MODULE THCS 17 TÌM KIẾM, KHAI THÁC, XỬ Lí THÔNG TIN PHUC VU BÀI GIẢNG D A GIỚI THIỆU TỐNG QUAN Một yếu tổ cỏ tính tìÊn quyết, đặc biệt quan trọng ảnh hường đến chất luợng dạy học góp phần đổi mỏi PPDH giảng cửa người GV Một “rào cản" thường gặp đổi với hầu hết GV thiết kế giảng thiếu thông tin li yếu ]à GV chua nắm chua biết cách tìm kiếm, khai thác xủ lí thông tin tù nguồn khác để đua vào giảng Mặt khác, thông tin cửa giảng chuyển tải đến HS qua nhìỂu kÊnh thông tin, chẳng hạn: vàn bản, hình ảnh, hình ảnh động, vĩdeo, âm nhạc khả lĩnh hộikiẾn thúc cửa HS tănglÊn£ỂÍp bội Nội dung cửa module THCS 17 cung cẩp kiến thúc cần thiết, phát triển kỉ co để nguửi học thục tổt việc tìm kiếm, khai thác, xủ lí thông tin phục vụ giảng dạy học ù trường THCS • B MỤC TIÊU KIẾN THỨC - Hiểu rõ khái niệm như: thông tin, tìm kiếm, xủ lí thông tin - Nắm phương pháp, kỉ thuật tìm kiếm, khai thác xủ lí thông tin phục vụ giảng ù THCS phần mềm tin học thông thường KĨ NĂNG Thục thành thạo việc tìm kiếm, khai thác vầ xủli thông tin chương trình, phần mềm tin họ c phổ thông để đưa vào giảng THÁI ĐỘ Cỏ ý thúc tìm kiếm, khai thác xủ lí thông tin trình thiết kế thể giảng để nâng cao chất lượng dạy học Q c NỘI DUNG Nội dung TÌM HIỂU MỘT SỐ KHÁI NIỆM BÀN Hoạt động Tìm hiểu khái niệm thông tin NHIỆM VỤ Bạn dọc kĩ thông tin cho Hoạt động để: Nắm đuợc khái niệm thông tin biết dạng cửa thông tin Xác định rõ vai trò quan trọng cửa thông tin sổng nói chung, giảng nói riÊng THÔNG TIN Cơ BÀN Thông tin lã gì? Theo SGK Tin học, dành cho THCS, hiểu biết cỏ thể cỏ vỂ thục thể đỏ gọi thông tin vỂ thục thể đỏ Theo tù điển Bách khoa mờ WIKIPEDIA, thông tin (information) sụ phân ánh sụ vật, sụ việc, tương cửa giói khách quan hoạt động cửa người đời sổng xã hội Ta cỏ thể hình dung thông tin tất mang lại hiểu biết cho ngựời Thông tin làm lãng hiểu biết cửa người, nguồn gổc cửa nhận thúc sờ cửa định Các ví dụ vỂ thông tin: - Các sổ thống kÊ tỉ lệ HS khá, giỏi tỉ lệ HS trứng tuyển vào trường đại học năm học lìÊn tục cửa Trường THCS A cho biết hiệu cửa vận động “Đổi mỏi PPDH, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo" cửa nhà truửng - Hình ảnh chụp cánh thìÊn tai trÊn giói cho thấy tác động cửa sụ biến đổi khí hậu đến người, Luu ý: Muổn đưa thông tin vào máy tính, người phải tìm cách biểu dìến thông tin cho máy tính cỏ thể nhận biết vầ xủ lí Trong tin học, ỉiệu ỉà thởng tm đưa vào mảy tính Các dạng thông tin sõng Hình Tkống tm dạng ứm tharìh Hinh2.Thỗngtừìdạngvănbàn Thế giới quanh ta lất đa dạng nên cỏ nhìỂu dạng thông tin khác nhau; moi dạng thông tin lại cỏ cách thể khác (Hình 1, Hình 2, Hình 3) Cỏ thể phân loại thông tin thành loẹisố (sổ nguyên, sổ thục ), loại phi sổ (vàn bản, hình ảnh, âm Thông tin đuợc lưu trũ trÊn nhiều dạng vật liệu khác (Hình 4, Hình 5) khắc đá, ghi lại giẩy, bìa, bàng tù, đĩa tù Thông tin cỏ thể phát sinh, lưu trữ, truyền, tìm kiếm, chép, xủ li, nhân Thông tin cỏ thể biến dạng, sai lệch bị phá húy Trong giáng ta thưủrng gặp thông tin loại phi sổ vàn bản, sơ đồ, biểu đồ, đồ, hình ảnh, đoạn trích vĩdeo, Luu ý: SGK chúa đụng nhiều thông tin vân bản, biểu đồ, hình ảnh mò tả thông tin phổ biến âm thanh, script, vĩdeo, hình ảnh động, Hình Thững tữi dạng ảnhHình Thông tời ẩưọc tíìẾc ỉrẼn bừỉẩá Ngoài thông tin chứa đụng SGK, việc tìm kiẾm đưa thêm vào giảng thông tin khác giúp cho GV truyền tải giảng đến HS cách trục quan, sinh động kích thích tất giác quan cửa HS tham gia trình khám phá, làm tích lũy kiến thúc Hmh ĩhống tời ĩuu trữ trongmăy tỉnh điện tứ ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG 1) Theo bạn, thông tin mà SGK cung cáp, bạn mong muiổn giảng cửa bạn cỏ thÊm thông tin ù dạng nào? 2) Theo bạn, lai cỏ câu: “Trăm nghe không thấy "ĩ Bạn thể vấn đẺ giảng múc độ nào? Hoạt động Tìm hiểu hoạt động tìm kiếm, xử lí thông tin NHIỆM VỤ Bạn dọc kĩ Thông tin cho Hoạt động để: 1) Biết khái niệm, ý nghĩa cửa việc tìm kiếm, xủ lí thông tin 2) LĩÊn hệ với công việc giảng dạy minh để thấy rõ cầu tìm kiếm, xủ lí khai thác thông tin THÔNG TIN Cơ BÀN Tìm kiẽm thông tin ĐỂ cỏ thông tin cần thiết, ngày, thường tiến hành việc tìm kiếm thông tin Hình thúc tìm kiếm thông tin thường gặp đa dạng, chẳng hạn; - Tìm kiếm cuổnsách ù thư viện nhà truửng (Hình 6) - lìm kiếm thông tin lưu trữ trÊn đĩa CD-ROM, DVD (Hình 7) X' I «Ị» „ Tạp chíTin học&Nhà trưởng ■Ị Ị ( I Tuyển tập / nàm' J Ị 1999 2006 'S -Eíppi ■ ĩ hhẽoiơisò ',,n phủng ỉũã ĩữỹn: ^ Hình ĩìm kiếm tạiihii việnnhà trường 1407, nhủ nhả 1772, Trung p.p 1407, Tru Hỉtì Nhản ChrntiỊ |Q cẩu Giây, Hỉ NỘI lwebslte: http://www.thntcain.vn I I Hình Tra cứu thỗng tin từđữĩ CD-ROM Hình s Tra tứ điển tìm ngh ữĩ từ Hình Tra cứu thỗng tin mạng Tra tù điển Anh - Việt học ngoại ngũ, tra thuât ngũ tù điển Tiếng Việt (Hình 8) - Tìm kiếm tài liệu lìÊn quan đến học trÊn mạng nội bộ, trÊn Internet (Hình 9) Lưu ý: Trong nội dung này, chứng tập trung vào việc khai thác thông tin trÊn c D- Rom vầ mạng Internet xừ lí thũng tin Khi tiếp nhận đuợc thông tin, nguửi thường phải xủ lí để tạo thông tin mỏi cỏ ích hơn, phù hợp với mục đích sú dụng Mục đích cửa thu thập xủ lí thông tin tri thúc Quá trình xủ lí thông tin: Bất đầu với thông tin ban đầu ịinputị, chứng ta thục trình xủ lí để nhận đuợc thông tin cần thiết mong đơi {outpuỉị Cùng thông tin ban đầu nhu cầu khai thác khác cỏ thể dẫn đến cách xủ lí khác ta thu thông tin sau xủ lí khác Trong trình này, thông tin cỏ thể lưu trữ để sú dụng nhiều lần, cho mục đích khác nhau, ví dụ: Thông tìn ban ẩầu: Kết điỂm tổng