B Y T Trường đại học điều dưỡng nam địnH - - NÔNG THÚY NGA THỰC TRẠNG CƠNG TÁC CHĂM SĨC NGƯỜI BỆNH SAU PHẪU THUẬT MỞ CẮT U XƠ TỬ CUNG BÁN PHẦN TẠI KHOA PHỤ SẢN BỆNH VIỆN ĐA KHOA TỈNH CAO BẰNG NĂM 2019 BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP NAM ĐỊNH 2019 B Y T Trường đại học điều dưỡng nam địnH - - NễNG THÚY NGA THỰC TRẠNG CƠNG TÁC CHĂM SĨC NGƯỜI BỆNH SAU PHẪU THUẬT MỞ CẮT U XƠ TỬ CUNG BÁN PHẦN TẠI KHOA PHỤ SẢN BỆNH VIỆN ĐA KHOA TỈNH CAO BẰNG NĂM 2019 BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP Chuyên ngành: Sản phụ khoa GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN ThS.BSCKI TRẦN VIỆT TIẾN NAM ĐỊNH - 201 i LỜI CẢM ƠN Trước hết em xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng đào tạo Sau đại học, Thầy giáo, Cô giáo trường đại học Điều dưỡng Nam Định; Thầy giáo, Cô giáo môn Điều dưỡng Sản tạo điều kiện, giúp đỡ, hướng dẫn em suốt trình học tập trường Em xin bày tỏ lịng kính trọng biết ơn sâu sắc đến thầy ThS.BSCKI Trần Việt Tiến, người thầy tận tình dạy dỗ, hướng dẫn em hồn thành chun đề tốt nghiệp CK1 Em xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc bệnh viện Đa khoa tỉnh Cao Bằng, Ban lãnh đạo tập thể khoa Phụ Sản bệnh viện tạo điều kiện tốt cho em trình thực tế tốt nghiệp làm chuyên đề tốt nghiệp Trong trình làm chuyên đề tốt nghiệp với kinh nghiệm thực tế lý luận cịn nhiều hạn chế nên khơng tránh khỏi sai sót, em mong nhận ý kiến đóng góp, góp ý Thầy Cơ hội đồng để em có thêm kiến thức, thêm kinh nghiệm hồn thiện chun đề mình, góp phần nhỏ bé vào cơng tác chăm sóc sức khỏe nhân dân nói chung lĩnh vực sản phụ khoa nói riêng Cuối em xin kính chúc thầy giáo, cô giáo thật nhiều sức khỏe, hạnh phúc, thành công nghiệp trồng người Một lần em xin chân thành cảm ơn! Học viên Nông Thúy Nga ii LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan báo cáo chuyên đề riêng Nội dung báo cáo hoàn toàn trung thực, khách quan chưa áp dụng Báo cáo thân thực giúp đỡ Giáo viên hướng dẫn Nếu có điều sai trái tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm Người làm báo cáo Nơng Thúy Nga iii MỤC LỤC Lời cảm ơn …………………………………………………………………… ……i Lời cam đoan ……………………………………………………………………….ii Mục lục …………………………………………………………… …………… iii Danh mục hình ………………………………………………………… ………….v ĐẶT VẤN ĐỀ Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 1.1 Cơ sở lý luận 1.1.1 Đặc điểm giải phẫu tử cung 1.1.1.1 Hình thể ngồi liên quan 1.1.1.2 Hình thể trong: 1.1.1.3 Các phương tiện nâng đỡ tử cung: 1.1.1.4 Mạch máu thần kinh: 1.1.1.5 Cấu tạo: 1.1.2 Đại cương U xơ tử cung 1.1.2.1 Định nghĩa: 1.1.2.2 Vị trí u xơ tử cung 1.1.2.3 Cơ chế bệnh sinh phát triển 1.1.2.4 Triệu chứng 1.1.2.5 Tiến tiển biến chứng 1.1.2.6 Điều trị u xơ tử cung 1.1.3.Tình tình nghiên cứu u xơ tử cung Bệnh viện đa khoa tỉnh Cao 10 1.2 Cơ sở thực tiễn 10 Chương 2: LIÊN HỆ THỰC TIỄN 2.1 Năng lực chuyên môn điều kiện hạ tầng bệnh viện đa khoa tỉnh Cao 21 2.2 Tình hình chăm sóc, điều trị U xơ tử cung khoa phụ- sản Bệnh viện đa khoa tỉnh Cao Bằng 22 2.2.1 Chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật dấu hiệu sinh tồn 22 2.2.2 Dùng thuốc chăm sóc giảm đau sau mổ 23 2.2.3 Theo dõi nhu động ruột sau