? ?? thực Mục tiêu nghiên cứu Nghiên cứu thành phần loài phân bố cá sông Vàm Cỏ Đông thuộc tỉnh Long An Đối... tỉnh Long An 20 3.2.1 Danh sách loài cá sông Vàm Cỏ Đông thuộc tỉnh Long An 20 3.2.2 Thành phần lồi cá sơng Vàm Cỏ Đông thuộc tỉnh Long An 31 3.2.3 Độ thường gặp lồi cá sơng Vàm Cỏ Đơng thuộc. .. An Đối tượng nghiên cứu Các mẫu cá mẫu nước thu sông Vàm Cỏ Đông thuộc tỉnh Long An Nhiệm vụ nghiên cứu Thu mẫu cá sông Vàm Cỏ Đông thuộc tỉnh Long An Định danh loài cá thu được, phân loại xếp