Trờng THCS Long Sơn Giáo án Đại số Ngày soạn: 15/8/2009 Ngày giảng: 17/8/2009 Tập HợP q số hữu tỉ I Mục tiêu: - Học sinh hiểu đợc khái niệm số hữu tỉ, cách biểu diễn số hữu tỉ trục số, so sánh số hữu tỉ bớc đầu nhận biết đợc mối quan hệ tập hỵp sè: N  Z  Q - BiÕt biĨu diễn số hữu tỉ trục số, biết so sánh số hữu tỉ II Chuẩn bị : Giáo viên : b¶ng phơ, thíc chia kho¶ng Häc sinh : thớc chi khoảng III Hoạt động dạy học: 1.ổn định lớp (1') Kiểm tra cũ:(4') Tìm tử mẫu phân số thiếu:(4học sinh ) 15     1 b)  0,5    10 19 38 d)    7  a)  c)   Bài mới: Hoạt động thày trò GV: Các phân số cách viết khác số, số số hữu tỉ Gv: Các số 3; -0,5; 0; có hữu tỉ không Nội dung Số hữu tỉ :(10') VD: số hữu tỉ a b) Số hữu tỉ đợc viết dới dạng (a, b b a) Các số 3; -0,5; 0; Hs: Gv: số hữu tỉ viết dạng TQ nh thÕ nµo Hs: - Cho häc sinh lµm ?1; ?  Z ; b 0 ) c) KÝ hiệu tập hợp số hữu tỉ Q Gv: Quan hƯ N, Z, Q nh thÕ nµo ? Hs: - Cho häc sinh lµm BT1(7) - y/c lµm ?3 GV: Tơng tự số nguyên ta biểu diễn đợc số hữu tỉ trục số (GV nêu bớc) -các bớc bảng phụ Biểu diễn số hữu tỉ trục số: Hs: B1: Chia đoạn thẳng đv 4, lấy đoạn *Nhấn mạnh phải đa phân số mẫu số dơng làm đv mới, - y/c HS biĨu diƠn trªn trơc sè  * VD: BiĨu diƠn B2: Sè Hs: - GV treo b¶ng phơ nd:BT2(SBT-3) míi Ta cã: -1 5/4 đv cũ nằm bên phải 0, cách đv VD2:Biểu diễn -Y/c làm ?4 Gv: Cách so sánh số hữu tỉ Hs: -VD cho học sinh đọc SGK Gv: Thế số hữu tỉ âm, dơng Hs: - Y/c học sinh làm ?5 trục số trôc sè     3 -2/3 So sánh hai số hữu tỉ:(10') Giáo viên giảng dạy: Hoàng Đình Triệu Trang Năm học : 2009 - 2010 Trờng THCS Long Sơn Giáo án Đại số a) VD: S2 -0,6 giải (SGK) b) Cách so sánh: Viết số hữu tỉ mẫu dơng Củng cố: Dạng phân số Cách biểu diễn Cách so sánh - Y/c học sinh làm BT2(7), HS tự làm, a) hớng dẫn rút gọn phân số - Y/c học sinh làm BT3(7): + Đa mẫu dơng + Quy đồng Dặn dò - Làm BT; 1; 2; 3; 4; (tr8-SBT) 1 1 1  vµ 0  1000 1000  181818  18 d)  313131 31 - HD : BT8: a) V Rót kinh nghƯm …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… Tn: Ngày soạn: Ngày dạy: Tiết cộng, trừ số hữu tỉ I Mục tiêu: - Học sinh nẵm vững quy tắc cộng trừ số hữu tỉ , hiểu quy tắc chun vÕ tËp sè h÷u tØ - Cã kỹ làm phép tính cộng trừ số hữu tỉ nhanh - Có kỹ áp dụng quy tắc chuyển vế II Chuẩn bị : Giáo viên : bảng phụ Học sinh : III Hoạt động dạy học: ổn định lớp (1') Kiểm tra cũ:(4') Học sinh 1: Nêu quy tắc cộng trừ ph©n sè häc ë líp 6(cïng mÉu)? Häc sinh 2: Nêu quy tắc cộng trừ phân số không mẫu? Học sinh 3: Phát biểu quy tắc chuyển vế? Bài mới: Hoạt động thày trò BT: x=- 0,5, y = Néi dung Céng trõ hai sè h÷u tØ (10') a) QT:  TÝnh x + y; x - y - Giáo viên chốt: Gv:Viết số hữu tỉ PS mẫu dơng Hs: Gv:Vận dơng t/c c¸c phÐp to¸n nh Z Hs: GV: gọi học sinh lên bảng , em tính phần Giáo viên giảng dạy: Hoàng Đình Triệu Trang a b ;y m m a b a b x y   m m m a b a b x y m m m x= Năm học : 2009 - 2010 Trờng THCS Long Sơn Giáo án Đại số Hs: - GV: cho HS nhận xÐt -Y/c häc sinh lµm ?1 Hs: b)VD: TÝnh   49 12  37     21 21 21  12   3           4 4 ?1 Gv:Phát biểu quy tắc chuyển vế ®· häc ë líp  líp Hs: Gv: Y/c học sinh nêu cách tìm x, sở cách làm Hs: Quy tắc chuyển vế: (10') a) QT: (sgk) x + y =z  x=z-y b) VD: Tìm x biết Gv:Y/c học sinh lên bảng làm ?2  Chó ý:  x   x x 3  x  16  x 21 ?2 c) Chó ý (SGK ) Củng cố: - Giáo viên cho học sinh nêu lại kiến thức bài: + Quy tắc céng trõ h÷u tØ (ViÕt sè h÷u tØ cïng mÉu dơng, cộng trừ phân số mẫu dơng) + Qui tắc chuyển vế - Làm BT 6a,b; 7a; HD BT 8d: Mở dấu ngoặc HD BT 9c:   x                   x  3        8    Dặn dò - Về nhµ lµm BT 6c, BT 2b; BT 8c,d; BT 9c,d; BT 10: Lu ý tÝnh chÝnh x¸c Rót kinh nghệm Tuần: Ngày soạn: Ngày dạy: Tiết Nhân chia số hữu tỉ I Mục tiêu: Giáo viên giảng dạy: Hoàng Đình Triệu Trang Năm học : 2009 - 2010 Trờng THCS Long Sơn Giáo án Đại số - Học sinh nắm vững qui tắc nhân chia số hữu tỉ , hiểu khái niƯm tØ sè cđa sè h÷u tØ - Có kỹ nhân chia số hữu tỉ nhanh - Rèn thái độ cẩn thận, xác, trình bày khoa học II Chuẩn bị: - Thày: Bảng phụ với nội dung tính chất số hữu tỉ (đối với phép nhân) - Trò: III Tiến trình giảng: 1.ổn định lớp (1') Kiểm tra cũ: (7') - Thùc hiÖn phÐp tÝnh: 3  2 * Häc sinh 2: b)  0, :     3 * Häc sinh 1: a) Bài mới: Hoạt động thày trò -Qua việc kiểm tra cũ giáo viên đa câu hỏi: GV: Nêu cách nhân chia số hữu tØ HS: Gv: LËp c«ng thøc tÝnh x, y +Các tính chất phép nhân với số nguyên thoả mÃn phép nhân số hữu tỉ Hs: Gv: Nêu tính chất phép nhân số hữu tỉ Hs: - Giáo viên treo bảng phụ Hs: Gv: Nêu công thức tính x:y Hs: Gv: Yêu cầu học sinh làm ? theo nhóm Nội dung Nhân hai sè h÷u tØ (5') a c b d a c a.c x y   b d b.d Víi x  ; y  *C¸c tÝnh chÊt : + Giao hoán: x.y = y.x + Kết hợp: (x.y).z = x.(y.z) + Ph©n phèi: x.(y + z) = x.y + x.z + Nh©n víi 1: x.1 = x Chia hai sè h÷u tØ (10') Hs: a c (y 0) b d a c a d a.d x: y  :   b d b c b.c Với x ; y Gv: Giáo viên nêu chó ý ?: TÝnh a) Hs:   35  3,5       10  7.( 7)  49    2.5 10 5 5 1 b) : (  2)   23 23 46 Gv:So s¸nh sù kh¸c tỉ số hai số với phân số * Chó ý: SGK * VÝ dơ: TØ sè cđa hai số -5,12 10,25 5,12 10, 25 -5,12:10,25 -TØ sè cđa hai sè h÷u tØ x y (y 0) x:y hay Giáo viên giảng dạy: Hoàng Đình Triệu Trang x y Năm học : 2009 - 2010 Trờng THCS Long Sơn Giáo án Đại số Củng cố: - Y/c học sinh lµm BT: 11; 12; 13; 14 (tr12) BT 11: Tính (4 học sinh lên bảng làm) 21  2.21  1.3     7.8 1.4  15 24  15  15 6.