mổ 24 2.2.4 Chăm sóc đại tiểu tiện, sonde niệu đạo-bàng quang 25 2.2.5 Chăm sóc vết mổ 25 2.2.6 Thời gian cắt 25 iv 2.2.7 Dinh dưỡng cho người bệnh hậu phẫu 26 2.2.8 Thời gian ngủ tinh thần người bệnh 27 2.2.9 Chế độ luyện tập sau mổ 27 2.2.10 Thời gian điều trị 27 2.2.11 Giáo dục sức khỏe, tư vấn sau mổ 27 2.3 Các ưu điểm nhược điểm tồn tại: 28 Chương GIẢI PHÁP 30 KẾT LUẬN 31 TÀI LIỆU THAM KHẢO v DANH MỤC HÌNH Hình 1.1 Cấu tạo tử cung Hình 1.2 Vị trí u xơ tử cung Hình 2.1 Tồn cảnh Bệnh viện Đa khoa tỉnh Cao Bằng 21 Hình 2.2 Điều dưỡng dùng thuốc cho người bệnh 24 Hình 2.3 Điều dưỡng chăm sóc vết mổ 26 1 ĐẶT VẤN ĐỀ U xơ tử cung khối u lành tính phát triển từ tử cung Đây bệnh hay gặp phụ nữ độ tuổi sinh sản từ 30 đến 50 tuổi Nguyên nhân bệnh tìm hiểu, có nhiều giả thuyết cho u xơ tử cung có liên quan đến yếu tố di truyền, môi trường, thực phẩm, rối loạn nội tiết, béo phì Có thể có mối liên quan với nội tiết: cường Estrogen Tỷ lệ mắc u xơ tử cung: Bệnh hay gặp phụ nữ thuộc nhiều độ tuổi khác thường người có quan hệ tình dục Khoảng 30% phụ nữ độ tuổi từ 30 - 55 mắc u xơ Và phụ nữ da đen có tỷ lệ mắc bệnh cao người da trắng U thường phát triển thời kỳ sinh sản người phụ nữ, u có đến nhiều u xơ nhiều trường hợp khối u xơ chiếm tồn tử cung chí ổ bụng Sau tuổi mãn kinh nội tiết tố bị suy giảm nên u xơ thường nhỏ không hẳn U tiến triển thối hóa thối hóa kinh (lõi khối u hóa thành chất dịch màu nâu), thối hóa dạng nang (lõi khối u hóa thành chất dịch màu trắng đục), tiến triển thối hóa vơi (thường vơi hóa vỏ khối u tiến dần lõi khối u) thường gặp người phụ nữ lớn tuổi U xơ tử cung bị nhiễm trùng hoại tử sau sảy thai, nạo phá thai hay thời kỳ hậu sản Trong lúc mang thai, mạch máu phát triển không kịp so với tăng nhanh kích thước u, khiến khối u thiếu máu hoại tử U tình trạng có đặc điểm ung thư hóa, tỷ lệ chiếm 2/1000 tất loại u xơ tử cung nhiên có nhiều tài liệu cho thấy tỉ lệ u thối hóa ác cao tỉ lệ 1/493 loại u xơ U xơ tử cung gây biến chứng chèn ép vào niệu quản u dây chằng rộng, dẫn đến ứ đọng bể thận, chèn vào bàng quang gây đái rắt, đái khó, chèn ép vào trực tràng gây táo bón, chèn vào tĩnh mạch gây phù chi dưới, xoắn khối u phúc mạc có cuống gây đau hố chậu, kích thích phúc mạc, u bị kẹt Douglas, nhiễm khuẩn hoại tử khối u; gặp nhiều biến chứng chảy máu hay gặp u xơ niêm mạc Ra huyết nhiều dẫn đến thiếu máu mạn nhược sắc Ngồi cịn gặp biến chứng sản khoa chậm có thai, vơ sinh, sảy thai, đẻ non, ối vỡ non, thai phát triển, bất thường, rau tiền đạo, khối u tiền đạo, chảy máu sau đẻ, sót rau, đờ tử cung, viêm niêm mạc tử cung sau đẻ 19 + Vết mổ Chảy máu vết mổ: cầm máu không kỹ rối loạn đông máu Nhiễm trùng vết mổ Bục vết mổ + Bụng Liệt ruột Giãn dày cấp Áp xe hồnh Bí tiểu sau mổ Ngun nhân Phản xạ co thắt vòng đau đớn lo sợ Liệt chế tống nước tiểu mổ vùng chậu Thuốc mê thuốc hủy phó giao cảm, gây tê tủy sống Chẩn đoán Thường người bệnh muốn tiểu khơng tiểu được, sờ có cầu bàng quang Xử trí Thơng bàng quang thường đưa đến nhiễm trùng bàng quang 20% trường hợp phải dùng biện pháp đơn giản trước Làm giảm đau, an thần Cho người bệnh ngồi ghế có lỗ hay đứng tiểu bệnh nhân nam Chườm nước nóng Đặt ống thơng