HOẠT ĐỘNG THANH TRA VÀ GIÁM SÁT NGÂN HÀNG 2.1 Ủy ban Basel và hệ thống các nguyên tắc thanh tra giám sát hoạt động Ngân hàng 2.1.1 Giới thiệu về Ủy ban Basel Uỷ ban Basel về giám sát nghiệp vụ ngân hàng là một Uỷ ban bao gồm các chuyên gia giám sát hoạt động ngân hàng được thành lập bởi một số Thống đốc Ngân hàng Trung ương vào năm 1975. Uỷ ban này bao gồm đại diện cao cấp của các cơ quan giám sát nghiệp vụ ngân hàng tại 10 quốc gia trên thế giới, bao gồm Mỹ, Nhật Bản, Anh, Pháp, Đức, Italia, Hà Lan, Canada, Thụy Điển và Bỉ. Quan điểm của Basel là sự yếu kém trong hệ thống ngân hàng của một quốc gia có thể ảnh hưởng tới sự ổn định về tài chính không chỉ trong phạm vi quốc gia đó mà trên phạm vi toàn cầu. Chính vì thế, đây là vấn đề cần được cơ quan giám sát tại các quốc gia và Ủy ban Basel về Giám sát Nghiệp vụ ngân hàng đặc biệt quan tâm. Trong quá trình hoạt động, Uỷ ban đã xây dựng và xuất bản hai nhóm ấn phẩm chủ yếu: 1) Bộ các nguyên tắc cơ bản cho việc giám sát hoạt động của ngân hàng một cách có hiệu quả; và 2) Bộ sách hướng dẫn (được cập nhật định kỳ) với các khuyến nghị hiện nay của Uý ban Basel, các hướng dẫn và tiêu chuẩn. 2.1.2 Nhóm ấn phẩm nguyên tắc cơ bản của Ủy ban Basel Bộ 25 nguyên tắc cơ bản Basel là tài liệu dành cho cán bộ thực hiện công tác giám sát ở các quốc gia và cả trên phạm vi quốc tế. Các nguyên tắc này đã được thiết kế cho các chuyên gia giám sát, nhóm giám sát khu vực và thị trường nói chung theo nguyên tắc dễ áp dụng và kiểm chứng. Uỷ ban Basel sẽ cùng với các tổ chức liên quan khác đóng vai trò nhất định trong việc giám sát tiến độ áp dụng các nguyên tắc trên đây của các quốc gia nhằm xây dựng hệ thống giám sát đủ mạnh. Bộ nguyên tắc cơ bản bao hàm một số nhóm nội dung chủ yếu sau: - Các Nguyên tắc thuộc cụm chủ đề về điều kiện tiên quyết cho việc giám sát ngân hàng hiệu quả: cụm chủ đề này được thể hiện bởi nguyên tắc 1. Nguyên tắc chỉ ra điều kiện của một hệ thống giám sát nghiệp vụ ngân hàng có hiệu quả là: i) phải có một khung pháp lý phù hợp; ii) phân định mục tiêu, nguồn lực và trách nhiệm rõ ràng giữa các cơ quan giám sát; iii) quy định về chia sẻ và bảo mật thông tin. - Các nguyên tắc thuộc cụm chủ đề cấp phép và cơ cấu: bao gồm từ nguyên tắc 2 đến nguyên tắc 5, với các nội dung chính: i) xác định rõ ràng các hoạt động tổ chức tài chính được phép làm và chịu sự giám sát; ii) quyền đưa ra các tiêu chí và bác bỏ đơn xin thành lập nếu không đạt yêu cầu của cơ quan cấp phép; iii) quyền rà soát và từ chối bất kỳ một đề xuất nào đối với việc chuyển quyền sở hữu hoặc quyền kiểm soát ngân hàng hiện tại cho các bên khác. - Các nguyên tắc thuộc cụm chủ đề về các quy định và yêu cầu thận trọng: cụm chủ đề bao gồm từ nguyên tắc số 6 đến số 15. Nội dung chính của nhóm nguyên tắc là đưa ra các chuẩn mực mà các chuyên gia giám sát nghiệp vụ ngân hàng được làm và nhất thiết phải biết xử lý trong hoạt động của mình ví dụ như: yêu cầu về an toàn vốn cho các ngân hàng, xác định rõ những khu vực nào của vốn ngân hàng chịu rủi ro; đánh giá các chính sách, thực tiễn hoạt động, các thủ tục cho vay vốn, đầu