LI M U Tớnh cp thit ca ti Mt nhng nột ni bt ca kinh t th gii v quan h kinh t quc t t sau chin tranh th gii th II tr li õy, c bit l khong mt thp k qua, l s phỏt trin mnh m ca xu th ton cu hoỏ, khu vc hoỏ v hi nhp kinh t quc t m mt c trng c bn l s gia tng ca thng mi quc t Trong xu th ú, y mnh thng mi quc t, tng cng xut khu hng húa l mt yờu cu cp thit quỏ trỡnh quỏ trỡnh ch ng hi nhp vo nn kinh t th gii Quỏ trỡnh hi nhp thng mi quc t ca Vit Nam cú thnh cụng hay khụng ph thuc ch yu vo nng lc sn xut xut khu ca cỏc doanh nghip, m ú hn 90% l cỏc doanh nghip nh v va (DNN&V) Phỏt trin khu vc doanh nghip nh v va Vit Nam c Chớnh ph v cỏc t chc ti tr nc ngoi xỏc nh l ng lc tng trng thiờn niờn k mi Phỏt trin DNN&V khụng nhng s gúp phn quan trng vo s phỏt trin kinh t, khuyn khớch xut khu m cũn to s n nh xó hi thụng qua to nhiu vic lm gii quyt lao ng v phỳc li xó hi mt nc m phn ln lao ng lm nụng nghip nh nc ta thỡ chớnh DNN&V l tỏc nhõn v ng lc thỳc y s chuyn i c cu kinh t theo hng cụng nghip hoỏ, hin i hoỏ hng v xut khu Thi gian qua, ng v Nh nc ta ó cú nhiu ch trng, chớnh sỏch bin phỏp i mi v phỏt trin kinh t xó hi Lut Doanh nghip ban hnh nm 2000 thỏo g khú khn v to iu kin d dng cho thnh lp doanh nghip, s lng doanh nghip ó khụng ngng tng lờn Nm 2001, Chớnh ph ban hnh Ngh nh 90/2001/N-CP v Tr giỳp phỏt trin doanh nghip nh v va (Nghi nh 90) ng thi thnh lp Hi ng khuyn khớch phỏt trin DNN&V v Cc Phỏt trin DNN&V lm c quan u mi thc hin cỏc chng trỡnh h tr DNN&V Nh nhng chớnh sỏch ch trng ỳng n ca ng, DNN&V Vit Nam ó bc u c hot ng mt mụi trng khỏ thun li v cng t c nhng kt qu nht nh Tuy nhiờn, nhng kt qu ú cha tng xng vi v trớ v vai trũ ca DNN&V Phn ln cỏc DNN&V va mi i cũn non tr, hn ch v nhiu mt khụng ch l nng lc ti chớnh m cũn nng lc cụng ngh, ngun nhõn lc, tờn tui thng hiu v kh nng tip cn th trng nhỡn chung cng rt yu kộm Nhn thc c iu ú, ngi vit chn ti: Mt S Bin Phỏp Ti Chớnh Khuyn Khớch Xut Khu Hng Húa Ca Cỏc Doanh Nghip Nh V Va lm ti Khoỏ lun tt nghip ca mỡnh vi hy vng cựng cỏc cụng trỡnh nghiờn cu chung gúp phn xõy dng cỏc gii phỏp ti chớnh h tr hiu qu hot ng xut khu ca cỏc DNN&V Mc tiờu nghiờn cu ca ti: Bựi Xuõn Thng Anh K38 KTNT Trờn c s nghiờn cu c im lý lun cng nh thc tin hot ng sn xut kinh doanh xut khu ca cỏc DNN&V, t ú xõy dng, kin ngh nhng gii phỏp ti chớnh phự hp nhm khuyn khớch, h tr xut khu cho khu vc DNN&V, thc hin mc tiờu Ngh nh 90 núi riờng v chin lc phỏt trin kinh t xó hi chung ca t nc i tng v phm vi nghiờn cu ca khoỏ lun i tng nghiờn cu ca khoỏ lun l cỏc DNN&V c nh ngha theo Ngh nh 90 N-CP mi quan h vi cỏc gii phỏp ti chớnh h tr hot ng xut khu ca cỏc doanh nghip ny nh: Thu, t giỏ, tớn dng v u t Phng phỏp nghiờn cu t c cỏc mc tiờu ó t v lm rừ ni dung ca khoỏ lun, tỏc gi ó s dng cỏc phng phỏp tng hp, phõn tớch nh tớnh, phõn tớch nh lng, cỏc phng phỏp so sỏnh suy lun logic quỏ trỡnh thc hin khoỏ lun úng gúp ca khoỏ lun Nghiờn cu lý lun v thc tin h tr xut khu cho cỏc DNN&V bng cỏc gii phỏp ti chớnh cú ý ngha thit thc khụng ch vic nh hng cỏc chớnh sỏch h tr ca Chớnh ph m cũn l c s cỏc Nh ti tr, cỏc c quan B ngnh liờn quan hiu v thc hin theo hng ngy cng to iu kin thun li hn cho phỏt trin DNN&V, m bo cho cỏc doanh nghip ny ch ng v hi nhp thnh cụng vo nn kinh t khu vc v th gii B cc ca khoỏ lun Ngoi Li m u v kt lun, khoỏ lun c chia thnh chng: Chng I: Lý lun chung v thỳc y xut khu hng húa ca DNN&V bng cỏc bin phỏp ti chớnh Chng II: Thc tin ỏp dng cỏc bin phỏp ti chớnh h tr xut khu cho DNN&V Chng III: nh hng v mt s kin ngh gúp phn hon thin hot ng h tr xut khu cho DNN&V bng bin phỏp ti chớnh Bựi Xuõn Thng Anh K38 KTNT MC LC Danh mc cỏc bng biu Danh mc cỏc ch vit tt Li m u CHNG I L LUN CHUNG V THC Y XUT KHU CHO CC DNN&V BNG BIN PHP TI CHNH I Khỏi quỏt v DNN&V .4 Khỏi nim v tiờu xỏc nh DNN&V 1.1 Tỡnh hỡnh phỏt trin v tiờu thc xỏc nh DNN&V mt s nc v khu vc trờn th gii 1.2 Khỏi nim v tiờu thc xỏc nh DNN&V Vit Nam Vai trũ ca cỏc DNN&V nn kinh t quc dõn 2.1 DNN&V úng gúp mt phn ỏng k vo GDP v tng trng kinh t 2.2 Gúp phn quan trng vo vic gii quyt vic lm v tng thu nhp cho ngi lao ng, to s n nh xó hi 10 2.3 Tn dng mi ngun vn, phỏt huy sc mnh tng hp ton xó hi 12 2.4 To lp s phỏt trin cõn i, tng bc chuyn dch v hon thin c cu, tng tớnh nng ng v kh nng cnh tranh ca nn kinh t .13 2.5 Cỏc DNN&V l ni gieo mm cỏc ti nng kinh doanh .13 2.6 DNN&V gi vai trũ quan trng hot ng xut khu 15 II Mt s bin phỏp ti chớnh thỳc y xut khu hng hoỏ ca DNN&V phự hp vi quy nh ca WTO .18 Bin phỏp thu h tr xut khu .8 1.1 Thu xut nhp khu 19 1.2 Thu giỏ tr gia tng .20 1.3 Thu tiờu th c bit 21 Bựi Xuõn Thng Anh K38 KTNT 1.4 Thu thu nhp doanh nghip .21 1.5 Cỏc loi thu khỏc .21 Bin phỏp h tr sn xut hng xut khu cho DNN&V .23 2.1 Cỏc bin phỏp u t 23 2.1.1 Qu u t mo him 24 2.1.2 Qu h tr phỏt trin 24 2.2 Cỏc bin phỏp ti chớnh tớn dng 26 2.2.1 Tớn dng ngõn hng 26 2.2.2 Cho thuờ ti chớnh .27 2.2.3 Bo lónh tớn dng 28 Bin phỏp s dng chớnh sỏch t giỏ h tr xut khu cho DNN&V 29 III Vai trũ ca cỏc bin phỏp ti chớnh h tr xut khu .30 Kớch thớch thỳc y cỏc tng lp dõn c b u t trc tip thnh lp doanh nghip mi tham gia xut khu hoc m rng quy mụ sn xut xut khu ca cỏc DNN&V hin cú 31 Gúp phn tng kh nng tớch lu v huy ng