GVHD: NCS TRẦN THỊ HUẾ CHI PHẦN NỘI DUNG Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ QUẢN TRỊ VỐN LƯU ĐỘNG: KHÁI QUÁT CHUNG VỀ VỐN LƯU ĐỘNG: Định nghĩa vốn lưu động: Để tiến hành sản xuất kinh doanh, tư liệu lao động, doanh nghiệp cần có đối tượng lao động Khác với tư liệu lao động, đối tượng lao động (nguyên, nhiên, vật liệu, bán thành phẩm) tham gia vào chu kỳ sản xuất khơng giữ ngun hình thái vật chất ban đầu, giá trị chuyển dịch tồn bộ, lần vào giá trị sản phẩm Những đối tượng lao động nói xét hình thái vật gọi tài sản lưu động, xét hình thái giá trị gọi vốn lưu động doanh nghiệp Trong doanh nghiệp người ta thường chia tài sản lưu động làm hai loại: tài sản lưu động sản xuất tài sản lưu động lưu thông Tài sản lưu động sản xuất gồm loại nguyên, nhiên, vật liệu, phụ tùng thay thế, bán thành phẩm, sản phẩm dở dang… trình dự trữ sản xuất sản xuất, chế biến Tài sản lưu động lưu thông bao gồm sản phẩm, thành phẩm chờ tiêu thụ, loại vốn tiền, loại chi phí chờ kết chuyển, chi phí trả trước… Đặc điểm vốn lưu động: Là biểu tiền tài sản lưu động nên đặc điểm vận động vốn lưu động chịu chi phối đặc điểm tài sản lưu động • Vốn lưu động doanh nghiệp khơng ngừng vận động qua giai đoạn chu kỳ kinh doanh: dự trữ sản xuất, sản xuất lưu động Qúa trình diễn liên tục thường xuyên lặp lại theo chu kỳ gọi q trình tuần hồn, chu chuyển THỰC HIỆN: NHĨM COCAN Page GVHD: NCS TRẦN THỊ HUẾ CHI vốn lưu động Qua giai đoạn chu kỳ kinh doanh, vốn lưu động lại thay đổi hình thái biểu từ hình thái vốn tiền tệ ban đầu chuyển sang vốn vật tư hàng hóa dự trữ vốn sản xuất, cuối trở hình thái vốn tiền tệ Sau chu kỳ sản xuất, vốn lưu động hồn thành vòng chu chuyển • Trong q trình tham gia vào hoạt động sản xuất kinh doanh, vốn lưu động chuyển toàn giá trị lần hoàn lại toàn sau doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm thu tiền bán hàng Như vốn lưu động hoàn thành vòng tuần hồn sau chu kỳ kinh doanh Phân loại vốn lưu động: Để quản lý sử dụng vốn lưu động có hiệu cần phải tiến hành phân loại vốn lưu động doanh nghiệp theo tiêu thức khác Thơng thường có cách phân loại sau:  Phân loại theo vai trò loại vốn lưu động trình sản xuất kinh doanh: • Vốn lưu động khâu dự trữ sản xuất:bao gồm khoản giá trị nguyên vật liệu chính, nguyên vật liệu phụ, nhiên liệu, cơng cụ dụng cụ • Vốn lưu động khâu sản xuất: bao gồm khoản giá trị sản phẩm dở dang, bán • thành phẩm, khoản chi phí chờ kết chuyển Vốn lưu động khâu lưu thông: bao gồm khoản giá trị thành phẩm, vốn tiền (kể vàng, bạc, đá quý), khoản đầu tư ngắn hạn (đầu tư chứng khoán ngắn hạn, cho vay ngắn hạn…), khoản chấp, ký cược, ký quỹ ngắn hạn, khoản vốn toán (các khoản phải thu, khoản tạm ứng…) Cách phân loại cho thấy vai trò phân bố vốn lưu động khâu q trình sản xuất kinh doanh Từ có biện pháp điều chỉnh cấu vốn lưu động hợp lý cho có hiệu sử dụng cao  Phân loại theo hình thái biểu hiện: • Vốn vật tư hàng hóa: bao gồm giá trị loại nguyên vật liệu, thành phẩm, bán thành phẩm, sản phẩm dở dang… THỰC HIỆN: NHÓM COCAN Page GVHD: NCS TRẦN THỊ HUẾ CHI • Vốn tiền: bao gồm khoản vốn tiền tệ tiền mặt tồn quỹ, tiền gửi ngân hàng, khoản vốn toán Cách phân loại giúp doanh nghiệp xem xét, đánh giá mức tồn kho dự trữ khả toán doanh nghiệp  Phân loại theo quan hệ sở hữu vốn: • Vốn chủ sở hữu: số vốn lưu động thuộc quyền sở hữu doanh nghiệp, doanh nghiệp có đầy đủ quyền chiếm hữu, sử dụng, phân phối định đoạt Tùy theo loại hình doanh nghiệp mà vốn chủ sở hữu hình thành từ nguồn khác nhau: nguồn đóng góp ban đầu bổ sung nhà đầu tư, vốn từ ngân sách Nhà nước, nguồn đóng góp bổ sung từ kết hoạt động kinh doanh… • Các khoản nợ: khoản vốn lưu động hình thành từ vốn vay ngân hàng thương mại tổ chức tín dụng khác Doanh nghiệp có quyền sử dụng thời gian định Cách phân loại cho thấy kết cấu vốn lưu động doanh nghiệp hình thành vốn thân doanh nghiệp hay từ khoản nợ Từ có định huy động quản lý, sử dụng vốn lưu động hợp lý hơn, đảm bảo an ninh tài sử dụng vốn doanh nghiệp Ngồi số cách phân loại khác như: Phân loại theo nguồn hình