Thực trạng công tác thẩm định dự án đầu t Sở giao dịch I NHĐT & PTVN I Khái quát chung Sở giao dịch I NHĐT & PTVN Lịch sử hình thành phát triển Lịch sử hình thành phát triển Sở giao dịch I phần gắn liền với đời phát triển ngân hàng NH ĐT&PT Việt nam Chúng ta chia thành giai đoạn sau: Giai đoạn 1957- 1990 : Đây giai đoạn hình thành phát triển NHĐT&PT Việt nam Ngày 26 tháng năm 1957, thủ tớng phủ ký nghị định 177- TTG thành lập Ngân hàng Kiến thiết Việt nam Bộ Tài chính, thay cho Vụ cấp phát vốn kiến thiết Ngân hàng có nhiệm vụ chủ yếu toán quản lý vốn nhà nớc cấp cho kiến thiết bản, nhằm thực kế hoạch phát triển kinh tế hỗ trợ công chiến đấu bảo vệ tổ quốc Ngày 24 tháng năm 1981, Hội đồng Chính phủ định số 259 CP việc chuyển Ngân hàng Kiến thiết Việt nam trực thuộc Bộ Tài thành Ngân hàng Đầu t Xây dựng Việt nam trực thuộc Ngân hàng Nhà nớc Việt nam Với định này, nhiệm vụ ngân hàng thu hút quản lý nguồn vốn dành cho đầu t xây dựng công trình không ngân sách cấp không đủ vốn tự có, đại lý toán kiểm soát công trình thuộc diện ngân sách đầu t Ngày 14 tháng11 năm 1990 chủ tịch Hội đồng Bộ Trởng định thành lập NHĐT&PT thay cho Ngân hàng Đầu t Xây dựng cũ Trong thời gian này, ngân hàng có chức huy động vốn trung dài hạn nớc nớc nhận vốn từ ngân sách nhà nớc cho vay dự án chủ yếu lĩnh vực đầu t phát triển Giai đoạn 1991-1997: Đây giai đoạn đời tìm hớng cho Sở giao dịch Năm 1991, Sở giao dịch I đời với văn sau: Căn vào Điều lệ tổ chức, hoạt động NHĐT&PT Việt nam ban hành kèm theo định 349QĐ/NH5 ngày 16/10/1997 Thống đốc ngân hàng nhà nớc Việt nam Căn định 76/ QĐ -TCCB ngày 28/3 /1991 Tổng giám đốc NHĐT&PT Việt nam việc thành lập Sở giao dịch NHĐT&PT Việt nam theo đề nghị trởng phòng tổ chức hành Sở giao dịch NHĐT&PT Việt nam Tuy nhiên thời gian này, Sở giao dịch NHĐT&PT Việt nam đơn vị phụ thuộc thùc hiƯn cho vay, nhËn gưi tõ trªn xng Mäi hoạt động Sở giao dịch mang tính bao cÊp thùc hiƯn theo chØ thÞ (Së giao dÞch chđ yếu cho vay dự án phát triển kinh tế NHĐT&PT TW định.) Lỗ, lÃi không tự hạch toán không tự chịu trách nhiệm Giai đoạn 1998 đến nay: Đây giao đoạn Sở giao dịch có bớc chuyển biến lớn thật tách trở thành ngân hàng hạch toán độc lập Cơ cấu tổ chức Sở giao dịch I Ban giám đốc gồm Giám đốc phó giám đốc Đội ngũ cán tămg trởng nhanh số lợng Đa số cán trẻ, có trình độ, nhiệt tình phấn đấu phát triển hệ thống NHĐT & PTVN Sơ đồ 3: Cơ cấu tổ chức Sở giao dị I Ban giám đốc Phòng nguồn vốn kinh doanh Phòng quản lý khách hàng Phòng tín dụng 1,2 Phòng toán quốc tế Phòng giao dịch 1,2,3 Phòng diện toán Phòngkế toán tài Phòngt.chức hành chính,k.quỹ Phòngkiểm soát nội Quỹ tiết kiÖm Quü tiÕt kiÖm Quü tiÕt kiÖm Quü tiÕt kiÖm Quü tiÕt kiÖm Quü tiÕt kiÖm Quü tiÕt kiÖm Quü tiÕt kiÖm Chức năng, quyền hạn Sở giao dịch I Theo định số 76 QĐ/ TCCB, Sở giao dịch đợc lý, sử dụng vốn, tài sản nguồn lực khác NHĐT & PTVN nguồn huy động, tiếp nhận vay theo quy định pháp luật hớng dẫn NHĐT & PTVN để thực nhiệm vụ đợc giao Sở giao dịch cã nghÜa vơ - Sư dơng cã hiƯu qu¶, b¶o toàn phát triển vốn, tài sản nguồn lực khác đợc giao để thực mục tiêu kinh doanh nhiệm NHĐT & PT giao - Hoàn trả đầy đủ hạn tiền vốn cho khách hàng gửi tiền theo thoả thuận - Các khoản nợ, phải thu, phải trả bảng tổng kết tài sản phạm vi số vốn Sở giao dịch quản lý - Là nơi thử nghiệm sản phẩm hệ thống NHĐT & PTVN Tình hình hoạt động kinh doanh Sở giao dịch I năm gần 4.1 Đánh giá chung kết thực tiêu chủ yếu Biểu 1: Kết thực tiêu yếu (Đơn vị: tỷ đồng) ST T Chỉ tiêu Huy động vốn Trong VND D nợ Trong VND Thu dịch vụ ròng Nợ hạn Nợ TM hạn ròng Trích DPRR Lỵi nhn tríc th ROA Thu nỵ theo KHNN Đơn vị Tỷ đồng Tỷ đồng Tỷ đồng Tỷ đồng Tû ®ång % % Tû ®ång Tû ®ång % Tû ®ång TH 2001 6986 3447 4971 2346 17 0 36 57.85 0.49 1957 KH 2002 8733 4380 27 0.44 32 85 0.45 64 TH 31/12/2002 Sè tuyÖt % tăng đối 8515 4583 6289 2799 27.4 34 85 0.55 119 so 2001 21.3 32.95 26.51 19.3 61.17 1.01 46.93 12.24 % KH 97.03 106.38 101.48 129.54 100 106.25 100 122.22 185.94 (nguồn: Báo cáo kết hoạt động kinh doanh) 4.2 Đánh giá hoạt động cụ thể 4.2.1 Công tác huy động vốn Biểu 2: Công tác huy động vốn STT Chỉ tiêu Tổng NV huy động Huy động dân c * VND * USD TiỊn gưi c¸c TCKT * VND * USD 2000 4,660 3,340 1,320 (Đơn vị: tỷ đồng) 2001 6,555 4,844 1,518 3,326 2,030 1,726 242 2002 8,515 5,876 2,218,209 3,658 2,638 2,365 273 (nguồn: Báo cáo kết kinh doanh cđa Së) - TÝnh tíi 31/12/2002 tỉng tµi