tư, việc kiểm soát vốn vay hiện tại và hồ sơ đầu tư của ngân hàng đó; đánh giá chất lượng tài sản và tính thích hợp của các điều khoản chống thất thoát và quĩ dự trữ thất thoát khoản vay. - Các nguyên tắc thuộc cụm chủ đề về giám sát nghiệp vụ ngân hàng hiện nay: bao gồm từ nguyên tắc số 16 đến nguyên tắc số 20. Nhóm nguyên tắc này quy định yêu cầu đối với một hệ thống giám sát nghiệp vụ ngân hàng hiệu quả bao gồm cả các hình thức giám sát từ xa và giám sát tại chỗ. Cơ quan giám sát cần thường xuyên liên hệ với Ban giám đốc ngân hàng để hiểu rõ về hoạt động của NH, xây dựng phương pháp phân tích báo cáo thống kê và có biện pháp thẩm định độc lập thông tin giám sát thông qua kiểm tra tại chỗ. - Nguyên tắc thuộc cụm chủ đề yêu cầu về thông tin: chủ đề này có 1 nguyên tắc số 21 chỉ ra cán bộ giám sát phải biết chắc mỗi ngân hàng có hệ thống lưu trữ tài liệu phù hợp cho phép chuyên gia giám sát có thể tiếp cận và thấy được tình hình tài chính thực tế của ngân hàng. - Nguyên tắc thuộc cụm chủ đề quyền hạn hợp pháp của chuyên gia giám sát: cụm chủ đề này có 1 nguyên tắc số 22 chỉ ra các biện pháp giám sát bắt buộc để có thể đưa ra được hành động can thiệp kịp thời khi ngân hàng không đáp ứng được những yêu cầu cơ bản (ví dụ tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu không đảm bảo, năng lực quản trị điều hành yếu .). Trong trường hợp khẩn cấp, hoạt động can thiệp này bao gồm cả việc thu hồi giấy phép lập tức hoặc đề nghị thu hồi giấy phép hoạt động. - Các nguyên tắc thuộc cụm chủ đề nghiệp vụ ngân hàng xuyên biên giới: cụm chủ đề này bao gồm từ nguyên tắc số 23 đến nguyên tắc số 25 với nội dung hướng dẫn giám sát đối với các nghiệp vụ giao dịch ngân hàng quốc tế, yêu cầu các ngân hàng nước ngoài hoạt động theo đúng các tiêu chuẩn cao bằng tiêu chuẩn của các ngân hàng trong nước và thiết lập quan hệ và hệ thống trao đổi thông tin với các chuyên gia giám sát khác, đặc biệt là với chuyên gia giám sát của nước sở tại. Bộ sách hướng dẫn được cập nhật tháng 6 năm 2006 (10 nguyên tắc) Tháng 6 năm 2006, Uỷ ban Basel đã phát hành tài liệu hướng dẫn với nội dung “Đánh giá chính xác rủi ro tín dụng và định giá khoản cho vay”. Tài liệu bao gồm 10 nguyên tắc được chia làm 2 chủ đề chính: i) những vấn đề giám sát liên quan đến đánh giá chính xác rủi ro tín dụng và định giá khoản cho vay và ii) vấn đề đánh giá rủi ro tín dụng các khoản cho vay về phía cơ quan giám sát. Về những vấn đề giám sát liên quan đến đánh giá chính xác rủi ro tín dụng và định giá khoản cho vay. Phần này bao gồm 7 nguyên tắc đầu tiên với các vấn đề được đề cập như sau: _ Ban giám đốc của ngân hàng phải có trách nhiệm bảo đảm ngân hàng có trình tự đánh giá rủi ro tín dụng phù hợp và hệ thống kiểm soát nội bộ hiệu quả phù hợp với tính chất, quy mô và tính phức tạp của nghiệp vụ cho vay của đơn vị đồng thời phù hợp với chính sách, hệ thống kế toán và hướng dẫn giám sát của nước sở tại _ Ngân hàng phải có một hệ thống phân loại khoản cho vay đáng tin cậy dựa trên cơ sở rủi ro tín dụng _ Chính sách của ngân hàng phải được mô hình đánh giá rủi ro tín dụng nội bộ nhất định