BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI    NGUYỄN VĂN TRƯỞNG GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI BẮT BUỘC CỦA BẢO HIỂM XÃ HỘI HUYỆN VĂN LÂM TỈNH HƯNG YÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ HÀ NỘI, 2013 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI    NGUYỄN VĂN TRƯỞNG GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI BẮT BUỘC CỦA BẢO HIỂM XÃ HỘI HUYỆN VĂN LÂM TỈNH HƯNG YÊN CHUYÊN NGÀNH : QUẢN TRỊ KINH DOANH MÃ SỐ : 60.34.01.02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC PGS.TS TRẦN HỮU CƯỜNG HÀ NỘI, 2013 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan số liệu kết nghiên cứu luận văn trung thực chưa sử dụng để bảo vệ học vị Tôi cam đoan giúp đỡ cho việc thực luận văn cảm ơn thơng tin trích dẫn luận văn rõ nguồn gốc Hà nội, ngày tháng năm 2013 Người cam đoan NGUYỄN VĂN TRƯỞNG i LỜI CẢM ƠN Sau thời gian học tập thực đề tài luận văn tốt nghiệp, đến tơi hồn thành luận văn thạc sĩ chun ngành Quản trị Kinh doanh với đề tài “Giải pháp tăng cường quản lý thu Bảo hiểm xã hội bắt buộc Bảo hiểm xã hội huyện Văn Lâm tỉnh Hưng Yên” Trước hết, xin chân thành cảm ơn Khoa Kế toán & Quản trị Kinh doanh, Trường Đại học Nơng Nghiệp – Hà Nội tận tình giúp đỡ tơi suốt q trình học tập thực đề tài nghiên cứu khoa học Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS Trần Hữu Cường người định hướng, bảo hết lòng tận tụy, dìu dắt tơi suốt q trình học tập nghiên cứu đề tài Tôi xin bày tỏ lịng biết ơn đến người thân gia đình, bạn bè đồng nghiệp động viên, cổ vũ tơi suốt q trình học tập nghiên cứu khoa học Nếu khơng có giúp đỡ với cố gắng thân tơi thu kết mong đợi Tôi xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày tháng năm 2013 Người cảm ơn NGUYỄN VĂN TRƯỞNG ii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .i LỜI CẢM ƠN ii MỤC LỤC i DANH MỤC BẢNG v DANH MỤC HÌNH, ĐỒ THỊ vi PHẦN I: MỞ ĐẦU 1.1 Tính cấp thiết 1.2 Mục tiêu nghiên cứu đề tài 1.2.1 Mục tiêu chung 1.2.1 Mục tiêu chung 1.2.2 Mục tiêu cụ thể 1.2.2 Mục tiêu cụ thể 1.3 Đối tượng phạm vi nghiên cứu 1.3.1 Đối tượng nghiên cứu 1.3.1 Đối tượng nghiên cứu 13.2 Phạm vi nghiên cứu 13.2 Phạm vi nghiên cứu PHẦN II: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 2.1 Cơ sở lý luận 2.1.1 Khái niệm chung Bảo hiểm xã hội 2.1.1 Khái niệm chung Bảo hiểm xã hội 2.1.2 Quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc 2.1.2 Quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc i 2.1.3 Nội dung quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc 2.1.3 Nội dung quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc 11 2.1.4 Các nhân tố ảnh hưởng tới quản lý thu Bảo hiểm xã hội bắt buộc 2.1.4 Các nhân tố ảnh hưởng tới quản lý thu Bảo hiểm xã hội bắt buộc .21 2.2 Cơ sở thực tiễn 2.2.1 Quản lý thu BHXH số nước giới 2.2.1 Quản lý thu BHXH số nước giới 25 2.2.2 Quản lý thu BHXH Việt Nam 2.2.2 Quản lý thu BHXH Việt Nam .27 2.2.3 Bài học rút từ sở lý luận thực tiễn quản lý thu BHXH 2.2.3 Bài học rút từ sở lý luận thực tiễn quản lý thu BHXH .34 PHẦN III ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 37 3.1 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu 3.1.1 Vị trí địa lý 3.1.1 Vị trí địa lý 37 3.1.2 Tài nguyên, khí hậu, Văn hóa- xã hội 3.1.2 Tài ngun, khí hậu, Văn hóa- xã hội 38 3.1.3.Khái quát tình hình Bảo hiểm xã hội huyện Văn Lâm 3.1.3.Khái quát tình hình Bảo hiểm xã hội huyện Văn Lâm .43 (Nguồn: Bảo hiểm xã hội huyện Văn Lâm) 47 3.2 Phương