kết năm học 2010 2011 cửa toàn HS trườngTHCSA Việc xủ lí thông tin cho kết quả: xếp loại học tập cửa tùng HS, thổng kÊ sổ HS loại theo lớp, theo khổi, toàn truàmg Các kết thông tin sau xủ lí cỏ thể biểu dìến dạng bảng, dạng biểu đồ - Bảng li Số liệu thống kê thực trạng học lực học sinh theo ỉdiốì Tổng sổ Loại Giỏi Loại Khá Loại Yếu Loại HS Trung bình Khổi9 320 36 66 203 23 KhổiS 351 43 SI 190 29 Khổi 402 64 127 16S 43 KhổiG 419 SI 214 93 31 Bảng2i Số liệu thống kê thực trạng học lực học sinh theo tùngỉdiốì Khổi Tổn Loại Giỏi Loại Khá Loại TB Loại yếu g SỔH SL % SL % SL % SL % S KhũÌ 320 36 10,90 66 20,12 203 61,09 23 7,01 Khổi 351 43 12,25 SI 23,oa 190 56,41 29 0,26 S Khổi 402 64 15,92 127 31,59 16S 41,79 43 10,7 Khối 419 SI 19,33 214 51,07 93 22,20 31 7,40 Biếu đẻ li SốlitọngHS Giỗi, Khả, Trung bmh Yểu ỉdiốì trưồng Biếu đẻ 2i sốỉưọngxềp loại HS theo từngỉdiốì LoạiGi&i □ LoạiEliá 0Trungbỉnli Lo ại ■ LoạiEliá ■ Khối Khối9 Khối7 Khối Hình thúckhaithác thông tin sau đãxủli lất đa dạng, chẳng hạn: Hừiít SủdựĩìghÌTỉh ảnh minh hoạ Hình 11 Eổsimg ỉhông từi cho bãĩsoạri - In để HS đọc thêm, làm thông tin cho hoạt động trao đổi, làm việc nhỏm, Làm nõ khái niệm học, minh hoạ ý nghĩa úng dung thiết thục vấn đỂ học tập sổng Đua vào “giáo án điện tủ", “bài giảng điện tủ" gủi thư điện tủ, đua lÊn dìến đần trÊn mạng Internet để trao đổi với HS, ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG Bạn cho biết trình soạn giáo án, bạn tìm kiếm, khai thác thông tin tù nguồn nào? Tại thông tin cần xủ lí trước đua vào giảng? Bạn cho biết vai trò cửa việc tìm kiẾm, xủ lí thông tin việc soạn lÊn lớp cửa bạn Hoạt động Tìm hiểu phương pháp tìm kiếm, khai thác thông tin Trong Hoạt động này', không đỂ cập đến phương pháp tìm kiếm, khai thác thông tin truyền thong như: tra tù điển, tra phích tìm tài liệu thư viện, mà tập trung trình bày việc tìm kiếm, khai thác thông tin trÊn CD-ROM mạng Internet NHIỆM VỤ Bạn dọc kĩ Thông tin cho Hoạt động để: 1) 2) Nắm bước tiến hành tìm kiẾm, khai thác thông tin mạng Internet, CD-ROM Thục thành thạo thao tác để tìm kiẾm, khai thác thông tin trÊn Internet CD-ROM để đưa vào giảng THÔNG TIN Cơ BÂN Tố chức thông tin Internet Thông tin trÊn Internet thưững đuợc tổ chúc duỏi dạng SĨÊU vân SiÊu vân vân tích họp nhiỂu phương tiện khác như: vân bản, hình ảnh, âm thanh, video lìÊn kết tủi siêu vân khác TrÊn Internet, siêu vân gán địa truy cập tạo thành trang web Hệ thong World Wide Web (WWW) cấu thành tù trang web xây dụng trÊn giao thúc truyỂn tin đặc biệt, gọi giao thúc truyỂn tin SĨÊU vân HTTP (HyperText Transfer Protocol) Website gồm nhìỂu trang web hệ thong WWW đuợc tổ chúc địa truy cập Trang (Homepage) cửa website trang web mô đầu tìÊn truy cập website đỏ Do vậy, địa truy cập