thành (nguồn vốn điều lệ, nguồn vốn tự bổ sung, nguồn vốn liên doanh, liên kết, nguồn vốn vay, nguồn vốn huy động từ thị trường vốn), phân loại theo thời gian huy động vốn ( nguồn vốn huy động thường xuyên, nguồn vốn lưu động tạm thời), phân loại theo phạm vi huy động vốn (nguồn vốn bên doanh nghiệp, nguồn vốn bên ngồi doanh nghiệp) THỰC HIỆN: NHĨM COCAN Page GVHD: NCS TRẦN THỊ HUẾ CHI TẦM QUAN TRỌNG CỦA QUẢN TRỊ VỐN LƯU ĐỘNG: Để tiến hành sản xuất, ngồi TSCĐ máy móc, thiết bị, nhà xưởng doanh nghiệp phải bỏ lượng tiền định để mua sắm hàng hóa, nguyên vật liệu phục vụ cho trình sản xuất Như vốn lưu động điều kiện để doanh nghiệp vào hoạt động hay nói cách khác vốn lưu động điều kiện tiên trình sản xuất kinh doanh Ngồi vốn lưu động đảm bảo cho trình tái sản xuất doanh nghiệp tiến hành thường xuyên, liên tục Vốn lưu động cơng cụ phản ánh đánh giá q trình mua sắm, dự trữ, sản xuất, tiêu thụ doanh nghiệp Vốn lưu động có khả định đến quy mô hoạt động doanh nghiệp Trong kinh tế thị trường doanh nghiệp hoàn toàn tự chủ việc sử dụng vốn nên muốn mở rộng quy mô doanh nghiệp phải huy động lượng vốn định để đầu tư đủ để dự trữ vật tư hàng hóa Vốn lưu động giúp cho doanh nghiệp chớp thời kinh doanh tạo lợi cạnh tranh cho doanh nghiệp Vốn lưu động phận chủ yếu cấu thành nên giá thành sản phẩm đặc điểm luân chuyển toàn lần vào giá trị sản phẩm Giá trị hàng hóa bán tính toán sở bù đắp giá thành sản phẩm cộng thêm phần lợi nhuận Do đó, vốn lưu động đóng vai trò định việc tính giá hàng hóa bán 1.3 CÁC CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN LƯU ĐỘNG: 1.3.1 Tốc độ luân chuyển vốn lưu động: Tốc độ luân chuyển vốn lưu động tiêu tổng hợp đánh giá hiệu sử dụng vốn lưu động doanh nghiệp Tốc độ luân chuyển vốn lưu động nhanh hay chậm nói lên tình hình tổ chức mặt: mua sắm, dự trữ sản xuất, tiêu thụ doanh nghiệp có hợp lý hay khơng, khoản vật tư dự trữ sử dụng tốt hay khơng, khoản phí tổn trình sản xuất – kinh doanh cao hay thấp…Thơng qua phân tích THỰC HIỆN: NHĨM COCAN Page GVHD: NCS TRẦN THỊ HUẾ CHI tiêu tốc độ luân chuyển vốn lưu động giúp cho doanh nghiệp đẩy nhanh tốc độ luân chuyển, nâng cao hiệu sử dụng vốn lưu động Vòng quay vốn lưu động kỳ (Lkỳ) Trong đó: Mkỳ: Tổng mức luân chuyển vốn lưu động kỳ Trong năm, tổng mức luân chuyển vốn lưu động xác định doanh thu doanh nghiệp Ta có: Đây tiêu nói lên số lần quay (vòng quay) vốn lưu động thời kỳ định (thường năm), tiêu đánh giá hiệu sử dụng vốn lưu động mối quan hệ so sánh kết sản xuất (tổng doanh thu thuần) số vốn lưu động bình quân bỏ kỳ Số vòng quay vốn lưu động kỳ cao tốt Trong đó: • Vốn lưu động bình qn kỳ (VLĐBQkỳ) tính sau: • Vốn lưu động bình qn năm: THỰC HIỆN: NHĨM COCAN Page GVHD: NCS TRẦN THỊ HUẾ CHI Để đơn giản tính tốn ta sử dụng cơng thức tính VLĐBQ gần đúng: Thời gian luân chuyển vốn lưu động (K) Trong đó: Nkỳ: Số ngày ước tính kỳ phân tích (một năm 360 ngày, quý 90 ngày, tháng 30 ngày) Chỉ tiêu nói lên độ dài bình qn lần luân chuyển vốn lưu động hay số ngày bình quân cần thiết để vốn lưu động thực vòng quay kỳ Ngược với tiêu số vòng quay vốn lưu động kỳ, thời gian luân chuyển vốn lưu động ngắn chứng tỏ vốn lưu động sử dụng có hiệu Để đánh giá, so sánh kỳ với kỳ trước, hạch tốn nội doanh nghiệp sử dụng tiêu tốc độ luân chuyển phận (dự trữ, sản xuất lưu thông) vốn lưu động  Tốc độ luân chuyển vốn lưu động dự trữ • Vòng quay vốn lưu động dự trữ THỰC HIỆN: NHÓM COCAN Page GVHD: NCS TRẦN THỊ HUẾ CHI • Thời gian luân chuyển vốn lưu động dự trữ  Tốc độ luân chuyển vốn lưu động sản xuất • Vòng quay vốn lưu động sản xuất • Thời gian luân chuyển vốn lưu động khâu sản xuất  Tốc độ luân chuyển vốn lưu động lưu thơng • Vòng quay vốn lưu động lưu thơng • Thời gian ln chuyển vốn lưu động khâu lưu thơng THỰC HIỆN: NHĨM COCAN Page GVHD: NCS TRẦN THỊ HUẾ CHI Trong đó: Ldt, Lsx, Llt: Số lần luân chuyển vốn lưu động khâu dự trữ, sản xuất lưu thông năm Kdt, Ksx, Klt: Số ngày luân chuyển bình quân vốn lưu động khâu dự trữ, sản xuất lưu thông năm VLĐBQdt, VLĐBQsx, VLĐBQlt: Vốn lưu động bình