i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài luận văn: “Quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ vừa Ngân hàng Công thương Việt Nam – Chi nhánh Bắc Giang” cơng trình nghiên cứu khoa học, độc lập Các số liệu, kết nêu luận văn trung thực có nguồn gốc rõ ràng Tác giả luận văn BÙI THỊ THANH THÙY LỜI CẢM ƠN Trước tiên, tác giả luận văn xin bày tỏ biết ơn sâu sắc tới PGS TS Nguyễn Thị Phương Liên tận tâm hướng dẫn định hướng khoa học cho suốt trình nghiên cứu, thu thập số liệu, khảo sát thực tế thực luận văn đồng thời có ý kiến địng góp q báu để luận văn hồn thành tốt Tơi xin chân thành cảm ơn Thầy, Cô giáo Khoa sau đại học, thuộc Trường Đại học Thương Mại tận tình giảng dạy, hướng dẫn, truyền đạt kiến thức ii suốt q trình học tập, thực hồn thành Luận văn Tôi xin chân thành cảm ơn lãnh đạo NHCT Chi nhánh Bắc Giang tạo điều kiện giúp đỡ suốt thời gian học cao học, thực hồn thành Luận văn Tơi xin chân thành cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp thuộc NHCT Chi nhánh Bắc Giagn Lớp cao học 20B.TCNH giúp đỡ tơi q trình thực hồn thành Luận văn Mặc dù cố gắng hoàn thiện Luận văn tất nhiệt tình lực mình, nhiên khơng thể tránh khỏi thiếu sót có phần nghiên cứu chưa sâu Rất mong nhận bảo Thầy cô iii MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài: Mục tiêu nhiệm vụ nghiên cứu đề tài 4 Câu hỏi phương pháp nghiên cứu .4 Kết cấu luận văn CHƯƠNG CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ RỦI RO TÍN DỤNG VÀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1 Rủi ro tín dụng hoạt động cho vay NHTM 1.1.1 Tín dụng vai trị hoạt động tín dụng NHTM * Vai trị tín dụng phát triển kinh tế – xã hội 12 1.1.2 Rủi ro tín dụng hoạt động cho vay ảnh hưởng RRTD 12 1.1.2.1 Khái niệm 12 1.1.2.2 Nguyên nhân rủi ro tín dụng 13 * Nguyên nhân khách quan: 13 Do môi trường kinh tế không ổn định: .13 * Nguyên nhân chủ quan: .14 1.1.2.3 Tác động rủi ro tín dụng .17 * Đối với ngân hàng: .17 * Đối với kinh tế: 17 1.2 Quản trị rủi ro tín dụng hoạt động cho vay NHTM .21 1.2.1 Khái niệm vai trò quản trị rủi ro tín dụng NHTM 21 1.2.2 Nội dung quản trị rủi ro tín dụng NHTM .22 1.2.2.1 Ban hành sách quy trình quản trị RRTD .22 Chính sách quản trị rủi ro tín dụng định hướng, chủ trương ngân hàng việc quản trị rủi ro tín dụng Chính sách quản trị rủi ro tín dụng phải phù hợp với chiến lược phát triển ngân hàng, định hướng tín dụng ngân hàng giai đoạn cụ thể 22 Chính sách tín dụng NHTM NHNN quy định với điều khoản đối tượng, lãi suất, tài sản đảm bảo, thời gian vay, hạn mức cho vay… Chính sách tín dụng xây dựng dựa sở thực trạng kinh tế xã hội, định hướng phát triển kinh tế iv xã hội Nhà nước Chính sách tín dụng hợp lý tạo điều kiện cho kinh tế, xã hội phát triển định hướng, tạo hiệu cao cho đồng vốn cho vay .22 Quy trình tín dụng quy định cụ thể bước nghiệp vụ, yêu cầu nội dung bước nghiệp vụ từ nhận thẩm định hồ sơ đến nghiệp vụ cho vay, thu nợ, kiểm tra, kiểm sốt hoạt động tín dụng… đồng thời phân định rõ trách nhiệm phận tham gia thực cơng tác tín dụng .22 Quy trình tín dụng xây dựng hợp lý giúp cho cơng tác quản trị tín dụng thống nhất, khoa học, hạn chế phòng ngừa rủi ro Quy trình tín dụng phải xác định người thực công việc trách nhiệm cán liên quan q trình cho vay Quy trình tín dụng phải đảm bảo tuân thủ văn pháp lý Nhà nước 22 1.2.2.2 Tổ chức máy triển khai thực sách quy trình quản trị RRTD .23 Để tổ chức máy triển khai thực sách quy trình quản trị RRTD trước hết cần xây dựng cấu tổ chức quản trị RRTD .23 Cơ cấu tổ chức quản trị rủi ro tín dụng có ý nghĩa quan trọng cơng tác quản trị rủi ro tín dụng ngân hàng Cơ cấu tổ chức tạo lập cách có hệ thống, phù hợp với tiêu chuẩn thông lệ quốc tế tạo điều kiện nâng cao chất lượng, đảm bảo an toàn hoạt động tín dụng hạn chế rủi ro tín dụng 23 Cơ cấu tổ chức quản trị rủi ro tín dụng tốt phải phân định rõ chức năng, nhiệm vụ phận; phân cấp, uỷ quyền rõ ràng hoạt động hệ thống; xác định rõ quyền hạn trách nhiệm phận; phát huy hiệu cơng tác kiểm tra, kiểm sốt nội .23 Cơ cấu tổ chức quản trị rủi ro tín dụng NHTM phụ thuộc nhiều vào quy định chức năng, nhiệm vụ NHNN ban hành tổ chức thực quản lý tín dụng NHTM 23 Q trình triển khai Quản trị rủi ro tín dụng trình liên tục, gồm bước sau: 23 Trước cho vay, cán tín dụng cần xây dựng cho sở kiến thức đầy đủ chắn khách hàng hoạt động kinh doanh khách hàng Đồng thời phải thường xuyên cập nhật thông qua việc thường xuyên liên hệ với khách hàng Các thông tin báo cáo lên Ban lãnh đạo thông qua báo cáo thẩm định báo cáo định kỳ 23 Trong trình giải ngân, ưu tiên hàng đầu phải đảm bảo số tiền vay sử dụng mục đích hiệu quả; thời gian thực hoàn tất hạn phạm vi số tiền quy định cho phép .23 Sau hoàn tất giai đoạn triển khai, cần tiếp tục giám sát chặt chẽ hoạt động so sánh với kế hoạch kinh doanh Cần phải kiểm tra tình hình thị trường, tình hình bán hàng, tình hình sản xuất tình hình tài doanh nghiệp Đồng thời, phải thường xuyên kiểm tra tình hình tài sản bảo đảm tiền vay, giá trị tài sản bảo đảm 23 Sau khoản vay phát sinh, cán tín dụng phải ln theo