ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG ĐẠI HỌC KINH TẾ ĐÀ NẴNG *** BÀI TẬP NHĨM Mơn: Tài cơng Đề tài: Chứng minh luật thuế hành chưa hợp lý, chưa đủ sức ren đe; Phí chưa thật đóng vai trò điều tiết; Lệ phí chưa bảo đảm cơng theo chiều ngang (Cho ví dụ minh họa) GVHD: TS Nguyễn Phú Thái Nhóm thực hiện: Trần Kim Trọng Hà Thị Kim Diệu Đinh Văn Lâm Lê Hồng Thư Nguyễn Thị Hồng Nghi Phạm Thị Minh Hiền Quảng Ngãi, tháng năm 2018 Bài tập nhóm mơn Tài cơng GVHD: TS Nguyễn Phú Thái Câu 1: Chứng minh luật thuế hành chưa hợp lý, chưa đủ sức ren đe Cùng với hội nhập quốc tế mạnh mẽ, Nhà nước xây dựng chế hoạt động kinh tế nước ngày thơng thống hơn, nhằm tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh làm ăn chân chính, Nhà nước trao quyền cho doanh nghiệp việc sử dụng hóa đơn quan thuế khơng bán khơng chịu trách nhiệm hóa đơn phát hành coi bước đột phá quản lý Song song đó, tình trạng khơng doanh nghiệp thành lập với mục đích giao dịch lòng vòng nhằm hợp thức hóa hay để mua bán hóa đơn trái phép, để thu lợi bất sau bỏ trốn Hiện nay, khơng doanh nghiệp chọn cách mua hóa đơn với mục đích bù trừ cân đối thuế “đầu vào”, “đầu ra” để gian lận số thuế giá trị gia tăng phải nộp Thực trạng này, thường xảy với doanh nghiệp có quy mơ nhỏ, giao dịch kinh tế đơn lẻ số lĩnh vực mà “đầu ra” có "đầu vào" thất thường, thiếu minh bạch nên cần hóa đơn “khống”, hóa đơn mua bán “trơi nổi” Thời gian gần xuất tình trạng nhiều tổ chức, cá nhân lợi dụng sách thơng thống Nhà nước điều kiện thành lập doanh nghiệp, chế tự khai tự nộp thuế, chế doanh nghiệp tự in, phát hành, quản lý sử dụng hóa đơn… để thành lập doanh nghiệp mua bán doanh nghiệp với mục đích in, phát hành mua bán, sử dụng hóa đơn bất hợp pháp để thu lợi bất chính, gây thất ngân sách nhà nước Thực ra, với quan quản lý khơng khó để nhận biết bất minh hành vi doanh nghiệp hoạt động “đầu vào” khơng có hóa đơn mà “đầu ra” kê khai đủ thuế Ngoài ra, có nhiều dấu hiệu bất thường khác liên quan đến nghiệp vụ tài mà kế tốn hay nhân viên thuế dễ dàng nhận thấy Ngăn chặn bất cập vừa nêu, giải pháp tăng cường cơng tác kiểm tra, kiểm soát quan chức để “hướng” hoạt động sản xuất, kinh doanh doanh nghiệp theo quỹ đạo lành mạnh pháp luật Bên cạnh việc xử lý vi phạm hành hành vi trên, Bộ luật hình (BLHS) năm 2015 có quy định 02 tội danh liên quan đến hành vi in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ; vi phạm quy định bảo quản, quản lý hóa đơn chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước (Điều 203 Điều 204) Tuy nhiên, chế tài xử phạt pháp nhân thương mại quy định khoản Điều 203 BLHS năm 2015, tương đối nhẹ so với chế tài xử phạt áp dụng chủ thể vi phạm cá nhân, điều khơng tương xứng với tính chất, mức độ nguy hiểm hành vi phạm tội hậu xảy Bởi vi Nhóm 5- Lớp Kinh tế phát triển- K35- Quảng Ngãi Page Bài tập nhóm mơn Tài cơng GVHD: TS