HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM NGỤY THỊ VÂN ẢNH HƯỞNG CHẾ ĐỘ NUÔI DƯỠNG ĐẾN SỨC SẢN XUẤT CỦA LỢN NÁI HẬU BỊ (LANDRACE x YORKSHIRE) VÀ (YORKSHIRE x LANDRACE) TRONG ĐIỀU KIỆN CHĂN NUÔI TRANG TRẠI Chuyên ngành: Chăn nuôi Người hướng dẫn khoa học: TS Trần Thị Bích Ngọc Mã số: 60.62.01.05 TS Phạm Kim Đăng NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP - 2016 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan công trình nghiên cứu riêng Các số liệu, kết nêu luận văn trung thực, khách quan chưa công bố công trình khác Tôi xin cam đoan thông tin trích dẫn luận văn làm rõ nguồn gốc Hà Nội, ngày tháng năm 2016 Tác giả luận văn Ngụy Thị Vân i LỜI CẢM ƠN Nhân dịp hoàn thành luận văn, xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới cô giáo TS Trần Thị Bích Ngọc, môn Nghiên cứu Phát triển Công nghệ chăn nuôi Viện chăn nuôi Việt Nam; thầy giáo TS Phạm Kim Đăng, môn Sinh lý tập tính động vật khoa Chăn nuôi, Học viện Nông nghiệp Việt Nam, trực tiếp hướng dẫn bảo tận tình trình thực đề tài hoàn thành luận văn tốt nghiệp Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới thầy cô giáo Bộ môn Sinh lý tập tính động vật giúp đỡ đóng góp nhiều ý kiến quý báu trình nghiên cứu thực đề tài Lời cảm ơn chân thành xin gửi tới bác, cô, trại lợn giống ngoại Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên, trại lợn Đại Phượng, xã Nam Xuân, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An hợp tác giúp đỡ trình thực đề tài Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới, gia đình bạn bè đồng nghiệp giúp đỡ động viên suốt thời gian qua Hà Nội, ngày tháng năm 2016 Tác giả luận văn Ngụy Thị Vân ii MỤC LỤC Lời cam đoan i Lời cảm ơn ii Mục lục iii Danh mục chữ viết tắt v Danh mục bảng vi Danh mục biểu đồ viii Trích yếu luận văn ix Thesis abstract xi Phần Mở đầu 1.1 1.2 Đặt vấn đề Mục tiêu đề tài Phần Tổng quan tài liệu 2.1 Tình hình chăn nuôi lợn nái ngoại Việt Nam 2.2.1 Nhu cầu lượng 2.2 2.2.2 2.3 2.4 2.5 2.5.1 2.5.2 Nhu cầu lượng protein lợn Nhu cầu Protein axit amin 10 Ảnh hưởng mức lượng, protein axit amin phần ăn lợn hậu bị đến suất sinh sản 13 Ảnh hưởng chế độ ăn lợn hậu bị đến suất sinh sản 17 Tình hình nghiên cứu nước nước 18 Tình hình nghiên cứu nước 18 Tình hình nghiên cứu nước 22 Phần Vật liệu phương pháp nghiên cứu 24 3.1 Vật liệu, thời gian địa điểm nghiên cứu 24 3.3 Phương pháp nghiên cứu 24 3.2 Nội dung nghiên cứu 24 Phần Kết thảo luận 30 4.1 Ảnh hưởng chế độ ăn đến khả sinh trưởng, tuổi thành thục sinh dục độ dày mỡ lưng lợn hậu bị LY YL 30 iii 4.2 4.3 4.4 Ảnh hưởng chế độ ăn đến hiệu sử dụng thức ăn lợn hậu bị LY YL 37 Ảnh hưởng chế độ ăn đến suất sinh sản lợn hậu bị YL LY lứa 43 Ảnh hưởng chế độ ăn đến suất sinh sản lợn hậu bị YL LY lứa 48 Phần Kết luận