dõi, giám sát khoản vay để nhận diện rủi ro, qua có giải pháp tối ưu giúp ngăn ngừa xử lý khoản tín dụng 24 v * Nhóm dấu hiệu phát sinh rủi ro từ phía khách hàng: bao gồm dấu hiệu liên quan đến mối quan hệ với ngân hàng dấu hiệu liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp 24 Các dấu hiệu cho thấy phát sinh rủi ro liên quan đến Ngân hàng thường là: trì hỗn, gây khó khăn cho Ngân hàng việc kiểm tra định kỳ đột xuất tình hình sử dụng vốn vay, tình hình tài chính, hoạt động sản xuất kinh doanh khách hàng; chậm gửi trì hỗn gửi báo cáo tài chính; khơng thực quy định quan hệ tín dụng; chậm tốn khoản nợ đến hạn; có dấu hiệu tìm kiếm tài trợ từ bên dự án… 24 Các dấu hiệu liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp; có chênh lệch lớn doanh thu hay dòng tiền thực tế so với dự kiến doanh nghiệp đề nghị cấp tín dụng; thay đổi bất lợi cấu vốn, tỷ lệ khoản; xuất khoản chi phí bất hợp lý; khó khăn phát triển sản phẩm mới;… 24 * Nhóm dấu hiệu xuất phát từ sách tín dụng ngân hàng: đánh giá phân loại khơng xác mức độ rủi ro khách hàng đánh giá cao lực tài khách hàng; cấp tín dụng dựa cam kết khơng chắn thiếu tính bảo đảm khách hàng; tốc độ tăng trưởng tín dụng nhanh, vượt khả lực kiểm soát vốn ngân hàng, hồ sơ tín dụng khơng đầy đủ;… 24 Trên sở thực đánh giá khoản vay, cần phải thực phân loại tín dụng Phân loại tín dụng khơng phải mơn khoa học xác mà vấn đề liên quan đến việc đánh giá, xếp hạng Do vậy, hệ thống phân loại hồn hảo Việc phân loại giúp ngân hàng tổng hợp tình hình tài doanh nghiệp, cố gắng xác định mạnh, điểm yếu rủi ro khoản tín dụng .24 Việc xếp hạng chất lượng khoản vay thực cho tất khách hàng để ngân hàng có điều kiện theo dõi đánh giá cấp độ rủi ro trường hợp từ phân tích, có phương án xử lý kịp thời .25 Quản lý nợ có vấn đề 25 Sau phát sinh khoản nợ có vấn đề, việc thực quản lý thường thực qua bước: 25 - Thông tin nội .25 Qua trình quản lý khoản vay, có dấu hiệu phát sinh khoản nợ vay có vấn đề, ảnh hưởng xấu đến chất lượng khoản vay khả trả nợ người vay, cán tín dụng cần phải thông báo văn cho lãnh đạo phịng, phịng có liên quan, ban lãnh đạo Nội dung truyền đạt cần phải nêu rõ được: Bản chất vấn đề nguyên nhân; Vấn đề phát nào; Những ảnh hưởng phát sinh vấn đề ngân hàng, trường hợp dễ xảy trường hợp xấu nhất; Đề xuất hành động khẩn cấp mà ngân hàng cần thực .25 - Kiểm tra hồ sơ khoản vay 25 vi Cán tín dụng cần kiểm tra lại hồ sơ khoản vay để biết Hồ sơ có đầy đủ hợp lệ không; Biến cố không trả nợ xảy chưa biến cố không trả nợ chắn chắn xảy tương lai gần hay khơng; Ngân hàng có quyền gì, có khả hành động để thực quyền Giai đoạn cán tín dụng tham khảo ý kiến phận pháp chế 25 - Thông tin với người vay để người vay thấy ngân hàng biết vấn đề khẳng định lại tính xác thông tin Đồng thời ngân hàng kiểm tra thái độ người vay, kế hoạch hành động người vay 25 - Thay đổi phân loại tín dụng .25 Trên sở đánh giá ảnh hưởng thông tin trên, ngân hàng cần thay đổi xếp loại khoản vay để đánh giá tình hình hoạt động tín dụng 25 - Chiến lược hành động xử lý nợ có vấn đề 26 Ngân hàng cần phải nhanh chóng đề thực chiến lược Những hành động phải xây dựng cách thận trọng sở đánh giá ngân hàng về: Nguyên nhân thực vấn đề; thái độ, hành động ban lãnh đạo doanh nghiệp; Vị ngân hàng Qua đó, ngân hàng xây dựng giải pháp giải vấn đề trên, bước hành động 26 1.2.2.3 Đánh giá kết quản trị rủi ro tín dụng 26 Ngân hàng cần định kỳ đánh giá kết quản trị rủi ro tín dụng Cần xem xét việc làm được, làm tốt giai đoạn đánh giá, đồng thời điều bất cập, quản trị chưa tốt… Ngoài ngân hàng phải phân tích điểm mạnh, điểm yếu q trình triển khai quản trị rủi ro tín dụng mình; so sánh với định hướng, sách quy trình quản trị tín dụng ban hành; từ đưa biện pháp, chiến lược phù hợp với thực tiễn, phù hợp với biến đổi hoàn cảnh khách quan nguyên nhân chủ quan nội ngân hàng Việc đánh giá kết quản trị rủi ro tín dụng vơ cần thiết để đảm bảo ngân hàng phát triển .26 1.3 Quy trình quản trị RRTD cho vay NHTM 26 Sơ đồ 1.1: Quy trình quản trị RRTD 26 1.3.1 Nhận biết rủi ro 27 Để nhận biết rủi ro, công việc mà ngân hàng cần thiết phải làm: 27 Phân tích danh mục tín dụng ngân hàng 27 Phân tích đánh giá khách hàng 27 Bảng 1.1: Các tiêu tài doanh nghiệp .29 Bảng 1.2: Nguy rủi ro khách hàng 31 1.3.2 Đo lường rủi ro 32 Mơ hình điểm số Z 32 vii Mơ hình điểm số tín dụng tiêu dùng 33 Bảng 1.3: Những hạng mục biểu điểm sử dụng ngân hàng Mỹ mơ hình điểm số tín dụng tiêu dùng 34 Bảng 1.4: Quy đổi điểm sang hạn mức cho vay 35 Mô hình xếp hạng Moody’s 35 Bảng1.5: Xếp hạng doanh nghiệp Moody’s 35 (Nguồn : theo báo cáo Moody’s) 36 1.3.3 Ứng phó rủi ro 36 Các công cụ quản trị RRTD 36 Rà sốt sách quản trị rủi ro theo thời kỳ 36 Đa dạng hóa sản phẩm tín dụng 36 Phân tán rủi ro 37 Sử dụng cơng cụ tín dụng phái sinh 37 1.3.4 Kiểm soát RRTD 37 1.4 Quản trị rủi ro tín dụng cho vay DNNVV NHTM nhân tố ảnh hưởng đến quản trị rủi ro tín dụng DNNVV 38 1.4.1 Đặc điểm DNNVV quản trị rủi ro tín dụng cho vay DNNVV NHTM: 38 Bảng 1.6: Phân loại DNNVV theo khu vực kinh tế Việt nam .39 CHƯƠNG 46 THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY 46 DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA CỦA NGÂN HÀNG TMCP 46 CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH BẮC GIANG 46 2.1 Tổng quan Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam- Chi nhánh Băc Giang 46 2.1.1 Sơ lược trình hình thành phát triển NHTMCP Công Thương – Chi nhánh Bắc Giang 46 Hình 2.1: Mơ hình tổ chức NHCT – Chi nhánh Bắc Giang .47 2.1.3 Kết hoạt động kinh doanh NHTMCP Công Thương – Chi nhánh Bắc Giang 49 Bảng 2.1: Kết kinh doanh Chi nhánh Bắc Giang năm 2013-2015 50 Bảng 2.2: Chỉ tiêu phản ánh kết kinh doanh Chi nhánh Bắc Giang năm 2013 – 2015 .50 2.2 Thực trạng hoạt động tín dụng rủi ro tín dụng DNNVV ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam- Chi nhánh Bắc Giang 51 2.2.1 Thực trạng hoạt động tín dụng rủi ro tín dụng doanh nghiệp vừa nhỏ Ngân hàng TMCP Công thương Chi nhánh Bắc Giang 51 viii Bảng 2.3: Kết huy động vốn NHCT – Chi nhánh Bắc Giang năm 2013 - 2015 .52 Bảng 2.4: Kết hoạt động cho vay CN Bắc Giang năm 2013 - 2015 54 Bảng 2.5: Dư nợ cho vay theo ngành kinh tế NHCT – Chi nhánh Bắc Giang năm 20132015 55 Bảng 2.6: Số lượng khách hàng doanh nghiệp vay vốn Chi nhánh Bắc Giang năm 2013-2015 56 Bảng 2.7: Doanh số cho vay, thu nợ, dư nợ DNNVV 58 Biểu đồ 2.1: Dư nợ cho vay DNNVV 58 Bảng 2.8: Cơ cấu dư nợ theo kỳ hạn DNNVV 59 Bảng 2.9: Cơ cấu dư nợ theo ngành kinh tế .60 Bảng 2.10: Cơ cấu dư nợ theo hình thức bảo đảm tiền vay 61 Bảng 2.11: Thu nhập từ hoạt động cho vay DNNVV năm 2013-2015 62 2.3 Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng cho vay doanh nghiệp vừa nhỏ Ngân hàng TMCP Công thương Chi nhánh Bắc Giang 64 Bảng 2.12: Đánh giá phân hạng khách hàng theo mức độ RRTD 69 Đây chưa phải kết luận cuối chất lượng khoản tín dụng Muốn xác định chất lượng khoản tín dụng để làm đề xuất ý kiến lên hội đồng tín dụng, cán quan hệ khách hàng phải tiến hành đánh giá tài sản đảm bảo, sau kết hợp kết xếp hạng rủi ro với kết đánh giá tài sản đảm bảo để rút kết luận cuối chất lượng khoản tín dụng 71 Tài sản đảm bảo không bao gồm tiêu chí tính điểm tín dụng Hệ thống tính điểm tín dụng đánh giá rủi ro sở hoạt động kinh doanh khả trả nợ từ hoạt động Các tài sản đảm bảo làm giảm mức độ rủi ro không xem nguồn trả nợ Tuỳ theo chủng loại tài sản đảm bảo tỷ lệ tiền vay giá trị tài sản, tài sản đảm bảo đánh giá theo mức: Mạnh – Trung bình – Yếu 71 Bảng 2.13: Đánh giá mức độ tài sản đảm bảo .71 2.4 Đánh giá thực trạng quản trị rủi ro tín dụng cho vay DNNVV Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam- Chi nhánh Bắc Giang 72 2.4.1 Kết đạt 72 2.4.2 Những hạn chế cần khắc phục .74 2.4.3 Nguyên nhân hạn chế 79 CHƯƠNG 83 GIẢI PHÁP HỒN THIỆN QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA CỦA NGÂN HÀNG TMCP 83 CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH BẮC GIANG 83 ix 3.1 Định hướng quan điểm hoàn thiện RRTD cho vay DNNVV Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam- Chi nhánh Bắc Giang 83 3.1.1 Định hướng hoạt động tín dụng cho vay DNNVV Vietinbank CN Bắc Giang đến năm 2020 83 3.1.1.1 Mục tiêu chung 83 3.1.1.2 Định hướng hoạt động tín dụng Chi nhánh thời gian tới 87 3.1.2 Quan điểm hoàn thiện quản trị rủi ro tín dụng cho vay DNNVV NHTMCP Cơng Thươngchi nhánh Bắc Giang .88 3.2 Giải pháp hoàn thiện quản trị RRTD cho vay DNNVV Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam- Chi nhánh Bắc Giang .90 3.2.1 Tuân thủ quy trình, quy chế tín dụng nhằm hạn chế rủi ro tín dụng 90 3.2.2 Thực triệt để hồn thiện hệ thống xếp hạng tín dụng nội nhằm nâng cao khả quản lý rủi ro 92 3.2.3 Nâng cao trình độ quản trị tín dụng cho cán quản lý lực chuyên môn cho cán tín dụng 93 3.2.4 Thực trích lập dự phịng rủi ro tín dụng theo quy định hành 96 3.2.5 Tăng cường công tác kiểm tra, kiểm toán nội 96 3.2.6 Kết hợp bảo hiểm với tín dụng nhằm hạn chế đến mức thấp rủi ro 97 3.2.7 Phát triển nghiệp vụ phái sinh 98 3.3 Kiến nghị 99 3.3.2 Với Ngân hàng nhà nước Việt Nam .100 3.3.3 Với Chính phủ 103 KẾT LUẬN 106 TÀI LIỆU THAM KHẢO .108 x DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1: Quy trình quản trị RRTD .26 Bảng 1.1: Các tiêu tài doanh nghiệp .29 Bảng 1.2: Nguy rủi ro khách hàng 31 Bảng 1.3: Những hạng mục biểu điểm sử dụng ngân hàng Mỹ mơ hình điểm số tín dụng tiêu dùng 34 Bảng 1.4: Quy đổi điểm sang hạn mức cho vay 35 Bảng1.5: Xếp hạng doanh nghiệp Moody’s 35 Bảng 1.6: Phân loại DNNVV theo khu vực kinh tế Việt nam .39 Hình 2.1: Mơ hình tổ chức NHCT – Chi nhánh Bắc Giang .47 Bảng 2.1: Kết kinh doanh Chi nhánh Bắc Giang năm 2013-2015 50 Bảng 2.2: Chỉ tiêu phản ánh kết kinh doanh Chi nhánh Bắc Giang năm 2013 – 2015 50 Bảng 2.3: Kết huy động vốn NHCT – Chi nhánh Bắc Giang năm 2013 - 2015 52 Bảng 2.4: Kết hoạt động cho vay CN Bắc Giang năm 2013 - 2015 54 Bảng 2.5: Dư nợ cho vay theo ngành kinh tế NHCT – Chi nhánh Bắc Giang năm 2013- 2015 55 Bảng 2.6: Số lượng khách hàng doanh nghiệp vay vốn Chi nhánh Bắc Giang năm 2013-2015 56 Bảng 2.7: Doanh số cho vay, thu nợ, dư nợ DNNVV 58 Biểu đồ 2.1: Dư nợ cho vay DNNVV 58 Bảng 2.8: