BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH -CHƯƠNG TRÌNH GIẢNG DẠY KINH TẾ FULBRIGHT ĐẶNG VĂN QUẢNG ĐÁNH GIÁ VỀ TÌNH HÌNH CÂN ĐỐI NGÂN SÁCH TỈNH NGHỆ AN GIAI ĐOẠN 2005-2014 Chuyên ngành: Chính sách công LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS VŨ THÀNH TỰ ANH TP.Hồ Chí Minh - Năm 2016 -i- LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan luận văn hoàn toàn thực Các đoạn trích dẫn số liệu sử dụng luận văn dẫn nguồn có độ xác cao phạm vi hiểu biết Luận văn không thiết phản ánh quan điểm Trường Đại học Kinh tế TP Hồ Chí Minh hay Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Tác giả luận văn Đặng Văn Quảng -ii- LỜI CẢM ƠN Trước tiên, xin trân trọng cảm ơn tới tiến sỹ Vũ Thành Tự Anh Thầy tận tình hướng dẫn hình thành định hướng nghiên cứu, phương pháp ý kiến sâu sắc qua buổi thảo luận để hoàn thành luận văn Trân trọng cảm ơn tiến sỹ Huỳnh Thế Du có đóng góp vô hữu ích vào đề tài Với lòng biết ơn sâu sắc nhất, xin gửi lời cảm ơn tới quý thầy, cô giảng dạy Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright nhiệt tình, miệt mài truyền đạt cho kiến thức quý giá suốt thời gian kể từ bỡ ngỡ bước chân vào trường Fulbright Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới anh chị nhân viên làm việc Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright tạo điều kiện hỗ trợ tốt cho suốt trình học tập hoàn thành luận văn Học viên Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Đặng Văn Quảng -iii- TÓM TẮT LUẬN VĂN Trong giai đoạn 2005-2014, thu ngân sách tỉnh Nghệ An phụ thuộc phần lớn vào nguồn bổ sung từ ngân sách trung ương với tỷ trọng trung bình 63% Nguồn thu ngân sách nội địa thấp, thiếu tính ổn định, bền vững Thu từ bán quyền sử dụng đất chiếm tỷ trọng cao Trong khai thác tài nguyên với trình độ công nghệ lạc hậu, đóng góp cho ngân sách thấp, gây lãng phí tài nguyên quốc gia Các khoản thu bền vững thu thuế nhà đất, thuế thu nhập cá nhân chiếm tỷ trọng khiêm tốn Chi tiêu ngân sách chưa thực hiệu Chi thường xuyên chiếm tỷ trọng lớn với 58% dẫn đến chi đầu tư phát triển tỷ trọng thấp so với địa phương khác Mặc dù xác định trọng tâm tỉnh phát triển ngành công nghiệp công nghệ cao nhiên chi tiêu khoa học công nghệ thấp.Thành phần kinh tế nhà nước nhận nhiều ưu đầu tư phát triển Tuy nhiên đóng góp vào vào kinh tế tỉnh hạn chế, chưa tương xứng với vai trò chủ đạo định hướng phát triển Là tỉnh có diện tích tự nhiên lớn nước với khu vực miền Tây Nghệ An rộng lớn, với vùng đồng bào dân tộc thiểu số Trong bối cảnh nguồn lực đầu tư hạn chế, việc chi ngân sách lớn để hỗ trợ phát triển kinh tế, xã hội cho khu vực miền Tây làm cho việc tập trung nguồn lực tạo vùng, khu kinh tế trọng điểm để thúc đẩy, phát triển kinh tế chưa thực Khả cân đối thu, chi ngân sách tỉnh thấp Trong năm qua, Nghệ An có nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư Tuy nhiên sách thu hút đầu tư tỉnh chưa có hiệu Những rào cản môi trường đầu tư chi phí không thức, khả tiếp cận đất đai, thiết chế pháp lý làm cho nhà đầu tư tiếp cận tỉnh có môi trường kinh doanh tốt Việc thu hút doanh nghiệp đến đầu tư, người có kỹ đến làm việc người giàu đến hạn chế Khả tạo nguồn thu thuế ổn định, bền vững để đầu tư phát triển sở hạ tầng, dịch vụ công chưa thực Trước vấn đề đặt cho quyền tỉnh phải tăng tính chủ động việc tạo nguồn thu Mục tiêu trước hết đảm bảo cho chi thường xuyên, tăng nguồn lực cho chi đầu tư phát triển Tăng cường thu ngân sách từ nguồn có tiềm dư địa sách thuế thu nhập cá nhân Trong khoản thu từ thuế liên quan đến đất -iv- bất động sản thuế nhà đất, thuế chuyển quyền sử dụng đất, lệ phí trước bạ hoạt động chuyển quyền sử dụng đất, giá tính thuế tham chiếu sử dụng khung giá chung tỉnh Do đó, tỉnh cần khảo sát ban hành bảng giá