Lời nói đầu M ột giải pháp thực đờng lối đổi kinh tế theo hớng Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá nớc ta đổi mới cấu kinh tế, bao gồm cấu ngành, vùng thành phần kinh tế Định hớng đợc thể rõ nét qua kỳ Đại hội Đảng vừa qua chiến lợc phát triển kinh tế xã hội Đó việc thực thắng lợi mục tiêu tăng trởng kinh tế cao, GDP tăng bình quân hàng năm từ 8,5% thời kỳ 1996 2000 phấn đấu đạt - 9% thời kỳ 2001- 2010 với tổng nhu cầu vốn đầu t từ 90 - 95 nghìn tỷ đồng 39 40 % tổng nguồn vốn đợc đầu t từ doanh nghiệp dân c Để đạt đợc mục tiêu đòi hỏi phải giải đồng nhiều vấn đề, giải pháp thuộc lĩnh vực tài có ý nghĩa đặc biệt quan trọng giải pháp tài việc phát huy vai trò Ngân hàng thơng mại phạm vi nớc để thu hút nguồn vốn nhàn rỗi dân chuyển sang đầu t cách có hiệu Nh biết, vốn tiền đề cho tăng trởng kinh tế, tăng trởng kinh tế phụ thuộc vào quy mô hiệu vốn đầu t Nếu không kể việc đầu t từ ngân sách tự đầu t cá nhân, doanh nghiệp việc khai thác chuyển dịch nguồn vốn tích luỹ đến lĩnh vực đầu t cho vay đợc tiến hành theo hai phơng thức: đầu t trực tiếp qua thị trờng tài (phát hành trái phiếu doanh nghiệp) đầu t gián tiếp thông qua trung gian tài Tuy nhiên, thị trờng tài nớc ta giai đoạn hình thành thị trờng vào hoạt động khả huy động gặp nhiều khó khăn Do nguồn vốn đầu t qua trung gian tài mà chủ yếu hệ thống Ngân hàng thơng mại trở nên quan trọng hữu hiệu hết Cùng với phát triển phát triển chung kinh tế, hệ thống Ngân hàng thơng mại nớc ta không ngừng phát triển ngày khẳng định phận thiếu kinh tế Bằng lợng vốn huy động đợc xã hội thông qua nghiệp vụ tín dụng, Ngân hàng thơng mại cung cấp lợng vốn lớn cho hoạt động kinh tế, đáp ứng nhu cầu vốn cách nhanh chóng, kịp thời cho trình tái sản xuất Nhờ mà hoạt động sản xuất kinh doanh thành phần kinh tế đợc diễn cách trôi chảy Do vậy, thời gian tới, để phát huy vai trò đồng thời đáp ứng cho phát triển chung kinh tế nh cho nhính thân hệ thống Ngân hàng, việc huy động vốn cho kinh doanh tơng lai chắn đợc đặt lên hàng đầu tổ chức tài nói chung Ngân hàng thơng mại nói riêng Nhận thức đợc tầm quan trọng đó, với kiến thức đợc học trờng, với kiến thức thu nhận đợc thời gian thực tập, tìm hiểu tình hình thực tế Chi nhánh NHCT HBT vừa qua, em mạnh dạn chọn đề tài: Giải pháp nhằm nâng cao hiệu hoạt động huy động vốn Chi nhánh NHCT HBT làm luận văn tốt nghiệp cho Luận văn đợc trình bày theo chơng với nội dung nh sau: Chơng I : Lý luận chung nguồn vốn kinh doanh Ngân hàng thơng mại Chơng II : Thực trạng hoạt động huy động vốn kinh doanh Chi nhánh Ngân hàng Công thơng khu vực II Hai Bà Trng Chơng III : Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu hoạt động huy động vốn Chi nhánh Ngân hàng Công thơng khu vực II Hai Bà Trng Chơng i : Lý luận chung nguồn vốn kinh doanh ngân hàng thơng mại I Khái quát chung NHTM Ngân hàng thơng mại (NHTM) đời phát triển gắn liền với hoạt động sản xuất kinh doanh nhân dân kinh tế Trong nớc phát triển hầu nh công dân quan hệ giao dịch với Ngân hàng thơng mại định NHTM đợc coi nh định chế tài quen thuộc đời sống kinh tế Khi kinh tế phát triển hoạt động dịch vụ Ngân hàng sâu vào tận ngõ ngách kinh tế đời sống ngời Mọi công dân chịu tác động từ hoạt động Ngân hàng, dù họ khách hàng gửi tiền, ngời vay hay đơn giản ngời làm việc cho doanh nghiệp có vay vốn sử dụng dịnh vụ Ngân hàng Mặc dù có hoạt động gần gũi với nhân dân kinh tế nh nhng nay, Việt nam nói riêng giới nói chung, phạm trù NHTM nh nghiệp vụ phạm trù xa lạ chứa đầy bí ẩn cha đợc khám phá Do vậy, để hiểu rõ Ngân hàng thơng mại nghiệp vụ NHTM (đặc biệt nghiệp vụ tạo lập nguồn vốn kinh doanh), chơng I trình bày khái quát có tính chất định vị