ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGUYỄN THỊ BÍCH THỦY LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ THÁI NGUYÊN - 2013 Số hóa trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGUYỄN THỊ BÍCH THỦY Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ Mã số: 60.34.04.10 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS PHẠM TIẾN BÌNH THÁI NGUN - 2013 Số hóa trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ i LỜI CAM ĐOAN Tơi xin cam đoan luận văn cơng trình nghiên cứu khoa học, độc lập tôi; số liệu, kết nêu luận văn trung thực có nguồn gốc rõ ràng Thái Nguyên, tháng năm 2013 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Bích Thuỷ Số hóa trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ ii LỜI CẢM ƠN Đề tài khoá luận đƣợc thực hoàn thành trƣờng Đại học Kinh tế Quản trị Kinh doanh - Đại học Thái Nguyên Để hồn thành cơng trình tác giả xin chân thành cảm ơn tới: - Các thầy giáo, cô giáo giảng dạy tơi tồn khố học, cung cấp kiến thức cần thiết, sở lý luận để tơi hồn thành luận văn - TS Phạm Tiến Bình thầy trực tiếp hƣớng dẫn giúp đỡ tác giả xác định phƣơng hƣớng nghiên cứu xây dựng nội dung luận văn suốt q trình nghiên cứu - Các thầy giáo Hội đồng khoa học trƣờng Đại học Kinh tế Quản trị Kinh doanh - Đại học Thái Nguyên, phòng Quản lý đào tạo Sau Đại học tạo điều kiện giúp tơi hồn thành luận văn - Ban Giám đốc, phòng Thu BHXH, đồng nghiệp quan BHXH tỉnh Vĩnh Phúc tạo điều kiện giúp đỡ tơi suốt q trình học tập nghiên cứu Tôi xin chân thành cảm ơn! Thái Nguyên, tháng năm 2013 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Bích Thuỷ Số hóa trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN i LỜI CẢM ƠN ii MỤC LỤC iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT vii DANH MỤC CÁC BẢNG viii DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ viii M Mục tiêu nghiên c u luận văn 3 Đối t Đóng góp khoa học Luận văn Ý nghĩa lý luận thực tiễn luận văn Kết cấu luận văn Chƣơng 1: 1.1.1 Tính tất yếu, khách quan Bảo hiểm xã hội 1.1.4 Bản chất Bảo hiểm xã hội 10 1.1.5 Chức Bảo hiểm xã hội 11 1.1.6 Hệ thống chế độ Bảo hiểm xã hội : 13 1.1.7 Nguyên tắc hoạt động Bảo hiểm xã hội 14 ng 15 18 18 1.3.2 20 dung công tác thu i 22 24 Số hóa trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ iv 25 1.4 Cơ s 26 1.4.1 Quy hiểm xã hội 26 t Bảo hiểm xã hội t 29 1.4.3 Chế độ quản lý tài cơng tác thu BHXH 30 hiể 34 KẾT LUẬN CHƢƠNG 37 Chƣơng 2: PHƢƠ U 38 u 38 c 38 2.1.2 Th 38 38 2.1.4 Nh ƣ ƣ 38 2.2 Phƣơ 2.2.1 Phƣơ u 38 38 2.2.2 Phƣơng pháp phân tích thơng tin 39 2.3 Các tiêu nghiên cứu, đánh giá hiệu 42 Chƣơng 3: TH 44 3.1 Đặc điểm nghiên cứu địa bàn 44 3.1.1 Quá trình hình thành phát triển BHXH tỉnh Vĩnh Phúc 44 3.1.2 Tổ chức máy quan BHXH tỉnh Vĩnh Phúc 45 47 Số hóa trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ v 3.2 Th 48 48 3.2.2 Công tác ng 58 i loại hình doanh nghiệp 64 3.2.3 Công tác 3.2.4 Công tác x 67 ,x 70 ct 74 3.3.1 Nh c 74 3.3.2 Nh 77 3.3.3 Nguyên nhân học kinh nghiệm 78 84 KẾT LUẬN CHƢƠNG 86 ƢỜNG CÔNG TÁC Chƣơng 4: 87 4.1 Định hƣớng phát triển hoạt động BHXH Việt Nam đến năm 2020 87 4.1.1 Quan đ 87 4.1.2 Qu 88 th i gian t i 88 hội 88 4.2.2 Tăng c ,m ng tham gia BHXH 93 ƣ 95 i phƣơng th c, biện pháp công tác thu BHXH 96 98 , công ch c, viên ch c làm công tác thu BHXH 100 Số hóa trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ vi 4.2.7 Cải cách thủ tục hành cơng tác giải chế độ BHXH 103 4.2.8 Tăng cƣờng công tác