LỜI CAM ĐOAN Tôi : Nguyễn Văn Tuyền, học viên lớp QLKT 2013-2015 nhóm chuyên ngành Quản lý Kinh tế, trường Đại học Hàng Hải Việt Nam Tôi xin cam đoan rằng: Số liệu kết nghiên cứu luận văn hoàn toàn trung thực chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị Việt Nam Tôi xin cam đoan rằng: Mọi sự giúp đỡ cho việc thực luận văn đa được cảm ơn thông tin luận văn đa được chỉ rõ nguồn gốc Hải Phòng, ng ày tháng năm 2015 Tác giả luận văn Nguyễn Văn Tuyền i LỜI CẢM ƠN Sau một thời gian học tập nghiên cứu, đến đa hoàn thành luận văn thạc sỹ Quản lý kinh tế với đề tài “ Biện pháp tăng cường công tác quản lý doanh nghiệp chế xuất địa bàn Thành phố Hải Phòng Chi cục Hải quan TP Hải Phòng ” Tôi xin trân trọng gửi lời biết ơn sâu sắc tới thầy cô giáo trường ĐH Hàng Hải Việt Nam, người đa tận tình dạy bảo giúp đỡ định hướng cho trình học tập nghiên cứu Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới đến thầy giáo TS Mai Khắc Thành, người đa định hướng, tận tình chỉ bảo dìu dắt trình nghiên cứu đề tài Tôi xin trân trọng cảm ơn ban lanh đạo Chi cục Hải quan KCX&KCN Hải Phòng đa cung cấp số liệu cần thiết giúp đỡ thời gian nghiên cứu hoàn thiện đề tài Hải Phòng, ngày tháng năm 2015 Tác giả luận văn Nguyễn Văn Tuyền ii MỤC LỤC MỤC LỤC iii DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU .vi DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ, ĐỒ THỊ vii Mục tiêu nghiên cứu đề tài 2.1 Mục tiêu chung 2.2 Mục tiêu cụ thể Đối tượng phạm vi nghiên cứu đề tài .3 3.1 Đối tượng nghiên cứu .3 3.2 Phạm vi nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu: Ý nghĩa khoa học ý nghĩa thực tiễn đề tài nghiên cứu Nội dung nghiên cứu CHƯƠNG CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ DOANH NGHIỆP CHẾ XUẤT TRONG LĨNH VỰC HẢI QUAN 1.1 Bản chất doanh nghiệp chế xuất hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp chế xuất 1.1.1 Khái niệm đặc điểm pháp lý Doanh nghiệp chế xuất (DNCX) 1.1.2 Khái niệm Khu chế xuất: .7 1.1.3 Vai trò DNCX việc phát triển kinh tế 10 1.2 Công tác quản lý doanh nghiệp chế xuất quan Hải quan .12 1.3 Nguyên tắc tăng cường công tác quản lý hàng hóa xuất khẩu, nhập quan Hải quan DNCX 14 CHƯƠNG 18 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ DOANH NGHIỆP CHẾ XUẤT TRÊN ĐỊA BÀN TP HẢI PHÒNG TẠI CHI CỤC HẢI QUAN KCX&KCN HẢI PHÒNG 18 2.1 Tổng quan Chi cục Hải quan KCX&KCN Hải Phòng 18 2.1.1 Quá trình hình thành & phát triển Chi cục Hải quan KCX & KCN Hải Phòng .18 2.1.2 Chức năng, nhiệm vụ Chi cục Hải quan KCX&KCN Hải Phòng .19 2.1.3 Cơ cấu máy tổ chức .20 iii 2.2 Thực trạng công tác quản lý doanh nghiệp chế xuất Chi cục Hải quan KCX & KCN Hải Phòng .23 2.2.1 Thực trạng doanh nghiệp chế xuất Hải Phòng .23 2.2.2 Tình hình hàng hóa xuất nhập doanh nghiệp chế xuất qua Chi cục HQ KCX&KKCN Hải Phòng từ năm 2010 – 2014 28 2.2.3 Nội dung quản lý doanh nghiệp KCX&KCN Hải Phòng .32 2.2.4 Một số hành vi vi phạm phổ biến hoạt động xuất khẩu, nhập DNCX Hải Phòng 36 2.3 Đánh giá công tác quản lý doanh nghiệp KCX&KCN Chi cục Hải quan KCN&KCX Hải Phòng 38 Nguyên nhân khách quan 41 CHƯƠNG 42 BIỆN PHÁP TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ CÁC DOANH NGHIỆP CHẾ XUẤT TRÊN ĐỊA BÀN TP HẢI PHÒNG TẠI CHI CỤC HẢI QUAN KCX&KCN HẢI PHÒNG 42 3.1 Mục tiêu kế hoạch hoạt động Chi cục Hải quan KCX & KCN Hải Phòng năm tới 42 Các xây dựng mục tiêu chi cục Hải quan KCX&KCN Hải Phòng 42 3.2 Định hướng công tác quản lý DNCX Chi cục Hải quan KCX & KCN Hải Phòng 43 3.3 Các biện pháp tăng cường công tác quản lý DNCX Chi cục Hải quan KCX & KCN Hải Phòng .44 3.3.1 Hiện đại hoá trang thiết bị, tiếp tục nâng cấp ứng dụng CNTT, tăng cường đầu tư sở vật chất - kỹ thuật hệ thống CNTT 45 3.3.2 Biện pháp hoàn thiện công tác tổ chức cán 47 3.3.3 Biện pháp nguồn nhân lực 52 3.3.4 Biện pháp hoàn thiện công tác quản lý 55 3.3.5 Một số biện pháp khác 56 KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ 60 Kết luận 60 Kiến nghị 60 iv 2.1 Kiến nghị Bộ Tài hoàn thiện hệ thống văn bản, quy trình nghiệp vụ liên quan 60 2.2 Kiến nghị Tổng cục Hải quan 61 2.3 Kiến