BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG TRẦN ĐÔNG GIANG THU HÚT ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI CHO NGÀNH CHẾ BIẾN THỦY SẢN TỈNH KHÁNH HÒA LUẬN VĂN THẠC SĨ KHÁNH HÒA – 2015 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG TRẦN ĐÔNG GIANG THU HÚT ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI CHO NGÀNH CHẾ BIẾN THỦY SẢN TỈNH KHÁNH HÒA LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Kinh tế nông nghiệp Mã số: 60620115 Quyết định giao đề tài: Số 885/QĐ-ĐHNT ngày 30/7/2013 Quyết định thành lập HĐ: Số 1080/QĐ-ĐHNT ngày 19/11/2015 Ngày bảo vệ: 01/12/2015 Người hướng dẫn khoa học: TS ĐỖ THỊ THANH VINH Chủ tịch Hội đồng: TS PHẠM THỊ DUNG Khoa sau đại học: KHÁNH HÒA – 2015 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan kết đề tài: “Thu hút đầu tư trực tiếp nước cho ngành chế biến thủy sản tỉnh Khánh Hòa” công trình nghiên cứu cá nhân chưa công bố công trình khoa học khác thời điểm Nha Trang, ngày 05 tháng năm 2015 Tác giả luận văn Trần Đông Giang i LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành chương trình cao học viết luận văn này, nhận hướng dẫn, giúp đỡ góp ý nhiệt tình quý thầy cô trường Đại học Nha Trang Tôi xin chân thành cảm ơn quý thầy cô tận tình dạy bảo cho suốt thời gian học tập trường Xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc chân thành đến TS Đỗ Thị Thanh Vinh, người bảo, hướng dẫn giúp đỡ tận tình suốt thời gian thực hoàn thành luận văn Xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu trường Đại học Nha Trang Khoa Đào tạo sau Đại học hỗ trợ hết lòng để hoàn thành khóa học Đồng thời xin cảm ơn quý anh chị ban lãnh đạo Cục Thuế tỉnh Khánh Hòa, Cục Thống kê Khánh Hòa, Sở Kế hoạch Đầu tư tỉnh Khánh Hòa tạo điều kiện cung cấp liệu thống kê, giúp hoàn thành luận văn Mặc dù có nhiều cố gắng hoàn thiện luận văn tất nhiệt tình lực mình, nhiên tránh khỏi thiếu sót, mong nhận đóng góp quý báu quý thầy cô bạn Cuối cùng, xin gửi lời cảm ơn chân thành đến gia đình tất bạn bè giúp đỡ, động viên suốt trình học tập thực đề tài Tôi xin chân thành cảm ơn! Khánh Hòa, tháng năm 2015 Tác giả luận văn Trần Đông Giang ii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN i LỜI CẢM ƠN ii MỤC LỤC iii DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT vii DANH MỤC BẢNG ix DANH MỤC BIỂU ĐỒ x TRÍCH YẾU LUẬN VĂN .xi PHẦN MỞ ĐẦU .1 Tính cấp thiết đề tài Mục tiêu nghiên cứu Phạm vi nghiên cứu Hướng tiếp cận, phương pháp nghiên cứu Tổng quan công trình nghiên cứu có liên quan Ý nghĩa khoa học thực tiễn đề tài nghiên cứu Kết cấu luận văn CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC THU HÚT FDI 1.1 FDI thu hút FDI 1.1.1 FDI vai trò FDI 1.1.2 Đặc điểm FDI 1.1.2 Thu hút FDI 1.1.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến thu hút FDI 1.1.4 Hệ thống tiêu đánh giá hiệu việc thu hút FDI 10 1.1.4.1 Số dự án đầu tư .10 1.1.4.2 Tổng vốn đầu tư .11 1.1.4.3 Đánh giá mức độ góp vốn vào tổng giá trị sản phẩm cho kinh tế 11 1.1.4.4 Nộp ngân sách Nhà nước 11 1.1.4.5 Giải việc làm nâng cao thu nhập cho người lao động .12 1.1.4.6 Góp phần chuyển dịch cấu kinh tế 12 1.2 Vai trò quyền địa phương việc thu hút FDI 12 iii 1.3 Tổng quan ngành chế biến thủy sản Việt Nam 14 1.4 Kinh nghiệm nước quốc tế để thu hút FDI ngành chế biến thủy sản 17 1.4.1 Kinh nghiệm quốc tế 17 1.4.2 Kinh nghiệm nước 24 1.4.2.1 Kinh nghiệm Bình Dương 24 1.4.2.2 Kinh nghiệm Đồng Nai 26 1.4.2.3 Kinh nghiệm thu hút FDI Hà Nội 27 1.4.3 Bài học kinh nghiệm 29 TÓM TẮT CHƯƠNG 31 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG THU HÚT FDI VÀO NGÀNH CHẾ BIẾN THỦY SẢN Ở TỈNH KHÁNH HÒA 32 2.1 Giới thiệu chung bối cảnh Tỉnh Khánh Hòa thu hút FDI vào ngành chế biến thủy sản .32 2.1.1 Khái quát tình hình kinh tế xã hội tỉnh Khánh Hòa 32 2.1.2 Ngành chế biến thủy sản Khánh Hòa 34 2.1.3 Những lợi so sánh Khánh Hòa thu hút FDI ngành chế biến thủy sản 37 2.1.3.1 Vị trí địa lý 37 2.1.3.2 Đặc điểm địa hình 38 2.1.3.3 Khí hậu 38 2.1.3.4 Tài nguyên biển .39 2.1.3.5 Nguồn nhân lực .39 2.1.3.6 Kết cấu sở hạ tầng 40 2.2 Thực trang FDI vào ngành chế biến thủy sản Khánh Hòa .40 2.2.1 Nhu cầu vốn đầu tư trực tiếp nuớc 40 2.2.2 Phân tích số dự án đăng ký số vốn đầu tư 41 2.2.3 