t bờn ngoi, giỳp doanh nghip tng nng lc ti chớnh phỏt trin sn xut kinh doanh, m rng th trng xut khu 32 Gúp phn quan trng hng dn v iu tit hot ng xut khu ca cỏc DNN&V, hng cỏc hot ng ú vo ngnh ngh v khu vc khuyn khớch xut khu theo nh hng ca Nh nc 33 Tng hiu qu hot ng kinh doanh xut khu v nng lc cnh tranh ca cỏc DNN&V trờn th trng nc v nc ngoi .34 CHNG II THC TIN P DNG CC BIN PHP TI CHNH H TR XUT KHU CHO DNN&V VIT NAM 36 I Thc trng hot ng xut khu ca DNN&V Vit Nam giai on 19982003 .36 ỏnh giỏ chung v c cu, nng lc sn xut kinh doanh ca DNN&V 36 1.1 Nng lc .37 1.2 Trỡnh cụng ngh .38 Bựi Xuõn Thng Anh K38 KTNT 1.3 Cht lng sn phm 39 1.4 Tc phỏt trin sn xut 40 1.5 Hiu qu hot ng sn xut kinh doanh .40 Tỡnh hỡnh hot ng xut khu ca cỏc DNN&V 41 2.1 Kim ngch xut khu 42 2.2 C cu mt hng xut khu 43 2.3 Th trng xut khu ch yu 44 II Thc tin ỏp dng cỏc bin phỏp ti chớnh h tr xut khu cho cỏc DNN&V Vit Nam 46 H tr xut khu thụng qua bin phỏp thu 46 Cỏc bin phỏp h tr cho hot ng xut khu .50 2.1 Cỏc bin phỏp v u t 50 2.1.1 Qu u t mo him 50 2.1.2 Qu h tr phỏt trin 52 2.2 Cỏc bin phỏp ti chớnh tớn dng 57 2.2.1 Tớn dng ngõn hng 57 2.2.2 Cho thuờ ti chớnh 60 2.2.3 Bo lónh tớn dng .64 Thc trng hot ng h tr xut khu cho DNN&V thụng qua chớnh sỏch t giỏ hi oỏi .66 CHNG III MT S KIN NGH NHM HON THIN HOT NG H TR XUT KHU CHO DNN&V BNG CC BIN PHP TI CHNH 69 I nh hng phỏt trin DNN&V Vit Nam giai on 2001 - 2010 v kinh nghim h tr xut khu cho cỏc DNN&V mt s nc .69 nh hng phỏt trin DNN&V giai on 2001 - 2010 69 1.1 H tr phỏt trin DNN&V l mt nhim v quan trng chin lc phỏt trin kinh t xó hi 69 1.2 DNN&V cn c u tiờn phỏt trin trờn c s th trng mt s ngnh cú la chn .70 Bựi Xuõn Thng Anh K38 KTNT 1.3 u tiờn phỏt trin DNN&V nụng thụn c nụng nghip v dch v, coi DNN&V l mt b phn quan chin lc cụng nghip hoỏhin i hoỏ nụng nghip v nụng thụn 70 1.4 Khuyn khớch phỏt trin DNN&V mt s ngnh, a bn nht nh m doanh nghip ln khụng cú li th tham gia 71 1.5 Phỏt trin DNN&V mi liờn kt cht ch vi cỏc doanh nghip ln .72 1.6 Tin ti thnh lp KCN trung dnh riờng cho khu vc DNN&V .72 Kinh nghim ca mt s nc (M, Nht Bn, CHLB c, Hn Quc, Malaysia, ) vic s dng cỏc bin phỏp ti chớnh h tr xut khu cho cỏc DNN&V 72 2.1 Min gim thu thỳc y u t 73 2.2 Cho phộp khu hao nhanh ti sn c nh 74 2.3 p dng cỏc chớnh sỏch tớn dng u ói 74 2.4 Thc hin cỏc bin phỏp bo m v bo lónh tớn dng .76 II Mt s kin ngh gúp phn nõng cao hiu qu h tr xut khu cho DNN&V bng bin phỏp ti chớnh 78 iu kin thc hin hiu qu cỏc bin phỏp ti chớnh h tr xut khu cho cỏc DNN&V 78 1.1 Duy trỡ n nh kinh t xó hi 78 1.2 Kt hp ng b cỏc gii phỏp ti chớnh vi cụng c qun lý v mụ 78 1.3 Hon thin c ch v t chc qun lý Nh nc, i din ca DNN&V 79 1.4 Cỏc iu kin khỏc .80 Mt s kin ngh gúp phn nõng cao hiu qu h tr xut khu cho cỏc DNN&V .81 2.1 i mi v hon thin h thng thu Vit Nam .81 2.2 Gii phỏp to ỏp ng nhu cu ngy cng cao cho hot ng sn xut, xut khu ca DNN&V .85 2.2.1 H tr qua hỡnh thc tớn dng .85 2.2.2 Gii phỏp u t 87 Bựi Xuõn Thng Anh K38 KTNT 2.3 Cỏc gii phỏp v t giỏ v chớnh sỏch t giỏ h tr xut khu cho DNN&V .90 Kt lun 94 Danh mc ti liu tham kho .96 Ph lc Bựi Xuõn Thng Anh K38 KTNT CHNG I Lí LUN CHUNG V THC Y XUT KHU HNG HO CA DOANH NGHIP NH V VA (DNN&V) BNG CC BIN PHP TI CHNH I KHI QUT V DOANH NGHIP NH V VA (DNN&V) Khỏi nim v tiờu xỏc nh doanh nghip nh v va 1.1 Tỡnh hỡnh phỏt trin v tiờu xỏc nh doanh nghip nh v va (DNN&V) mt s nc trờn th gii Doanh nghip nh v va (DNN&V) cú mt rt nhiu nn kinh t trờn th gii, nhng li khụng cú mt im chung thng nht gia cỏc quc gia v khỏi nim cng nh tiờu thc xỏc nh DNN&V iu ny th hin s khỏc v hon cnh lch s, iu kin chớnh tr, kinh t xó hi gia cỏc quc gia, ng thi th hin s khỏc cỏc chớnh sỏch u ói, to iu kin thun li cho s phỏt trin ca cỏc DNN&V Tuy nhiờn, vic xỏc nh th no l mt DNN&V li cú ý ngha rt quan trng xỏc nh ỳng i tng h tr Nu xỏc nh rng thỡ cỏc chớnh sỏch u ói li khụng sc bao quỏt, tỏc dng h tr theo ú gim i rt nhiu Ngc li, nu xỏc nh hp khỏi nim DNN&V thỡ hiu qu ca s h tr li ớt cú tỏc dng n nn kinh t Qua thc tin nhiu nc, ú cú mt s nc cú iu kin kinh t v trỡnh phỏt trin tng t Vit Nam, cú th thy rng cỏc nc ny s dng hai nhúm tiờu thc ph bin l tiờu nh tớnh v tiờu nh lng xỏc inh DNN&V Tiờu nh tớnh da trờn c trng c bn ca cỏc DNN&V nh chuyờn mụn hoỏ thp, s u mi qun lý ớt, mc phc ca qun lý thp Cỏc tiờu ny cú u th l phn ỏnh ỳng bn cht ca nhng thng khú xỏc nh trờn thc t Do ú, nhúm tiờu thc ny thng ch c dựng lm c s tham kho, kim chng m ớt c s dng lm c s xỏc nh quy mụ doanh nghip Tiờu nh lng cú th bao gm cỏc tiờu nh: s lao ng, tng giỏ tr ti sn (hay tng vn), doanh thu hoc li nhun Trong ú v s lao ng c ỏp dng nhiu nht, lm tiờu xỏc nh DNN&V Di õy l cỏch xỏc nh DNN&V mt s khu vc v quc gia trờn th gii (Ph lc 1.1) Bựi Xuõn Thng Anh K38 KTNT a Khu vc EU Liờn minh chõu u l khu vc phỏt trin rt mnh cỏc DNN&V (80% s doanh nghip EU cú s lng di 100 ngi) Tiờu xỏc nh DNN&V EU cn c vo yu t chớnh l: s lao ng c s dng thng xuyờn, doanh s bỏn hng nm v u t cho sn xut Bng 1: PHN LOI DNN&V CA KHU VC EU Tiờu thc phõn loi Doanh nghip nh S lao ng ti a Doanh nghip va 50 250 Doanh thu/ nm ti a triu EURO 40 triu EURO Tng kt ti sn/nm ti a triu EURO 27 triu EURO Ngun: DNN&V definition, www.modcontractsuk.com