quân khâu dự trữ, sản xuất lưu thông dt , Msx, Mlt: Mức luân chuyển vốn lưu động dùng để tính tốc độ luân chuyển vốn lưu động khâu dự trữ, sản xuất lưu thơng Khi tính hiệu suất ln chuyển phận vốn lưu động cần phải dựa theo đặc điểm luân chuyển vốn khâu để xác định mức luân chuyển cho phận vốn Ở khâu dự trữ sản xuất, nguyên, vật liệu đưa vào sản xuất vốn lưu động hồn thành giai đoạn tuần hồn Vì mức ln chuyển để tính hiệu suất phận vốn tổng số phí tổn tiêu hao nguyên, vật liệu kỳ Tương tự vậy, mức luân chuyển vốn lưu động dùng để tính tốc độ luân chuyển phận vốn lưu động sản xuất tồng giá thành sản xuất sản phẩm hoàn thành nhập kho (giá thành sản xuất sản phẩm), mức luân chuyển phân vốn lưu động lưu thông tổng giá thành tiêu thụ sản phẩm 1.3.2 Mức tiết kiệm vốn tăng tốc độ luân chuyển vốn lưu động Mức tiết kiệm vốn tiêu phản ánh số vốn lưu động tiết kiệm tăng tốc độ luân chuyển vốn lưu động kỳ so với kỳ trước Mức tiết kiệm vốn lưu động tăng tốc độ luân chuyển vốn lưu động biểu tiêu: THỰC HIỆN: NHÓM COCAN Page GVHD: NCS TRẦN THỊ HUẾ CHI  Mức tiết kiệm tuyệt đối Do tăng tốc độ luân chuyển vốn lưu động nên doanh nghiệp tiết kiệm số vốn lưu động để sử dụng vào công việc khác Nói cách khác: Với mức ln chuyển vốn khơng thay đổi song tăng tốc độ luân chuyển vốn lưu động nên doanh nghiệp cần số vốn tiết kiệm lượng vốn lưu động để sử dụng vào việc khác Lượng vốn mức tiết kiệm tuyệt đối vốn lưu động Mức tiết kiệm tuyệt đối vốn lưu động tính theo cơng thức: Trong đó: Vtktđ: Số vốn lưu động tiết kiệm tuyệt đối VLĐBQ0, VLĐBQ1: Lần lượt vốn lưu động bình quân năm báo cáo năm kế hoạch M1: Tổng mức luân chuyển vốn lưu động năm kế hoạch K1: Thời gian luân chuyển vốn lưu động năm kế hoạch  Mức tiết kiệm tương đối Thực chất mức tiết kiệm tương đối tăng tốc độ luân chuyển vốn lưu động nên doanh nghiệp tăng thêm tổng mức luân chuyển vốn lưu động (tạo doanh thu lớn hơn) song không cần tăng thêm tăng không đáng kể quy mô vốn lưu động Mức tiết kiệm tương đối xác định theo: THỰC HIỆN: NHÓM COCAN Page GVHD: NCS TRẦN THỊ HUẾ CHI Trong đó: Vtktgđ: Vốn lưu động tiết kiệm tương đối tăng vòng quay vốn lưu động M1: Tổng mức luân chuyển vốn lưu động (doanh thu thuần) năm kế hoạch K0, K1: Thời gian luân chuyển vốn lưu động năm báo cáo, năm kế hoạch 1.3.3 Hệ số đảm nhiệm vốn lưu động: Hệ số đảm nhiệm vốn lưu động phản ánh số vốn lưu động cần có để đạt đồng doanh thu Hệ số nhỏ phản ánh hiệu sử dụng vốn lưu động doanh nghiệp cao  Hệ số sinh lợi vốn lưu động Chỉ tiêu phản ánh đồng vốn lưu động tạo đồng lợi nhuận trước thuế (hoặc lợi nhuận sau thuế thu nhập doanh nghiệp) Hệ số sinh lợi vốn lưu động cao chứng tỏ hiệu sử dụng vốn lưu động cao Với việc nghiên cứu vốn lưu động, hiệu sử dụng vốn lưu động tiêu đánh giá hiệu sử dụng vốn lưu động, thấy tầm quan trọng vốn lưu động hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp Vốn lưu động có mặt giai đoạn chu kỳ kinh doanh từ khâu dự trữ (vốn lưu động dự trữ), khâu sản xuất (vốn lưu động sản xuất) đến khâu lưu thông (vốn lưu động lưu thông) vận động theo vòng tuần hồn Tốc độ ln chuyển vốn lưu động tiêu tổng hợp đánh giá hiệu sử dụng vốn lưu động, việc tăng tốc độ luân chuyển vốn lưu động đảm bảo cho doanh nghiệp sử dụng vốn lưu động có hiệu hơn: tiết kiệm vốn THỰC HIỆN: NHĨM COCAN Page 10 GVHD: NCS TRẦN THỊ HUẾ CHI Tình hình quản lý sử dụng vốn lưu động  Tình hình vốn lưu động 2.2.1.2 Vốn lưu động vốn ứng trước hình thức nguyên vật liệu, sản phẩm dở dang, tiền lương…Trong bảng cân đối kế toán, VLĐ bao gồm hình thái sau: - VLĐ tiền tệ : Tiền, khoản phải thu - VLĐ vật tư hàng hóa : Hàng tồn kho, TSLĐ khác Tình hình VLĐ TCTDKVN trình bày qua bảng 2.11 đây: BẢNG 2.11: TÌNH HÌNH VỐN LƯU ĐỘNG CỦA TCTDKVN NĂM 2000-2003 ĐVT: Nghìn USD Stt Chỉ tiêu Năm 2000 Năm 2001 Năm 2002 Năm 2003 Tiền mặt tiền gửi 858.179 901.771 968.363 1.036.318 ngân hàng Các khoản phải thu 205.655 228.202 245.461 255.093 Hàng tồn kho 135.574 143.668 160.748 172.684 Tài sản lưu động khác 3.662 9.872 14.943 16.725 1.203.070 1.283.512 1.389.514 1.480.819 