tra, kiểm tra, nâng cao hiệu hoạt động tra, kiểm tra xử lý vi phạm pháp luật BHXH 107 4.3 Một số kiến nghị thực giải pháp 109 4.3.1 Kiến nghị với Nhà nƣớc 109 4.3.2 Kiến nghị với cấp uỷ, quyền địa phƣơng 111 KẾT LUẬN 113 TÀI LIỆU THAM KHẢO 115 Số hóa trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ vii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BHXH : Bảo hiểm xã hội NLĐ : Ngƣời lao động NSDLĐ : Ngƣời sử dụng lao động NSNN : Ngân sách nhà nƣớc UBND : Uỷ ban nhân dân HĐND : Hội đồng nhân dân HTX : Hợp tác xã Số hóa trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ viii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 3.1: Tình hình thu Bảo hiểm xã hội loại hình doanh nghiệp 64 Bảng 3.2: Tình trạng nợ đọng Bảo hiểm xã hội (2008 - 2012) 73 Bảng 3.3 Số đơn vị, số lao động tham gia BHXH số tiền thu BHXH từ năm 1997 đến năm 2012 76 DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ 3.1: T ứ quan 46 Biểu đồ 3.1: Biểu đồ số lao động tham gia Bảo hiểm xã hội loại hình doanh nghiệp 65 Biểu đồ 3.2: Biểu đồ số thu BHXH loại hình doanh nghiệp 66 Số hóa trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 103 kỹ hành chính, nghiệp vụ khác cơng tác quy hoạch cán giai đoạn 2015-2020 Xây dựng, trình quan có thẩm quyền ban hành quy định cấu chức danh cho cấp, đơn vị hệ thống tiêu chuẩn nghiệp vụ đầy đủ riêng cho công chức ngành làm để tuyển dụng, góp phần tích cực vào việc nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức ngành Tiếp tục xây dựng thực sách phù hợp để thƣờng xuyên thay thế, đƣa khỏi ngành số cán bộ, công chức khơng đủ lực, trình độ bất cập với yêu cầu nhiệm vụ, ngƣời vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức nghề nghiệp, thối hóa, biến chất, ý thức tổ chức kỷ luật để tạo điều kiện đổi mới, trẻ hóa, tuyển chọn đƣợc ngƣời có đức có tài Cùng với nâng cao trình độ cho cán bộ, nhân viên ngành BHXH tăng cƣờng trang thiết bị đại hoạt động BHXH ngành đời lại đƣợc giúp đỡ quan tâm Đảng Nhà nƣớc, giúp đỡ nhiều mặt tổ chức quốc gia giới ngành BHXH nên tận dụng lợi để phát triển, đại hố hoạt động BHXH, áp dụng cơng nghệ tin học vào quản lý bảo hiểm xã hội Giúp đẩy công tác quản lý lên bƣớc, không đảm bảo phƣơng diện thống kê, lƣu trữ mà cịn phục vụ cho việc tác nghiệp xử lý cơng việc thơng tin nhanh chóng, xác, giảm bớt thao tác không cần thiết, tạo thời gian cho cán chuyên tâm nghiên cứu nghiệp vụ Việc quản lý, lƣu trữ, xử lý nghiệp vụ công tác quản lý đối tƣợng tham gia BHXH nhiệm vụ quan trọng, sở để giải sách, chế độ cho ngƣời lao động ngƣời lao động có đủ điều kiện yêu cầu đƣợc hƣởng chế độ BHXH theo luật định 4.2.7 Cải cách thủ tục hành cơng tác giải chế độ BHXH * Công tác tiếp dân giải khiếu nại: Hiện nay, tình trạng khiếu nại, tố cáo vi phạm BHXH (chủ yếu khu vực kinh tế quốc doanh sở ngồi cơng lập) diễn nhiều ngày Số hóa trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 104 tăng lên ngƣời lao động không hiểu chế độ sách BHXH Đây dấu hiệu buộc BHXH tỉnh Vĩnh Phúc quan chức Nhà nƣớc phải quan tâm vấn đề Vì vậy, công tác tiếp dân giải khiếu nại, tố cáo phải làm thật tốt để góp phần đƣa hoạt động BHXH vào kỷ cƣơng, pháp luật, đảm bảo ngày tốt quyền lợi cho ngƣời lao động Cơ quan kiểm tra pháp chế BHXH mặt phải thực làm chổ dựa pháp lý tinh thần cho ngƣời lao động Mặt khác, phải tạo sức ép cần thiết đến giới chủ sử dụng lao động buộc họ phải thực đầy đủ nghĩa vụ BHXH Cụ thể: - Phải xây dựng hệ thống tổ chức tiếp dân giải khiều nại, tố