phê chuẩn _ Ngân hàng phải phê chuẩn và ban hành phương pháp quản lý tổn thất khoản cho vay hợp lý trong đó đề cập đến: quy trình, chính sách đánh giá rủi ro tín dụng, quy trình kiểm tra lại và xác định những vấn đề về khoản cho vay, hướng trích lập dự phòng một cách kịp thời _ Khoản dự phòng trích lập phải đủ để có thể bù đắp những tổn thất cho vay trong danh mục các khoản cho vay _ Việc sử dụng phương pháp đánh giá tín dụng đã được kiểm chứng và ước lượng hợp lý là một phần cơ bản trong việc đánh giá tổn thất cho vay _ Quy trình đánh giá rủi ro tín dụng của ngân hàng phải cung cấp cho ngân hàng những công cụ, trình tự và dữ liệu thích hợp để đánh giá rủi ro tín dụng. Về vấn đề đánh giá rủi ro tín dụng các khoản cho vay về phía cơ quan giám sát. Phần này bao gồm 3 nguyên tắc, từ nguyên tắc số 8 đến nguyên tắc số 10; cụ thể: _ Định kỳ, cơ quan giám sát phải đánh giá tính hiệu quả của chính sách rủi ro tín dụng và đánh giá thực tế chất lượng khoản cho vay _ Cơ quan giám sát phải xác nhận phương pháp tính dự phòng tổn thất cho vay của ngân hàng là phù hợp _ Cơ quan giám sát ngân hàng phải xem xét chính sách và thực tế áp dụng đánh giá rủi ro tín dụng của ngân hàng khi kiểm tra mức đủ vốn của ngân hàng. Thực trạng công tác giám sát tại Việt Nam và vấn đề áp dụng các nguyên tắc Basel vào hoạt động giám sát Trong điều kiện Việt Nam đang trong quá trình hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế quốc tế, hệ thống ngân hàng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Tốc độ tăng trưởng tiền gửi, tín dụng nhanh ∗ là một tín hiệu khả quan, nhưng đồng thời cũng là nguy cơ khi năng lực quản trị điều hành, khả năng cạnh tranh của các ngân hàng còn yếu kém. Với trách nhiệm đảm bảo an toàn hệ thống, Bộ máy giám sát tài chính ngân hàng tại Việt Nam chưa được xây dựng đồng bộ và hiệu quả để đảm bảo giảm thiểu rủi ro. Hiện nay, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chưa được chuyển đổi hoạt động theo mô hình Ngân hàng Trung ương. Thanh tra ngân hàng được giao thực hiện một số hoạt động giám sát an toàn hệ thống ngân hàng trong khi vẫn có chức năng thanh tra chuyên ngành như mọi cơ quan thanh tra trong các Bộ, cơ quan ngang bộ khác. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến hạn chế việc thực thi có hiệu quả chính sách giám sát ngân hàng. Bên cạnh đó, việc phân định chức năng, phối hợp nghiệp vụ và trao đổi thông tin giữa các cơ quan thực hiện giám sát chủ yếu bao gồm: Thanh tra Ngân hàng Nhà nước, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam và Bộ Tài chính chưa được quy định cụ thể gây khó khăn trong quá trình tác nghiệp, hoạt động chồng chéo. Phương pháp thanh tra giám sát đang từng bước được đổi mới nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu quản lý. Kiểm tra tại chỗ, thanh tra tuân thủ vẫn là nội dung hoạt động chủ yếu, khả năng giám sát toàn bộ thị trường tiền tệ, cảnh báo sớm và ngăn ngừa rủi ro còn yếu. Những vấn đề nói trên đặt ra yêu cầu phải đổi mới toàn diện hệ thống giám sát cả về tổ chức và phương pháp thực hiện. Cải cách là tất yếu, nhưng nếu cải cách quá chậm