đất tỉnh saocho phù hợp sát với giá trị thực đất Chính quyền tỉnh cần tập trung cần cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh hướng tới thông thoáng, thuận lợi để thu hút doanh nghiệp đầu tư, phát triển Từng bước minh bạch hóa thông tin, giảm chi phí không thức, chi phí thời gian thực quy định cho doanh nghiệp -v- MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN i LỜI CẢM ƠN ii TÓM TẮT LUẬN VĂN iii MỤC LỤC v DANH MỤC VIẾT TẮT vii DANH MỤC BẢNG viii DANH MỤC HÌNH ix CHƯƠNG GIỚI THIỆU 1 Bối cảnh sách Mục tiêu nghiên cứu Câu hỏi nghiên cứu Đối tượng phạm vi nghiên cứu Nguồn thông tin Cấu trúc luận văn CHƯƠNG MỘT SỐ KHÁI NIỆM VỀ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC, TÍNH BỀN VỮNG NGÂN SÁCH VÀ VẤN ĐỀ THU HÚT ĐẦU TƯ 1.1 Về ngân sách nhà nước phân chia nguồn thu ngân sách nhà nước 1.2 Tính bền vững ngân sách nhà nước 1.2.1 Tính bền vững thu ngân sách 1.2.2 Tính bền vững chi ngân sách 1.3 Về sách thu hút đầu tư địa phương 1.4 Tổng quan số nghiên cứu trước định đầu tư doanh nghiệp CHƯƠNG ĐÁNH GIÁ VỀ CƠ CẤU THU, CHI NGÂN SÁCH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NGHỆ AN GIAI ĐOẠN 2005-2014 -vi- 3.1 Giới thiệu tổng quát tỉnh Nghệ An 3.2 Tổng quan thu chi ngân sách tỉnh Nghệ An 3.2.1 Tổng quan tình hình cân đối ngân sách giai đoạn 2005 - 2014 3.2.2 Cơ cấu thu chi Nghệ An so sánh với tỉnh 10 3.2.3 Chi ngân sách Nghệ An cho huyện, thành, thị 11 3.3 Đánh giá tình hình thu ngân sách Nghệ An giai đoạn 2005-2014 12 3.3.1 Phân tích tổng thể nguồn thu NSNN địa bàn 12 3.3.2 Nguồn thu ngân sách nội địa địa bàn tỉnh Nghệ An 15 3.4 Cơ cấu chi ngân sách tỉnh Nghệ An 21 3.4.1 Phân tích tổng thể chi NSNN tỉnh Nghệ An 21 3.4.2 Về chi ngân sách thường xuyên 22 3.4.3 Chi đầu tư phát triển 24 CHƯƠNG CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI VÀ VẤN ĐỀ THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NGHỆ AN 26 4.1 Thực trạng sách phát triển kinh tế xã hội tỉnh Nghệ An 26 4.2 Đánh giá chất lượng môi trường kinh doanh 31 4.2.1 Chỉ số lực canh tranh cấp tỉnh 32 4.2.2 Chỉ số Hiệu quản trị hành công cấp tỉnh 33 CHƯƠNG KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ CHÍNH SÁCH 36 5.1 Kết luận 36 5.2 Khuyến nghị sách 37 TÀI LIỆU THAM KHẢO 40 PHỤ LỤC 43 -vii- DANH MỤC VIẾT TẮT Từ viết tắt Từ tiếng Anh Từ tiếng Việt CN : Công nghiệp DNNN : Doanh nghiệp nhà nước DNTN : Doanh nghiệp tư nhân DV : Dịch vụ FDI : (Foreign direct investment) Đầu tư trực tiếp nước GDP : (Gross domestic product) Tổng sản phẩm quốc nội KT-XH : Kinh tế - xã hội NN : Nông nghiệp NSĐP : Ngân sách địa phương NSNN : Ngân sách nhà nước NSTƯ : Ngân sách trung ương PAPI Chỉ số Hiệu Quản trị Hành công cấp tỉnh Việt Nam PCI : VCCI : UBND : (Provincial Competitiveness Index) Vietnam Chamber of Commerce and Industry Chỉ số lực cạnh tranh cấp tỉnh Phòng Thương mại Công nghiệp Việt Nam Ủy ban nhân dân -viii- DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1 Một số tiêu kinh tế, xã hội tỉnh Nghệ An Bảng 4.1 Định hướng cấu GDP theo khu vực kinh tế 26 Bảng 4.2 Cơ cấu GDP theo khu vực kinh tế 27 Bảng 4.3 Cơ cấu GDP phân theo ngành kinh tế 29 Bảng 4.4 Cơ cấu lao động doanh nghiệp phân theo ngành kinh tế 29 Bảng 4.5 Cơ cấu số lượng doanh nghiệp theo ngành kinh tế 29 Bảng 4.6 Cơ cấu GDP theo thành phần kinh tế 30 Bảng 4.7 Cơ cấu số lượng lao động doanh nghiệp theo thành phần kinh tế 30 Bảng 4.8 Cơ cấu số lượng doanh nghiệp theo thành phần kinh tế 31 Bảng 4.9 Chỉ số lực cạnh tranh cấp tỉnh 32 Bảng 4.10 Điểm số thành phần PCI Nghệ An qua năm 2011- 2015 33 Bảng 4.11 Điểm số thành phần PAPI Nghệ An qua năm 2011- 2015 33 Bảng 4.12 Xếp hạng số thành phần Nghệ An năm 2015 34 -ix- DANH MỤC HÌNH Hình 1.1 Cơ cấu thu chi ngân sách Nghệ An Hình 3.1Bản đồ tỉnh Nghệ An Hình 3.2 Cơ cấu thu ngân sách địa bàn chi ngân sách Hình 3.3 Tỷ lệ bổ sung từ ngân sách Trung ương với tổng thu NSNN 10 Hình 3.4 Tỷ lệ phân chia nguồn thu Trung ương địa phương tỉnh tự chủ ngân sách 11 Hình 3.5 Chi ngân sách Nghệ An cho huyện, thành, thị 12 Hình 3.6 Cơ cấu nguồn thu ngân sách nhà nước 13 Hình 3.7 Nguồn thu nội địa theo sắc thuế 15 Hình 3.8 Cơ cấu thu ngân sách nội địa theo sắc thuế 16 Hình 3.9 Thu ngân sách nội địa theo nhóm nguồn thu 17 Hình 3.10 Cơ cấu thu ngân sách nội địa nhóm nguồn thu 17 Hình 3.11 Thu thường xuyên 18 Hình 3.12 Cơ cấu thu thường xuyên 18 Hình 3.13 Thu đặc biệt 19 Hình 3.14 Cơ cấu thu đặc biệt 19 Hình 3.15 Thu phân chia 19 Hình 3.16 Cơ cấu thu phân chia 19 Hình 3.17 Thu ngân sách nội địa theo thành phần kinh tế 20 Hình 3.18 Thu phân chia 21 Hình 3.19 Cơ cấu thu phân chia 21 Hình 3.20 Cơ cấu chi ngân sách địa phương 22 Hình 3.21 Chi thường xuyên 23 Hình 3.22 Chi đầu tư phát triển 24 -41- 15 Hội đồng nhân dân tỉnh Nghệ An (2014), Nghị 123/2014/NQ-HĐND điều chỉnh, bổ sung quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Nghệ An đến năm 2020 16 Lê Văn Hoạt (2012), Phân cấp ngân sách góc nhìn từ quản lý ngân sách địa phương 17 Đỗ Thị Thu Hồng (2010), Tính bền vững khả đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế xã hội tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu 18 Phạm Thị Hường, (2012) Chính sách tài công mối liên hệ với sách phát triển kinh tế - xã hội, trường hợp tỉnh Tuyên Quang 19 Đặng Thị Mạnh (2011), Mô hình tài công Đà Nẵng Bình Dương mối liên hệ với mô hình phát triển kinh tế - xã hội: nghiên cứu so sánh học 20 Thủ tướng Chính phủ (2007), Quyết định 197/QĐ-TTg Thủ tướng Chính phủ việc phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Nghệ An đến năm 2020 21 Thủ tướng Chính phủ (2008), Quyết định 2244/TTg-KTN ngày 22/12/2008 Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Khu công nghiệp tỉnh Nghệ An 22 Tổng cục thống kê (2015), Báo cáo điều tra lao động việc làm 2014 23 VCCI, Báo cáo số lực cạnh tranh cấp tỉnh PCI 2007-2014 24 Viện hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam (2014), Luận khoa học cho việt phát triển kinh tế tỉnh Nghệ An giai đoạn 2015 – 2020 tầm nhìn đến 2030 25 Quốc Hội (2002), Luật Ngân sách nhà nước năm 2002 26 Quốc Hội (2015), Luật Ngân sách nhà nước năm 2015 27 UBND tỉnh Nghệ An (2011), Báo cáo điều chỉnh, bổ sung quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Nghệ An đến năm 2020 28 UBND tỉnh Nghệ An (2015), Báo cáo tình hình kinh tế xã hội giai đoạn 2010 2015 Kế hoạch phát triển giai đoạn 2016 - 2020 Tiếng Anh 29 Altshuler, A Luberoff, D (2003), Mega-projects: The Changing of Urban Politics of Public Investment (Các siêu dự án: Sự thay đổi trị đô thị -42- đầu tư công), Brookings Institution Press 30 Brodjonegoro, B (2004), “Three Years of Fiscal Decentralization in Indonesia: Its Impacts on Regional Economic Development and Fiscal Sustainability”, Paper Presented at the International Symposium on Fiscal Decentralization in Asia Revisited, Hitotsubashi University, Tokyo, February 2004 31 Olson, M (1967), “The Logic of Collective Action (Lô-gic Hành động Tập thể)”, Harvard University Press 32 Peterson, P (1981), “City Limits (Các giới hạn thành phố)”, University of Chicago Press 33 Rosengard, J K et al (2006), “Paying for Urban Infrastructure and Services: A Comparative Study of Municipal Finance in Ho Chi Minh City, Shanghai and Jakarta”, United Nations Development Program, Project No 5088790-01, “UNDP-Vietnam Discussion Papers on Topics Relating to Decentralization and Economic Performance,” 2006 -43- PHỤ LỤC Phụ lục 1: Nguồn thu nhiệm vụ chi ngân sách cấp I Nguồn thu ngân sách trung ương gồm: Các khoản thu ngân sách trung