phác hoạ nét chủ yếu NHTM NHTM vai trò NHTM phát triển kinh tế 1.1 Khái niệm Để đa đợc khái niệm xác tổng quát NHTM, ngời ta thờng phải dựa vào tính chất mục đích hoạt động thị trờng tài chính, kết hợp tính chất, mục đích đối tuợng hoạt động Theo Luật Ngân hàng Pháp, năm 1941 định nghĩa: Ngân hàng xí nghiệp hay sở hành nghề thờng xuyên nhận công chúng dới hình thức ký thác hay hình thức khác số tiền mà họ dùng cho họ vào nghiệp vụ chiết khấu, tín dụng hay dịch vụ tài Hay nh Luật Ngân hàng ấn Độ năm 1959 nêu: Ngân hàng sở nhận khoản tiền ký thác vay hay tài trợ, đầu t Những định nghĩa nh vào tính chất mục đích hoạt động NHTM Một loại định nghĩa khác lại vào kết hợp tính chất, mục đích với đối tợng hoạt động nh: Luật Ngân hàng Đan Mạch ban hành năm 1930 định nghĩa: Ngân hàng thơng mại nhà băng thực nghiệp vụ thiết yếu gồm nghiệp vụ nhận tiền ký thác, buôn bán vàng bạc, hành nghề thơng mại giá trị đĩa ốc, phơng tiện tín dụng hối phiếu, thực nghiệp vụ chuỷên ngân, đứng bảo hiểm Nh vậy, có nhiều cách thể khác định nghĩa NHTM, tuỳ thuộc vào tập quán pháp luật quốc gia, vùng lãnh thổ nhng sâu phân tích, khai thác nội dung định nghĩa đó, ngời ta dễ dàng nhận thấy rằng: Tất NHTM có chung tính chất việc nhận tiền ký thác - tiền gửi không kỳ hạn có kỳ hạn, để sử dụng vào nghiệp vụ cho vay, chiết khấu dịch vụ kinh doanh khác Ngân hàng Từ thực tiễn đó, để tăng cờng quản lý, hớng dẫn hoạt động Ngân hàng tổ chức tín dụng khác, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển chung kinh tế, đồng thời bảo vệ lợi ích hợp pháp tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động kinh doanh Theo điều 20 Luật Tổ chức tín dụng Việt nam ban hành 02/ 1997/QH 10 nêu: Ngân hàng thơng mại doanh nghiệp đợc thành lập theo quy định Luật quy định khác pháp luật để hoạt động kinh doanh tiền tệ, làm dịch vụ Ngân hàng với nội dung nhận tiền gửi sử dụng tiền gửi để cấp tín dụng, cung ứng dịch vụ toán Theo nh khái niệm NHTM hoạt động kinh doanh nh một doanh nghiệp thực thụ, có hoạch toán thu chi, có tính đến hiệu hoạt động kinh doanh tìm cách tối đa hoá lợi nhuận Tuy nhiên xét chức tính đặc thù NHTM doanh nghiệp kinh doanh thông thờng lại có khác biệt lớn, là: NHTM doanh nghiệp kinh doanh đồng vốn, tức Ngân hàng vừa ngời tiêu thụ đồng vốn vừa ngời cung cấp đồng vốn Ngày nay, xu hớng hội nhập toàn cầu hoá kinh tế, hoạt động tổ chức tài môi giới thị trờng tài ngày phát triển số lợng quy mô, đa dạng phong phú, hoạt động đan xen lẫn Tuy nhiên khác biệt NHTM với tổ chức môi giới tài khác chỗ NHTM Ngân hàng kinh doanh tiền gửi (chủ yếu tiền gửi không kỳ hạn) từ hoạt động tạo hội cho NHTM tăng bội số tiền gửi khách hàng hệ thống Ngân hàng Đó đặc trng để phân biệt NHTM với doanh nghiệp tổ chức tín dụng khác 1.2 Đặc trng hoạt động kinh doanh NHTM Nh trình bày, Thị trờng tài địa điểm tham gia hoạt động kinh doanh tổ chức kinh doanh tiền tệ , chúng tổ chức môi giới tài chính, hoạt động chúng tạo kênh, luồng chu chuyển khoản tiền tiết kiệm tích luỹ đợc nhân dân đến tay nhà sản xuất kinh doanh có nhu cầu chi tiêu cho đầu t Nhng chúng lại có khác tính chất nh đối tợng phơng thức tiến hành kinh doanh Sự khác biệt nhiều nguyên nhân khác nh : khác biệt lịch sử; khác biệt chế độ kinh tế nhng tóm lại chúng sản phẩm thể chế tài nớc Ngân hàng thơng mại đời gắn liền với hình thành phát triển hoạt động kinh doanh tiền gửi Từ chỗ đơn làm dịch vụ nhận tiền gửi với t cách ngời thủ quỹ bảo quản tiền gửi cho chủ sở hữu sau nhận đợc khoản thù lao dới dạng hoa hồng, hoạt động giống nh tiệm cầm đồ Cho đến nay, NHTM trở thành chủ thể kinh doanh tiền gửi, nghĩa NHTM vừa tiến hành huy động tiền gửi (không miễn bỏ khoản phí, khoản thù lao mà trả thêm tiền dới dạng trả lãi tiền gửi cho khách hàng gửi tiền) vừa sử dụng khoản tiền huy động đợc để làm vốn cho vay, vốn đầu t nhằm tối đa hoá khoản lợi nhuận thu đợc Trong thực vai trò trung gian tài chính, đảm trách việc chuyển vốn nhàn rỗi từ dân c, từ ngời cho vay sang ngời vay, NHTM tự tạo công cụ tài thay cho tiền mặt làm phơng tiện toán, điển hình tài khoản tiền gửi không kỳ hạn toán séc, công cụ chủ yếu để tiền vận động qua Ngân hàng sở để NHTM tạo số nhân tiền gửi Do hoạt động NHTM gắn bó mật thiết với hoạt động lu thông tiền tệ hệ thống toán nớc nh hoạt động toán quốc tế Ngày nay, NHTM cấu hoạt động chiếm giữ vai trò quan trọng thể chế tài nớc, công cụ điều tiết vĩ mô kinh tế thiếu Nhà nớc Hơn hoạt động NHTM ngày đa dạng, phong phú có phạm vi rộng lớn, nói Ngân hàng sâu vào tận ngõ ngách kinh tế đời sống ngời, tổ chức tài khác thờng hoạt động phạm vi hẹp theo hớng chuyên sâu 1.3 Vai trò NHTM phát triển kinh tế 1.3.1 Chu chuyển cung cấp vốn cho kinh tế Vốn đợc hình thành từ trình tích tụ tập trung, từ việc tích luỹ, tiết kiệm cá nhân, doanh nghiệp Nhà nớc kinh tế Để có nhiều vốn thiết phải tăng thu nhập quốc dân giảm chi tiêu dùng nhằm tạo khoản tích luỹ đủ lớn để tiếp tục đầu t tái mở rộng sản xuất Mặt khác, để tăng thu nhập quốc dân tức phải mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh hàng hoá, đẩy mạnh phát triển ngành kinh tế cần phải có vốn, ngợc lại tất ngành hay kinh tế phát triển lại tạo nhiều nguồn vốn NHTM chủ thể đáp ứng nhu cầu vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh NHTM đứng thu gom tất nguồn vốn nhàn rỗi kinh tế từ cá nhân, tổ chức nh : vốn tạm thời đợc giải phóng từ trình sản xuất, vốn từ nguồn tiết kiệm dân c, nguồn vốn đợc sử dụng chuyên cho vay lấy lãi tạo nên khoản vốn đủ lớn cung cấp cho hoạt động kinh tế đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn cho trình tái sản xuất Nh vậy, nhờ có hoạt động hệ thống NHTM mà doanh nghiệp có điều kiện mở rộng sản xuất, cải tiến máy móc công nghệ, bớc tăng suất lao động, nâng cao hiệu kinh tế quan trọng đáp ứng tốt nhu cầu, thị hiếu khách hàng 1.3.2 NHTM công cụ đièu tiết vĩ mô kinh tế Nhà nớc Trong kinh tế thị trờng, NHTM với t cách trung tâm tièn tệ toàn kinh tế, đảm bảo phát tiển hài hoà cho tất thành phần kinh tế tham gia hoạt động sản xuất kinh doanh, nói giao động Ngân hàng gây ảnh hởng nhiều đến thành phần kinh tế khác Do hoạt động có hiệu NHTM thông qua nghiệp vụ kinh doanh thực công cụ tốt để Nhà nứơc tiến hành điều tiết vĩ mô kinh tế Thông qua hoạt động tín dụng toán Ngân hàng hệ thống, NHTM trực tiếp góp phần mở rộng khối lợng tiền cung ứng lu thông Mặt khác với việc cho thành phần kinh tế vay vốn, NHTM thực việc dẫn dắt luồng tiền, tập hợp phân chia vốn thị trờng, điều kiển chúng cách có hiệu quả, bảo đảm cung cấp đầy đủ kịp thời nhu cầu vốn cho trình tái sản xuất nh thực thi vai trò điều tiết gián tiếp vĩ mô kinh tế 1.3.3 NHTM cầu nối tài quốc gia với tài giới Ngày nay, xu hớng toàn cầu hoá kinh tế giới với việc hình thành hàng loạt tổ chức kinh tế, khu vực mậu dịch tự do, làm cho mối quan hệ hàng hoá tiền tệ ngày đợc mở rộng, nhu cầu giao lu kinh tế xã hội nớc giới ngày trở nên cần thiết cấp bách hết Hơn nữa, việc phát triển kinh tế nớc lại gắn liền với phát triển kinh tế giới phận cấu thành nên phát triển Do vậy, để đảm bảo cho phát triển hài hoà tài nớc phải hoà chung với tài quốc tế NHTM với hoạt động kinh doanh đóng vai trò vô quan trọng hoà chung Thật với nghiệp vụ kinh doanh nh: nhận tiền gửi, cho vay, bảo lãnh đặc biệt nghiệp vụ toán quốc tế, Ngân hàng tạo điều kiện thúc đẩy hoạt động ngoại thơng không ngừng đợc mở rộng