Nguyễn Phú Thái phạm pháp nhân thương mại xét quy mô, phạm vi ảnh hưởng hẳn nhiều lần so với chủ thể khác cá nhân Trước đây, việc thành lập doanh nghiệp “ảo” nhằm mua bán hóa đơn mang tính chất tự phát gần quan chức phát đường dây tổ chức thành lập doanh nghiệp chuyên mua bán hóa đơn Trong số đó, có nhóm chuyên đứng tổ chức thuê người thành lập doanh nghiệp “ảo”, nhóm khác đảm nhận việc tìm kiếm địa bàn, đầu mối để tiêu thụ hóa đơn, cung cấp hóa đơn cho doanh nghiệp có nhu cầu hợp thức hóa đầu vào, hợp thức hóa hàng trơi thị trường, hàng hóa nhập lậu, sau bên chia lợi nhuận theo tỷ lệ phần trăm ghi khống Một kết thống kê cho thấy, hoạt động tội phạm chủ yếu tập trung địa phương có điều kiện phát triển TP HCM, Hà Nội, Cần Thơ, Hải Phòng, Tiền Giang, Vĩnh Long, An Giang Sau lập doanh nghiệp “ảo”, mua hóa đơn, chúng đưa đến quận, thành phố, tỉnh khác để lừa đảo, bán thu lợi bất Nếu trước mua bán, sử dụng trái phép hoá đơn giá trị gia tăng chủ yếu dùng hóa đơn thật để lập hồ sơ, xuất hàng hóa khống, chiếm đoạt tiền thuế xuất thủ đoạn nhằm gian lận, chiếm đoạt tiền thuế Nhà nước thông qua việc mua bán hóa đơn, hợp thức hóa đầu vào, tăng chi phí, giảm thu nhập chịu thuế, hợp thức hóa hàng nhập lậu Nguồn cung cấp hóa đơn chủ yếu doanh nghiệp “ảo” lập ra, mục đích doanh nghiệp khơng phải để sản xuất kinh doanh mà để bán hóa đơn hoạt động kinh doanh “bình phong”, qua mắt quan chức Chính thủ đoạn câu kết phức tạp này, việc phát xử lý đối tượng gặp nhiều khó khăn Sau thuê người thành lập doanh nghiệp ảo, mua hóa đơn, bán thực xong hành vi, đối tượng tìm cách tiêu hủy tài liệu, tang vật bỏ trốn khỏi nơi cư trú Trong đó, khoản Điều 203 BLHS năm 2015 quy định mức phạt tiền từ 500 triệu đồng đến 01 tỷ đồng hình phạt áp dụng hành vi phạm tội thuộc khoản Điều 203 BLHS năm 2015 rõ ràng thấp so với khoản gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước lên đến hàng chục tỉ đồng Cho dù, Tòa án có áp dụng hình phạt bổ sung phạt tiền đến 200 triệu đồng khơng “thấm tháp” so với khoản lợi mà doanh nghiệp thu Câu 2: Chứng minh phí chưa thật đóng vai trò điều tiết Luật Phí, lệ phí số 97/2015/QH13 ngày 25 tháng 11 năm 2015: Phí khoản tiền mà tổ chức, cá nhân phải trả nhằm bù đắp chi phí mang tính phục vụ quan nhà nước, đơn vị nghiệp công lập tổ chức quan nhà nước có thẩm quyền giao cung cấp dịch vụ công quy định Danh mục phí ban hành kèm theo Luật Nhóm 5- Lớp Kinh tế phát triển- K35- Quảng Ngãi Page Bài tập nhóm mơn Tài cơng GVHD: TS Nguyễn Phú Thái Về bản, phí khoản tiền mà tổ chức, cá nhân phải trả nhận phục vụ từ nhà nước (trực tiếp ủy quyền cho tổ chức khác) cung cấp Việc phục vụ thực thông qua việc Nhà nước cung cấp loại dịch vụ Các chủ thể xã hội hưởng thụ dịch vụ có nghĩa vụ phải trả khoản tiền, khoản tiền phí Về chất, khoản tiền mà Nhà nước thu (phí) nhằm bù đắp lại phần chi phí để Nhà nước tiến hành