tiểu biện pháp thất bại đặt lại sau 6-8 cần Kích thích điện châm cứu sau loại bí tiểu nguyên nhân học Sốt: thường phải giải nguyên nhân trước Nếu nhiệt độ 40 độC phải dùng biện pháp hạ nhiệt không đặc hiệu: đắp đá nước mát trán, mạch máu lớn (nách, bẹn, cổ), lau toàn thân cồn 700 để làm bốc giảm nhiệt độ, dùng thuốc hạ sốt Buồn nôn nôn: làm giảm triệu chứng bệnh nhân dễ chịu ngăn rối loạn nước điện giải 20 Nấc cục Táo bón *Giáo dục sức khỏe viện - Uống nhiều nước, ăn thức ăn có tính chất nhuận tràng tránh táo bón - Tránh xe đạp vòng tuần đầu sau phẫu thuật - Tránh làm việc nặng 2-3 tháng đầu sau phẫu thuật - Nếu thấy triệu chứng cũ xảy nên đến khám lại 21 Chương LIÊN HỆ THỰC TIỄN 2.1 Bệnh viện Đa khoa tỉnh Cao Bằng Bệnh viện Đa khoa tỉnh Cao Bằng thuộc tỉnh miền núi, nằm phía đơng bắc tổ quốc địa bàn tổ 15, phường Tân Giang, Thành Phố Cao Bằng; Có tổng diện tích là: 34.585 m2, bệnh viện đa khoa hạng II tuyến tỉnh với 480 giường bệnh, gồm 27 khoa phòng (05 phòng chức năng, 17 khoa lâm sàng 05 khoa cận lâm sàng) Thực chức nhiệm vụ theo quy định Bộ Y tế: Cấp cứu- Khám bệnh- Chữa bệnh; Đào tạo cán Y tế; Nghiên cứu khoa học Y học; Chỉ đạo tuyến chun mơn kỹ thuật; Phịng bệnh; Hợp tác quốc tế; Quản lý kinh tế Y tế Tổng số 418 cán viên chức, lao động nữ 315 chiếm 76,4%; Trình độ chun mơn: + Bác sỹ: Tổng số 98 (trong đó: Tiến sỹ: 01; CKII: 1; Ths: 05; CKI: 42; Đa khoa, chuyên khoa định hướng: 49) + Điều dưỡng, KTV, hộ sinh: Tổng số 234 (trong đó: Đại học, Cao đẳng: 96; trung cấp: 138) + Dược sỹ: Tổng số 21 (trong đó: CKI: 06, ĐH: 03; trung cấp: 12) + Chuyên ngành khác: Tổng số: 63 (trong đó: Đại học, cao đẳng: 26; Trung cấp: 10; Sơ cấp 10; Hợp đồng 17) Hình 2.1 Tồn cảnh Bệnh viện Đa khoa tỉnh Cao Bằng 22 Bệnh viện Đa khoa tỉnh Cao Bằng đơn vị thực kỹ thuật chuyên môn cao tỉnh nhân lực Bác sỹ, điều dưỡng đào tạo quy cở sở đào tạo lớn nước có kiến thức, tâm huyết với nghề ,về trang thiết bị y tế đầu tư máy chụp CT, XQ, siêu âm, máy xét nghiệm sinh hóa; huyết học; miễn dịch giúp thầy thuốc bệnh viện chẩn đốn, xử trí xác trường hợp bệnh cấp cứu ngoại khoa, Sản – Phụ khoa bước nâng cao chất lượng khám bệnh, chữa bệnh, tăng cường hài lòng người bệnh Bệnh viện Cùng chung với phát triển Bệnh viện Khoa Phụ- Sản Bệnh viện Đa khoa tỉnh Cao Bằng khoa có nhiều thành tích khám bệnh chữa bệnh Khoa có số giường kế hoạch 76 (thực kê 95 giường), với tổng số nhân viên 30 đó: Bác sĩ: 08 Hộ Sinh: 21 Hộ lý: 01.về trang thiết bị có máy siêu âm Dopler, bàn khám phụ khoa, máy theo dõi Moritoring sản khoa Thực chức năng, nhiệm vụ khám bệnh, thực thủ thuật, phẫu thuật cấp cứu Sản khoa, phụ khoa phẫu thuật có kế hoạch Điều trị, chăm sóc người bệnh nội trú ngoại trú chia làm phận thực nhiệm vụ song song Những thành tích đạt được: Về phụ khoa: Điều trị, phẫu thuật bệnh lý cấp cứu: chửa tử cung, u buồng trứng xoắn, vỡ nang buồng trứng chảy máu; u xơ tử cung, polyp buồng tử cung băng kinh thiếu máu - Phẫu thuật nội soi, phẫu thuật mở, cắt bán phần tử cung, bóc u xơ, soi buồng tử cung - Phẫu thuật đường âm đạo, cắt tử cung đường âm đạo 2.2 Tình hình chăm sóc sau phẫu thuật mở cắt u xơ tử cung bán phần khoa Phụ sản Bệnh viện đa khoa tỉnh Cao