phát triển Mặt khác với nghiệp vụ kinh doanh quốc tế mình, NHTM nớc thiết lập đợc mối quan hệ làm ăn chặt chẽ với NHTM nớc ngoài, từ điều tiết tài nớc phù hợp với vận động tài quốc tế Nh vậy, điều kiện ngày nay, phát triển kinh tế nớc gắn liền với phát triển chung kinh tế giới, phá vỡ tồn kinh tế đóng nhờng bớc cho kinh tế mở Đối với nớc phát triển nói chung Việt nam nói riêng, NHTM chiếm giữ vai trò quan trọng hoạt động sản xuất kinh doanh, trở thành phận thiếu thúc đẩy kinh tế phát triển Thông qua khoản tín dụng Ngân hàng đáp ứng nhu cầu phát triển sản xuất kinh doanh, tăng suất lao động, phục vụ hớng cho nghiệp Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá đất nớc Có thể nói, NHTM không bà đỡ cho sản xuất hàng hoá mà bơm điều hoà vốn tới thành phần kinh tế Các nghiệp vụ vủa NHTM NHTM đại hoạt động với ba nghiệp vụ là: nghiệp vụ tài sản nợ (nghiệp vụ huy động vốn); nghiệp vụ tài sản có (nghiệp vụ cho vay) nghiệp vụ cung ứng dịch vụ Ngân hàng nh: dịch vụ t vấn, toán hộ, giữ hộ Ba nghiệp vụ có quan hệ mật thiết, tác động hỗ trợ thúc đẩy phát triển, tạo nên uy tín mạnh cạnh tranh cho NHTM, nghiệp vụ đan xem lẫn trình hoạt động Ngân hàng, tạo nên chỉnh thể thống trình hoạt động kinh doanh NHTM 2.1 Nghiệp vụ tài sản nợ Nghiệp vụ phản ánh trình hình thành vốn cho hoạt động kinh 10 giáo dục cán công nhân viên có thái độ ân cần niềm nở hơn, thao tác nghiệp vụ nhanh, xác nh giải thích thắc mắc khách hàng cách lễ độ dễ hiểu Từ Chi nhánh tạo cho đội ngũ cán công nhân viên theo tiêu chuẩn, hiểu biết pháp luật - làm pháp luật, có trình độ chuyên môn giỏi động, hiệu làm việc cao, đem đến cho Chi nhánh nhiều khách hàng chân làm ăn thực thụ nh hiệu hoạt động kinh doanh Ngân hàng nói chung hoạt động huy động vốn nói riêng chắn tăng lên B Nhóm giải pháp vĩ mô: Đối với Ngân hàng Công thơng Việt Nam Trong thời gian tới, để tạo điều kiện thuận lợi nh khuyến khích công tác huy động vốn Chi nhánh đạt hiệu nữa, Ngân hàng Công thơng Việt nam cần đa biện pháp chiến lợc sau: 1.1 Xây dựng chiến lợc kinh doanh hợp lý dựa điều kiện cụ thể Chi nhánh Ngân hàng Công thơng Việt nam cần vào tình hình yêu cầu thị trờng, điều kiện cụ thể Chi nhánh lực tài chính, địa bàn hoạt động, nhân tố ngời để xác định, xây dựng hoàn thiện chiến lợc phát triển kinh doanh hợp lý, đứng đắn tất mặt hoạt động kinh doanh Ngân hàng, đồng thời đề biện pháp thích hợp, động, hiệu phục vụ cho chiến lợc kinh doanh Việc xác định, xây dựng, có biện pháp thực điều chỉnh chiến lợc phát triển kinh doanh cụ thể hoá chiến lợc thành hoạt động cụ thể phù hợp với điều kiện thị trờng, điều kiện lực hoạt động Chi nhánh giai đoạn định 109 Chiến lợc phát triển kinh doanh Ngân hàng Công thơng phải chiến lợc kinh doanh hỗn hợp, thể thống gồm chiến lợc lĩnh vực kinh doanh riêng biệt Các chiến lợc đợc cấu thành có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, tác động bổ trợ lẫn thể thống phù hợp với chiến lợc phát triển chung Chiến lợc phát triển Ngân hàng phải mang tính thực tiễn khả thi qua việc tổ chức, xây dựng; muốn điều chỉnh phải vào yếu tố thực tế liên quan thị trờng Hơn nữa, chiến lợc phải có khả dự đoán trớc đợc tơng lai thị trờng, phát triển yêu cầu mục đích thực nh trình độ lực thực Ngân hàng Công thơng nói chung đơn vị sở nói riêng, qua đảm bảo phát triển chung toàn hệ thống Đối với chiến lợc huy động vốn, đợc xem chiến lợc quan trọng cấu thành nên chiến lợc nguồn vốn Ngân hàng Cho nên xây dựng, điều chỉnh chiến lợc này, việc xác định tiêu cụ thể, khoa học, đòi hỏi Ngân hàng phải đề biện pháp thực chặt chẽ, hữu hiệu, động đảm bảo đáp ứng đầy đủ nguyên tắc trên, tức phải bám sát vào tình hình Ngân hàng, Chi