cáo từ cấp quận, huyện lên thành phố, đồng thời phối hợp chặt chẽ với quan Thanh tra Nhà nƣớc, tra ngành Lao động- Thƣơng binh Xã hội, tra Cơng đồn, Viện kiểm sát, Tịa án để làm tốt công tác - Phải giải đáp kịp thời, thỏa đáng cho ngƣời lao động, giải ngƣời lao động làm việc việc, đặc biệt làm cho ngƣời lao động hiểu quyền lợi hợp pháp, đƣợc pháp luật bảo hộ tƣ vấn cho họ cách thức để tự bảo vệ quyền lợi -Thông tin kết công tác giải thắc mắc khiếu nại, tố cáo báo, đài để tạo hỗ trợ tinh thần, tƣ tƣởng cho ngƣời lao động, rõ nguy tiềm ẩn lâu dài vi phạm nghĩa vụ trốn tránh doanh nghiệp - Trong công tác giải khiếu nại, tố cáo, phải nhận thức đƣợc mục tiêu cụ thể giải khiếu nại, tố cáo cá nhân ngƣời lao động, mục tiêu bao trùm, thông qua quan BHXH quan chức Nhà nƣớc biết giải đƣợc vấn đề cịn tồn tại, hạn chế chế độ sách BHXH đơn vị thuộc khu vực kinh tế ngồi quốc doanh sở ngồi cơng lập nhƣ phạm vi toàn xã hội Nhƣ vậy, tổ chức công tác tiếp dân giải khiếu nại, tố cáo đƣợc kịp thời góp phần bảo vệ quyền lợi đáng BHXH cho ngƣời lao động đồng thới tạo sức ép dƣ luận giới chủ việc thực nghĩa vụ đóng BHXH Số hóa trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 105 * Tạo điều kiện tốn, giải sách cho đối tƣợng Trong chế thị trƣờng định hƣớng xã hội chủ nghĩa nƣớc ta nay, nhu cầu BHXH đa dạng, ngƣời lao động thuộc thành phần kinh tế có quyền tham gia hƣởng BHXH Vì vậy, sách BHXH cần phải đa dạng, đồng bộ, kịp thời để đáp ứng đƣợc nhu cầu đảm bảo bình đẳng quyền lợi ngƣời lao động thành phần kinh tế Một vấn đề chế là, thời đại ngày nay, khoa học công nghệ phát triển với tốc độ nhanh, việc sử dụng thẻ thông minh (các điện tử) quan hệ giao dịch, toán khâu quản lý đƣợc áp dụng rộng rãi nhiều quốc gia giới Để phù hợp với xu chung thời đại tạo điều kiện cho công tác quản lý, thuận tiện cho ngƣời lao động sử dụng, cần thiết phải có quy định mang tính chiến lƣợc lâu dài, cần thiết quy định loại hình cơng cụ quản lý BHXH chung phù hợp Đồng thời chế nộp tiền tham gia BHXH toán chế độ BHXH đƣợc quy định rộng hơn, phạm vi toàn quốc, nơi nào, ngƣời lao động thấy thích hợp Với số vấn đề nêu trên, cần thiết phải thực vấn đề sau để tạo điều kiện toán, giải sách cho đối tƣợng: - Tập trung đầu mối quản lý, đơn vị sử dụng lao động hoạt động sản xuất kinh doanh nhiều địa bàn khác nhau, sử dụng lao động nhiều địa phƣơng khác nhƣng phải kê khai, đăng ký đóng BHXH nơi Cơ quan BHXH cấp sổ BHXH cho ngƣời lao động thông qua việc quản lý đơn vị SDLĐ nơi Chỉ ngƣời lao động chuyển sang đơn vị SDLĐ khác phải làm thủ tục di chuyển sổ BHXH - Ngƣời lao động sau đăng ký tham gia BHXH đồng thời kê khai đầy đủ tiêu chí nội dung đƣợc hoàn thiện theo yêu cầu đảm bảo cho việc cấp sổ BHXH giải chế độ BHXH sau - Quy trình giải chế độ BHXH cho ngƣời lao động nghỉ hƣu, tuất, rút gọn lại, cần khâu cuối giấy tờ liên quan đến Số hóa trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 106 việc nghỉ hƣu, tuất nhƣ đơn ngƣời lao động, giấy chứng tử, Quyết định cho nghỉ hƣu (một lần dài hạn) đơn vị SDLĐ, Quyết định hƣởng quan BHXH (theo phân cấp) sổ BHXH đủ Khơng cần phải xác nhận q trình tham gia BHXH, tờ khai hồn cảnh gia đình nhƣ * Hồn thiện quy trình giải chế độ BHXH sổ BHXH: Trƣớc hết, nhận thức đƣợc việc giải hƣởng chế độ BHXH cho ngƣời lao động việc thực sách Nhà nƣớc, quyền lợi ngƣời lao động tham gia BHXH đƣợc pháp luật bảo vệ Mặt khác, trình làm việc tham gia BHXH ngƣời lao động theo quy định pháp luật, ln ln có kiểm