kiến nghị 54 5.1 5.2 Kết luận 54 Kiến nghị 54 Tài liệu tham khảo 55 Phụ lục 61 iv DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Nghĩa tiếng Việt CCS CĐ cs CSS CSSS ĐD ĐDLĐ ĐDML ĐDTL ĐH GĐ G KL KLBĐ KLCS KLĐD KLPGLĐ KLSS L LY PGL1 SCCS SS ST TA TB TLTT TT TTTA Y YL Số cai sữa Chế độ Cộng Số sơ sinh Số sơ sinh sống Động dục Động dục lần đâu Độ dày mỡ lưng Động dục trở lại Đại học Giai đoạn Giống Khối lượng Khối lượng bắt đầu Khối lượng cai sữa Khối lượng động dục Khối lượng phối giống lần đầu Khối lượng sơ sinh Landrace (Landrace x Yorkshire) Phối giống lần Số cai sữa Sơ sinh Sinh trưởng Thức ăn Trung bình Tỷ lệ thụ thai Tăng trọng Tiêu tốn thức ăn Yorkshire (Yorkshire x Landrace) v DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1 Số lượng lợn sản lượng thịt lợn Việt Nam giai đoạn 2011 - 2014 Bảng 2.2 Cơ cấu đàn nái tổng đàn giai đoạn 2006 - 2014 Bảng 2.3 Mức lượng cần bổ sung cho lợn Bảng 2.4 Nhu cầu protein axit amin lợn 11 Bảng 2.5 Ảnh hưởng mức ăn trước kỳ động dục tới số lượng trứng rụng (Hughes Vanley, 1980) 14 Bảng 2.6 Ảnh hưởng mức ăn trước thời kỳ động dục tới số lượng trứng rụng (Huges Vanley 1980) 15 Bảng 3.1 Sơ đồ bố trí thí nghiệm 25 Bảng 3.2 Khẩu phần ăn cho lợn hậu bị nuôi trại lợn Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên trại lợn Đại Phượng, xã Nam Xuân, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An 26 Bảng 4.1 Ảnh hưởng chế độ ăn đến khả sinh trưởng, tuổi thành thục sinh dục độ dày mỡ lưng lợn hậu bị Landrace x Yorkshire Yorkshire x Landrace trại lợn Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên 32 Bảng 4.2 Ảnh hưởng chế độ ăn đến khả sinh trưởng, tuổi thành thục sinh dục độ dày mỡ lưng lợn hậu bị Landrace x Yorkshire Yorkshire x Landrace trại lợn huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An 34 Bảng 4.3 Ảnh hưởng chế độ ăn đến hiệu sử dụng thức ăn lợn hậu bị Landrace x Yorkshire Yorkshire x Landrace trại lợn Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên 38 Bảng 4.4 Ảnh hưởng chế độ ăn đến hiệu sử dụng thức ăn lợn hậu bị Landrace x Yorkshire Yorkshire x Landrace trại lợn huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An 40 Bảng 4.5 Ảnh hưởng chế độ ăn đến suất sinh sản lợn hậu bị Landrace x Yorkshire Yorkshire x Landrace nuôi trại lợn Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên lứa thứ 45 Bảng 4.6 Ảnh hưởng chế độ ăn đến suất sinh sản lợn hậu bị Landrace x Yorkshire Yorkshire x Landrace nuôi trại lợn Đại Phượng, xã Nam Xuân, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An lứa thứ 46 vi Bảng 4.7 Ảnh hưởng chế độ ăn đến suất sinh sản lợn hậu bị Landrace x Yorkshire Yorkshire x Landrace nuôi trại lợn Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên lứa thứ hai 48 Bảng 4.8 Ảnh hưởng chế độ ăn đến suất sinh sản lợn hậu bị Landrace x Yorkshire Yorkshire x Landrace nuôi trại lợn Đại Phượng, xã Nam Xuân, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An lứa thứ hai 50 vii DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 4.1 Biểu đồ 4.2 Biểu đồ 4.3 Biểu đồ 4.4 Biểu đồ 4.5 Biểu đồ 4.6 Biểu đồ 4.7 Biểu đồ 4.8 Biểu đồ 4.9 Biểu đồ 4.10 Biểu đồ 4.11 Biểu đồ 4.12 Biểu đồ 4.13 Biểu đồ 4.14 Biểu đồ 4.15 Biểu đồ 4.16 Biểu đồ 4.17 Biểu đồ 4.18 Khối lượng phối giống lần đầu khối lượng động dục lần đầu lợn hậu bị trại lợn Thái Nguyên 33 Khối lượng phối giống lần đầu khối lượng động dục lần đầu lợn hậu bị trại lợn Nghệ An 33 Tốc độ sinh trưởng lợn hậu bị trại lợn Thái Nguyên 36 Tốc độ sinh trưởng lợn hậu bị trại lợn Nghệ An 36 Tiêu tốn thức ăn lợn hậu bị trại lợn Thái Nguyên 39 Tiêu tốn thức ăn lợn hậu bị trại lợn Nghệ An 39 Lượng Protein ăn vào hàng ngày lợn hậu bị trại lợn Thái Nguyên 41 Lượng Protein ăn vào hàng ngày lợn hậu bị trại lợn Nghệ An 41 Năng lượng trao đổi ăn vào hàng ngày lợn hậu bị trại lợn Thái Nguyên 42 Năng lượng trao đổi ăn vào hàng ngày lợn hậu bị trại lợn Nghệ An 42 Khối lượng lợn sơ sinh lợn cai sữa ổ lứa trại lợn Thái Nguyên 44 Khối lượng lợn sơ sinh lợn cai sữa ổ lứa trại lợn Nghệ An 44 Tiêu tốn thức ăn kg lợn cai sữa lứa trại lợn Thái Nguyên 47 Tiêu tốn thức ăn kg lợn cai sữa lứa trại lợn Nghệ An 47 Khối lượng lợn sơ sinh lợn cai sữa ổ lứa trại lợn Thái Nguyên 49 Khối lượng lợn sơ sinh lợn cai sữa ổ lứa trại lợn Nghệ An 49 Tiêu tốn thức ăn kg lợn cai sữa lứa trại lợn Thái Nguyên 51 Tiêu tốn thức ăn kg lợn cai sữa lứa trại lợn Nghệ An 51 viii TRÍCH YẾU LUẬN VĂN Tên tác giả: Ngụy Thị Vân Tên luận văn: Ảnh hưởng chế độ nuôi dưỡng đến sức sản xuất lợn nái hậu bị (Yorkshire x Landrace) (Landrace x Yorkshire) điều kiện chăn nuôi trang trại Ngành: Chăn nuôi Mã số: 60.62.01.05 Tên sở đào tạo: Học viện Nông nghiệp Việt Nam Mục đích nghiên cứu Đề tài nhằm xác định chế độ nuôi dưỡng phù hợp cho lợn nái hậu bị YL, LY điều kiện chăn nuôi trang trại nuôi trại lợn Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên trại lợn Đại Phượng, xã Nam Xuân, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An Phương pháp nghiên cứu Nghiên cứu tiến hành 144 lợn hậu bị YL LY nuôi trại lợn Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên trại lợn Đại Phượng, xã Nam Xuân, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An từ tháng 10/2014- 3/2016 Tại trại chăn nuôi, 36 lợn hậu bị giống phân ngẫu nhiên thành 03 lô thí nghiệm, lô 12 tương ứng với 04 lần lặp Trong giai đoạn từ bắt đầu thí nghiệm (30 kg) 80 kg, lợn hậu bị lô cho ăn tự thức ăn lợn choai (giai đoạn 30-50kg) thức ăn lợn nái hậu bị (giai đoạn 50-80kg) Từ 81 kg đến 10 ngày trước phối giống lần đầu lợn lô ăn sau: Lô 1: ăn tự