Khóa luận tốt nghiệp ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ KHOA KẾ TỐN – TÀI CHÍNH uế    tế H KHOÏA LUÁÛN TÄÚT NGHIÃÛP ÂAÛI HOÜC THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO in h TỶ GIÁ TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH NGOẠI TỆ TẠI Đ ại họ cK NGÂN HÀNG KỸ THƯƠNG CHI NHÁNH ĐÔNG ĐÔ – HÀ NỘI Sinh viên thực hiện: Giáo viên hướng dẫn: Cao Hữu Hải Th.S Nguyễn Việt Đức Lớp: K42 Tài Chính Ngân Hàng Niên khóa: 2008 - 2012 Huế,05/2012 Cao Hữu Hải – K42 Tài ngân hàng Khóa luận tốt nghiệp LỜI MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Với mức độ tồn cầu hóa nay, đặc biệt sau Việt Nam trở thành thành viên thức tổ chức thương mại giới WTO tạo nhiều hội thách thức cho kinh tế Việt Nam nói chung hệ thống tài chình - ngân hàng nói riêng.Tính đến năm 2012, Việt Nam giai nhập WTO năm, hệ thống tài - ngân hàng Việt Nam thể số tồn trình độ công nghệ uế chưa cao, lực quản trị, điều hành yếu kém, đặc biệt lực tài cịn H chưa đảm bảo.Những thách thức với hệ thống tài - ngân hàng khơng phải WTO mang lại mà xuất phát từ yếu nội phận Việc tế gia nhập WTO nhanh chóng cho thấy yếu Và hội mà Việt Nam nhận gia nhập WTO h Trong thời kỳ kinh tế mở cửa hội nhập này, hoạt động kinh doanh in truyền thống ngân hàng hoạt động kinh doanh ngoại tệ trở thành hoạt động cK đóng vai trị quan trọng việc thúc đẩy, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp nước tiếp cận với thị trường quốc tế, kích thích phát triển kinh tế, nâng cao vai trò Việt Nam thị trường Mặc dù hoạt động kinh doanh ngoại họ tệ hoạt động mang lại lợi nhuận lớn cho ngân hàng, chiếm tỷ trọng lớn năm gần đây.Tuy nhiên, hoạt động kinh doanh ngoại tệ ngân hàng Đ ại phải đối mặt với nhiều rủi ro Nguyên nhân chủ yếu điều kiện công nghệ, sở vật chất kỹ thuật hạn chế, trình độ chun mơn nghiệp vụ chưa cao, kinh nghiệm quản lý yếu kém, hành lang pháp lý chưa chặc chẽ, Một rủi ro có gây thiệt hại lớn cho hoạt động kinh doanh ngoại tệ rủi ro tỷ giá Trước thực trạng này, ngân hàng làm để hạn chế rủi ro để hoạt động kinh doanh ngoại tệ có đạt hiệu quả, mang lại lợi nhuận cho ngân hàng Xuất phát từ thực tế đó, đề tài “Thực trạng số giải pháp hạn chế rủi ro tỷ giá hoạt động kinh doanh ngoại tệ ngân hàng Kỹ thương Đông Đô- Hà Nội” chọn làm đề tài nghiên cứu thực tập tốt nghiệp Cao Hữu Hải – K42 Tài ngân hàng Khóa luận tốt nghiệp Mục tiêu nghiên cứu Hệ thống hóa lý luận vể rủi ro tỷ giá hoạt động kinh doanh ngoại tệ ngân hàng thương mại Phân tích thực trạng hoạt động kinh doanh ngoại tệ ngân hàng Kỹ thương chi nhánh Đông Đô – Hà Nội Trên sở phân tích đánh giá rủi ro gặp hoạt động kinh doanh ngoại tệ uế ngân hàng Từ đó, đưa đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện biện pháp hạn chế rủi ro tỷ giá kinh doanh ngoại tệ ngân hàng Kỹ thương chi H nhánh Đông Đô – Hà Nội tế Đối tượng phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Rủi ro tỷ giá kinh doanh ngoại tệ ngân hàng Kỹ in Phạm vi nghiên cứu: h thương chi nhánh Đông Đô – Hà Nội cK - Nghiên cứu phạm vi đồng USD - Số liệu thứ cấp ngân hàng Kỹ thương chi nhánh Đông Đô cung cấp từ năm họ 2009 – 2011 Phương pháp nghiên cứu Đ ại Phương pháp thu thập số liệu: - Dữ liệu nội ngân hàng Kỹ thương chi nhánh Đông Đô – Hà Nội cung cấp - Dữ liệu từ bên ngồi thơng tin từ sách báo, phương tiện truyền