tra, giám sát ba bên liên quan ngƣời lao động, ngƣời sử dụng lao động quan BHXH Điều đƣợc thể việc xác nhận bên sổ BHXH, từ kê khai, xét duyệt ban đầu, trình làm việc tham gia BHXH giai đoạn, thời kỳ, nhƣ giải chế độ BHXH Điều cho thấy sổ BHXH đảm bảo đầy đủ điều kiện pháp lý theo yêu cầu cơng tác quản lý nói chung, cơng tác quản lý tài nói riêng Nếu vậy, quy trình giải chế độ BHXH cho ngƣời lao động nghỉ hƣu, tuất, rút gọn lại, cần khâu cuối giấy tờ liên quan đến việc nghỉ hƣu, tuất nhƣ đơn ngƣời lao động, giấy chứng tử, Quyết định cho nghỉ hƣu (một lần dài hạn) đơn vị sử dụng lao động, Quyết định hƣởng quan BHXH (theo phân cấp) sổ BHXH đủ Không cần phải xác nhận q trình tham gia BHXH, tờ khai hồn cảnh gia đình nhƣ Đồng thời khâu gửi hồ sơ lên BHXH Việt Nam để kiểm tra, thẩm định lại hồ sơ, lý lịch ngƣời lao động không cần thiết Cơ quan BHXH Việt Nam lúc kiểm tra việc giải chế độ cho ngƣời lao động BHXH cấp dƣới hay sai mà thơi Với quy trình giải chế độ BHXH nhƣ vậy, giảm bớt nhiều thủ tục giấy tờ: giảm việc ngƣời lao động phải kê khai, giảm kê khai xác nhận đơn vị sử dụng lao động, giảm khâu thẩm định xét duyệt tờ khai Số hóa trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 107 quan BHXH Về thời gian xét duyệt rút ngắn gửi hồ sơ, lý lịch BHXH Việt Nam thẩm định lại, ngƣời lao động ngƣời sử dụng lao động chờ đợi lâu (theo quy định tháng); đồng thời mặt tổ chức, nhân mà giảm nhẹ đƣợc 4.2.8 Tăng cường công tác tra, kiểm tra, nâng cao hiệu hoạt động tra, kiểm tra xử lý vi phạm pháp luật BHXH ính chất biện pháp tổ chức hoạt động kiểm tra, giám sát lĩnh vực BHXH công việc khó khăn phức tạp Do đó, quan tâm công tác kiểm tra, giám sát từ khâu lập hồ sơ, xét duyệt hồ sơ, thẩm định chế độ đối tƣợng đƣợc thụ hƣởng BHXH theo quy định Nắm đối tƣợng đƣợc tham gia BHXH đơn vị, giám sát chặt chẽ việc thực chế độ tiền lƣơng, hạch toán quỹ lƣơng để trích nộp BHXH, đồng thời đơn đốc ngƣời sử dụng lao động thực trích nộp BHXH theo thời gian quy định Để công tác kiểm tra, giám sát có hiệu quả, t xuyên tổ chức tập huấn, bồi dƣỡng chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán công Công tác kiểm tra, giám sát ln địi hỏi tính tồn diện, khách quan, song cần trọng kiểm tra, giám sát việc .Có thể nói nội dung thiết thực, định yên tâm, gắn bó lâu dài ngƣời lao động sách BHXH Trong đạo phải ý tổ chức hình thức tự kiểm tra, giám sát NLĐ, hƣớng dẫn ngƣời lao động biết tự xem xét, đánh giá kết trích nộp kinh phí BHXH ngƣời sử dụng lao động, quyền nghĩa vụ có liên quan; thƣờng xuyên lắng nghe tập hợp kiến nghị NLĐ, phản ánh kịp thời đề xuất biện pháp giải tới ngƣời sử dụng lao động Số hóa trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 108 quan nhà nƣớc có thẩm quyền Để thực tốt nhiệm vụ mình, quan BHXH cấp Cơng đồn việc kiểm tra, giám sát; cần thiết xây dựng chế phối hợp Cơng đồn với quan BHXH cấp Trung ƣơng, tỉnh thành phố quận huyện Việc tổ chức phối hợp tra, kiểm tra liên ngành tránh đƣợc tƣợng chồng chéo, trùng lặp thƣờng xảy tra, kiểm tra; mặt khác tập trung đƣợc việc tra, kiểm tra vào đơn vị trọng điểm có dấu hiệu vi phạm pháp luật BHXH Và vấn đề quan trọng kết luận tra, kiểm tra có hiệu lực thực sau tra, kiểm tra, không cần "chờ" ý kiến quan nhà nƣớc có thẩm quyền thực hiện, quan nhà nƣớc có thẩm quyền trực tiếp tham gia đồn tra, kiểm tra Nếu phát vi phạm Luật BHXH kiên phải xử lý nghiêm minh theo quy định pháp luật Khi có tranh chấp quan hệ BHXH quan BHXH cần giải theo pháp luật , tiến hành đồng thời với hoạt động kiểm tra, giám sát; công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức NLĐ ngƣời sử dụng lao động giải pháp không phần quan trọng để đƣa sách, pháp luật BHXH vào sống Cơng tác tuyên truyền, vận động cần ý đến tính đặc thù loại hình doanh nghiệp, quan đơn vị, đối tƣợng NLĐ cụ thể Tuyên truyền, vận động khơng dừng lại việc giải thích chung chung, mà phải nhiều hình thức cụ thể, sinh động để NLĐ, ngƣời sử dụng lao động nhận thức lợi ích trƣớc mắt, lâu dài; lợi ích cá nhân, tập thể lợi ích xã hội BHXH; quyền lợi, nghĩa vụ bên cơng tác BHXH Trên sở nâng cao ý thức trách nhiệm ngƣời lao động, ngƣời sử dụng lao động quan chức cơng tác BHXH, góp phần tạo động lực khuyến khích NLĐ làm việc với suất, chất lƣợng, hiệu cao, góp phần phát triển kinh tế đảm bảo an sinh xã hội Số hóa trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 109 4.3 Một số kiến nghị thực giải pháp 4.3.1 Kiến nghị với Nhà nước Hệ thống văn sách đặc biệt văn dƣới Luật cần phải cụ thể hoá hơn, đồng để tạo điều kiện đầy đủ, thuận tiện cho công tác quản lý thu BHXH Đồng thời, ban hành sách kinh tế, tài luật doanh nghiệp, Luật đầu tƣ nƣớc cần có điều khoản quy định trách nhiệm nghĩa vụ thực BHXH Đây sách lớn, nhạy cảm, có ảnh hƣởng lâu dài đáp ứng đƣợc địi hỏi xã hội qua đúc rút kinh nghiệm để sửa đổi, bổ sung hoàn thiện văn có hiệu lực pháp lý cao - Đến nay, Nhà nƣớc chƣa có sách khuyến khích xử phạt nghiêm khắc doanh nghiệp thực không tốt cố tình vi phạm Vì Nhà nƣớc cần sớm có sách phù hợp để tránh tình trạng xấu lây lan Hiện nay, áp dụng số biện pháp điển hình đơn vị sử dụng lao động cụ thể nhƣ sau: + Định kỳ, trƣớc thay đổi giấy phép kinh doanh, quan quản lý Nhà nƣớc có quyền nhận xét việc chấp hành nghĩa vụ theo pháp luật doanh nghiệp nhƣ: Nộp thuế, nộp BHXH Tuỳ theo mức độ chấp hành có thời hạn cấp giấy phép hoạt động tiếp + Tiến hành hình hóa hành vi chiếm đoạt BHXH để bảo đảm quyền lợi cho ngƣời lao động + Phát triển hiệp hội ngành nghề với số hoạt động bổ trợ cho sản xuất kinh doanh doanh nghiệp, qua trao đổi thuyết phục doanh nghiệp thấy rõ lợi ích tham gia BHXH cho ngƣời lao động + Đối với doanh nghiệp có nhiều năm thực tốt nghĩa vụ nên cấp giấy chứng nhận có giá trị theo cấp Giấy chứng nhận coi tiêu chuẩn để tạo điều kiện ƣu tiên cho doanh nghiệp nhƣ vay vốn, ƣu đãi sử dụng nhiều lao động nữ, phong tặng danh hiệu thi đua cho tập thể Số hóa trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 110 + Các cá nhân, chủ doanh nghiệp chấp hành tốt chủ trƣơng, sách BHXH cần tạo chế, điều kiện thuận lợi cho đơn vị hoạt động sản xuất kinh doanh nhƣ ƣu đãi cho đơn vị việc vay vốn, trụ sở làm việc, có chế độ thƣởng phạt, hỗ trợ, động viên rõ ràng, kịp thời xác, coi tiêu thi đua khen thƣởng, nêu gƣơng điển hình tiên tiến thực sách BHXH để làm mơ hình nhân rộng phạm vi nƣớc - Chỉ đạo Bộ, nghành chức năng, tỉnh, thành phố để tăng cƣờng công tác quản lý Nhà nƣớc BHXH địa phƣơng, gắn trách nhiệm phối hợp với quan BHXH việc quản lý đối tƣợng tham gia BHXH từ thành lập doanh nghiệp Đồng thời, tổ chức, tổng kết đánh giá toàn diện kết tổ chức thực BHXH từ năm 1995 đến - Sửa đổi, cụ thể hố quy định cơng tác tra, kiểm tra việc thực đóng BHXH cho ngƣời lao động Mặt khác, phải xây dựng chế tài xử lý đơn vị vi phạm quy định việc tham gia BHXH cho ngƣời lao động, đặc biệt hành vi chây ì, trốn tránh, lợi dụng, chiếm dụng quỹ BHXH; Tăng cƣờng số lƣợng, chất lƣợng tra viên tổ chức tra, kiểm