nghị Cục Hải quan TP Hải Phòng 62 2.4 Kiến nghị khác nhằm phát huy tính tuân thủ pháp luật DNCX 62 TÀI LIỆU THAM KHẢO .64 DANH MỤC CÁC TỪ NGỮ VIÊT TẮT Chữ viết tắt Giải thích Khu công nghiệp Khu chế xuất Xuất nhập Xuất KCN KCX XNK XK v NK DNCX SXXK KTSTQ TCHQ CNTT CBCC TNHH NSNN NVL GTGT FDI VNACCS WTO ASEAN IMF CEPT Nhập Doanh nghiệp chế xuất Sản xuất xuất Kiểm tra sau thông quan Tổng cục Hải quan Công nghệ thông tin Cán bộ công chức Trách nhiệm hữu hạn Ngân sách nhà nước Nguyên vật liệu Giá trị gia tăng Foreign Direct Investment (Vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài) Vietnam Automated Cargo Clearance System (Hệ thống thông quan hàng hóa tự động) World Trade Organization (Tổ chức Thương mại Thế giới ) Association of Southeast Asian Nations (Hiệp hội Quốc gia Đông Nam Á) International Monetary Fund (Quỹ tiền tệ quốc tế ) Common Effective Preferential Tariff (thuế quan ưu đai có hiệu lực chung) DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Số hiệu bảng Tên bảng Trang Bảng 2.1 Số lượng DNCX địa bàn Hải Phòng từ năm 2010 đến năm 2014 25 Bảng 2.2 Doanh nghiệp chế xuất có vốn đầu tư cao nhất, thấp nhất, bình quân giai đoạn năm (2010 - 2014) 28 vi Bảng 2.3 Bảng 2.4 Bảng 2.5 Bảng 2.6 Tình hình kim ngạch nhập DNCX từ năm 2010 – 2014 Chi cục Hải quan KCX&KCN Hải Phòng Tình hình kim ngạch xuất DNCX từ năm 2010 – 2014 Chi cục Hải quan KCX&KCN Hải Phòng Tình hình vi phạm hành giai đoạn 2010 2014 Tình hình vi phạm thủ tục xuất nhập nhóm 05 DNCX có kim ngạch xuất nhập lớn 29 31 32 33 DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ, ĐỒ THỊ Số hình Tên hình vẽ Mô hình tổng quan bộ máy tổ chức Chi cục Hải Hình 2.1 quan KCX&KCN Hải Phòng Chi tiết tổ chức đội Nghiệp vụ Chi Cục Hải quan Hình 2.2 KCX&KCN Hải Phòng Chi tiết iết tổ chức đội Tổng hợp Chi cục Hải quan Hình 2.3 KCX&KCN Hải Phòng Số lượng DNCX địa bàn Hải Phòng từ năm 2010 Biểu đồ 2.1 - 2014 vii Trang 20 21 22 26 Biểu đồ 2.2 Biểu đồ 2.3 Thể kim ngạch nhập DNCX từ năm 2010 – 2014 Thể kim ngạch xuất DNCX từ năm 2010 – 2014 viii 29 31 LỜI MỞ ĐẦU Tính cấp thiết luận văn Thu hút đầu tư trực tiếp nước gọi tắt FDI hoạt động kinh tế đối ngoại quan trọng Việt Nam Hiện Việt Nam cam kết cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư, coi yếu tố thu hút vốn đầu tư nước lĩnh vực then chốt kinh tế Hiện nước có khtoảng 16300 dự án FDI với tổng vốn đầu tư 238 tỷ USD Các nhà đầu đến từ 100 nước vùng lanh thổ, có 100 tập đoàn đa quốc gia đầu tư Việt Nam Với thực trạng Việt Nam được cọi điểm đến hấp dẫn cho đầu tư Chính phủ đưa cam kết cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư Dự kiến từ đến năm 2020 Chính phủ tập trung vào việc sau: - Hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường khuôn khổ pháp luật; - Xây dựng hệ thống kết cầu hạ tầng đồng bộ, đại, hạ tầng giao thông; - Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao Theo dự báo nhiều tổ chức quốc tế, với sự phục hồi kinh tế giới, dòng vốn FDI dần phục hồi gia tăng kinh tế động Với triển vọng tích cực kinh tế toàn cầu khu vực, Việt Nam chào đón nhà đầu tư nước đa tiếp tục lựa chọn Việt Nam làm thị trường môi trường đầu tư tiềm cho hoạt động sản xuất kinh doanh Riêng đối với doanh nghiệp FDI địa bàn thành phố Hải Phòng tính đến thời điểm tháng 12/2014 đa có 409 dự án FDI hiệu lực với tổng vốn đầu tư 9.928,4 triệu USD tiếp tục đứng thứ nước thu hút vốn FDI - vốn đầu tư trực tiếp nước với dự án đầu tư chủ yếu tập trung vào lĩnh vực phát triển công nghiệp phụ trợ, sản xuất phụ tùng ôtô, công nghệ cao Robot, chủ yếu doanh nghiệp FDI hoạt động theo hình thức doanh nghiệp chế xuất (DNCX) chỉ để sản xuất sản phẩm xuất Để khuyến khích xuất khẩu, Chính phủ đa có sách ưu đai đối với hoạt động xuất khẩu, nhập có liên quan doanh nghiệp có vốn đầu tư nước nói chung DNCX nói riêng Theo đó, lĩnh vực đầu tư chủ yếu doanh nghiệp FDI Việt Nam dần dịch chuyển sang loại hình DNCX gia tăng số lượng kim ngạch XNK thương mại đa chiều từ nhiều vùng lanh thổ quốc gia lựa chọn loại hình doanh nghiệp địa bàn Hải phòng để đầu tư Để quản lý tốt