S phõn nh nh vy cha xỏc ỏng vỡ khụng phõn bit cỏc doanh nghip gia cỏc ngnh cú mt thc t l c im kinh t gia cỏc ngnh nhiu quyt nh qui mụ doanh nghip b Khu vc ASEAN Ti cỏc nc ASEAN, khỏi nim v DNN&V cũn cú s khỏc Song nhỡn chung cỏc nc Singapore, Malaixia, Inụnờxia, Thỏi lan, Philippin u da vo tiờu c bn phõn nh mt doanh nghip thuc quy mụ va, nh hay ln, ú l: s lng lao ng c s dng v tng u t Singapore quan nim DNN&V l nhng doanh nghip cú s lng lao ng di 100 ngi v u t di 1,2 triu ụ la Singapore Vi Malaixia, DNN&V l nhng doanh nghip cú s lao ng di 200 ngi v u t di 2,5 triu riggit Cũn vi Inụnờxia, Thỏi Lan v Philippin thỡ cú s phõn loi chi tit hn thnh doanh nghip va, doanh nghip nh v doanh nghip siờu nh (micro-enterprise) ú doanh nghip siờu nh thng l nhng h kinh doanh gia ỡnh Nh vy, quan nim th no l mt DNN&V mt s nc ASEAN cũn cú s khỏc nhau, ng thi s phõn nh ny ch mang ý ngha tng i v ch yu cn c vo quy mụ v v lao ng Do ú cỏch xỏc nh DNN&V cng mc phi mt s nhc im nh cỏch phõn loi mt s nc khu vc EU, tc l cha xột n yu t c im kinh t ngnh c M Bựi Xuõn Thng Anh K38 KTNT Ti M, ni m nhc ti, ngi ta ngh n nhng on kinh t hựng mnh thỡ vai trũ ca cỏc DNN&V cng rt c cao Vic phõn loi cỏc DNN&V cng ó tớnh n s khỏc bit gia cỏc ngnh Bờn cnh nhng tiờu nh lng nh: Li nhun vi mc tng trng hng nm di 150.000 USD tt c cỏc lnh vc sn xut, dch v v thng mi hay cỏc tiờu chun v lao ng, DNN&V cũn c phõn loi theo tng ngnh riờng bit nh sau: - Trong lnh vc sn xut cụng nghip: T chc cú t 250 lao ng tr xung c coi l doanh nghip nh - Trong ngnh cụng nghip, dch v v thng mi bỏn l: doanh nghip cú di 100 lao ng thỡ c coi l nh; t 100-1.000 lao ng c coi l va v t 1.000 lao ng tr lờn c coi l ln v rt ln Lut DNN&V ca M cũn cú thờm mt s tiờu chun nh tớnh nh: DNN&V l mt xớ nghip c lp, khụng vo a v chi phi ngnh ca mỡnh liờn quan Theo khỏi nim ca M, cỏc DNN&V khụng phi l cụng ty hoc xớ nghip v tinh ca nhng cụng ty ln iu ny khỏc hn vi cỏc DNN&V Nht, cỏc cụng ty hoc xớ nghip v tinh thuc cụng ty ln c hng nhng c quyn nh cỏc DNN&V Qua õy, chỳng ta cú th a nhn nh rng khỏi nim v DNN&V ch cú th hiu mt cỏch tng i, bi quan nim v cỏc DNN&V cỏc quc gia v cỏc khu vc trờn th gii l khụng hon ton ng nht nh hng ca cỏc nhõn t khụng h ging gia cỏc khu vc v quc gia, ú l trỡnh phỏt trin kinh t xó hi, kh nng h tr (v vt cht) ca Chớnh ph tng thi kỡ, tớnh cht ngh nghip, c cu vựng lónh th, Hn na, cựng mt nc, cỏc tiờu ny cng khụng phi l c nh Tiờu xỏc nh mt doanh nghip iu kin nhn h tr ca mt t chc no ú khụng phi bao gi cng trựng hp vi tiờu ca t chc khỏc hoc trựng hp vi tiờu xỏc nh chung ca Nh nc Xem xột cỏc tiờu xỏc nh DNN&V cỏc nc, chỳng ta cú iu kin thun li tham kho nghiờn cu a nhng tiờu xỏc nh DNN&V phự hp nht vi bi cnh c th ca Vit Nam 1.2 Khỏi nim v tiờu xỏc nh doanh nghip nh v va Vit Nam Cho n trc nm 1998, cha cú mt bn phỏp lý no quy nh khỏi nim v DNN&V Quan nim v DNN&V Vit nam vỡ vy rt khỏc Trờn thc t, ch ng cụng vic ca mỡnh, mt s c quan Nh nc, cỏc t chc h tr DNN&V ca Vit Nam ó a tiờu xỏc nh ca riờng mỡnh Nhỡn chung, cỏch la chn tiờu cng nh quy mụ ca tng tiờu cỏc c quan, t chc ny a khụng sai lch nhiu so vi tiờu chun ph bin chung Bựi Xuõn Thng Anh K38 KTNT 10 Một số biện pháp tài nhằm thúc đẩy xuất hàng hoá DNN&V tớn dng cho cỏc DNN&V vay Tuy nhiờn, v ti sn ca cỏc DNN&V khụng ln nờn mc m bo an ton cho cỏc khon vay l khụng cao, vy, mt gii phỏp c xem l hp lý v hiu qu hn l khuyn khớch cỏc ngõn hng thng mi cựng gúp vo cỏc DNN&V cựng hp tỏc kinh doanh Khi ú, cỏc ngõn hng s phỏt huy mt cỏch tt nht vai trũ t cho doanh nghip, ng thi theo dừi giỏm sỏt vic s dng ca cỏc doanh nghip Cỏc DNN&V c ngõn hng thng mi gúp cng s gp thun li l d dng c ngõn hng cho vay thiu hoc ngõn hng bo lónh cho vay ca t chc tớn dng khỏc khuyn khớch cỏc ngõn hng gúp vo cỏc DNN&V, nh nc cn cú cỏc c ch nh cho phộp cỏc ngõn hng s dng thu nhp trc thu gúp vo cỏc DNN&V, gim thu thu nhp t khon gúp ú Th nm, cỏc bin phỏp ti chớnh c ỏp dng cn m bo cỏc DNN&V khu vc t nhõn c i x bỡnh ng nh cỏc loi hỡnh doanh nghip khỏc vay ngõn hng Trong quỏ trỡnh a v thc hin cỏc quy nh m bo s an ton ca ng vn, khụng nờn ng nht rng buc cht ch vic chp hnh ỳng quy nh, nguyờn tc vi thỏi ca quyn gõy phin toỏi i vi khỏch hng giỳp cỏc DNN&V khc phc khú khn v sn xut, xut khu, ng thi m bo an ton cho ngõn hng, thỡ cỏc ngõn hng cn nm bt c thụng tin ca khỏch hng t nhiu kờnh khỏc Qua ú, cú th t cho cỏc DNN&V cỏch thc xõy dng v thc hin cỏc k hoch kinh doanh, xut khu kh thi, qun lý tt ng vn, to uy tớn ln i vi khỏch hng nc ngoi, m bo trỏnh c nhng ri ro cú th ny sinh hot ng xut khu Lỳc ú, ngõn hng mi thc s tr thnh ngi bn ng hnh cựng chia s khú khn, ri ro kinh doanh xut khu ca DNN&V, trỏnh tỡnh trng ngõn hng khụng gii ngõn c vn, cỏc DNN&V li thiu u t sn xut, y mnh xut khu nh thi gian qua 2.2.2 Gii phỏp u t 2.2.2.1 Xõy dng v thc hin cỏc chớnh sỏch khuyn khớch hot ng xut khu ca cỏc Qu u t mo him khu vc ụng Nam núi chung v Vit Nam núi riờng, mo him l mt hin tng kinh t cũn khỏ mi m, nhng nhỡn chung ó t c nhng thnh tu ỏng k vic khuyn khớch khu vc t nhõn phỏt trin Tuy nhiờn, qu mo him thc s tr thnh cụng c hu ớch quỏ trỡnh huy ng u t cho cỏc DNN&V, thi gian ti Chớnh ph cn thit lp mt khung kh lut phỏp, th ch n nh cho hot