sẽ khiến chúng ta phải gánh chịu chi phí cơ hội ngày càng lớn và rủi ro đổ vỡ sẽ không chờ đợi bất kỳ ai, vì bất cứ nguyên nhân gì. Đề án phát triển ngành Ngân hàng Việt Nam đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020 ban hành kèm theo Quyết định 112/2006/QĐ-TTg ngày 24 tháng 5 năm  2006 của Thủ tướng Chính phủ đã đưa ra lộ trình xây dựng khung pháp lý quan trọng cho hoạt động ngân hàng như xây dựng Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (mới), Luật các Tổ chức tín dụng (mới), Luật Bảo hiểm tiền gửi, Luật Giám sát an toàn hoạt động ngân hàng. Trong quá trình đổi mới hệ thống ngân hàng và hoạt động giám sát, Việt Nam cần nghiên cứu các quy trình, chuẩn mực quốc tế (Bộ các nguyên tắc Basel là một trong số đó) để hoạt động giám sát thực sự là chốt chặn an toàn cho nền kinh tế. 2.2 Thực trạng hệ thống thanh tra giám sát ngân hàng tại Việt Nam Cho đến nay, có thể nói các cơ chế để thực thi việc giám sát, quản trị hệ thống vẫn còn yếu, đặc biệt là giám sát các Ngân Hàng Thương Mại Quốc Doanh. Bộ tài chính là người có vai trò thông báo tình hình hoạt động của các Ngân Hàng Thương Mại Quốc Doanh nhưng cơ chế để thực thi việc quản lý các ngân hàng này còn yếu. Cụ thể, Ban giám sát có đại diện của bộ tài chính tỏ ra không hiệu quả trong vai trò giám sát từ xa cũng như với vai trò là cổ đông. Vụ tài chính ngân hàng trực thuộc Bộ tài chính là bộ phận có quyền hướng dẫn ,kiểm tra và giám sát tài chính với toàn bộ hệ thống tài chính trong lĩnh vực ngân hàng và tín dụng nhưng trên thực tế bộ phận này chỉ thu thập một số thông tin về các khoản bù đắp rủi ro và các thông tin trong tương lai. Ngoài ra,lương của Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc và cán bộ do Bộ lao động thương binh xã hội quy định có sự tham gia của Bộ tài chính mà không có sự liên hệ chặt chẽ với hoạt động tài chính của các Ngân Hàng Thương Mại Quốc Doanh và không tính đến khả năng xảy ra rủi ro lhi đánh giá đến hoạt động chung. Thực tế, Ngân hàng nhà nước mới có vai trò ảnh hưởng đến các Ngân Hàng Thương Mại Quốc Doanh. Theo luật ngân hàng hiện hành, Ngân hàng nhà nước được can thiệp vào hoạt động,quản lý và hầu hết các thay đổi của Ngân Hàng Thương Mại Quốc Doanh. Các thành viên Hội đồng quản trị, được bổ nhiệm bởi Thống đốc Ngân hàng nhà nước.Thủ tướng Chính Phủ quyết định Hội đồng quản trị và tổng giám đốc trên cơ sở đề nghị của Thống đốc Ngân hàng nhà nước. Như vậy luật phát hiện hành cho phép Ngân hàng nhà nước được phép can thiệp về việc quản lý của hệ thống ngân hàng mnhiều hơn so với thường thấy trong hệ thống ngân hàng hoạt động trên thị trường. Về phương diện vốn, do vốn của các Ngân Hàng Thương Mại Quốc Doanh đều do Nhà nước cấp và một phần không nhỏ hoạt động của các ngân hàng này được chính phủ bảo lãnh một cách gián tiếp về khả năng chi trả và thanh toán nên ít có động lực cho các ngân hàng này tạo lợi nhuận và khuyến khích các thành viên của các Ngân Hàng Thương Mại Quốc Doanh quản lý tốt tài chính của ngân hàng mình. Điều này sẽ hạn chế khách hàng tiếp cận với các Ngân Hàng Thương Mại Quốc Doanh có tình hình tài