VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI NGUYỄN THỊ MAI LAN CƠ CHẾ CHÍNH SÁCH THU HÚT FDI TẠI HẢI PHỊNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ Hà Nội, năm 2020 VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI NGUYỄN THỊ MAI LAN CƠ CHẾ CHÍNH SÁCH THU HÚT FDI TẠI HẢI PHỊNG Ngành:Quản lý kinh tế Mã số:8340410 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC PGS.TS NGUYỄN XUÂN TRUNG Hà Nội-2020 i LỜI CAM ĐOAN Tơi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu độc lập riêng Các số liệu kết nêu luận văn trung thực chưa cơng bố cơng trình khác Các số liệu trích dẫn q trình nghiên cứu có nguồn gốc rõ ràng Nguyễn Thị Mai Lan ii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ii MỤC LỤC ii DANH MỤC CÁC BẢNG v DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT vi MỞ ĐẦU 1 Tính cấp thiết đề tài Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Mục đích nhiệm vụ nghiên cứu 3.1 Mục đích nghiên cứu 3.2 Nhiệm vụ nghiên cứu 4 Đối tượng phạm vi nghiên cứu 4.1 Đối tượng nghiên cứu 4.2 Phạm vi nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu Ý nghĩa lý luận thực tiễn Bố cục luận văn CHƯƠNG MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CƠ CHẾ, CHÍNH SÁCH THU HÚT FDI VÀO ĐỊA PHƯƠNG 1.1 Các khái niệm vai trò thu hút đầu tư trực tiếp nước 1.1.1 Khái niệm đầu tư 1.1.2 Khái niệm thu hút đầu tư trực tiếp nước 1.1.3 Vai trò thu hút đầu tư trực tiếp nước địa phương 10 1.2 Cơ chế, sách thu hút đầu tư trực tiếp nước vào địa phương 12 1.2.1 Khái niệm chế, sách 12 1.2.2 Nội dung chế, sách thu hút đầu tư trực tiếp nước vào địa phương 14 1.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến chế, sách thu hút đầu tư trực tiếp nước vào địa phương 18 1.3.1.Quy mô thị trường 18 iii 1.3.2 Nguồn nhân lực 18 1.3.3 Mơi trường kinh tế, trị - xã hội, độ mở thương mại 19 1.3.4 Kết cấu hạ tầng kỹ thuật - xã hội 20 1.3.5 Cơ chế sách thủ tục hành 21 1.3.6 Chiến lược xúc tiến đầu tư 22 1.4 Các tiêu đánh giá kết thu hút vốn đầu tư 22 1.5 Cơ chế, sách thu hút đầu tư trực tiếp nước số địa phương học kinh nghiệm cho Hải Phòng 23 1.5.1 Cơ chế, sách thu hút đầu tư trực tiếp nước số địa phương 23 1.5.2 Bài học kinh nghiệm cho Hải Phịng chế, sách thu hút đầu tư trực tiếp nước 25 CHƯƠNG 28 THỰC TRẠNG CƠ CHẾ, CHÍNH SÁCH THU HÚT ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGỒI TẠI HẢI PHỊNG 28 2.1 Điều kiện tự nhiên, kinh tế -xã hội thành phố Hải Phòng tác động đến thu hút FDI 28 2.1.1 Vị trí địa lý 28 2.1.2 Đặc điểm địa hình 28 2.1.3 Khí hậu 29 2.1.4 Tài nguyên thiên nhiên 29 2.2 Thực trạng chế, sách thu hút đầu tư trực tiếp nước ngồi vào Thành phố Hải Phịng 30 2.2.1 Cơ chế, sách thu hút đầu tư trực tiếp nước vào Thành phố Hải Phòng 30 2.2.2 Kết thu hút FDI vào Hải Phòng 46 2.3 Đánh giá chế, sách thu hút FDI Hải Phịng 50 2.3.1 Những thành tựu đạt 50 2.3.2 Tồn tại, hạn chế 51 2.3.3 Nguyên nhân tồn tại, hạn chế 52 CHƯƠNG 55 iv HỒN THIỆN CƠ CHẾ, CHÍNH SÁCH THU HÚT FDI VÀO HẢI PHÒNG 55 3.1 Bối cảnh Hải Phòng đối việc thu hút FDI 55 3.2 Định hướng thu hút đầu tư trực tiếp nước Hải Phòng 58 3.3 Mục tiêu thu hút đầu tư trực tiếp nước ngồi Hải Phịng 60 3.4 Giải pháp hoàn thiện chế, sách thu hút đầu tư trực tiếp nước ngồi Hải Phịng 60 3.4.1 Nhóm giải pháp thuộc thể chế sách, cải cách hành 60 3.4.2 Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực 61 3.4.3 Cơ sở hạ tầng 62 3.4.4 Nỗ lực cải cách hành 63 3.4.5 Đẩy mạnh chương trình quảng bá xúc tiến đầu tư 64 3.3.6 Một số giải pháp khác 65 KẾT LUẬN 67 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 69 v DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1:Tình hình vận chuyển hành khách hàng hóa 43 Bảng 2.2: Thu hút FDI vào thành phố Hải Phịng theo hình thức đầu tư 54 vi DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT STT Ký hiệu Chữ viết tắt CSHT Cơ sở hạ tầng ĐTNN Đầu tư nước DN Doanh nghiệp ĐT Đầu từ FDI Foreign Direct Investment (Đầu tư trực tiếp nước ngoài) GDP Gross Domestic Products (Tổng sản phẩm quốc nội) GD&ĐT Giáo dục đào tạo GRDP Tổng sản phẩm địa bàn HĐND Hội đồng nhân dân 10 KCN Khu công nghiệp 11 KDCSHT Kinh doanh sở hạ tầng 12 KH&CN Khoa học công nghệ 13 MNE Multinational Enterprise (Công ty đa quốc gia) 14 NXB Nhà xuất 15 ODA Official Development Assitantce (Vốn hỗ trợ phát triển) 16 USD United States Dollar (Đồng đô la Mỹ) 17 UBND Uỷ ban nhân dân 18 TNC Tập đoàn xuyên quốc gia 19 TBCN Tư chủ nghĩa 20 XHCN Xã hội chủ nghĩa WTO World