cửa website địa trang nỏ ví dụ website mạng giáo dục Bộ Giáo dục Đào tạo cỏ địa www.edu.net.vn Truy cập trang web ĐỂ truy cập trang web, ta phải sú dụng chương trình đặc biệt gọi trình duyệt web cỏ nhìỂu trình duyệt web khác nhau, chẳng hạn Internet Explorer, Netscape Navigator, Mozilla Fữefbx Thao tác truy cập đến trang web: Bưởc- ỉ: Gọi chương trình duyệt web (chẳng hạn nhấp đủp chuột vào biểu tượng trình duyệt Internet Explorerhay Mozilla Fữefox Bưóc 2: Nhâp địa cửa trang web vào vị tri trÊn địa - - Nhưng muổn, bạn cỏ thể bấm nút Browse để đặt tÊn chọn thư mục lưu file MP3 nơi khác Bưóc 2: Chuyển qua khung Presets, chương trình cung cáp mặc định cho người dùng chuẩn chất luợng âm phù hợp cỏ thể chơi trÊn thiết bị nghe nhac; nhìÊn cỏ thể chọn tìÊu chuẩn khác raoổngồm: High Quality, Standard Quality Economy Quality Bưóc 3: Bấm nút Convert để chương trình chuyển đổi N Ểu cần trích xuất đoạn âm file video thi trước bấm nút Convert, bấm nút Trim Video Trong hộp thoẹi Seỉoct video you want to ỉeave, kích giữ chuột trái kéo trượt Play tù trái sang phải đến đầu đoạn âm cần cất bán nút cồ hình kéo bÊn trái, sau đỏ kéo truợt Play đến đoạn kết thúc bấm nút hình kéo bÊn phẳi Đoạn âm đuợc chọn file video đánh dấu màu sâm Sau chọn XDng, bán nút Apply & close để áp dụng Cuổi bấm nút Convert XDng (Hình 37) Hình 37 59 3.2 Phân mêm Free video to Ftash Converter 4.1.1.3 Phần mềm Free Video to Flash Converter chuyên dùng để chuyển đổi file video cỏ định dạng gồm: *.avĩ, *.mpeg, *.mpg, *.mp4, *.m4v, *.wmv, *.asf, *.mov, *.qt, *.3gp, *-3g2, *.đvr-ms *.flv sang chuẩn video dạng Flash (*.flvvà*.swf) Thao tác xủ lí video sau: Bưôc 1: Tù giao diện chính, bấm nút Browse khung Select video file để chọn file video cần chuyển đổi sang định dạng Flash, cỏ thể kết hợp kích chuột trái phím Ctrl để chọn nhìỂu file video khác vỂ định dạng để chuyển đổi đẺu đuợc Muổn bố file khỏi danh sách chuyển đổi kích chọn tÊn file đỏ danh sách bán nút cỏ hình chữ X để XDấ Khung Output jbider thư mục mặc định lưu file Flash sau chuyển đổi XDng cồ thể bán nút Browse để chon thư mục khác 60 để lưu file (Hình 38) ' ' f t ee Videa 1D t-Idih t ữnverter 4.1.1.1 DVDVideoSoftcom : ; Hsixj sobKhbfandstjy Select video Has: Vdeoựavo*« gtn*ỉj20&367 M : Ị M / s g e j M f t 1Ĩ ÌVI íta* W>EG4-N*4 HITMJ1 VpdedựihioíVidec.Sgp rnfcfmed ■ I âxị&M OŨ-.