Bằng năm 2019 Theo thống kê khoa năm 2018 có 260 người bệnh chẩn đoán u xơ tử cung điều trị phẫu thuật, mổ bóc u xơ bảo tồn tử cung 63 chiếm 24,2% cắt tử cung bán phần 197 chiếm 75,8 %; Năm 2019 quan sát điều dưỡng chăm sóc 30 người bệnh sau phẫu thuật mở cắt u xơ tử cung bán phần thu kết 2.2.1 Chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật dấu hiệu sinh tồn 23 Sau phẫu thuật người bệnh thường giữ lại theo dõi xử trí phịng chăm sóc hậu phẫu khoa Gây mê khoảng 3h – 6h nhằm đề phòng biến chứng trình gây tê - gây mê biến chứng tức phẫu thuật, nhiên chúng tơi thấy có 30% người bệnh chuyển xuống khoa điều trị trước Tại người bệnh điều dưỡng viên Khoa Gây mê chăm sóc theo chế độ chăm sóc cấp 1, theo dõi dấu hiệu sinh tồn liên tục máy monitor Sau dấu hiệu sinh tồn ổn định, tác dụng thuốc tê thuốc mê hết, nguy xảy biến chứng gây tê gây mê biến chứng cấp tính mổ loại trừ, người bệnh bàn giao khoa Phụ Sản theo dõi tiếp Trong tất người bệnh khảo sát khơng có người bệnh xảy biến chứng sau phẫu thuật Ngay 12 sau phẫu thuật người bệnh chuyển khoa theo dõi bác sĩ điều dưỡng phụ trách phịng chăm sóc cấp theo dõi 3h/lần số sinh tồn: huyết áp, mạch, nhiệt độ, nhịp thở, số nước tiểu để sớm phát dấu hiệu bất thường thể sau gây mê gây tê phẫu thuật, tình trạng máu, rối loạn nước điện giải để kịp thời xử trí đồng thời hướng dẫn nằm bất động giường bệnh, đầu kê cao hạn chế tối đa ngồi dậy, lại hay thay đổi tư đột ngột Ghi chép vào hồ sơ bệnh án điều dưỡng tốt phù hợp với nhận xét Bác sỹ, ghi chép diễn biến bệnh thời điểm, thực y lệnh điều trị đủ, đánh giá tiến triển người bệnh Trong ngày người bệnh có dấu hiệu sinh tồn giới hạn bình thường điều dưỡng chuyển chế độ chăm sóc cấp 2,3 với việc theo dõi dấu hiệu sinh tồn lần đến lần /1 ngày có bất thường Khơng có người bệnh nghiên cứu xuất dấu hiệu bất thường sau mổ 2.2.2 Dùng thuốc chăm sóc giảm đau sau mổ Người bệnh trước phẫu thuật dùng kháng sinh dự phòng tiêm tĩnh mạch chậm trước mổ từ 30 phút đến 1h, thuốc thường dùng Cefalosphorin hệ II, liều 1g trước mổ Sau mổ người bệnh sử dụng truyền Ringer lactat Glucose 5% Tiêm kháng sinh Cefoxim 1g x lọ/ngày/chia lần ngày Với người bệnh khoa, dùng loại kháng sinh đơn Cefalosphorin hệ I - II với liều quy định 24 Hình 2.2 Điều dưỡng dùng thuốc cho người bệnh Sau phẫu thuật tất người bệnh cảm thấy đau vết mổ, mức độ đau theo ngưỡng chịu đựng người, 90% người bệnh sử dụng thuốc giảm đau sau mổ Số it người bệnh lại khơng dùng thuốc giảm đau điều dưỡng viên giải thích, động viên cho người bệnh hiểu rõ triệu chứng đau vết mổ Người bệnh đau dùng thuốc giảm đau thông thường đường truyền uống ( paracetamol) động viên, chăm sóc tận tình người thầy thuốc điều dưỡng làm người bệnh thấy thoải mái, bớt lo lắng, căng thẳng từ giảm triệu chứng đau chỗ Thông thường người bệnh nghiên cứu giảm nhiều hết hẳn đau sau 36h sau mổ 2.2.3 Theo dõi nhu động ruột sau mổ Tất người bệnh tham gia nghiên cứu gây mê nội khí quản có dùng thuốc giãn phẫu thuật Khi có dấu hiệu có nhu động ruột trở lại, người bệnh cho ăn uống, giảm chướng bụng, đỡ đau vết mổ tất người bệnh nghiên cứu có trung tiện sau phẫu thuật khoảng 24h, bệnh ghi nhận sớm người bệnh có