( 15) 3.( 3)  b)0, 24      100 25 25.4 5.2 10  (  2).(  7) 2.7  7 c )( 2)       ( 2) 12 12  12   ( 3).1 (  1).1    d)     :6   25 25.6 25.2 50  25  a) BT 12: a) 5 5  16 4 b) 5 5  :4 16 BT 13 : TÝnh (4 häc sinh lên bảng làm) 12 25    5    ( 12) ( 25)  ( 3).( 12).( 25)  4.5.6  1.3.5  15   1.1.2  38       21    38    21 ( 2).( 38).( 7).( 3) 2.38.7.3   21.4.8 21.4.8 1.19.1.1 19   1.2.4 a) b)( 2) BT 14: Giáo viên treo bảng phụ néi dung bµi 14 tr 12: 1 32 x : -8 x : 1 = 256 = 1 : = 16 = x -2 1 128 - Học sinh thảo luận theo nhóm, nhóm thi đua Dặn dò - Học theo SGK - Làm BT: 15; 16 (tr13); BT: 16 (tr5 - SBT) Häc sinh kh¸: 22; 23 (tr7-SBT) HD BT5: 4.(- 25) + 10: (- 2) = -100 + (-5) = -105 HD BT56: áp dụng tính chất phép nhân phân phối với phép cộng thực phép toán ngoặc  2 3  1 4   :    :   7  7               :    V Rút kinh nghệm Giáo viên giảng dạy: Hoàng Đình Triệu Trang Năm học : 2009 - 2010 Trờng THCS Long Sơn Giáo án Đại số Tuần: Ngày soạn: Ngày dạy: Tiết giá trị tuyệt đối số hữu tØ céng, trõ, nh©n, chia sè thËp ph©n I Mơc tiêu: - Học sinh hiểu khái niệm giá trị tuyệt đối số hữu tỉ - Xác định đợc giá trị tuyệt đối số hữu tỉ , có kỹ cộng, trừ, nhân, chia số thập ph©n - Cã ý thøc vËn dơng tÝnh chÊt phép toán số hữu tỉ để tính toán hợp lý II Chuẩn bị: - Thày: Phiếu học tập nội dung ?1 (SGK ) Bảng phụ tập 19 - Tr 15 SGK III Tiến trình giảng: 1.ổn định lớp (1') Kiểm tra cũ: (6') - Thùc hiÖn phÐp tÝnh: 4  4 3  * Häc sinh 2: b)   0,   0,   5 4  * Häc sinh 1: a) Bµi mới: Hoạt động thày trò Nội dung Giá trị tuyệt đối số hữu tỉ (10') GvNêu khái niệm giá trị tuyệt đối số nguyên? ?4 Hs: Gv: phát phiếu học tập nội dung ?4 Điền vào ô trống Hs: a x = 3,5 x 3,5 3,5 Gv HÃy thảo luận nhãm Hs: 4 4 nÕu x = th× x Gv: Các nhóm trình bày làm nhãm m×nh 7 Hs: b NÕu x > x x _ Giáo viên ghi tổng quát nÕu x = th× x = nÕu x < th× x  x Gv LÊy vÝ dơ Hs: * Ta cã: x = * NhËn xÐt: Gi¸o viên giảng dạy: Hoàng Đình Triệu Trang x x > -x x < Năm học : 2009 - 2010 Trờng THCS Long Sơn Giáo án Đại số x Gv:Yêu cầu học sinh làm ?2 Hs: x  Q ta cã x  x x x ?2: Tìm x biết Gv: uốn nắn sử ch÷a sai xãt 1 1  1  x        v×   7  7 1 1 b) x   x   vi  7 7 1  1 c ) x   x       5  5 1 3 vi   5 d ) x 0  x  0 a) x Hs: - Giáo viên cho số thập phân Gv:Khi thực phép toán ngời ta làm nh ? Hs: Gv: ta làm tơng tự số nguyên Hs: Gv: HÃy thảo luận nhóm ?3 Hs: - Giáo viên chốt kq Cộng, trrừ, nhân, chia số thập phân (15') - Số thập phân số viết dới dạng mẫu phân số thập ph©n * VÝ dơ: a) (-1,13) + (-0,264) = -(  1,13   0, 264 ) = -(1,13+0,64) = -1,394 b) (-0,408):(-0,34) = + (  0, 408 :  0,34 ) = (0,408:0,34) = 1,2 ?3: TÝnh a) -3,116 + 0,263 = -(  3,16  0, 263 ) = -(3,116- 0,263) = -2,853 b) (-3,7).