Tổng vốn lưu động (Nguồn: TCT Dầu khí Việt Nam) Số vòng quay VLĐ kỳ luân chuyển VLĐ thể qua bảng 2.12 đây: BẢNG 2.12: BẢNG TÍNH HIỆU QUẢ VỐN LƯU ĐỘNG CỦA TCTDKVN NĂM 2001-2003 ĐVT: Nghìn USD Stt Chỉ tiêu Năm 2001 Năm 2002 Năm 2003 Doanh thu 3.058,126 3.314.902 3.598.651 Vốn lưu động đầu kỳ 1.203.070 1.283.512 1.389.514 Vốn lưu động cuối kỳ 1.283.512 1.389.514 1.480.819 Vốn lưu động bình qn 1.243.291 1.336.513 1.435.166 THỰC HIỆN: NHĨM COCAN Page 28 GVHD: NCS TRẦN THỊ HUẾ CHI Số vòng quay vốn lưu động 2,46 2,48 Kỳ luân chuyển vốn lưu động 146 145 (ngày) (ngày) (số ngày vòng quay vốn lưu động) 2,51 144 (ngày) (Nguồn: TCT Dầu khí Việt Nam) Số tiền tiết kiệm tăng vòng quay VLĐ năm 2003 là: (145 – 144) x 3.598.651365 = 9.859,32 (nghìn USD) Nhìn chung năm gần đây, TCTDKVN có nhiều cố gắng việc khơng ngừng tăng vòng quay VLĐ, từ 2,46 vòng năm 2001 lên 2,51 vòng năm 2003 Trong đó, riêng việc tăng vòng quay VLĐ năm 2003 tiết kiệm số tiền 9.859,32 nghìn USD Vòng quay VLĐ tăng, lượng tiền mặt tiết kiệm tăng vòng quay vốn lớn Hơn nữa, lượng tiền mặt nhàn rỗi TCT cao, chiếm khoảng 70% tổng số vốn lưu động Điều cho thấy TCT có khả tốn nhanh cao, VLĐ dồi nhiên đặt vấn đề TCT cần giải để lượng tiền mặt lớn khơng tham gia vào q trình kinh doanh mang lại lợi nhuận cao lãi suất ngân hàng  Tình hình khoản phải thu Tình hình khoản phải thu TCTDKVN thể qua Bảng 2.13 đây: BẢNG 2.13: TÌNH HÌNH KHOẢN PHẢI THU CỦA TCTDKVN NĂM 2001-2003 ĐVT: Nghìn USD Stt Chỉ tiêu Năm 2001 Năm 2002 Năm 2003 Doanh thu 3,058,126 3,314,902 3,598,651 Doanh thu bình quân ngày 8,495 9,208 9,996 Nợ khách hàng phải thu (*) 208,435 211,597 227,816 Tuổi nợ bình quân (ngày) 24.54 22.98 22.79 THỰC HIỆN: NHÓM COCAN Page 29 GVHD: NCS TRẦN THỊ HUẾ CHI (*) Ghi chú: Chỉ tính phải thu thương mại (Nguồn: TCT Dầu khí Việt Nam) Nếu tính theo số tuyệt đối, nợ khách hàng phải thu thương mại TCTDKVN năm 2003 227 triệu USD tăng so với năm 2001 208 triệu USD Tuy nhiên, xét tuổi nợ bình quân qua năm từ 2001-2003 tuổi nợ bình quân giảm dần từ 24,54 ngày (năm 2001) xuống 22,79 ngày (năm 2003) Điều cho thấy TCTDKVN làm tốt công tác thu hồi nợ khách hàng, không để khách hàng chiếm dụng vốn Thực tế khách hàng TCT hãng nhập dầu thô công ty dầu lớn giới, tình hình tài lành mạnh phía TCT, cuối năm thực tốt việc đối chiếu công nợ với khách hàng theo quy định nên tránh tình trạng nợ đọng dây dưa kéo dài Tuy vậy, việc thu hồi nợ cần trọng thực tích cực nhằm rút ngắn tuổi nợ bình quân nâng cao hiệu sử dụng VLĐ  NHẬN XÉT CHUNG VỀ TÌNH HÌNH QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG VỐN CỦA TỔNG CƠNG TY DẦU KHÍ VIỆT NAM Sau phân tích tình hình quản lý sử dụng vốn TCTDKVN từ năm 2001-2003, rút số nhận xét sau: Thành tựu • TCTDKVN ln đảm bảo việc bảo tồn phát triển nguồn vốn Nhà nước giao Vốn chủ sở hữu TCT tăng từ 1.578.068 nghìn USD (31/12/2000) lên 2.608.344 nghìn USD (31/12/2003) TCT thường xuyên tiến hành kiểm tra định kỳ đột xuất việc sử dụng vốn, tài sản, quỹ đầu tư phát triển, tình hình cơng nợ, kiểm tra việc chấp hành chế độ, tiền lương, nộp ngân sách, báo cáo toán hàng quý đơn vị thành viên theo quy định Nhà nước Qua kiểm tra, hầu hết đơn vị chấp hành thực tốt quy định • tài chính, hạch tốn kế tốn nên khơng có sai sót lớn TCT có nhiều nỗ lực việc tăng nhanh vòng quay VLĐ từ 2,46 vòng năm 2001 lên 2,51 vòng năm 2003 THỰC HIỆN: NHĨM COCAN Page 30 GVHD: NCS TRẦN THỊ HUẾ CHI • Tuổi nợ bình quân khách hàng phải thu giảm từ 24,54 ngày • năm 2001 xuống 22,79 ngày năm 2003 Chi phí sử dụng vốn năm gần thấp, nợ dài hạn chiếm tỷ trọng nhỏ cấu trúc vốn nên tình hình tài TCT lành mạnh Tồn • Mặc dù tuổi nợ bình quân giảm dần qua năm TCT theo dõi khoản nợ phải thu chặt chẽ, tổng số nợ phải thu tăng dần qua năm, tính đến ngày 31/12/2003 227 triệu USD, khoản tiền lớn việc khách hàng chiếm dụng vốn TCT ngày tăng đòi hỏi cần phải áp dụng nhiều biện pháp thích hợp để theo dõi thu hồi • Tình trạng thiếu vốn TCTDKVN trở nên ngày rõ ràng năm tới dự án đầu tư trọng điểm cần rót vốn q trình thực dự án Điều thấy rõ nợ dài hạn tăng từ 43.536 nghìn USD (31/12/2000) lên tới 406.715 nghìn USD (31/12/2003) • Mơ hình quản lý TCT với vai trò TCT quan hệ với DN thành viên quan quản lý hành chính, DN thành viên chưa tạo mối liên hệ gắn bó hỗ trợ lẫn kinh doanh; chưa tạo cho DN chủ động sử dụng quản lý nguồn vốn có hiệu quả, vốn khơng tập trung điều phối hợp lý, manh mún khơng tạo sức mạnh tập trung từ gây lãng phí chi phí phát sinh khơng cần thiết Ngồi ra, nội DN thành viên quản lý vốn số vốn cấp, thiếu huy động từ nguồn vay ngân hàng Mối liên hệ hiệu sử dụng vốn lợi ích DN không rõ ràng, thể lợi nhuận thu được, khơng có mối liên hệ giá trị DN thị trường vốn Chương 3: GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ GIÚP SỬ DỤNG HOÀN THIỆN VỀ QUẢN TRỊ VÀ SỬ DỤNG VỐN LƯU ĐỘNG TẠI CƠNG TY DẦU KHÍ VIỆT NAM 3.1 GIẢI PHÁP QUẢN LÝ HIỆU QUẢ VỐN THỰC HIỆN: NHÓM COCAN Page 31 GVHD: NCS TRẦN THỊ HUẾ CHI  Trong nội doanh nghiệp Đầu tư nội DN có nghĩa đầu tư thực, đầu tư để phát triển sản xuất kinh doanh Muốn vậy, cần phải đầu tư phát triển theo chiều sâu theo hướng TCT đơn vị thành viên, thẩm quyền cho phép mình, tự định, tự đánh giá hiệu quả, tự gánh chịu rủi ro va chịu trách nhiệm kết đầu tư, có nghĩa tự chịu trách nhiệm từ khâu xây dụng dự án, đ1nh giá hiệu dự án, tìm nguồn vốn đến dự án hoàn thành, trả lãi nợ gốc đến vấn đề bảo toàn tăng trưởng vốn đơn vị Đần tư dài hạn DN trình sử dụng vốn để hình thành nên TSCD cần thiết đáp ứng cho hoạt động DN với mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận thời gian dài Việc thực định đầu tư có ảnh hưởng lớn suốt thời gian dài Vì vậy, việc xây dựng, lựa chọn dự án đầu tư dài hạn cần phải cân nhắc cách thuận trọng phương diện vấn đề tài Phải tn thủ quy trình xây dựng dự án từ khâu khảo sát, lập thẩm định dự án, lập thẩm định thiết kế tổng dự toán , đấu thầu, thực hiện… Việc thẩm định dự án cần sử dụng phương pháp phương pháp giá (NPV), phương pháp tỷ suất thu hồi nội (IRR), thời gian hoàn vốn (PP)… Trên sở đó, đưa định lựa chọn xác hợp lí nhu cầu vốn, nguồn tài trợ cho dự án phải đưa kết luận tình hiệu dự án, thời gian hoàn vốn Mức độ rủi ro dự án… có nghĩa dự án phải đạt mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận giảm thiểu rủi ro Nhu cầu đầu tư TCT nói phong phú nguồn vốn đẩu tư lại bị giới hạn nên đưa định đầu tư cần phải đầu tư có trọng điểm trách đầu tư cách phân tán hiểu  Bên doanh nghiệp (liên doanh, liên kết…) Mục tiêu DN nói chung thực đầu tư tối đa hỏi lợi nhuận mặt khác muốn hạn chế rủi ro cách đa dạng hóa đầu tư Hiện nay, hoạt động đầu tư bên ngồi TCTDKVN có xu hướng ngày phát triển mang THỰC HIỆN: NHÓM COCAN Page 32 GVHD: NCS TRẦN THỊ HUẾ CHI lại thành định, nhiên nhiều trở ngại lớn thể quản lý nhà nước lẫn quản lý hoạt động đầu tư DN Do đó, luận văn để nghi số giải pháp sau: Cần phải xác định xác giá trị tài sản đem góp giá trị tài sản bên đối tác góp vốn hệ thống máy móc thiết bị, dây chuyền cơng nghệ hình thức cơng khai hóa thơng tin th tổ chức giám định độc lập có lực để định giá tài sản bân góp vốn thành lập liên doanh Nghị định số 73/2000/NĐ-CP ngày 06/12/2000 phủ thơng tư số 64/2001/TT-BTC ngày 10/08/2001 tài quy chế quản lý phần vốn nhà nước DN khác đề cập đến người chịu trách nhiệm phần vốn định kì phải báo cáo công khai hồ sơ DN, báo cáo tiêu tài chủ yếu nặng quản lý hành quyền, nghĩa vụ người quản lý phần vốn mà chưa trọng tới nghiệp vụ chuyên môn phẩm chất người quản lý Do đó, cần phải quy định cụ thể chế độ làm việc người trực tiếp quản lý phần vốn Nhà nước DN khác Đồng thời, phải đảm bảo tính khách quan, hiệu quả, trách tình trạng kiêm nhiệm số cá nhân quản lý lúc nhiều đơn vị 3.2 GIẢI PHÁP TẠO LẬP NGUỒN VỐN Đẩy mạnh việc cổ phần hóa số đơn vị thành viên Hiện nay, nhu cầu vốn để phát triển ngành dầu khí lớn Để đảm bảo tốc độ phát triển ngành dầu khí giai đoạn từ đến năm 2010, đòi hỏi việc tăng cường đầu tư vào sở vật chất kĩ thuật phục vụ cho việc thăm dò khai thác Theo thời báo kinh tế việt nam, tổng nhun cầu vốn đầu tư giai đoạn từ năm 2010 ước tính vào khoảng 