trung tiện sau mổ khoảng 6h, muộn sau mổ khoảng 24h không xuất chướng bụng trở lại, ăn uống nhẹ sau vài Khơng có người bệnh bị rối loạn nhu động ruột sau mổ 25 2.2.4 Chăm sóc đại tiểu tiện, sonde niệu đạo-bàng quang Trong 30 người bệnh nghiên cứu khơng có người bệnh phải đặt sonde dày trước phẫu thuật chuẩn bị, nhịn ăn uống hoàn toàn > 6h trước phẫu thuật Sau phẫu thuật có số người bệnh có dấu hiệu chướng bụng, đầy hơi, buồn nơn nhẹ, có nơn khan nhẹ, bệnh điều dưỡng viên hướng dẫn theo dõi, động viên tinh thần tránh lo lắng, hướng dẫn tự vận động giường nằm để kích thích nhu động ruột Khơng có người bệnh phải đặt sonde dẫn lưu vết mổ Sau phẫu thuật người bệnh có dẫn lưu nước tiểu rút sau từ 6-12h sau mổ 100% người bệnh nghiên cứu tiểu tiện sau 12 - 24h sau phẫu thuật Khơng có trường hợp bí tiểu hay chảy máu sau phẫu thuật Dưới theo dõi tư vấn điều dưỡng viên, 30 người bệnh phẫu thuật tn thủ chế độ ăn nên khơng có người bệnh có triệu chứng táo bón Đều đại tiện bình thường trở lại sau 24 - 36h 2.2.5 Chăm sóc vết mổ Ngày sau phẫu thuật, điều dưỡng viên khơng thay băng vết mổ, q trình theo dõi phải có quy trình theo dõi băng vết mổ, 30 người bệnh nghiên cứu, tất băng vết mổ sau phẫu thuật không ướt, máu dịch thấm băng ít, khơng có tình trạng chảy máu vết mổ Người bệnh định bắt đầu thay băng từ ngày thứ số lượng dịch thấm vết mổ ít, giảm dần đến ngày thứ - hết dịch thấm băng Trong 30 người bệnh 10 người bệnh hết dịch sau ngày sau , phẫu thuật người bệnh có dịch thấm băng đến ngày thứ 5, lại hết dịch sau 3-4 ngày Dịch vết mổ có màu đỏ thẫm, khơng hơi, vết mổ nề ngày đầu, ngày sau vết mổ khơ, khơng sưng nề, khơng cịn tấy đỏ Q trình thay băng đảm bảo quy trình vơ khuẩn Sau ngày vết mổ khơ hồn tồn khơng có tình trạng nhiễm trùng vết mổ cắt sau - ngày 2.2.6 Thời gian cắt Trong 30 người bệnh khảo sát, tất cắt khoảng từ - ngày sau phẫu thuật, có 13 người bệnh cắt sau mổ ngày, có 17 người bệnh cắt sau phẫu thuật ngày 26 Hình 2.3 Điều dưỡng chăm sóc vết mổ 2.2.7 Dinh dưỡng cho người bệnh hậu phẫu Dinh dưỡng sau phẫu thuật đánh giá vơ quan trọng, đóng vai trị trình phục hồi sau phẫu thuật người bệnh Điều dưỡng viên có kiến thức, kĩ tư vấn, hướng dẫn, chăm sóc dinh dưỡng cho người bệnh người nhà người bệnh Sau phẫu thuật ngày điều dưỡng dặn dò người nhà không cho người bệnh ăn hay uống thứ người bệnh cịn chưa có nhu động ruột Tất người bệnh nghiên cứu nuôi dưỡng ngày đầu dung dịch Glucose 5% x 1000ml truyền tĩnh mạch sau mổ Trong có người bệnh dùng thêm dung dịch nuôi dưỡng tổng hợp đóng gói sẵn truyền tĩnh mạch chậm Sau xuất dấu hiệu trung tiện, điều dưỡng viên hướng dẫn người nhà cho ăn cháo loãng sữa uống ngắt quãng lượng nhỏ để tránh bị chướng bụng, tất người bệnh nghiên cứu người bệnh bị chướng bụng sau cho ăn Những ngày sau ăn số lượng bữa ăn tăng dần, lượng thức ăn bữa tăng dần lên, chủ yếu cháo đồ ăn mềm dạng lỏng nhiều nước, thức ăn đảm bảo giàm đạm, rau xanh, chất béo, có thêm phần hoa chính, sữa đảm bảo cung cấp đầy đủ vitamin khoáng chất cho người bệnh Đặc biệt cần hướng dẫn người nhà chế biến thức ăn nhiều Điều dưỡng viên phối hợp hướng dẫn người bệnh mua xuất ăn bệnh lý nhà ăn bệnh 27 viện để dùng