hoạt động xuất khẩu, nhập DNCX phù hợp với thực tế hoạt động sản xuất kinh doanh đa được phân tích đánh giá suốt trình thực Luật Hải quan số 29/2001/QH10 Luật số 42/2005/QH11 sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Hải quan ; đồng thời kế thừa đáp ứng được yêu cầu quản lý theo Luật Hải quan số 54/2014/QH13 ngày 23/06/2014 (hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2015) Trên sở tình hình thực tế kinh nghiệm quản lý cá nhân Chi cục Hải quan KCX&KCN Hải Phòng thời gian qua chưa đạt yêu cầu phát sinh nhiều sai sót trình tuân thủ pháp luật Từ lý nêu trên, mạnh dạn đề xuất nghiên cứu đề tài: “Biện pháp tăng cường công tác quản lý doanh nghiệp chế xuất địa bàn TP Hải Phòng Cục Hải quan KCX&KCN Hải Phòng” làm luận văn tốt nghiệp Mục tiêu nghiên cứu đề tài 2.1 Mục tiêu chung Trên sở phân tích thực trạng quản lý doanh nghiệp chế xuất địa bàn TP Hải Phòng từ năm 2010 đến năm 2014 Chi cục Hải quan Khu chế xuất khu công nghiệp Hải Phòng Từ đưa giải pháp có tính thực tiễn nhằm tăng cường công tác quản lý hàng hoá xuất nhập đối với DNCX Chi cục Hải quan Khu chế xuất & Khu công nghiệp Hải Phòng theo quy định Luật Hải quan số 54/2014/QH13 ngày 23/06/2014 (hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2015) 2.2 Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hóa sở lý luận liên quan đến vấn đề quản lý DNCX lĩnh vực Hải quan - Tăng cường công tác nắm vững tình hình triển khai dự án đầu tư hướng dẫn Doanh nghiệp FDI trọng điểm Khu công nghiệp thực thủ tục hải quan điện tử: - Chi cục thường xuyên tổ chức Hội nghị đối thoại với Doanh nghiệp; - Tổ chức tập huấn cho CBCC công tác nghiệp vụ phát sinh; - Tập trung đẩy mạnh thực Giải pháp thu nộp NSNN nhằm đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ thu nộp NSNN; - Phát huy tốt vai trò cá nhân, tạo điều kiện để cá nhân có sáng kiến cải tiến, xây dựng đề tài nghiên cứu khoa học cụ thể phục vụ cho lợi ích ngành, quan, đơn vị - Tiếp tục quán triệt tổ chức thực tốt văn chỉ đạo, hướng dẫn công tác thi đua – khen thưởng cấp nhằm nâng cao nhận thức toàn thể CBCC theo đúng phương châm ngành “chuyên nghiệp - minh bạch - hiệu quả”; tích cực đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, đại hóa ngành Hải quan - Tiến hành lựa chọn, bồi dưỡng xây dựng tập thể cá nhân đủ tiêu chuẩn, điều kiện để đề nghị cấp tặng thưởng danh hiệu thi đua nhằm tạo động lực mạnh mẽ cho phong trào thi đua yêu nước toàn đơn vị - Phối hợp với quan, đơn vị có liên quan địa bàn Ban quản lý Khu chế xuất & công nghiệp TP Hải Phòng, Công ty phát triển Khu công nghiệp Nomura Hải Phòng, Công ty Liên doanh Khu công nghiệp Đồ Sơn, Công an Khu công nghiệp Nomura, nhằm nâng cao vị Cục Hải quan TP Hải Phòng nói chung Chi cục Hải quan KCX & KCN nói riêng - Quá trình thông quan hàng hoá, trường hợp có nghi vấn định mức, danh mục hàng hoá, Đội Nghiệp vụ trao đổi cụ thể với Đội Tổng hợp đề xuất kế hoạch trình lanh đạo duyệt tổ chức kiểm tra định mức DN đối với danh mục NPL theo quy định 51 - Trường hợp phát hành vi vi phạm hành vươt thẩm quyền, Đội Nghiệp vụ lập biên chuyển hồ sơ vi phạm để Đội Tổng hợp nghiên cứu, tham mưu trình Chi cục trưởng xử lý theo đúng quy định - Thường xuyên trao đổi thông tin nghiệp vụ, vướng mắc phát sinh để giải kịp thời, tạo điều kiện thông quan hàng hóa nhanh chóng - Trong trình tác nghiệp, bộ phận công tác phát có thiếu xót khâu nghiệp vụ khác phải kịp thời báo cáo Lanh đạo phụ trách để được giải kịp thời - Hai Đội công tác, cứ chức năng, nhiệm vụ được giao chủ động tham mưu cho Lanh đạo Chi cục phối hợp với Phòng, ban chức Cục để kịp thời giải vướng mắc, đảm bảo thực thắng lợi nhiệm vụ trị Chi cục 3.3.3 Biện pháp nguồn nhân lực Nhân lực được coi yếu tố quan trọng việc thực thi sách, chi cục Hải quan cần quan tâm chú trọng tới công tác bồi dưỡng, đào tạo, huấn luyện nhằm nâng cao trình độ cán bộ ngành Hải quan Cần đào tạo kiến thức chuyên ngành thuế xuất, nhập khẩu, nhận biết hàng hóa, gian lận thương mại thường xảy Đồng thời cần quan tâm tới việc giáo dục trị, tư tưởng, đạo đức cho đội ngũ cán bộ Cần có