Trade Organisation (Tổ chức thương mại giới) 21 MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước coi chìa khóa tăng trưởng kinh tế, phá vỡ vịng luẩn quẩn nghèo đói Ngày nguồn vốn đầu tư nước (FDI) ngày trở nên quan trọng với FDI không nguồn cung cấp vốn quan trọng mà đường cung cấp cơng nghệ đại, bí kỹ thuật đặc biệt kinh nghiệm quản lý hội tốt cho Việt Nam tham gia hội nhập kinh tế giới Vì tình hình thu hút FDI nhiệm vụ quan trọng giai đoạn đặc biệt với nước phát triển nói chung Việt Nam nói riêng Trong nhiều năm qua, với sách, biện pháp sáng tạo, linh hoạt, Hải Phòng đạt thành tựu quan trọng thu hút FDI Hải Phịng ln địa phương thu hút nhiều đầu tư trực tiếp nước số lượng dự án, vốn đầu tư đăng ký vốn đầu tư thực Các doanh nghiệp FDI thành phố Hải Phịng có đóng góp đáng kể vào tăng trưởng phát triển kinh tế Thành phố, tạo việc làm cho người lao động có tác động đáng kể tới phát triển khu vực kinh tế địa phương Tuy vậy, chế, sách thu hút FDI Hải Phòng thời gian qua cịn hạn chế dẫn đến trì tăng trưởng doanh nghiệp FDI thành phố Hải Phòng thiếu bền vững Cơ cấu doanh nghiệp FDI chưa hợp lý: thiếu dự án đầu tư lớn, công nghệ cao; tỷ trọng dự án đầu tư từ nước phát triển Hoa Kỳ, Nhật Bản Châu Âu thấp, tác động khu vực đầu tư nước khu vực kinh tế địa phương hạn chế Các hoạt động xúc tiến đầu tư, chăm sóc hoạt động doanh nghiệp FDI… bộc lộ tồn tại, vướng mắc cần xem xét giải Để tiếp tục phát huy vai trò FDI việc thực mục tiêu phát triển kinh tế xã hội theo chủ trương Hải Phịng cần phải có chế, sách để thu hút FDI phù hợp Với mục tiêu tìm hiểu chế, sách thu hút FDI địa phương đề xuất biện pháp thu hút FDI vào thành phố Hải Phòng tác giả chọn đề tài: “Cơ chế sách thu hút FDI Hải Phòng” làm đề tài nghiên cứu luận văn Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Lĩnh vực FDI nhiều tác giả nghiên cứu làm rõ thể đề tài luận văn, luận án, hội thảo khoa học Có thể kể cơng trình nghiên cứu là: - “Các giải pháp tài nhằm tăng cường thu hút quản lý FDI Việt Nam” NCS Lê Cơng Tồn năm 2001 Trong luận án tác giả hệ thống lý luận vai trị giải pháp tài quản lý thu hút FDI, kinh nghiệm số nước châu Á việc sử dụng cơng cụ tài để thu hút FDI, đánh giá thực trạng sử dụng giải pháp tài thu hút quản lý FDI Việt Nam giai đoạn 1998 -2000 đề giải pháp cụ thể tiền tệ, chi ngân sách, thuế… đề điều kiện cần thiết để thu hút tăng cường quản lý FDI giai đoạn 2001 - 2010 -“Một số giải pháp hồn thiện cơng tác quản lý nhà nước hoạt động FDI Thành phố HCM”, NCS Trần Đăng Long năm 2002, nội dung luận án tác giả tiến hành nghiên cứu công tác quản lý nhà nước hoạt động FDI lý thuyết thực trạng Thành phố HCM, để giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nhà nước hoạt động FDI -“Một số giải pháp tăng cường thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước G7 vào Việt Nam” năm 2004, NCS Trần Anh Phương Tác giả luận án đánh giá thực trạng thu hút FDI nhóm G7 vào Việt Nam giai đoạn 1988 - 2002, xem xét mức độ tác động tới trình kinh tế xã hội đất nước để từ đề nhóm giải pháp cấp bách như: gia tăng FDI từ Nhật Bản, Anh, Mỹ, Pháp nhóm giải pháp lâu dài - “ Chiến lược đổi sách huy động nguồn vốn nước ngồi phụ vụ nghiệp phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2001 - 2010” (2000) [38], đề tài cấp Bộ vụ tài đối ngoại, Bộ Tài chính, chủ nhiệm đề tài TS.Trương Thái Phiên Trong đề tài này, tác giả đưa giải pháp chủ yếu thu hút nguồn vốn FDI như: đổi cấu FDI nhằm chuyển dịch cấu kinh tế, nâng cao chất lượng xây dựng quy hoạch FDI, hoàn thiện hệ thống pháp luật chế sách quản lý nhằm cải thiện mơi trường đầu tư nước ngoài, mở rộng hợp tác đầu tư nước ngồi theo hướng đa phương hóa, đa dạng hóa, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải tiến cơng tác tổ chức máy quản lý, phân cấp chế hút vốn, nâng cấp sở hạ tầng, thúc đẩy hoạt động hỗ trợ, xúc tiến FDI, tăng cường công tác bảo hộ sở hữu 56 với nước vùng Đông Nam Á giới Các điều kiện sở hạ tầng kỹ thuật khác Hải Phòng hệ thống cấp điện, cấp nước sạch, thoát nước thải, xử lý chất thải rắn, tiếp tục quan tâm đầu tư, sẵn sàng phục vụ, đáp ứng nhu cầu sử dụng dân sinh nhà đầu tư đến Hải Phòng Liền kề với mỏ than đá lớn nước, than Quảng Ninh dễ dàng tới Hải Phịng đường biển đường sông Tận dụng lợi này, nhà máy nhiệt điện công suất 1.200MW khởi cơng xây dựng Thủy Ngun,chính thức vào hoạt đông từ năm 2011 với công suất 600MW Một loạt nhà máy nước địa bàn thành phố đầu tư nguồn vốn vay ưu đãi