(-2,16) = +(  3,  2,16 ) = 3,7.2,16 = 7,992 Cđng cè: - Y/c häc sinh lµm BT: 18; 19; 20 (tr15) BT 18: häc sinh lên bảng làm a) -5,17 - 0,469 c) (-5,17).(-3,1) = -(5,17+0,469) = +(5,17.3,1) = -5,693 = 16,027 b) -2,05 + 1,73 d) (-9,18): 4,25 = -(2,05 - 1,73) = -(9,18:4,25) = -0,32 =-2,16 BT 19: Giáo viên đa bảng phụ tập 19, học sinh thảo luận theo nhóm BT 20: Th¶o luËn theo nhãm: a) 6,3 + (-3,7) + 2,4+(-0,3) c) 2,9 + 3,7 +(-4,2) + (-2,9) + 4,2 = (6,3+ 2,4) - (3,7+ 0,3) =  2,9  (  2,9)    ( 4, 2)  3,   3, = 8,7 - = 4,7 = + + 3,7 =3,7 b) (-4,9) + 5,5 + 4,9 + (-5,5) d) (-6,5).2,8 + 2,8.(-3,5) =  ( 4,9)  4,9   5,5  ( 5,5)  = 2,8  ( 6,5)  ( 3,5) Giáo viên giảng dạy: Hoàng Đình Triệu Trang Năm học : 2009 - 2010 Trờng THCS Long Sơn Giáo án Đại số =0+0=0 = 2,8 (-10) = - 28 Dặn dò - Làm tËp 1- tr 15 SGK , bµi tËp 25; 27; 28 - tr7;8 SBT - Học sinh làm thêm bµi tËp 32; 33 - tr SBT HD BT32: Tìm giá trị lớn nhất: A = 0,5 - x  3,5 v× x  3,5  suy A lín nhÊt x  3,5 nhá nhÊt  x = 3,5 A lín nhÊt b»ng 0,5 x = 3,5 V Rót kinh nghƯm …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… KÝ dut Nội dung: Hình thức: Kiến nghị: Tuần: Ngày soạn: Ngày dạy: Tiết luyện tập I Mục tiêu: - Củng cố quy tắc xác định giá trị tuyệt đối số hữu tỉ - Rèn kỹ so sánh số hữu tỉ, tính giá trị biểu thức, tìm x - Phát triển t học sinh qua dạng toán tìm giá trị lớn nhất, giá trị nhỏ biểu thức II Chuẩn bị: - Máy tính bỏ túi III Tiến trình giảng: ổn định lớp Kiểm tra cũ: * Học sinh 1: Nêu công thức tính giá trị tuyệt đối số hữu tỉ x - Chữa câu a, b tập 24- tr7 SBT * Học sinh 2: Chữa tập 27a,c - tr8 SBT : - TÝnh nhanh: a)   3,8    ( 5, 7)  (3,8)  c)  ( 9,6)  (4,5)   (9, 6)  ( 1,5) Luyện tập : Hoạt động thày trò Gv:Yêu cầu học sinh đọc đề Hs: Gv: Nêu quy tắc phá ngoặc Hs: Giáo viên giảng dạy: Hoàng Đình Triệu Nội dung Bài tập 28 (tr8 - SBT ) a) A= (3,1- 2,5)- (-2,5+ 3,1) = 3,1- 2,5+ 2,5- 3,1 =0 c) C= -(251.3+ 281)+ 3.251- (1- 281) =-251.3- 281+251.3- 1+ 281 = -251.3+ 251.3- 281+ 281-1 Trang Năm học : 2009 - 2010 Trờng THCS Long Sơn Giáo án Đại số =-1 Bài tập 29 (tr8 - SBT ) Gv: Yêu cầu học sinh đọc đề 29 Hs: Gv: Nếu a 1,5 tìm a Hs: Gv: Bài toán có trêng hỵp Hs: a 1,5  a 5 * NÕu a= 1,5; b= -0,5 M= 1,5+ 2.1,5 (-0,75)+ 0,75 = 3  3      0 2  4 * NÕu a= -1,5; b= -0,75 M= -1,5+ 2.(-1,75).(-0,75)+0,75  3  3          2  4 2 Gv: yêu cầu nhà làm tiếp biểu thức N, P Hs Bài tập 24 (tr16- SGK ) Gv: yêu cầu học sinh th¶o luËn nhãm a )   2,5.0,38.0,    0,125.3,15.