ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ NGUYỄN VĂN TÂN HUY ĐỘNG VỐN DÂN CƢ TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH HÀ THÀNH, HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG Hà Nội – 2017 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ NGUYỄN VĂN TÂN HUY ĐỘNG VỐN DÂN CƢ TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH HÀ THÀNH, HÀ NỘI Chuyên ngành: Tài Ngân hàng Mã só: 60340201 LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS NGUYỄN THỊ KIM NHÃ NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: XÁC NHẬN CỦA XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ CÁN BỘ HƯỚNG DẪN CHẤM LUẬN VĂN Hà Nội – 20.17 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn công trình nghiên cứu riêng tôi.Các số liệu luận văn công khai trung thực Những kết luận khoa học luận văn chưa công bố công trình nghiên cứu Học viên Nguyễn Văn Tân i LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn giúp đỡ tận tình TS Nguyễn Thị Kim Nhã, cảm ơn tập thể thầy, cô giáo Khoa Tài Ngân hàng Phòng Đào tạo - Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội Tôi xin cảm ơn Ban Lãnh đạo, cán Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hà Thành, bè bạn gia đình tạo điều kiện giúp đỡ Tôi hoàn thành Luận văn Thạc sỹ Trong trình thực hiện, trình độ có hạn Luận văn không tránh khỏi thiếu sót Tôi mong nhận đóng góp ý kiến thầy cô giáo, quan hữu quan, nhà khoa học, bạn đọc Xin trân trọng cảm ơn! Hà Nội, tháng 12 năm 2016 Học viên Nguyễn Văn Tân ii MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT i DANH MỤC CÁC BẢNG ii DANH SÁCH BIỂU ĐỒ .iii DANH MỤC SƠ ĐỒ iii MỞ ĐẦU CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU HUY ĐỘNG VỐN DÂN CƢCỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1 Tổng quan tình hình nghiên cứu hoạt động huy động vốn dân cƣ Ngân hàng thƣơng mại 1.2 Lý luận huy động vốn dân cƣ Ngân hàng thƣơng mại 1.2.1 Khái quát Ngân hàng thương mại 1.2.2 Hoạt động huy động vốn dân cư Ngân hàng thương mại 16 1.1.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến khả huy động vốn dân cư 23 CHƢƠNG : PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 31 2.1 Phƣơng pháp nghiên cứu 31 2.1.1 Phương pháp luận 31 2.1.2 Phương pháp thu thập thông tin 31 2.1.3 Phương pháp xử lý thông tin 31 2.1.4 Phương pháp phân tích thông tin 31 2.2 Hệ thống tiêu nghiên cứu 31 2.2.1 Các tiêu đánh giá chung hoạt động ngân hàng 31 2.2.2 Các tiêu đánh giá riêng huy động vốn dân cư 31 CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG HUY ĐỘNG VỐN DÂN CƢ TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HÀ THÀNH 31 iii 3.1 Khái quát Ngân hàng TMCP Đầu tƣ Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Hà Thành 31 3.1.1 Giới thiệu chung Ngân hàng TMCP Đầu tư Phát triển Việt Nam 31 3.1.2 Quá trình hình thành phát triển Ngân hàng TMCP Đầu tư Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Hà Thành 31 3.1.3 Mô hình tổ chức BIDV Hà Thành 31 3.1.4 Kết hoạt động kinh doanh BIDV Hà Thành giai đoạn 2012-2015 31 3.2 Thực trạng huy động vốn dân cƣ BIDV Hà Thành 31 3.2.1 Đặc điểm tình hình dân cư địa bàn hoạt động 31 3.2.2 Các hình thức quy trình huy động vốn dân cư BIDV Hà Thành 31 3.2.3 Phân tích tiêu phản ánh tính hình huy động vốn dân cư BIDV Hà Thành 31 b Cơ cấu vốn huy động dân cƣ 31 3.3 Đánh giá thực trạng huy động từ dân cƣ BIDV Hà Thành 31 3.3.1 Kết đạt 31 3.3.2 