Chính phủ Phần Lan Ngân hàng Thế giới với mạng lưới cấp nước hồn thiện đưa Hải Phịng trở thành địa phương đầu khả cung cấp nước cho nhân dân sở sản xuất, kinh doanh Để thu hút tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư nước đến đầu tư thành phố Trong năm gần đây, thành phố tập trung quy hoạch đầu tư hạ tầng khu công nghiệp, sẵn sàng mặt cho nhà đầu tư để xây dựng nhà máy sản xuất Ngồi khu cơng nghiệp liên doanh với nước ngồi KCN Nomura Hải Phịng (liên doanh với tập đồn Nomura Nhật Bản), KCN Đình Vũ KCN Đồ Sơn, thành phố Hải Phòng quy hoạch tích cực huy động nguồn vốn nước tập trung vốn ngân sách để đầu tư hạ tầng cho khu, cụm công nghiệp khác như: Vĩnh Niệm, Sài Gòn - Hải Phòng, Vinashin-Shinec, Nam Cầu Kiền, Tân Liên, … Năm 2017, thành phố rà soát lại tồn quỹ đất cho phát triển khu cơng nghiệp, loại bỏ số khu cơng nghiệp quy hoạch khơng cịn phù hợp đề xuất Chính phủ xem xét phê duyệt loạt khu công nghiệp quy mô lớn phù hợp với quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2030 Cơ sở hạ tầng xã hội Hải Phòng cải thiện nhằm đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, vui chơi, khám chữa bệnh,… cho khơng người dân thành phố mà cịn cho người dân tỉnh vùng duyên hải Bắc nhà đầu tư nước sống làm việc Hải Phòng Nhiều khách sạn, nhà hàng, khu vui chơi giải trí đầu tư như: làng quốc tế Hướng dương, khu vui chơi giải trí tổng hợp Casino Đồ Sơn, Hịn Dáu Resort, sân golf quốc tế 18 lỗ Đồ Sơn Tại Hải Phịng, có nhiều chi nhánh, văn phịng đại diện hãng tàu lớn đến từ nước giới, hãng hàng không, bảo hiểm, tài chính, ngân 57 hàng, hãng viễn thơng,… Ngành y tế Hải Phòng đầu tư để trở thành trung tâm khám chữa bệnh cho vùng; có 22 bệnh viện với 3.480 giường, chưa kể 24 phòng khám khu vực 217 trạm y tế xã phường với khoảng 1420 giường; triển khai chương trình nâng cao chất lượng khám chữa bệnh chuyên sâu như: ghép thận tự thân, mổ tim hở, hỗ trợ sinh sản phương pháp thụ tinh ống nghiệm… Các trung tâm y tế quận huyện đầu tư xây dựng nâng cấp, đảm bảo chăm sóc sức khoẻ ban đầu cho nhân dân Hải Phòng biết đến trung tâm du lịch lớn nước Ngoài khu du lịch tiếng Cát Bà, khu dự trữ sinh giới UNESCO công nhận vào cuối năm 2004 Đồ Sơn, số thắng cảnh liền kề Hạ Long (Quảng Ninh) Đồng Châu (Thái Bình) tạo nên hệ thống quần thể du lịch khu vực gắn kết với Hải Phòng Hải Phòng coi nơi có nguồn lực lao động dồi dào, có chất lượng có khả huy động lực lượng lao động lớn cung ứng đủ cho nhu cầu sử dụng lao động Thành phố tập trung nhiều trường đại học cao đẳng đào tạo nhân lực cho tỉnh duyên hải Bắc Đại học Hải Phòng, Đại học Hàng Hải, Đại học Y, Đại học Dân lập, Cao đẳng cộng đồng, Viện Nghiên cứu hải sản, Viện Hải dương học, Viện Y học biển hàng chục trường học, trung tâm dạy nghề với nguồn nhân lực dồi dào, có chất lượng chun mơn cao, xếp thứ miền Bắc sau thủ đô Hà Nội đứng thứ nước Đây yếu tố quan trọng mạnh Hải phòng, đứng thứ miền Bắc sau thủ đô Hà nội đứng thứ nước Có đội ngũ cán giỏi thuộc nhiều lĩnh vực ngành then chốt, có đủ nguồn lực để thực nghiệp cơng nghiệp hố - đại hố Người Hải phịng nhanh nhạy với mới, có truyền thống văn minh, lịch sự, có tác phong cơng nghiệp với ngành nghề tinh xảo nguồn lực tiềm ẩn trình phát triển kinh tế - xã hội thành phố Có thể nói điều kiện hạ tầng kỹ thuật xã hội Hải Phòng tương đối phát triển, hệ thống giao thông thuận lợi cảng biển ngày phát triển yếu tố hấp dẫn nhiều nhà đầu tư nước nước đầu tư vào Hải Phịng với mục đích trước hết giảm thiểu chi phí vận chuyển Quan trọng cả, cải cách hành quan cơng quyền 58 thành phố đặc biệt trọng Hải Phòng trở thành địa phương đầu cải cách thủ tục hành nước, tạo mơi trường đầu tư thuận lợi, có mơi trường pháp lý đồng bộ, thơng thống, thủ tục thuận tiện, minh bạch, giảm thiểu thủ tục hành Hàng năm, thành phố chọn chủ đề năm, từ đó, xây dựng ban hành Chương trình hành động Uỷ ban nhân dân thành phố triển khai đến Sở ngành, quận huyện, xã phường Thành phố trọng đến vấn đề nâng cao hiệu lực, hiệu chủ động công tác phối hợp ban, ngành chức thành phố việc hỗ trợ, giải khó khăn, vướng mắc doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế, rõ chức năng, nhiệm vụ, trách nhiệm thời gian giải công việc ban, ngành Những điều kiện tạo cho thành phố có nhiều hội để thu hút vốn từ nhà đầu tư nước Tuy nhiên, từ hạn ché trình bày phần thực trạng bên cho thấy khó khăn thách thức thành phố việc thu hút FDI Bởi vậy, để thu hút tối đa nguồn lực đầu tư từ nước ngồi cần có sách