nhánh, vào yếu tố thị trờng Mặt khác, chiến lợc huy động vốn phải thể thống chiến lợc cấu thành lên nó, liên quan hệ thống với chiến lợc phát triển Ngân hàng tất mặt, chịu quy định chiến lợc phát triển chung Có nh hoạt động kinh doanh nói chung hoạt động huy dộng vốn nói riêng Ngân hàng Công thơng đơn vị thành viên đạt đợc hiệu cao 1.2 Phát triển mở rộng mạng lới Ngân hàng Công thơng 110 Đi đôi với việc xây dựng chiến lợc kinh doanh hợp lý mang tính lâu dài dựa sở tảng khả tài chính, lực cán công nhân viên thời gian tới, Ngân hàng Công Thơng cần thiết phải có biện pháp đẩy mạnh phát triển mạng lới Chi nhánh, đơn vị thành viên nhằm tạo cấu hợp lý toàn hệ thống Trong đó, đặc biệt ý đến khu chế xuất, vùng kinh tế trọng điểm mở, khu vực đông dân c, vùng nông thôn Tuy nhiên, đẩy mạnh việc mở rộng phát triển mạng lới Chi nhánh Ngân hàng Công Thơng, đặc biệt tới vùng nông thôn, vùng xâu vùng xa, làm cho công tác quản lý có phần vất vả phức tạp trớc nhiều nhng điều không thực đợc Cho đến có không Ngân hàng tích cực triển khai mở rộng mạng lới Chi nhánh bớc đầu gặt hái đợc số thành công định, điển hình số Ngân hàng NNo&PTNT Việt nam Ngân hàng đầu việc mở rộng mạng lới, phạm vi kinh doanh Một vấn đề Ngân hàng cần quan tâm mở rộng mạng lới phải tính đến yếu tố chi phí mà Ngân hàng phải bỏ để mở rộng mạng lới kinh doanh Vì việc mở rộng mạng lới làm cho chi phí Ngân hàng tăng lên nhiều dẫn đến việc Ngân hàng phải ấn định mức lãi suất đầu cao cắt giảm mức lãi suất đầu vào để bù đắp cho khoản chi phí phát sinh thêm việc mở rộng mạng lới cha hẳn đem lại hiệu nh mong muốn cho Ngân hàng mà trái lại trở thành nhân tố trực tiếp làm giảm hiệu hoạt động kinh doanh Ngân hàng Cùng với việc mở rộng mạng lới Chi nhánh, Ngân hàng Công Thơng cần củng cố, nâng cao chất lợng đổi hoạt động quỹ tiết 111 kiệm, phòng giao dịch có Ngân hàng cần tích cực nữa, mạnh dạn việc mở rộng, đa dạng hoá lĩnh vực kinh doanh, thực nhiều loại hình dịch vụ nh vừa nhận tiền gửi, vừa cho vay, vừa mua bán loại ngoại tệ vàng bạc, đá quý đảm bảo đáp ứng tối đa nhu cầu khách hàng đến với Ngân hàng, qua Ngân hàng tạo đợc niềm tin khách hàng thu hút ngày đợc nhiều nguồn vốn nhàn dỗi từ khách hàng Đối với Ngân hàng Nhà nớc Ngân hàng Nhà nớc với chức quản lý điều hành hệ thống Ngân hàng, đợc xem Ngân hàng Ngân hàng, có vị trí lớn công huy động vốn phục vụ nghiệp Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá đất nớc Với sách đắn cộng với cách thức điều hành hợp lý, Ngân hàng nhà nớc tiền đề quan trọng có tác động tích cực đến việc khơi tăng khả huy động nguồn vốn, đặc biệt nguồn vốn nhàn rỗi dân NHTM nói chung Chi nhánh Ngân hàng Công thơng khu vực II Hai Bà Trng nói riêng Kinh nghiệm thực tế nớc ta năm qua cho thấy, biện pháp thích hợp nh : ổn định giá trị đồng nội tệ, kiềm chế lạm phát, tạo lập hệ thống Ngân hàng ngày vững mạnh có ảnh hởng tích cực đến hoạt động huy động vốn NHTM Tuy nhiên, thời gian tới để NHTM phát huy công tác huy động vốn nhàn rỗi dân c sách điều tiết vĩ mô Ngân hàng Nhà nớc cần phải tiếp tục đợc hoàn thiện đổi mới, cụ thể nh sau: 112 2.1 Về lãi suất: Trớc hết, để công cụ lãi suất tiếp tục phát huy đợc vai trò tác dụng tình hình mới, Ngân hàng Nhà nớc cần thiết ban hành hệ thống lãi suất hợp lý, có tính ổn định lâu dài phù hợp với thời kỳ định nhng bảo đảm mức lãi suất thực dơng có lợi cho ngời gửi tiền, ngời vay tiền Ngân hàng Việc Ngân hàng Nhà nớc chuyển từ chế lãi suất trần lãi suất sàn sang điều hành theo lãi suất bớc tiến lớn Theo chế đó, tháng, Ngân hàng Nhà nớc công bố lãi suất lần để tổ chức tín dụng dựa vào mà tự ấn định tỷ lệ lãi suất kinh doanh cho thích hợp Hơn nữa, vừa qua Ngân hàng Nhà