quy chế xử lý nghiêm đối với cán bộ có vấn đề tha hóa biến chất, thông đồng với doanh nghiệp Tạo nên đội ngũ vững mạnh nội bộ chi cục hải quan Việc đào tạo cán bộ Hải quan đặc biệt được coi trọng nhiều năm qua Cục Hải quan thành phố Hải Phòng nói chung Chi cục Hải quan KCX & KCN Hải Phòng nói riêng Trong thời gian tới, cần phải xếp lại đội ngũ cán bộ quản lý đối với hoạt động DNCX theo hướng tập trung vào khâu công việc toàn bộ quy trình quản lý hoạt động Đào tạo lại tăng cường bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên sâu quản lý theo phương pháp đại, chế độ sách thuế, nâng cao trình độ nghiệp vụ quản lý hành chính, trình 52 độ ứng dụng công nghệ tin học đáp ứng yêu cầu đại hóa công tác quản lý Cụ thể: - Bố trí cán bộ ổn định, chuyên sâu, thường xuyên theo dõi, tập hợp phân loại tờ khai, hợp đồng chưa khoản được theo loại hình nguyên nhân tồn đọng để xử lý Đối với việc luân chuyển cán bộ, cần phải thực luân chuyển theo hướng đảm bảo trình độ chuyên môn, chỉ thực luân chuyển đơn vị khác + Cán bộ tiếp nhận: Bố trí cán bộ có lực, trình độ làm nhiệm vụ tiếp nhận; hướng dẫn người khai hải quan khái báo đầy đủ tiêu chí tờ khai, đủ yếu tố tính thuế, đúng đầy đủ ma số biểu thuế hàng nhập để làm sở tính thuế sau phải truy thu; đối chiếu tính hợp lệ chứng từ với khai báo tờ khai chứng từ với nhau; cán bộ tiếp nhận định mức phải được đào tạo kiến thức kỹ thuật ngành hàng có liên quan để xác định tính trung thực việc khai báo định mức; hướng dẫn doanh nghiệp kê khai đầy đủ tiêu chí, biểu bảng quy định đối với hàng gia công + Cán bộ khoản: thực khoản hợp đồng gia công, sản xuất xuất đúng thời hạn quy định; đẩy nhanh tiến độ rà soát, khoản hợp đồng gia công, sản xuất xuất tồn đọng; trường hợp doanh nghiệp chậm nộp hồ sơ khoản trây ỳ phải lập biên vi phạm để xử lý + Cán bộ kiểm tra sau thông quan: tính chất phức tạp nghiệp vụ kiểm tra sau thông quan nên đòi hỏi cán bộ kiểm tra sau thông quan phải được trang bị nhiều kỹ cụ thể Để thực tốt công tác kiểm tra sau thông quan đối với hoạt động gia công, sản xuất xuất cần phải nâng cao lực cán bộ làm công tác kiểm tra sau thông quan lĩnh vực có liên quan sau: Nắm vững kiến thức kế toán, hiểu được mối quan hệ lượng yếu tố sản xuất sản xuất với một tỷ lệ dôi dư hợp lý; Có kiến thức phương pháp sản xuất; Có kiến thức quản lý kho hàng; Nắm được vụ việc đa xảy ra, thủ đoạn gian lận mức hình phạt đa được áp 53 dụng; Có kiến thức tài liệu kỹ thuật để tham khảo, kể số liệu thống kê, khả tra cứu; Có kiến thức bao gói thông thường đối với loại hàng hoá liên quan loại dùng cho hàng hoá nhập xuất khẩu; Nắm được tình hình thị trường nước để tìm dấu hiệu gian lận xác định sự khác nguyên liệu thành phẩm; Nắm được mức thuế hành cấu trao đổi thương mại mức độ quốc tế, kể quy định bằng sáng chế quyền sở hữu trí tuệ nhan hiệu hàng hoá; Nắm được quy định hành quốc gia thoả thuận mà quốc gia công nhận lĩnh vực đấu tranh chống gian lận thương mại khả thu thập nguồn thông tin lĩnh vực Bên cạnh công tác đào tạo mặt chất lượng, Cục Hải quan thành phố Hải Phòng cần phải tiếp tục triển khai thực bổ sung nguồn nhân lực cho lực lượng kiểm tra sau thông quan theo hướng bổ sung đủ số lượng cán bộ đảm bảo chiếm tỷ lệ 10% tổng số biên chế toàn ngành tiếp tục tăng dần Bên cạnh đó, Để khắc phục tình trạng cán bộ hải quan kiêm nhiệm đối với hoạt động nhập nguyên liệu để sản xuất hàng xuất khẩu, gia công khối lượng công việc lớn dẫn đến nhiều hồ sơ hải quan tồn đọng dài ngày không được giải quyết, Chi cục Hải quan KCX & KCN Hải Phòng cần bổ sung thêm cán bộ chuyên trách xử lý thủ tục hải quan đối với nguyên liệu nhập để sản xuất hàng xuất Để khắc phục tình trạng cán bộ hải quan lớn tuổi có trình độ ngoại ngữ dẫn đến xử lý thủ tục hải quan đối với nguyên liệu nhập để sản xuất hàng xuất chậm cứng nhắc, Chi cục Hải quan KCX & KCN Hải Phòng nên bố trí cán bộ trẻ có trình độ ngoại ngữ tốt thay cho cán bộ lớn tuổi Cơ chế quản lý, giám sát hải quan dần chuyển sang xử lý máy tăng cường hậu kiểm nên hạn chế kinh nghiệm, chuyên môn cán bộ trẻ điều đáng ngại Thiết lập