chính lành mạnh.Do vậy cần nâng cao quản trị tài chính của các Ngân Hàng Thương Mại Quốc Doanh để các ngân hàng này sử dụng có hiệu quả nguồn vốn của Chính phủ. Ngoài ra một số quy định hiện hành không phù hợp để các ngân hàng quản lý tài chính tốt như : Chủ tịch Hội đồng quản trị hoặc các thành viên Hội đồng quản trị có thẻ đồng thời giữ chức Tổng giám đốc và chủ tịch ban giám sát trong khi đó luật Tổ chức tín dụng quy định phải tách biệt chức năng điều hành và chức năng giám sát. Hội đồng quản trị có thể quyết định tăng lương thưởng cho Tổng giám đốc nhưng điều này bị hạn chế bởi quy định tại điều 22 Nghị định 166. Cách tính lợi nhuận ít căn cứ vào tính hiệu quả của việc sử dụng vốn ngân hàng và sự ổn định về lợi nhuận trong dài hạn hay mức độ rủi ro của ngân hàng. Kiểm soát nội bộ để đảm bảo việc tuân thủ các chính sách, thủ tục và đảm bảo cho việc quản trị tốt thường được gộp với các chức năng kiểm toán nội bộ. ĐIều này không phù hợp với vai trò kiểm toán nội bộ. Trên góc độ giám sát toàn bộ hệ thống tài chính thì hoạt động thanh tra vẫn còn nhiều bất cập. Công tác giám sát từ xa của thanh tra chưa đáp ứng được nhu cầu kịp thời nắm bắt thông tin và những vấn đề nổi cộm trong hoạt động của tổ chcs tín dụng, do đó chưa phát huy được tác dụng cảnh báo sớm và phòng ngừa rủi ro đối với các tổ chức tín dụng.Hoạt động thanh tra tại chỗ chưa có quy trình thanh tra thống nhất,chủ yếu thực hiện trên cơ sở thanh tra việc tuân thủ của các ngân hàng, đôi khi lại can thiệp quá sâu vào công việc nội bộ của tổ chức tín dụng hoặc mang nặng tính chữa cháy, thậm chí làm thay công việc của kiểm toán nội bộ của tổ chức tín dụng mà chưa tập trung sâu phân tích đánh giá rủi ro tổng thể về tổ chức và hoạt động của tổ chức tín dụng. Việc phối hợp giữa hoạt động thanh tra tại chỗ và giám sát từ xa thời gian qua đã đạt được kết quả nhất định nhưng hiệu quả chưa cao. Giám sát từ xa chưa thực sự có tác dụng phân tích định hướng và chỉ điểm cho thanh tra tại chỗ. Về tổ chức, mô hình thanh tra hiện tại chưa cho phép thanh tra hoạt động độc lập với Ngân hàng nhà nước, vừa chịu sự quản lý của Ngân hàng nhà nước vừa chịu sự quản lý của thanh tra Nhà nước nên cơ chế điều hành còn chồng chéo, không kịp thời trong công tác chỉ đạo làm giảm tính hiệu quả hiệu lực trong hoạt động thanh tra. Việc tuyển dụng quản lý đào tạo cán bộ thanh tra còn hạn chế có biểu hiện tụt hậu so với nhu cầu hội nhập quốc tế về ngân hàng. So với chẩn mực quốc tế, thì chức năng thanh tra còn phân tán ở nhiều Vụ, Cục, môi tỷường pháp lý chưa hoàn thiện mới dựa vào Pháp lệnh thanh tra, thiếu luật thanh tra và chế độ thông tin báo cáo nên trách nhiệm báo cáo chưa cao, chưa xác định rõ tính độc lập của thanh tra để hoạt động hiệu quả. Các quy định về an toàn hoạt động ngân hàng còn chậm chỉnh sửa bổ sung cho hợp vơí thông lệ quốc tế. Cuộc khủng hoảng tài chính Châu Á cuối những năm 90 cho thấy hệ thống tài chính có đủ mạnh mới cho phép nền kinh tế chống đỡ được những cú sốc tài chính bên ngoài. Thực trạng hệ thống tài chính nêu trên cho thấy hệ thống tài chính của Việt Nam, đặc biệt là hệ thống ngân hàng còn non yếu về cả phương diện tài chính,công nghệ thông tin, khả năng cạnh tranh, trình độ quản lý rủi ro cũng như khả năng giám sát. Đặc biệt,hiện nay Ngân Hàng Thương Mại Quốc Doanh vẫn chiếm vai trò chủ đạo trên thị trường tiền tệ do có lợi thế về quy mô kinh tế và sức mạnh có được từ sự sở hữu của Nhà nước. Tuy nhiên, trong thời gian tới khi gia nhập tổ chức thương mại quốc tế và thực hiện và thực hiện các cam kết về tự do hóa hoạt động ngân hàng thì vai trò này của các Ngân Hàng Thương Mại Quốc Doanh sẽ có xu hướng giảm dần. Ngoài ra, do vốn của các Ngân Hàng Thương Mại Quốc Doanh thấp hơn nhiều so với mức huy động và cho vay cho thấy sự thiếu vốn của các ngân hàng này, do vậy, hệ số an toàn vốn của 4 ngân hàng náy là thấp, ước tính 3,4% - 5% thấp hơn hệ số an toàn vốn theo yêu cầu quốc tế là 8%. Điều này cho thấy thách thức đối với các ngân hàng này trrong thời gian tới khi hội nhập kinh tế toàn cầu, từng bước tự do hoá các giao dịch vốn sẽ chứa đựng rủi ro khi có biến động của thị trường tài chính quốc tế. Để chủ động hội nhập kinh tế toàn cầu, từng bước tự do hoá cán cân vốn, thì hệ thống tài chính, đặc biệt là hệ thống ngân hàng cần phải đổi mới nhiều mặt. Trước hết các Ngân Hàng Thương Mại Quốc Doanh cần phải được tăng cường vốn để đảm bảo chỉ tiêu an toàn vốn. Nợ tồn đọng cần phải được xử lý dứt điểm. Các ngân hàng thương mại cần được trang bị các công nghệ thông tin hiện đại để kịp thời nắm bắt các thông tin, diễn biến trên thị trường trên toàn hệ thống. Các cán bộ ngân hàng cần được nâng cao trình động về quản lý rủi ro trên cơ sở tài sản nợ có. Các Ngân hàng thương mại cần có các chiến lược Ngân hàngằm nâng cao khả năng cạnh tranh để chuẩn bị khi các Ngân hàng nước ngoài thực hiện nhiều hơn các loại hình dịch vụ không bị thôn tính thực hiện phần. Bên cạnh đó, các Ngân hàng thương mại cần nâng cao công tác kiểm soát nội bộ để dự báo rủi ro. Để giảm thiểu rủi ro trong quá trình hội Ngân hàngập trong bối cảnh còn nhiều lỗ hổng về thể chế, rủi ro có nhiều khả năng phát sinh do lợi nhuận thấp và thực hiệnếu vốn và với sự cạnh tranh mạnh mẽ của Ngân hàng nước ngoài khi mở rộng hơn hoạt động cho các Ngân hàng nước ngoài thì việc quản trị tài chính của các Ngân hàng thương mại quốc doanh cần phải được cải thiện đồng thời về phương diện Chính phủ mà người thay mặt là Ngân hàng nhà nước cần phải nâng cao khả năng giám sát tài chính toàn hệ thống tài chính. Để giám sát hiệu quả hệ thống tài chính, về phía Ngân hàng nhà nước, cần tăng cường công tác giám sát từ xa cũng như công tác thanh tra tại chỗ, xây dựng các chỉ tiêu giám sát theo CAMELS, thiết lập hệ thống xếp loại các tổ chức tín dụng theo CAMELS, xây dựng hệ thống cảnh báo và hệ thống thông tin quản lý để kịp thời trấn chỉnh hoạt động các tổ chức tín dụng cũng như hệ thống tài chính. Bên cạnh đó, cần tài chính công tác phòng ngừa rủi ro,đặc biệt là rủi ro ngoại hối cho toàn hệ thống. Các hạn mức như trạng thái ngoại hối tỷ trọng huy động và cho vay ngoại tệ dài hạn so với nguồn vốn huy động ngắn hạn, tỷ lệ đầu tư vào các cổ phần cổ phiếu ở nước ngoài