Phân tích cấu FDI 42 2.2.4 Phân tích tác động FDI vào thu ngân sách 44 2.2.5 Phân tích tác động vốn FDI việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, giải việc làm, nâng cao thu nhập cho người lao động 45 iv 2.2.5.1 FDI góp phần nâng cao chất lượng nguồn lao động, phát triển nguồn nhân lực 45 2.2.5.2 FDI góp phần giải việc làm, nâng cao thu nhập cho người lao động 47 2.3 Khảo sát mức độ hài lòng nhà đầu tư nước lĩnh vực chế biến thủy sản Khánh Hòa sách thu hút FDI Tỉnh 48 2.3.1 Phương pháp khảo sát 48 2.3.2 Mẫu 49 2.3.3 Kết khảo sát 50 2.4 Các biện pháp áp dụng để thu hút FDI ngành chế biến thủy sản tỉnh Khánh Hòa 52 2.4.1 Biện pháp quy hoạch, kế hoạch 52 2.4.2 Biện pháp tạo lập môi trường đầu tư 53 2.4.3 Ban hành, thực số sách ưu đãi đầu tư 55 2.4.4 Triển khai cải cách thủ tục hành 56 2.4.5 Triển khai hoạt động xúc tiến đầu tư 58 2.4.6 Đổi công tác quản lý Nhà nước 59 2.5 Đánh giá chung việc thu hút FDI ngành chế biến thủy sản Khánh Hòa 60 2.5.1 Những thành công 60 2.5.2 Những tồn 61 2.5.3 Nguyên nhân tồn tại, hạn chế công tác thu hút FDI ngành chế biến thủy sản Khánh Hoà 65 2.5.3.1 Nguyên nhân chủ quan 66 2.5.3.2 Nguyên nhân khách quan 69 TÓM TẮT CHƯƠNG 71 CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM TĂNG CƯỜNG THU HÚT FDI CHO NGÀNH CHẾ BIẾN THỦY SẢN Ở TỈNH KHÁNH HÒA .72 3.1 Định hướng chung thu hút FDI Khánh Hòa giai đoạn 2015-2020 72 3.1.1 Quan điểm mục tiêu chung thu hút FDI Khánh Hòa 72 3.1.1.1 Quan điểm thu hút FDI 72 3.1.1.2 Mục tiêu chung thu hút FDI .74 v 3.1.2 Định hướng thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước Khánh Hòa 74 3.2 Những giải pháp nhằm tăng cường thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước cho ngành chế biến thủy sản Khánh Hòa 77 3.2.1 Xây dựng định hướng quy hoạch tổng thể 77 3.2.2 Tiếp tục đẩy mạnh công tác cải cách thủ tục hành 80 3.2.3 Cải thiện môi trường sách, pháp luật 84 3.2.4 Hoàn thiện hệ thống sách, tạo môi trường thông thoáng cho nhà đầu tư nước 86 3.2.5 Đổi đẩy mạnh hoạt động xúc tiến đầu tư 87 3.2.6 Tăng cường đầu tư phát triển sở hạ tầng 89 3.2.7 Đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực 91 3.2.8 Tăng cường công tác hỗ trợ nhà đầu tư có 93 3.2.9 Những giải pháp khác 94 3.2.9.1 Đa dạng hoá đối tác đầu tư .94 3.2.9.2 Tập trung xây dựng phát triển khu công nghiệp 94 3.2.9.3 Phát triển kinh doanh dịch vụ ngành sản xuất phụ trợ .95 TÓM TẮT CHƯƠNG 96 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .97 Kết luận 97 Kiến nghị .98 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 101 PHỤ LỤC vi DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT ASEAN : Hiệp hội quốc gia Đông Nam Á ASEM : Diễn đàn hợp tác Á – Âu APEC : Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á – Thái Bình Dương CBTS : Chế biến thủy sản CNH, HĐH : Công nghiệp hóa, đại hóa CQT : Cơ quan thuế DN : Doanh nghiệp ĐP : Địa phương ĐTNN : Đầu tư nước EU : Liên minh châu Âu FDI : Đầu tư trực tiếp nước GDP : Tổng sản phẩm quốc nội KCN : Khu công nghiệp KTT : Khu kinh tế NQD : Ngoài quốc doanh NSNN : Ngân sách nhà nước TTHC : Thủ tục hành TNHH : Trách nhiệm hữu hạn TTHT : Tuyên truyền hỗ trợ TW : Trung ương UBND : Uỷ ban nhân dân UNCTAD : Ủy ban liên hiệp quốc Thương mại Phát triển VASEP : Hiệp hội Chế biến Xuất Thủy sản Việt Nam VPHC : Vi phạm hành WTO : Tổ chức thương mại giới vii DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1 Sản lượng thủy sản Việt Nam năm 2013/2014 15 Bảng 2.1 Tình hình thực số tiêu kinh tế - xã hội chủ yếu tỉnh Khánh Hòa năm 2014 Dự kiến kế hoạch 2015 33 Bảng 2.2 Tình hình xuất thủy sản địa bàn tỉnh Khánh Hòa 35 Bảng 2.3 Số dự án đầu tư nước ngành chế biến thủy sản địa bàn Khánh Hòa giai đoạn 1998 -2014 41 Bảng 2.4: Cơ cấu vốn nước đầu tư vào Khánh Hòa lĩnh vực chế biến thủy sản đến cuối năm 2014 43 Bảng 2.5: Cơ cấu đầu tư theo địa bàn năm 2014 43 Bảng 2.6: Giá trị đóng góp doanh nghiệp FDI vào ngân sách tỉnh Khánh Hòa 44 Bảng 2.7 Số lượng lao động doanh nghiệp FDI ngành chế biến thủy sản tỉnh Khánh Hòa 47 Bảng 2.8 Kết đánh giá mức độ hài lòng nhà đầu tư nước lĩnh vực chế biến thủy sản Khánh Hòa .50 Bảng 2.9 : Tổng hợp kết số PCI Khánh Hoà 65 viii cảng, điện, nước, hệ thống xử lý chất thải Việc đầu tư