sản Sở giao dịch đạt 10.564 tỷ VND, tăng 1.871tỷ so với kỳ năm 2001 tơng đơng 21,51%, thị phần huy động vốn địa bàn giữ vững mức 7% điều kiện cạnh tranh ngày gay gắt ngân hàng địa bàn - Tổng nguồn vốn huy động từ loại tiền gửi đạt 8.515 tỷ đồng tăng 1.459 tỷ đồng so với năm 2001( 20,81%) huy động tiền dân c tăng 1.031 tỷ, tiền gửi TCKT tăng 607 tỷ, tiền gửi toán khách hàng tăng 100 tỷ - Nguồn vốn huy động từ dân c TCKT Sở giao dịch việc tự đảm bảo khả toán thờng xuyên (gần 100 tỷ) gửi có kỳ hạn dài TW tiền VND (hơn 200 tỷ) tăng 190 tỷ so với năm 2001, nguồn USD gửi có kỳ hạn NHĐT TW 68.600.000USD - Hàng tháng trì công tác phân tích tài sản nợ _ có, phân tích tình hình huy động vốn Sở giao dịch, theo dõi thờng xuyên lÃi suất thị trờng để đa giải pháp phù hợp kịp thời với diễn biến thị trờng 4.2.2 Công tác tín dụng Biểu 3: Các tiêu tín dụng ( Đơn vị: tỷ đồng) Stt Chỉ tiêu Tổng d nợ Vay ngắn hạn Vay trung dài hạn TM 2000 2001 2002 3.772 4972 6289 713 811 922 1011 2211 3556 Vay theo KHNN 971 1094 1124 Tài trợ uỷ thác 528 602 684 (Nguồn : tài liệu báo cáo Sở giao dịch ) - Tổng d nợ tín dụng liên tục tăng năm từ 2000 đến 2002, tính đến ngày 31/12/2002 tổng d nợ tín dụng đạt 6289 tỷ tăng 1317 tỷ so với năm 2001 - TD trung _ dài hạn theo KHNN tính đến năm 2002 đạt đợc 1124.6 tỷ đồng tăng 29,7 tỷ so với năm 2001 tăng 152,7 tỷ so với năm 2000 cho vay theo KHNN VND tăng , cho vay ngoại tệ giảm) - TD trung - dài hạn thơng mại năm 2002 đạt 3556 tỷ tăng 1345 tỷ VND 60,86% so với năm 2001, tăng 2545 tỷ 251,7% so với năm 2000, chủ yếu tăng TDTM ngoại tệ (74%), tỷ trọng TDTM tổng d nợ năm 2002 56,54% năm 2001 44,47% - Tín dụng ngắn hạn năm 2000 đạt 713,6 tỷ đến năm 2002 đạt 922,6 tỷ tăng 111 tỷ so với năm 2001 TD ngắn hạn tăng so với tỷ trọng d nợ tín dụng nhng ®· ®Èy m¹nh viƯc sư dơng ngn ngo¹i tƯ huy động đợc Tính đến năm 2002 tỷ trọng TD ngắn hạn tổng d nợ chiếm 14,57% , cha cân đối, phù hợp cấu TD loại tiền kỳ hạn loại tiền huy động (bình quân kỳ hạn huy động ngắn hạn chiếm 32%) - TD trung - dài hạn thơng mại năm 2002 đạt 3556 tỷ chiếm 56,54% tổng d nợ tăng 60,63%, TD trung - dài hạn thơng mại chiếm 17,88% tổng d nợ, cấu loại tiền thay đổi theo hớng tích cực, tỷ trọng TD ngoại tệ tăng từ 48,44% năm 2001 lên 52,72% - Công tác thu nợ đạt kết tốt, riêng năm 2002 đà hoàn thành kế hoạch đề KHNN đạt 119 tỷ (185,94% KH giao), đặc biệt la thu thu hồi đợc nhiều khoản nợ hạn 18,5 tỷ 700 triệu nợ khó đòi - Năm 2002, tổng d nợ hạn 47 tỷ (đồng ODA 28 tỷ) : nợ tồn đọng 24 tỷ, nợ hạn thông thờng 23 tỷ - Xử lý nợ tồn đọng: Thực công văn 3310 TGĐ NHĐT& PT VN việc xử lý nợ tồn đọng, SGDI Ngân Hàng Đầu T Phát triển đà tích cực xử lý nợ tồn đọng, tính đến 31/12/2002 đạt kết nh sau - Kết xử lý: Lập hồ sơ dự án đủ điều kiện trình lên đoàn thẩm định liên để xoá nợ số tiền 1400 triệu, thu tiền từ 31/12/2000 đến 10/2002 1363 tỷ - Lập phơng án chi tiết xử lý khoản nợ 33328 triệu báo cáo NHĐT&PTVN theo quy định - Lập phơng án biện pháp cụ thể để thu khoản nợ công ty ĐT& TM Vạn xuân Công ty XNK Thanh Niên, công ty thiết bị điện tử, công ty điện phát triển nông thôn - Liên tục năm qua SGDI Ngân Hàng Đầu T Phát triển đà thực nghiêm chỉnh quy chế tính xử lý rủi ro 4.2.3 Công tác khách hàng Trong năm qua, SGDI Ngân Hàng Đầu T Phát triển đà cố gắng tìm kiếm khách hàng mới, đặc biệt khách hàng tiền gửi, trì củng cố quan hệ cập nhật thông tin khách hàng , nắm bắt đợc yêu cầu khách hàng Tuyên truyền đa tin hoạt động SGDI phơng tiện thông tin đại chúng Nghiên cứu thực phân loại doanh nghiệp khách hàng để đa sách hợp lý 4.2.4 Hoạt động dịch vụ - Thu ròng từ hoạt động dịch vụ liên tục tăng cá năm gần Tính riêng năm 2002 thu ròng từ hoạt động dịch vụ đạt 27,4 tỷ đồng tăng 11,48 KH giao, tăng 32,24% so với năm 2001 Các dịch vụ nh bảo lÃnh, toán nớc, chi trả tiền kiều hối, kinh doanh ngoại tệ đà có chiều hớng tăng trởng mạnh cụ thể nh sau - Công tác bảo lÃnh : công tác bảo lÃnh đạt kết tốt doanh số bảo lÃnh năm 2002 đạt 1808,45 tỷ đồng số d bảo lÃnh qui đổi 1964,6 tỷ tăng 80% so với năm 2001, tăng 6% so với kế hoạch giao Thu từ dịch vụ bảo lÃnh 9000 triệu đồng, chiếm 33,33% tổng thu dịch vụ năm Thanh toán quốc tế: - Doanh số hoạt động toán quốc tế năm 2002 đạt 451 triệu USD 101 % so với năm 2001, đạt 96,06 % KH năm 2002 Doanh số toán XNK đạt 233 triệu USD, chuyển tiền chuyển tiền đến (mậu dịch trog năm 2002 tăng 120 % so víi n©m 2001 vỊ sè mãn (10500 mãn) nhng doanh số lại giảm (chỉ đạt 128,5 triệu USD) Thu phí dịch vụ từ hoạt động toán quốc té 6,5 tỷ đồng 148,09% năm 2001 đạt 116,07% KH năm - Kinh doanh ngoại tệ: doanh số mua bán qui đỏi đạt 460 tỷ, thu kinh doanh ngoại tệ đạt gần 7,2 tỷ đồng chiếm 26,27% thu dịch vụ, đáp ứng đày đủ kịp thời với nhu cầu khách hàng, với cạnh tranh thị trờng - Công tác kế toán kho quĩ : + Thanh to¸n níc víi doanh sè to¸n lớn 100896 tỷ đồng qua nhiều kênh toán nh bù trừ toán tập trung toán liên ngân hàng Thu nhập từ dịch vụ toán nớc đạt tỷ + Dịch vụ chuyển tiền kiều hối ngày phát triển, số lợng tiền chuyển từ nớc cho thân nhân việt nam ngày nhiều đặc biệt dịch vụ chuyển tiền kiều hối từ Đài Loan đem lại nguồn thu đáng kể cho SGDI cao uy tín SGDI thị trờng Đài Loan + Ngày hoàn thiện thực tốt hoạt đọng nh thu đổi USD, EUR toán thẻ visa, master card 4.2.5 øng dơng c«ng nghƯ TiÕp tơc øng dơng më rộng hoạt động dịch vụ Home Banking, ATM đến khách hàng, dịch vụ Website SGD vào thử nghiệm, xây dựng chơng trình trả lơng tự động cho công ty nghiên cứu ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý số quy trình nghiệp vụ cho phòng ban nghiệp vụ quản lý 4.2.6 Công tác quản trị điều hành - Tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật nh quy định ngành, hệ thống - Chấp hành đầy đủ chế độ thông tin kịp thời, xác - Thực chế độ phân cấp uỷ quyền - Hàng tháng có sơ kết đa mục tiêu giải pháp cho tháng, quý sau 4.2.7 Công tác đào tạo phát triển nguồn nhân lực - Tạo điều kiện cho cán hoc hỏi cao trình độ Hiện Sở giao dịch đà có thạc sỹ gần 30 đồng chí theo học cao học nghiên cứu sinh Dự kiến năm 2004 có 30 thạc sỹ chiếm 12% tổng số cán Sở giao dịch - Có buổi học tập khoá học nghiệp vụ để phục vụ yêu cầu công tác nh: chuẩn mực kế toán quốc tế, văn th lu trữ - Sắp xếp lại cho hợp lý đội ngũ cán phòng, bổ sung cán củ chốt từ cán lÃnh đạo Sở đến phòng ban, phòng có trởng phòng, phó phòng để đảm bảo đủ ngời điều hành Khái quát kết nghiệp vụ thẩm định Biểu 4: Kết thẩm định tài dự án đầu t SGD I (Đơn vị :Tỉ đồng) Chỉ tiêu Số dự án tiếp nhận Số dự án để lại năm sau 2000 35 2001 40 2002 46 Số dự án đà thẩm định 38 39 46 Sè d ¸n dut 37 38 46 3384 28.1 3451.6 14.6 4680.8 0 Sè tiÒn cho vay (Doanh số cho vay) Số dự án đợc duyệt có phát sinh nợ hạn Giá trị dự án đợc duyệt có phát sinh nợ hạn (Nguồn: báo cáo Sở) Biểu cho thấy số lợng dự án mà công tác thẩm định tiếp nhận Sở giao dịch liên tục tăng qua năm từ 2000 đến 2002 Trong đó, năm 2002 năm có nhiều dự án đợc tiếp nhận nhất: 46 dự án Điều đem đến khối lợng công việc ngày lớn cho cán thực công tác thẩm định Đơng nhiên kéo theo yêu cầu liên quan đến cờng độ làm việc trách nhiệm cán thẩm định dự án Tất phản ánh điều liên tục năm qua, đội ngũ cán đảm trách công tác thẩm định Sở giao dịch đà có nỗ lực lớn việc cố gắng hoàn thành công việc khối lợng công việc liên quan đến thẩm định dự án tăng lên, đồng thời cho thấy đợc tiến triển định trình độ lực cán thẩm định mà ngày họ phải tiếp xúc với số lợng dự án ngày nhiều hơn, giá trị dự án ngày lớn hơn, phát sinh nhiều dự án có mức độ phức tạp lớn II Thực trạng nghiệp vụ thẩm định dự án đầu t Sở Quy trình thẩm định Quá trình thẩm định dự án Sở giao dịch đợc tiến hành thông qua hai phòng chức phòng tín dụng phòng nguồn vốn Quá trình thẩm định dự án đợc thể qua sơ đồ: Sơ đồ quy trình thẩm định cho thấy việc định trình thẩm định dựa nguyên tắc thống ý kiến chung, cụ thĨ: (1): Phßng tÝn dơng trùc tiÕp tiÕp nhËn hå sơ, hồ sơ vay vốn cha đủ sở để thẩm định cán thẩm định hớng dẫn khách hàng hoàn chỉnh, bổ sung hồ sơ giao lại cho phòng Nếu đà đủ ký, giao nhận hồ sơ vào sổ theo dõi Phòng tín dụng giao cho mét hay mét sè c¸n bé tÝn dơng trực tiếp chịu trách nhiệm thẩm định Sau cán thẩm định lập tờ trình thẩm định trình lên trởng phòng tín dụng để thông qua nhằm rà soát lại nôị dung kết thẩm định (2): Song song với công tác thẩm định phòng tín dụng, Nhóm thẩm định thuộc phòng Nguồn vốn tiếp nhận hồ sơ dự án phòng tín dụng tiến hành thẩm định cách độc lập theo nội dung quy trình Sở quy định Phòng nguồn vốn có trách nhiệm phản ánh kết thẩm định Giám đốc Sở Giữa nhóm thẩm định thuộc phòng nguồn vốn cán phòng tín dụng có mối quan hệ trao đổi với trình thẩm định Sơ đồ 3: Quy trình thẩm định SGD I Hồ sơ DAĐT Hội đồng TD DA thuộc quyền định DA vợt quyền định GĐ SGD Phòng TD Phòng nguồn vốn tiền tệ dùng để đánh giá khả trả nợ vốn vay sở dòng