đường dây nóng chống tham nhũng, tiêu cực để doanh nghiệp có thể phản ánh, tố cáo hành vi tiêu cực cán bộ hải quan Hiện tại, biện pháp đa được Tổng cục Hải quan thực hiện, nhiên nhiều doanh nghiệp 54 cho rằng Tổng cục Hải quan “quá xa” nên có phản ánh không hiệu để xử lý phải qua nhiều cấp, nhiều thời gian 3.3.4 Biện pháp hoàn thiện công tác quản lý - Tích cực triển khai biện pháp nghiệp vụ có hiệu quả, đặc biệt công tác xác định trị giá tính thuế, kịp thời ngăn chặn hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại hành vi khác vi phạm pháp luật hải quan để thu đúng, thu đủ, góp phần hoàn thành vượt mức chỉ tiêu thu nộp ngân sách được giao; - Tiến hành kiểm tra việc chấp hành pháp luật hải quan đối với việc nhập máy móc thiết bị, dụng cụ theo mục đích sử dụng DNCX thời gian vừa qua; - Thống kê, rà soát hồ sơ khoản DNCX tồn đọng, vướng mắc, đề xuất biện pháp báo cáo Lanh đạo Chi cục chỉ đạo; - Kiểm tra công tác, hoạt động Kho Ngoại quan; - Kiểm tra tình hình hoạt động Sản xuất kinh doanh doanh nghiệp địa quản lý Chi cục; - Định kỳ hàng quý, Đội báo cáo Lanh đạo Chi cục thực kiểm tra tình trạng hàng hóa gửi kho thực kiểm tra đột xuất có dấu hiệu nghi vấn hàng hóa gửi kho không đúng tiêu thụ nội địa hàng hóa gửi kho; - Đôn đốc công tác khoản đúng thời hạn, công tác kiểm tra định mức, đặc biệt chú trọng loại hình SXXK; kịp thời phát vi phạm, xử lý nghiêm đảm bảo chống thất thu cho NSNN; - Chú trọng công tác phúc tập hồ sơ, đặc biệt đối với mặt hàng nhạy cảm, dễ gian lận thương mại, hàng có thuế suất cao, mặt hàng dễ lợi dụng giá, thuế, đảm bảo công tác thu đúng, thu đủ cho ngân sách nhà nước; - Chủ động phân tích, đánh giá kiểm soát số thu theo tháng, quý để tìm nguyên nhân tăng, giảm thu, tránh bỏ sót nguồn thu, tích cực đề biện pháp cụ thể để phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ thu NSNN; - Đảm bảo thực thủ tục hải quan đối với hàng hoá XNK Doanh nghiệp theo đúng quy trình nghiệp vụ quy định pháp luật; 55 - Tăng cường công tác kiểm tra, nắm tình hình Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, đặc biệt doanh nghiệp có vốn đầu tư Trung Quốc, Đài Loan tính tuân thủ theo luật Việt Nam doanh nghiệp chưa cao; - Chỉ đạo trực tiếp CBCC nắm tình hình triển khai dự án đầu tư hướng dẫn Doanh nghiệp có mô hình lớn, hướng dẫn Doanh nghiệp KCN thực thủ tục hải quan điện tử; 3.3.5 Một số biện pháp khác * Thực tốt công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật sách thuế cho CBCC cộng đồng doanh nghiệp tham gia thủ tục hải quan Chi cục Chi cục Hải quan KCX & KCN Hải Phòng cần quán triệt tới cán bộ công chức tầm quan trọng công tác quản lý, giám sát đối với hoạt động gia công, sản xuất xuất DNCX Từng cán bộ công chức tiến hành việc kiểm tra, rà soát thường xuyên công tác khoản hợp đồng gia công, sản xuất xuất để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh, khắc phục khâu, việc thiếu sót; chủ động phối hợp với quan khác Cục Thuế địa phương, Sở kế hoạch đầu tư, Công an để nắm tình hình hoạt động doanh nghiệp, qua có biện pháp quản lý phù hợp Qua thực tế nhiều nước chỉ sách pháp luật có hoàn thiện đến chủ thể tham gia không hiểu rõ quy định sách khó khả thi Do việc tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật Hải quan trở lên quan trọng, định sự thành công sách vào cuộc sống thực tiễn Với sách Hải quan thời gian qua chỉ dừng lại khâu tuyên truyền mà chưa sâu vào công tác phổ biến, giáo dục pháp luật Việc tuyên truyền pháp luật chưa có tính đồng với Do tùy thuộc doanh nghiệp cụ thể để có biện pháp phổ biến giáo dục phù hợp, hiệu từ quy định chung quy định cụ thể luật, giúp doanh nghiệp thấy được tính ưu việt sách The xu hướng thực tế việc thực chế đối tượng nộp thuế tự khai, tự tính, tự 56 nộp thuế công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật thuế có ý nghĩa quan trọng Do cần đẩy mạnh việc tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật một nội dung quan trọng góp phần nâng cao tính khả thi sách Trong quản lý giám sát đối với hoạt động gia công, sản xuất xuất DNCX, cần phải thực công khai, minh