Cơ cấu dư nợ theo kỳ hạn DNNVV 59 Bảng 2.9: Cơ cấu dư nợ theo ngành kinh tế 60 Bảng 2.10: Cơ cấu dư nợ theo hình thức bảo đảm tiền vay 61 Bảng 2.11: Thu nhập từ hoạt động cho vay DNNVV năm 2013-2015 62 Bảng 2.12: Đánh giá phân hạng khách hàng theo mức độ RRTD .69 Bảng 2.13: Đánh giá mức độ tài sản đảm bảo 71 91 đó, cơng tác thẩm định lại quan trọng trước định cho vay Việc thẩm định dự án, phương án sản xuất kinh doanh việc đưa nhận định khả trả nợ khách hàng Để chất lượng thẩm định dự án, phương án đạt chất lượng cần bố trí cán có trình độ, kinh nghiệm nghiệp vụ tín dụng, nên bố trí cán thành nhóm khác phụ trách cho vay doanh nghiệp thuộc ngành nghề khác nhau, từ tạo điều kiện cho cán tín dụng có kiến thức sâu ngành nghề mà tiến hành cho vay, nâng cao chất lượng thẩm định Bên cạnh việc trọng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ chuyên viên cán tín dụng, tăng cường lực thu thập thông tin cán bộ, khai thác, xử lý thông tin từ nhiều nguồn Bên cạnh nguồn thông tin từ hồ sơ khách hàng gửi đến, từ vấn khách hàng, thơng tin CIC, cán tín dụng cần tiến hành nhiều biện pháp để thu thập thông tin như: vấn thành viên doanh nghiệp; lấy thông tin từ đối tượng liên quan đến DN (khách hàng DN, nhà cung cấp nguyên vật liệu…) Khơng vậy, cán cần có xác minh thực tế máy móc thiết bị, nhà xưởng, hàng tồn kho, tình hình sản xuất, kinh doanh, mối quan hệ chủ nhân viên…Ngoài cán tín dụng nên tiếp cận với nguồn thơng tin từ báo chí, internet, tập san chun ngành… để học hỏi thêm nhiều kinh nghiệm, kiến thức lĩnh vực phát sinh tín dụng Thẩm định dự án, phương án kinh doanh đồng thời tư vấn cho khách hàng việc sử dụng vốn cho đồng vốn phát huy hiệu cao Ngoài ra, công tác thẩm định cần tái thẩm định hiệu dự án, phương án để từ rút kinh nghiệm cho việc thực dự án, phương án sau tốt Thứ tư: Tăng cường kiểm tra, giám sát tín dụng: Cán tín dụng cần tăng cường giám sát mục đích sử dụng vốn vay luồng tiền toán khách hàng Thường xuyên xem xét khoản vay, kiểm tra lại điều kiện cho vay, đánh giá tình trạng kinh doanh khách hàng, khả tài khách hàng, thay đổi hạn mức tín dụng khách hàng nhằm kiểm sốt rủi ro tín dụng Thực giải ngân theo định cấp tín dụng cấp phê duyệt, 92 điều kiện giải ngân, đối chiếu mục đích vay, yêu cầu giải ngân cấu chi phí nhu cầu vốn khách hàng, đảm bảo việc sử dụng vốn vay có đầy đủ chứng từ chứng minh hợp lệ Hạn chế giải ngân tiền mặt trừ trường hợp đặc thù kinh doanh: thu mua nông sản, trả lương công nhân, điện, nước, vật tư nhỏ lẻ,… vật liệu yêu cầu khách hàng chuyển khoản trả thẳng cho nhà cung cấp người thụ hưởng Bên cạnh việc kiểm tra sử dụng vốn vay, cán tín dụng cần quan tâm đến nguồn tiền toán khách hàng, yêu cầu khách hàng vận động đối tác mua bán mở tài khoản chi nhánh Bắc Giang không cho rút tiền mặt Cán tín dụng nên kiểm sốt tài khoản tiền gửi toán khách hàng, tránh trường hợp tiền tốn khách hàng khơng trả nợ mà sử dụng vào việc khác, nợ đến hạn khơng có khả trả nợ Thường xuyên tiến hành hoạt động kiểm tra định kì báo cáo tài khách hàng hàng tháng nên kiểm tra đột xuất sở sản xuất khách hàng 3.2.2 Thực triệt để hồn thiện hệ thống xếp hạng tín dụng nội nhằm nâng cao khả quản lý rủi ro Để quản trị rủi ro tín dụng, cần phải xây dựng mơi trường rủi ro tín dụng phù hợp với quy trình cấp tín dụng lành mạnh; hệ thống quản lý, đo lường theo dõi tín dụng phù hợp; phải kiểm sốt rủi ro tín dụng Chi nhánh Bắc Giang cần hoàn thiện hệ thống xếp hạng tín dụng nội theo phương pháp tiếp cận nội nâng cao (FIRB AIRB) theo chuẩn Basel II Việc xếp hạng tín dụng phải (i) số liệu thống kê lịch sử ngân hàng cho đối tượng khách hàng cá nhân, doanh nghiệp, để tính tốn thước đo rủi ro PD, LGD, EAD cho đối tượng này, đồng thời (ii) áp dụng điều chỉnh cần thiết sở ý kiến chuyên gia (đòi hỏi có cán chuyên sâu, am hiểu nghiệp vụ) Có việc XHTD thực công cụ hạn chế rủi ro hữu dụng hoạt động tín dụng để định giá theo rủi ro (risk based pricing) Chi nhánh Bên cạnh để thực triệt để hồn thiện hệ thống XHTD Chi nhánh Bắc Giang cần xây dựng hạ tầng công nghệ thông tin sở liệu đồng có khả lưu trữ liệu đa chiều theo lịch sử, công tác nhập liệu 93 phận liên quan phải cập nhật lưu đầy đủ, chuẩn xác Đây tiền đề để Chi nhánh đẩy mạnh cung cấp dịch vụ ngân hàng đến khách hàng tiềm tốt hơn, chuyên nghiệp Định kỳ đột xuất kiểm tra việc tuân thủ quy định XHTD Chi nhánh, đảm bảo chất lượng thông tin đầu vào nhằm ngăn ngừa sai sót vơ tình hay cố ý đánh giá khách hàng theo ý kiến chủ quan một, hay nhóm người, làm sai lệch tình hình thực tế khách hàng 3.2.3 Nâng cao trình độ quản trị tín dụng cho cán quản lý lực chun mơn cho cán tín dụng 3.2.3.1 Nâng cao lực quản trị tín dụng cho cán quản lý Chi nhánh Bắc Giang cần phải quan tâm đầu tư thời gian sức lực để hoạch định chiến lược quản trị tín dụng cho an toàn hiệu quả, phù hợp với loại rủi ro đặc thù với điều kiện Chi nhánh Bắc Giang môi trường hội nhập quốc tế ngày Ban điều hành phải xác định điều chỉnh định kỳ sách tín dụng, chiến lược kinh doanh tín dụng chiến lược rủi ro tín dụng, khả chấp nhận rủi ro tín dụng cách phù hợp với