tiền doanh nghiệp + Trong phân tích tài doanh nghiệp, việc tính toán tiêu tài có ý nghĩ dùng để phân tích so sánh với tiêu trung bình ngành so sánh với mức chuẩn để đối chứng hay kiểm tra chéo Tuy nhiên Sở, việc tính toán phân tích dựa tiêu dừng lại việc so sánh năm với để đa nhận xét chung chung, mang tính hình thức, nhiều tiêu quan trọng không đợc cán thẩm định quan tâm, tính toán Chẳng hạn, phân tích tài doanh nghiệp, khối lợng tiền tài sản tơng đơng tiền vấn đề mà ngân hàng đặc biệt quan tâm, từ đó, so sánh với số nợ ngắn hạn để biết khả toán tức thời doanh nghiệp Tuy nhiên, đánh giá khả toán công ty nhựa Đông á, Cán thẩm định quan tâm đến khả toán chung khả toán nhanh, hai tiêu năm 2002 có giảm so với năm 2001 nhng đạt mức an toàn Nhng Cán thẩm định lại không tính tiêu toán tức thời, tiêu năm 2002 đạt 0.2 mức thấp so với mức yêu câu thể hiên khan tiền mặt công ty Trong việc đánh giá kết hoạt động sản xuất kinh doanh tình hình tài công ty, tính tiêu chi phí/ doanh thu ta thấy: Năm 2001 tỷ lệ 95,4% có nghĩa đồng doanh thu chi phí chiếm tới 0,954 đồng, tỷ lệ năm 2002 giảm xuống 90,6% nhng cao so với mức chung toàn ngành nhng Cán thẩm định lại kết luận công ty quản lý chi phí giá thành tốt cha thật xác + Nhiều nhận xét xủa cán thẩm định mang tính chủ quan, chung chung Điều thấy thẩm định công ty nhựa Đông á, chẳng hạn việc kết luận chất lợng khoản phải thu cao cha có sở chất lợng khoản phải thu dựa vào sách khách hàng công ty mà phải dựa vào đối tác công ty Trong đánh giá đối thủ công ty, Cán thẩm định nêu đợc nhợc điểm đối thủ cạnh tranh công ty không chủ động đợc nguồn sản phẩm mà cha nêu đợc mặt mạnh ba doanh nghiệp này, sản phẩm gì, có u điểm so với sản phẩm công ty, thị phần họ nh thông tin giá sản phẩm, dự báo thị trờng nớc quốc tế + Mặc dù đà có cố gắng việc thu thập thông tin khách hàng thông qua nhiều biện ph¸p nh thu thËp trùc tiÕp, thu thËp gi¸n tiÕp song sở thông tin dùng phân tích đánh giá dự án Sở Giao dịnh chủ yếu dựa vào báo cáo chủ đầu t, báo cáo cho dù xác không cập nhật độ trễ thời gian định Các báo cáo tài chính, kết s¶n xt kinh doanh thêng kú cđa doanh nghiƯp nép cho Sở Giao dịnh có nhiều loại khác dẫn tới khó hệ thống, chuẩn hoá thông tin Thêm vào đó, báo cáo tài dự án kế toán doanh nghiệp thực cha đủ độ tin cËy cã nhiỊu doanh nghiƯp cßn cha thùc hiƯn kiểm toán bắt buộc Đó cha kể đến việc nhiỊu doanh nghiƯp cha cã kinh nghiƯm lËp dù ¸n nên nguồn số liệu báo cáo khả thi thờng thiếu, gây nhiều khó khăn cho cán thẩm định Việc không chủ động công tác thu thập thông tin gây nên tình trạng chất lợng thẩm định phụ thuộc nhiều vào độ xác thông tin khách hàng cung cấp - Yêu cầu đặt + Về phơng pháp thẩm định: bên cạnh việc sử dụng phơng pháp tỷ số chủ yếu, Cán thẩm định cần thiết phải kết hợp với phơng pháp thẩm định tiên tiến khác nh phơng pháp SOWT, DUPON để đảm bảo kết thẩm định đợc xác + Về thu thập thông tin: Cần chủ động khâu thu thập thông tin qua nhiều hình thức khác nh: tự điều tra khách hàng, quan hệ với ngân hàng bạn, lấy thông tin từ ngời quen, cần thiết mua thông tin + Về nội dung thẩm định: bản, nội dung thẩm định khách hàng sở đầy đủ, rõ ràng Tuy nhiên nội dung cụ thể Cán thẩm định cần lập luận cách rõ ràng cách bên cạnh nhận định cần phải đa dẫn chứng cụ thể, tránh tình trạng đa kết luận chung chung giá trị cao Các số tài cần thiết phải đợc tính toán đầy đủ, phải so sánh với mức chung toàn ngành mà doang nghiệp hoạt động để đa nhận xét 2.2 Thẩm định dự án đầu t 2.2.1 Nội dung thẩm định 2.2.1.1 Thẩm định sơ theo nội dung tài dự án * Thực tế Sở, Khi đánh giá sơ dự án, Cán thẩm định thờng tập trung vào đánh giá vÊn ®Ị sau: - Ln chøng kinh tÕ kü tht - Quyết định phê duyệt LCKTKT, giấy phép đầu t - Giải trình tóm tắt doanh nghiệp vay vốn * Nh vậy, nội dung phần đánh giá sơ sở tơng tự nh phần lý thuyết đà trình bày Cán thẩm định đơn kiểm tra vấn đề dự án Vấn đề mà Sở quan tâm phần xem xét giải trình chủ dự án dự án quy mô đầu t, quy mô vốn đầu t nh dự kiến tiến độ triển khai dự án Mục đích viêc đánh giá sơ giúp Cán thẩm định hiểu cách khái quát dự án đầu t, đòi hỏi Cán thẩm định phải đa đợc nhận xét dự án Tuy nhiên Sở, việc nhận xét cha đợc Cán thẩm định coi trọng Chẳng hạn phần thẩm định dự án cho vay công ty nhựa Đông á, Cán thẩm định đơn đa tiêu mà nhận xét vấn đề Đây thiếu sót lớn việc thẩm định dự án 2.2.1.2 Thẩm định thị trờng, khả tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ đầu dự án * Nội dung thẩm định Sở - Đánh giá tổng quan nhu cầu sản phẩm dự án + Định dạng sản phẩm dự án + Đặc tính nhu cầu sản phẩm dịch vụ đầu dự án + Xác định tổng nhu cầu dự đoán nhu cầu tơng lai sản phẩm dịch vụ đầu dự án - Đánh giá nguồn cung cấp sản phẩm + Xác định lực sản xuất, cung cấp đáp ứng nhu cầu nớc + Dự báo biến động thị trờng tơng lai - Thị trờng mục tiêu khả cạnh tranh sản phẩm Trên sở đánh giá tổng quan cung cầu sản phẩm dự án, xem xét đánh giá thị trờng mục tiêu sản phẩm dịch vụ đầu dự án thay hàng nhËp khÈu, xuÊt khÈu hay chiÕm lÜnh thÞ trêng néi địa nhà sản xuất khác - Phơng thức tiêu thụ mạng lới phân phối + Phơng thức tiêu thụ sản phẩm + Thiết lập mạng lới phân phối + Phơng thức bán hàng - Đánh giá, dự kiến khả tiêu thụ sản phẩm dự án + Sản lợng sản xuất, tiêu thụ hàng năm + Diễn biến giá bán sản phẩm dịch vụ đầu hàng năm * Nhận xét - So với lý thuyết: Về tổng thể nội dung thẩm định phần sở tờng đối giống lý thuyết Tuy nhiên, tuỳ dự án mà Cán thẩm định tập trung phân tích nội dung định Chẳng hạn dự án cho vay công ty Đông cán thẩm định quan tâm tới thị trờng mạng lới phân phối - Mặt tích cực đạt đợc: + Đà nêu đợc vấn đề thị trờng sản phẩm nh tơng lai, đánh giá đợc công ty sản xuất sản phẩm loại khả cung cấp, khả chiếm lĩnh thị trờng, đồng thời phân tích đợc u nhợc điểm phơng thức phân phối tất phân tích đà giúp cho Cán thẩm định nhận biết đựoc thị trờng sản phẩm khả chiếm lĩnh thị trờng công ty Đây sở để tính toán doanh thu dự án + Giá sản phẩm đầu số lợng bán yếu tố định đến thành công dự án đà đợc Cán thẩm định tính toán cụ thể Bên cạnh đa mức khác để tính toán thành công dự án Điều cho phép giảm thiểu rủi ro giá sản lợng tiêu thụ - Hạn chế tồn tại: Trong đánh giá nhu cầu sản phẩm, Cán thẩm định dừng lại mức đánh giá chung chung nhu cầu sản phẩm mà không tiến hành phân tích quan hệ cung cầu sản phẩm, cha đa đợc dự kiến mức cầu nh mức cung sản phẩm tơng lai mà vấn đề quan trong việc xác định mức sản phẩm mà công ty nên sản xuất Điều đợc thể rõ dự án cho vay công ty Đông Cán thẩm định không xác định đợc nhu cầu tơng lai loại nhựa mà công ty sản xuất bao nhiêu, cha nêu đợc sản phẩm ba công ty cạnh tranh với công ty Đông gì, giá so với giá công ty cao hay thấp mà nhận xét chung chung ba đối thủ công ty - Yêu cầu đặt ra: + Khi tiến hành phân tích thị trờng sản phẩm đầu dự án cần thiết phải tính toán tổng cầu dự kiến tơng lai, tổng cung doanh nghiệp cạnh tranh để đa mức dự kiến cần thiết cho doanh nghiệp + Việc xác định thông số tơng lai nh: tổng cung, tổng cầu, giá cả, số lợng sản phẩm doang nghiệp tiêu thụ phải đợc dự tính nhiều mức khác nhau, qua tính toán doanh thu, chi phí cần thiết đánh giá dự án trạng thái động + Phải thẩm định phơng hớng xâm nhập thị trờng sản phẩm mới, chiến lợc Marketing sản phẩm đầu chiếm lĩnh thị trờng sản phẩm doanh nghiệp 2.2.1.3 Thẩm định tổng vốn đầu t & tính khả thi phơng án nguồn vốn * Nội dung thẩm định Tại Sở, nội dung thẩm định tổng vốn đầu t tính khả thi phơng án nguồn vốn bao gồm: - Tổng vốn đầu t Cán thẩm định xem xét, đánh giá tổng vốn đầu t dự án đà đợc tính toán hợp lý hay cha? Tổng vốn đầu t đà tính toàn đợc khoản cần thiết hay cha? xem xét yếu tố làm tăng trợt giá, phát sinh thêm số lợng, dự phòng việc thay đổi tỷ giá ngoại tệ dự án có sử dụng ngoại tệ Cán thẩm định sau so s¸nh nÕu thÊy cã sù kh¸c biƯt lín ë bÊt kỳ nội dung khâu phải tập trung phân tích, tìm hiểu nguyên nhân đa nhận xét Ngoài ra, Cán thẩm định tính toán, xác định nhu cầu vốn lu động cần thiết ban đầu để đảm bảo hoạt động dự án sau nhằm có sở thẩm định giải pháp nguồn vốn tính toán hiệu tài - Xác định tổng vốn đầu t theo tiến độ thực dự án Cán thẩm định xem xét, đánh giá tiến độ thực dự án nhu cầu vốn cho giai đoạn Khả đáp ứng nhu cầu vốn giai đoạn thực dự án để đảm bảo tiến độ thi công Ngoài ra, Cán thẩm định xem xét tỷ lệ nguồn vốn giai đoạn Thông thờng vốn tự có phải tham gia đầu t trớc Việc xác định tiến độ thực hiện, nhu cầu vốn làm sở cho việc dự kiến tiến độ giải ngân, tính toán lÃi vay thời hạn thi công xác định thời hạn vay trả - Nguồn vốn đầu t Trên sở tổng vốn đầu t đợc duyệt Cán thẩm định rà soát lại nguồn tham gia tài trợ cho dự án, đánh giá khả tham gia loại nguồn vốn, từ kết phân tích tình hình tài chủ đầu t để đánh giá khả tham gia vốn chủ sở hữu Chi phí loại nguồn vốn, điều kiện vay kèm loại nguồn vốn Cân đối nhu cầu vốn