nhằm cố gắng khắc phục hạn chế yếu thành phố 3.2 Định hướng thu hút đầu tư trực tiếp nước Hải Phịng Hải Phịng tỉnh có nhiều tiềm năng, lợi phát triển kinh tế cộng với thơng thống chế, sách thu hút đầu tư, động, sáng tạo lãnh đạo cấp lợi tỉnh thu hút đầu tư Tuy nhiên, sách thu hút đầu tư tỉnh hạn chế, thách thức Vì vậy, thời gian tới tỉnh Hải Phịng tiếp tục hồn thiện tồn diện mơi trường đầu tư theo hướng thơng thống, bình đẳng đảm bảo lợi ích lâu dài cho nhà đầu tư, phấn đấu trì cải thiện số lực cạnh tranh tại, cụ thể sau: Một là, cải thiện chế, sách đầu tư theo hướng tạo thuận lợi cho DN yên tâm đầu tư sản xuất kinh doanh Xây dựng sách thu hút đầu tư hấp dẫn, tạo điều kiện thuận lợi để nhà đầu tư triển khai sản xuất kinh doanh Hỗ trợ tạo điều kiện giảm chi phí đầu tư, kinh doanh, chi phí khơng thức thi thực trình đầu tư địa bàn thành phố như: thực sách, biện pháp nhằm khuyến khích cạnh tranh, kiểm sốt độc quyền, phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế DN số lượng chất lượng lao động, thực sách hỗ trợ tài chính, tín dụng, thuế, đất 59 đai,… để phát triển trường đào tạo, dạy nghề có chất lượng cao Tiếp tục nâng cao hiệu công tác đạo điều hành lãnh đạo cấp gắn với việc đôn đốc sở, ban, ngành, địa phương chủ động công tác xúc tiến, vận động đầu tư Xử lý nghiêm tiêu cực, nhũng nhiễu nhà đầu tư Đề cao tinh thần trách nhiệm cá nhân xử lý công việc quan quản lý nhà nước Hai là, cải thiện chế, sách thu hút đầu tư theo hướng trọng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực Tăng cường thu hút đầu tư vào lĩnh vực đào tạo nghề để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao Trong lĩnh vực đào tạo nguồn nhân lực cần ưu tiên thu hút án thành lập trường đại học, trường dạy nghề để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực Ba là, cải thiện chế, sách thu hút đầu tư theo hướng thu hút dự án đầu tư có hàm lượng cơng nghệ cao, thân thiện với mơi trường Cần chọn lựa dự án có chất lượng, mang tính đột phá để tạo lực sản xuất lớn, mang lại hiệu kinh tế, đóng góp nhiều cho ngân sách Hải Phịng, đặc biệt dự án thuộc lĩnh vực sản xuất công nghiệp, sử dụng công nghệ tiên tiến, thân thiện với môi trường, có tác động tới nâng cao trình độ kỹ thuật người lao động học hỏi kinh nghiệm quản lý, tránh tình trạng dự án đầu tư điểm gia công, khai thác thị trường chỗ Cần tập trung thu hút công ty đa quốc gia có tiềm lực, kinh nghiệm để công ty lại nhà kêu gọi nhà đầu tư khác đối tác họ thường mạnh Bốn là, cải thiện chế, sách thu hút đầu tư theo hướng tạo đột phá sở hạ tầng Kết cấu hạ tầng, đặc biệt giao thông thành phố cịn thấp kém, ngân sách Trung ương cấp hàng năm lại có hạn Do cần có sách để thu hút đầu tư vào lĩnh vực phát triển kết cấu hạ tầng, đặc biệt hạ tầng giao thông Đẩy mạnh đầu tư tư nhân vào lĩnh vực giao thông, xây dựng hạ tầng KCN, CCN khu kinh tế phủ phê duyệt để có quỹ đất thu hút đầu tư Khuyến khích ĐTNN tham gia xây dựng sở hạ tầng kỹ thuật phương thức thích hợp BOT, BT để xây dựng đường cao tốc, đường sắt, bến cảng, viễn thơng nhằm góp phần nâng cấp hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật, đáp ứng yêu cầu tăng trưởng nhanh kinh tế Xác định cải thiện chế, sách thu hút FDI làm cho môi trường đầu tư hấp dẫn để sử dụng triệt để nguồn lực địa phương, khai thác lợi 60 so sánh để tham gia vào phân công lao động phạm vi quốc gia khu vực từ thúc đẩy hội nhập kinh tế quốc tế Cải thiện môi trường đầu tư thực sở có đồng thuận toàn Đảng bộ, toàn nhân dân tỉnh Hải Phịng; có phối hợp ngành, cấp từ TW đến địa phương; có hợp tác sâu, rộng lực lượng thành phố bên ngồi từ tạo đồn kết trí cao để thực thắng lợi nhiệm vụ địa phương 3.3 Mục tiêu thu hút đầu tư trực tiếp nước ngồi Hải Phịng -Tập trung thu hút đầu tư đầu tư vào lĩnh vực xác định mạnh ưu tiên Hải Phịng: nơng nghiệp - thủy hải sản; cơng nghiệp hỗ trợ, dự án có hàm lượng cơng nghệ tri thức cao; dự án sản xuất sản phẩm có lợi cạnh tranh, có khả xuất địa phương; dự án có tỉ suất đầu tư cao, sử dụng đất, cơng nghệ sạch, tiết kiệm lượng, sử dụng lao động có kỹ - Tăng cường vận động, thu hút nguồn vốn dân doanh, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, nguồn hỗ trợ phát triển thức (ODA) phục vụ mục tiêu ưu tiên phát triển hệ thống hạ tầng kinh tế xã hội; phát triển nông nghiệp, nông thôn phát triển nguồn nhân lực - Đẩy mạnh mời gọi đầu tư xây dựng hạ tầng khu, cụm công nghiệp để tạo quỹ đất sạch, làm sở mời gọi nhà đầu tư - Tập trung thu