cung cấp dịch vụ (khơng nhằm mục đích lợi nhuận) Có nghĩa thu phí đầu tư trở lại để tu, bảo dưỡng, cải thiện môi trường Tuy nhiên số bất cập việc thu sử dụng phí dẫn đến phí chưa đóng vai trò điều tiết Ví dụ: Trong khai thác khống sản, phí BVMT thu để khắc phục số tác động môi trường mà doanh nghiệp xử lý Như vậy, xét chất, toàn nguồn thu từ phí BVMT phải đầu tư ngược trở lại để cải thiện chất lượng môi trường khu vực bị ảnh hưởng Nói cách khác, thơng qua việc nộp phí BVMT, doanh nghiệp gián tiếp đầu tư cho giải pháp môi trường địa phương hình thức “đền bù” cho tổn hại hoạt động sản xuất gây Theo nghị định số 74/2011/NĐ-CP quy định trước đó, tồn nguồn thu từ phí BVMT hoạt động khai thác khống sản (trừ dầu thơ khí thiên nhiên) sử dụng cho mục đích bảo vệ mơi trường địa phương Phí BVMT dầu thơ khí thiên nhiên khoản thu ngân sách Trung ương hưởng 100% để hỗ trợ công tác bảo vệ đầu tư cho môi trường theo quy định Luật Bảo vệ Môi trường (theo Nghị định 74/2011/NĐ-CP) Khai thác khoáng sản thường để lại nhiều hệ lụy mơi trường xã hội Trong đó, cộng đồng địa phương xem đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề từ hoạt động khai thác mỏ Vì vậy, câu hỏi đặt nguồn thu từ phí BVMT sử dụng hiệu thực nguồn thu cơng tác bảo vệ mơi trường xã có hoạt động khai thác mỏ Theo quy định pháp luật, UBND cấp xã quan có thẩm quyền việc thu phí BVMT thuế tài nguyên hoạt động khai thác khoáng sản địa bàn Các doanh nghiệp khai thác khoáng sản trực tiếp khai báo nộp phí chi cục Thuế cấp huyện tỉnh Nguồn thu sau đưa vào ngân sách chung tỉnh huyện tùy theo quy định địa phương Nghị định phí BVMT khai thác khống sản hành không đưa quy định việc phân bổ nguồn thu từ cấp tỉnh, huyện, đến cấp xã Vì vậy, tỉnh thành phố có tồn quyền định việc phân bổ sử dụng nguồn thu Tuy nhiên, văn pháp luật địa phương đề cập đền tỷ lệ phân bổ cụ thể nguồn thu từ phí BVMT từ cấp tỉnh xuống huyện Nhóm 5- Lớp Kinh tế phát triển- K35- Quảng Ngãi Page Bài tập nhóm mơn Tài công GVHD: TS Nguyễn Phú Thái xã Theo hệ thống tài hành Việt Nam, hàng năm UBND cấp xã nhận khoản phân bổ ngân sách phục vụ chi thường xuyên hoạt động chung địa bàn Tuy nhiên, nguồn thu sử dụng để chi trả lương cán hoạt động khác UBND xã Việc sử dụng khoản phân bổ ngân sách UBND cấp xã UBND cấp huyện hướng dẫn kiểm tra Nhìn chung, khoản thu từ khai khoáng tách biệt (nếu có) sử dụng vào hoạt động chung để cải tạo hệ thống đường giao thông xã Bức tranh cho thấy phí BVMT chưa thể vai trò cần thiết địa bàn xã có hoạt động khai thác mỏ Vấn đề môi trường địa phương chủ yếu trông chờ trách nhiệm doanh nghiệp Trong nhiều trường hợp, doanh nghiệp không quan tâm đầu tư giải vấn đề môi trường Doanh nghiệp tham gia khai thác khống sản đóng phí BVMT quan có thẩm quyền theo quy định pháp luật Tuy nhiên, nghịch lý tồn quyền cộng đồng nhiều xã có mỏ khơng có thơng tin khơng tham