HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM VŨ QUYẾT THẮNG ẢNH HƯỞNG CỦA KHẨU PHẦN ĂN ĐẾN NĂNG SUẤT SỮA VÀ TÌNH TRẠNG SỨC KHỎE CỦA BỊ SỮA HOLSTEIN FRIESIAN NI TẠI TRANG TRẠI BỊ SỮA CƠNG TY CPTP SỮA TH, HUYỆN NGHĨA ĐÀN, TỈNH NGHỆ AN Ngành: Chăn nuôi Mã số: 60 62 01 05 Người hướng dẫn khoa học: GS TS Nguyễn Xuân Trạch NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC NƠNG NGHIỆP - 2017 LỜI CAM ĐOAN Tơi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu riêng tơi, kết nghiên cứu trình bày luận văn trung thực, khách quan chưa dùng để bảo vệ lấy học vị Tôi xin cam đoan giúp đỡ cho việc thực luận văn cám ơn, thông tin trích dẫn luận văn rõ nguồn gốc Hà Nội ngày 04 tháng năm 2017 Tác giả luận văn Vũ Quyết Thắng i LỜI CẢM ƠN Hoàn thành luận văn này, nỗ lực thân, nhận giúp đỡ quý báu, bảo tận tình thầy hướng dẫn GS.TS Nguyễn Xuân Trạch, TS Nguyễn Ngọc Hùng, TS Võ Văn Sự TS Trần Hiệp suốt trình thực đề tài Nhân dịp hồn thành luận văn, tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc thầy hướng dẫn Tôi xin bày tỏ lịng biết ơn chân thành tới các thầy giáo môn Chăn nuôi chuyên khoa, khoa Chăn nuôi, học viện Nơng nghiệp Việt Nam hướng dẫn, góp ý sửa đổi cho tơt q trình thực đề tài Đồng thời, xin gửi lời biết ơn Ban lãnh đạo công ty Cổ phần thực phẩm sữa TH tạo điều kiện cho thực đề tài Cảm ơn anh chị em làm việc Trung tâm thức ăn cụm trang trại số 2, anh chị em phận thức ăn, phận thông tin, phận thú y làm việc trang trại bị sữa số 5, cơng ty CPTP sữa TH giúp đỡ mặt tạo điều kiện thuận lợi cho tơi hồn thành luận án Nhân dịp này, xin cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp, người thân, gia đình giúp đỡ, động viên suốt trình thực đề tài luận văn./ Hà Nội ngày 04 tháng năm 2017 Tác giả luận văn Vũ Quyết Thắng ii MỤC LỤC Lời cam đoan i Lời cảm ơn ii Mục lục iii Danh mục từ viết tắt v Danh mục bảng vi Danh mục sơ đồ, đồ thị vii Trích yếu luận văn viii Thesis abstract x Phần Mở đầu 1.1 Tính cấp thiết đề tài 1.2 Giả thuyết khoa học 1.3 Mục tiêu nghiên cứu 1.4 Phạm vi thời gian nghiên cứu 1.5 Những đóng góp mới, ý nghĩa khoa học thực tiễn Phần Tổng quan tàı lıệu 2.1 Nhu cầu dinh dưỡng bò sữa 2.1.1 Nhu cầu thu nhận vật chất khô 2.1.2 Nhu cầu lượng 2.1.3 Nhu cầu protein 2.2 Khả thu nhận thức ăn bò 2.2.1 Cơ chế điều hòa thu nhận thức ăn bò 2.2.2 Các yếu tố ảnh hưởng tới lượng thu nhận thức ăn 2.3 Ảnh hưởng thức ăn thu nhận đến suất sữa bò 21 2.4 Ảnh hưởng chế độ nuôi dưỡng giai đoạn chuyển tiếp đến sức khỏe sản lượng sữa bò sau đẻ 23 2.5 Ảnh hưởng bổ sung tiền chất glucose đến sức khỏe suất