hút nguồn vốn đầu tư cho chương trình, dự án phát triển du lịch, dịch vụ 3.4 Giải pháp hồn thiện chế, sách thu hút đầu tư trực tiếp nước ngồi Hải Phịng 3.4.1 Nhóm giải pháp thuộc thể chế sách, cải cách hành Tiếp tục rà sốt pháp luật, sách đầu tư, kinh doanh để sửa đổi nội dung không đồng bộ, thiếu quán, bổ sung nội dung thiếu loại bỏ điều kiện áp dụng ưu đãi đầu tư không phù hợp với pháp luật hành Tập trung thực tốt chế hỗ trợ, ưu đãi đầu tư thuế, đất đai, lao động …, phát triển sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp; nâng cao công tác hỗ trợ đào tạo tuyển dụng lao động, hướng đến cung ứng lao động chất lượng, có tay nghề đáp ứng nhu cầu sử dụng lao động địa bàn thành phố năm 61 Xây dựng hồn thiện chế, sách khuyến khích đầu tư theo ngành, lĩnh vực phù hợp với quy định Chính phủ; khuyến khích doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế đẩy mạnh việc ứng dụng khoa học, kỹ thuật, đổi công nghệ vào hoạt động sản xuất kinh doanh; xây dựng, đăng ký thương hiệu sản phẩm, góp phần nâng cao hiệu sản xuất kinh doanh, nâng cao lực cạnh tranh thị trường Rà sốt, kiện tồn Ban đạo PCI Tổ giúp việc Ban đạo nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ năm tiếp theo; tổ chức nghiên cứu, học tập kinh nghiệm từ địa phương có số PCI cao để áp dụng thực tiễn cho Thái Nguyên nhằm nâng cao số thấp điểm phát triển số cao điểm 3.4.2 Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực Lao động chất lượng cao điều kiện tiên để thu hút nguồn vốn đầu tư vào ngành sản xuất có giá trị gia tăng cao Cụ thể hoạt động phát triển nguồn nhân lực Hải Phòng cần phải thực theo giải pháp sau: Gắn chiến lược phát triển nhân lực với phát triển Kinh tế xã hội: giải pháp quan trọng, tập trung gắn kết việc xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực gắn với chiến lược phát triển kinh tế, xã hội, cơng nghiệp hóa, đại hóa đất nước, hội nhập kinh tế quốc tế; gắn quy hoạch phát triển nhân lực bộ, ngành, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đồng với chiến lược, kế hoạch phát triển chung địa phương Nên tổ chức điều tra khảo sát nhân lực hiên làm việc nhu cầu nhân lực năm tới ngành kinh tế để có định hướng việc phân bổ nhân lực hợp lý trình độ, cấu ngành nghề phù hợp quy hoạch phát triển nhân lực địa phương giai đoạn Trọng nhân tài xây dựng xã hội học tập: giải pháp quan trọng để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho Hải Phòng coi trọng việc phát hiện, bồi dưỡng, sử dụng hợp lý nguồn nhân lực, trọng dụng nhân tài nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phải gắn với phát triển xã hội học tập Cụ thể, tiến hành phát hiện, bồi dưỡng, tuyển dụng, trọng dụng nhân lực chất lượng cao, nhân tài, phải vừa khai thác chất xám họ nghiên cứu, chế tạo, ứng dụng thành nghiên cứu, vừa khuyến khích họ tranh thủ học tập, nâng cao trình độ chun mơn, kỹ năng; từ đó, xây dựng đội ngũ cán đầu ngành, chuyên gia giỏi lĩnh vực, tổ chức, doanh nghiệp Bên cạnh đó, phương châm học tập suốt đời phải làm cho lao động thấu hiểu, tự giác, chủ động học tập; tạo điều kiện cho người lao động học tập, 62 bồi dưỡng thường xuyên Đồng thời, thông qua hình thức đào tạo khơng quy, tạo điều kiện để người lao động giao lưu, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm, cập nhật kiến thức kỹ thuật công nghệ trung tâm đào tạo nước giới Cải thiện thông tin thị trường lao động: cần nhanh chóng hồn thiện để đưa vào vận hành Hệ thống thông tin dự báo nhu cầu nhân lực quốc gia; kết nối với trung tâm dự báo thông tin cung, cầu nhân lực ngành, tỉnh/thành phố Đầu tư nguồn lực xây dựng sở liệu cách đầy đủ, xác, khách quan minh bạch, tiến hành cung cấp kịp thời cho người lao động học sinh sinh viên thông tin đào tạo, nhân lực, việc làm chiến lược, quy hoạch phát triển nhân lực địa phương Mở rộng hợp tác quốc tế: nghiên cứu mơ hình kinh nghiệm đào tạo phát triển nhân lực trình độ cao thành cơng nước Mỹ, Nhật Bản, CHLB Đức, Hàn Quốc… Tạo điều kiện cho sở đào tạo, sở sử dụng lao động nhân lực trình độ cao tham gia giao lưu, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực Ký kết hợp tác sở đào tạo, bồi dưỡng địa phương với sở đào tạo uy tín Việt Nam nước tiên tiến việc đào tạo, phát triển nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho Hải Phòng Đây chiến lược quan trọng lâu dài để hình thành phát triển bền vững đội ngũ nhân lực chất lượng cao, đáp ứng u cầu cơng nghiệp hóa, đại hóa hội nhập quốc tế địa phương nói riêng đất