ương hưởng 100%: a) Thuế giá trị gia tăng hàng hóa nhập khẩu; b) Thuế xuất thuế nhập c) Thuế tiêu thụ đặc biệt hàng hóa nhập khẩu; d) Thuế thu nhập doanh nghiệp đơn vị hạch toán toàn ngành; đ) Các khoản thuế thu khác từ dầu, khí theo quy định Chính phủ; e) Tiền thu hồi vốn ngân sách trung ương tổ chức kinh tế, thu hồi tiền cho vay ngân sách trung ương (cả gốc lãi), thu từ quỹ dự trữ tài trung ương, thu nhập từ vốn góp Nhà nước; g) Viện trợ không hoàn lại Chính phủ nước, tổ chức quốc tế, tổ chức khác, cá nhân nước cho Chính phủ Việt Nam; h) Các khoản phí, lệ phí nộp vào ngân sách trung ương; i) Thu kết dư ngân sách trung ương; k) Các khoản thu khác theo quy định pháp luật; Các khoản thu phân chia theo tỷ lệ phần trăm (%) ngân sách trung ương ngân sách địa phương: a) Thuế giá trị gia tăng, không kể thuế giá trị gia tăng hàng hóa nhập quy định điểm a khoản Điều này; b) Thuế thu nhập doanh nghiệp, không kể thuế thu nhập doanh nghiệp đơn vị hạch toán toàn ngành quy định điểm d khoản Điều này; c) Thuế thu nhập người có thu nhập cao; d) Thuế chuyển lợi nhuận nước ngoài, không kể thuế chuyển lợi nhuận nước từ lĩnh vực dầu, khí quy định điểm đ khoản Điều này; đ) Thuế tiêu thụ đặc biệt thu từ hàng hóa, dịch vụ nước; e) Phí xăng, dầu II Nhiệm vụ chi ngân sách trung ương gồm: Chi đầu tư phát triển: -44- a) Đầu tư xây dựng công trình kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội khả thu hồi vốn trung ương quản lý; b) Đầu tư hỗ trợ cho doanh nghiệp, tổ chức kinh tế, tổ chức tài Nhà nước; góp vốn cổ phần, liên doanh vào doanh nghiệp thuộc lĩnh vực cần thiết có tham gia Nhà nước; c) Chi bổ sung dự trữ nhà nước; d) Các khoản chi khác theo quy định pháp luật; Chi thường xuyên: a) Các hoạt động nghiệp giáo dục đào tạo, y tế, xã hội, văn hóa thông tin văn học nghệ thuật, thể dục thể thao, khoa học công nghệ, môi trường, hoạt động nghiệp khác quan trung ương quản lý; b) Các hoạt động nghiệp kinh tế quan trung ương quản lý; c) Quốc phòng, an ninh trật tự, an toàn xã hội, không kể phần giao cho địa phương; d) Hoạt động quan trung ương Nhà nước, Đảng Cộng sản Việt Nam tổ chức trị xã hội; đ) Trợ giá theo sách Nhà nước; e) Các chương trình quốc gia trung ương thực hiện; g) Hỗ trợ Quỹ Bảo hiểm xã hội theo quy định Chính phủ; h) Trợ cấp cho đối tượng sách xã hội Trung ương đảm nhận; i) Hỗ trợ cho tổ chức trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp trung ương theo quy định pháp luật k) Các khoản chi khác theo quy định pháp luật; Chi trả nợ gốc lãi khoản tiền Chính phủ vay; Chi viện trợ; Chi cho vay theo quy định pháp luật; Chi bổ sung quỹ dự trữ tài trung ương; Chi bổ sung cho ngân sách địa phương III Nguồn thu ngân sách địa phương gồm: Các khoản thu ngân sách địa phương hưởng 100%: a) Thuế nhà, đất; -45- b) Thuế tài nguyên, không kể thuế tài nguyên thu từ dầu, khí; c) Thuế môn bài; d) Thuế chuyển quyền sử dụng đất; đ) Thuế sử dưng đất nông nghiệp; e) Tiền sử dụng đất; g) Tiền cho thuê đất; h) Tiền cho thuê tiền bán nhà thuộc sở hữu nhà nước; i) Lệ phí trước bạ; k) Thu từ hoạt động xổ số kiến thiết; l) Thu hồi vốn ngân sách địa phương tổ chức kinh tế, thu từ quỹ dự trữ tài địa phương, thu nhập từ vốn góp địa phương; m) Viện trợ không hoàn lại tổ chức quốc tế, tổ chức khác, cá nhân nước trực tiếp cho địa phương; n) Các khoản phí, lệ phí, thu từ hoạt động nghiệp khoản thu khác nộp vào ngân sách địa phương theo quy định pháp luật; o) Thu từ quỹ đất công ích thu hoa lợi công an khác; p) Huy động từ tổ chức, cá nhân theo quy định pháp luật; q) Đóng góp tự nguyện tổ chức, cá nhân nước nước; r) Thu kết dư ngân sách địa phương theo quy định Điều 63 Luật này; s) Các khoản thu khác theo quy định pháp luật; Các khoản thu phân chia theo tỷ lệ phần trăm (%) ngân sách trung ương ngân sách địa phương theo quy định khoản Điều 30 Luật này; Thu bổ sung từ ngân sách trung ương; Thu từ huy động đầu tư xây dựng công rình kết cấu hạ tầng theo quy định khoản Điều Luật IV Nhiệm vụ chi ngân sách địa phương gồm: Chi đầu tư phát triển: a) Đầu tư xây dựng công trình kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội địa phương quản lý; -46- b) Đầu tư hỗ trợ cho doanh nghiệp, tổ chức kinh tế, tổ chức tài Nhà nước theo quy định pháp luật; c) Các khoản chi khác theo quy định pháp luật; Chi thường xuyên: a) Các hoạt động nghiệp kinh tế, giáo dục đào tạo, y tế, xã hội, văn hóa thông tin văn học nghệ thuật, thể dục thể thao, khoa học công nghệ, môi trường, hoạt động nghiệp khác địa phương quản lý; b) Quốc phòng, an ninh trật tự, an toàn xã hội (phần giao cho địa phương); c) Hoạt động quan nhà nước, quan Đảng Cộng sản Việt Nam tổ chức trị - xã hội địa phương; d) Hỗ trợ cho tổ chức trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp địa phương theo quy định pháp luật; đ) Thực sách xã hội đối tượng địa phương quản lý; e) Chương trình quốc gia Chính phủ giao cho địa phương quản lý; g) Trợ giá theo sách Nhà nước; h) Các khoản chi khác theo quy định pháp luật; Chi trả nợ gốc lãi khoản tiền huy động cho đầu tư quy định khoản Điều Luật này; Chi bổ sung quỹ dự trữ tài cấp tỉnh Chi bổ sung cho ngân sách cấp -47- Phụ lục 2: - 10 số thành phần số lực cạnh tranh cấp tỉnh PCI 1) Chi phí gia nhập thị trường thấp; 2) Doanh nghiệp dễ dàng Tiếp cận đất đai có mặt kinh doanh ổn định; 3) Môi trường kinh doanh công khai minh bạch, doanh nghiệp có hội tiếp cận công thông tin cần cho kinh doanh văn pháp luật cần thiết; 4) Thời gian doanh nghiệp phải bỏ để thực thủ tục hành tra kiểm tra hạn chế (Chi phí thời gian) 5) Chi phí không thức mức tối thiểu; 6) Cạnh tranh bình đẳng - số thành phần mới; 7) Lãnh đạo tỉnh động tiên phong; 8) Dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp, khu vực nhà nước tư nhân cung cấp; 9) Có sách đào tạo lao động tốt; 10) Hệ thống pháp luật tư pháp để giải tranh chấp công hiệu - số thành phần số hiệu quản trị hành công cấp tỉnh 1) Tham gia người dân cấp sở 2) Công khai minh bạch 3) Trách nhiệm giải trình với người dân 4) Kiểm soát tham nhũng 5) Thủ tục hành công 6) Cung ứng dịch vụ công -48- Phụ lục Bảng số liệu phân tích Thu, chi ngân sách tỉnh Nghệ An Đơn vị tính: Triệu đồng Chỉ tiêu 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Tổng thu ngân sách theo giá danh nghĩa 6.585.448 7.075.233 10.039.700 13.419.144 16.187.541 21.920.539 29.346.576 34.039.305 Thu ngân sách địa bàn theo giá danh nghĩa 2.133.490 3.050.952 3.511.989 4.795.869 5.859.449 9.055.041 11.667.654 12.845.183 Thu bổ sung từ ngân sách trung ương theo giá danh nghĩa 4.451.958 4.024.281 6.527.711 8.623.273 10.328.092 12.865.498 17.678.922 21.194.122 Tổng thu ngân sách 6.585.448 6.691.160 8.767.531 9.529.965 10.756.556 13.340.153 15.061.885 Tổng thu ngân sách địa bàn giá so sánh 2005 2.133.490 2.885.334 3.066.971 3.405.915 3.893.580 5.510.614 Thu bổ sung từ ngân sách trung ương giá so sánh 2005 4.451.958 3.805.827 5.700.560 6.124.049 6.862.976 - 1,6% 31,0% 8,7% Tốc độ tăng tổng thu ngân sách theo giá so sánh 2005 Tổng thu ngân sách địa bàn giá so sánh 2005 2013 2014 34.152.689 35.957.267 11.567.047 11.969.291 15.996.666 22.585.642 15.056.513 23.987.976 15.228.387 5.988.326 6.036.554 5.099.434 5.069.156 7.829.539 9.073.559 9.960.112 9.957.079 10.159.231 12,9% 24,0% 12,9% 6,2% -5,9% 1,1% - 35,2% 6,3% 11,1% 14,3% 41,5% 8,7% 0,8% -15,5% -0,6% Thu bổ sung từ ngân sách trung ương giá so sánh 2005 - -14,5% 49,8% 7,4% 12,1% 14,1% 15,9% 9,8% 0,0% 2,0% Tổng chi ngân sách địa phương giá danh nghĩa 5.758.531 6.876.281 9.045.284 12.286.415 14.908.964 20.624.566 