nớc định xoá bỏ việc áp đặt tỷ lệ lãi suất ngoại tệ để tổ chức tín dụng tự định lãi suất ngoại tệ sở cung cầu ngoại tệ thị trờng Việc làm giúp Ngân hàng thơng mại chủ động kinh doanh ngoại tệ phản ánh nhu cầu thực ngoại tệ thị trờng Tuy nhiên, lâu dài, Ngân hàng Nhà nớc cần có biện pháp hạ thấp dần mức lãi suất kinh tế để bớc hoà nhập với mặt lãi suất chung nớc khu vực giới Vì tơng lai tiến tới xu hớng tự hoá lãi suất nớc, khu vực phạm vi toàn giới, mức lãi suất nh tất nớc, việc trì mức lãi suất cao trực tiếp gây cản cho doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn Ngân hàng có tiếp cận đợc chi phí trả lãi cho Ngân hàng cao, kết làm giảm sức mạnh cạnh tranh doanh nghiệp sản xuất nớc, nh hiệu hoạt động kinh doanh 113 nh hoạt động thu hút vốn NHTM giảm rõ rệt Bên cạnh đó, mà nớc ta tham gia ngày nhièu vào tổ chức kinh tế, khu vực mậu dịch tự Ngân hàng Nhà nớc phải cởi mở sách lãi suất Theo đó, việc điều hoà lãi suất phải vừa thận trọng linh hoạt đảm bảo nhu cầu vốn cho thành phần kinh tế vừa thu hút đợc nhà đầu t nớc tham gia đầu t vào thị trờng nớc 2.2 Về tỷ giá Qua trình điều hành tỷ giá thực tế kinh tế nớc ta năm qua cho thấy: Cơ chế điều hành tỷ giá giao dịch Ngân hàng Nhà nớc hoàn toàn phù hợp với trình vận động phát triển kinh tế, phù hợp với kinh tế Việt nam Thật vậy, Ngân hàng Nhà nớc cha áp dụng chế tỷ giá hối đoái thả hoàn toàn do: Cơ chế thật mang lại hiệu cao liền với phải thị tròng hối đoái phát triển trình độ cao, có đầy đủ công cụ gián tiếp giúp Ngân hàng linh hoạt điều hành, can thiệp trung hoà mục tiêu sách tiền tệ Hơn nữa, thân kinh tế nớc phải phát triển mạnh, giá trị đồng nội tệ ổn định có lợng dự trữ ngoại tệ lớn, khả chuyển đổi nhanh Do vậy, để hạn chế biến động tỷ giá, tạo an tâm cho ngời gửi tiền, cho nhà đầu t nớc đầu t vào nớc nh tạo điều kiện thuận lợi cho NHTM huy động đợc nguồn vốn ngoại tệ nằm dân, thời gian tới, sách tỷ giá Ngân hàng Nhà nớc cần tiếp tục hoàn thiện sở tập chung vào vấn đề sau: 114 _ Tích cực hoàn thiện thị trờng hối đoái thị trờng nội tệ thông qua việc sử dụng có hiệu hai công cụ thị trờng này, sở hoàn thiện, thống nhất, tập trung chế quản lý, điều hành can thiệp Ngân hàng Nhà nớc _ Hình thành quỹ ngoại tệ tập trung Ngân hàng Nhà nớc trực tiếp đứng điều hành quản lý nhằm mục đích dự trữ lợng ngoại tệ mạnh đủ lớn để can thiệp vào thị trờng cần thiết _ Không ngừng cải tiến hoàn thiện hệ thống văn pháp quy quản lý ngoại hối, đảm bảo sâu, sát với tình hình thực tế _ Tiếp tục vận hành chế điều hành tỷ giá hối đoái theo hớng nới rộng phạm vi kiểm soát, cho phép tỷ giá đợc hình thành khách quan hơn, sát thực với quan hệ cung - cầu ngoại tệ thị trờng vào thời điểm định 2.3 Tổ chức triển khai tốt thị trờng vốn Thị trờng vốn thị trờng tài diễn hoạt động vay mợn, mua bán công cụ nợ trung - dài hạn (kỳ hạn toán năm) nh: loại chứng khoán nợ, cổ phiếu Ngân hàng thơng mại huy động nguồn vốn trung dài hạn qua thị trờng Đây đợc xem nh công nghệ để Ngân hàng Nhà nớc điều hoà khả toán NHTM thiếu vốn thị trờng đầu NHTM thừa vốn Theo kinh nghiệm từ nớc có thị trờng vốn phát triển cho thấy: hoạt 115 động thị có tác động lớn đến việc huy động vốn đầu t cho kinh tế, có công tác huy động nguồn tiền gửi Ngân hàng thơng mại Mặt khác, phát triển thị trờng vốn tiền đề quan trọng cho đời phát triển thị trờng chứng khoán Khi với thị trờng chứng khoán phát triển xoá bỏ đợc hoàn toàn mâu thuẫn tồn lâu nhu cầu vốn kinh doanh trung - dài hạn doanh nghiệp với thay đổi hình thức đầu t nhà đầu t Đồng thời góp phần huy động tối đa nguồn vốn nhàn rỗi nằm rải rác dân, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp xúc đợc với nguồn vốn có chi