tra, xử lý nghiêm hành vi vi phạm việc thực sách BHXH - Chính phủ cho phép BHXH Việt Nam tổ chức hệ thống tra để trực tiếp thực chức kiểm tra, xử lý vi phạm chế độ trích nộp BHXH đơn vị sử dụng lao động Chỉ có nhƣ đảm bảo sớm đƣa việc thực chế độ, sách BHXH đơn vị thuộc khu vực kinh tế quốc doanh sở công lập vào kỷ cƣơng nề nếp - Nghiên cứu điều chỉnh chế công tác quản lý thu - chi quỹ BHXH, đạo ngành chức rà soát văn hƣớng dẫn thi hành pháp luật BHXH, khắc phục sớm bất cập, đồng thời xem xét tính khả thi văn pháp quy mà Chính phủ Bộ ban hành Số hóa trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 111 - Đề nghị Đoàn đại biểu Quốc hội vị Đại biểu Quốc hội tăng cƣờng giám sát việc thực pháp luật BHXH địa phƣơng - Đề nghị Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tăng cƣờng biện pháp để nâng cao hiệu hoạt động cơng đồn cấp, bảo vệ quyền lợi ngƣời lao động nói chung quyền đƣợc tham gia BHXH nói riêng - Đƣa quy định BHXH vào chƣơng trình đào tạo trƣờng Đại học, Cao đẳng trƣờng trung học dạy nghề để học sinh, sinh viên tìm hiểu, tiếp cận với sách BHXH để làm việc dù vào lĩnh vực lao động Nhà nƣớc hay ngồi Nhà nƣớc ngƣời lao động nhận thức đƣợc trách nhiệm, nghĩa vụ quyền lợi BHXH thân Để đảm bảo cho ngƣời lao động thành phần kinh tế có điều kiện tham gia BHXH bắt buộc để đƣợc đảm bảo quyền lợi sách BHXH, ngồi kiến nghị tác giả mong muốn Nhà nƣớc nghiên cứu tăng cƣờng mở rộng thị trƣờng BHXH bắt buộc cách đƣa ngƣời lao động lĩnh vực nhƣ: thợ thủ công, hội nông dân, hộ bán buôn, bán lẻ…là đối tƣợng tham gia BHXH bắt buộc thời gian tới để góp phần thúc đẩy lộ trình tiến tới BHXH tồn dân, vừa có điều kiện đảm bảo quyền lợi ích cho ngƣời lao động lại tạo điều kiện tăng trƣởng bảo toàn quỹ BHXH 4.3.2 Kiến nghị với cấp uỷ, quyền địa phương - Đề nghị cấp ngành liên quan đẩy mạnh công tác xây dựng văn quy phạm pháp luật BHXH sơ nghiên cứu, bổ sung hoàn thiện văn hƣớng dẫn thi hành Luật BHXH, văn hƣớng dẫn quy định chuyển tiếp quản lý quỹ BHXH, thủ tục giải chế độ BHXH khiếu nại tố cáo BHXH tạo điều kiện sở pháp lý đầy đủ để quan BHXH triển khai thực - Cấp ủy, quyền cấp cần đạo quan quản lý Nhà nƣớc phối kết hợp đồng với quan BHXH việc tăng cƣờng công tác kiểm tra, giám sát việc thực sách BHXH Số hóa trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 112 - Các quan ban ngành chức địa phƣơng cần phối hợp chặt chẽ việc quản lý, kiểm tra, khảo sát xác định đầy đủ số đơn vị, số lao động thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc theo luật định; đồng thời có biện pháp tích cực xử lý tồn đọng vƣớng mắc quan, đơn vị không tham gia BHXH cho NLĐ; khơng đóng; chậm đóng; nợ đọng kéo dài… - Đổi hình thức nội dung thơng tin tuyên truyền sách, chế độ BHXH đến tầng lớp nhân dân xã hội, cần tập trung vào đối tƣợng ngƣời lao động HTX, hộ kinh doanh cá thể, tƣ nhân… phƣơng pháp tuyên truyền phải dễ hiểu, dễ nhớ, sát ngƣời lao động, phù hợp với loại đối tƣợng - Đề nghị Tỉnh ủy, HĐND, UBND Tỉnh đạo cấp ủy Đảng, quyền, đồn thể thành lập tổ chức sở Đảng, Cơng đồn doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp có vốn đầu tƣ nƣớc ngồi, doanh nghiệp liên doanh để phối hợp thực tốt công tác thu BHXH bảo vệ quyền lợi cho ngƣời lao động - Đƣa công tác đạo, tổ chức thực BHXH vào tiêu thi đua hàng năm ngành, cấp đơn vị Số hóa trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 113 KẾT LUẬN Bảo hiểm xã hội khẳng định đƣợc vị trí quan trọng đời sống ngƣời lao động nhƣ sách xã hội