quy mô, phức tạp khả quản trị rủi ro tín dụng ngân hàng Khi xây dựng chiến lược hoạt động cần phân tích, tính tốn điều kiện kinh tế vĩ mô, xu hướng phát triển thị trường dịch vụ, thị trường vốn có tính đến tình hình quốc tế Chi nhánh Bắc Giang chấp nhận rủi ro sau phân tích chi tiết tất khía cạnh luật pháp kinh tế Việc quản trị rủi ro tín dụng, Chi nhánh Bắc Giang cần thực thông qua việc xây dựng danh mục đầu tư để phân tán rủi ro, tránh việc đầu tư thái vào ngành nghề cụ thể để hạn chế thấp rủi ro xảy đồng thời đạt mục tiêu lợi nhuận Một nguyên tắc cổ điển kinh doanh “không nên bỏ trứng vào giỏ” Đây nguyên lý khơng có mới, thực cần ln qn triệt, xun suốt, thể hình thức sau: Đa dạng phương thức cho vay: hoạt động tín dụng có nhiều phương thức cho vay cho vay theo hạn mức, cho vay theo món, cho vay đồng tài trợ, cho vay dự án đầu tư… Chi nhánh Bắc Giang cần xem xét đưa áp dụng 94 loại khách hàng phương án sản xuất kinh doanh cho phù hợp không áp dụng lập khuôn mang tính truyền thống Đa dạng hóa khách hàng: mở rộng cho vay thành phần kinh tế, đối tượng khách hàng, tránh việc cho vay mức khách hàng, hạn chế rủi ro khách hàng gặp phải rủi ro không trả nợ Thực bảo hiểm tín dụng Đây biện pháp nhằm san sẻ rủi ro tín dụng, thường thực loại như: bảo hiểm hoạt động cho vay, bảo hiểm tài sản, bảo hiểm tiền vay Hiện nay, Việt Nam có bảo hiểm tài sản thực hiện, để hạn chế rủi ro tài sản bảo đảm khoản vay, Chi nhánh Bắc Giang phải yêu cầu đơn vị mua bảo hiểm cho toàn tài sản đảm bảo nợ vay người thụ hưởng bồi thường Chi nhánh Bắc Giang Đa dạng hóa lĩnh vực đầu tư: Trong kinh tế thị trường, lĩnh vực kinh doanh có chu kỳ tăng trưởng suy thối Đa dạng hóa lĩnh vực đầu tư giúp cho Chi nhánh Bắc Giang phân tán rủi ro tín dụng, nguồn tiền ngân hàng đầu tư vào nhiều lĩnh vực, ngành nghề khác Để đa dạng hóa lĩnh vực đầu tư có hiệu an tồn, Chi nhánh Bắc Giang cần có chiến lược kinh doanh lâu dài ổn định dựa vấn đề sau: Phải bám sát định hướng tín dụng, lĩnh vực khuyến khích đầu tư Chi nhánh Bắc Giang để xây dựng kế hoạch, lĩnh vực cần đầu tư Trên sở định hướng tín dụng Chi nhánh Bắc Giang với số ngành nghề cụ thể vào thực tế, từ xác định thuận lợi, khó khăn để đưa kế hoạch đầu tư 3.2.3.2 Nâng cao trình độ cán tín dụng Nâng cao chất lượng cán tín dụng đồng nghĩa với việc nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ tư cách đạo đức CBTD từ cán QHKH, hỗ trợ tín dụng đến thẩm định tín dụng Việc thực từ khâu tuyển dụng cán bộ, tuyển dụng phải thực khách quan, vô tư, tuyển dụng CBTD thực có trình độ Mở rộng lớp tập huấn nghiệp vụ chuyên môn sâu tín dụng ngành nghề, pháp luật, thị trường mơi trường kinh doanh nhằm giúp cơng tác tín dụng đạt kết tốt mang lại hiệu cao hơn, cử cán đào tạo nước 95 để đáp ứng yêu cầu NH hội nhập giới Ngoài việc quan tâm nhiều đến cơng tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ nhân viên, NH phải trọng nhiều hơn, đòi hỏi cao hơn, có thái độ rõ ràng nhân viên mình: Một là, lực cơng tác yêu cầu cán NH đặc biệt cán liên quan đến công tác cho vay phải thường xuyên nghiên cứu, học tập nắm vững thực quy định hành mà cịn phải khơng ngừng nâng cao lực cơng tác, khả phát hiện, ngăn chặn thủ đoạn lợi dụng khách hàng Hai là, phẩm chất đạo đức, ý thức trách nhiệm yêu cầu CBTD phải tự tu dưỡng phẩm chất đạo đức, nêu cao ý thức trách nhiệm công việc Cán cương vị cao phải gương mẫu thực quy chế cho vay, quy định bảo đảm tiền vay, quy định phân loại nợ, trích lập dự phòng RRTD để xử lý rủi ro hoạt động NH văn có liên quan khác Có vậy, khơng giữ vững phẩm chất đạo đức mà ý thức trách nhiệm nâng lên, xử lý công việc hiệu hơn, khắc phục tư tưởng ỷ lại, trông chờ tạo chuyển biến tích cực quản lý Đối với nhân viên lâu năm tuyển dụng, lãnh đạo Chi nhánh cần định hướng rõ cho họ tầm quan trọng việc thường xuyên nghiên cứu, học tập để cập nhật kiến thức chuyên môn kiến thức xã hội khác Gắn với lý luận thực tiễn để vận dụng cách linh hoạt, sáng tạo, hiệu tiến hành cho vay DNNVV, đảm bảo đồng chất lượng cán tín dụng tồn Chi nhánh Bên cạnh kiến thức chuyên môn, Chi nhánh cần đào tạo thêm cho CBTD sử dụng thành thạo kỹ giao tiếp, kỹ điều tra, phân tích, đàm phán, thương thuyết với khách hàng thông qua việc tổ chức thường xuyên khoá đào tạo kỹ mềm ngắn hạn cá nhân, tổ chức có chun mơn sâu sắc, uy tín lĩnh vực kỹ giảng dạy trực tiếp Kiện tồn cơng tác sử dụng, phân phối cán công nhân viên: tùy theo chức nhiệm vụ vị trí, phịng ban cơng tác phân cơng hoạt động 96 tín dụng mà người cán tín dụng có tiêu chuẩn riêng phù hợp Thực luân chuyển cán quản lý khách hàng để giảm trừ tiêu cực mối quan hệ tạo lập dài, đồng thời tạo điều kiện cho cán tiếp cận khách hàng khác có khả xử lý cơng việc nhanh chóng 3.2.4 Thực trích lập dự phịng rủi ro tín dụng theo quy định hành Rủi ro hoạt động Ngân hàng nói chung rủi ro tín dụng nói riêng khó tránh khỏi, nhiều trường hợp khách hàng trả nợ cho Ngân hàng khiến cho Ngân hàng lâm vào tình trạng vốn kinh doanh Để khắc phục tình trạng việc NH trích lập quỹ dự phịng RRTD cần thiết đảm bảo an tồn cho hoạt động kinh doanh NH, có