nước nói chung 3.4.3 Cơ sở hạ tầng Các nhà đầu tư nước bỏ vốn vào đầu tư nơi đó, điều họ quan tâm sở hạ tầng nơi Trong năm qua, việc xây dựng phát triển sở hạ tầng Hải Phòng đạt số thành công bước đầu, bước mang lại cho địa phương mặt Tuy nhiên, sở hạ tầng kỹ thuật chưa đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế Các lĩnh vực đầu tư kết cấu hạ tầng kỹ thuật cần nguồn vốn đầu tư lớn, thời gian thu hồi vốn chậm, tư nhân thường không muốn đầu tư vào lĩnh vực Do nguồn ngân sách hạn hẹp, không đủ đầu tư cho việc xây dựng sở hạ tầng đồng tồn diện nên Hải Phịng phải tính tốn cân nhắc để đưa giải pháp linh hoạt tạo 63 môi trường thuận lợi cho việc thu hút FDI đầu tư vào lĩnh vực Để đáp ứng nhu cầu vốn lớn cho xây dựng kết cấu hạ tầng, cần sử dụng hình thức BOT, khuyến khích doanh nghiệp FDI đầu tư vốn, xây dựng, vận hành, bảo dưỡng kinh doanh thời gian, sau chuyển giao cho địa phương Trong thời gian xây dựng kinh doanh, doanh nghiệp miễn giảm loại thuế 3.4.4 Nỗ lực cải cách hành Thực đơn giản hóa thủ tục hành tiết kiệm thời gian, kinh phí từ thủ tục hành chính; rà sốt, bãi bỏ thủ tục hành khơng cần thiết, gây phiền hà cho doanh nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn Thời gian qua, thủ tục hành quan, đơn vị thuộc Bộ cơng khai hố tiếp tục điều chỉnh theo hướng ngày đơn giản, dễ tiếp cận không phân biệt đối xử thành phần kinh tế UBND Thành phố Hải Phòng cần phải đổi thủ tục, quy trình đăng ký, thẩm định quản lý đầu tư sau cấp giấy phép với phương châm trân trọng, hỗ trợ không gây phiền hà cho nhà đầu tư Hàng tháng, thường trực UBND thành phố chủ trì giao ban với chủ dự án đầu tư, Ban quản lý khu công nghiệp nhằm tháo gỡ kịp thời khó khăn cho dự án; định chủ trương, biện pháp hỗ trợ để kịp thời thu hút dự án thực quản lý sau cấp giấy chứng nhận đầu tư Khi lựa chọn đối tác đầu tư nước cần quan tâm đến lực tài chủ đầu tư để thực tốt dự án đầu tư Xây dựng quy chế, quy trình phối hợp thực ban ngành đối tượng liên quan Có biện pháp xử lý mạnh mẽ, kiên với quan, cá nhân gây phiền nhiễu, làm chậm tiến độ giải phóng mặt Đồng thời có sách ưu tiên với hộ gia đình bị thu hồi đất giải phóng mặt ưu tiên xếp việc làm để đảm bảo thu nhập ổn định Nâng cao lực, trách nhiệm quan thẩm định, xét duyệt đầu tư, đảm bảo dự án duyệt có chất lượng cao thực yêu cầu chủ trương thu hút FDI Tăng cường cơng tác kiểm tốn quản lý nhà nước Tiến hành đánh giá hiệu thu hút đầu tư Thực quy định chế độ kiểm tra, giám sát quan quản lý nhà nước hoạt động doanh nghiệp FDI theo hướng đơn giản hố, khơng chồng chéo pháp luật có hiệu Đồng thời, tạo điều điện cho Trung tâm tư vấn xúc tiến đầu tư Hải 64 Phòng làm dịch vụ tư vấn đầu tư, thiết kế dự án phục vụ cho việc thu hút dự án FDI, tư vấn tìm kiếm đối tác, triển khai thủ tục dự án duyệt trình thực dự án Củng cố tổ chức, cụ thể hóa chức nhiệm vụ, đối phương thức kiểm soát, quản lý, trang bị phương tiện cần thiết để nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước quan như: Cục thuế, sở Kế hoạch Đầu tư 3.4.5 Đẩy mạnh chương trình quảng bá xúc tiến đầu tư Đẩy mạnh xúc tiến đầu tư giải pháp quan trọng nhằm tăng cường thu hút thúc đẩy tăng trưởng, phát triển doanh nghiệp FDI Hải Phòng Để đạt hiệu cao, công tác xúc tiến đầu tư đề xuất giải pháp cụ thể sau: - Đẩy mạnh hoạt động Trung tâm xúc tiến đầu tư.Tập trung nguồn lực, đẩy mạnh hoạt động Trung tâm xúc tiến đầu tư cho phép chun mơn hóa, chun nghiệp hóa hoạt động đầu tư Đẩy mạnh hoạt động Trung tâm xúc tiến đầu tư giúp cho thu hút thúc đẩy tăng trưởng phát triển FDI bước cao theo hướng chuyên nghiệp hóa Trung tâm xúc tiến đầu tư tác nhân quan trọng cho phát triển hoạt động cung ứng theo chuỗi giá trị gắn với phát triển doanh nghiệp FDI - Giới thiệu, tuyên truyền quảng bá hình ảnh giải pháp quan trọng việc xúc tiến đầu tư Hải Phịng cần tiếp tục trì tun truyền, giới thiệu môi trường đầu tư, kinh tế - xã hội Hải Phịng phương tiện thơng tin đại chúng, trang Website: Website Uỷ ban nhân dân thành phố Hải Phòng, Sở Kế hoạch Đầu tư, Ban Quản lý khu công nghiệp, Sở Công Thương, báo, tạp chí địa phương - Lĩnh vực ưu tiên xúc tiến đầu tư: Khi xúc tiến đầu tư cần ưu tiên kêu gọi đầu tư vào lĩnh vực công nghệ cao, sản xuất sạch, ô nhiễm môi trường, dự án lớn Công nghệ cao từ công ty xuyên quốc gia, từ lĩnh vực giáo dục đào tạo, nghiên cứu phát triển -Tăng cường quy mô, chất lượng tiếp thị, xúc tiến đầu tư nước ngoài, phát triển mạnh mẽ mạng lưới cộng tác viên