bạch quy trình, thủ tục hải quan chế độ sách đối với hoạt động nhằm hạn chế tối đa việc doanh nghiệp vi phạm pháp luật thiếu hiểu biết thiếu thông tin Cụ thể là: - Cần phải tổ chức thường xuyên, kịp thời công tác tuyên truyền, giáo dục; hướng dẫn đầy đủ thủ tục kê khai, đăng ký định mức lập hồ sơ khoản Ngoài ra, việc khai báo doanh nghiệp cần đảm bảo đầy đủ nội dung số lượng, trị giá hàng, thuế suất để tạo thuận lợi cho hoạt động kiểm tra sau thông quan - Xây dựng chuyên mục tuyên truyền pháp luật hải quan phương tiện thông tin đại chúng Hiện toàn ngành Hải quan chưa tổ chức một chuyên mục tuyên truyền hải quan một đài truyền hình nào, ngành Thuế đa tổ chức chuyên mục hướng dẫn, giải đáp thuế Đài truyền hình Việt Nam, Đài truyền hình địa phương TP Hồ Chí Minh - Xây dựng bảng điện tử Chi cục Hải quan KCX & KCN Hải Phòng nhằm cung cấp cập nhật các thông tin pháp luật hải quan Trong đưa thông tin ngày ban hành văn pháp quy số liệu khai báo hải quan quan hải quan như: tỷ lệ tờ khai doanh nghiệp quy trình thủ tục hải quan, tỷ lệ sai lỗi khoản hồ sơ, sai lỗi thường phát sinh thống kê theo ngành hàng… Các thông tin giúp doanh nghiệp hiểu có hoạt động điều chỉnh thích hợp nhằm thực thủ tục hải quan tốt - Định kỳ tổ chức buổi tuyên truyền pháp luật hải quan cho doanh nghiệp, doanh nghiệp thành lập Đến nay, Chi cục Hải quan 57 KCX & KCN Hải Phòng tổ chức Hội nghị đối thoại doanh nghiệp để tháo gỡ vướng mắc lại chưa tổ chức hoạt động tuyên truyền khai báo điện tử * Tăng cường hoạt động kiểm tra sau thông quan công tác quản lý, giám sát sau thông quan theo định hướng phải ngăn ngừa, phát xử lý kịp thời vi phạm sách thuế Theo quy định mới, nhiệm vụ chủ yếu quan Hải quan tập trung vào việc kiểm tra phát kịp thời gian lận để xử lý vi phạm Trong thực tế tình trạng gian lận thương mại buôn lậu diễn phổ biến, nên việc tăng cường công tác kiểm tra xử lý vi phạm ngày cấp thiết Các quan hải quan cần tiến hành phân loại doanh nghiệp chấp hành tốt chưa tốt để phân luồng cho phù hợp Những đối tượng chấp hành tốt quy định sách thuế cần hạn chế việc tra, kiểm tra sau thông quan, ngược lại với đối tượng thường có biểu vi phạm pháp luật cần tăng cường tra, kiểm tra sau thông quan có chế tài xử phạt nghiêm khắc với hành vi sai phạm nhằm răn đe, giáo dục phòng ngừa chung đối với đối tượng nộp thuế Trong năm vừa qua, Cục Hải quan thành phố Hải Phòng nói chung Chi cục hải quan KCX & KCN Hải Phòng đa tăng cường thực quản lý thuế theo phương pháp quản lý ngày đại, chuyển mạnh từ hình thức tiền kiểm sang hình thức hậu kiểm, chú trọng công tác kiểm tra sau thông quan Trong thời gian tới, chi cục hải quan cần phải tăng cường công tác kiểm tra sau thông quan sở nhóm nhiệm vụ sau: - Phân loại doanh nghiệp; - Kiểm tra đối tượng trọng điểm, rủi ro cao; - Triển khai thực xây dựng lực lượng chuyên nghiệp; - Trang bị lực phát tài liệu, chứng từ giả * Tăng cường quản lý thông tin DNCX 58 Nhiệm vụ công tác quản lý thông tin đối với DNCX thiết lập hệ thống thông tin đảm bảo toàn diện, có hệ thống với đầy đủ tiêu chí cần thiết phản ánh hoạt động hành đối tượng theo nội dung sau: - Quản lý doanh nghiệp với tiêu chí như: nguồn gốc hình thành, nơi đăng ký trụ sở, cấu tổ chức bộ máy, người đứng đầu tổ chức, chức nhiệm vụ bộ phận, trình hoạt động kinh doanh vi phạm đa được xử lý, đặc điểm hành vi vi phạm pháp luật - Quản lý địa bàn doanh nghiệp bao gồm việc thu thập nắm thông tin tình hình phát triển kinh tế, phân loại đối tượng theo ngành hàng, nhóm hàng sự phân bố địa bàn Những yếu tố ảnh có ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp địa bàn - Thường xuyên, định kỳ xác minh tình hình tài tình trạng hoạt động doanh nghiệp có nợ thuế hạn cưỡng chế với quan hữu quan: Ngân hàng, Sở kế hoạch đầu tư, Cục thuế, Uỷ ban nhân dân, công an Khi có dấu hiệu doanh nghiệp giải thể, bỏ trốn, tích, cán bộ công chức phải báo cáo Chi cục thực biện pháp giải theo quy định pháp luật, không để tình trạng nợ thuế doanh nghiệp không thấy địa chỉ 59 KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ Kết luận Đề tài được trình