nguồn bù đắp lại rủi ro hoạt động kinh doanh mà NH gánh chịu Chi nhánh phải xác định rõ việc trích lập dự phịng hợp lý lập quỹ trích lập dự phịng rủi ro q mức gây lãng phí khơng cần thiết, trích lập quỹ dự phịng q thấp không đủ bù đắp rủi ro xảy Chi nhánh nên trọng từ việc chuyển nhóm nợ, đến trích lập dự phịng theo quy định NHNN Linh hoạt xác vấn đề trích lập rự phịng RRTD, phân loại nợ tránh tình trạng kết kinh doanh mà khơng tn thủ xác Chủ động phân loại nợ theo tính chất, khả thu hồi nợ khoản vay, kiên chuyển nợ hạn trường hợp vi phạm hợp đồng tín dụng có nguy gây rủi ro chuyển nhóm nợ, thực trích lập dự phòng nhằm bù đắp tổn thất xẩy 3.2.5 Tăng cường cơng tác kiểm tra, kiểm tốn nội Cơng tác kiểm tra, kiểm tốn nội hoạt động tín dụng cơng cụ vơ quan trọng, thơng qua hoạt động kiểm sốt phát hiện, ngăn ngừa chấn chỉnh sai xót q trình thực nghiệp vụ tín dụng đồng thời phát hiện, ngăn chặn rủi ro đạo đức nhằm đổi tăng cường hiệu lực công tác kiểm tra, kiểm toán đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế Chi nhánh cần: Tăng cường cán có trình độ, có kinh nghiệm nghiệp 97 vụ tín dụng để bổ sung cho cơng tác kiểm tra kiểm tốn Cần có làm rõ trách nhiệm phận kiểm tra kiểm toán nội ngân hàng với cán cho vay Ngoài để nâng cao chất lượng kiểm tra kiểm tốn nội Trong q trình kiểm tra, giám sát, cán kiểm tra giám sát tín dụng cần quan tâm đến dấu hiệu cảnh báo rủi ro hoạt động tín dụng Ngân hàng đánh giá phân loại không xác mức độ rủi ro khách hàng; việc cấp tín dụng dựa cam kết khơng chắn thiếu tính bảo đảm khách hàng; Tốc độ tăng trưởng tín dụng nhanh, vượt qua khả lực kiểm soát nguồn vốn Ngân hàng; soạn thảo điều kiện ràng buộc hợp đồng tín dụng mập mờ, khơng rõ ràng, khơng định rõ lịch hồn trả khoản vay Cố ý thỏa hiệp nguyên tắc tín dụng với khách hàng biết có tiềm ẩn rủi ro; hồ sơ tín dụng khơng đầy đủ, thiếu tuân thủ hay tuân thủ không đầy đủ quy định hành quy trình tín dụng, phê duyệt tín dụng 3.2.6 Kết hợp bảo hiểm với tín dụng nhằm hạn chế đến mức thấp rủi ro RRTD xuất phát từ nhiều nguyên nhân đa dạng mà đơi rủi ro NH khơng thể lường trước được.Vì sử dụng cơng cụ bảo hiểm áp dụng biện pháp bảo đảm tiền vay để hạn chế tổn thất rủi ro xảy quan trọng Ngân hàng yêu cầu khách hàng mua bảo hiểm trình xây dựng bảo hiểm cơng trình (đối với dự án đầu tư), bảo hiểm hàng hóa… Như tổn thất vốn vay thiên tai gây quan bảo hiểm toán, giảm thiểu đáng kể thiệt hại cho NH Việc liên kết với công ty bảo hiểm mang lại cho NH nhiều lợi ích Thứ nhất, việc chuyển phần rủi ro cho nhà bảo hiểm đảm bảo độ tin cậy người vay cao hơn, tạo điều kiện giảm thiểu RRTD cho NH nâng cao chất lượng tài sản có NH NH tập trung thời gian nguồn lực vào việc trực tiếp cung cấp dịch vụ NH, tạo khả hoạt động theo chế linh hoạt 98 việc xác định cân đối lợi ích rủi ro thu nhập Thứ hai, chun gia cơng ty bảo hiểm có nhiều điều kiện việc chun mơn hóa đánh giá khách quan rủi ro xây dựng chiến lược rủi ro Nhờ tính bền vững, độ tin cậy NH tăng cường có tác động tích cực đến nâng cao uy tín, thương hiệu NH Ngân hàng sử dụng loại hình bảo hiểm sau để phịng ngừa RRTD: bảo hiểm tài sản (trong có bảo hiểm tài sản đảm bảo), bảo hiểm chu kỳ sản xuất, bảo hiểm trách nhiệm loại (trong có trách nhiệm với người thứ ba khơng hồn thành nghĩa vụ theo hợp đồng), bảo hiểm hàng hóa vận chuyển Ngân hàng yêu cầu khách hàng mua bảo hiểm để đề phòng bất trắc NH tự mua bảo hiểm cho sản phẩm tín dụng 3.2.7 Phát triển nghiệp vụ phái sinh Trong thời gian tới, Chi nhánh phải có sách cải thiện sản phẩm, phát triển sản phẩm để đáp ứng nhu cầu ngày tăng vừa tăng dư nợ RRTD phân tán Tuy nhiên, để giữ vững thị phần môi trường cạnh tranh khó đồng thời tăng thị phần đồng nghĩa tăng rủi ro Điều đòi hỏi Chi nhánh Bắc Giang cần phải có sách cải thiện sản phẩm, phát triển sản phẩm mới, đa dạng hóa khách hàng hình thức cho vay, trọng quan tâm đến việc phát triển nghiệp vu tài phái sinh Bên cạnh công cụ truyền thống để hạn chế rủi ro đề cập trên, Chi nhánh Bắc Giang xem xét việc sử dụng bán nợ cơng cụ dẫn xuất tín dụng hốn đổi tín dụng, quyền chọn tín dụng, chứng liên quan đến tín dụng,… để phân tán rủi ro tương lai Tránh cho vay nhiều khách hàng, đảm bảo tỷ lệ cho vay định tổn số vốn hoạt động khách hàng để tránh ỷ lại rủi ro bất ngờ khách hàng Cho vay khách hàng với nhiều loại thời hạn khác đảm bảo cân đối số vốn cho vay ngắn hạn, trung hạn, dài hạn, đảm bảo phát triển vững tránh rủi ro tín dụng thay đổi lãi suất thị trường Chi nhánh nên tạo lập tỷ lệ thích hợp cho vay VNĐ cho vay ngoại tệ đảm bảo đáp ứng nhu 99 cầu vay vốn khách hàng tránh rủi ro tín dụng thay đổi tỷ giá hối đoái - Tổ chức đào tạo, trang bị kiến thức chuyên môn, kỹ thuật nghiệp vụ phái sinh cho nhân viên ngân hàng, kỹ phân tích kỹ thuật, phân tích sở chọn lọc, tổng hợp thông tin nhằm sử dụng nghiệp vụ phái sinh hiệu 3.3 Kiến nghị 3.3.1 Với ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam Thứ nhất: Hỗ trợ Chi nhánh công tác tuyển dụng đào tạo cán bộ: Kế hoạch tuyển dụng khơng hợp lý dẫn đến tình trạng khó khăn trước yêu cầu mở rộng mạng lưới