quốc gia thực sự tƣơng trợ cộng đồng, ngƣời khoẻ giúp ngƣời yếu, ngƣời trẻ giúp ngƣời già, ngƣời có thu nhập giúp ngƣời bị thu nhập, nhằm giảm bớt bất bình đẳng xã hội, bảo đảm sống vật chất tinh thần thành viên xã hội hƣớng tới mục tiêu cao sống tốt đẹp cộng đồng Kể từ tái lập tỉnh Vĩnh Phúc tới qua 16 năm tổ chức thực công tác thu BHXH, bên cạnh thành tựu đạt đƣợc bộc lộ số hạn chế, cần đƣợc tiếp tục nghiên cứu mặt lý luận nhƣ tổng kết thực tiễn để tìm giải pháp tăng cƣờng cơng tác thu BHXH, nhằm đáp ứng yêu cầu công phát triển kinh tế - xã hội Luận văn tập trung làm rõ nội dung chính: Trên sở lý luận chung BHXH nói chung, luận văn phân tích làm rõ cần thiết BHXH, chất BHXH, khái niệm BHXH, đối tƣợng, chức năng, đặc điểm, nội dung hoạt động thu BHXH, điều kiện bảo đảm công tác thu vai trò BHXH Những pháp lý làm sở cho việc tổ chức, thực thu quản lý thu BHXH thông qua văn qui định Nhà nƣớc BHXH Việt Nam Qua sở tiền đề cho việc phân tích, đánh giá đƣa giải pháp tăng cƣờng công tác thu BHXH Luận văn sâu phân tích, đánh giá thực trạng cơng tác thu BHXH Vĩnh Phúc giai đoạn từ năm 2008 - 2012 mặt: Các pháp lý làm sở cho việc tổ chức, thực thu BHXH thời gian qua thông qua văn qui định Nhà nƣớc BHXH Việt Nam Phân tích thực trạng công tác thu BHXH tỉnh Vĩnh Phúc thơng qua việc phân tích thực trạng đối tƣợng tham gia BHXH, tiền lƣơng Số hóa trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 114 đóng BHXH, phƣơng thức, mức đóng BHXH cơng tác thu - nộp BHXH; mặt đạt đƣợc, mặt tồn tại, tìm đƣợc nguyên nhân học kinh nghiệm Dựa mặt tồn tại, vƣớng mắc việc phân tích, đánh giá thực trạng công tác thu BHXH tỉnh Vĩnh Phúc học kinh nghiệm công tác thu BHXH nƣớc, luận văn đề xuất tám giải pháp, hai kiến nghị nhằm tăng cƣờng công tác thu BHXH BHXH tỉnh Vĩnh Phúc nói riêng cơng tác thu BHXH Việt Nam nói chung nhằm bƣớc đƣa sách Đảng, pháp luật Nhà nƣớc thực vào sống Mục đích việc đƣa giải pháp nhằm tăng cƣờng công tác thu BHXH địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc để đối tƣợng tham gia BHXH bắt buộc phải tham gia BHXH bắt buộc theo qui định tránh trƣờng hợp gian lận, trốn tránh trách nhiệm nộp BHXH nhằm dần bƣớc đƣa tất lao động xã hội đƣợc tham gia BHXH, đảm bảo có quĩ tài lớn mạnh, đủ khả cung cấp tài ổn định để chi trả cho chế độ trợ cấp BHXH, góp phẩn đảm bảo ổn định sống cho thành viên xã hội, góp phần an tồn xã hội giữ vững ổn định trị Hy vọng với kết nghiên cứu luận văn nêu có tính khả thi xem xét áp dụng cơng tác thu BHXH địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc năm tới, góp phần hồn thiện cơng tác thu BHXH địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc để hoạt động BHXH tỉnh Vĩnh Phúc ngày có hiệu quả, thực ngƣời bạn đồng hành ngƣời lao động, góp phần đẩy nhanh nghiệp cơng nghiệp hố đất nƣớc, làm cho dân giàu, nƣớc mạnh, xã hội cơng bằng, dân chủ, văn minh Mặc dù có nhiều nỗ lực, cố gắng song đề tài có nhiều nội dung mẻ, khn khổ thời gian có hạn, điều kiện cơng tác khả tiếp cận cịn hạn chế nên luận văn khơng tránh khỏi khiếm khuyết định Tác Số hóa trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 115 giả mong nhận đƣợc ý kiến đóng góp nhà khoa học độc giả quan tâm đến vấn đề để tiếp tục nghiên cứu, hoàn chỉnh thêm TÀI LIỆU THAM KHẢO Bảo hiểm xã hội điều cần biết, NXB thống kê Hà Nội 2001 Báo Bảo hiểm xã hội 2008, 2009, 2010, 2011, 2012 BHXH tỉnh Vĩnh Phúc Chế độ sách cán công chức nhà nước, NXB thống kê : Series of Manuals on s (1998) 