cho KCN không ý đến kết cấu hạ tầng kỹ thuật mà phải ý hạ tầng xã hội Muốn vậy, phải đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng hàng rào KCN, nhà cho công nhân, khu vui chơi giải trí, trường học, bệnh viện, đáp ứng nhu cầu người lao động, đặc biệt nhà đầu tư nước theo hướng đại, văn minh tiêu chuẩn quốc tế Để làm điều đó, bên cạnh đầu tư vốn từ ngân sách Nhà nước, doanh nghiệp Nhà nước, Khánh Hòa cần có sách ưu đãi phù hợp nhằm thu hút dự án tư nhân, kể FDI vào lĩnh vực dịch vụ cao cấp phục vụ nhu cầu an sinh, vui chơi, giải trí, nghỉ ngơi Khánh Hòa nghiên cứu cải thiện điều kiện nhà cho công nhân cách không thu tiền thuê đất để doanh nghiệp tự đầu tư xây dựng nhà cho công nhân mình, thực hỗ trợ vốn, sách thuế ưu đãi khuyến khích xã hội hoá dịch vụ nhà công nhân KCN Tiếp tục đẩy mạnh khai thác quỹ đất tạo vốn xây dựng sở hạ tầng - Có biện pháp thích hợp liên doanh liên kết, hợp tác, khuyến khích ưu đãi nhằm thu hút doanh nghiệp có tiềm lực bỏ vốn tham gia xây dựng công trình kết cấu hạ tầng nhiều hình thức khác BOT, BTO, BT Những dự án mà nhà đầu tư tự bỏ vốn để xây dựng kết cấu hạ tầng có kế hoạch chi trả động viên thích đáng để tạo niềm tin cho nhà đầu tư Ngoài ra, cần thu hút nguồn vốn ODA nguồn vốn tư nhân khác phục vụ nhu cầu phát triển kết cấu hạ tầng Hình thức trái phiếu công trình phương thức huy động vốn hữu hiệu thời kỳ tốc độ đô thị hóa ngày mạnh mẽ 3.2.7 Đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực Để nâng cao chất lượng, hiệu hoạt động kêu gọi, thu hút vốn FDI, Khánh Hòa cần trọng đến công tác đào tạo cán quản lý; đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, đội ngũ công nhân lành nghề có chất lượng cao Theo hướng này, cấp, ngành có liên quan cần khẩn trương xây dựng, triển khai đề án tổ chức đào tạo (bao gồm đào tạo đào tạo lại) cán kinh doanh, quản lý, công nhân làm việc doanh nghiệp FDI ngành chế biến thủy sản Do vậy, cần tập trung nguồn lực nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông, phổ cập giáo dục trung học, đảm bảo lao động phải tốt nghiệp trung học phổ thông Về đào tạo nghề, bên cạnh đầu tư nâng cao chất lượng đào tạo Trường Cao đẳng Nghề 91 (Sở Lao động - Thương binh Xã hội), tỉnh cần đẩy mạnh chủ trương xã hội hoá đào tạo nghề, có chế sách khuyến khích tổ chức, doanh nghiệp cá nhân đầu tư vào lĩnh vực dạy nghề theo nhu cầu nhà đầu tư nước Việc đào tạo cung cấp lao động, trước hết phải vào định hướng phát triển ngành kinh tế để có phương án bố trí hợp lý đáp ứng yêu cầu Tập trung khắc phục điểm yếu lâu công tác đào tạo nghề không yêu cầu thực tế Do vậy, cần khảo sát, đánh giá, xác định cụ thể ngành cần phải đào tạo tương lai gần để định hướng cho sở đào tạo Ngay từ giai đoạn đầu lập dự án đầu tư vào KCN cần có phối hợp nhà đầu tư với quan quản lý lao động địa phương để nắm rõ nhu cầu nguồn lao động, từ chủ động tổ chức khóa đào tạo lao động phù hợp cho dự án Tạo cầu nối nhà trường (nhà cung ứng nguồn nhân lực) với nhà đầu tư Cần ưu tiên đào tạo ngành nghề thuộc lĩnh vực thủy sản Ngoài ra, tăng cường đào tạo tiếng anh giao tiếp số tiếng nước khác cần thiết Pháp, Nga, Nhật, Trung cho lực lượng lao động để bảo đảm làm việc với người nước ngoài, đáp ứng yêu cầu hội nhập Tỉnh cần nghiên cứu hình thành Quỹ Đào tạo nghề chung cho công tác đào tạo lao động cho doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp KCN nhằm giảm bớt chi phí đào tạo doanh nghiệp, đồng thời góp phần hỗ trợ kinh phí đào tạo nghề tỉnh Quỹ Đào tạo nghề huy động từ nhiều nguồn, trọng đóng góp doanh nghiệp đơn vị hưởng lợi từ chương trình Phát triển thị trường lao động biện pháp quan trọng để tăng tốc độ thu hút vốn FDI vào Khánh Hòa Tổ chức “chợ việc làm” hàng tháng địa bàn tỉnh Củng cố lại tổ chức làm nhiệm vụ tuyển dụng, tư vấn, cung cấp lao động cho nhà đầu tư nước ngoài, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh Tỉnh cần có sách thu hút nhân tài mạnh mẽ để thu hút nhân lực cao cấp làm việc lĩnh vực liên quan đến hoạt động thu hút vốn FDI ngành chế biến thủy sản Như vậy, cần gửi học sinh tốt nghiệp phổ thông trung học, nước đào tạo bậc đại học, cán đương chức đào tạo bậc tiến sĩ, thạc sĩ nước ngành chế biến thủy sản Thực tốt sách thu hút nhân tài cán