để nâng cao lực cạnh tranh Chi nhánh Trong thời gian tới Chi nhánh có kế hoạch phát triển mạng lưới, nâng cấp phòng giao dịch Do NHCT VN cần tính tốn lại định biên lao động cho Chi nhánh có sách cơng tác tuyển dụng nhân để Chi nhánh hoạt động hiệu Trong lĩnh vực Ngân hàng, tín dụng nghề địi hỏi phải có lực phân tích, đánh giá, tình chịu trách nhiệm cao ln có cạm bẫy nên cần có lĩnh đạo đức nghề nghiệp Yếu tố người yếu tố quan trọng định thành bại hoạt động lĩnh vực Đối với hoạt động tín dụng yếu tố người lại đóng vai trị quan trọng, định chất lượng tín dụng, chất lượng dịch vụ hình ảnh NHTM từ định đến hiệu tín dụng ngân hàng Định kỳ , có chương trình họp, học tập kinh nghiệm, trao đổi thực tế, hướng dẫn, tập huấn, bồi dưỡng kiến thức chun mơn nghiệp vụ, trình độ đánh giá doanh nghiệp dự án doanh nghiệp Bổ nhiệm chức danh khách quan, quy trình, lựa chọn người đủ lực phẩm chất Đồng thời, có sách rõ ràng phân quyền cụ thể liên quan đến cho vay, thu nợ xử lý nợ để nhân viên phận hiểu rõ trách nhiệm quyền hạn Thứ hai: Thiết kế thủ tục hồ sơ gọn nhẹ phải đảm bảo đầy đủ, có tính pháp lý Giảm thiểu thời gian xử lý tác nghiệp, thời gian thẩm định dự án, phương án đầu tư để tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng tiếp cận vốn vay 100 Thứ ba: Nâng cao vai trò kiểm tra, kiểm sốt nội bộ, cơng tác kiểm tra kiểm tốn nội đóng vai trị quan trọng hoạt động tín dụng.thơng qua hoạt động kiểm sốt phát hiện, ngăn ngừa chấn chỉnh sai xót trình thực nghiệp vụ tín dụng Đồng thời hoạt động kiểm soát phát hiện, ngăn chặn rủi ro đạo đức cán tín dụng Thứ tư, cơng tác quản trị điều hành giao quyền cho giám đốc Chi nhánh hạn chế làm giảm sức cạnh tranh với TCTD khác địa bàn 3.3.2 Với Ngân hàng nhà nước Việt Nam Trong trình hội nhập nay, NHNN có vai trị quan trọng việc định hướng phát triển ngành Chính vậy, trình cải cách, NHNN cần nâng cao tính tự chủ độc lập kinh doanh NHTM, hỗ trợ NHTM trình phát triển hoạt động kinh doanh cho đạt mục tiêu xã hội phù hợp chuẩn mực quốc tế Cần đẩy nhanh tiến trình cấu lại lành mạnh hóa tài chính: ngân hàng quốc doanh cổ phần nhằm xây dựng hệ thống Ngân hàng vững mạnh, tăng cường tính minh bạch, hiệu cạnh tranh đảm nhận tốt vai trò trung gian việc huy động phân bổ vốn Tránh tình trạng cạnh tranh khơng lành mạnh, tranh giành khách hàng vay vốn Ngân hàng cho vay khoản vay để trả nợ cho Ngân hàng khác (đảo nợ), hạ thấp tiêu chuẩn, điều kiện tín dụng khiến nguy RRTD tăng cao Do NHNN cần có kiểm tra, kiểm sốt hoạt động kinh doanh NHTM đảm bảo phát triển bền vững an tồn Nghiên cứu triển khai cơng cụ bảo hiểm tín dụng: hốn đổi tín dụng (Credit swap)… công cụ thị trường tài phát triển cao giúp NHTM phịng ngừa bảo hiểm rủi ro, san sẻ rủi ro tạo tính linh hoạt quản lý danh mục khoản cho vay Ngân hàng Đưa hệ thống văn pháp luật hoàn thiện phù hợp với thông lệ quốc tế: NHNN cần trọng việc rà soát, sửa đổi bổ sung ban hành văn liên quan đến hoạt động tín dụng NHTM theo hướng thơng thống, linh hoạt, đơn giản thật hiệu thủ tục, điều kiện, quy trình cho vay 101 tín dụng DNNVV, đưa chế cho vay DNNVV khác với loại hình DN khác, giảm thiểu thời gian thẩm định tín dụng hợp lý NHNN cần phối hợp với Bộ tài hồn thiện khẩn trương ban hành hệ thống kế toán theo chuẩn mực quốc tế Xây dựng giải pháp hồn thiện phương pháp kiểm sốt kiểm tốn nội TCTD phù hợp với chuẩn mực quốc tế.Hoàn thiện hệ thống giám sát Ngân hàng theo hướng: nâng cao chất lượng phân tích tình hình tài hệ thống cảnh báo sớm rủi ro tiềm ẩn hoạt động TCTD, phát triển thống cách thức giám sát Ngân hàng sở lý luận thực tiễn; xây dựng cách tiếp cận hoạt động đánh giá chất lượng quản lý rủi ro nội TCTD Tăng cường hiệu trung tâm thơng tin tín dụng CIC: Phát huy vai trị tích cực trung tâm thơng tin tín dụng cơng tác đánh giá chất lượng tín dụng việc thiết thực mà NHNN hỗ trợ cho NHTM việc hạn chế RRTD Hiện nay, Việt Nam chưa có chế cơng bố thông tin đầy đủ DN Ngân hàng Các thơng tin DN trung tâm thơng tin tín dụng ngân hàng cung cấp, thơng tin doanh nghiệp cịn đơn điệu, thiếu cập nhật Việc kết nối thông tin với trang Web CIC khai thác nhiều nguồn thông tin vè doanh nghiệp thường xuyên cảnh báo khách hàng có vấn đề để Ngân hàng biết Để trung tâm CIC hoạt động hiệu quả, NHNN cần đưa chế tài nhằm nâng cao trách nhiệm ngân hàng việc cung cấp thông tin khách hàng có quan hệ tín dụng cách kịp thời, đầy đủ xác để NHTM khác khai thác thông tin, làm sở đánh giá lực uy tín khách hàng họ có nhu cầu vay vốn Để nâng cao chất lượng cán gìn giữ đội ngũ lãnh đạo cho mục tiêu phát triển hội nhập, NHNN phải thường xuyên tổ chức lớp tập huấn cho cán mục tiêu định hướng ngành giúp cán nhận thức tự có ý thức phải rèn luyện học tập nâng cao trình độ đáp ứng nhu cầu hội nhập Quy định hệ thống tinh điểm xếp hạng khách hàng thống nhất: Hiện NHTM dựa vào hệ thống chấm điểm tín dụng xếp loại khách hàng riêng 102 cho minh Điều làm cho thơng tin trung tâm phịng ngừa rủi ro NHNN cung cấp không quán Các tiêu chí khác dẫn đến kết xếp loại khác Hạng khách hàng trung tâm cung cấp không phù hợp với hàng ngân hàng hỏi tin