(  8)  Hs; ( 2,5.0, 4).0,38   ( 8.0,125).3,15 Gv: chèt kÕt qu¶, lu ý thø tù thùc hiƯn c¸c phÐp tÝnh Hs:  0,38  ( 3,15)  0,38  3,15 2, 77 b)  ( 20,83).0,  ( 9,17).0,  : Gv: Những số có giá trị tuyệt đối 2,3 Có trờng hợp xảy Hs: Gv: Những số trừ :  2, 47.0,5  ( 3,53).0,5  0, 2.( 20,83  9,17)  : :  0,5.(2, 47  3,53)   0, 2.( 30) : 0,5.6 Hs: : _ Giáo viên hớng dẫn học sinh sử dụng máy tính Bài tập 25 (tr16-SGK ) a) x  1, 2,3  x- 1.7 = 2,3  x= x- 1,7 = -2,3 x=- 0,6 b) x   0 3  3  x  3 x    x  x 12 13 x  12 Bài tập 26 (tr16-SGK ) Củng cố: Dặn dò - Học sinh nhắc lại quy tắc bỏ dấu ngoặc, tính giá trị tuyết đối, quy tắc cộng, trừ, nhân chia số thập phân - Xem lại tập đà chữa - Làm tập 28 (b,d); 30;31 (a,c); 33; 34 tr8; SBT - Ôn tập luỹ thừa với số mũ tự nhiên, nhân chia luỹ thừa số V Rút kinh nghệm Giáo viên giảng dạy: Hoàng Đình Triệu Trang Năm học : 2009 - 2010 Trờng THCS Long Sơn Giáo án Đại số Tuần: Ngày soạn: Ngày dạy: Tiết luỹ thừa số hữu tỉ I Mục tiêu: - Học sinh hiểu khái niệm luỹ thừa với số mũ tự nhiên số hữu tỉ x Biết qui tắc tính tích thơng luỹ thừa số, quy tắc tính luỹ thừa luỹ thừa - Có kỹ năngvận dụng quy tắc nêu tính toán tính toán - Rèn tính cẩn thận, xác, trình bày khoa học II Chuẩn bị: - Giáo viên : Bảng phụ tập 49 - SBT III Tiến trình giảng: ổn định lớp Kiểm tra cũ: Tính giá trị biểu thức 3  2 * Häc sinh 1: a ) D          5 4  5 * Häc sinh 2: b) F  3,1   5,  Bµi mới: Hoạt động thày trò Gv:Nêu định nghĩa luỹ thừa bậc số tự nhiên a Hs: Gv: Tơng tự với số tự nhiên nêu định nghĩa luỹ thừa bậc số hữu tỉ x Hs: Néi dung L thõa víi sè mị tự nhiên (7') - Luỹ thừa bậc số hữu tỉ x xn x n x.x       x n thua so Gv: NÕu x viÕt díi d¹ng x= a b n th× x =  a  cã thĨ tÝnh nh ? b n Hs: - Giáo viên giíi thiƯu quy íc: x1= x; x0 = Hs: x gọi số, n số mũ n a x   b a a a an = b b b  b n      n n.thuaso n an  a n b b Gv: Yêu cầu học sinh lµm ?1 ?1 TÝnh Hs: ( 3)   3     42 16   ( 2)3   2     53 125   (-0,5)2 = (-0,5).(-0,5) = 0,25 (-0,5)3 = (-0,5).(-0,5).(-0,5) Giáo viên giảng dạy: Hoàng Đình Triệu Trang 10 Năm học : 2009 - 2010 ... (-3 ,7) .(-2,16) = +(  3,  2,16 ) = 3 ,7. 2,16 = 7, 992 Cñng cè: - Y/c häc sinh lµm BT: 18; 19; 20 (tr15) BT 18: học sinh lên bảng làm a) -5, 17 - 0,469 c) (-5, 17) .(-3,1) = -(5, 17+ 0,469) = +(5, 17. 3,1)... 3,15 2, 77 b)  ( 20,83).0,  ( 9, 17) .0, : Gv: Những số có giá trị tuyệt đối 2,3 Có trờng hợp xảy Hs: Gv: Những số trừ ®i th× b»ng :  2, 47. 0,5  ( 3,53).0,5  0, 2.( 20,83  9, 17)  :... giảng dạy: Hoàng Đình Triệu Trang 15 Năm học : 2009 - 2010 Trờng THCS Long Sơn Giáo án Đại số - Làm tập 47; 48; 52; 57; 59 (tr11; 12- SBT) - Ôn tập tỉ số số x y, định nghĩa phân sè b»ng V Rót