bày trao đổi dựa kinh nghiệm thực tế thông quan công tác theo dõi, quản lý hoạt động xuất khẩu, nhập công tác khoản nhập-xuất-tồn nguyên liệu, vật tư có nguồn gốc nhập DNCX Chi cục Hải quan KCX & KCN Hải Phòng, luận văn đa phản ánh một cách cụ thể vấn đề tồn loại hình DNCX, thẳng thắn nhìn nhận trách nhiệm quan hải quan việc quản lý hướng dẫn DNCX trình tuân thủ pháp luật; đồng thời nghiêm túc phát kịp thời chấn chỉnh khắc phục sai sót vi phạm cán bộ, công chức DNCX mối quan hệ tương tác tuân thủ pháp luật Hải quan với mục đích tăng cường nâng cao hiệu công tác quản lý hàng hóa xuất khẩu, nhập đối với doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước nói chung DNCX nói riêng triển khai thực công tác quản lý theo Luật Hải quan số 54/2014/QH13 ngày 23/06/2014 Luận văn đa nghiên cứu giải được vấn đề sau: - Trình bày được sở lý luận công tác quản lý doanh nghiệp chế xuât quan Hải quan - Phân tích thực trạng công tác quản lý doanh nghiệp chế xuất Hải Phòng chi cục Hải quan Hải Phòng - Đưa biện pháp tăng cường công tác quản lý cho chi cục Hải quan Hải Phòng Kiến nghị 2.1 Kiến nghị Bộ Tài hoàn thiện hệ thống văn bản, quy trình nghiệp vụ liên quan - Xây dựng bộ tiêu chuẩn định hướng quản lý chuyên ngành lĩnh vực sản xuất phù hợp với thời điểm, ngành hàng theo làm sở xác định tiêu chí định mức nguyên liệu, vật tư thực tế sản xuất DNCX; 60 - Hoàn thiện bộ tiêu chí quản lý rủi ro đối với doanh nghiệp nhằm giúp quản lý chặt chẽ doanh nghiệp có dấu hiệu gian lận, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tốt, chấp hành thực hoạt động kinh doanh, sản xuất đúng quy định pháp luật Việt Nam; - Ban hành văn hướng dẫn trao đổi, cung cấp thông tin làm sở để quan hải quan có thể nhận được thông tin liên quan đến hàng hóa cần thiết; - Ban hành quy định hướng dẫn việc quản lý, phân loại áp dụng sách thuế bình đẳng đối với doanh nghiệp thực quyền kinh doanh xuất khẩu, quyền kinh doanh nhập đảm bảo doanh nghiệp được bình đẳng cạnh tranh thị trường, tránh tình trạng DNCX được ưu tiên so với doanh nghiệp nước thực quyền kinh doanh xuất khẩu, quyền kinh doanh nhập Việt Nam 2.2 Kiến nghị Tổng cục Hải quan - Xây dựng Trung tâm thực nghiệm có nhiệm vụ chuyên kiểm tra tính xác, hợp lý việc lập định mức sản xuất hàng hóa doanh nghiệp khu chế xuất thuộc lĩnh vực sản xuất khác Căn cứ vào để so sánh đối chiếu nhằm phát kịp thời định mức cao thực tế - Cần nâng cấp đường truyền để tiến tới cài đặt liệu quản lý tập trung cấp TCHQ, giúp quản lý được chặt chẽ thống phạm vi nước Cục Hải quan địa phương có thể khai thác liệu chung cần thiết - Cần ban hành chuẩn mực KTSTQ kiểm tra sổ sách kế toán, kiểm tra giá tính thuế hàng hoá XNK, kiểm tra việc áp ma số thuế, việc kê khai tính thuế doanh nghiệp, tiêu thức để đảm bảo chất lượng độ tin cậy đối với kết KTSTQ; hệ thống chuẩn mực KTSTQ sở pháp lý quan trọng hoạt động KTSTQ tạo thước đo chất lượng hoạt động KTSTQ - Nâng cao lực đội ngũ KTSTQ hải quan địa phương, có thể khuyến khích, động viên bằng cách thưởng cán bộ KTSTQ bằng khoản trích theo tỷ lệ % giá trị chênh lệch tiền thuế thu hồi cho nhà nước 61 - Tổng cục Hải quan cần đầu tư, máy móc, thiết bị, đường truyền thiết bị hỗ trợ khác để phục vụ cho công việc chuyên môn chi cục quan hải quan - Nâng cấp hoàn thiện hệ thống thông tin quản lý rủi ro Phát triển từ hệ thống cũ thành hệ thống thông tin nghiệp vụ hải quan làm cứ xem xét định - Triển khai mạnh mẽ đại lý hải quan một số Cục Hải quan có số lượng doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước - FDI DNCX nhiều, hoạt động sản xuất xuất DNCX thường xuyên, liên tục 2.3 Kiến nghị Cục Hải quan TP Hải Phòng - Quản lý định mức nguyên vật liệu Chi cục hải quan KCN & KCN Hải Phòng có hiệu quả: Dùng phương pháp chuyên gia để trưng cầu giám định Xây dựng hệ thống sở mẫu hình ảnh, thông tin loại hàng hóa, vật liệu có thuế suất cao Kết hợp với đơn vị khác để kiểm tra theo dõi tình hình kinh doanh doanh nghiệp xem có thực tốt quy định hay không -Tiếp tục hoàn chỉnh việc ứng dụng CNTT công tác quản lý khoản đối với việc XNK hàng hóa DNCX - Ban hành quy chế vận hành khai thác hệ thống thông tin quản lý đối với DNCX Quy định rõ công việc trách nhiệm cho cán bộ hải quan tham gia vận hành hệ thống nhằm tạo cho họ ý thức được công việc thực hiện, tránh tình trạng sai sót xảy 2.4 Kiến nghị khác nhằm phát huy tính tuân thủ pháp luật DNCX * Về phía doanh nghiệp: - Đào tạo bố trí cán bộ chuyên trách làm thủ tục hải quan đối với loại hình DNCX - Nâng cấp hệ thống máy tính, đảm bảo cấu hình đủ mạnh để cài đặt sử dụng tốt phần mềm quan hải quan yêu cầu - Phối hợp với Cục Hải quan TP Hải Phòng Chi cục Hải quan KCX & KCN Hải Phòng đào tạo kỹ khai báo hải quan trình đăng ký, 62 làm thủ tục nhập nguyên vật liệu trình thực báo cáo khoản đối với nguyên vật liệu * Về phía Hải quan: - Đào tạo bố trí cán bộ lanh đạo công chức thừa hành có nhiều kinh nghiệm, đủ lực chuyên môn để có thể đảm nhận công việc được quy định Điều 59 60 Luật Hải quan số 54/2014/QH13 ngày 23/06/2014 (hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2015) ; - Có hình thức khen thưởng động viên kịp thời cho doanh nghiệp có truyền thống chấp hành tốt quy định pháp luật hải quan; đồng thời xử lý nghiêm minh hành vi vi phạm pháp luật công bố công khai phương tiện thông tin đại chúng cộng đồng doanh nghiệp; - Phát huy hoạt động “Tư vấn thủ tục hải quan qua mạng” trang web Cục Hải quan thành phố Hải Phòng Chủ động tuyên truyền pháp luật quy định Hải quan tới cán bộ, công chức hải quan Kịp thời tháo gỡ vướng mắc DNCX; Giải nhanh kiến nghị, thắc mắc, doanh nghiệp chế xuất, tạo quan hệ hợp tác tốt doanh nghiệp quan hải quan; - Tổ chức thường xuyên buổi hội thảo để trao đổi tập huấn doanh nghiệp có thay đổi sách quản lý, sách thuế giúp họ hiểu chấp hành tốt sách, pháp luật thực tiễn 63 TÀI LIỆU THAM KHẢO Đảng cộng sản Việt Nam (2011), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc Đảng lần thứ XI, Nhà xuất trị quốc gia, Hà Nội Quốc hội khóa 10 (2001) Luật Hải quan số 29/2001/QH10 ngày 29/06/2001 Quốc hội khóa 11 (2005) Luật Hải quan sửa đổi, bổ sung số 42/2005/QH11 ngày 14/06/2005 Quốc hội khóa 13 (2014) Luật Hải quan số 54/2014/QH13 ngày 23/06/2014 Quốc hội khóa 11 (2005) Luật đầu tư số 59/2005/QH11 ngày 29/11/2005 Quốc hội khóa 13 (2014) Luật đầu tư số 67/2014/QH13 ngày 26/11/2014 Quốc hội khóa 11 (2005) Luật thuế xuất nhập số 45/2005/QH11 ngày 14/06/2005 Chủ tịch hội đồng bộ trưởng (1991) Nghị định 322-HĐBT Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng ngày 18/10/1991 Chính phủ (1994) Nghị định số 192/1994/NĐ-CP ngày 28/12/1994 ban hành quy chế Khu công nghiệp 10 Chính phủ (1997) Nghị định số 36/1997/NĐ-CP ngày 24/04/1997 ban hành quy chế khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao 11 Chính phủ (2013) Nghị đinh số 127/2013/NĐ-CP ngày 15/10/2013 Chính Phủ quy định việc xử lý vi phạm hành cưỡng chế thi hành định hành lĩnh vực hải quan 12 Chính phủ (2006) Nghị định số 108/2006/NĐ-CP ngày 13/08/2006 13 Chính phủ (2008) Nghị định số 29/2008/NĐ-CP ngày 14/03/2008 14 Chính phủ (2010) Nghị định số 87/2010/NĐ-CP ngày 13/08/2010 15 Bộ tài (2009) Thông tư số 193/TT-BTC ngày 01/10/2009 16 Bộ thương mại (2007) Thông tư số 04/2007/TT-BTM ngày 04/4/2007 17 Bộ tài (2009) Thông tư 79/2009/TT-BTC ngày 20/04/2009 18 Bộ tài (2010) Thông tư 194/2010/TT-BTC ngày 06/12/2010 19 Bộ tài (128) Thông tư số 128/2013/TT-BTC ngày 10/09/2013 20 Bộ tài (2015) Thông tư số 38/2015/TT-BTC ngày 26/03/2015 64 21 Bộ tài (2013) Thông tư số 219/2013/TT-BTC ngày 31/12/2013 22 Tổng cục Hải quan (1997) Quyết định số 178/QĐ-TCHQ ngày 04/05/1997 22 Tổng cục Hải quan (2014) Quyết định số 2459/QĐ-TCHQ ngày 19/08/2014 23 Các báo cáo thống kê Chi cục Hải quan KCX&KCN Hải Phòng năm 2010 – 2014 24 Các báo cáo thống kê ban quản lý khu công nghiệp Hải Phòng 25 Các trang Website INTERNET:// Website Bộ Tài chính: http://wwww.mof.gov.vn Website Tổng Cục Hải quan: http://www.customs.gov.vn Website Đảng Cộng sản Việt Nam: http://www.dangcongsan.vn Website Ban quản lý khu kinh tế Hải Phòng: http://heza.gov.vn Website Cổng thông tin thành phố Hải Phòng: http://haiphong.gov.vn 65