trong, nước, cá nhân tổ chức Việt Kiều nước ngoài, văn phòng đại diện, sứ quán nước ta nước ngồi 65 Tích cực khai thác giúp đỡ quan trung ương để tiếp cận, hợp tác với tổ chức xúc tiến đầu tư nước quốc tế để thu hút FDI - Thiết lập quan hệ với quan quản lý nhà nước đầu tư số nước để trao đổi thông tin kinh nghiệm Tăng cường tiếp xúc với công ty tư vấn pháp luật, dịch vụ đầu tư quốc tế để có nguồn thơng tin hỗ trợ cơng tác xây dựng sách vận động thu hút đầu tư - Chủ động tiếp cận với doanh nghiệp lớn, tập đoàn đa quốc gia thu hút FDI, xây dựng sách biện pháp ưu đãi để kêu gọi đầu tư nước ngồi theo danh mục dự án, nhóm ngành, lĩnh vực đầu tư - Việc xúc tiến đầu tư xuất cần thực đa dạng hoá, đa phương hố Tích cực xúc tiến, tìm kiếm đối tác đầu tư theo khu vực châu Âu, Bắc Âu, Nhật Nga, thị trường lớn - Hàng năm, dành phần kinh phí cho tổ chức xúc tiến thương mại đầu tư thông qua hoạt động hội chợ, hội thảo, tiếp thị hàng hoá xuất nhằm khai thác thị trường tìm đối tác nước Tổ chức hội chợ hàng năm, mời nhà đầu tư nước ngồi đến thăm Hải Phịng, qua giới thiệu cho họ hội đầu tư - Phát triển du lịch, thu hút khách du lịch Quốc tế đến với Hải Phòng Trong số du khách đến Hải Phịng có nhà đầu tư, họ vừa kết hợp du lịch với việc tìm hội đầu tư Trong vận động thu hút đầu tư cần kết hợp dự án lớn, vừa nhỏ, công nghệ đại, sử dụng nhiều lao động cách phù hợp với đặc thù Hải Phòng khả đối tác 3.3.6 Một số giải pháp khác Tạo lập môi trường kinh doanh ổn định, cải thiện môi trường đầu tư, đa dạng hố hình thức thu hút đầu tư Đây giải pháp bền vững, lâu dài để thu hút đầu tư, kể FDI đầu tư nước Cần thực cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa thủ tục đầu tư, xây dựng, thúc đẩy nhanh việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh bao gồm: phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng “cứng” “mềm”, trì số lực cạnh tranh PCI nhóm dẫn đầu Như biết để thu hút đầu tư trực tiếp nước việc tạo lập mơi trường kinh doanh ổn định,cải thiện mơi trường đầu tư, đa 66 dạng hóa hình thức đầu tư Hải Phịng có ý nghĩa quan trọng Muốn cần phải tạo lập môi trường kinh doanh ổn định, bình đẳng thành phần kinh tế, cụ thể là: - Đẩy mạnh tuyên truyền văn pháp luật thuế, tài chính, ngân hàng Trên sở khuyến khích hình thức đầu tư trực tiếp nước để khai thác thêm kênh thu hút đầu tư Thúc đẩy phát triển chuyển giao công nghệ mới, công nghệ cao Chú trọng phát triển hệ thống thị trường tài chính, bất động sản, lao động dịch vụ khoa học công nghệ nhằm tăng tính hấp dẫn mơi trường đầu tư Cần tổ chức đánh giá tổng kết cách tồn diện hình thức đầu tư áp dụng thời gian qua Trên sở xác định rõ loại hình thức đầu tư nào, loại đối tác cần ưu tiên khuyến khích thu hút tiêu chuẩn tối thiểu cần thiết doanh nghiệp Việt Nam tham gia dự án đầu tư.Bên cạnh đó, tăng cường cơng tác quản lý nhà nước hoạt động đầu tư sau cấp phép Đặc biệt, cần tăng cường hiệu lực hiệu chế phối hợp sở, ban, ngành với UBND cấp huyện, thị, tỉnh công tác quản lý, giám sát, tra, kiểm tra dự án đầu tư FDI Từ đó, ngăn chặn tình trạng dự án cấp phép đầu tư không triển khai thực hiện, ngăn chặn xử lý kịp thời vi phạm về: tiến độ thực dự án, việc tuân thủ quy định pháp luật lao động, môi trường, thuế nghĩa vụ tài chính, đảm bảo an ninh trật tự trường dự án Tăng cường trao đổi học hỏi kinh nghiệm cải thiện môi trường đầu tư với địa phương Để công tác cải thiện môi trường đầu tư Hải Phịng thực có hiệu quả, lãnh đạo địa phương cần sử dụng tư vấn chuyên nghiệp, học hỏi kinh nghiệm địa phương khác nâng cao kỹ tham gia hợp tác đầu tư, cách thức thu hút doanh nghiệp đầu tư Để cải thiện mơi trường đầu tư vào Hải Phịng, thúc đẩy phát triển thành phần kinh tế, cần áp dụng khuyến nghị sách nhà nghiên cứu đưa Các sách ý quản lý hoạt động đầu tư hỗ trợ đầu tư để tạo điều kiện thuận lợi thu hút vốn đầu tư phục vụ phát triển kinh tế, xã hội địa phương Với giải pháp nêu thực tốt tạo mơi trường đầu tư thơng thống, hấp dẫn có tính cạnh tranh Hải Phịng có điều kiện thu hút nhiều nguồn vốn đầu tư, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội Hải Phòng 67 KẾT LUẬN Thu hút đầu tư trực tiếp nước hướng đến thành công nhiều quốc gia giới tiến trình cơng nghiệp hóa đại hóa trở nên khơng cịn xa lạ quốc gia phát triển, điều kiện hội nhập kinh tế ngày mạnh mẽ Thực tế cho thấy, Hải Phòng địa phương có nhiều ưu đãi, có khả cạnh tranh thu hút đầu tư trực tiếp nước cao với địa phương khác nước Với kết đạt được, Hải Phịng có