của các tổ chức tín dụng cần được điều chỉnh kịp thời để đặc biệt tính thanh khoản và an toàn của toàn hệ thống. Chế độ thông tin báo cáo cần được cải thiện trên phương diện mẫu biểu cũng như hệ thống mạng hiện đại để đặc biệt Ngân hàng nhà nước có được các thông tin về hệ thống tài chính mmột cách kịp thời,chính xác.Có như vậy Ngân hàng nhà nước mới có đủ dữ liệu để phân tích và cảnh báo cho toàn hệ thống cũng như can thiệp khi cần thiết. Về phía Chính phủ, khả năng các nước cho thấy cần thiết phải có luật giám sát thanh tra để hoạt động giám sát thanh tra được thực hiện theo luật và để giám sát tốt hệ thống tài chính thì thanh tra cần có vai trò độc lập với hệ thống tài chính, đặc biệt độc lập với Ngân hàng nhà nước để thanh tra có đủ quyền lực giám sát hoạt động Ngân hàng. Khi tự do hóa tài khoản vốn thì doanh nghiệp cũng nhu hệ thống Ngân hàng đã được trao quyền tự chịu trách nhiệm về hoạt động kinh doanh của mình đồng thời cũng tự chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc thực hiện đúng Pháp luật bao gồm trách nhiệm báo cáo đầy đủ theo quy định. Để việc thực thi báo cáo của doanh nghiệp và hệ thống Ngân hàng có hiệu quả, cần ban hành luật thông tin báo cáo như kinh nghiệm của Hàn Quốc và Trung Quốc tránh tình trạng mặc dù đã có quy định nhưng Ngân hàng nhà nước vẫn không có thông tin báo cáo từ Ngân hàng và doanh nghiệp một cách đầy đủ như hiện nay. Ngoài ra, Chính phủ nên cổ phần hóa một số các Ngân hàng thương mại quốc doanh để các Ngân hàng này sở hữu độc lập để khuyến khích các Ngân hàng này quản trị doanh nghiệp tốt trên cơ sở lợi nhuận và dự phòng rủi ro và hạn chế bảo lãnh một cách gián tiếp cho các Ngân hàng thương mại quốc doanh, cần xác định mục tiêu hoạt động rõ ràng cho đội ngũ quản lý [...]... hợp tác quốc tế và tham gia các hiệp ước, thỏa thuận quốc tế về thanh tra giám sát Ngân hàng và an toàn hệ thống tài chính Tăng cường trao đổi thông tin với các cơ quan thanh tra giám sát Ngân hàng nước ngoài để phối hợp hoạt động trong kiểm soát rủi ro và tranh thủ sự hỗ trợ kỹ thuật công nghệ thanh tra giám sát tiên tiến Phát triển đội ngũ cán bộ thanh tra giám sát đủ về số lượng và có trình độ nghiệp... mới về hoạt động Thanh tra ngân hàng trong giai đoạn hiện nay, cùng với việc đổi mới trong tổ chức, thanh tra ngân hàng đang dần thay đổi phương thức hoạt động của mình, từ thanh tra từng vụ việc là chính sang thực hiện hai phương thức giám sát từ xa và giám sát tại chỗ, từng bước kết hợp hai phương thức này thành công nghệ thanh tra hiện đại nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của thanh tra ngân hàng Hai... tại Việt Nam Từ khi quy chế giám sát từ xa ra đời thanh tra ngân hàng thực hiện giám sát tổ chức tín dụng theo hai cấp gồm Thanh tra ngân hàng nhà nước ; thanh tra chi nhánh ngân hàng nhà nước tỉnh Đối tượng giám sát : - Đối với Thanh tra ngân hàng nhà nước + Tổ chức tín dụng nhà nước + Tổ chức tín dụng liên doanh + Chi nhánh ngân hàng nước ngoài + tổ chức tín dụng phi ngân hàng 100% vôn nước ngoài +... trị và đạo đức tốt, được trang bị kiến thức Pháp luật, quản lý và các công cụ thực thi nghiệp vụ xây dựng và triển khai kế hoạch đào tạo ở trong và ngoài nước các cán bộ thanh tra Ngân hàng về nghiệp vụ tài chính – Ngân hàng hiện đại, quản trị rủi ro và các phương pháp thanh tra giám sát tiên tiến 2.3 Hệ thống CAMELS trong giám sát hoạt động của các Ngân hàng Hệ thống CAMELS là hệ thống đánh giá hoạt. .. giá hoạt động Ngân hàng toàn diện, được dùng phổ biến trên thế giới Để góp phần nâng cao hiệu quả thanh tra giám sát Ngân hàng, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế Các thanh tra viên sử dụng báo cáo giám sát CAMELS để tiến hành xếp hạng cho từng Ngân hàng dựa trên sự đánh giá của 6 cấu phần chính về năng lực và hoạt động của 1 Ngân hàng Sự xếp hạng sẽ cân đối với quy mô và sự phức tạp của Ngân hàng, dặc... lệ, và hoạt động có chất lượng, hiệu quả hơn - Phát hiện những vấn đề mới phát sinh, những quy định chưa hợp lý để kiến nghị sửa đổi, bổ sung hoàn thiện theo quy định hiện hành Nội dung của thanh tra tại chỗ - Thanh tra quản trị điều hành - Thanh tra nguồn vốn - Thanh tra chất lượng tín dụng - Thanh tra nghiệp vụ bảo lãnh - Thanh tra hoạt động kinh doanh ngoại tệ - Thanh tra hùn vốn liên doanh - Thanh. .. doanh - Thanh tra nghiệp vụ tài chính kiểm toán Ở Việt Nam hoạt động thanh tra tại chỗ của ngân hàng nhà nước đối với ngân hàng thương mại thực sự được chú trọng từ khi pháp lệnh thanh tra và pháp lệnh ngân hàng ra đời Trong điều kiện khi các phương tiện và việc xây dựng các tiêu chí cho việc giám sát từ xa còn hạn chế, các ngân hàng thương mại chưa xây dựng cho mình được hệ thống kiểm tra, kiểm soát... mô và vai trò của ngân hàng, khả năng duy trì một chương trình kiểm toán cũng như môi trường kiểm soát nội bộ hợp lý, và hệ thống quản lý thông tin và quản lý rủi ro hiệu quả Năng lực và các hoạt động của ban quản lý và hội đồng quản trị sẽ được đánh giá dựa trên những yếu tố sau : - Mức độ và chất lượng của hoạt động kiểm tra và hỗ trợ đối với tất cả các hoạt động của ngân hàng của ban quản lý và hội... đỡ với các loại rủi ro đặc trưng của ngân hàng và khả năng quản lý để xác định, đo lường,kiểm soát và điều chỉnh những rủi ro này Những tác động của rủi ro tín dụng, rủi ro thị trường và các rủi ro khác đối với hoạt động của ngân hàng có thể xem như thước đo đánh giá mức độ đủ vốn của ngân hàng Các loại hình và mức độ rủi ro tác động đến hoạt động của một ngân hàng sẽ quyết định đến mức vốn cần duy... nhập hoặc vốn cuă một ngân hàng Khi đánh giá hạng mục này, nên xem xét cả các vấn đề sau : khả năng của ban lãng đạo ngân hàng trong việc xác định, đo lường, giám sát và kiểm soát rủi ro thị trường; quy mô ngân hàng; bản chất và mức độ phức tạp về các hoạt động kinh doanh của ngân hàng; và mức độ đầy đủ về vốn và thu nhập liên quan đến mức độ rủi ro thị trường.Đối với nhiều ngân hàng, các rủi ro thị . HOẠT ĐỘNG THANH TRA VÀ GIÁM SÁT NGÂN HÀNG 2.1 Ủy ban Basel và hệ thống các nguyên tắc thanh tra giám sát hoạt động Ngân hàng 2.1.1 Giới. quan thanh tra giám sát Ngân hàng nước ngoài để phối hợp hoạt động trong kiểm soát rủi ro và tranh thủ sự hỗ trợ kỹ thuật công nghệ thanh tra giám sát tiên