thông, luận văn, luận án, … Phương pháp thông kê: Thu thập số liệu hoạt động kinh doanh ngân hàng nói chung hoạt động kinh doanh ngoại tệ, rủi ro tỷ giá nói riêng Phương pháp so sánh: So sánh số liệu ngân hàng qua năm từ cho biết biến động đối tượng nghiên cứu, xu hướng phát triển ngân hàng Phương pháp phân tích-tổng hợp: Phân tích số liệu thơ từ ngân hàng, rủi ro tỷ Cao Hữu Hải – K42 Tài ngân hàng Khóa luận tốt nghiệp giá xảy hoạt động kinh doanh ngoại tệ ngân hàng sau tổng hợp lại để có nhận định, đánh giá hoạt động ngân hàng Từ đó, đề xuất giải pháp phù hợp với tình hình hoạt động, tình hình thực tế ngân hàng Kết cấu đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận danh mục tài liệu tham khảo, chuyên đề thực tập kết cấu ba chương: uế Chương I: Cơ sở lý luận rủi ro tỷ giá hoạt động kinh doanh ngoại tệ ngân hàng thương mại H Chương II: Thực trạng việc hạn chế rủi ro tỷ giá hoạt động kinh doanh tế ngoại tệ ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Đông Đô- Hà Nội Chương III: Giải pháp hạn chế rủi ro tỷ giá hoạt động kinh doanh ngoại Đ ại họ cK in h tệ ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Đông Đô- Hà Nội Cao Hữu Hải – K42 Tài ngân hàng Khóa luận tốt nghiệp CHƯƠNG NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ RỦI RO TỶ GIÁ TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH NGOẠI TỆ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1 Khái niệm, phân loại tỷ giá phương pháp yết tỷ giá: 1.1.1 Khái niệm tỷ giá Hầu hết quốc gia giới có đồng tiền riêng Thương mại, đầu tư uế quan hệ tài quốc tế … địi hỏi quốc gia phỉa tón với Thanh tốn quốc gia dẫn đến việc trao đổi đồng tiền khác H đồng tiền trao đổi với theo tỷ giá định, tỷ lệ gọi tỷ giá Vậy ta định nghĩa tỷ giá giá đồng tiền biểu thị thông qua đồng tiền khác USD = 20.560 VND tế Ví dụ: h Trong ví dụ này, giá USD biểu thị thông qua VND USD có giá cK 1.1.2 Phân loại tỷ giá in 20.560 VND a Căn nghiệp vụ kinh doanh ngoại hối: Tỷ giá mua vào/Tỷ giá bán (Bid Rate/Offer Rate): Là tỷ ngân họ hàng yết giá sẵn sàng mua vào/bán đồng tiền yết giá Chênh lệch tỷ giá mua vào tỷ giá bán gọi Spread Đ ại Tỷ giá giao (Spot Rate): Là tỷ giá thoả thuận hơm việc tốn xảy vòng hai ngày làm việc (nếu khơng có thoả thuận khác thường ngày làm việc thứ hai) Tỷ giá kỳ hạn (Forward Rate): Là tỷ giá thoả thuận ngày hôm việc tốn xảy sau từ ba ngày làm việc trở lên Tỷ giá mở cửa/Tỷ giá đóng cửa (Opening Rate/Closing Rate): Là tỷ giá áp dụng cho hợp đồng giao dịch đầu tiên/cuối ngày Tỷ giá chéo (Crossed Rate): Là tỷ giá hai đồng tiền suy từ đồng tiền thứ ba (còn gọi đồng tiền trung gian) Cao Hữu Hải – K42 Tài ngân hàng Khóa luận tốt nghiệp Tỷ giá chuyển khoản(Transfer Rate): Tỷ giá chuyển khoản áp dụng cho giao dịch mua bán ngoại tệ khoản tiền gửi ngân hàng Tỷ giá tiền mặt (Bank Note Rate): Tỷ giá tiền mặt áp dụng cho ngoại tệ tiền kim loại, tiền giấy, séc du lịch thẻ tín dụng Tỷ giá điện hối/thư hối: Là tỷ giá chuyển ngoại hối điện/thư b Căn chế điều hành sách tỷ giá: thức giá trị đối ngoại đồng nội tệ uế Tỷ giá thức (Official Rate): Là tỷ giá NHTW cơng bố, phản ánh H Tỷ giá chợ đen (Black Market Rate): Là tỷ giá hình thành bên hệ thống ngân hàng, quan hệ cung cầu thị trường tự định tế Tỷ giá cố định (Fixed Rate): Là tỷ giá NHTW công bố cố định h biên độ dao động hẹp Dưới áp lực cung