ng ca cỏc t chc ti chớnh phi Bùi Xuân Thắng Anh K38 KTNT Một số biện pháp tài nhằm thúc đẩy xuất hàng hoá DNN&V ngõn hng nc v quc t, xõy dng, hon thin v nõng cao hiu qu ca th trng chng khoỏn Mt th trng chng khoỏn phỏt trin y v mt h thng ton din cỏc quy nh v phỏt hnh c phiu cụng chỳng s to c hi cho cỏc DNN&V ca Vit Nam huy ng c phn di hn thụng qua phỏt hnh c phiu ln u cụng chỳng (IPO) v niờm yt trờn th trng chng khoỏn iu ny s giỳp cỏc cụng ty kh nng tip cn ngun di hn cho u t hn l ngun sn cú thụng qua tớn dng ngõn hng thụng thng (vn cú xu hng ch yu l ngn hn, ú phự hp hn vi cỏc nhu cu lu ng), v giỳp h trỡ cõn bng n v c phn Bờn cnh ú, vic hỡnh thnh v phỏt trin sn giao dch riờng cho DNN&V s l cụng c hiu qu giỳp cỏc cỏ nhõn v t chc u t c phiu v ngoi nc u t vo cỏc DNN&V ln Vit Nam Vic thỳc y cỏc loi hỡnh c phn tr thnh phng thc huy ng di hn cho DNN&V ln s giỳp gii phúng tớn dng ngõn hng cho cỏc DNN&V nh hn Trong tng lai gn, U ban Chng khoỏn Nh nc cn sa i Ngh nh 48 v th trng chng khoỏn ban hnh nm 1998, nm trc Trung tõm giao dch chng khoỏn i Sa i ny bao gm quy nh rừ rng v phỏt hnh c phiu cụng chỳng ca cỏc Vit Nam 29, i vi c nhng cụng ty niờm yt ti Trung tõm giao dch chng khoỏn chớnh thc v nhng cụng ty cú c phiu giao dch trờn th trng OTC phi chớnh thc Ngh nh sa i s gúp phn lm gim tớnh hp dn ca phỏt hnh c phiu thụng qua th trng phi chớnh thc OTC so vi phỏt hnh c phiu ti Trung tõm giao dch chng khoỏn Ngh nh sa i cng s cho phộp tt c doanh nghip cú nhu cu v ỏp ng cỏc tiờu chun cú th t tham gia niờm yt ti Trung tõm giao dch chng khoỏn m khụng cn bt k s phờ chun khụng chớnh thc no ca U Ban chng khoỏn nh nc v cỏc c quan khỏc ca Chớnh ph Tng t nh vy, Ngõn hng nh nc nờn cho phộp cỏc ngõn hng c phn kh nng tham gia niờm yt c phiu ti Trung tõm giao dch chng khoỏn nu mun iu ny s giỳp cỏc ngõn hng c phn huy ng nhiu hn c phn h tr nhu cu cho vay ngy cng tng ca cỏc DNN&V U ban chng khoỏn nh nc cng cn cho phộp cỏc DNN&V cú quy mụ ln Vit Nam phỏt hnh chng khoỏn trờn th trng nc ngoi nu cú iu kin v U ban cn ban hnh cỏc hng dn rừ rng v quy trỡnh niờm yt ti th trng chng khoỏn nc ngoi iu ny s cho phộp cỏc cụng ty ln ca Vit Nam tip cn ngun ỏng k trờn th trng hin i v ú gii phúng ngun nc cho DNN&V, nhng doanh nghip phi ph thuc nhiu vo cỏc ngun ti chớnh nc 29 () - Bao gm mt nh ngha rừ rng v th no l phỏt hnh c phiu cụng chỳng Bùi Xuân Thắng Anh K38 KTNT Một số biện pháp tài nhằm thúc đẩy xuất hàng hoá DNN&V Cựng vi cỏc gii phỏp hon thin hot ng ca th trng chng khoỏn nhm to iu kin thun li cho hot ng ca cỏc Qu u t mo him, mt mụi trng u t c ci thin v minh bch hn cng s giỳp Vit Nam tr thnh mt nc hp dn i vi dũng u t c phn t nc ngoi v nc Nhng dũng u t ny s l mt yu t ngy cng quan trng i vi quỏ trỡnh phỏt trin khu vc DNN&V Vit Nam di hn, c bit vic h tr DNN&V tng trng v hot ng hiu qu cú th cnh tranh c trờn th trng quc t v th trng ni a ớt c bo h hn Nhm ci thin mụi trng u t theo hng lnh mnh hn, ngn hn, B K hoch v u t nờn xem xột v sa li ch u ói ti chớnh cho doanh nghip v nh u t Vit Nam, hng ti: (i) xoỏ b (hoc ớt nht l phi iu chnh) mi ch u ói ti chớnh ỏp dng cho cỏc doanh nghip cú u t nc ngoi m doanh nghip DNN&V nc khụng c hng cỏc lnh vc ch to nh hng xut khu; (ii) thay th h thng khuyn khớch ti chớnh rc ri v mõu thun hin ti bng mt h thng n gin hn, ỏp dng chung cho c hai loi hỡnh doanh nghip 30; v (iii) sa i ch u ói hin ti cho doanh nghip mi thnh lp theo Lut Doanh nghip, xoỏ b nhng khim khuyt ny sinh31 2.2.2.2 Hon thin hot ng tớn dng u t v tớn dng h tr xut khu ca Qu h tr phỏt trin i) Khn trng xõy dng chin lc huy ng ỏp ng nhu cu ngy cng cao cho xut khu ca cỏc DNN&V Theo quy nh ca Chớnh ph, Qu HTPT c phộp tin hnh huy ng t cỏc a phng, cỏc c quan nh bo him xó hi Vit Nam, Cụng ty tit kim bu in, hoc t cỏc ngun khỏc nh trỏi phiu Chớnh ph Trong thi gian qua, Qu HTPT ó ỏp ng y , kp thi nhu cu vay ca cỏc doanh nghip, cỏc hp ng xut khu, v hon tr ỳng, y cỏc khon n n hn Tuy nhiờn, thi gian ti, vic huy ng ca Qu s gp rt nhiu khú khn, nht l bi cnh Nh nc v cỏc Tnh, Thnh ph phỏt hnh nhiu loi trỏi phiu vi lói sut hp dn hn lói sut trỏi phiu Chớnh ph m Qu ang thc hin cú ngun lc thc hin nhim v ti tr tớn dng xut khu trung v di hn nh cho vay u t trung v di hn, h tr lói sut sau u t, bo lónh tớn dng u t, h tr tớn dng xut khu ngn hn nh cho vay ngn hn, () - iu ny nờn theo mt phõn tớch trc õy v cỏc u ói ti chớnh hin ti, v mt ỏnh giỏ chi tit v cỏc nh hng thun li cú th tớnh toỏn c (nu cú) 31 () - Vớ d, cỏc doanh nghip ang tn ti mun lp nhng phỏp nhõn kinh doanh mi hn l tỏi u t vo cỏc phỏp nhõn hin ti, tn dng c cỏc u ói dnh riờng cho cỏc cụng ty mi 30 Bùi Xuân Thắng Anh K38 KTNT Một số biện pháp tài nhằm thúc đẩy xuất hàng hoá DNN&V bo lónh thc hin hp ng cho cỏc doanh nghip, c bit l cỏc DNN&V, Qu cn tin hnh cỏc bin phỏp huy ng Trong thi gian ti, Qu HTPT cn a dng hoỏ cỏc hỡnh thc huy ng nh m rng phỏt hnh trỏi phiu Chớnh ph vi lói sut hp dn hn, tng cng huy ng t nhiu kờnh khỏc Bờn cnh vic m rng cỏc kờnh huy ng vn, thỡ lói sut huy ng cng cn linh hot hn, va m bo hi ho quyn li ca cỏc bờn, kh nng ca Ngõn sỏch nh nc, va khai thỏc ti a mi ngun lc cho phỏt trin t nc ng thi m bo an ton cho hot ng ca Qu Hn na, Chớnh ph cng cn cho phộp