cho người bệnh đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm Trong số người bệnh nghiên cứu khơng có trường hợp bị rối loạn tiêu hóa sau mổ 2.2.8 Thời gian ngủ tinh thần người bệnh Hầu hết người bệnh ngủ đau, lo lắng nhiều vấn đề công viêc sau phẫu thuật, người phục vụ,quản lý gia đình Do điều dưỡng phải có chế độ chăm sóc phù hợp tư vấn để người bệnh an tâm điều trị Vấn đề giảm đau cho người bệnh thật cần thiết nguyên nhân làm cho người bệnh ngủ Tất người bệnh khơng có dấu hiệu ngủ kéo dài sau phẫu thuật, thường trở sinh lý giấc ngủ sau mổ - ngày Trong số người bệnh nghiên cứu có số người bệnh cần dùng thuốc an thần hỗ trợ giấc ngủ 2-3 ngày sau mổ, sau ngừng thuốc 2.2.9 Chế độ luyện tập sau phẫu thuật Chế độ luyện tập sớm sau phẫu thuật vô quan trọng cần thiết vận động sớm sau phẫu thuật giúp người bệnh nhanh chóng có lại nhu động ruột, hạn chế tình trạng chướng bụng liệt ruột, có viêm phổi, loét tỳ đè nằm lâu Sau phẫu thuật 12h hướng dẫn người bệnh vận động giường, ngồi dậy, sau 01 ngày người bệnh nên đứng dậy tập lại nhẹ nhàng Sau hướng dẫn người bệnh tuân thủ thực 2.2.10 Thời gian điều trị Người bệnh viện vào ngày thứ 6-7, khơng có biến chứng xảy Trong có người bệnh nằm viện - ngày sau phẫu thuật, lại viện sau phẫu thuật ngày 2.2.11 Giáo dục sức khỏe, tư vấn sau phẫu thuật Người bệnh sau phẫu thuật viện 60% điều dưỡng, bác sỹ tư vấn bệnh, phòng bệnh, điều dưỡng tư vấn cách chăm sóc vết mổ nhà, chế độ dinh dưỡng, trợ giúp động viên tinh thần người bệnh viện, hẹn tái khám theo lịch, nhắc nhở lưu ý (phải tái khám có dấu hiệu bất thường sưng đau nóng đỏ vết mổ, chảy máu, sốt, chảy dịch, ) Hiện tại, có 30 người bệnh, không phát thấy biến chứng sau phẫu thuật, vết mổ tốt 28 2.3 Các ưu điểm, nhược điểm * Ưu điểm - Trang thiết bị sở hạ tầng Bệnh viện, đảm bảo cho q trình điều trị chăm sóc người bệnh - Điều dưỡng viên bệnh viện nói chung, khoa phụ sản nói riêng đào tạo có kiến thức tay nghề, tham gia lớp học tập huấn đào tạo liên tục công tác chăm sóc bệnh nhân, tư vấn sức khỏe, dinh dưỡng người bệnh bệnh viện - Cơng tác chăm sóc người bệnh lãnh đạo bệnh viên, khoa phòng quan tâm tạo điều kiện, - Người bệnh chăm sóc theo quy trình, phương tiện phuc vụ cung cấp tương đối đầy đủ, phối hợp chặt chẽ bác sỹ điều dưỡng chăm sóc người bệnh , không xảy biến chứng bất thường - Công tác tư vấn, chăm sóc sức khỏe sau viện người bệnh bước đầu quan tâm, có tiến triển đáng ghi nhận đội ngũ điều dưỡng - Cơng tác chăm sóc dinh dưỡng người bệnh bước đầu hình thành, quan tâm - Người bệnh hướng dẫn chế độ tập luyện hợp lý theo thời gian tình trạng sức khỏe * Tồn - Về nhân lực thiếu chưa bổ xung kịp thời theo quy định, chưa tách khoa sản riêng nên điều dưỡng hai phận sản khoa phụ khoa phải luân phiên nhau, đổi vị trí nên việc lập kế hoạch chăm sóc người bệnh đơi lúc cịn lúng túng, thiếu sót chưa cặp nhặt kịp thời - Điều dưỡng đào tạo nhiều Trường khác nhau, tài liệu học khác nên việc phối hợp với lập kế hoạch chăm sóc người bệnh đơi chưa thống - Khoa gây mê hồi sức chuyển người bệnh xuống khoa phụ - sản sớm trước 3h sau phẫu thuật tải giường bệnh gây tăng áp lực theo dõi cho điều dưỡng khoa Phụ sản, khơng an tồn