sữa bò sau đẻ 26 2.5.1 Trao đổi lượng bò sữa sau đẻ 26 2.5.2 Bệnh ketosis 27 2.5.3 Ảnh hưởng bổ sung tiền chất Glucose đến sức khỏe suất sữa bò sau đẻ 29 iii Phần Nộı dung phương pháp nghıên cứu 35 3.1 Đối tượng, địa điểm thời gian nghiên cứu 35 3.1.1 Đối tượng nghiên cứu 35 3.1.2 Địa điểm nghiên cứu 35 3.1.3 Thời gian nghiên cứu 35 3.2 Nội dung phương pháp nghiên cứu 35 3.2.1 Nội dung 1: Ảnh hưởng mức cho ăn đến khối lượng, điểm thể trạng suất bò sữa giai đoạn 200 ngày chu kỳ vắt sữa 35 3.2.2 Nội dung 2: Ảnh hưởng việc bổ sung tiền chất glucose (glycoline) phần bò sữa đến trao đổi chất, suất sữa, khối lượng bò giai đoạn sau đẻ 38 3.3 Phương pháp xử lý số liệu 41 Phần Kết thảo luận 43 4.1 Ảnh hưởng mức cho ăn đến suất sữa, khối lượng điểm thể trạng bò 43 4.1.1 Ảnh hưởng mức cho ăn đến khả thu nhận thức ăn bò 43 4.1.2 Ảnh hưởng mức thu nhận thức ăn đến suất sữa bò 45 4.1.3 Ảnh hưởng mức cho ăn đến khối lượng điểm thể trạng bò 47 4.1.4 Ảnh hưởng mức cho ăn đến chi phí sản xuất sữa 48 4.2 Ảnh hưởng tiền chất glucose đến suất sữa thể trạng bò sau đẻ 50 4.2.1 Ảnh hưởng tiền chất Glucose đến nồng độ BHBA máu 50 4.2.2 Ảnh hưởng tiền chất Glucose đến nồng độ Glucose máu 53 4.2.3 Ảnh hưởng tiền chất Glucose đến khả thu nhận thức ăn bò 55 4.2.4 Ảnh hưởng tiền chất Glucose đến suất sữa khối lượng bò sau đẻ 57 Phần Kết luận kıến nghị 60 5.1 Kết luận 60 5.2 Kiến nghị 60 Tàı lıệu tham khảo 61 iv DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Nghĩa tiếng Việt ADF Xơ tan môi trường axit AXBBH Axit béo bay BHBA Beta Hydroxylbutyrate DM Vật chất khô DMI Vật chất khô thu nhận ĐC Đối chứng GSNL Gia súc nhai lại HF Holstein Friesian KHKT Khoa học kỹ thuật KL Khối lượng KP Khẩu phần LĐC Lô đối chứng LTN Lô thí nghiệm ME Năng lượng trao đổi Mean Giá trị trung bình NDF Xơ tan mơi trường trung tính NEL Năng lượng cho tiết sữa SD Độ lệch chuẩn TN Thí nghiệm TNTA Thu nhận thức ăn VCK Vật chất khô v DANH MỤC BẢNG Bảng 3.1 Sơ đồ bố trí thí nghiệm 36 Bảng 3.2 Thành phần phần thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh (TMR) cho bò 200 ngày vắt sữa 36 Bảng 3.3 Thành phần dinh dưỡng kg TMR phần bò 200 ngày vắt sữa 37 Bảng 3.4 Bố trí thí nghiệm 39 Bảng 3.5 Khẩu phần thức ăn dành cho bò 21 ngày trước đẻ 39 Bảng 3.6 Thành phần dinh dưỡng kg TMR phần bò 21 ngày trước đẻ 40 Bảng 3.7 Khẩu phần thức ăn dành cho bò vắt sữa 0-30 ngày sau đẻ 40 Bảng 3.8 Thành phần dinh dưỡng kg TMR phần bò 30 ngày sau đẻ 41 Bảng 4.1 Khả thu nhận thức ăn bò mức cho ăn khác 44 Bảng 4.2 Năng suất sữa bò theo mức cho ăn khác 46 Bảng 4.3 Ảnh hưởng