phí thấp, tính ổn định cao Thế nhng nớc ta nay, thị trờng vốn phát triển, cha đáp ứng đợc nhu cầu đòi hỏi kinh tế, phần lớn lợng vốn đầu t phải dựa vào việc khai thác từ thị trờng tiền tệ (thị trờng tài ngắn hạn) Hơn nữa, thị trờng chứng khoán giai đoạn đầu phát triển, hoạt động mang tính chất cầm chừng, hàng hoá thị trờng đơn điệu, số lợng khách hàng tham gia giao dịch hạn chế nói tình hình hoạt động chung thị trờng chứng khoán nớc ta xem cha có dấu hiệu khả quan Chính vậy, việc phát triển thị trờng vốn vấn đề không riêng ngành cấp mà đòi hỏi hợp tác kết hợp chặt chẽ tất ngành đứng thực theo đạo quán Chính Phủ nói chung Bộ Tài Chính nói riêng 116 Đối với Ngân hàng Nhà nớc, thời gian tới, với khả tiềm lực nên mạnh dạn thực số biện pháp góp phần phát triển thị trờng vốn nớc ta nh: _ Tái cấp vốn trung dài hạn cho Ngân hàng thơng mại việc nới lỏng điều kiện vay mức lãi suất cho vay phải hợp lý _ Xem xét lại tỷ lệ dự trữ bắt buộc NHTM có biện pháp điều chỉnh thích hợp có biến động từ thị trờng, không nên quy định tỷ lệ cao làm ảnh hởng đến nguồn vốn cho vay nh lợi nhuận NHTM _ Tổ chức xây dựng quỹ vốn huy động quỹ bảo hiểm tiền gửi để tạo lập lòng tin ngời dân vào hệ thống Ngân hàng đảm bảo cho Ngân hàng không bị rơi vào tình trạng khả toán, qua giúp NHTM tự chủ trình phát hành công cụ nợ trung dài hạn _ Cần có biện pháp cụ thể khuyến khích NHTM thành lập công ty kinh doanh chứng khoán tham gia hoạt động kinh doanh chứng khoán thị trờng nhằm bớc tạo cho thị trờng thêm sôi động hiệu Trên số giải pháp nhằm nâng cao hiệu hoạt động huy động vốn Chi nhánh Ngân hàng Công thơng khu vực II - Hai Bà Trng Tất giải pháp dù tầm vi mô hay vĩ mô có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, tác động bổ trợ lẫn phải đợc kết hợp cách đồng 117 quán đảm bảo mang lại thành công thực cho hoạt động huy động vốn Chi nhánh Để hỗ trợ tạo điều kiện cho giải pháp kể đạt hiệu cao hơn, cố gắng nỗ lực Chi nhánh cần có phối hợp giúp đỡ từ phía quan chức có thẩm quyền Nhà nớc việc ban hành thực thi sách liên quan đến lĩnh vực tài ngân hàng Cụ thể thời gian tới, quan chức cần thực công việc sau: Đổi hoàn thiện hệ thống pháp luật Từ thực đờng lối đổi kinh tế, Doanh nghiệp, nhà đầu t thuộc thành phần kinh tế, t nhân giải toả đợc nhiều mặc cảm, không yên tâm thiếu quán sách biện pháp thời gian qua Tuy nhiên nguyện vọng chung ngời bỏ vốn đầu t mong đợi có hệ thống pháp lý rõ ràng, đầy đủ bình đẳng Hệ thống Luật kinh tế Việt nam nhiều thiếu sót Ngoài Hiến pháp đạo luật bản, Bộ luật cần thiết quan hệ kinh tế, đặc biệt chế kinh tế nh: Luật thơng mại, Luật Toà án kinh tế, Luật Kế toán Kiểm toán độc lập cha đợc hoàn thiện Do để bảo vệ quyền lợi đáng cho ngời đầu t (đầu t trực tiếp đầu t gián tiếp thông qua tổ chức Tài chính- Ngân hàng) ngời sử dụng vốn đầu t, kiến nghị cần phải có hệ thống pháp lý đồng nh: Luật Bảo hộ quyền tài sản t nhân, Luật Thơng mại, Luật Chứng khoán thị trờng chứng khoán, Luật thơng phiếu 118 Việc ban hành hệ thống pháp lý đồng rõ ràng, không tạo niềm tin cho dân chúng khuôn khổ pháp luật, mà với qui định khuyến khích Nhà nớc tác động trực tiếp tới điều chỉnh quan hệ giã tiêu dùng tiết kiệm, chuyển phận tiêu dùng ch cấp thiết sang đầu t, chuyển dần tài sản cất giữ dới dạng vàng, ngoại tệ bất động sản sang đầu t trực tiếp vào sản xuất kinh doanh gửi vốn vào Ngân hàng Tạo lập môi trờng tâm lý xã hội thuận lợi Nhà nớc, tổ chức xã hội, đoàn thể, nhà trờng phải tạo môi trờng tâm lý xã hội coi trọng tích luỹ toàn xã hội Trong mối quan hệ tích luỹ - tiêu dũng xã hội, tiêu dùng xã hội không tạo lợi nhuận cần hài hoà với mức tích luỹ Giải hài hoà mối quan hệ tích luỹ - tiêu dùng trở