gia vào trình quản lý sử dụng nguồn thu Các giải pháp cải thiện chất lượng môi trường xã có mỏ nhìn chung bị bỏ ngỏ Thực trạng cho thấy hiệu thực sách, tính minh bạch nhận thức cấp quyền địa phương vấn đề quản lý sử dụng nguồn thu từ phí BVMT hoạt động khai thác khoáng sản cần xem xét đánh giá lại Trên thực tế, việc thu phí BVMT hoạt động khai thác khống sản thực 10 năm nhằm khắc phục tác động môi trường mà doanh nghiệp xử lý, qua hạn chế tác động tiêu cực đến sống người dân Nguồn thu từ phí BVMT chưa sử dụng mục đích, gây bất cơng khai thác sử dụng tài nguyên Do công tác khắc phục hậu môi trường chưa đầu tư mức, người dân địa phương phải chịu tác động tiêu cực từ khai thác khoáng sản Doanh nghiệp khoáng sản gặp khơng phản ứng xung đột từ phía cộng đồng dù đóng khoản chi phí để khắc phục số tác động mơi trường khơng thể kiểm sốt Đây nguyên nhân khiến xung đột môi trường khai thác khoáng sản ngày phổ biến Câu Chứng minh lệ phí chưa bảo đảm cơng theo chiều ngang Luật Phí, lệ phí số 97/2015/QH13 ngày 25 tháng 11 năm 2015 lệ phí khoản tiền ấn định mà tổ chức, cá nhân phải nộp quan nhà nước cung cấp dịch vụ công, phục vụ công việc quản lý nhà nước quy định Danh mục lệ phí ban hành kèm theo Luật Nhóm 5- Lớp Kinh tế phát triển- K35- Quảng Ngãi Page Bài tập nhóm mơn Tài cơng GVHD: TS Nguyễn Phú Thái Một mục tiêu quan trọng khác lệ phí đảm bảo cơng Lệ phí dựa nguyên tắc người hưởng lợi hay người sử dụng trả tiền Nói cách đơn giản, dùng người trả Tuy nhiên, việc áp dụng lệ phí sử dụng gây trục trặc khía cạnh cơng bằng, cơng dọc nhiều loại lệ phí thường áp dụng đồng mức cho nhiều người Một sắc thuế hay loại phí, lệ phí tốt cần đảm bảo cơng ngang công dọc Công ngang người có khả chi trả phải đóng mức thuế hay trả mức phí, lệ phí Cơng dọc người có khả chi trả khác chịu mức thuế phí, lệ phí khác Ví dụ lệ phí mơn áp dụng cho cá nhân, hộ gia đình sản xuất kinh doanh hàng hóa dịch vụ có doanh thu 100 triệu đồng/ năm đến 300 triệu đồng/ năm đóng 300 ngàn đồng/ năm, khơng đảm bảo cơng theo chiều ngang; có hộ, cá nhân kinh doanh năm 300 trăm triệu đồng họ khai 300 triệu để nộp lệ phí thấp, hay có hộ kinh doanh ế ẩm phải chịu mức phí ấn định -THE END- Nhóm 5- Lớp Kinh tế phát triển- K35- Quảng Ngãi Page ... với mục đích in, phát hành mua bán, sử dụng hóa đơn bất hợp pháp để thu lợi bất chính, gây thất ngân sách nhà nước Thực ra, với quan quản lý khơng khó để nhận biết bất minh hành vi doanh nghiệp... “đầu ra” kê khai đủ thuế Ngoài ra, có nhiều dấu hiệu bất thường khác liên quan đến nghiệp vụ tài mà kế tốn hay nhân viên thuế dễ dàng nhận thấy Ngăn chặn bất cập vừa nêu, giải pháp tăng cường cơng... phép hóa đơn, chứng từ; vi phạm quy định bảo quản, quản lý hóa đơn chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước (Điều 203 Điều 204) Tuy nhiên, chế tài xử phạt pháp nhân thương mại quy định khoản Điều 203