cầu thị trường, để trì tỷ giá cố định, in buộc NHTW phải thường xuyên can thiệp, làm cho dự trữ ngoại hối quốc gia thay đổi cK Tỷ giá thả hoàn toàn (Freely Floating Rate): Là tỷ giá hình thành hồn tồn theo quan hệ cung cầu thị trường, NHTW không can thiệp họ Tỷ giá thả có điều tiết (Managed Floating Rate): Là tỷ giá thả NHTW tiến hành can thiệp để tỷ giá biến động theo hướng có lợi cho kinh tế Đ ại 1.1.3 Phương pháp yết tỷ giá Yết tỷ giá là: cách biểu thị cặp tỷ giá cho đồng tiền đóng vai trò yết giá, đồng tiền đồng tiền định giá Theo tập quán kinh doanh tiền tệ ngân hàng, tỷ giá hối đoái thường yết sau: USD/GBP = 0,6256/75 USD/VND = 20.840/45 - Đồng USD đứng trước gọi tiền yết giá đơn vị tiền tệ Các đồng GBP, VND đứng sau gọi tiền định giá Cao Hữu Hải – K42 Tài ngân hàng Khóa luận tốt nghiệp - Tỷ giá đứng trước 0,6256 tỷ giá mua USD trả GBP ngân hàng tỷ giá đứng trước 20.840 tỷ giá mua USD trả VND ngân hàng, chúng gọi tỷ giá mua vào ngân hàng - Tỷ giá đứng sau 0,6275 tỷ giá bán USD thu GBP ngân hàng 20.845là tỷ giá bán USD thu VND ngân hàng, chúng gọi tỷ giá bán ngân hàng - Tỷ giá bán thường lớn tỷ giá mua, chênh lệch chúng gọi lợi nhuận uế chưa thuế ngân hàng H Trong giao dịch mua bán ngoại hối qua ngân hàng, để đảm bảo tính nhanh, gọn, tỷ giá thường khơng đọc đầy đủ, mà đọc số thường biến động, tế số cuối Ví dụ: EUR/USD = 1,3015 đọc số lẻ sau dấu phẩy Các số chia h làm hai nhóm số Hai số thập phân đọc “số”, hai số đọc “điểm” Tỷ in giá đọc “EUR, đôla một, ba mươi số, mười lăm điểm” Cách đọc điểm có cK thể dùng phân số “Một phần tư” thay đọc 25; “ba phần tư” thay đọc 75 Để thống kí hiệu tiền tệ nước, tổ chức tiêu chuẩn quốc tế (ISO) ban hành kí hiệu tiền tệ ISO họ Ví dụ: USD Bảng Anh GBP Yên Nhật JPY Phrăng Thuỵ Sĩ CHF Đôla Úc AUD Đôla Canađa CAD Nhân dân tệ Trung Quốc CNY Đôla Hồng Kông HKD Đôla Xingapo SGD Đồng Việt Nam VND Đ ại Đơla Mỹ Cao Hữu Hải – K42 Tài ngân hàng Khóa luận tốt nghiệp Phương pháp yết tỷ giá :Đứng góc độ thị trường tiền tệ quốc gia có hai phương pháp yết giá: yết giá trực tiếp yết giá gián tiếp - Phương pháp trực tiếp: phương pháp biểu thị đơn vị ngoại tệ đơn vị tiền tệ nước + Đối với phương pháp trực tiếp ngoại tệ đồng tiền yết giá, tiền nước đồng tiền định giá Ví dụ: Tại Hà Nội niêm yết USD/VND = 20.840/45 uế + Đa số quốc gia giới áp dụng phương pháp trực tiếp H Có nghĩa là: Tại Hà Nội ngân hàng mua USD trả 20.840 VND bán USD tế thu 20.845VND - Phương pháp gián tiếp: phương pháp biểu thị đơn vị tiền tệ nước h đơn vị tiền ngoại tệ Đối với phương pháp gián tiếp tiền nước in đồng tiền yết giá, ngoại tệ đồng tiền định giá Anh, Hoa Kì số nước cK liên hiệp Anh thương sử dụng phương pháp Ví dụ: Tại London niêm yết GBP/USD = 1,635/15 Có nghĩa là: Tại London ngân hàng mua GBP trả 1,635 USD bán GBP họ thu 1,715 USD Nếu đứng góc độ thị trường tiền tệ quốc gia, nước Anh nước Mỹ dùng Đ ại cách yết giá gián tiếp để thể giá ngoại hối nước họ, quốc gia cịn lại dùng cách yết giá trực tiếp để thể giá ngoại hối Ví dụ : Tại Hà Nội, TGHĐ công bố sau: USD/VND = 20.840/45 Với cách yết giá trực tiếp thị trường Hà Nội, giá ngoại tệ USD thể trực tiếp bên Tỷ giá 1USD = 20.840VND tỷ giá ngân hàng mua USD vào Tỷ giá USD = 20.845 VND tỷ giá ngân hàng bán USD Cao Hữu Hải – K42 Tài ngân hàng Khóa luận tốt nghiệp 1.2 Khái niệm vai trị hoạt động