cho người bệnh, có biến chứng xuất khơng xử trí kịp thời 29 - Người bệnh chưa chăm sóc tồn diện chủ yếu sở hạ tầng, nhân lực hạn chế, vấn đề phối hợp chuyên khoa tham gia cịn thiếu Q trình chăm sóc người bệnh chủ yếu nhờ vào hỗ trợ người nhà - Hiện dinh dưỡng người bệnh phần lớn người nhà người bệnh tự lo, Bệnh viện sở vật chất chưa đủ điều kiện thực phần ăn cho người bệnh - Kỹ tư vấn giáo dục sức khỏe thực chưa tốt, khả giao tiếp hạn chế chưa chuyên nghiệp, lúng túng, nhiệm vụ chủ yếu dành cho bác sỹ điều trị Tư vấn cho người bệnh viện tỷ lệ chưa cao - Hoạt động kiểm soát nhiễm khuẩn bệnh viện thiếu, yếu chưa giám sát chặt chẽ việc tuân thủ đảm bảo vô khuẩn thực quy trình kỹ thuật liên quan đến chăm sóc người bệnh - Việc ghi chép hồ sơ điều dưỡng ghi chép đặn thời gian, nhiên chất lượng chưa cao, chưa ưu tiên vấn đề cần chăm sóc, chưa ghi lại việc chủ động điều dưỡng theo nhiệm vụ ,còn kiêm nhiều việc hành chính, sốt tốn bảo hiểm…chưa dành nhiều thời gian theo dõi chăm sóc người bệnh * Nguyên nhân + Khách quan: Thiếu sở vật chất Thiếu nhân lực điều dưỡng, + Chủ quan: - Chưa có quy trình chăm sóc người bệnh theo chun khoa lưu hành nội - Chưa có tài liệu giáo dục sức khỏe khoa - Điều dưỡng cần tập huấn bổ sung kiến thức, kỹ tư vấn giáo dục sức khỏe 30 Chương ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP Dựa ưu nhược điểm sở, đưa giải pháp sau nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc người bệnh, cụ thể sau: Xây dựng quy trình chăm sóc tồn diện cho người bệnh theo mơ hình bệnh khoa, phát triển quy trình cách có hệ thống chuyên nghiệp theo năm làm thống cho điều dưỡng thực hành chăm sóc người bệnh khoa Xây dựng tài liệu tư vấn giáo dục sức khỏe cho người bệnh khoa Đào tạo nâng cao trình độ chun mơn cho Điều dưỡng khóa học chun khoa để có đủ kiến thức chăm sóc, tư vấn chuyên sâu Tăng cường hoạt động khoa kiểm sốt nhiễm khuẩn, xây dựng tiêu chí giám sát định kỳ, đột xuất nhằm hạn chế nhiễm khuẩn bệnh viện 5.Tăng cường việc bình kế hoạch chăm sóc khoa theo định kỳ, xây dựng tiêu chí chấm điểm ghi chép hồ sơ bệnh án nâng cao ý thức kỷ luật, tinh thần trách nhiệm hạn chế tối đa sai sót ghi chép hồ sơ bệnh án Dinh dưỡng cần xây dựng ăn theo suất ăn người bệnh Khi người bệnh xuất viện phải dặn người bệnh tái khám định kỳ, trọng công tác giáo dục tư vấn sức khỏe, phòng bệnh phát bệnh sớm Xây dựng quy định cụ thể phối hợp khoa, khoa liên quan đến phẫu thuật, Thường xuyên kiểm tra, đánh giá quy trình điều dưỡng Cần có chế độ khen thưởng thích hợp để khích lệ tinh thần làm việc nhân viên 31 KẾT LUẬN Khảo sát 30 người bệnh cơng tác chăm sóc sau phẫu thuật mở cắt u xơ tử cung bán phần khoa Phụ sản Bệnh viện đa khoa tỉnh Cao Bằng năm 2019, thu kết sau: Thực trạng cơng tác chăm sóc người bệnh 1.1 Chăm sóc dấu hiệu sinh tồn 70% người bệnh giữ lại theo dõi dấu hiệu sinh tồn xử trí phịng chăm sóc hậu phẫu khoa Gây mê khoảng 3h – 6h Khơng có người bệnh xuất dấu hiệu sinh tồn bất thường sau phẫu thuật 1.2 Dùng thuốc chăm sóc giảm đau sau phẫu thuật 100% người bệnh trước phẫu thuật dùng kháng sinh dự phòng tiêm tĩnh mạch chậm trước mổ từ 30 phút đến 1h Trên 90% người bệnh sử dụng thuốc giảm đau sau