Qu HTPT c huy ng ngn hn thc hin nhim v h tr xut khu ngn hn c bit bi cnh nhu cu xut khu ngn hn ca cỏc DNN&V hin l rt ln ii) Nõng cao cht lng hot ng tớn dng h tr xut khu ngn hn ca Qu Nm 2003, Qu HTPT ó tin hnh nhiu gii phỏp ỏp ng nhu cu vay xut khu ngn hn trờn a bn Tuy nhiờn, hot ng h tr tớn dng xut khu ngn hn ti Qu HTPT cũn nhng tn ti cn khc phc Hin Qu HTPT cha cú h thng thụng tin v giỏ c, uy tớn ca cỏc n v vay vn, ca nh nhp khu, thụng tin phũng nga ri ro, ú cha cú kh nng ỏnh giỏ y ri ro tim n i vi cỏc khon vay Mt s chi nhỏnh ca Qu cha tớch cc thc hin nhim v h tr xut khu cho cỏc doanh nghip a phng, cha ỏp ng ht nhu cu vay xut khu ca cỏc DNN&V Bờn cnh dú, vic ban hnh cỏc mt hng thuc i tng c h tr tớn dng xut khu hng nm cha cú tớnh n nh thi gian di ú cha thc s to iu kin thun li cho cỏc doanh nghip, ú cú cỏc DNN&V tham gia xut khu khc phc nhng hn ch trờn, tng bc m rng v nõng cao c v s lng v cht lng tớn dng h tr xut khu, Qu HTPT cn b sung cỏc hỡnh thc tớn dng h tr xut khu nh cho vay hp ng bao tiờu nụng sn, bo lónh d thu, bo lónh thc hin hp ng Qu cng cn khn trng phi hp vi B Thng mi xỏc nh danh mc cỏc mt hng thuc i tng vay ngn hn h tr xut khu thi gian ti, danh mc ny cn cú tớnh n nh thi gian di (ớt nht l nm) nhm to tõm lý n nh, tin tng cho cỏc doanh nghip xut khu, c bit l cỏc DNN&V vi kinh nghim ớt i v nng lc xut khu cũn nhiu hn ch Bờn cnh ú, nghip v h tr tớn dng xut khu t hiu qu hn, Qu nờn tng bc trin khai nghip v toỏn nc v quc t ti Qu, thnh lp trung tõm thụng tin phũng nga ri ro, giỳp cỏc DNN&V c h tr tớn dng xut khu d dng hn vic giỏm sỏt tỡnh hỡnh m, thay i L/C, toỏn tin hng ca nh nhp khu i vi cht lng cụng tỏc thm nh cỏc khon vay cng cn c nõng cao nhm ỏnh giỏ ỳng Bùi Xuân Thắng Anh K38 KTNT Một số biện pháp tài nhằm thúc đẩy xuất hàng hoá DNN&V nhu cu thc s ca tng doanh nghip, hp ng xut khu phỏt huy tt nht hiu qu ca nhim v tớn dng h tr xut khu, h tr ỳng ngi, ỳng doanh nghip 2.3 Cỏc gii phỏp v t giỏ v chớnh sỏch t giỏ h tr xut khu Thc tin phỏt trin v la chn, iu hnh chớnh sỏch t giỏ ca nhiu nc gn 30 nm qua khng nh khụng cú chớnh sỏch t giỏ no hin c xem l cú u th tuyt i Mi chớnh sỏch t giỏ hi oỏi u cú nhng im mnh v im yu nht nh Nhng kinh nghim ca cỏc nc cho thy: mt chớnh sỏch t giỏ hi oỏi c s dng uyn chuyn phự hp vi iu kin ca tng giai on s cú nhiu tỏc ng tớch cc n quỏ trỡnh tng trng v phỏt trin kinh t, nõng cao nng lc cnh tranh cho hng hoỏ xut khu nc Xột trờn nhiu gúc khỏc nhau, vic x lý chớnh sỏch t giỏ ca Vit Nam thi gian gn õy l tng i hp lý v ú ó cú nhng úng gúp tớch cc vo quỏ trỡnh tng trng kinh t cng nh xut khu Tuy nhiờn, cng phi nhn thy rng vic iu chnh t giỏ hin cũn bc l ớt nhiu nhc im: - Th nht, vic xỏc nh t giỏ cũn mang tớnh cng nhc, cha thc s linh hot, cũn cú lỳc chm, b ng v cha mc - Th hai, tn ti song hnh t giỏ th trng t bờn cnh t giỏ chớnh thc, t giỏ ca cỏc ngõn hng thng mi v hin tng ụ la hoỏ ngy cng trm trng hn - Th ba, cha s dng cú hiu qu cỏc cụng c iu chnh t giỏ hi oỏi - Th t, c ch qun lý ngoi hi cũn rt lng lo Trong xu th nn kinh t, th trng ti chớnh ngy mt hi nhp mnh hn v yờu cu phi iu chnh li c cu xut nhp khu sang nhng hng húa, dch v cú co gión ln hn tng lai (hng húa cú chi phớ k thut v cht xỏm ngy cng cao), Vit Nam cn phi tip tc cú mt chớnh sỏch t giỏ hi oỏi c la chn v iu chnh linh hot hn thay vỡ trỡ mt t giỏ c nh, thiu nng ng, khụng phn ỏnh ỳng bin ng ca th trng Mt chớnh sỏch t giỏ c x lý linh hot s cú kh nng gim súc cho nn kinh t tt hn l mt chớnh sỏch t giỏ iu hnh mt cỏch cng nhc Trong khuụn kh c ch t giỏ hin hnh, Ngõn hng Nh nc Vit Nam phi luụn iu chnh t giỏ hi oỏi danh ngha, phn ỏnh c nhng chờnh lch gia t l lm phỏt nc v th gii tip tc iu chnh chớnh sỏch t giỏ hi oỏi trờn c s khuyn khớch xut khu, ly s tng trng ca xut khu lm Bùi Xuân Thắng Anh K38 KTNT Một số biện pháp tài nhằm thúc đẩy xuất hàng hoá DNN&V mt nhng ng lc quan trng thỳc y quỏ trỡnh phỏt trin kinh t Chớnh sỏch t giỏ khuyn khớch xut khu l chớnh sỏch t giỏ c iu chnh nhm bo m li ớch ca nh xut khu, cú ngha l phi trỡ t giỏ hi oỏi cho nhng ngi cung cp hng húa, dch v nc cú lói bỏn sn phm ca h trờn th trng th gii iu ny ũi hi t giỏ hi oỏi danh ngha phi c iu chnh gi nguyờn hoc tng sc cnh tranh ca hng hoỏ, dch v Vit Nam trờn th trng th gii Ngõn hng nh nc cn tng tớnh linh hot ca t giỏ hn bng cỏch tng mc dao ng cho phộp Tuy nhiờn, t giỏ l mt nhõn t rt nhy cm, nờn vic iu chnh ny cn thc hin theo tng giai on, cú th l: - Trc mt, cú th ni biờn dao ng t mc 0,25% hin lờn 0,4% iu ny cú hai tỏc dng: th nht, to iu kin cho cỏc ngõn hng thng mi yt giỏ cnh tranh; th hai, nh l bin phỏp thm dũ mc khỏch quan ca t giỏ - V lõu di, Ngõn hng nh nc nờn chuyn hng s dng mnh cụng c lói sut iu tit th trng ngoi t Bờn cnh ú, Ngõn hng Nh nc cng cn tin hnh mt s bin phỏp c th nhm hon thin hn na th trng ngoi hi ca nc ta, t ú gi n nh cho VN, phỏt trin kinh t, v thỳc y xut khu: - Ngõn hng Nh nc cn phõn bit rừ chc nng i din cho Nh nc v chc nng can thip bỡnh n th trng Vi chc nng i din cho Nh nc, Ngõn hng Nh nc thc hin cỏc giao dch nhm toỏn cỏc khon thu chi ca Nh nc v gia tng tớch lu theo mc tiờu ó nh Trong ú, chc nng can thip th trng l nhm mc tiờu iu chnh t giỏ hi oỏi trờn th trng t giỏ phn ỏnh c quan h cung cu Vic