có trình độ cao lĩnh vực chế biến thủy sản, quản lý sản xuất, kinh doanh, khoa học công nghệ 92 Nghiên cứu, đề xuất Chính phủ xây dựng Trung tâm dạy nghề đại cho khu vực miền Trung Tây Nguyên Khánh Hòa có ngành chế biến thủy sản; kết hợp nhiều nguồn lực trung ương, địa phương, doanh nghiệp tất thành phần kinh tế mở rộng mạng lưới đào tạo nghề chế biến Tuyển chọn, đào tạo bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên trường dạy nghề Mở rộng hợp tác quốc tế đào tạo nghề, theo hướng liên kết với công ty xuyên quốc gia đưa người nước đào tạo nhằm cung cấp chuyên gia có trình độ tay nghề cao kỹ thuật quản lý 3.2.8 Tăng cường công tác hỗ trợ nhà đầu tư có Tỉnh Khánh Hòa không thực nỗ lực thu hút đầu tư mà tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp đầu tư tiếp tục phát triển tốt hoạt động kinh doanh Nếu thực tốt nghiệp vụ doanh nghiệp kể trở thành cầu nối thu hút nhà đầu tư đến làm ăn tỉnh Khánh Hòa Nhằm thực nâng cao hiệu công tác hỗ trợ nhà đầu tư cần trọng đến việc hướng dẫn doanh nghiệp tìm đến địa quan quản lý Nhà nước cần thiết Giải pháp nên thực Trung tâm xúc tiến đầu tư tỉnh Khánh Hòa, Ban Quản lý khu kinh tế Vân Phong Sở Kế hoạch Đầu tư tỉnh Khánh Hòa - Hỗ trợ nhà đầu tư việc tìm kiếm thông tin môi trường đầu tư tỉnh Khánh Hòa Hướng dẫn thủ tục, quy trình đầu tư vào tỉnh Khánh Hòa (soạn thảo phát hành sách Guide Book cho nhà đầu tư nước ngoài) - Can thiệp, hướng dẫn nhà đầu tư có vướng mắc, khó khăn thông qua việc giúp đỡ văn (gửi công văn đến sở, ngành giới thiệu, lên Ủy ban Nhân dân tỉnh Khánh Hòa trường hợp có kho khăn…) - Tập hợp vướng mắc, khó khăn doanh nghiệp gửi đến quan quản lý Nhà nước tỉnh Khánh Hòa sau đó, biên soạn; hiệu đính, dịch thuật in ấn phát hành sách vướng mắc phát miễn phí cho doanh nghiệp - Duy trì thường xuyên việc tiếp xúc, đối thoại trực tiếp qua mạng nhà đầu tư trực tiếp nước 93 3.2.9 Những giải pháp khác 3.2.9.1 Đa dạng hoá đối tác đầu tư Tỉnh Khánh Hoà có quan điểm chuyển sang thu hút FDI từ EU Mỹ Đây định đắn bối cảnh khủng hoảng khu vực vừa qua, quan hệ thương mại đầu tư Việt Nam với nước khu vực giảm đáng kể, ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng kinh tế Trong thời gian tới, tỉnh cần xây dựng sách thu hút đầu tư công ty xuyên quốc gia Vì vậy, trước tiên cần khuyến khích công ty xuyên quốc gia đầu tư vào ngành chế biến thủy sản dịch vụ Đây mạnh các công ty xuyên quốc gia, đặc biệt công ty xuyên quốc gia lớn nước công nghiệp phát triển Bằng cách này, tỉnh không thu hút nhiều vốn đầu tư mà nhận công nghệ chuyển giao trực tiếp từ công nghệ nguồn tiếp cận nhanh chóng vào mạng lưới Marketing toàn cầu nước 3.2.9.2 Tập trung xây dựng phát triển khu công nghiệp Khánh Hòa tỉnh có diện tích không lớn, vậy, KCN thực địa điểm thu hút phần lớn vốn FDI ngành chế biến thủy sản Số dự án FDI thuộc ngành chế biến thủy sản KCN chiếm 50% tổng số dự án FDI địa bàn, chủ yếu dự án quy mô lớn Toàn tỉnh Thủ tướng Chính phủ phê duyệt có khu công nghiệp, 02 KCN hoạt động xây dựng hạ tầng đồng bộ, với quy mô, tính chất khu công nghiệp (khu công nghiệp Suối Dầu, KCN Bắc Cam Ranh) 03 khu công nghiệp lại thời gian xây dựng đưa vào hoạt động với tổng diện tích 750 Các KCN có lợi ưu đãi sách, có kết cấu hạ tầng tương đối hoàn chỉnh, có dịch vụ hỗ trợ kèm, thời gian giao đất cho nhà đầu tư nhanh Về phát triển khai thác KCN để thu hút đầu tư, Khánh Hòa cần tập trung xử lý vấn đề sau: - Đối với KCN chủ đầu tư Công ty Phát triển khai thác hạ tầng KCN dùng vốn ngân sách để đầu tư cần tiếp tục hoàn chỉnh số công trình hạ tầng kỹ thuật dở dang, thu hút dự án để lấp đầy Cụ thể, KCN Ninh Thuỷ (huyện Ninh Hòa), Vạn Thắng (huyện Vạn Ninh), Nam Cam Ranh, cần tiếp tục thực chủ trương chuyển quyền sử dụng đất KCN cho nhà đầu tư nước, đồng thời kêu gọi, thu hút nhà đầu tư nước có lực lĩnh vực chế biến thuỷ sản đầu tư vào KCN Ngoài ra, cần đẩy mạnh tiến độ thi công hoàn chỉnh hạ tầng khu công nghiệp 94 - Đối với Khu Kinh tế Vân Phong khu công nghiệp thời gian hoàn thiện tiếp tục kêu gọi dự án công nghệ sạch, tuyệt đối không gây ô nhiễm môi trường gần khu du lịch ven biển Đối với số quy hoạch tổng thể bị lạc hậu cần nghiên cứu, khảo sát, điều chỉnh cho phù hợp với xu thể phát triển kinh