mức cho ăn đến khối lượng điểm thể trạng bò 48 Bảng 4.4 Hiệu kinh tế từ sữa mức cho ăn khác 49 Bảng 4.5 Kết theo dõi nồng độ BHBA (mmol/L) máu bò giai đoạn sau đẻ 51 Bảng 4.6 Kết theo dõi nông độ Glucose (mg/L) máu bò giai đoạn sau đẻ 54 Bảng 4.7 Chi phí mức thu nhận thức ăn nhóm bị 56 Bảng 4.8 Năng suất sữa biến động khối lượng bò giai đoạn sau đẻ 58 vi DANH MỤC SƠ ĐỒ, ĐỒ THỊ Đồ thị 2.1 Thay đổi lượng thu nhận thức ăn bò theo giai đoạn chu kỳ sữa 16 Sơ đồ 2.2 Con đường hình thành thể ketone gan sử dụng thể ketone cho lượng não 28 Đồ thị 4.1 Lượng thức ăn thu nhận theo ngày thí nghiệm 45 Đồ thị 4.2 Biến động suất sữa theo ngày mức cho ăn 46 Đồ thị 4.3 Ảnh hưởng mức cho ăn đển tiêu tốn thức ăn cho sản xuất sữa 48 vii TRÍCH YẾU LUẬN VĂN Tên tác giả: Vũ Quyết Thắng Tên Luận văn: Ảnh hưởng phần ăn đến suất sữa tình trạng sức khỏe bị sữa Holstein Friesian ni trang trại bị sữa công ty CPTP sữa TH, huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An Ngành: Chăn nuôi Mã số: 60 62 01 05 Tên sở đào tạo: Học viện Nông nghiệp Việt Nam Mục đích nghiên cứu: Đánh giá mức độ ảnh hưởng đến suất sữa, khối lượng thể, điểm thể trạng hiệu kinh tế sử dụng mức cho ăn khác Đánh giá ảnh hưởng việc bổ sung tiền chất glucose đến suất sữa, biến động khối lượng thể, suất sữa tình trạng mắc bệnh ketosis bị giai đoạn sau đẻ Vật liệu phương pháp nghiên cứu: Sử dụng phương phápbố trí thí nghiệm để theo dõi thơng số cá thể bị Áp dụng phương pháp phân tích thống kê tốn học để bố trí thí nghiệm, lấy mẫu, xử lý số liệu đánh giá kết đảm bảo yêu cầu khách quan độ xác cho phép với hỗ trợ số phần mềm Excel, Minitab Kết kết luận: Ảnh hưởng mức cho ăn đến suất sữa, khối lượng điểm thể trạng bò - Khả thu nhận thức ăn nhóm cho ăn mức 90%, 100% 110% theo phần lý thuyết 90%, 96% 98% Năng suất sữa nhóm 28,14 lít/con/ngày, 28,22 lít/con/ngày 28,21 lit/con/ngày (P >0,05) - Sụt giảm khối lượng trước cuối thí nghiệm nhóm cho ăn 90%, 100%, 110% 3,73% 2,72% 0,03% (P0,05) - Sử dụng mức cho ăn tăng giảm 10% so với phần lý thuyết không làm thay đổi có ý nghĩa suất sữa bò thời gian ngắn Tuy nhiên sử dụng mức cho ăn thấp 10% so với phần lý thuyết cho hiệu kinh tế cao mặt khác, sử dụng mức ăn thấp 10% so với lý thuyết làm giảm khối lượng bò mức đáng kể viii Ảnh hưởng việc bổ sung tiền chất glucose (glycoline) phần bò sữa đến suất sữa, khối lượng bò giai đoạn sau đẻ - BHBA máu bò đẻ lứa thời điểm 5-8 ngày sau đẻ nhóm ĐC, TN1, TN2 TN3 0,7, 1,6, 0,95 1,6 mmol/L (P>0,05 nhóm ĐC TN2 với nhóm TN1 TN3) Tại thời điểm 21-24 ngày vắt sữa 0,93, 1,78, 2,1 2,13 mmol/lit (P