27.766.656 32.969.298 32.760.022 34.316.412 Tổng chi ngân sách 5.758.531 6.503.008 7.899.121 8.725.527 9.906.947 12.551.464 14.251.004 15.493.819 14.442.544 14.533.463 Chi thường xuyên địa phương giá danh nghĩa 2.227.997 2.816.467 3.564.253 4.832.022 5.718.418 7.631.279 8.835.837 11.548.076 12.416.841 13.659.452 Chi thường xuyên địa phương giá giá so sánh 2005 2.227.997 2.663.578 3.112.613 3.431.590 3.799.866 4.644.157 4.534.919 5.426.982 5.474.074 5.784.962 Tỷ lệ thu ngân sách địa bàn so với tổng chi ngân sách địa phương 37,0% 44,4% 38,8% 39,0% 39,3% 43,9% 42,0% 39,0% 35,3% 34,9% Tỷ lệ thu ngân sách địa bàn so với chi đầu tư phát triển 95,8% 108,3% 98,5% 99,3% 102,5% 118,7% 132,0% 111,2% 93,2% 87,6% Nguồn: Niên Giám thống kê tỉnh; UBND tỉnh Nghệ An, Quyết toán NSNN năm 2005-2014 -49- Thu ngân sách tỉnh Nghệ An Đơn vị tính: Triệu đồng STT CHỈ TIÊU 2005 6.585.448 2006 7.075.233 2007 10.039.700 2008 13.419.144 2009 16.187.541 2010 21.920.539 2011 29.346.576 2012 34.039.305 2013 34.152.689 2014 35.957.267 6.069.190 6.478.478 9.417.340 12.697.747 15.577.819 21.172.315 28.629.153 33.398.671 33.031.905 - - Thu ngân sách địa phương hưởng 1.617.232 2.454.197 2.889.629 4.074.474 5.249.727 8.306.817 10.950.231 12.204.549 10.559.677 - - Thu bổ sung từ ngân sách trung ương 4.451.958 4.024.281 6.527.711 8.623.273 10.328.092 12.865.498 17.678.922 21.194.122 22.585.612 23.987.976 516.258 596.755 622.360 721.397 609.722 748.225 717.423 640.634 1.007.400 - Tổng thu Ngân sách (A+B) Gồm: a) Thu ngân sách địa phương b) Thu ngân sách trung ương hưởng A Tổng thu NSĐP (I-IX) 2.133.490 3.050.952 3.511.989 4.795.869 5.859.449 9.055.041 11.667.654 12.845.183 11.567.047 11.969.291 I Thu nội địa 1.177.134 1.701.233 2.106.415 2.674.289 3.432.817 5.487.378 6.787.767 6.512.471 7.413.843 8.212.673 Thu từ doanh nghiệp trung ương 189.595 175.137 207.007 253.798 446.647 609.914 752.469 806.347 870.366 976.256 Thu từ doanh nghiệp địa phương 136.285 200.215 227.095 269.140 291.789 446.238 440.512 407.015 289.027 318.663 Thu từ DN FDI 33.947 40.484 33.741 53.250 62.450 126.029 145.453 191.213 203.452 268.561 Thu từ CTN dịch vụ NQD 182.927 250.842 324.948 368.354 460.211 678.244 1.316.257 1.957.529 2.412.224 2.707.417 Thuế sử dụng đất nông nghiệp 1.614 2.274 2.479 3.649 2.099 1.736 1.214 458 129 391 Thuế thu nhập cá nhân Lệ phí trước bạ Thu xổ số kiến thiết 10 11 Các khoản thu nhà, đất 5.003 6.280 7.928 15.354 51.270 118.041 189.967 238.136 209.795 206.328 41.089 44.175 67.876 108.720 186.197 276.040 369.047 288.033 391.247 441.022 4.796 6.315 8.860 10.183 11.612 10.467 9.098 11.737 Thuế bảo vệ môi trường 53.085 48.535 50.556 60.143 130.526 141.053 158.521 175.029 147.006 173.436 Thu phí, lệ phí 96.476 97.156 101.101 39.343 51.835 53.830 65.043 81.826 104.879 149.229 310.715 421.895 642.010 855.819 1.045.895 1.838.613 2.545.038 831.360 676.726 992.299 48.285 28.816 35.063 36.950 15.139 a Thuế nhà đất 9.956 10.909 13.444 19.556 27.668 37.495 b Thuế chuyển quyền sử dụng đất 8.917 10.100 21.981 37.743 643 30 c Thu tiền thuê đất, nước 21.200 25.368 28.292 32.106 39.178 48.101 71.315 141.559 90.467 122.783 d Thu tiền sử dụng đất 260.276 375.177 577.986 765.282 977.815 1.752.433 2.425.207 653.516 550.517 832.175 e Thu KHCB, tiền thuê nhà 10.366 341 307 1.132 591 554 231 7.469 679 391 121.602 302.479 399.822 584.072 633.840 1.121.193 681.240 1.408.235 1.985.047 1.710.993 69.093 6.759 25.262 13.024 15.529 62.563 43.012 45.804 189.408 12 Các khoản ghi thu, ghi chi quản lý qua KBNN 13 Thu khác cân đối ngân sách 14 Thu khác cân đối ngân sách xã II Thu thuế XNK 452.113 36.353 26.233 27.202 45.422 50.451 51.345 72.541 78.141 63.531 426.699 569.235 429.541 544.547 712.489 688.367 603.951 920.460 