tế xã hội - Thực chủ trương xã hội hoá để huy động nguồn vốn từ nhiều thành phần kinh tế để đầu tư vào KCN Ninh Thủy (Ninh Hòa), Vạn Thắng (Vạn Ninh), Nam Cam Ranh (Cam Ranh) theo hướng đầu tư kết cấu hạ tầng đồng bộ, hoàn chỉnh, không thực theo phương pháp chiếu trước Mục tiêu hướng tới thu hút nhà đầu tư có tiềm Nhật Bản, EU, Mỹ vào lĩnh vực sản xuất công nghiệp, với dự án sử dụng lao động công nghệ cao, sạch, bảo đảm không gây ô nhiễm môi trường - Tiếp tục hoàn thiện quy định quản lý Nhà nước KCN; tiếp tục thực chế “một cửa”; tin học hoá hoạt động quản lý Nhà nước KCN, cập nhật thông tin kịp thời cung cấp cho nhà đầu tư, tiếp nhận, xử lý phản hồi thông tin nhà đầu tư quan tâm; tiến hành đào tạo lại, nâng cao trình độ lực lẫn phẩm chất cho cán làm việc Ban Quản lý KCN, đáp ứng tốt yêu cầu nhà đầu tư 3.2.9.3 Phát triển kinh doanh dịch vụ ngành sản xuất phụ trợ Ngành công nghiệp phụ trợ thầu phụ đóng vai trò quan trọng việc thu hút vốn FDI đặc biệt nghành chế biến thủy sản Ngoài hiệu tạo nhiều công ăn việc làm, thu hút lao động dư thừa, công nghiệp phụ trợ đóng vai trò quan trọng việc tăng sức cạnh tranh sản phẩm chế biến đẩy nhanh trình CNH theo hướng vừa theo chiều rộng vừa theo chiều sâu Trong xu phân công lao động, chuyên môn hoá sản xuất ngày cao công nghiệp phụ trợ sẵn có địa phương thiếu góp phần làm giảm đáng kể giá thành cho doanh nghiệp FDI, nhà đầu tư ngành chế biến thủy sản Thực tế, hoạt động ngành công nghiệp phụ trợ Khánh Hòa chưa đáp ứng yêu cầu sản xuất kinh doanh nhà đầu tư nước yếu tố gây bất lợi vận động, kêu gọi đầu tư nước vào Khánh Hòa Bên cạnh đó, dịch vụ phục vụ cho nhà đầu tư nước đến phát triển kinh doanh Khánh Hòa yếu Từ dịch vụ hàng không, cảng biển, ngân hàng, bãi biển khách sạn, nhà hàng, khu vui chơi giải trí Do vậy, việc phát triển dịch vụ ngành sản xuất phục vụ cho ngành chế biến thủy sản vô quan trọng Khánh Hòa muốn cải thiện môi trường đầu tư 95 Thực tế cho thấy, thành tích số vốn đầu tư, số lượng dự án tất nhiên quan trọng, nhìn toàn cục, việc “thông” doanh nghiệp FDI doanh nghiệp nội địa kinh tế quan trọng Một mục đích lớn thu hút FDI tạo hiệu ứng lan tỏa từ khu vực FDI tới khu vực doanh nghiệp nước Khi doanh nghiệp nước tiêu thụ sản phẩm sẵn có nước, thay nhập dẫn đến tăng thu nhập lợi nhuận cho công ty nội địa, mang lại lợi ích cho kinh tế quốc dân Tóm lại: Hoạt động đầu tư trực tiếp nước trở thành vấn đề bật hợp tác phân công lao động quốc tế Hiện nay, giới diễn cạnh tranh liệt thu hút FDI Để thu hút nhiều vốn FDI tổ chức hoạt động doanh nghiệp có vốn đầu tư nước có hiệu cần phải thấm nhuần quán quan điểm có tính chất đạo bảo đảm nguyên tắc mối quan hệ trị với kinh tế; bảo đảm hiệu kinh tế xã hội; bảo đảm lợi ích bên, lợi ích trước mắt lâu dài, đa dang hóa hình thức đầu tư Trên sở đó, phải thực thi hệ thống biện pháp tăng cường quản lý Nhà nước, tạo môi trường kinh tế, trị, xã hội ổn định, hoàn thiện môi trường pháp lý, xây dựng chiến lược quy hoạch thu hút FDI, lựa chọn đối tác đầu tư hình thức đầu tư phù hợp, phát triển giáo dục - đào tạo phát triển nguồn nhân lực Những giải pháp có tính toàn diện, đồng bộ; thực tế cho thấy nước nào, địa phương có môi trường đầu tư thông thoáng, ổn định thuận lợi có khả thu hút nhiều FDI giành lợi cạnh tranh vốn FDI TÓM TẮT CHƯƠNG Hệ thống giải pháp nêu có tính chiến lược, tổng thể liên quan nhiều đến hoạt động tất cấp, ngành có chế sách tầm vĩ mô liên quan đến thực chủ trương, đường lối Đảng Nhà nước thu hút sử dụng vốn đầu tư trực tiếp nước Điều đòi hỏi phải có đạo tập trung, thống từ trung ương đến tỉnh sở, huy động lực lượng xã hội để triển khai thực Công tác tổ chức điều hành phải coi trọng đảm bảo thực đồng bộ, ăn khớp hiệu với biện pháp, chương trình cụ thể Cần có nghiên cứu, chuẩn bị chu đáo, có phương thức triển khai phù hợp với đặc điểm dự án, nơi, dự tính đến tình khác xảy 96 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ Kết luận Nguồn vốn FDI đóng vai trò quan trọng phát triển kinh tế xã hội nhiều nước giới, nước phát triển, có Việt Nam Đối với Khánh Hòa, nguồn vốn lại có ý nghĩa quan trọng Nghị Đại hội XI Đảng nghị Đảng tỉnh Khánh Hòa khẳng định rằng, kinh tế có vốn đầu tư nước phận cấu thành quan trọng kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa nước ta, khuyến khích phát triển lâu dài, bình đẳng thành phần kinh tế khác Vì vậy, giai đoạn nay, đẩy mạnh thu hút vốn FDI nhằm đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế, chuyển dịch cấu kinh tế, tăng thu ngân sách, giải việc làm, xóa đói, giảm nghèo nhiệm vụ mang tính chiến lược, lâu dài, yếu tố định phát triển nước Khánh Hòa Khánh Hòa xem tỉnh có vị trí chiến lược khu kinh tế trọng điểm miền Trung, thời gian qua có nhiều cố gắng thu hút vốn FDI nhìn chung nhiều hạn chế, yếu Để đẩy mạnh nghiệp CNH, HĐH tỉnh thời gian tới vấn đề thu hút sử dụng có hiệu nguồn vốn FDI nhiệm vụ trọng tâm, ưu tiên hàng đầu chiến lược phát triển kinh tế - xã hội Khánh Hòa Khánh Hòa đạt thành bước đầu quan trọng thu hút vốn FDI Trong điều kiện hội nhập, đặc biệt Việt Nam gia nhập WTO, với tiềm năng, lợi sẵn có mình, Khánh Hòa cần có biện pháp, giải pháp có hệ thống, triệt để, mạnh dạn sách phát huy nội lực để nâng cao tính hấp dẫn địa bàn, thu hút mạnh có hiệu vốn FDI Các biện pháp đòi hỏi phải có nỗ lực cao, cố gắng lớn đồng tâm trí quan, tổ chức liên quan Chắc chắn rằng, tương lai gần, Khánh Hòa điểm đến đầu tư lý tưởng nhà đầu tư nước đến đầu tư, kinh doanh, góp phần vào nghiệp phát triển Khánh Hòa nói riêng nghiệp CNH, HĐH đất nước nói chung, mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh 97 Kiến nghị Để khơi dậy, phát huy khai thác nguồn lực, tiềm năng, lợi so sánh, tạo bước đột phá để Khánh Hòa thu hút ngày nhiều nguồn vốn FDI đặc biệt ngành chế biến thủy sản, phát triển nhanh bền vững theo phương hướng mục tiêu xác định đến năm 2015, vươn lên xứng đáng thành phố trực thuộc Trung ương, góp phần thúc đẩy phát triển khu kinh tế trọng điểm miền Trung nước, số giải pháp kiến nghị với Trung ương sách quản lý sau: Thứ nhất, đề nghị Chính phủ đạo tập trung xây dựng quy hoạch, kế hoạch phát triển khu kinh tế trọng điểm miền Trung, đặc biệt yếu tố tạo khu quy hoạch xây dựng kết cấu hạ tầng mạng lưới giao thông, cảng biển, sân bay, KCN…; thực chế sách ưu đãi nguồn vốn đầu tư từ ngân sách, vốn ODA, trái phiếu Chính phủ, tín dụng kế hoạch, ưu đãi cao thuế, tiền thuê đất KCN; đồng thời ban hành quy chế phối hợp ngành, địa phương, tạo không gian kinh tế thống vùng, Khánh Hòa cực phát triển đóng vai trò động lực phát huy lợi so sánh địa phương khu vực để phát triển Trong vấn đề qui hoạch, ý khu kinh tế, KCN hệ thống hạ tầng kỹ thuật, chủ yếu sân bay, bến cảng tỉnh miền Trung Việc qui hoạch khu kinh tế, KCN hạ tầng kỹ thuật cho tỉnh miền Trung đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội cho khu vực tương lai Tuy nhiên, Chính phủ cần có lộ trình đầu tư cho dự án cách phù hợp để thu hút nguồn vốn đầu tư, từ nước Nếu miền Trung mà tỉnh, thành phố muốn có khu kinh tế lớn cảng lớn lãng phí Sự phân tán thu hút đầu tư sử dụng hạ tầng kỹ thuật tạo nên lãng phí lớn cho nguồn vốn đầu tư Không có tập trung đầu tư không tạo nên đột phá phát triển Một ví dụ hạ tầng kỹ thuật Cảng Nha Trang đầu tư lớn nhiều năm qua chi phí vận chuyển quốc tế cao so với hai đầu đất nước, gây nhiều khó khăn cho nhà đầu tư Muốn giảm giá thành phải nâng lưu lượng hàng hoá Điều bị cản trở có nhiều cảng phát triển phân tán khu vực Cần xếp lại hệ thống cảng sân bay, dành ưu tiên 98 cho Cảng biển Vân Phong Sân bay quốc tế Cam Ranh, nơi có nhiều điều kiện tổ chức vận chuyển quốc tế để tăng cường lượng hàng hoá hành khách, tạo điều kiện cho địa phương phát triển hết công suất trước mở rộng địa phương khác Thứ hai, đề nghị Chính phủ ưu tiên bố trí nguồn vốn sớm triển khai đầu tư công trình trọng điểm có tác động đến phát triển khu kinh tế trọng điểm miền Trung như: đường cao tốc Khánh Hòa - thành phố Hồ Chí Minh đường sắt hai chiều Nha Trang - Sài Gòn; dự án Cảng biển Vân Phong, ga hàng không quốc tế Cam Ranh; xây dựng Khu liên hợp thể thao theo tiêu chuẩn đại đóng vai trò trung tâm thể thao cấp quốc gia Khánh Hòa; xây dựng viện nghiên cứu chuyên ngành Khánh Hòa; di dời ga đường sắt Nha Trang, kho bom đạn, vũ khí, vật liệu nổ kho xăng dầu khỏi trung tâm tỉnh, khỏi khu dân cư khu du lịch Hỗ trợ vốn đầu tư công trình trọng điểm Khánh Hòa có tác động thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh như: khu công nghiệp tổng hợp Vân Phong, Cảng biển Vân Phong, Cam Ranh Thứ ba, để tận dụng tối đa lợi vị trí địa lý đặc thù, phát triển ngành chế biến thủy sản, cho phép tỉnh quy hoạch, kêu gọi dự án đầu tư mang tầm cỡ khu vực quốc tế Thứ tư, cho phép tỉnh hưởng chế tài ưu đãi, tăng thoả đáng tỷ lệ điều tiết cho ngân sách tỉnh khoản thu phân chia ngân sách trung ương ngân sách địa phương ổn định năm; đồng thời năm hỗ trợ có mục tiêu từ ngân sách Trung ương để tỉnh có thêm nguồn vốn đầu tư phát triển Riêng vốn xây dựng tập trung hàng năm, đề nghị cân đối năm sau tăng năm trước 50% Cho phép tỉnh huy động thêm nguồn vốn đầu tư kết cấu hạ tầng cách phát hành trái phiếu đô thị theo chế tự vay, tự trả thông qua ngân sách tỉnh; vay tiền từ tổ chức tài quốc tế, địa phương nước sở đảm bảo kiểm soát nợ Chính phủ 99 Thứ năm, cho phép thực thí điểm vấn đề mà thực tiễn tỉnh đặt chưa có quy định quy định không phù hợp, sau có phương án Chính phủ phê duyệt Thứ sáu, ban hành quy chế phối hợp liên khu nhằm triển khai thực chủ trương khu thống nhất, tuân thủ theo quy hoạch chung Ban hành sách ưu đãi, khuyến khích đầu tư chung cho miền Trung lĩnh vực thu hút đầu tư nước ngoài, tránh tình trạng địa phương tự ban hành sách ưu đãi riêng ngược lại quy định Trung ương, tinh thần mở rộng ngành nghề lĩnh vực khuyến khích đầu tư nước vào khu vực, ưu đãi thuế, tiền thuê đất so với đầu đất nước Tăng cường phối hợp bộ, ngành Trung ương địa phương công tác xúc tiến đầu tư, đặc biệt xây dựng chiến lược xúc tiến đầu tư, quảng bá hình ảnh, tham gia hoạt động xúc tiến đầu tư nước Bộ Kế hoạch Đầu tư đạo Trung tâm Xúc tiến đầu tư miền Trung cần soạn thảo chiến lược xúc tiến đầu tư chung cho khu vực, xác định rõ lĩnh vực ưu tiên thu hút vốn FDI địa phương khu vực, điều phối hoạt động xúc tiến đầu tư địa phương, loại bỏ rào cản, cạnh tranh không lành mạnh địa phương Thứ bảy, Trung ương cần có sách hỗ trợ đầu tư kết cấu hạ tầng miền Trung, đặc biệt hệ thống giao thông, có mở thêm tuyến bay quốc tế từ Khánh Hòa nước Singapore, Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc Tạo điều kiện cho địa phương miền Trung tiếp cận với nguồn vốn từ tổ chức nước phục vụ cho công tác xúc tiến đầu tư, đặc biệt công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao lực cho đội ngũ cán làm công tác xúc tiến đầu tư, quản lý Nhà nước đầu tư nước mà Chính phủ định phân cấp mạnh mẽ cho địa phương thẩm quyền cấp giấy phép đầu tư Thứ tám, đề nghị Chính phủ thông qua sách vĩ mô, tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư, tăng hấp dẫn cho nhà đầu tư nước để cạnh tranh với nước khu vực thu hút FDI Trong bối cảnh toàn cầu hóa, áp lực cạnh tranh không giảm mà tăng So với nước khu vực, môi trường đầu tư Việt Nam cạnh tranh Vì vậy, việc cải thiện môi trường đầu tư quan trọng cần thiết 100 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Lê Xuân Bá 2006, Tác động đầu tư trực tiếp nước tới tăng trưởng kinh tế Việt Nam, Nxb Khoa học Kỹ thuật, hà Nội Đỗ Đức Bình 2005, Đầu tư công ty xuyên quốc gia Việt Nam, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội Đặng Thành Cương 2012, Tăng cường thu hút đầu tư trực tiếp nước vào tỉnh Nghệ An, Luận án tiến sĩ Phan Thị Dung 2014, Thực trạng số đề xuất hoàn thuế GTGT doanh nghiệp xuất thủy sản tỉnh Khánh Hòa Nguyễn Bích Đạt 2004, Khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài: vị trí vai trò kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Đề tài KHCN cấp nhà nước, Hà Nội Lương Đức Hải 2012, Giải pháp nhằm thu hút đầu tư trực tiếp nước vào tỉnh Khánh Hòa, Luận văn thạc sĩ, Trường Đại học Nha Trang Nguyễn Thị Thu Hảo 2003, Vận dụng kinh nghiệm hoạt động thu hút FDI Trung Quốc vào Việt Nam, Nxb Trường Đại học Kinh tế quốc dân Hà Nội Nguyễn Mạnh Hùng 2014, Thu hút đầu tư trực tiếp nước vào tỉnh Thái Bình, Luận văn thạc sĩ Nguyến Thị Ái Liên 2009, Môi trường đầu tư với hoạt động thu hút đầu tư trực tiếp nước vào Việt Nam, Luận án tiến sĩ 10 Nguyễn Bạch Nguyệt 2012, Giáo trình Kinh tế đầu tư, NXB Trường Đại học Kinh tế quốc dân Hà Nội 11 Nguyễn Văn Tuấn 2005, Đầu tư trực tiếp nước với phát triển kinh tế Việt Nam, Nxb Tư pháp, Hà Nội 12 Báo cáo tài doanh nghiệp FDI ngành thủy sản Khánh Hòa, từ 2010 