khụng phõn nh rừ rng tớnh c lp ca hai chc nng ny s lm gim i hiu qu qun lý v iu tit ca Ngõn hng Nh nc trờn th trng - Ngõn hng Nh nc nờn hn ch ti a vic s dng cỏc bin phỏp hnh chớnh can thip th trng v khụng nờn can thip quỏ sõu vo cỏc nghip v mang tớnh k thut ca th trng Thc tin cho thy ụi lỳc Ngõn hng Nh nc ó cú nhng tỏc ng can thip sõu vo nghip v, chng hn quyt nh 65/1999/Q-NHNH ngy 25.02.1999 ca Thng c Ngõn hng Nh nc Vit Nam quy nh v nguyờn tc xỏc nh t giỏ mua bỏn ngoi t ca cỏc t chc tớn dng c phộp kinh doanh ngoi t - Chn chnh v kin ton hot ng ca th trng ngoi t liờn ngõn hng, thỳc y s phỏt trin ca th trng ngoi hi Vi phng thc t chc nh hin Bùi Xuân Thắng Anh K38 KTNT Một số biện pháp tài nhằm thúc đẩy xuất hàng hoá DNN&V nay, th trng ngoi hi cha phỏt huy c hiu qu, cỏc giao dch trờn th trng ngoi hi chim t l khụng ỏng k tng giao dch ca cỏc ngõn hng nờn hu ht cỏc ngõn hng u hot ng theo nguyờn tc t cõn i ngoi t Hin tng vi phm quy nh ca Ngõn hng Nh nc l khỏ ph bin Do vy, Ngõn hng Nh nc cn phỏt trin th trng ni t vi y cỏc nghip v hot ng, to iu kin iu ho gia hai khu vc th trng ngoi t v th trng ni t mt cỏch thụng sut M rng s lng thnh viờn tham gia th trng, cho phộp cỏc nh mụi gii tham gia th trng - Qun lý cht ch hot ng vay v tr n nc ngoi Theo quy nh hin hnh vic qun lý vay tr v tr n nc ngoi c giao cho c quan: B K hoch v u t, B ti chớnh v Ngõn hng Nh nc vi s phõn bit rừ trỏch nhim ca mi c quan, nhng thc t hin cha cú s thng nht v phi hp ng b gia cỏc c quan ny Chớnh ph nờn thnh lp mt c quan chc nng chuyờn trỏch vi cỏc thnh viờn i din ca B K hoch v u t, B Ti chớnh, Ngõn hng Nh nc, B t phỏp v cỏc c quan cú liờn quan khỏc xõy dng k hoch v qun lý vic vay, tr n nc ngoi ca tt c cỏc khon vay n nc ngoi ca khu vc nh nc ln khu vc t nhõn - Tip tc nghiờn cu, hc hi kinh nghim thc t ca nc ngoi cỏc lnh vc, nghip v mi nh: xỏc nh t giỏ qua r tin t nhm gim bt s ph thuc ca VND vo ụ la M, cỏc nghip v ca th trng ngoi hi tng bc xõy dng v hon thin c cu t chc v hot ng ca th trng ngoi hi Vit Nam - Chớnh sỏch t giỏ cn quan tõm kp thi n ng tin ca cỏc nc ASEAN v t giỏ hi oỏi gia chỳng vi VND, to iu kin cho s phỏt trin xut khu sang th trng cỏc nc khu vc thi gian ti - tm v mụ, Nh nc mt mt phi nm bt thụng tin chớnh xỏc kp thi v bin ng t giỏ hi oỏi trờn th trng quc t, mc lm phỏt, lói sut nc v quc t, xu hng bin ng cung v cu ngoi t trờn th gii cú th lm tt cụng tỏc d oỏn bin ng t giỏ Mt khỏc, Nh nc cũn phi m bo tớnh bỡnh ng v thụng tin cho mi thnh viờn ca xó hi thụng qua vic thụng bỏo t giỏ cng nh cỏc s liu kinh t v mụ nh lm phỏt, tc tng trng Bờn cnh cỏc bin phỏp ch yu trờn, Ngõn hng Nh nc cn hn ch v i n chm dt vic cho vay trc tip bng ngoi t, tin n thng nht s dng ng Vit Nam trờn lónh th Vit Nam Bờn cnh ú cn phi cú s phi hp ng b gia chớnh sỏch t giỏ v cỏc bin phỏp ti chớnh khỏc t c hiu qu cao cụng tỏc h tr xut khu cho cỏc doanh nghip Bùi Xuân Thắng Anh K38 KTNT Một số biện pháp tài nhằm thúc đẩy xuất hàng hoá DNN&V KT LUN Ngy nay, hu ht cỏ cỏc quc gia t cỏc nn kinh t phỏt trin mnh nh c, M, Nht Bn, EU, cỏc nn kinh t cụng nghip mi nh i Loan, Hn Quc, Singapore n cỏc nc ang phỏt trin khu vc nh Trung Quc, Thỏi Lan, Malaysia, n v mt s quc gia Chõu Phi khỏc u ng ý vi quan im cho rng DNN&V ó v ang úng vai trũ ht sc quan trng phỏt trin kinh t mi quc gia Vai trũ ny khụng ch th hin úng gúp ca khu vc DNN&V vo tng trng kinh t, to vic lm v tng thu nhp cho ngi lao ng, khai thỏc mi tim nng ca t nc, tng ngun hng xut khu m vai trũ ca khu vc DNN&V cũn c khng nh thụng qua thỳc y chuyn dch c cu kinh t, l lc lng b sung quan trng cỏc l hng kinh t, vi vai trũ l cỏc doanh nghip v tinh gúp phn cựng cỏc doanh nghip ln a nn kinh t quc dõn ngy mt ln mnh hn trờn trng quc t Nhn thc c vai trũ v tm quan trng ca khu vc kinh t t nhõn núi chung v khu vc DNN&V núi riờng, Chớnh ph Vit Nam thi gian qua ó tin hnh ci cỏch m ca nn kinh t vi vic ban hnh nhiu b lut quan trng nh Lut Thng mi (1997), Lut Khuyn khớch u t nc, Lut Doanh nghip (2000) vi mc tiờu to mt mụi trng kinh doanh ngy cng thun li cho s phỏt trin bỡnh ng ca tt c cỏc thnh phn kinh t, cỏc loi hỡnh doanh nghip xó hi nhm phỏt huy ti a cỏc ngun lc a t nc ta phỏt trin nhanh chúng, bn vng theo nh hng th trng cú s qun lý ca Bùi Xuân Thắng Anh K38 KTNT Một số biện pháp tài nhằm thúc đẩy xuất hàng hoá DNN&V Nh nc Vi s i ca Ngh nh 90 v Cc Phỏt trin DNN&V trc thuc B KH&T, Chớnh ph ó khng nh Phỏt trin DNN&V l mt nhim v quan trng Chin lc phỏt trin kinh t xó hi, y mnh cụng nghip hoỏ, hin i hoỏ t nc c bit ch trng ca Nh nc vic khuyn khớch DNN&V tng cng xut khu, to iu kin thun li cho cỏc DNN&V liờn kt hp tỏc vi nc ngoi, m rng th trng xut khu hng hoỏ, dch v Thụng qua cỏc chng trỡnh tr giỳp xỳc tin xut khu, tr giỳp mt phn chi phớ cho DNN&V kho sỏt, hc tp, trao i hp tỏc v tham d hi tr trin lóm gii thiu sn phm, tỡm hiu th trng nc ngoi (iu 10 Ngh nh 90/2001/N-CP) cho thy Chớnh ph Vit Nam ang y mnh h tr DNN&V tham gia cỏc hot ng xut khu, m rng th trng v tng bc tr a DNN&V tr thnh ch th quan trng ca quỏ trỡnh hi nhp kinh t quc t ca Vit Nam Mc dự vi vai trũ khụng th ph nhn ca DNN&V nn kinh t cng nh hot ng xut khu nh vy, hin c h thng chớnh sỏch, h thng th ch h tr cng nh cỏc chng trỡnh tr giỳp DNN&V