10 tỷ USD nguồn vốn tự có đáp ứng khoảng 30%-40% Nếu trơng chờ vào nguồn vốn ngân sách cách vốn bị hạn hẹp vốn tự tích lũy TCT THỰC HIỆN: NHÓM COCAN Page 33 GVHD: NCS TRẦN THỊ HUẾ CHI Hơn việc cổ phần hóa DN thành viên TCT cho phép nhà nước thông qua cổ phần khống chế đặc biệt kiểm sốt ngành dầu khí quy mơ lớn đầu tư, sở vật chất kỹ thuật Ngoài thơng qua hình thức tổ chức cơng ty cổ phần tạo điều kiện thuận lợi để chuyển đổi TCT thành tập đồn kinh tế theo quy mơ cơng ty mẹ- cơng ty Để cổ phần hóa tiến hành tiến độ TCT phải đôn đốc DN thành viên nhanh chóng tiến hành việc chuẩn bị cho cổ phần hóa DN thành lập Hội đồng kiểm kê, tài sản đối chiếu công nợ Trên sở tiến hành việc xử lý tài sản tahnh lý nhượng bán tài sản khơng nhu cầu sử dụng không sử dụng nữa, xử lý dứt điểm khoản nợ tồn đọng kéo dài cách áp dụng nhiều biện pháp để thu hồi nợ Việc xác định giá trị Dn vấn đề khó khăn chủ trương cổ phần hóa DNNN thực gần nhiểu năm nhiều DN nay, có nhiều ý kiến khơng thống phương pháp xác định giá trị DN Trên giới sử dụng nhiều phương pháp xác định giá trị DN phương pháp so sánh( gọi P/E), phương pháp cổ tức, phương pháp dòng tiền chiết khấu “DCF”, phương pháp tài sản… nhiên việt nam theo hướng dẫn thông tư 70/2002/BB-BTC ngày 12/09/2002 Tài hướng dẫn xác định giá trị DN chuyển DNNN thành công ty cổ phần Áp dụng hai phương pháp xác định giá trị DN: • • Phương pháp xác định giá trị DN theo tài sản Phương pháp xác định giá trị DN theo dòng tiền chiết khấu Theo ý kiến chuyên gia kinh tế, việc áp dụng phương pháp xác định giá trị DN theo dòng tiền chiết khấu DCF tương đối đại phù hợp với kinh tế thị trường giới Tuy nhiên thực tế cho thấy phương pháp giá trị theo tài sản phù hợp ví phương pháp áp dụng thành công nhiều DN tiến hành cổ phần hóa trước tích lũy nhiều kinh nghiệm xử lý tình huống, văn luật hướng dẫn cách xử lý tình nêu tuông đối đầy đủ đáp ứng nhu cầu thực tế cổ phần hóa năm vừa qua Còn theo phương pháp xác định giá trị DN dòng tiền chiết khấu áp dụng cho DN hoạt động “trong THỰC HIỆN: NHÓM COCAN Page 34 GVHD: NCS TRẦN THỊ HUẾ CHI ngành dịch vụ thương mại, dịch vụ tư vấn, thiết kế xây dựng, dịch vụ tài kiểm sốt tin học chuyển giao cơng nghệ có tỷ st lợi nhuận sau thuế vốn chủ sở hữu bình quân năm liên kề DN trước cổ phần hóa cao lãi suất trái phiếu phủ kỳ hạn 10 năm thời điểm gần trước thời điểm xác định giá trị DN” thành viên TCTDKVN khơng thuộc đối tượng áp dụng phương pháp Sau xác định lựa chọn phương pháp xác định giá trị DN, tiến hành cổ phần hóa thực sau: • Lập hội đồng xác định giá trị DN DN: hội đồng có trách nhiệm thực cơng tác cổ phần Dn • Chọn thời điểm cổ phần hóa: nên chọn thời điểm trùng với ngày kết sổ kế toán nước ta ngày 31 tháng 12 điều tạo điều kiện thuận lợi cho việc kiểm kê, kết sổ lập báo cáo tài chính, đối chiếu cơng nợ với đối tác kinh doanh Sau hồn tất cơng tác tốn DN gửi cơng văn u cầu quan chức thuế vụ tài tiến hành kiểm tra để xác định khoản báo cáo thu nộp ngân sách báo cao toan tài Lập hồ sơ xác định giá trị DN bao gồm tài liệu sau: • • • Báo cáo tài báo cáo tốn thuế DN thời điểm định giá Báo cáo kết kiểm kệ xác định giá trị lại tồn tài sản DN Các tài liệu khác liên quan đến cơng tác cổ phần hóa DN Sau hoàn chỉnh hồ sơ DN nộp cho hội đồng xác định giá trị DN Trong vòng15 ngày sau nhận đủ hồ sơ công văn đề nghị tổ chức thẩm tra xác định giá trị DN Như công tác cổ phần hóa DN chủ động phần lớn thời gian Các văn pháp lý quy định trình tự hồ sơ cho việc xác định giá trị DN theo phương pháp tài sàn đầy đủ đồng bộ, sau hoàn tất hồ sơ xác định giá trị DN gửi cho quan nhà nước có thẩm quyền thẩm tra phê duyệt với thời gian 15 ngày DN hoàn tất việc cổ phần hóa THỰC HIỆN: NHĨM COCAN Page 35 GVHD: NCS TRẦN THỊ HUẾ CHI 3.3 GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN TRỊ VÀ SỬ DỤNG VỐN HIỆN CÓ  Giải pháp việc quản lý khoản nợ phải thu: Đối với khoản phải thu, TCT cần hồ sơ theo dõi chi tiết, tiến hành đối công nợ hành năm theo quy định Phân định rõ khoản phải thu có khả thu bồi khoản khó có khả thu hồi