kinh doanh ngoại tệ ngân hàng thương mại 1.2.1 Khái niệm hoạt động kinh doanh ngoại tệ ngân hàng thương mại Cùng với phát triển xu hướng đa hóa,đa dạng hóa,các dịch vụ mà ngân hàng cung cấp ngày tăng,ngoài dịch vụ truyền thống như: Nhận tiền gửi,cho vay,bảo lãnh,quản lý ngân quỹ…thì hoạt động kinh doanh ngoại tệ trở thành hoạt động quan trọng ngân hàng quan tâm mở rộng để đáp ứng nhu cầu kinh tế mở cửa, đồng thời đem lại lợi nhuận cao cho uế ngân hàng H Kinh doanh ngoại tệ theo nghĩa rộng bao gồm việc mua,bán,vay cho vay loại ngoại tệ nhằm đảm bảo cân đối nhu cầu ngoại tệ cho ngân hàng tìm cách thu tế lợi nhuận thông qua chênh lệch tỷ giá lãi suất đồng tiền khác Còn theo nghĩa hẹp kinh doanh ngoại tệ hoạt động mua bán ngoại tệ h ngân hàng thương mại ngân hàng tham gia thị trường cK ngân hàng in nước nhằm đảm bảo nhu cầu ngoại tệ khách hàng đem lại lợi nhuận cho Thị trường ngoại hối đâu diễn việc mua bán đồng tiền khác họ Nhưng thực tế, hoạt động mua bán tiền tệ xảy chủ yếu ngân hàng (chiếm khoảng 85% tổng doanh số giao dịch) vậy, theo nghĩa hẹp thị trường ngoại hối định nghĩa nơi mua bán đồng tiền khác Đ ại ngân hàng, tức thị trường liên ngân hàng Phân loại hoạt động kinh doanh tiền tệ  Căn vào đối tượng khách hàng - Kinh doanh ngoại tệ phục vụ tổ chức kinh tế - Kinh doanh ngoại tệ phục vụ cá nhân - Kinh doanh ngoại tệ phục vụ đối tượng khác  Căn theo loại tiền - Kinh doanh USD - Kinh doanh loại ngoại tệ khác Cao Hữu Hải – K42 Tài ngân hàng Khóa luận tốt nghiệp  Căn vào quy mô thị trường - Thị trường nước - Thị trường quốc tế  Căn theo tính chất nghiệp vụ - Nghiệp vụ kỳ hạn - Nghiệp vụ hoán đổi - Nghiệp vụ giao uế - Nghiệp vụ tương lai 1.2.2.Vai trò hoạt động kinh doanh ngoại tệ tế 1.2.2.1 Đối với ngân hàng H - Nghiệp vụ quyền chọn Hoạt động KDNT giúp cho NHTM nâng cao khả cạnh tranh hệ h thống ngân hàng, ngồi cịn mang lại khoản lợi nhuận đáng kể cho ngân hàng, in đặc biệt ngân hàng có hoạt động KDNT phát triển cK Hoạt động KDNT có ảnh hưởng lớn đến nghiệp vụ khác ngân hàng như: toán quốc tế, bảo lãnh, huy động cho vay ngoại tệ,… góp phần đa họ dạng hoá hoạt động ngân hàng thương mại Các nghiệp vụ KDNT như: forwards, future, swaps, options dùng cơng cụ để phòng ngừa rủi ro hữu hiệu nhất, đặc biệt rủi ro có liên Đ ại quan đến tỷ giá lãi suất Hoạt động KDNT góp phần nâng cao vị ngân hàng thương mại thị trường quốc tế thông qua giao dịch mua bán ngoại tệ với ngân hàng nước 1.2.2.2 Đối với kinh tế:  Đối với doanh nghiệp: Đáp ứng nhu cầu đa dạng ngoại tệ cho khách hàng doanh nghiệp toán hợp đồng ngoại thương, tạo điều kiện cho hoạt động ngoại thương việc toán giao dịch khách hàng diễn thuận lợi Cao Hữu Hải – K42 Tài ngân hàng ... hoạt động kinh doanh ngoại tệ ngân hàng thương mại H Chương II: Thực trạng việc hạn chế rủi ro tỷ giá hoạt động kinh doanh tế ngoại tệ ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Đông Đô- Hà Nội Chương... Chương III: Giải pháp hạn chế rủi ro tỷ giá hoạt động kinh doanh ngoại Đ ại họ cK in h tệ ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Đông Đô- Hà Nội Cao Hữu Hải – K42 Tài ngân hàng Khóa luận tốt nghiệp. .. doanh ngoại tệ ngân hàng thương mại Phân tích thực trạng hoạt động kinh doanh ngoại tệ ngân hàng Kỹ thương chi nhánh Đông Đơ – Hà Nội Trên sở phân tích đánh giá rủi ro gặp hoạt động kinh doanh ngoại