khả tham gia tài trợ nguồn vốn dự kiến để đánh giá tính khả thi nguồn vốn thực dự án * Nhận xét - Việc thẩm định tổng vốn đầu t quan trọng để tránh việc thực vốn đầ t tăng lên giảm lớn so với dự kiến ban đầu đẫn đến không cân đối đợc nguồn, ảnh hởng đến hiệu khả trả nợ dự án Xác định tổng vốn đầu t sát với thực tế sở tính toán hiệu tài dự kiến khả trả nợ dự án Tổng mức vốn đầu t dự tính dự án cần đợc xem xét theo giai đoạn trình thực đầu t đợc xác định rõ tiền Việt, ngoại tệ, vật tài sản khác nội dung thẩm định tổng vốn đầu t tính khả thi phơng án nguồn vốn Sở giống nh phần lý thuyết đà trình bày - Những mặt tích cực đạt đợc + Các vấn đề liên quan đến nguồn vốn tài trợ cho dự án đợc Cán thẩm định đánh giá, xem xét cách chi tiết Điều đà giúp cho Sở tài trợ mức vốn vừa ®đ ®Ĩ dù ¸n cã thĨ triĨn khai, tr¸nh l·ng phí vốn Điều đợc thể rõ thẩm định dự án cho vay mua máy sản xuất nhựa Công ty Đông á, trình bày dự án Công ty yêu cầu đợc vay tỷ nhng qua công tác thẩm định, Sở định cho vay 700 triệu đồng Đây mức tài trợ hợp đủ để đảm bảo dự án vào hoạt động hiệu + Trong xác định nhu cầu vốn đầu t theo tiến độ triển khai dự án, Cán thẩm định đà chia toàn vòng đời dự án thành khoảng, giai đoạn hợp lý Trong giai đoạn đà tính toán đợc tổng vốn cần thiết, tính toán khả tham gia nguồn vốn sở đề sách giả ngân hợp lý, tránh tình trạng lúc khan vốn,lúc d thừa vốn trình triển khai dự án + Không tính toán tổng vốn đầu t, nhu cầu vốn cho giai đoạn dự án, Cán thẩm định phân tích loại nguồn vốn mà chủ đầu t dự kiến tham gia vào dự án, chi phí nguồn Việc phân tích cho phép Sở xác định đợc lợng vốn thếu từ tính toán lợng vèn cho vay hỵp lý, cè vÊn cho doang nghiƯp sư dơng ngn nµo lµ tiÕt kiƯm nhÊt + ViƯc xác định tổng vốn đầu t xác giúp cho nội dung thẩm định hiệu tài dự án đợc xác - Hạn chế tồn tại: + Tuy Cán thẩm định đà có tính toán nhu cầu vốn đầu t cho gia đoạn dự án nhng nhiều với nhiều dự án điều cha đợc quan tâm có tính toán nhng không xác Chẳng hạn dự án cho vay mua máy sản xuất cửa nhựa, Cán thẩm định không chia dự án giai đoạn cụ thể, không tính toán nhu cầu vốn dự án cho giai đoạn định, điều gây khó khăn cho việc tính toán thời điểm cần giải ngân, số lợng tiền giải ngân thời điểm để đảm bảo tiến độ dự án + Trong thẩm định nguồn vốn đầu t, Cán thẩm định cha tính toán chi phí loại nguồn vốn Đây sở để xác định nguồn vốn rẻ, góp phần giảm chi phí cho dự án + Trong số dự án cha tính toán đợc chi phí phát sinh nhiều trờng hợp xấu xảy nh trợt giá lam phát, số lợng tiêu thụ không đạt yêu cầu, chi phí bảo quản - Yêu cầu đặt ra: + Trong thẩm định tổng vốn đầu t, việc xác định tổng vốn đầu t cần thiết trờng hợp (trờng hợp theo thiết kế) phải dự toán tổng vốn đầu t nhiều trờng hợp khác để có dự trù vốn trờng hợp xảy + Đối với dự án, phải chia dự án thành giai đoạn định Trong giai đoạn phải xác định nhu cầu vốn, chi phí phải bỏ nguồn vốn sở ®a nh÷ng híng ®Ĩ doanh nghiƯp lùa chän ngn vốn rẻ Xác định nhu cầu vốn cho giai đoạn để có kế hoạch giải ngân hợp lý 2.2.1.4 Đánh giá, nhận xét nội dung phơng diện kỹ thuật * Nội dung thẩm định Sở - Địa điểm xây dựng - Quy mô sản xuất sản phẩm dự án - Công nghệ, thiết bị - Quy mô, giải pháp xây dựng - Môi trờng, phòng cháy chữa cháy * Nhận xét: - Tuỳ loại dự án cụ thể mà thẩm định dự án phơng diện kỹ thuật có khác biệt định so với lý thuyết Đối với dự án thơng mại nội dung Cán thẩm định quan tâm tới quy mô sản xuất biện pháp phòng cháy chữa cháy Đối với dự án sản xuất, công nghiệp nội dung thẩm định công nghệ, kỹ thuật dự án sở bao gồm năm nội dung - Những mặt tích cực đạt đợc + Tuy cha có phòng thẩm định chuyên trách nhng Sở có đội ngũ cán đợc đào tạo quy chuyên ngành kỹ thuật để thẩm định nội dung kỹ thuật dự án + Các nội dung thẩm định kỹ thuất Sở tơng đối đầy đủ, từ địa điểm xây dựng, quy mô, công suất thiết kế biện pháp phòng cháy chữa cháy đề đợc Cán thẩm định quan tâm + Tuỳ dự án mà trình thẩm định, cán thẩm định linh động việc lựa chọn nội dung quan trọng nhấn mạnh Điều cho phép Cán thẩm định giảm khoản mục cần thẩm định qua tập trung vào thẩm định nội dung quan trọng + Bên cạnh việc tự thẩm định, Đối với dự án phức tạp, đòi hởi trình độ chuyên môn cao Sở thuê chuyên gia giỏi lĩnh vực để đảm bảo tốt chất lợng thẩm định - Hạn chế tồn + Hiện cha có phòng thẩm định chuyên trách nên cán tín dụng đồng thời cán thẩm định Do nhiều dự án nội dung thẩm định kü thuËt dù ¸n chØ mang tÝnh