1.187.035 -50- III Thu vay 25.000 25.000 25.000 35.000 80.000 40.000 40.000 140.000 430000 249.463 IV Thu trả nợ gốc vay BTHKM 38.426 7.141 52.033 40.755 7.665 6.389 31.176 47.811 5.920 14.380 V Thu viện trợ 598 141 996 185 9.523 VI Thu tín phiếu, trái phiếu 231.691 1.862 VII Thu kết dư năm trước VIII Thu chuyển nguồn B Thu bổ sung NSTƯ 125.098 389.787 310.660 198.952 382.164 384.406 663.188 546.716 860.897 440.652 370.487 51.030 454.523 560.213 1.001.433 1.407.967 2.145.597 3.573.628 4.680.053 2.356.172 1.925.730 4.451.958 4.024.281 6.527.711 8.623.273 10.328.092 12.865.498 17.678.922 21.194.122 22.585.612 23.987.976 Nguồn: Niên Giám thống kê tỉnh; UBND tỉnh Nghệ An, Quyết toán NSNN năm 2005-2014 -51- Chi ngân sách tỉnh Nghệ An Đơn vị tính: Triệu đồng CHỈ TIÊU Tổng chi ngân sách địa phương 2005 5.758.531 2006 6.876.281 2007 9.045.284 2008 12.286.415 2009 14.908.964 2010 20.624.566 2011 27.766.656 2012 32.969.298 2013 32.760.022 2014 34.316.412 I Chi đầu tư phát triển 1.161.972 1.410.675 1.623.835 1.973.262 2.304.490 3.236.046 5.216.060 6.417.953 5.076.087 5.119.049 Chi XDCB 1.154.330 1.403.756 1.612.348 1.828.560 2.100.351 3.062.905 5.087.067 6.417.053 5.075.968 5.119.049 Chi đầu tư phát triển khác II Chi thường xuyên Chi SN kinh tế, trợ giá mặt hàng sách STT 7.641 6.919 11.487 144.702 204.139 173.141 128.993 900 119 2.227.997 2.816.467 3.564.253 4.832.022 5.718.418 7.631.279 8.835.837 11.548.076 12.416.841 13.659.452 284000 263.716 334.170 573.799 670.812 860.351 862.112 1.066.211 1.211.275 1.338.139 Chi SN Giáo dục - đào tạo, dạy nghề 941.475 1.288.936 1.645.440 2.223.218 2.382.570 2.857.984 3.450.435 4.819.519 5.133.260 5.659.557 Chi nghiệp y tế 150.579 339.455 425.405 526.892 588.242 1.232.033 893.998 1.089.525 1.296.666 1.556.113 Chi SN Khoa học - công nghệ 8.575 9.888 12.849 13.215 14.816 50.581 20.658 36.335 32.182 43.043 Chi SN Văn hoá thông tin, TDTT 52.628 52.246 55.388 67.064 78.224 94.257 112.988 122.858 154.704 175.428 Chi SN Phát truyền hình 15.379 15.155 21.576 25.369 30.852 31.355 34.234 47.401 52.881 61.424 Chi đảm bảo xã hội 129.804 156.757 225.112 343.158 533.064 672.995 1.061.175 1.161.049 979.975 951.374 Chi Quản lý hành 493.957 602.046 727.523 904.786 1.181.767 1.464.946 1.919.866 2.676.806 2.948.201 3.266.776 Chi An ninh Quốc phòng 52.410 65.042 94.299 120.322 150.337 163.233 225.123 283.734 419.758 392.255 10 Chi khác ngân sách 99.190 23.226 22.491 31.309 84.844 200.654 252.358 225.808 185.049 212.453 11 Chi bổ sung quỹ dự trữ tài 2.890 2.890 2.890 2.890 2.890 2.890 2.890 III Trả nợ gốc vay đầu tư IV Chi chuyển nguồn năm sau V VI VII 80.934 49.846 54.591 102.188 2.794 36.473 74.058 51.875 92.950 191.225 454.157 560.212 999.518 1.407.967 2.145.597 3.337.315 4.680.053 2.356.172 1.925.730 1.052.510 7.676 2.300 4.968 13.896 23.271 980.238 495.206 1.110.659 15281 1.596.367 21.872 1.481.966 14.380 Chi viện trợ Chi từ nguồn thu để lại quản lý qua ngân sách Chi nộp ngân sách cấp 39.409 Nguồn: Niên giám thống kê Nghệ An năm 2005-2014 302.479 304.060 439.094 432.238 -52- Tổng hợp số liệu ngân sách địa phương tỉnh Thanh Hóa; Hà Tĩnh; Quảng Bình; Quảng Trị giai đoạn 2009-2013 Đơn vị tính: Triệu đồng Đơn vị/ Năm 2009 2010 2011 2012 2013 Hà Tĩnh Tổng thu NSNN Thu nội địa Bổ sung từ NS Trung ương 8.888.297 1.130.664 6.220.702 17.576.467 2.184.004 10.635.546 22.686.905 3.037.560 13.011.241 23.660.914 4.178.822 13.207.284 Tổng chi NSNN Chi đầu tư phát triển Tỷ lệ bổ sung từ TƯ với tổng thu NSNN Thanh Hóa 8.847.637 2.536.252 70% 16.588.425 5.076.768 61% 21.534.982 6.632.589 57% 22.315.960 6.170.402 56% Tổng thu NSNN Thu nội địa Bổ sung từ NS Trung ương 16.812.787 2.954.440 11.430.427 22.451.412 5.156.383 14.293.533 29.209.098 4.529.159 19.207.907 