Vit Nam xem cũn quỏ nh so vi nhu cu ca bn thõn DNN&V ch cha núi n so vi chin lc h tr ca cỏc quc gia trờn th giúi gii quyt c ny, bờn cnh cỏc gii phỏp tm v mụ nh: xõy dng h thng khung kh lut phỏp v quy nh minh bch, cụng bng, h thng th ch hu hiu, cỏc chớnh sỏch v chng trỡnh h tr DNN&V v tip cn t ai, cụng ngh, th trng, h tr o to, mt h thng bin phỏp ti chớnh hiu qu (thu, ti chớnh, tớn dng, u t ) c nhiu nh nghiờn cu v hoch nh chớnh sỏch phỏt trin DNN&V xem l mt bin phỏp tng i quan trng v cn thit, c bit vi c trng ca khu vc DNN&V, khu vc cũn nhiu yu kộm v kh nng ti chớnh Vi vic phõn tớch thc trng ca khu vc DNN&V hot ng xut khu, thc trng v tỏc ng ca cỏc bin phỏp ti chớnh vic h tr xut khu cho cỏc DNN&V Vit Nam thi gian qua, Khoỏ lun bc u khỏi quỏt bc tranh chung v khu vc DNN&V, nhng thnh tu t c cng nh khú khn cũn tn ti ca khu vc hot ng xut khu núi riờng v phỏt trin kinh t núi chung, c th l khú khn liờn quan n lnh vc ti chớnh, t ú a mt s kin ngh chung, gúp phn cựng vi cỏc chng trỡnh h tr khỏc a khu vc DNN&V ngy cng phỏt trin, m bo thc hin thnh cụng chin lc phỏt trin kinh t xó hi ca Vit Nam Vi xu th phỏt trin nh v bóo hin ca khu vc DNN&V Vit Nam c v cht lng v s lng (th hin s lng DNN&V ngy cng tng lờn vi cỏc úng gúp ngy cng ln vo hot ng xut khu, vo GDP v cụng n vic lm m khu vc ny to ra) cựng vi chớnh sỏch v ch trng ỳng n ca ng v Nh nc, ngi vit tin tng sõu sc rng khu vc DNN&V Vit Nam ang v s nhanh chúng hon thin mỡnh, xng ỏng l nhng Chin s xung kớch thi bỡnh i u vic to ca ci, vt cht, vic lm v úng gúp cho ngõn sỏch Bùi Xuân Thắng Anh K38 KTNT Một số biện pháp tài nhằm thúc đẩy xuất hàng hoá DNN&V nh nc, a t nc Vit Nam tr thnh nc cụng nghip vo nm 2020 nh mc tiờu ca ng v Nh nc ó DANH MC TI LIU THAM KHO Ti liu ting vit Bựi Xuõn Lu, Giỏo trỡnh kinh t ngoi thng, Trng i hc Ngoi thng H Ni, NXB Giỏo dc, 2000 inh Xuõn Trỡnh, Giỏo trỡnh lý thuyt ti chớnh tin t, Trng i hc Ngoi thng, NXB Giỏo dc, 2001 inh Xuõn Trỡnh, Giỏo trỡnh toỏn quc t ngoi thng, NXB Giỏo dc 2002 Bùi Xuân Thắng Anh K38 KTNT Một số biện pháp tài nhằm thúc đẩy xuất hàng hoá DNN&V Lờ Vn T, Tớn dng ti tr xut nhp khu, NXB Thng kờ, 2000 Bựi Xuõn Lu, Giỏo trỡnh thu v h thng thu ca Vit Nam, Trng i hc Ngoi thng, 1998 Ngõn hng phỏt trin Chõu (ADB), L trỡnh phỏt trin DNN&V, D ỏn chun b Chng trỡnh phỏt trin DNN&V TA 4031 VIE, Thỏng 7/2003 Phũng thng mi cụng nghip Vit Nam (VCCI), DNN&V thc trng v gii phỏp, NXB Thng kờ, 2002 Hc vin Ti chớnh Vit Nam, Vin Khoa hc Ti chớnh, Ti chớnh h tr phỏt trin DNN&V, NXB Ti chớnh H Ni, 2002 Nguyn Cỳc, i mi c ch chớnh sỏch h tr phỏt trin DNN&V Vit Nam n nm 2005, NXB Chớnh tr Quc gia, 2000 10 c Thnh, Phỏt trin DNN&V mt s nc trờn th gii, NXB Thng kờ, 1999 11.Chng trỡnh d ỏn Mờ Kụng, Hỡnh thnh mt Qu u t mo him Vit Nam, Chuyờn nghiờn cu t nhõn s 4, nm 1999 12.Trn Kim Ho, Tiờu Tin Dng, Trnh c Chiu, Kinh nghim h tr DNN&V ti Cng ho Liờn Bang c, Vin nghiờn cu qun lý kinh t Trung ng, 2000 13 Phm Th Tut, Bỏo cỏo quan im v nh hng xõy dng Qu bo lónh tớn dng cho cỏc DNN&V Vit Nam, B ti chớnh, 2001 14.Vin Nghiờn cu Thng mi, xỳc tin xut khu ca Chớnh ph cho DNN&V, NXB lao ng thng binh xó hi H Ni, 2003 15 Hi ng liờn minh HTX Vit Nam, Bỏo cỏo v ỏn Qu bo lónh tớn dng cho DNN&V, 2001 16 Vin nghiờn cu Qun lý Kinh t Trung ng, phỏt trin DNN&V kinh nghim nc ngoi, NXB Thng kờ H Ni, 2001 17 Phm Thu Hng, To vic lm tt bng cỏc chớnh sỏch phỏt trin DNN&V, Phũng Thng mi v Cụng nghip Vit Nam 18 V Quc Tun, Kinh nghim phỏt trin DNN&V ca mt s nc v bi hc kinh nghim cho Vit Nam 19 Bỏo cỏo s kt nm thc hin Lut doanh nghip 4/11/2003 20 Ngh nh s 90/2001/N-CP ngy 23/11/2001 v vic tr giỳp v phỏt trin DNN&V Bùi Xuân Thắng Anh K38 KTNT Một số biện pháp tài nhằm thúc đẩy xuất hàng hoá DNN&V 21 Ngh nh s 43/1999/N-CP ngy 29/6/1999 v tớn dng u t phỏt trin ca Nh nc 22 Ngh nh s 50/1999/N-CP ngy 8/7/1999 v t chc hot ng ca Qu h tr phỏt trin 23 Bỏo cỏo ca Qu h tr phỏt trin v tỡnh hỡnh thc hin nhim v nm 2003 (Ngy 22/9/1003) 24 Thi bỏo kinh t, Tp kinh t phỏt trin, Bỏo u t, Tp ngõn hng, cỏc s nm 2000-2003, Ti liu ting Anh: Yoshiyuki Oba, Finance for small Business in Japan, March 1999, James Riedel and Chuong S.tram (1997), The emerging Private sector and Industrialization of Vietnam, Private sector discussion No 1, Mekong project Development Facility (MPDF), 4/2002, Hanoi UNDP, Job creation and private sector in Vietnam, 2001 Bhargavi Ramamurthy, The private Manufacturing Sector in Vietnam, Stockholm School of Economics, 2000 UFJ Institute, Soft Infrastructure Development for Better financial Access of small and Medium Enterprise in Vietnam, October 2003 Bùi Xuân Thắng Anh K38 KTNT Một số biện pháp tài nhằm thúc đẩy xuất hàng hoá DNN&V Danh mục bảng biểu Stt Tên bảng biểu Trang Bảng Phân loại DNN&V khu vực EU Bảng Đóng góp vào GDP khu vực DNN&V giai đoạn 1998-2002 10 Bảng Đóng góp vào xuất khu vực DNN&V 16 số nớc giới Bảng Trình độ công nghệ DNN&V thành phố HCM năm 2000 38 Bảng Kim ngạch xuất DNN&V 2003 42 Bảng Cơ cấu mặt hàng xuất chủ yếu DNN&V Việt nam giai đoạn 2000-2003 44 Bảng Cho vay theo cấu mặt hàng năm 2003 54 Bảng Cho vay theo cấu thị trờng năm 2003 55 Bảng Kết hoạt động tín dụng xuất quỹ hỗ trợ phát triển năm 2003 55 Bảng 