chung chung, cha có phân tích sâu sắc Điều làm ảnh hởng lớn tới chất lợng nghiệp vụ thẩm định chung Sở Chẳng hạn, phần thẩm định phơng diện kỹ thuật dự án mua máy sản xuất cửa nhựa, Cán thẩm định đa lời kết luận Dây chuyền thiết bị đợc đầu t mới, sản xuất Đài Loan có chất lợng tốt giá thành hợp lý, công suất hoạt động cao, phù hợp với dây chuyền thiết bị sẵn có Công ty mà không nêu thông số kỹ thuật máy này, nh so sánh với loại máy khác loại nớc khác sản xuất Cha xem xét tác động việc triển khai dự án tới môi trờng, cha thẩm định phơng án xử lý chất thải dự án thải nh phơng án PCCC Đây dự án sản xuất cửa nhựa nên chất thải trình sản xuất lớn có ảnh hởng nghiêm trọng đến môi trờng, đồng thời nguy cháy nổ lớn Do đó, trình thẩm định dự án đòi hỏi Cán thẩm định phải thẩm định phơng án xử lý chất thải dự án thải nh thẩm định kế hoạch PCCC cho dự án - Yêu cầu đặt + Về địa điểm xây dựng: việc xác định vị trí, cán thẩm định cần xem xét yếu tố liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh nh: Cơ sở vật chất sẵn có nh nào, giao thông lại, điện nớc phục vụ sản xuất dự án + Quy mô sản xuất sản phẩm dự án: Phải xem xét lại công suất thiết kế chủ đầu t Đa công suất phù hợp với máy móc khả chủ đầu t + Công nghệt thiết bị: Đây khâu quan trọng phần thẩm định phơng diện kỹ thuật Hơn nội dung Sở nhiều hạn chế Do đòi hỏi Cán thẩm định cần phải đảm bảo yêu cầu sau: ã Xác ®Þnh ngn gèc xt xø cịng nh møc ®é hiƯn đại máy móc thiết bị, so sánh với trình độ chung giới trình độ Việt nam ã Thẩm định khả sử dụng máy móc thiết bị chủ đầu t ã Kiểm tra công suất máy,mức tiêu hao nhiên liệu qua so sánh với công suất thiết kế chủ đầu t ã Kiểm tra tính đồng dây chuyền sản xuất để đảm bảo dây chuyền hoạt động đạt hiệu cao ã Thẩm định lại giá nh phơng thức chuyển giao máy móc thiết bị Đồng thời với trình độ chuyên môn mình, Cán thẩm định cần cố vấn cho chủ đầu t + Quy mô giả pháp xây dựng: Xem quy mô xây dựng có phù hợp với công suất thiết kế hay không Xem xét giải pháp giao thông, điện, nớc có khả cung ứng cho hoạt động sản xuất kinh doanh + Môi trờng, PCCC: vấn đề quan trọng Cán thẩm định cần phải kiểm tra phơng án sử lý chất thải có đảm bảo hay không đà đợc quan Nhµ níc cã thÈm qun xÐt dut hay cha Xem xét biện pháp PCCC 2.2.1.5 Đánh giá phơng diện tổ chức, quản lý thực dự án Tại Sở, cha có dự án đợc Cán thẩm định thẩm định phơng diện tổ chức, quản lý thực dự án Nh đà trình bày phần ký thuyết, thẩm định phơng diện tổ chức, quản lý thực dự án bao gồm: - Xem xét kinh nghiệm, trình độ vận hành chủ đầu t dự án, đánh giá hiểu biết khách hàng việc tiếp cận, điều hành công nghệ thiết bị dự án - Xem xét lực, uy tín nhà thầu: T vấn, thi công - Khả ứng xử khách hàng nh thị trờng dự kiến bị - Đánh giá nguồn nhân lực dự án, số lợng lao động cần thiết, đòi hỏi tay nghề, trình độ kỹ thuật, kế hoạch đào tạo khả cung ứng nguồn nhân lực cho dự án Thẩm định nội dung quan trọng cho phép đánh giá khả đáp ứng công việc dự án cuả toàn công nhân viên nh lÃnh đạo công ty Chẳng hạn, dự án sản xuất cửa nhựa tiến hành sản xuất thêm sản phẩm cấu công nhân Công ty Đông đòi hỏi phải thay đổi nh nào, ca kíp sản xuất, tay nghề nhân công, trình độ quản lý Giám đốc cha đợc đề cập Đây thiếu sót lớn nghiệp vụ thẩm định Sở đòi hỏi cần phải bổ xung thẩm định dự án sau 2.2.1.6 Đánh giá hiệu mặt tài khả trả nợ * Nội dung thẩm định Tất phân tích, đánh giá thực nhằm hỗ trợ cho việc tính toán, đánh giá hiệu tài khả trả nợ dự án đầu t Việc xây dựng hiệu tài dự án có xác hay không tuỳ thuộc nhiều vào việc đánh giá đa giả định ban đầu Từ kết phân tích đợc lợng hoá thành giả định để phục vụ cho trình tính toán Trên sở trên, Cán thẩm định thiết lập đợc bảng tính toán hiệu tài dự án làm sở cho việc đánh giá hiệu khả trả nợ vốn vay Các bảng tính yêu cầu bắt buộc phải thiết lập kèm báo cáo thẩm định gồm: - Báo cáo kết kinh doanh - Dự kiến nguồn vốn, khả trả nợ hàng năm thời gian trả nợ Nguồn trả nợ khách hàng đợc huy động từ ba nguồn chính: - Lợi nhuận sau thuế để lại (thông thêng tÝnh b»ng 50 – 70%) - KhÊu hao c¬ - Các nguồn hợp pháp khác dự án Trong trình đánh giá hiệu mặt tài dự án, có hai nhóm tiêu cần thiết phải đề cập, tính toán cụ thể, gồm có: Nhãm chØ tiªu vỊ tû st sinh lêi cđa dù án Nhóm tiêu khả trả nợ * NhËn xÐt: - Sù kh¸c biƯt so víi lý thut: T¹i Së, hiƯn cha thèng nhÊt vƯc áp dụng phơng pháp thẩm định tài dự án phân tích, đánh giá tài dự án khác khác