38.007.220 5.094.810 25.918.319 25.642.293 6.140.650 14.427.122 Tổng chi NSNN Chi đầu tư phát triển Tỷ lệ bổ sung từ TƯ với tổng thu NSNN 16.369.727 4.627.036 68% 21.840.868 6.684.268 64% 27.857.324 7.362.278 66% 35.474.422 9.437.441 68% 25.078.211 7.225.971 56% Quảng Bình Tổng thu NSNN Thu nội địa Bổ sung từ NS Trung ương Tổng chi NSNN Chi đầu tư phát triển Tỷ lệ bổ sung từ TƯ với tổng thu NSNN Quảng Trị Tổng thu NSNN Thu nội địa Bổ sung từ NS Trung ương Tổng chi NSNN Chi đầu tư phát triển Tỷ lệ bổ sung từ TƯ với tổng thu NSNN Nguồn: Quyết toán NSĐP Bộ Tài 2009-2013 6.771.792 1.149.340 4.696.076 6.865.014 1.535.925 3.880.187 8.617.020 1.347.880 4.936.510 8.803.003 1.536.356 4.901.098 6.645.523 1.183.754 69% 6.705.487 1.985.985 57% 8.491.684 2.616.406 57% 8.604.535 2.482.042 56% 3.667.555 611.340 1.047.985 4.128.063 748.446 1.085.308 5.695.068 927.699 3.480.707 6.520.123 1.011.650 3.771.150 4.111.928 857.872 29% 3.696.642 673.623 26% 5.166.021 1.074.234 61% 6.047.583 1.026.457 58% 6.707.173 1.164.765 4.010.327 6.224.585 1.253.355 60% -53Tỷ lệ phân chia nguồn thu từ sắc thuế trung ương địa phương TT Tỉnh/thành phố 2004 - 2006 2007 - 2010 2011 - 2015 Quảng Ninh 98 76 70 Hà Giang 100 100 100 Phú Thọ 100 100 100 Hà Nội 32 31 42 Hải Phòng 95 90 88 Vĩnh Phúc 86 67 60 Hải Dương 100 100 100 Bắc Ninh 100 100 93 Ninh Bình 100 100 100 10 Nghệ An 100 100 100 11 Đà Nẵng 95 90 85 12 Khánh Hòa 52 53 77 13 Quảng Nam 100 100 100 14 Quảng Ngãi 100 100 61 15 Phú Yên 100 100 100 16 Lâm Đồng 100 100 100 17 Thành phố Hồ Chí Minh 29 26 23 18 Đồng Nai 49 45 51 19 Bình Dương 44 40 40 20 Tây Ninh 99 100 100 21 Bà Rịa - Vũng Tàu 42 46 44 22 Bình Phước 100 100 100 23 Long An 99 100 100 24 Cần Thơ 95 96 91 25 Kiên Giang 100 100 100 Nguồn: Jorge Martinez - Vazquez Nguyễn Văn Minh (2012) tổng hợp từ số liệu công khai ngân sách Bộ Tài -54Tình hình thu hút vốn đầu tư 2006 -2014 tỉnh Nghệ An Tổng cộng TT I Chiếm tỷ lệ Phân loại Dự án LĨNH VỰC ĐẦU TƯ Số lượng Vốn đăng ký 515 144,484 Vốn thực Số lượng Vốn đăng ký Vốn thực 44,256 100 100 100 Xây dựng - Đô thị 94 40,468 8,620 18.25 28.01 19.48 Công nghiệp 258 83,877 27,644 50.10 58.05 62.46 - Khoáng sản 121 8,384.6 2,557 23.50 5.80 5.78 - Thuỷ điện 22 20,479 7,823 4.27 14.17 17.68 - Xi măng, VLXD 23 2,417 1,027 4.47 1.67 2.321 - Công nghiệp chế biến 16 11,048 3,193 3.1 7.6 7.2 Dệt may 11 1,061.7 695 2.1 0.7 1.6 - Hạ tầng 11 10,931.3 3,334 2.1 7.6 7.5 - Công nghiệp khác 54 29,555.6 9,014 10.49 20.46 20.37 Dịch vụ (Thương mại - Du lịch) 99 9,565 3,224 19.22 6.62 7.29 - Thương mại 87 4,763.5 2,072 16.89 3.30 4.68 - Du lịch 12 4,801 1,152 2.33 3.32 2.60 Nông -lâm - ngư nghiệp 27 6,362.2 2,163 5.24 4.40 4.89 Văn hoá - y tế - giáo dục 37 4,211.8 2,604 7.18 2.92 5.88 21 2,730 1,775 4.08 1.89 4.01 - - Giáo dục- Dạy nghề - Y tế- xã hội 15 1,405 787 2.91 0.97 1.78 - Khác 76 43 0.19 0.053 0.097 II ĐỊA BÀN 515 144,484 44,256 100 100 100 Trong KKT, KCN 69 39,673 6,975 13.4 27.5 15.8 Ngoài KKT, KCN 446 104,810 37,281 86.6 72.5 84.2 HÌNH THỨC ĐẦU TƯ 515 144,484 44,256 100.0 100.0 100.0 III Đầu tư nước Đầu tư trực tiếp nước 486 121,096 42,584 29 23,388 1,672 94.4 5.6 83.8 16.2 96.2 3.8 -55- ... chi ngân sách tỉnh Nghệ An tìm nguyên nhân khiến khả tự cân đối ngân sách tỉnh Nghệ An thấp hoạt động cấp thiết Do đó, đề tài Đánh giá tình hình cân đối ngân sách tỉnh Nghệ An giai đoạn 200 5- 2014 ... 200 5- 2014 -vi- 3.1 Giới thiệu tổng quát tỉnh Nghệ An 3.2 Tổng quan thu chi ngân sách tỉnh Nghệ An 3.2.1 Tổng quan tình hình cân đối ngân sách giai đoạn 2005 - 2014. .. An giai đoạn 200 5- 2014 nào? (ii) Nguyên nhân làm khả tự cân đối ngân sách tỉnh Nghệ An thấp? (iii) Nghệ An cần sách để nâng cao khả cân đối ngân sách tỉnh? Đối tượng phạm vi nghiên cứu Ngân sách