10 Tác động tỷ giá đến kim ngạch xuất DNN&V giai đoạn 97-99 66 Bảng 11 Tình hình tác động tỷ giá tới xuất DNN&V giai đoạn 2000-2003 67 Bảng 12 Thuế xuất thuế thu nhập Mỹ 73 Biểu Đóng góp DNN&V vào xuất số nớc 17 Biểu Thị trờng xuất DNN&V Việt Nam tháng đầu năm 2003 45 Bùi Xuân Thắng Anh K38 KTNT 106 Một số biện pháp tài nhằm thúc đẩy xuất hàng hoá DNN&V Bảng phụ lục 1: Căn xác định DNN&V mọt số nớc khu vực giới Nớc Phân loại A Các nớc phát triển Mỹ Tất ngành Nhật Bản Chế tác Bán buôn Bán lẻ Dịch vụ EU DN cực nhỏ DN nhỏ DN vừa Australia Chế tác nhỏ Chế tác vừa Dịch vụ nhỏ Dịch vụ vừa Canada Chế tác nhỏ Chế tác vừa Dịch vụ nhỏ Dịch vụ vừa New Zealand Hàn Quốc Các ngành Chế tác Khai mỏ vận tải Xây dựng TM DV Đài Loan Chế tác Nông lâm ng DV B Các nớc phát triển Thái Lan Sản xuất nhỏ Sản xuất vừa Bán buôn nhỏ Bán buôn vừa Bán lẻ nhỏ Bán lẻ vừa Malaysia Chế tác Mêxico Dn cực nhỏ Bùi Xuân Thắng Anh K38 KTNT Số lao động Số vốn 0-500 1-300 1-100 1-50 1-100 [...]... đây chính là bước đi đầu tiên của Chính phủ trong việc xây dựng một cơ sở pháp lý chính thức, hoạch định và triển khai các chính sách và biện pháp phát triển DNN&V ở Việt Nam Theo Công văn này, Doanh nghiệp nhỏ là doanh nghiệp có số lao động dưới 30 người và vốn dưới 1 tỷ VND Doanh nghiệp vừa là các doanh nghiệp có vốn từ 1 tỷ VND đến 5 tỷ VND Đối với các doanh nghiệp công nghiệp thì doanh nghiệp nhỏ. .. trợ xuất khẩu đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là các DNN&V, để đổi mới công nghệ sản xuất, xuất khẩu Hoạt động hỗ trợ xuất khẩu cụ thể của Quỹ bao gồm: hỗ trợ toàn bộ hoặc một phần lãi suất vay vốn ngân hàng để mua hàng nông sản xuất khẩu khi giá cả thị trường thế giới giảm không có lợi cho các doanh nghiệp sản xuất trong nước; dự trữ hàng nông sản xuất khẩu để chờ xuất khẩu theo chỉ đạo của Chính. .. vực xuất khẩu, một hình thức tín dụng quan trọng nữa là tín dụng tài trợ xuất khẩu trực tiếp, và tín dụng bảo lãnh thực hiện hợp đồng Tín dụng tài trợ xuất khẩu do các ngân hàng, các tổ chức tài chính cấp cho các doanh nghiệp xuất khẩu dưới hình thức tiền tệ Tín dụng tài trợ xuất khẩu nhằm đảm bảo về mặt tài chính giúp nhà xuất khẩu hoàn thành nghĩa vụ Bùi Xuân Thắng – Anh 6 K38 KTNT  31 giao hàng. .. cho doanh nghiệp này thực hiện các hợp đồng xuất khẩu mới, không bỏ lỡ các cơ hội kinh doanh, mùa vụ kinh doanh Một ưu điểm nữa của nghiệp vụ này là giúp doanh nghiệp xuất khẩu tăng lợi thế cạnh tranh Bằng cách chiết khấu bộ chứng từ tại ngân hàng, các doanh nghiệp xuất khẩu có thể bán hàng trả chậm cho người nhập khẩu, một điều kiện thương mại hết sức hấp dẫn đối với bên mua, thúc đẩy xuất khẩu hàng. .. thành lập doanh nghiệp mới, tăng cường đầu tư, sản xuất hàng xuất khẩu Các giải pháp về thuế thúc đẩy xuất khẩu còn có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc nâng cao sức cạnh tranh của hàng xuất khẩu Việt Nam Hàng hoá xuất khẩu được áp dụng thuế suất thuế GTGT 0% và hầu hết hàng hoá xuất khẩu không chịu thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế xuất khẩu, thuế GTGT đầu vào mà doanh nghiệp đã nộp khi mua hàng hoá,... tế Có nhiều biện pháp tài chính khác nhau, mỗi biện pháp có tác động nhất định đến hoạt động xuất khẩu Trong khuôn khổ luận văn này, người viết chỉ xin đề cập tới một số biện pháp phù hợp với bối cảnh Việt Nam, không trái với các quy định do WTO đề ra như biện pháp về thuế, tỷ giá, tín dụng, đầu tư, tài trợ, bảo lãnh xuất khẩu … 1 Biện pháp thuế hỗ trợ xuất khẩu Biện pháp tài chính là một trong những... xuất hàng xuất khẩu Những doanh nghiệp khi tham gia sản xuất hàng xuất khẩu cũng có thể chia sẻ lợi nhuận với các doanh nghiệp xuất khẩu Do được hoàn thuế, các doanh nghiệp xuất khẩu sẵn sàng mua hàng hoá với số lượng lớn và hoặc với giá cao hơn mà không sợ bị lỗ về giá 1.3 Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) Bùi Xuân Thắng – Anh 6 K38 KTNT  25 Thuế tiêu thụ đặc biệt là một loại thuế gián thu đánh vào một. .. năng động Đối với các doanh nghiệp có quy mô lớn, các DNN&V cũng có những hỗ trợ không nhỏ cho khu vực này trong hoạt động sản xuất khẩu Các DNN&V thường cung ứng các đầu vào cho các doanh nghiệp lớn để sản xuất hàng xuất khẩu, tạo nguồn hàng cho các doanh nghiệp lớn xuất khẩu trực tiếp DNN&V cũng là cơ sở kinh tế ban đầu để phát triển thành doanh nghiệp lớn trong hoạt động xuất nhập khẩu DNN&V đóng vai... ngắn hạn Trong các biện pháp hỗ trợ xuất khẩu, biện pháp tài chính luôn được xem là biện pháp năng động, hiệu quả, có tác động trực tiếp tới xuất khẩu Tuy nhiên, đây cũng được xem là biện pháp hỗ trợ nhạy cảm nhất Do vậy, khi xây dựng các biện pháp tài chính nhằm thúc đẩy xuất khẩu cho khu vực DNN&V không thể không quan tâm tới các quy định của WTO, sân chơi chung và bình đẳng cho tất các quốc gia tham... do UNIDO tài trợ coi doanh nghiệp nhỏ là doanh nghiệp có số lao động dưới 30 người, vốn đăng ký dưới 0,1 triệu USD Doanh nghiệp vừa là doanh nghiệp có số lao động từ 30 người đến 200 người và vốn đăng ký dưới 0,4 triệu USD Ngoài hai tiêu thức này, các DNN&V theo tiêu chuẩn của UNIDO là các doanh nghiệp tư nhân đã đăng kí kinh doanh theo Luật công ty và Luật doanh nghiệp Đó cũng là các doanh nghiệp không