do; lô 2: ăn hạn chế 90% so với ăn tự do; lô 3: ăn hạn chế 80% so với ăn tự Khẩu phần thức ăn cho giai đoạn xây dựng theo khuyến cáo NRC (1998) Các tiêu theo dõi: Khối lượng thể, tăng trọng hàng ngày, lượng thức ăn ăn vào; tiêu tốn thức ăn; độ dày mỡ lưng Tuổi động dục lần đầu; tuổi phối giống lần đầu; tỷ lệ thụ thai; ngày động dục trở lại Năng suất sinh sản: số sơ sinh sống/ổ; khối lượng sơ sinh sống/ổ; số khối lượng cai sữa/ổ Các số liệu thí nghiệm xử lý theo phương pháp phân tích phương sai ANOVA-GLM phần mềm Minitab phiên 14.0 Kết kết luận - Khối lượng phối giống lần đầu, tốc độ tăng trưởng, tuổi phối giống lần đầu độ dày mỡ lưng hai giống lợn bị ảnh hưởng rõ rệt chế độ ăn điều kiện chăn nuôi hai trại thí nghiệm Theo đó, hạn chế lượng thức ăn làm giảm khối lượng thể động dục lần đầu, tăng tuổi phối giống lần đầu giảm độ dày mỡ lưng Tính trung bình cho giai đoạn, tiêu tốn thức ăn/kg tăng trọng lô ăn hạn chế 90% lô ăn hạn ix béo hơn, nên khả tiết sữa nuôi hơn, mặt khác lợn nuôi dưỡng mức thấp bị ảnh hưởng Các số liệu bảng 4.7 cho thấy, nuôi dưỡng mức cao làm cho lợn động dục trở lại chậm Hiệu sử dụng thức ăn khác giống lợn YL LY (P>0,05) Tiêu tốn thức ăn cao thấy nhóm lợn cho ăn tự Nhóm lợn cho ăn hạn chế 80% có hiệu sử dụng thức ăn so với nhóm ăn tự do, suất sinh sản thấp nên hiệu thức ăn thấp so với nhóm ăn hạn chế 90% Năng suất sinh sản lứa đẻ thứ hai lợn hậu bị giống YL LY trại lợn Đại Phượng, xã Nam Xuân, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An trình bày bảng 4.8 biểu đồ 4.16, 4.18 Bảng 4.8 Ảnh hưởng chế độ ăn đến suất sinh sản lợn hậu bị Landrace x Yorkshire Yorkshire x Landrace nuôi trại lợn Đại Phượng, xã Nam Xuân, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An lứa thứ hai Chỉ tiêu TLTT (%) CSS (con/ổ) CSSS (con/ổ) KLSS (kg/ổ) KLSS (kg/con) CCS (con/ổ) KLCS (kg/ổ) KLCS (kg/con) ĐDTL (ngày) TTTA (kg TA/kg lợn CS) Ảnh hưởng giống Ảnh hưởng chế độ ăn LY YL Tự 91,67 11,14 10,21 14,67 1,32 9,43 58,19 6,16 6,58 88,89 11,18 10,34 14,90 1,34 9,51 58,70 6,17 6,72 91,67 10,95 10,10 14,41a 1,33 9,43 57,94a 6,15 6,90 6,83 6,76 6,82ab Hạn chế 90% Hạn chế 80% 6,57a 6,99b 91,67 11,55 10,68 15,52b 1,35 9,77 60,68b 6,21 6,36 87,50 10,99 10,05 14,41a 1,32 9,21 56,72a 6,16 6,68 SEM 0,49 0,38 0,54 0,05 0,32 1,71 0,06 0,52 0,21 P G CĐ NS NS NS NS NS NS NS NS NS NS ** NS NS * NS NS NS * TLTT: Tỷ lệ thụ thai; CSS: Số sơ sinh; CSSS: Số sơ sinh sống, CCS: Số cai sữa: KLSS: Khối lượng sơ sinh; KLCS: Khối lượng cai sữa: ĐDLĐ: Động dục lần đầu: ĐDTL: Động dục trở lại; TTTA: Tiêu tốn thức ăn: G: Giống: CĐ: Chế độ Các số trung bình hàng (ở cột ảnh hưởng chế độ ăn) có chữ khác khác có ý nghĩa thống kê; NS (non-significant), sai khác; *, ** hay *** ký hiệu, sai khác có ý nghĩa thống kê tương ứng với P