pháp nghiên cứu 3.2.1 Phương pháp thu thập số liệu 3.2.1 Phương pháp thu thập số liệu 51 3.2.2 Phương pháp phân tích 3.2.2 Phương pháp phân tích 54 3.2.3 Hệ thống tiêu nghiên cứu ii 3.2.3 Hệ thống tiêu nghiên cứu 54 PHẦN IV: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN .56 4.1 Thực trạng quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc huyện Văn Lâm 4.1.1 Lập kế hoạch thu BHXH bắt buộc 4.1.1 Lập kế hoạch thu BHXH bắt buộc 56 4.1.2 Tổ chức thực thu BHXH 4.1.2 Tổ chức thực thu BHXH 59 Từ ngày 1/1/2012, tỷ lệ đóng Bảo hiểm xã hội (BHXH) 24% mức tiền lương, tiền công tháng đóng BHXH người lao động, tăng 2% so với năm 2010 Trong đó, người sử dụng lao động đóng 17% người lao động đóng 7% BHXH 4.1.3 Kiểm tra đánh giá tổ chức thực thu BHXH 4.1.3 Kiểm tra đánh giá tổ chức thực thu BHXH .73 4.2 Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý thu BHXH bắt buộc BHXH huyện Văn Lâm 4.2.1 Ảnh hưởng sách pháp luật 4.2.1 Ảnh hưởng sách pháp luật .75 4.2.2 Yếu tố liên quan 4.2.2 Yếu tố liên quan 81 4.2.3 Ảnh hưởng từ dịch vụ thu bảo hiểm xã hội bắt buộc 4.2.3 Ảnh hưởng từ dịch vụ thu bảo hiểm xã hội bắt buộc 85 4.2.4 Ảnh hưởng từ hoạt động tuyên truyền 4.2.4 Ảnh hưởng từ hoạt động tuyên truyền .86 4.2.5 Đánh giá chung việc quản lý thu BHXH giai đoạn vừa qua 4.2.5 Đánh giá chung việc quản lý thu BHXH giai đoạn vừa qua 89 4.3 Định hướng giải pháp nhằm tăng cường quản lý thu BHXH bắt buộc BHXH huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên iii 4.3.1 Định hướng phát triển 4.3.1 Định hướng phát triển .92 4.3.2 Một số giải pháp nhằm tăng cường quản lý thu BHXH bắt buộc BHXH huyện Văn Lâm 4.3.2 Một số giải pháp nhằm tăng cường quản lý thu BHXH bắt buộc BHXH huyện Văn Lâm 93 PHẦN 5: KẾT LUẬN VÀ KIỄN NGHỊ 106 5.1 Kết luận 5.2 Kiến nghị 5.2.1 Đối với Nhà nước 5.2.1 Đối với Nhà nước 108 5.1.2 Đối với quan BHXH tỉnh BHXH huyện 5.1.2 Đối với quan BHXH tỉnh BHXH huyện 109 5.1.3 Đối với chủ sử dụng lao động người lao động 5.1.3 Đối với chủ sử dụng lao động người lao động .111 TÀI LIỆU THAM KHẢO 112 iv DANH MỤC BẢNG STT Tên bảng Trang Bảng 3.1: Một số tiêu kinh tế-xã hội huyện Văn Lâm – tỉnh Hưng Yên .40 Bảng 3.2: Cơ cấu lao động ngành nghề 42 Bảng 3.3: Cơ sở vật chất trình độ chun mơn BHXH huyện Văn Lâm năm 2012 47 Bảng 3.4 Số lượng Cán bộ, viên chức công tác BHXH huyện Văn Lâm từ 2010 – 2012 49 Bảng 3.5 Trình độ Cán bộ, viên chức BHXH Văn Lâm từ năm 2010 – 2012 51 Bảng 3.6 Thu thập liệu thông tin thứ cấp 52 Bảng 3.7 Số lượng mẫu điều tra, vấn 53 Bảng 4.1: Tình hình lập kế hoạch thu BHXH BHXH huyện Văn Lâm 57 Bảng 4.2 Ý kiến đánh giá cán BHXH huyện Văn Lâm đơn vị tham gia đóng BHXH bắt buộc lập kế hoạch thu bảo hiểm xã hội bắt buộc 58 Bảng 4.3 Số lao động tham gia BHXH bắt buộc theo khối năm 2012 59 Bảng 4.4 Tỉ lệ doanh nghiệp tham gia BHXH bắt buộc doanh nghiệp đăng kí kinh doanh 63 Bảng 4.5: Cơ cấu đơn vị tham gia BHXH BHXH huyện Văn Lâm 64 Bảng 4.6 Tổng hợp mức tiền lương đóng BHXH từ năm 2010 – 2012 .67 Bảng 4.7 Ý kiến nhận xét doanh nghiệp mức đóng BHXHBB 68 Bảng 4.8: Tiền thu BHXH theo khối loại hình quản lý BHXH huyện Văn Lâm 2010 – 2012 69 Bảng 4.9 Tình hình nợ đọng BHXH từ năm 2010 – 2012 71 Bảng 4.10 Ý kiến người sử dụng lao động thủ tục tham gia toán bảo hiểm xã hội bắt buộc 76 76 Bảng 4.11 Ý kiếncủa người lao động thủ tục tham gia, thủ tục hưởng kết thực BHXH 78 Bảng 4.12 Ảnh hưởng mức xử phạt vi phạm với công tác quản lý thu BHXHBB BHXH huyện Văn Lâm .79 Bảng 4.13 Ảnh hưởng mức đóng đến kết thu BHXHBB NSDLĐ .80 Bảng 4.14 Ảnh hưởng mức đóng đến kết thu BHXHBB NLĐ 81 Bảng 4.15 Mức độ hiểu biết quản lý thu BHXHBB NSDLĐ 82 Bảng 4.16 Mức độ hiểu biết quản lý thu BHXHBB NLĐ 83 Bảng 4.17 Đánh giá doanh nghiệp BHXH 85 Bảng 4.18 Ảnh hưởng hoạt động tuyên truyền kết thực BHXHBB NLĐ .88 v DANH MỤC HÌNH, ĐỒ THỊ 1.2.1 Mục tiêu chung 1.2.2 Mục tiêu cụ thể 1.3.1 Đối tượng nghiên cứu 13.2 Phạm vi nghiên cứu 2.1.1 Khái niệm chung Bảo hiểm xã hội 2.1.2 Quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc 2.1.3 Nội dung quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc 11 2.1.4 Các nhân tố ảnh hưởng tới quản lý thu Bảo hiểm xã hội bắt buộc .21 2.2.1 Quản lý thu BHXH số nước giới 25 2.2.2 Quản lý thu BHXH Việt Nam .27 2.2.3 Bài học rút từ sở lý luận thực tiễn quản lý thu BHXH .34 3.1.1 Vị trí địa lý 37 Hình 3.1: Bản đồ huyện Văn Lâm- tỉnh Hưng Yên 37 3.1.2 Tài nguyên, khí hậu, Văn hóa- xã hội 38 Biểu đồ 3.1: Cơ cấu kinh tế huỵên Văn Lâm năm 2011 39 Biểu đồ 3.2: Cơ cấu kinh tế huỵên Văn Lâm năm 2012 39 3.1.3.Khái quát tình hình Bảo hiểm xã hội huyện Văn Lâm .43 (Nguồn: Bảo hiểm xã hội huyện Văn Lâm) 47 3.2.1 Phương pháp thu thập số liệu 51 3.2.2 Phương pháp phân tích 54 3.2.3 Hệ thống tiêu nghiên cứu 54 4.1.1 Lập kế hoạch thu BHXH bắt buộc 56 4.1.2 Tổ chức thực thu BHXH 59 vi vi, trốn đóng với số tiền lớn cách dùng thủ đoạn kí hợp đồng tháng, kí hợp đồng thời vụ … phải xử lý nghiêm, lập biên xử phạt, đồng thời mời quan chức có thẩm quyền như: cơng an, viện kiểm sát, tòa án nhân dân, ủy ban nhân dân, liên đoàn lao động … để tiến hành đưa đơn vị xử lý theo luật định cách nhanh nhất, nhằm đảm bảo quyền lợi cho người lao động - Phịng kiểm Tra BHXH huyện Văn Lâm phải ln phối hợp với Phịng sách phịng nghiệp vụ hệ thống BHXH kịp thời tra, giải đáp thắc mắc, giải đơn thư khiếu nại, tố cáo tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động quản lý thu BHXH nhằm đảm bảo quyền lợi họ theo pháp luật Sử dụng hình thức kiểm tra chéo cán bộ, nhóm làm nhiệm vụ thu BHXH, sử dụng hịm thư góp ý để doanh nghiệp, người dân hay các BHXH góp ý sai phạm mà cán quản lý thu mắc phải Thường xuyên thực công tác kiểm tra, tra việc chấp hành quy chế, lề lối làm việc cán bộ, công chức thuộc hệ thống BHXH; kịp thời chấn chỉnh có hình thức xử lý nghiêm cán bộ, viên chức có hành vi nhũng nhiễu, phiền hà đơn vị cá nhân tham gia hưởng chế độ BHXH, tiến hành phê bình cơng khai với cán mắc phải sai phạm tùy theo mức độ vi phạm - Hiện mức xử phạt thấp so với số tiền mà doanh nghiệp chiếm dụng quỹ BHXH, mức phạt tối đa 30 triệu đồng, thủ tục để xử phạt rườm rà,chưa liệt, sâu sát thời gian tới BHXH huyện Văn Lâm cần có kiến nghị với BHXH tỉnh Hưng Yên để xin điều chỉnh mức phạt hình thức xử phạt đơn vị vi phạm Luật BHXH, mức phạt phải lớn lãi suất ngân hàng, hình thức xử phạt phải đưa vào diện vi phạm hình để xử lí nghiêm,tránh đơn vị khác tái phạm 105 PHẦN 5: KẾT LUẬN VÀ KIỄN NGHỊ 5.1 Kết luận Huyện Văn Lâm huyện thuộc tỉnh Hưng Yên với nhiều tiềm phát triển kinh tế xã hội BHXH huyện Văn Lâm năm vừa qua có thành tích quan trọng công tác thu BHXH bắt buộc địa bàn Sau nghiên cứu đề tài “ tăng cường quản lý thu BHXH bắt buộc địa bàn huyện Văn Lâm” rút số kết luận sau: Đề tài hệ thống hóa sở lý luận thực tiễn quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc, nhứng nội dung bảo hiểm xã hội bắt buộc, quy trình thu bảo hiểm xã hội bắt buộc quản lý đối tượng thu, quản lý mức thu bảo hiểm xã hội bắt