đến 2014 13 Cục Đầu tư nước - Bộ Kế hoạch Đầu tư 2010, Báo cáo thu hút FDI nước đến 12/2010, Hà Nội 14 Cục Đầu tư nước - Bộ Kế hoạch Đầu tư 2011, Tình hình đầu tư nước năm 2011, Hà Nội 15 Cục Thống kê tỉnh Khánh Hòa 2014, Niên giám thống kê từ năm 2000 đến năm 2014 101 16 Luật Đầu tư 2005, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 17 Sở Kế hoạch Đầu tư Khánh Hòa 2011, Báo cáo tình hình đầu tư nước tỉnh Khánh Hòa năm 2001 – 2010 18 Sở Kế hoạch Đầu tư Khánh Hòa 2009, Thông tin chế sách UBND tỉnh Khánh Hòa 19 UBND Tỉnh Khánh Hòa 2010, Nghị Đại hội Đảng tỉnh lần thứ XVI (2010 – 2015) 20 UBND tỉnh Khánh Hòa 2014, Báo cáo tình hình thực kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2014 dự kiến kế hoạch 2015 Trang web 21 Mục tiêu định hướng thu hút FDI đến 2015, Bộ kế hoạch đầu tư: http://fia.mpi.gov.vn 22 Năm học đầu tư nước Việt Nam, Bộ kế hoạch đầu tư: http://fia.mpi.gov.vn 23 Đóng góp FDI cho kinh tế Việt Nam, Bộ kế hoạch đầu tư: http://fia.mpi.gov.vn 24 Tổng quan dòng FDI Việt Nam (2005 – 2010), Bộ kế hoạch đầu tư: http://fia.mpi.gov.vn 25 Gia nhập WTO hội thu hút FDI - www.hoinhap.gov.vn 26 Báo Khánh Hòa http://www.baokhanhhoa.com.vn/ 27 Cục Thống kê tỉnh Khánh Hòa, http://www.khso.gov.vn/ 28 Cục Thuế tỉnh Khánh Hòa, http://khanhhoa.gdt.gov.vn/ 29 Cổng thông tin điện tử tỉnh Khánh Hòa, http://www.khanhhoa.gov.vn/ 30 Hiệp hội chế biến xuất thủy sản Việt Nam, http://www.vasep.com.vn/ 31 Hội nghề cá Việt Nam, http://www.khafa.org.vn/ 32 Tạp chí thuế, http://tapchithue.com.vn/ 33 Tổng cục Thuế, http://www.gdt.gov.vn/ 102 PHỤ LỤC Phụ lục : PHIẾU KHẢO SÁT Kính chào quý Công ty! Tôi học viên cao học chuyên ngành Kinh tế thủy sản trường Đại học Nha Trang Tôi thực nghiên cứu khoa học thu hút đầu tư trực tiếp nước ngành chế biến thủy sản địa bàn tỉnh Khánh Hòa Đây chương trình nghiên cứu nhằm khảo sát mức độ hài lòng nhà đầu tư nước lĩnh vưc chế biến thủy sản Khánh Hòa Rất mong quý Công ty dành chút thời gian trả lời số câu hỏi sau, câu trả lời câu trả lời hay sai mà tất câu trả lời thông tin hữu ích Tôi cam kết thông tin thu thập từ phiếu khảo sát sử dụng cho mục đích nghiên cứu, thông tin quý Công ty cung cấp bảo mật Xin chân thành cảm ơn quan tâm giúp đỡ quý Công ty Quý Công ty vui lòng đánh giá khách quan nội dung theo mức độ Trong câu sau đây, xin trả lời cách đánh dấu X vào ô thích hợp: STT Nội dung đánh giá Về hiệu chất lượng tổng thể dịch vụ sở hạ tầng tỉnh, thành phố cung cấp Đánh giá chung nguồn nhân lực Sự sẵn lòng kỹ phục vụ cán công chức cho nhà đầu tư Công tác quản lý hỗ trợ quyền địa phương Chính sách ưu đãi đầu tư: Thể thông qua sách ưu đãi thuế, chi phí thuê mặt Lợi chi phí: Chi phí lao động, thuê mướn mặt chi phí điện, nước, cước phí vận chuyển Thấp Trung bình Khá Tốt STT 10 STT Nội dung đánh giá Thấp Trung bình Khá Tốt Về doanh nghiệp cung ứng đầu vào dịch vụ có liên quan Sự gần mặt địa lý định chế tài chính, giáo dục, y tế, nghiên cứu Về vị trí địa lý Về tài nguyên phong phú thuận lợi cho phát triển sản xuất Ít hài lòng Nội dung đánh giá Hài lòng Khá hài lòng Rất hài lòng Đánh giá chung mức độ hài lòng nhà đầu tư Những vướng mắc, kiến nghị: ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… Xin chân thành cảm ơn quý Công ty dành thời gian trả lời khảo sát ý kiến Kính chúc quý Công ty an khang thịnh vượng phát triển bền vững Trân trọng kính chào - - Phụ lục : Kết đánh giá mức độ hài lòng nhà đầu tư nước lĩnh vực chế biến thủy sản Khánh Hòa (Số mẫu khảo sát: 8) STT 10 STT Thấp Trung bình Khá Tốt 4 1 3 3 2 4 0 4 0 5 Nội dung đánh giá Ít hài lòng Hài lòng Khá hài lòng Rất hài lòng Đánh giá chung mức độ hài lòng nhà đầu tư 2 Nội dung khảo sát Về hiệu chất lượng tổng thể dịch vụ sở hạ tầng tỉnh, thành phố cung cấp Đánh giá chung nguồn nhân lực Sự sẵn lòng kỹ phục vụ cán công chức cho nhà đầu tư Công tác quản lý hỗ trợ quyền địa phương Chính sách ưu đãi đầu tư: Thể thông qua sách ưu đãi thuế, chi phí thuê mặt Lợi chi phí: chi phí lao động, thuê mướn mặt chi phí điện, nước, cước phí vận chuyển Về doanh nghiệp cung ứng đầu vào dịch vụ có liên quan Sự gần mặt địa lý định chế tài chính, giáo dục, y tế, nghiên cứu Về vị trí địa lý Về tài nguyên phong phú thuận lợi cho phát triển sản xuất