Những hạn chế 31 3.3.3 Nguyên nhân hạn chế 31 CHƢƠNG : GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG HUY ĐỘNG VỐN DÂN CƢ 31 TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HÀ THÀNH 31 4.1 Định hƣớng hoạt động huy động vốn dân cƣ bidv hà thành 31 4.1.1 Định hướng chiến lược BIDV giai đoạn 20107 - 2020 31 4.1.2 Định hướng phát triển nguồn vốn huy động từ dân cư BIDV Hà Thành giai đoạn 2017- 2020 31 4.2 Giải pháp tăng cƣờng huy động vốn dân cƣ bidv hà thành 31 4.2.1 Đa dạng hóa, cải tiến chất lượng danh mục sản phẩm huy động vốn 31 iv 4.2.2 Nâng cao tính ổn định nguồn vốn 31 4.2.3 Phát triển tảng khách hàng vững tối đa hoá giá trị khách hàng, phân loại xây dựng sách khách hàng 31 4.2.4 Vận dụng linh hoạt chế sách huy động vốn 31 4.2.5 Phát triển nguồn nhân lực 31 4.2.6 Nâng cao chất lượng phục vụ, củng cố uy tín ngân hàng 31 4.2.7 Đẩy mạnh hoạt động truyền thông Marketing cho công tác huy động vốn 31 4.3 KIẾN NGHỊ 31 4.3.1 Kiến nghị với Nhà nước 31 4.3.2 Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước 31 4.3.3 Kiến nghị với BIDV 31 KẾT LUẬN 31 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 32 PHỤ LỤC 32 v DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BIDV : Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư phát triển Việt Nam CKH : Có kỳ hạn CTCK : Công ty chứng khoán ĐCTC : Định chế tài FTP : Hệ thống điều chuyển vốn nội HSC : Hội sở HĐVDC : Huy động vốn dân cư KKH : Không kỳ hạn NHTM : Ngân hàng thương mại NHTW : Ngân hàng Trung ương NHBL : Ngân hàng bán lẻ NHNO : Ngân hàng Nông nghiệp phát triển nông thôn Việt Nam NHNN : Ngân hàng Nhà nước TMCP : Thương mại cổ phần TCTD : Tổ chức tín dụng TDBL : Tín dụng bán lẻ TCKT : Tổ chức kinh tế QHKHCN : Quan hệ khách hàng cá nhân i DANH MỤC CÁC BẢNG TT Bảng Nội dung Trang 3.1 Cơ cấu nguồn vốn huy động 2012 – 2015 BIDV Hà Thành 41 3.2 Tỷ lệ khách hàng dân cư gửi tiền có kỳ hạn giai đoạn 2012 – 2015 51 3.3 3.4 3.5 Tốc độ tăng trưởng huy động vốn dân cư toàn hệ thống bidv giai đoạn 2012 – 2015 Tốc độ tăng trưởng vốn huy động dân cư bidv hà thành giai đoạn 2012- 2015 Cơ cấu nguồn vốn huy động từ dân cư Của bidv hà thành giai đoạn 2012 - 2015 ii 53 54 57 DANH SÁCH BIỂU ĐỒ TT Biểu đồ Nội dung 3.1 quy mô khách hàng dân cư giai đoạn 2012-2015 50 3.2 quy mô tài khoản giao dịch qua năm 52 3.3 cấu nguồn vốn hđvdc theo kỳ hạn 58 3.4 cấu hđv dân cư theo dòng sản phẩm 59 3.5 3.6 điểm số bình quân theo kết khảo sát 66 3.7 điểm số bình quân theo nhóm tiêu chí 67 số dư huy động vốn từ dân cư bình quân theo số lượng khách hàng Trang 62 DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ Nội dung Trang Sơ đồ máy tổ chức BIDV Hà Thành 40 iii chi phí lãi Chi phí trả lãi lãi phải trả cho loại tiền gửi mà ngân hàng phát hành theo lãi suất huy động ngân hàng khách hàng có thỏa thuận Chi phí lãi đa dạng, bao gồm chi phí trả trực tiếp cho người gửi tiền quà tặng, kèm bảo hiểm,… chi phí lương cho cán nhân viên ngân hàng, chi phí tăng tiện ích cho người gửi tiền như: mở thêm chi nhánh, phòng giao dịch … Nguồn vốn huy động từ dân cư có quy mô lớn tổng nguồn vốn huy động NHTM song phân tán theo lượng khách hàng Cơ cấu huy động vốn NHTM gồm có huy động vốn từ định chế tài chính, huy động vốn từ tổ chức kinh tế huy động vốn từ dân cư Đa số người dân không thích rủi ro mạo hiểm, họ muốn bảo đảm an toàn cho nguồn tiền đồng thời mong muốn nguồn tiền mang lại khoản