đồng thời có khác biệt định so với lý thuyết Chẳng hạn, có dự án đơn áp dụng phơng pháp cổ điển để thẩm định, có dự án áp dụng phơng pháp chiết khấu nhng tiêu tài lại đợc vận dụng cách linh hoạt Tất khác biệt để phù hợp với đặc trng riêng có Sở nghiệp vụ thẩm định - Những mặt tích cực đạt đợc + Các bớc thực cụ thể nội dung thẩm định tài dự án đợc tiến hành cách khoa học logic: từ việc xác định mô hình đầu vào, đầu dự án, phân tích tìm liệu, thiết lập bảng tính, lập báo cáo kết kinh doanh, b¸o c¸o lu chun tiỊn tƯ cho tíi to¸n khả trả nợ dự án theo trình tự định cụ thể tạo xác hiệu cao thẩm định Đồng thời tạo cảm giác dễ hiểu, dễ nghiên cứu lÃnh đạo việc đa nhận xét xét duyệt dự án + Nếu nh trớc đây, Sở giao dịch chủ yếu thẩm định tài dự án theo phơng pháp giản đơn số dự án đà sử dụng phơng pháp chiết khấu ròng tiền phân tích Đây chuyển biến quan trọng, chất lợng thẩm định dự án phụ thuộc vào phơng pháp thẩm định nói chung phơng pháp thẩm định tài dự án nói riêng Phơng pháp thẩm định tài chuyền thống đơn lấy doanh thu chi phí để xác định lợi nhuận dự án Trong vấn đề mà Ngân hàng quan tâm định đầu t vào dự án khả thu hồi nợ, dự án có đảm bảo trả nợ theo kế hoạch hay không phải vào ròng tiền thực dự án Chẳng hạn, theo kế hoạch đến năm thứ hai dự án phải hoàn trả cho ngân hàng số tiền định nhng thực tế đến năm thứ hai dự án cha có nguồn thu tức ròng tiền ròng dự án thời điểm đảm nhận việc trả nợ cho ngân hàng Nếu ngân hàng sử dụng phơng pháp truyền thống để thẩm định không phát đợc điều Nh vậy, với phơng pháp ròng tiền việc nâng cao chất lợng thẩm định cho phép ngân hàng xác định thời gian thu hồi nợ lý tởng cho + Các tiêu tài thẩm định tình hình tài dự án đợc Cán thẩm định áp dụng cách linh hoạt nhng đảm bảo đa phân tích đánh giá cách khách quan, toàn diện tổng thể Việc áp dụng linh hoạt tiêu tài giúp cho Cán thẩm định rút bớt đợc tiêu không quan trọng, không phù hợp việc phân tích, đánh giá góp phần đẩy nhanh tiến độ thẩm định dự án đồng thời giảm bớt khối lợng công việc cán tín dụng Tại sở, cán tín dụng phải đảm nhận công việc cán tín dụng đơn mà phải đảm nhận công việc cán thẩm định Do đó, việc hạn chế bớc, khâu không quan trọng công việc cần thiết + Để đảm bảo an toàn tối u, Cán thẩm định Sở đề cập tới hai phơng án thu hồi vốn lÃi: nguồn trực tiếp từ dự án nguồn tổng hợp từ lực tài chung doanh nghiệp (nghĩa bao gồm nguồn từ dự ¸n vµ ngn ngoµi dù ¸n cđa doanh nghiƯp céng lại) Bản thân dự án sau thẩm định đa tới kết luận khả thi mặt nhng tình hình tài doanh nghiệp không mạnh thực không đảm bảo đợc tính thuyết phục cho việc định cho vay, lẽ dù tính toán dừng lại mức giấy, việc tính toán nguồn thu hồi vốn dựa tổng hợp nguồn lực doanh nghiệp trình thẩm định Sở điều đắn phù hợp Ví dụ dự án cho vay mua máy sản xuất cửa nhựa Công ty Đông á, việc tính toán nguồn trả nợ từ nguồn thu từ thân dự án, Cán thẩm định lập bảng ròng tiền ròng Công ty để đánh giá khả trả nợ vốn vay sở toàn hoạt động công ty - Những hạn chế tồn + Phơng pháp chiết khấu dòng tiền phơng pháp đại, đà thể u việt phơng pháp truyền thống nhng Sở cha áp dụng phổ biến phơng pháp phân tích tài dự án Để lý giải cho vấn đề này, phía Sở cho ngân hàng quan tâm đến việc thu hồi vốn lÃi mình, có chủ đầu t quan tâm đến NPV, IRR dự án Mặt khác, theo cán thẩm định họ cho rằng: lấy đơn cử nh tiêu NPV chẳng hạn mặt lý thuyết, nhợc điểm tiêu (hay tiêu khác mà công thức tính toán có suất yếu tố lÃi suất) mà biết chịu ảnh hởng biến động tỷ suất chiết khấu Mà thân tỷ suất triết khấu biến động theo thời gian, dự án thẩm định lại dự án tín dụng trung dài hạn, thời gian dự án nh nói ngắn đợc !!! Theo cán thẩm định miễn cỡng đa mức lÃi suất cố định trớc sau tính đợc NPV, tỉ suất B/C bao nhiêu, hay biết đợc IRR (chỉ tiêu trình tính toán không chịu ảnh hởng tỉ suất ... vốn đầu t nh dự kiến tiến độ triển khai dự án Mục đích viêc đánh giá sơ giúp Cán thẩm định hiểu cách kh? ?i quát dự án đầu t, đ? ?i h? ?i Cán thẩm định ph? ?i đa đợc nhận xét dự án Tuy nhiên Sở, việc... cáo thẩm định dự án đầu t NHĐT & PTVN Do bản, n? ?i dung thẩm định dự án đầu t Sở giao dịch giống nh n? ?i dung thẩm định dự án đà trình bày phần lý thuyết Căn vào hồ sơ khách hàng nộp, cán thẩm định. .. việc thành lập Sở giao dịch NHĐT&PT Việt nam theo đề nghị trởng phòng tổ chức hành Sở giao dịch NHĐT&PT Việt nam Tuy nhiên th? ?i gian này, Sở giao dịch NHĐT&PT Việt nam đơn vị phơ thc thùc hiƯn