Rất nhiều trường hợp khách hàng xếp hạng tín dụng thấp ngân hàng lại có điểm xếp hạng tín dụng cao ngân hàng khác Vì vậy, để khai thác thơng tin có hiệu quả, đánh giá khách hàng xác, NHNN cần xây dựng hệ thống tính điểm xếp hạng khách hàng thống toàn ngành cho việc tham khảo tin ngân hàng trở nên thuận lợi Nhằm giảm bớt lượng giao dịch tiền mặt, NHNN cần có sách khuyến khích việc tốn chuyển khoản, hỗ trợ NHTM việc kết nối hệ thống ATM thành hệ thống chung, việc giúp NHTM dễ dàng kiểm sốt vốn vay, góp phần giảm rủi ro NHNN cần phải xây dựng khuôn khổ pháp lý cho nghiệp vụ phái sinh Hợp đồng quyền tín dụng (Credit options), Hợp đồng trao đổi khoản tín dụng rủi ro tạo sản phẩm cho NHTM đa dạng hóa danh mục cho vay danh mục đầu tư Để đánh giá mức độ rủi ro khoản nợ xấu khắc phục hạn chế việc trích lập sử dụng dự phịng rủi ro NHNN cần đổi cách trích lập dự phịng rủi ro, thực trích lập dự phịng rủi ro tín dụng theo phân loại mức độ rủi ro thích hợp gắn với việc đánh giá xếp loại doanh nghiệp không theo thời gian hạn sở tham khảo học tập kinh nghiệm quốc tế vận dụng phù hợp Tạo điều kiện hỗ trợ cho NHTM việc xây dựng mối liên hệ với nhau, ngân hàng với định chế tài phi ngân hàng với định chế tài khác, làm điều giúp ngân hàng có thơng tin q báu nhìn nhận đánh giá khách hàng đắn hơn, ngăn ngừa ham muốn mưu lợi bất khách hàng, nâng cao chất lượng thông tin NHTM với nhau, thống số nghiệp vụ cho vay hay sách tín dụng, sách lãi suất nhằm giảm bớt biến động khơng nên có thị trường tài tiền tệ, tạo niềm tin cho khách hàng bước chân đến tổ chức 103 tín dụng 3.3.3 Với Chính phủ Thứ nhất, Chính phủ cần thiết lập môi trường kinh tế ổn định, phát huy vai trị điều tiết vĩ mơ nhà nước Các sách kinh tế vĩ mơ cần ban hành cách đồng hướng đến mục tiêu chiến lược hoạch định Thúc đẩy thị trường tài thị trường tiền tệ trước hết thị trường liên NH nhằm xác định khuôn khổ hoạt động NH, tạo thêm nhiều hội đầu tư phân tán rủi ro, nâng cao hiệu sử dụng vốn đa dạng hóa cơng cụ toán nhằm giảm thiểu rủi ro hoạt động Ngân hàng Thứ hai, Chính phủ cần tiếp tục hồn thiện mơi trường pháp lý Hồn thiện quy định pháp luật có liên quan trực tiếp gián tiếp đến hoạt động cấp tín dụng Ngân hàng quy định giao dịch bảo đảm đăng ký giao dịch bảo đảm, quy định cấp giấy tờ sở hữu tài sản, quy định ngành kinh doanh… Chính phủ cần điều phối kết hợp ngành có liên quan, với NHNN để thống nhất, chia sẻ quan điểm phòng ngừa hạn chế rủi ro tín dụng, phối hợp để giải vấn đề vướng mắc trình cấp tín dụng NH Thứ ba, Chính phủ cần quy định chuẩn mực chế độ kế tốn DNNVV: Chính phủ cần hồn thiện quy định thuế, chế độ kế toán, báo cáo tài chính, chế độ hóa đơn chứng từ để giúp DN tuân thủ đầy đủ, nâng cao tính xác cho BCTC DN Đồng thời, tạo điều kiện giám sát, đánh giá hoạt động DNNVV Ngân hàng Thêm vào đó, phủ cần có quy định cụ thể liên quan đến công bố thông tin tài DN có xác minh kiểm tốn, quy định chặt chẽ điều kiện thành lập công ty kiểm tốn kiểm tốn viên có liên quan cho đời báo cáo kiểm tốn sơ sài thiếu trung thực Thứ tư, Chính phủ cần ban hành sách tạo điều kiện cho 104 DNNVV hoạt động hiệu quả, tích cực giám sát kiểm tra việc thực thi sách Xây dựng mơi trường kinh doanh bình đẳng, thơng thoáng cho tất DN thuộc thành phần kinh tế Cần tăng cường hiệu hoạt động hiệp hội DNNVV Việt Nam hiệp hội DNNVV tỉnh, thành phố Chính phủ cần thành lập quỹ phát triển DNNVV Thứ năm, thực tiễn cho thấy, phát triển nhanh chóng kinh tế, đặc biệt quy mơ tăng trưởng tín dụng kinh tế vượt khả kiểm sốt rủi ro tín dụng lực đáp ứng u cầu mặt thơng tin tín dụng tồn diện, chất lượng kịp thời CIC Chính NHNN cho tốc độ tăng trưởng nhanh tín dụng quan CIC chưa đáp ứng đầy đủ Việc đời trung tâm thơng tin tín dụng tư nhân bổ sung cho trung tâm tín dụng cơng cách mở rộng diện thu thập lưu giữ thông tin vay nợ sang nhiều loại đối tượng, công ty cá nhân mà trung tâm tín dụng cơng không đảm nhận hết Theo ngân hàng giới (WB), trung tâm thơng tin tín dụng tư nhân hình thành nhu cầu thị trường, thường hoạt động tốt trung tâm thông tin tín dụng cơng việc hỗ trợ cho giao dịch tín dụng Các trung tâm thơng tin tín dụng tư nhân thu thập thông tin từ nhiều nguồn rộng rãi- nhà cung cấp tín dụng thương mại, người bán lẻ, tịa án cơng ty cung ứng dịch vụ- cá thơng tin có thời hạn lưu trữ dài Do đó, kiến nghị Chính phủ cần sớm hồn thiện quy chế để thành lập trung tâm thơng tin tín dụng tư nhân, đặc biệt tập trung đối tượng DNNVV cá nhân 105 ... NHTMCP Công Thương Việt Nam Chi nhánh Bắc Giang CHƯƠNG CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ RỦI RO TÍN DỤNG VÀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1 Rủi ro tín dụng hoạt... động tín dụng rủi ro tín dụng DNNVV ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam- Chi nhánh Bắc Giang 51 2.2.1 Thực trạng hoạt động tín dụng rủi ro tín dụng doanh nghiệp vừa nhỏ Ngân hàng TMCP Công. .. trạng quản trị rủi ro tín dụng cho vay doanh nghiệp nhỏ vừa NHTMCP Công Thương Việt Nam- Chi nhánh Bắc Giang CHƯƠNG 3: Giải pháp hồn thiện quản trị rủi ro tín dụng cho vay doanh nghiệp nhỏ vừa