để có biện pháp xử lý thích hợp nhằm báo tồn vốn, lành mạnh hóa tình hình tài Cụ thể đối khoản nợ khó đòi, TCT hoạch tốn nguồn dự phòng khoản phải thu khó đòi thông qua công ty mua bán nợ để bán lại khoản nhằm nhanh chóng thu hồi vốn cần thiết Việc định giá khoản nợ thương lượng sở giá thị trường Đối với khoản phải thu tồn đọng có khả thu hồi TCT cần thường xuyên đôn đốc thu hồi tiến hành đối chiếu công nợ định kỳ Ngồi việc theo dõi việc thu hồi cơng nợ, trích lập dự phòng theo quy định, đơn vị thành viên cần ý áp dụng biện pháp sau: Ở đơn vị thành viên cần 1-2 nhân viên chun theo dõi tình hình cơng nợ đơn vị Những nhân viên có nhiệm vụ thườn đốcthúc khách hành trả nợ thời hạn toán, khoản nợ lớn, cần tiến hành việc đối chiếu công nợ hành tháng để tránh giảm thiểu tối đa khả không thu bồi nợ có nhầm lẫn sai sót dẫn đến thu hồi thiếu Những nhân viên người nắm rõ tình hình tốn đối tượng khách hành nợ đơn vị giao dịch với đơn vị khoản thời gian dài, nhân viên đề xuất với cấp có thẩm quyền đơn vị hình thức tốn phù hợp với khách hành giao dịch Các đơn vị thành viên cần sách thưởng, phạt việc tốn sớm hay muộn khách hành nợ, sách thể hợp đồng kinh tế ký kết Các đơn vị thành viên đề mức chiết khấu số tiền nợ tốn sớm để khuyến khích khách hàng toán sớm hạn định, mức chiết khấu cần nhỏ mức lãi suất cho vay ngắn hạn ngân hàng THỰC HIỆN: NHÓM COCAN Page 36 GVHD: NCS TRẦN THỊ HUẾ CHI 3.4 HOÀN THIỆN CƠ CHẾ KIỂM TRA, KIỂM SỐT Q TRÌNH SỬ DỤNG VỚN SẢN X́T KINH DOANH TRONG TỔNG TRONG TỔNG CÔNG TY DẦU KHÍ VN Cần phải tiếp tục đối hoạt động tra, kiểm tra quan quản lý nhà nước hoạt động đơn vị thành viên TCTDKVN Trách tình trạng kiểm tra trùng lắp, chồng chéo, sai chức gây ảnh hưởng đến hoạt động DN Phải có kế hoạch tra, kiểm tra, nội dung kiểm tra phải toàn diện, cần công bố rõ ràng, công khai Đối với kiểm tra, kiểm sốt nội TCT, cần phải có nhận thức đầy đủ, đắn kiểm toán nội TCT Hiện nay, Ban Kiểm toán nội nằm máy quản lý TCT nên hoạt động chưa mang tính độc lập phải có thay đổi vấn đề tổ chức máy kiểm toán nội bộ, coi kiểm toán nội tổ chức độc lập tương đối TCT Ngoài ra, cần tổ chức tốt cơng tác phân tích tình hình tài TCT, tạo điều kiện cơng khai hóa thơng tin tài phục vụ cho việc thực tốt quy chế dân chú, công khai tài TCT Người lao động có vai trò to lớn phát triển hay suy thối cơng ty cơng ty biết khai thác trí lực lực người lao động kết hợp với trang thiết bị đại tạo hiệu hoạt động tối đa Do đó, để kích thích lợi ích vật chất người lao động, cần phải xây dựng chế độ tiền lương hợp lý Cơ chế tiền lương DNNN nói chung TCTDKVN nói riêng chưa hợp lý, mức thấp so với cơng ty có vốn đầu tư nước ngồi nên chưa tác dụng khuyết khích lợi ích vật chất người lao động.Đây nguyên nhân ảnh hưởng không tốt đến hiệu sử dụng vốn TCTDKVN, đề xuất số giải pháp sau: Nên chủ động cho đơn vị thành viên TCT định mức lương cơng nhân đơn vị theo sức lao động trình độ theo khả người lao động THỰC HIỆN: NHÓM COCAN Page 37 GVHD: NCS TRẦN THỊ HUẾ CHI cở sở đơn vị phải xây dựng định mức lao động cách khoa học, trung thực để bảo đảm tiền lương đòn bẩy kích thích lợi ích vật chất người lao động Xây dựng chế độ tiền lương theo hướng thu hút người có trình độ chun mơn giỏi gắn bó với đơn vị Tránh tình trạng chảy máu chất xám trongTCT qua đào thải khơng có trình độ, lực làm việc Cần thực sách tuyển dụng cách triệt để, khách quan từ lãnh đạo tới công nhân nhằm lựa chọn đội ngũ lãnh đạo king doanh giỏi cơng nhân lành nghề, có tinh thần trách nhiệm Chế độ phân phối lợi nhuận TCTDKVN thực theo hướng dẫn thông tư số 64/1999/TT-BTC ngày 07/06/1999 Bộ tài hướng dẫn chế độ phân phối lợi nhuận sau thuế quản lý quỹ DNNN Theo phần lợi nhuận sau thuế sau trừ khoản lỗ năm trước, trả tiền phạt chia cho đối tác góp vốn …DNNN phải trích tối thiểu 50% vào quỹ đầu tư phát triển Điều dẫn đến tình trạng “đánh đồng” nhu cầu vốn đơn vị thành viên TCT giai đoạn khác có lúc DN thời kỳ dòng tiền dồi dào, DN chưa có nhu cầu đầu tư DN nên khơng cần phải trích quỹ đầu tư phát triển nhiều mà nên dùng phần