buộc nói chung để từ có sở lý luận để phân tích tăng cường quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc địa bàn huyện Văn Lâm Trong năm qua, BHXH huyện Văn Lâm có đạt nhiều thành tựu, số thu BHXH, số lao động, số doanh nghiệp tham gia ngày nhiều, nhiên so sánh với tổng số doanh nghiệp địa bàn huyện cịn thấp, tức số doanh nghiệp chưa tham gia BHXH cho người lao động lớn; tỷ lệ lao động chưa tham gia BHXH nhiều; tỷ lệ nợ đọng, chậm nộp BHXH cao Lý chủ yếu bất hợp lý sách BHXH, thủ tục tham gia BHXH cịn rườm rà, khó khăn, trình độ cán BHXH, công tác phối hợp, tuyên truyền BHXH chưa tốt, tỷ lệ đóng BHXH doanh nghiệp cịn cao, số doanh nghiệp cố tình trốn tránh việc tham gia BHXH… Tất vấn đề đòi hỏi BHXH huyện cần phải đưa nhiều biện pháp để khắc phục, đảm bảo tăng số lượng lẫn chất lượng thu quỹ BHXH địa bàn Những chế độ sách BHXH khơng yếu tố vật chất mà yếu tố tinh thần khích lệ, giúp ổn định sống người lao động, giúp cho người lao động an tâm làm việc phát huy hết lực mình, giảm gánh nặng thân gia đình xã hội già yếu 106 Một số giải pháp chủ yếu nhằm giải bất hợp lý hệ thống quản lý thu, tiến tới hồn thiện hệ thống quản lý thu BHXH góp phần nâng cao hiệu thu BHXH địa bàn huyện: - Thường xuyên bám sát sở, nắm bắt tình hình biến động tăng giảm lao động tiền lương, tiền công người lao động, hướng dẫn, vận động, đơn đốc, kiểm tra tình hình thực tham gia BHXH đơn vị sử dụng lao động người lao động - Thường xuyên báo cáo kịp thời cơng tác thực chế độ sách BHXH địa bàn, đồng thời tham mưu đề xuất biện pháp có tính khả thi cho cấp Uỷ, Chính quyền địa phương Ban lãnh đạo BHXH tỉnh biết, để kịp thời đạo sở thực tốt sách BHXH - Tăng cường phối hợp quan BHXH với quan chức năng, đoàn thể xã hội để nắm bắt tình hình lao động, việc làm, hoạt động sản xuất kinh doanh tổ chức kinh tế, thu nhập người lao động, để có biện pháp tối ưu để đẩy mạnh công tác tuyên truyền vận động cho đơn vị người lao động tham gia BHXH - Ứng dụng công nghệ thông tin việc quản lý thu chi trả chế độ Quản lý người tham gia BHXH thơng qua thẻ BHXH để nhanh chóng giải chế độ, sách cho người lao động Từ góp phần thực số mục tiêu cụ thể công tác thu BHXH địa bàn: - Tăng mức hưởng từ chế độ gần với nhu cầu thực tế người lao động - Tăng số lao động tham gia hưởng chế độ an sinh xã hội Giảm gánh nặng cho gia đình xã hội tương lai - Tạo điều kiện cho người lao động, quan tổ chức thực đầy đủ quyền nghĩa vụ mình, thực việc “Sống làm việc theo Hiến pháp pháp luật” 107 Các nhóm giải pháp đưa chưa đầy đủ, thực giải pháp góp phần tăng tổng số thu BHXH, tạo điều cho quan BHXH có điều kiện phục vụ tốt người lao động, góp phần ổn định đời sống, ổn định kinh tế – xã hội huyện Văn Lâm nói riêng nước nói chung Tóm lại, qua nghiên cứu đề tài giúp cho hiểu rõ chế độ, sách BHXH, quy trình tham gia BHXH, thu BHXH; từ có sở lý luận thực tiễn giải pháp tăng cường quản lý thu BHXH bắt buộc địa bàn huyện Văn Lâm để vận dụng việc thực nhiệm vụ tham gia BHXH cá nhân tổ chức cách tốt 5.2 Kiến nghị 5.2.1 Đối với Nhà nước Để sách BHXH thực góp phần thực mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội Việt Nam nói chung góp phần cụ thể hóa phát triển kinh tế - xã hội huyện Văn Lâm nói riêng Vì Nhà nước cần sớm bổ sung, điều chỉnh hoàn thiện số nội dung sau: - Hoàn thiện hệ thống văn quy phạm pháp luật BHXH đảm bảo tính thống nhất, đồng có hiệu lực thi hành Để làm việc trước tiên cần rà sốt lại tồn văn BHXH từ trước tới nay, xem xét hiệu thực văn để loại bỏ điều chỉnh đổi cho phù hợp với nhu cầu thực tế xã hội - Tiếp tục xây dựng sách để mở rộng đối tượng hình thức tham gia BHXH, tăng cường quản lý có hiệu đối tượng tham gia BHXH thời gian tới, đồng thời xây dựng hoàn thiện Luật BHXH Thất nghiệp BHXH Tự nguyện - Có sách đầu tư quỹ BHXH phù hợp: Lượng thu quỹ BHXH hàng năm tương đối lớn, dùng để chi trả cho khoản trợ cấp, rủi ro khoản hưu trí, rủi ro tương lai Vậy để đảm bảo cho việc chi trả 108 chế độ Nhà nước cần có sách đầu tư quỹ BHXH hợp lý, đem lại hiệu cao đảm bảo tính ổn định, phát triển quỹ - Tăng cường lãnh đạo Đảnh, kiểm tra thực chế độ BHXH quan quyền địa phương để phát xử lý kịp thời trường hợp vi phạm điểm không phù hợp với thực tế, góp phần giúp ngành BHXH hoạt động phát triển định hướng Nhà nước 5.1.2 Đối với quan BHXH tỉnh BHXH huyện - Hoàn thiện tổ chức máy, nâng cao lực đội ngũ cán làm công tác BHXH, đặc biệt hệ thống quản lý thu theo dõi hoạt động BHXH sở - Cần có chương trình quy hoạch đào tạo sử dụng cán cụ thể, hợp lý Hiện nay, số lượng cán làm cơng tác BHXH huyện Văn Lâm có trình độ thấp chiểm tỷ lệ cao, đa phần người cao tuổi hệ trước, họ chủ yếu làm việc theo kinh nghiệm, khả cập nhật thơng tin thay đổi kém; việc đổi xây dựng phát triển đỗi ngũ cán ngành BHXH vấn đề cấp thiết mang tính khách quan Gần BHXH tỉnh giải cho cán vừa làm vừa học chức để họ nâng cao trình độ nghiệp vụ quản lý Nhưng giải pháp trước mắt nên khó tránh khỏi tình trạng chắp vá số lượng chất lượng Do vậy, phải xây dựng định hướng đào tạo phát triển đội ngũ cán toàn ngành BHXH tỉnh Trú trọng đến công tác đào tạo đội ngũ cán trẻ, để thu hút nhân tài nhằm có nguồn nhân lực kế thừa Ngoài thường xuyên tổ chức buổi tập huấn cho toàn thể cán ngành BHXH - Khi tuyển dụng nên tuyển dụng người tài sinh viên tốt nghiệp hệ quy chuyên ngành BHXH, Tài chính, kế tốn, quản lý kinh tế, tin học - Tăng cường công tác tra, kiểm tra; nâng cao hiệu hoạt động tra, kiểm tra xử lý vi phạm Luật BHXH - Ứng dụng công nghệ tin học quản lý: Hiện nay, hầu hết 109 quan BHXH tỉnh có máy vi tính số lượng cán BHXH sử dụng thành thạo có ít; cán chưa biết khai thác hết hiệu mà máy tính đem lại công tác thu – chi quỹ BHXH; chưa trang bị phầm mềm chuyên ngành BHXH đồng tồn tỉnh Chính thời gian tới BHXH tỉnh nên có chủ trương kinh phí mua sắm đầy đủ máy tính, trang bị phầm mềm quản lý việc mở lớp đào tạo tin học cho tất cán toàn ngành BHXH kỹ sử dụng máy tính kỹ khai thác hiệu phần mềm chuyên ngành - Hoàn thiện quản lý thu quy trình thu BHXH địa bàn huyện - Mở rộng đối tượng, nguồn thu BHXH: Đây nhiệm vụ quan trọng đảm bảo cho người lao động tất thành phần kinh tế tham gia BHXH Khi tạo mạng lưới bảo vệ rộng khắp, đảm bảo cho người lao động không bị rơi vào cảnh khó khăn, xã hội có liên kết cộng đồng chia sẻ, giúp đỡ lẫn BHXH cần rà sốt, nghiên cứu vận dụng sách, văn ngành, nhà nước để áp dụng xác, kịp thời đảm bảo thu đúng, đủ Bên cạnh BHXH cấp cần tăng cường phối hợp với ban, ngành, đồn thể xã hội thực cơng tác tuyên truyền sách BHXH đặc biệt tăng cường phối hợp với quan thông tin đại chúng như: Đài truyền hình, truyền thanh, báo chí…; nội dung tuyên truyền cần ngắn gọn, dễ hiểu, gây ý người - Hoàn thiện nghiệp vụ quản lý thu tăng cường thu quỹ BHXH: Cần có chế độ ưu đãi cán làm công tác thu quản lý thu BHXH như: chế độ phụ cấp cơng tác phí, phương tiện lại… Có hình thức khen thưởng, động viên, khích lệ hợp lý, kịp thời với cán làm công tác tổ chức, đơn vị có thành tích