phẫu thuật 1.3 Nhu động ruột sau phẫu thuật Người bệnh có trung tiện sau phẫu thuật sớm 6h, muộn sau phẫu thuật 24h không xuất chướng bụng trở lại 1.4 Chăm sóc đại tiểu tiện, sonde niệu đạo-bàng quang Khơng có người bệnh phải đặt sonde dày trước phẫu thuật chuẩn bị, nhịn ăn uống hoàn toàn > 6h trước phẫu thuật 100% người bệnh sau phẫu rút sonde niệu đạo-bàng quang từ 6-12h đại tiện bình thường trở lại sau 24 - 36h 1.5 Chăm sóc vết mổ Quá trình thay băng đảm bảo quy trình vơ khuẩn Sau ngày vết mổ khơ hồn tồn khơng có tình trạng nhiễm trùng vết mổ cắt sau - ngày Có 13 người bệnh cắt sau phẫu thuật ngày, có 17 người bệnh cắt sau phẫu thuật ngày 1.6 Chế độ luyện tập sau phẫu thuật 100% người bệnh sau phẫu thuật 12h hướng dẫn vận động giường, ngồi dậy, sau 01 ngày đứng dậy tập lại nhẹ nhàng 32 1.7 Thời gian điều trị 25 người bệnh (83%) viện sau ngày phẫu thuật người bệnh (17%) viện vào ngày thứ - sau phẫu thuật 1.8 Giáo dục sức khỏe, tư vấn sau phẫu thuật 60% người bệnh điều dưỡng, bác sỹ tư vấn bệnh, phịng bệnh, cách chăm sóc vết mổ nhà Đề xuất số giải pháp nâng cao chất lượng chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật mở u xơ tử cung bán phần khoa Phụ Sản Bệnh viện đa khoa tỉnh Cao Bằng 2.1 Cần tăng cường đội ngũ điều dưỡng chăm sóc người bệnh 2.2 Đào tạo liên tục cho đội ngũ điều dưỡng để chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật mở cắt u xơ tử cung bán phần nói riêng phẫu thuật nói chung thống theo quy trình chuẩn 2.3 Tăng cường giáo dục sức khoẻ cho người bệnh sau phẫu thuật mở cắt u xơ tử cung bán phần người bệnh xuất viện 33 TÀI LIỆU THAM KHẢO Bộ Y tế (2009) – “Điều dưỡng sản phụ khoa” NXB y học Bộ Y tế (2009) – “Tạp chí Y học thực hành”, số 660, 661 Bộ Y tế, Thông tư 07/2001/TT-BYT việc hướng dẫn công tác điều dưỡng chăm sóc người bệnh bệnh viện Đại học Y Hà Nội (2015) “Giáo trình Bệnh học Sản phụ khoa” NXB Y học Trịnh Văn Minh (1999) “Giải phẫu người tập 2” NXB Y học Đại học Y Hà Nội (2008) “Phẫu thuật thực hành” - NXB Y học Nguyễn Thị Phương Mai (2009), “Tình hình bóc nhân xơ tử cung qua nội soi Bệnh viện Phụ sản Trung Ương từ tháng 1/2005-6/2009” Luận văn tốt nghiệp bác sĩ nội trú Đại học Y Hà Nội Dương Thị Cương Nguyễn Đức Hinh (1999) "U xơ tử cung" Phụ khoa dành cho thầy thuốc thực hành, NXB Y học, tr.88-107 Trần Thị Phương Nhung (2016) "Nhận xét thái độ xử trí u xơ tử cung phương pháp phẫu thuật Bệnh viện Phụ sản Trung Ương từ 2014" Khóa luận tốt nghiệp Bác sỹ y khoa Đại học Y Hà Nội Tr42 10 Đại học Y Hà Nội (2017), “Điều dưỡng Sản phụ khoa” Nhà xuất Y học ... sau ph? ?u thuật mở cắt u xơ tử cung bán phần khoa Phụ sản Bệnh viện Đa khoa tỉnh Cao Bằng năm 2019? ?? Với mục ti? ?u Mơ tả thực trạng cơng tác chăm sóc người bệnh sau ph? ?u thuật mở cắt u xơ tử cung bán. .. cơng tác chăm sóc sau ph? ?u thuật mở cắt u xơ tử cung bán phần khoa Phụ sản Bệnh viện đa khoa tỉnh Cao Bằng năm 2019, thu kết sau: Thực trạng cơng tác chăm sóc người bệnh 1.1 Chăm sóc d? ?u hi? ?u sinh... bán phần khoa Phụ sản Bệnh viện Đa khoa tỉnh Cao Bằng năm 2019 Đề xuất số giải pháp nâng cao chất lượng chăm sóc người bệnh sau ph? ?u thuật mở u xơ tử cung bán phần khoa Phụ Sản Bệnh viện Đa khoa