thành tâm lý chung, lợi ích chung, việc làm chung toàn xã hội thành viên xã hội nh cá nhân tổ chức Đó nguyên nhân để Nhà nớc cần xây dựng biện pháp để tâm lý đợc thực toàn xã hội, kết hợp với việc xây dựng khuynh hớng kinh doanh tiết kiệm vốn, tăng cờng tích luỹ, tạo lực tài chính, mở rộng đầu t đủ điều kiện doanh nghiệp kinh tế t nhân nh doanh nghiệp nhà nớc Đa kinh tế vào ổn định phát triển Ngân hàng thơng mại đợc xem trung tâm kinh tế, giữ vai trò chủ đạo kinh tế, hoạt dộng có tác động đến phát triển nh suy tồn thành phần kinh tế Song nh 119 quan hệ hai chiều, phát triển bền vững kinh tế lại tiền đề quan trọng cho Ngân hàng thơng mại nâng cao hiệu huy động sử dụng vốn Sự phát triển bền vững, ổn định với tốc độ tăng trởng cao kinh tế tạo điều kiện cho ngời dân có thu nhập ổn định qua tăng khả tiết kiệm Mặt khác, kinh tế phát triển ổn định bền vững lạm phát đợc đẩy lùi, ngời dân tin tởng vào Ngân hàng cảm thấy yên tâm gửi tiền vào Ngân hàng Ngợc lại, kinh tế phát triển thiếu ổn định, nguy phá giá hay giá đồng tiền cao ngời dân sễ cảm thấy không yên tâm gửi tiền vào Ngân hàng họ sợ bị thua thiệt đem gửi vào Ngân hàng thay mua vàng hay ngoại tệ mạnh cất giữ nhà Hơn nữa, kinh tế phát triển ổn định bền vững, tỷ giá đồng tệ tỷ lệ lạm phát đợc giữ đợc mức tối u doanh nghiệp, nhà đầu t tích cực vay vốn Ngân hàng để đầu t sản xuất kinh doanh, từ khơi thông đợc vốn đầu cho Ngân hàng Kết luận Sự nghiệp Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá đất nớc bớc tất yếu quốc gia giới, đặc biệt nớc ta nớc nông nghiệp lạc hậu thời kỳ đổi Quá trình nhằm đa nớc ta dần vơn lên thoát 120 khỏi tình trạng tụt hậu kinh tế so với nớc khu vực giới Thực thành công nghiệp Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá nhiệm vụ đặt cho tất cấp ngành Là Chi nhánh lớn hệ thống Ngân hàng Công thơng, giữ vai trò chủ đạo lĩnh vực tài trợ công thơng, năm qua Chi nhánh Ngân hàng Công thơng khu vực II Hai Bà Trng bớc làm tốt công tác huy động nguồn vốn nhàn rỗi kinh tế địa phơng, góp phần đáp ứng tốt nhu cầu vốn cho nghiệp Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá đất nớc Thành công bớc đầu khẳng định đắn sách đạo Ngân hàng Nhà nớc, Ngân hàng Công thơng Việt nam Ban giám đốc Chi nhánh Ngân hàng Công thơng khu vực II - Hai Bà Trng Trong thời gian tới, để tiếp tục đáp ứng nhu cầu vốn ngày tăng doanh nghiệp địa bàn Quân Hai Bà Trng nói riêng kinh tế nói chung, nỗ lực tìm tòi phát triển hình thức huy động có hiệu quả, Chi nhánh cần hỗ trợ quan chức việc tạo lập môi trờng vĩ mô thuận lợi để Chi nhánh thực thắng lợi nhiệm vụ cung ứng vốn cho đầu t sản xuất kinh doanh phát triển Mặc dù có thời gian tìm hiểu nghiên cứu, song lực kinh nghiệm thực tế thân nhiều hạn chế nên luận văn không tránh khỏi thiếu sót hạn chế định Do vậy, em mong nhận đợc ý kiến đóng góp từ thầy cô giáo toàn thể cô chú, anh chị Chi nhánh để luận văn phát huy đợc hiệu thiết thực Một lần em xin chân thành cảm ơn giúp đỡ tận tình cô giáo Nguyễn Thị Kim Quý cô, chị phòng Nguồn vốn Chi nhánh Ngân 121 hàng Công thơng khu vực II Hai Bà Trng giúp đỡ em trình thu thập số liệu viết luận văn Danh mục tài liệu tham khảo Tiền tệ Ngân hàng Thị trờng Tài frederic s.mishkin Nghiệp vụ Ngân hàng thơng mại đại davidcox Nghiệp vụ Ngân hàng thơng mại Tác giả Lê Văn T Lý thuyết tài tiền tệ NXB Thống kê 1997 Quản lý kinh doanh tiền tệ NXB Tài 1997 Tài liệu tham khảo dành cho khoá học Quản trị Ngân hàng thơng mại (Ngân hàng Công thơng Việt nam 2000) Báo cáo kết hoạt động kinh doanh năm 1999, 2000, 2001 Chi nhánh Ngân hàng Công thơng khu vực II Hai Bà Trng Tạp chí Ngân hàng năm 1999, 2000, 2001, 2002 10.Các sách báo tạp chí khác 122 123