27/12/1961 27/12/1961 Giáo trình Bảo hiểm - Trƣờng Đại học Kinh Tế Quốc Dân - Hà Nội Giáo trình quản trị kinh doanh Bảo hiểm - Trƣờng Đại Học Kinh Tế Quốc Dân Hà Nội 10 Luật Bảo hiểm xã hội Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam số 71/2006/QH11 ngày 29 tháng 06 năm 2006 11 Nghị định số 152/2006/NĐ-CP ngày 22/12/2006 Chính phủ hƣớng dẫn số điều Luật BHXH bắt buộc 12 Nghị Định số 94/2008/NĐ- CP ngày 22 tháng 08 năm 2008 Chính phủ Quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn cấu tổ chức BHXH Việt Nam Số hóa trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 116 13 Nghị định số 09/1998/NĐ-CP ban hành ngày 23/ 01/ 1998 Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định 50/CP ngày 26/7/1995 Chính phủ chế độ sinh hoạt cán xã, phƣờng, thị trấn 14 Nghị định số 35/NQ/UBTVQHK9 ban hành ngày 17/05/1993 Uỷ Ban Thƣờng Vụ Quốc Hội Khoá 15 Nghị định số 06/CP ngày 21/01/1997 Chính Phủ việc giải tiền lƣơng trợ cấp năm 1997 cơng chức, viên chức hành chính, nghiệp, ngƣời nghỉ hƣu, nghỉ sức, lực lƣợng vũ trang; cán xã, phƣờng số đối tƣợng hƣởng sách xã hội 16 Nghị định số 12/NĐ-CP ngày 26/01/1995 Chính phủ việc ban hành Điều lệ BHXH 17 Nghị định số 68/2007/NĐ-CP ngày 19/4/2007 Chính phủ qui định chi tiết hƣớng dẫn số điều luật BHXH BHXH bắt buộc quân nhân, công an nhân dân ngƣời làm công tác yếu hƣởng lƣơng nhƣ quân nhân, công an nhân dân 18 Nghị định số 25/CP ngày 23/05/1993 Chính Phủ Quy định tạm thời chế độ tiền lƣơng công chức, viên chức lực lƣợng vũ trang 19 Quyết định Số 488/QĐ-BHXH ngày 23 tháng năm 2012 BHXH Việt Nam ban hành Quy định quản lý chi trả chế độ BHXH 20 Quyết định số 902/QĐ- BHXH BHXH Việt Nam ngày 26 tháng 06 năm 2006 việc ban hành Quy định quản lý thu BHXH,BHYT bắt buộc 21 Quyết định số 845 /QĐ-BHXH ngày 18 tháng 06 năm 2007của BHXH Việt Nam Quy định quản lý, chi trả chế độ BHXH bắt buộc 22 23 Số hóa trung tâm học liệu - 25/8/2011 Tổng , bảo hiểm y tế http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 117 24 Quyết định số 777/QĐ-BHXH ngày 17/5/2010 BHXH Việt Nam việc ban hành Quy trình hồ sơ quy trình giải hƣởng chế độ BHXH 25 Thông tƣ số 03/2007/TT-BLĐTBXH ngày 30/01/2007 Bộ Lao độngThƣơng binh xã hội hƣớng dẫn thực số điều Nghị định số 152/2006/NĐ-CP ngày 22/12/ 2006 Chính phủ hƣớng dẫn số điều Luật BHXH BHXH bắt buộc 26 Tạp chí Bảo hiểm xã hội , Hà Nội - 27 1986 , Hà Nội - 28 1992 29 Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội - 1997 30 Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội - 2001 31 Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội - 2009 32 Văn kiện Đại hội đại biểu tồn quốc lần thứ XI, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội - 2011 33 - Website: bhxh@gmai.com Đây email website Website BHXH Vĩnh Phúc: www.bhxhvinhphuc.gov.vn Website BHXH Việt Nam: www.baohiemxahoi.gov.vn Số hóa trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ ... gia bảo hiểm xã hội, có bảo hộ Nhà nước theo pháp luật, nhằm bảo đảm an tồn cho người lao động gia đình họ, đồng thời góp phần bảo đảm an tồn xã hội Bảo hiểm xã hội bắt buộc loại hình bảo hiểm xã. .. quan Bảo hiểm xã hội 1.1.4 Bản chất Bảo hiểm xã hội 10 1.1.5 Chức Bảo hiểm xã hội 11 1.1.6 Hệ thống chế độ Bảo hiểm xã hội : 13 1.1.7 Nguyên tắc hoạt động Bảo. .. nƣớc pháp luật công tác thu BHXH giai đoạn Đối , - : , bao gồm công tác lập , nội dung thu BHXH, công tác H… Trong hoạt động thu BHXH có phạm vi rộng gồm thu BHXH bắt buộc, thu BHXH tự nguyện thu