tốt cơng tác thu nộp BHXH Còn đơn vị nộp chậm, nộp thiếu tiền BHXH nên xem xét tình hình cụ thể đơn vị để có hình thức xử lý phù hợp Nếu đơn vị thực gặp khó khăn đề nghị quan chức tạo điều kiện thuận lợi giúp 110 họ nhanh chóng khỏi tình trạng khó khăn Nếu đơn vị cố tình vi phạm BHXH có biện pháp xử phạt nghiêm khắc - Tổ chức thực việc chi trả chế độ cho người tham gia BHXH: Đảm bảo việc chi trả chế độ BHXH đúng, đầy đủ kịp thời; tinh giản thủ tục, tránh rườm rà, sách nhiễu làm ảnh hưởng tới quyền lợi người lao động 5.1.3 Đối với chủ sử dụng lao động người lao động - Cả chủ sử dụng lao động người lao động cần phải tăng cường tìm hiểu văn bản, sách liên quan tới BHXH để nâng cao hiểu biết trách nhiệm việc tham gia BHXH cho người lao động - Chủ sử dụng lao động cần phải chấp hành nghiêm chỉnh quy định Luật BHXH, Luật lao động; khơng cố tình né tránh, vi phạm việc lạm dụng quỹ BHXH gây thiệt hại cho quỹ BHXH, người lao động xã hội sau - Người lao động cần thực tốt quy định cụ thể Luật BHXH người lao động việc đóng bảo hiểm; tích cực lao động sản xuất, tìm hiểu, học hỏi nâng cao hiểu biết chế độ BHXH để bảo vệ quyền lợi cho 111 TÀI LIỆU THAM KHẢO Báo cáo kết thực nhiệm vụ năm 2010, 2011, 2.12 - BHXH huyện Văn Lâm Báo cáo kết thực nhiệm vụ năm 2010, 2011, 2012 – Phòng Lao động, Thương binh Xã hội huyện Văn Lâm (2010, 2011, 2012) Báo cáo tổng hợp doanh nghiệp có địa trụ sở địa bàn huyện Văn Lâm năm 2010, 2011, 2012 – Sở Kế hoạch Đầu tư tỉnh Hưng Yên (2010, 2011, 2012) Chỉ thị số 15/CT/TW ngày 26/5 tăng cường lãnh đạo thực chế độ bảo hiểm xã hội, Hà Nội - Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam (1997) Chiến lược an sinh xã hội thời kỳ 2011-2020 - Viện khoa học lao động xã hội (2010) Nguyễn Văn Định, 2008, Giáo trình Bảo hiểm, Nhà xuất trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội Phạm Văn Đặng, 2008, Giáo trình an sinh xã hội, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội -Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Kỷ yếu 15 năm thực sách BHXH, BHYT - BHXH Việt Nam (2010) Luật bảo hiểm xã hội văn hướng dẫn thi hành - Nhà xuất Tài chính, 2007 10 Một số Công ước Tổ chức lao động quốc tế - Bộ Lao động Thương binh Xã hội, 1993,1994 11 Nghị định số 135/2007/NĐ-CP ngày 16/8 quy định xử phạt vi phạm 112 hành lĩnh vực bảo hiểm xã hội - Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2007) 12 Nghị định số 152/2006/NĐ-CP ngày 22/12 hướng dẫn số điều Luật BHXH BHXH bắt buộc - Chính phủ (2006) 13 Nghị định số 86/2010/NĐ-CP ngày 13/8 quy định xử phạt vi phạm hành lĩnh vực bảo hiểm xã hội - Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2010) 14 Nghị định số 94/2008/NĐ-CP ngày 22/8 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn cấu tổ chức Bảo hiểm xã hội Việt Nam - Chính phủ, Chính phủ, 2008 15 Niên giám thống kê huyện Văn Lâm 2010, 2011, 2012 – Chi cục Thống kê huyện Văn Lâm ( 2010, 2011, 2012) 16 Quyết định số 1333/QĐ-BHXH sửa đổi, bổ sung Quyết định số 902/QĐBHXH việc ban hành Quy định quản lý thu BHXH, BHYT bắt buộc Bảo hiểm xã hội Việt Nam (2008) 17 Đỗ Văn Sinh, 2005, Hoàn thiện quản lý quỹ bảo hiểm xã hội Việt Nam, Luận án Tiến sĩ kinh tế, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh 113 Phụ lục PHIẾU KHẢO SÁT CHỦ DOANH NGHIỆP Văn Lâm, ngày… tháng… năm 2013 Để phục vụ cho đề tài nghiên cứu “ Giải pháp tăng cường quản lý thu BHXH bắt buộc BHXH huyện Văn Lâm tỉnh Hưng Yên”, nhằm mục đích tăng số lao động tham gia BHXH, tăng số lao