nhiều tiềm phát triển kinh tế, thu hút lượng lớn nguốn vốn FDI Luận văn thực số nhiệm vụ chủ yếu sau: Một là, đề tài tìm hiểu vấn đề lý luận liên quan đến đầu tư trực tiếp nước ngồi Trong Luận văn nghiên cứu vấn đề như: Khái niệm vai trị thu hút FDI; tìm hiểu chế, sách thu hút FDI vào địa phương; Cơ chế, sách thu hút đầu tư trực tiếp nước số địa phương học kinh nghiệm cho Hải Phòng Hai là, đề tài tìm hiểu thực trạng cơng tác thu hút đầu tư trực tiếp nước ngồi vào Khu cơng nghiệp địa bàn Hải Phịng Trong luận văn nghiên cứu đặc điểm địa bàn nghiên cứu (Thành phố Hải Phịng); Thực trạng sách thu hút đầu tư trực tiếp nước ngồi vào Thành phố Hải Phịng, cụ thể nghiên cứu chế sách mà thành phố Hải Phòng đưa nhằm thu hút đầu tư như: Cải thiện môi trường pháp lý, tạo dựng mơi trường cạnh tranh minh bạch bình đẳng; Cải cách thủ tục hành nâng cao hiệu quản lý nhà nước; Phát triển hệ thống sở hạ tầng, kỹ thuật; Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; Mở rộng quan hệ kinh tế đối ngoại, tăng cường xúc tiến đầu tư Cơ chế sách thu hút FDI Hải Phòng thời gian qua đạt kết định hạn chế, tồn cần khắc phục Ba là, đề tài đưa kiến nghị giải pháp nhằm nâng thu hút FDI vào Hải Phòng thời gian tới như: Nhóm giải pháp thuộc thể chế sách, cải cách hành chính; Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; Cơ sở hạ tầng; Nỗ lực cải cách hành chính; Đẩy mạnh chương trình quảng bá xúc tiến đầu tư; Một số giải pháp khác 68 Do nhận thức hạn chế nên việc luận văn tác giả khó tránh khỏi thiếu sót nội dung hình thức Rất mong q thầy góp ý sửa để luận văn hoàn thiện 69 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Nguyễn Thị Anh (2013), Nghiên cứu định lượng nhân tố ảnh hưởng đến việc thu hút đầu tư trực tiếp nước tỉnh thành Việt Nam giai đoạn nay, Tạp chí Kinh tế Đối ngoại - Trường Đại học Ngoại thương Hà Nội, số 4, tr 54 Mai Thế Cường (2005) Phương pháp Marketing tiếp cận thu hút FDI, Đại học Kinh tế Quốc dân Vũ Cao Đàm (2008), Giáo trình phương pháp luận nghiên cứu khoa học, NXB giới, Hà Nội Nguyễn Thị Hường (2010), Kinh doanh quốc tế, NXB Thống kê Hà Nội Nguyễn Thị Hường (2009), Quản trị dự án doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài- FDI, NXB Thống kê, Hà Nội Đinh Phi Hổ (2011), Các yếu tố ảnh hưởng đến hài lịng doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước dịch vụ hỗ trợ thuế (Trường hợp nghiên cứu điển hình Đồng Nai), Tạp trí phát triển kinh tế, số 244 Lý Hoàng Nam (2013), Các yếu tố tác động tới đầu tư trực tiếp nước vào nước phát triển bối cảnh khủng hoảng tài chính, suy thối kinh tế toàn cầu khuyến nghị cho Việt Nam, Đại học Ngoại thương Hà Nội Nguyễn Bạch Nguyệt (2007), Giáo trình kinh tế đầu tư, NXB Đại học Kinh tế quốc dân Phí Văn Mạnh (2012), Tăng cường thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước (FDI) vào tỉnh Nghệ An, Đại học Kinh tế Quốc dân 10 Võ Đại Lược (2015), Các khu công nghiệp Việt Nam – trạng vấn đề, International Knowledge Sharing Seminar – Economic Coorperation Between Vietnam and Korea in the Post – FTA era 11 Hà Thanh Vệ (2006), Thu hút sử dụng vốn đầu tư trực tiếp nước địa bàn duyên hải miền Trung, Đại học Kinh tế Quốc dân 12 Sở Kế hoạch Đầu tư Hải Phòng (2018), Danh mục dự án đầu tư chủ yếu địa bàn năm 2018, Hải Phòng 70 13 Nguyễn Thanh Toàn (2010), Các nhân tố tác động đến việc thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước vào địa phương Việt Nam, Tạp chí Khoa học Cơng nghệ, Đại học Đà Nẵng, số 5(40) - 2010 14 Trường Đại học luật Hà Nội (2008), Giáo trình quan hệ kinh tế quốc tế, NXB CAND, Hà Nội 15 Nguyen Ngoc Anh and Nguyen Thang (2007), Foreign direct investment in Vietnam: An overview and analysis the determinants of spatial distribution across provinces, MPRA Paper No 1921 16 www.mpi.gov.vn 17 https://thuonghieucongluan.com.vn/chi-so-pci-2017-vinh-phuc-rot-khoi-top-10a48901.html 18 http://org.pcivietnam.vn/ ... trương Hải Phịng cần phải có chế, sách để thu hút FDI phù hợp Với mục tiêu tìm hiểu chế, sách thu hút FDI địa phương đề xuất biện pháp thu hút FDI vào thành phố Hải Phòng tác giả chọn đề tài: ? ?Cơ chế. .. hạn chế 52 CHƯƠNG 55 iv HỒN THIỆN CƠ CHẾ, CHÍNH SÁCH THU HÚT FDI VÀO HẢI PHÒNG 55 3.1 Bối cảnh Hải Phòng đối việc thu hút FDI 55 3.2 Định hướng thu hút. .. rõ sở lý luận chế sách thu hút FDI vào địa phương; - Phân tích, đánh giá thực trạng chế sách thu hút đầu tư trực tiếp nước ngồi vào Hải Phịng; rõ vấn đề chế sách thu hút FDI Hải Phòng - Đề xuất