lợi nhuận đầu tư bên DN nhu đầu tư mua mua loại cổ phiếu …  Một số kiến nghị • Kiến nghị Nhà nước Cần có văn hóa cụ thể hóa việc xác định giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa nay, ngồi Thơng tư số 79/2002/TT-BTC tài ban hành ngày 12/09/2002 hướng dẩn thực Nghị định số 64/2002/NĐ-CP phủ, chưa có văn pháp quy hướng dẫn cụ thể.Ngoài phương pháp xác định gái trị Donah nghiệp theo dòng tiền chiết khấu DCF tương đối đại, phù hợp với kinh tế thị trường giới, cần đối tượng áp dụng phương pháp thay áp dụng cho DNNN hoạt động “ ngành dịch vụ thương mại, dịch vụ tư vấn, thiết kế xây dựng, dịch vụ tài chính, kiểm tốn,tin học chuyển giao cơng nghệ có tỷ THỰC HIỆN: NHÓM COCAN Page 38 GVHD: NCS TRẦN THỊ HUẾ CHI suất lợi nhuận sau thuế vốn chủ hửu bình quân năm liền kề Doanh nghiệp trước cổ phần hóa cao lãi suất trái phiếu Chính phủ ký hạn 10 năm thời điểm gần trước thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp” quy định thông tư 79/2002/TT-BTC Để tạo điều kiện cho TCTDKVN nói riêng DN nói chung tiếp cận khai thác thị trường chứng khoán cách có hiệu Nhà nước cần đa dạng hóa lưu thơng thị trường chứng khốn thơng qua việc cho phép phát hành loại chứng khốn cơng chúng với mệnh giá ghi đồng USD cho trường hợp cụ thể để vừa khai thác đồng ngoại tệ mạnh phục vụ cho nhu cầu sử dụng DN, vừa thu hút ngoại tệ dân nước ngồi thay ghi đồng Việt Nam Bên cạnh đó, cần tạo điều kiện thuận lợi cho việc lưu thơng chứng khốn thị trường, tăng tính khoản chứng khốn nói chung, cổ phiếu trái phiếu cơng ty nói riêng Cần có hội thảo chuyên đề công ty mẹ-công ty nhằm tạo điều kiện chia sẻ kinh nghiệm đơn vị thực chuyển đổi sang mơ hình cơng ty mẹcơng ty với đơn vị chuẩn bị thực chuyển đổi mo hình mẻ nước ta Đổi quan điểm Nhà nước với tư cách chủ sở hữu Từ luật kinh doanh đời DNNN nhìn nhận loại hình DN chịu trách nhiệm phạm vi số vốn DN quản lý THỰC HIỆN: NHÓM COCAN Page 39 GVHD: NCS TRẦN THỊ HUẾ CHI KẾT LUẬN Cơ chế thị trường với quy luật cạnh tranh gay gắt thực tạo môi trường luyện cho doanh nghiệp otrong hoạt động kinh doanh Để đứng vững khơng ngừng vươn lên chế đòi hỏi nổ lực tồn cơng ty Trước hết phải kể đến động, sáng tạo Ban lãnh đạo điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh, sau vận dụng có hiệu cơng cụ quản lý kinh tế có phương pháp sử dụng vốn Nhận thức tầm quan trọng việc quản trị nâng cao hiệu sử dụng vốn lưu động Tổng cơng ty dầu khí Việt Nam, qua thời gian tìm hiểu, phân tích, kết hợp với kiến thức học nhóm trình bày tóm tắt vấn đề sử dụng vốn công ty hoàn thành tiểu luận Thiết nghĩ cần khắc phục yếu kém, phát huy cao tích cực để quản trị vốn thực công cụ hữu hiệu giúp công ty phát triển Đề tài đề xuất số ý kiến nhằm khắc phục triệt để tính trạng sử dụng vốn khơng có hiệu Mặc dù nhóm tìm hiểu phân tích rõ vấn đề khơng THỰC HIỆN: NHĨM COCAN Page 40 GVHD: NCS TRẦN THỊ HUẾ CHI tránh khỏi thiếu sót sai lầm Nhóm mong nhận ý kiến đóng góp nhằm hồn thiện tiểu luận nhóm Chân thành cảm ơn!  Tài liệu tham khảo TS Nguyễn Quang Thu ( 1999), Quản trị tài bản, NXB Giáo dục, Hà Nội Sách quản trị tài chính_ TS Nguyễn Minh Kiều NCS TRẦN THỊ HUẾ CHI – Đề cương giảng môn Quản trị tài Website www.vnconomy.com.vn Cổng thong tin điện tử Bộ kế hoạch Đầu tư: www.mpi.gov.vn Website trang chủ PETROLIMEX: http://www.pvn.vn/ THỰC HIỆN: NHÓM COCAN Page 41 GVHD: NCS TRẦN THỊ HUẾ CHI THỰC HIỆN: NHÓM COCAN Page 42 ... thông Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ VÀ SỬ DỤNG VỐN LƯU ĐỘNG TẠI TỔNG CƠNG TY DẦU KHÍ VIỆT NAM: 2.1 TỔNG QUAN VỀ TỔNG CÔNG TY DẦU KHÍ VIỆT NAM: 2.1.1 Qúa trình hình thành phát triển: Địa chỉ:... CƠNG TY DẦU KHÍ VIỆT NAM: 2.1 Thực trạng quản trị sử dụng vốn tổng công ty dầu khí Việt Nam: 2.1.1 Vấn đề tạo lập vốn: 2.1.1.1 Các nguồn cung cấp vốn Tổng công ty dầu khí Việt Nam: Trong thời... thị trường vốn Chương 3: GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ GIÚP SỬ DỤNG HOÀN THIỆN VỀ QUẢN TRỊ VÀ SỬ DỤNG VỐN LƯU ĐỘNG TẠI CƠNG TY DẦU KHÍ VIỆT NAM 3.1 GIẢI PHÁP QUẢN LÝ HIỆU QUẢ VỐN THỰC HIỆN: NHÓM COCAN