động thụ hưởng chế độ sách BHXH, đảm bảo đời sống người lao động lúc hưu tạo điều kiện cho doanh nghiệp thực nghĩa vụ, nhận thấy quyền lợi tham gia trích nộp BHXH cho người lao động, thực thi qui định Luật Lao Động, Luật Bảo hiểm xã hội… quan BHXH có kế hoạch phương hướng hỗ trợ, giúp đỡ người lao động doanh nghiệp Chúng tiến hành khảo sát doanh nghiệp kinh doanh địa bàn huyện Văn Lâm Rất mong doanh nghiệp có ý kiến tham gia cho phiếu khảo sát Những thông tin doanh nghiệp cung cấp giữ kín dùng phục vụ tư vấn cho doanh nghiệp thực thi pháp luật theo quy định I THÔNG TIN CHUNG VỀ DOANH NGHIỆP 1/ Tên doanh nghiệp:…………………………………………………………… 2/ Ngày tháng năm thành lập:………………………………………………… 3/ Địa trụ sở:……………………………………………………………… 4/ Loại hình doanh nghiệp: □ Cơng ty TNHH □ Công ty hợp danh □ Hộ kinh doanh cá thể, tổ hợp tác 5/ Lĩnh vực hoạt động: □ Công ty cổ phần □ Doanh nghiệp tư nhân □ HTX hoạt động theo luật HTX □ Sản xuất □ Dịch vụ □ Thương mại □ Khác 6/ Quy mô lao động theo phương án thành lập: ……………………… người II TÌNH HÌNH LAO ĐỘNG, TIỀN LƯƠNG, BẢO HIỂM XÃ HỘI (BHXH), BẢO HIỂM Y TẾ (BHYT) TẠI THỜI ĐIỂM KHẢO SÁT A Tình hình sử dụng lao động: 1/ Tổng số lao động thời điểm khảo sát:…………… người 2/ Tổng số lao động ký kết hợp đồng lao động: … người Trong hợp đồng lao động có thời hạn từ tháng trở lên: 3/ Đăng ký sử dụng lao động 114 … người □ Đã đăng ký □ Chưa đăng ký 4/ Đăng ký thang bảng lương □ Đã đăng ký □ Chưa đăng ký B Tình hình thực chế độ BHXH, BHYT 1/ Thời điển bắt đầu tham gia BHXH, BHYT: ………………………… 2/ Số lao động tham gia BHXH, BHYT:…………… Người 3/ Doanh nghiệp tham gia BHXH, BHYT: □ Chưa tham gia □ Đã tham gia không tham gia 4/ Lý chưa tham gia ngưng tham gia □ Thủ tục tham gia BHXH khó khăn, rườm rà, khơng tham gia khơng ảnh hưởng đến doanh nghiệp □ Chính sách, chế độ BHXH cịn bất hợp lý □ Chế tài phạt BHXH chưa đủ mạnh, mức phạt thấp, phạt nộp chậm đóng thấp □ Giảm lợi nhuận doanh nghiệp □ Thái độ phục vụ nhân viên ngành BHXH tác động đến việc bạn tham gia BHXH hay không? □ Tỷ lệ đóng BHXH chủ doanh nghiệp (%) cao □ Chưa quan nhà nước tuyên truyền BHXH 5/ Bạn biết chế độ sau tham gia BHXH: □ Chế độ hưu trí □ Trợ cấp lần □ Trợ cấp ốm đau □ Trợ cấp thai sản □ Tai nạn lao động □ Bệnh nghề nghiệp □ Tử tuất □ Tất chế độ □ Khơng biết 6/ Bạn có tin chế độ, sách BHXH hỗ trợ bạn gặp khó khăn: □ Có □ Khơng 7/ Bạn thấy thái độ phục vụ nhân viên ngành Bảo hiểm xã hội nào: □ Ân cần □ Bình thường 8/ Thời gian giải chế độ nhanh hay chậm: □ Thiếu thiện cảm □ Nhanh □ Bình thường □ Chậm 9/ Đánh giá bạn chất lượng Bảo hiểm xã hội nay: □ Tốt □ Bình thường □ Kém □ Khơng rõ 10/ Theo bạn, tham gia BHXH tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh với doanh nghiệp kinh doanh ngành nghề ( Với chi phí nhau), giá sản phẩm cạnh tranh □ Có □ Không 115 11/ Bạn đánh chế độ, sách BHXH nay: □ Tốt □ Rất tốt 12/ Theo bạn, nên đóng BHXH theo: □ Trung bình □ Kém □ Tổng thu nhập □ Lương Doanh nghiệp □ Mức lương tối thiểu doanh nghiệp □ Tuỳ theo doanh nghiệp C YÊU CẦU ĐỐI VỚI CƠ QUAN CHỨC NĂNG: □ Giải chế độ có phát sinh □ Xây dựng quy chế làm việc, quy định pháp luật mức thụ hưởng từ chế độ hợp lý, lâu dài để doanh nghiệp không gặp khó khăn tham gia BHXH.