lãi định Việc gửi tiền vào ngân hàng xem giải pháp khả quan thỏa mãn nhu cầu Do nguồn vốn huy động dân cư NHTM có quy mô lớn tổng nguồn vốn huy động Tuy nhiên nguồn vốn lại phân tán theo số lượng khách hàng gửi tiền số lượng khách hàng dân cư lớn 1.1.2.2 Các hình thức huy động vốn dân cư Ngân hàng thương mại huy động vốn từ dân cư hình thức: - Mở tài khoản toán cho cá nhân: Tiền gửi toán bao gồm tiền gửi toán có hưởng lãi tiền gửi toán không hưởng lãi Đây nguồn vốn biến động nhiều khó dự báo quy mô tiền gửi giao dịch Lãi suất trả cho số dư tài khoản thấp phí huy động vốn thấp - Huy động từ tiền gửi có kỳ hạn dân cư: Đây loại tiền gửi có thỏa thuận ngân hàng khách hàng thời gian gửi tiền nguồn tiền gửi trung gian tiền gửi toán tiền gửi tiết kiệm Tiền gửi có kỳ hạn thường có thời hạn dài lãi suất cao nguồn tương đối ổn định 21 - Huy động từ tiền gửi tiết kiệm dân cư: Tiền gửi tiết kiệm lập để thu hút vốn người muốn dành riêng khoản tiền cho mục tiêu hay cho nhu cầu tài dự tính tương lai Lãi suất áp dụng cho loại tiền gửi cao nhiều so với tiền gửi giao dịch tiền gửi tiết kiệm hưởng bảo hiểm theo quy định bảo hiểm tiền gửi Tiền gửi tiết kiệm bao gồm hai loại tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn tiết kiệm có kỳ hạn - Huy động từ việc phát hành giấy tờ có giá khác: Đây hình thức ngân hàng huy động vốn tiền tệ việc phát hành chứng có giá trị bao gồm chứng tiền gửi, kỳ phiếu, trái phiểu Chứng tiển gửi phiếu nợ ngắn hạn với mệnh giá quy định, trái phiếu loại phiếu nợ trung dài hạn Kỳ phiếu loại giấy tờ có giá ngắn hạn (trong năm) Nó có đặc điểm giống trái phiếu có thời hạn ngắn trái phiếu sử dụng cho mục đích huy động vốn ngắn hạn ngân hàng Các loại phiếu nợ ngân hàng phát hành đợt tùy theo mục đích định 1.1.2.3 Các tiêu phản ánh tính hình huy động vốn dân cư Tình hình huy động vốn dân cư đánh giá qua nhóm tiêu định lượng định tính  Các tiêu định lƣợng a Các tiêu phản ánh quy mô, tăng trưởng, tỷ trọng vốn huy động dân cư  Số dư huy động vốn dân cư Số dư huy động vốn dân cư tiêu phản ánh quy mô vốn tiền gửi huy động từ dân cư NHTM thời điểm, thường tính thời điểm cuối quý cuối năm.Chỉ tiêu lớn phản ánh quy mô vốn huy động từ dân cư mở rộng  Số lượng khách hàng cá nhân gửi tiền Số lượng khách hàng gửi tiền ảnh hưởng đến mở rộng huy động vốn.Số 22 lượng khách hàng tăng phản ánh việc huy động vốn mở rộng, số lượng khách hàng gia tăng thể lòng tin khách hàng vào ngân hàng.Các NHTM xác định số lượng khách hàng cách thống kê số CIF (customer information file) khách hàng có quan hệ tiền gửi với ngân hàng tạo giai đoạn Số CIF mã số hệ thống mạng điện tử ngân hàng tự động tạo khách hàng đến giao dịch lần với ngân hàng Trong hệ thống ngân hàng số CIF số khách hàng  Tốc độ tăng trưởng số dư vốn huy động dân cư Để đánh giá tình hình huy động vốn tiền gửi dân cư, bên cạnh tiêu quy mô vốn tiền gửi dân cư huy động, NHTM sử dụng tiêu tốc độ tăng trưởng vốn huy động Quy mô vốn huy động phản ánh gia tăng nguồn vốn số lượng tuyệt đối, tức xem xét số tuyệt đối năm cách đơn lẻ, không phản ánh đầy đủ khả huy động vốn NHTM qua năm Ta có tiêu tăng trưởng vốn huy động qua thời kỳ: Tốc độ tăng trưởng Vốn huy động kỳ báo cáo vốn huy động = Vốn huy động kỳ trước - Chỉ tiêu cho biết mở rộng quy mô vốn huy động dân cư, đồng thời phản ánh biến động nguồn vốn.Trong trường hợp tốc độ tăng trưởng vốn > số vốn NHTM huy động tăng ngược lại