ỉpA Ù ỉrtMM Output Mđtr: )C¡1|DWAdwtaft FctmA»: ftííttt: |FLV _T] ỊvsryHgh fcMndvfldth p{Zdbis 5ho>HTFi* JDỈl (1fludpisleii* 5IĨX394) {fte* converíion 651 Ệnnw Ptoy«r ; Oumvwt I Bỉnh 38 Bưóc 2: Chuyển qua khung Format để chọn định dạng xuất SWF FLV tùy vào mục đích sú dung, chọn tiếp tham sổ nén cho file xuất ù khung Presets (nhưng tổt bạn nên để mặc định không nắm rõ) Sau đỏ bán nút Convert để chương trình chuyển đổi Hình 37 61 Phân mêm Free 3GP video Converter 3.1.1.3 Phần mềm Free 3GP Video Converter giup chuyển đổi file video cỏ định dạng 3GP quay bời máy điện thoại dĩ động cỏ chúc chụp hình sang chuẩn định dạng video phổ biến để xem máy tính AVI MP4 chuyển đổi ngược lại tù định dạng video thông dụngsang 3GP để xem trÊn điện thoẹi động Đặc biệt phải kể đến tính trích xuất âm tù file video 3GP Cách sú dụng hoàn toàn tương tụ Free Video to Flash Converter ù (Hình 40) if" Fret 3GF Vidro Converttr 3.1.1.1 3.3 D V D V id eoSo ft CO m Select vidwffe*: hUifiy Mdeoựàvíxne ọames_2O03S?-d¥t Hrý*lỹ Ytííoýit oatJMrt iĩ,*vi Hr^My ilifti MPEtH.fWrt Vkiea^twiieVidw] 3gp SwtthtQaandsnpde ’jubirnSr KHL&OX M«HKÌI Ễ)Ũ;Q4:« 00:02:4? 00:02:« 00:07:40 8fữwíe *] |C:UWW0wScft FOnnAti:fteMti; [jiPVidw |m®Ms H»3 ^ Qusfcy (H2S3, lifps, |7I6*H4; AMft) Hmh 40 3.4 Cameft Free video to JPG Converter 1.4.1.3 Phần mỂm Free Video to JPG Converter giup bạn cỏ búc hình đẹp tù phim tư liệu, chương trình cung cáp nhìỂu cách để cỏ lập tin ảnh dạng JPG chất lương cao chuơng trinh cỏ tổc độ lam việc nhanh cỏ thể làm việc với file vdìeo dạng: avi/mpg/mpeg/mpe /mp4 /m4V, wmv/asf, mov/qt, 3gp2 /3gpp /3gp /3g2, dvr-ms flv ĐỂ chọn file video cần chụp hình, bạn bấm nút Browse (nút ba chấm) khung Input file tù giao diện để chọn file Hình 41 62 video cần chụp hình, chọn thư mục lưu file hình ảnh sau chụp xong khung Output folder Tiếp theo chọn kiểu chụp hình khung Save bao gồm: 63 - - - chụp tụ động sau khoảng khung hình {Every pmmes) tức cú sau sổ khung hình chọn chương trinh tụ động chụp lại hình tù file video phát Chụp tụ động sau khoảng giây (Every seconds) Túc sau khoảng thời gian ấn định (giây) chương trình tụ động chụp hình lưu lại Every Frame tức chụp tất khung hình Sau đỏ bán nut Save để chương trình làm việc tụ động Trong truững hợp bạn muổn cỏ khung hình tù đoạn video đỏ file video đỏ, kích giữ chuột trấì kéo trượt Play tù trái sang phải nồi bấm nut Trim Left để đánh dấu đầu đoạn video, kéo tiếp bÊn phải bấm nut Trim Right để chọn đoạn cuổi cửa file video cần chụp hình, chọn xong bàn nut Save để chương trình xủlitụ động Ngoài ra, còng cụ phía đưỏi khung Preview cung cáp nủt chúc nàng để chọn khung hình cho 3QC nhu; Begin- trờ vỂ đầu file video, Play- phát, Stop - dùng, Previous ñame - lui vỂ khung hình trước, Next frame - tới khung hình sau, End - tới cuổi phim, Go to Start Selection- đến đầu vùng chọn, Go to End Selection - xuổng cuổi vùng chọn, clear selection- xoá vùng chọn See shortcuts để xem phím tất Khi muổn bất hình file video trình chiếu bấm nut Make Snapshot để lưu lại (Hình 41) taita: t:\TMt wtoo\AVfiGcr» Pjlr A Output ídrier: h’-J _J 1»*|! frMn» r £vwy p ~+\ «con* r fvery Sawi Ỉ fronte Vou mt maom fro«