( Hiện thay đổi thường xuyên) □ Định kỳ hàng tuần, tháng, quý đến doanh nghiệp để giải chế độ mà người lao động hưởng, doanh nghiệp không cần phải dành riêng người chăm lo việc này, giảm lượng cơng việc cho doanh nghiệp □ Có nhiều khen thưởng, sách ưu đãi Nhà nước doanh nghiệp tích cực tham gia BHXH □ BHXH nên hỗ trợ doanh nghiệp việc lập danh sách người lao động tham gia BHXH, đơn giản bảng biểu □ BHXH nên thiết lập phòng / tổ hỗ trợ doanh nghiệp, cung cấp thông tin kịp thời,… □ Ý kiến khác:……………………………………………… ………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… Xin trân trọng cảm ơn quý doanh nghiệp 116 Phụ lục PHIẾU PHỎNG VẤN CÁN BỘ CÔNG CHỨC VIÊN CHỨC QUẢN LÝ THU BHXH CỦA HUYỆN VĂN LÂM Văn Lâm, ngày… tháng… năm 2013 Họ tên người vấn:………….………………………… Giới tính: Nam [ ] Nữ [ ] Tuổi:……………………………… Đơn vị cơng tác:………………………………………………………… Chức vụ:………………………………………………………….……… Trình độ chun môn:Trên đại học [ ] Trung cấp [ ] Phổ thông trung học [ ] Đào tạo nghề [ ] Đại học [ ] Cao đẳng [ ] XIN ÔNG/BÀ VUI LỊNG TRAO ĐỔI VỚI CHÚNG TƠI MỘT SỐ THƠNG TIN SAU Ông/bà làm việc thời gian? Dưới tháng [ ] Từ tháng – năm [ ] Từ – năm [ ] Trên năm [ ] Từ 1- năm [ ] Mức lương bình quân hàng tháng ông/bà bao nhiêu? Dưới triệu đồng [ ] Từ – triệu đồng [ ] Từ – triệu đồng [ ] Trên triệu đồng [ ] Ông/bà tham gia khóa đào tạo chun mơn, nghiệp vụ BHXH chưa? Rồi [ ] Chưa [ ] Ơng/bà có thường xun cho đào tạo khơng? Có [ ] Khơng [ ] Ơng/bà có hỗ trợ kinh phí đào tạo hay khơng? Có [ ] Khơng [ ] Các lớp đào tạo đơn vị tổ chức? Cấp Trung ương [ ] Cấp tỉnh [ ] Cấp huyện [ ] Lợi ích mang lại cho ơng/bà từ việc tham gia khóa đào tạo gì? 117 Đánh giá ông/bà việc thực số hoạt động thu BHXH đơn vị tham gia BHXH nào? (đánh dấu x vào ô lựa chọn) Hoạt động Tốt Trung Khá bình Yếu Rà soát, lập danh sách đăng ký tham gia BHXH gửi quan BHXH quản lý Thu hộ 6% người lao động trích 16% quỹ lương đơn vị; nộp quan BHXH quản lý Lập bảng đối chiếu, rà soát điều chỉnh tăng - giảm BHXH; đối chiếu số tiền nộp BHXH đơn vị với quan BHXH quản lý Đánh giá ông/bà chất lượng hệ thống quản lý thu BHXH quan BHXH? (đánh dấu x vào ô lựa chọn) Nội dung Rất tốt Tốt Khá Trung bình Yếu Công tác lập kế hoạch thu Công tác tổ chức thực thu Công tác chuyển tiền thu Công tác kiểm tra, giám sát lập báo cáo thu 10 Theo ơng/bà làm để hồn thiện hệ thống quản lý thu BHXH địa bàn huyện Vân Lâm? …………………………………………………………………………………… 11 Theo ông/bà làm để quản lý tốt hệ thống thu BHXH? …………………………………………………………………………………… 12 Ý kiến đề xuất ông/bà với quan BHXH địa bàn? …………………………………………………………………………………….………… XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN ÔNG/BÀ! 118 Phụ lục PHIẾU PHỎNG VẤN NGƯỜI LAO ĐỘNG ĐANG LÀM VIỆC TẠI CÁC DOANH NGHIỆP Hưng Yên, ngày… tháng… năm 2013 Họ tên người vấn:………….……………………………… Giới tính: Nam [ ] Nữ [ ] Tuổi:……………………………… Đơn vị cơng tác:…………………………………………………………… Vị trí làm việc:…………………………………………………………… Trình độ chun mơn:Trên đại học [ ] Trung cấp [ ] Phổ thông trung học [ ] Đào tạo nghề [ ] Đại học [ ] Cao đẳng [ ] XIN ÔNG/BÀ VUI LỊNG TRAO ĐỔI VỚI CHÚNG TƠI MỘT SỐ THƠNG TIN SAU Ông/bà làm việc rồi? Dưới tháng [ ] Từ tháng – năm [ ] Từ – năm [ ] Trên năm [ ] Từ 1- năm [ ] Mức lương bình quân hàng tháng ông/bà bao nhiêu? Dưới triệu đồng [ ] Từ – triệu đồng [ ] Từ – triệu đồng [ ] Trên triệu đồng [ ] Ông/bà thường nhận lương vào khoảng thời gian tháng? Từ ngày – 10 [ ] Từ ngày 15 – 20 [ ] Từ ngày 25 – 30 [ ] Đơn vị ông/bà làm việc có chậm trả lương khơng? Có [ ] Khơng [ ] Nếu có, chậm khoảng thời gian? Ông/bà có hiểu biết gì BHXH, sách BHXH khơng? Có [ ] Khơng [ ] Nếu có, nêu rõ hiểu biết ơng/bà………………………… Ơng/bà tham gia BHXH chưa? Đã tham gia [ ] Chưa tham gia [ ] Thời gian tham gia BHXH ông/bà bao lâu? 119