http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN LỜI NĨI ĐẦU Chính sách tiền tệ sách vĩ mơ quan trọng OB OO KS CO quốc gia có tác động sâu đến mặt kinh tế Việt Nam diễn biến giá thị trường theo chiều hướng bất lợi cho kinh tế: Giảm phát kéo dài suốt năm 1999, 2000 đầu năm 2001 buộc phải đặt câu hỏi: Mơ hình sách tiền tệ với hệ thống cơng cụ điều tiết mà áp dụng từ trước tới thực có hiệu qủa hay chưa? Nền kinh tế có nhiều chuyển đổi, việc trì hệ thống cơng cụ thiên hướng điều tiết trực tiếp có phù hợp hay khơng? Và khơng phù hợp nên thay đổi theo hướng nào? Mục tiêu đề án góp phần tìm hướng cho việc giải vấn đề Về phương diện lí luận đề án cố gắng đưa khái niệm chung sách tiền tệ hệ thống cơng cụ Về mặt thực tiễn, đề án xem xét cơng cụ sách tiền tệ ngân hàng trung ương Việt Nam năm gần đây, từ đưa giải pháp cho vấn đề Các phương pháp sử dụng là: Phương pháp vật biện chứng, Phương pháp vật lịch sử, phương pháp so sánh số phương pháp phân tích kinh tế học đại Với ý tưởng đó, kết cấu đề tài bao gồm: KIL Chương I: Lý luận chung sách tiền tệ, cơng cụ sách tiền tệ Chương II: Thực trạng việc sử dụng cơng cụ sách tiền tệ Việt Nam Chương III: Các giải pháp nhằm nâng cao hiệu cơng cụ sách tiền tệ Việt Nam http://kilobooks.com KIL OB OO KS CO THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN Nội dung Chương I Lí luận chung sách tiền tệ, cơng cụ sách tiền tệ: I.Chính sách tiền tệ: http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN Khái niệm sách tiền tệ: Trong thời kì sơ khai kinh tế, ngân hàng phát hành đời, nhiệm vụ chủ yếu chúng phát hành tiền Các khoản tiền phát hành nhằm mục đích chủ yếu nhằm bù đắp cho khoản chi tiêu vượt q KIL OB OO KS CO phủ Kinh tế suy thối, ngân sách lâm vào tình trạng bị thâm hụt lớn, ngân hàng buộc phải phát hành khoản tiền khổng lồ để bù đắp cho khoản thâm hụt Điều dó ngun nhân trực tiếp gây nên tình trạng lạm phát cao, khơng thể trì chế Hơn tài – tiền tệ lĩnh vực quan trọng kinh tế Nhà nước với vai trò đạo, quản lí vĩ mơ kinh tế khơng thể khơng xây dựng sách vĩ mơ cụ thể cho lĩnh vực Chính sách tiền tệ đời quan thực ngân hàng trung ương Chính sách tiền tệ thể theo nghĩa rộng nghĩa thơng thường Theo nghĩa rộng sách tiền tệ sách điều hành tồn khối lượng tiền kinh tế quốc dân nhằm tác động đến mục tiêu lớn kinh tế vĩ mơ, sở đạt mục têu ổn định tiền tệ, giữ vững sức mua đồng tiền Theo nghĩa thơng thường sách quan tâm đến khối lượng tiền cung ứng tăng thêm thời kì tới ( thường năm) phù hợp với mức tăng trưởng kinh tế số lạm phát dự kiến nhằm ổn định giá hàng hố Các chức tiền tệ kinh tế thị trường đại phát huy mạnh mẽ theo trào lưu đạI, chí có chức tiền tệ thực theo phương thức hồn tồn khác so với trước Vì so với sách tiền tệ quốc gia hiểu theo nghĩa rộng hay nghĩa hẹp khơng có ý nghĩa mặt lí luận mà có ý nghĩa thực tiễn việc điều hành sách thiết lập hệ hống sách cơng cụ để thực sách tiền tệ Tuy nhiên khn khổ đề án này, sách tiền tệ ln http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN hiểu theo nghĩa hẹp, bao hàm việc ngân hàng trung ương thơng qua cơng cụ thực hiên việc kiểm sốt điều tiết lượng tiền cung ứng nhằm đạt mục tiêu kinh tế vĩ mơ nêu KIL OB OO KS CO Chính sách tiền tệ qng thời gian quốc gia xác định theo hai hướng: Mở rộng hay thắt chặt Trong trường hợp kinh tế có dấu hiệu suy thối, ngân hàng trung ương hoạch định sách tiền tệ theo hướng mở rộng nhằm khuyến khích đầu tư, mở rộng sản xuất, tạo thêm cơng ăn việc làm cho người lao động Chính sách tiền tệ thắt chặt áp dụng lạm phát tăng cao, mục tiêu hướng tới hạn chế đầu tư, kìm chế tăng trưởng q mức nền kinh tế Vai trò, mục tiêu sách tiền tệ: a Vai trò của sách tiền tệ: Cùng với sách tài chính, sách thu nhập, sách đối ngoại,… sách tiền tệ xuất trương trình hành động phủ quốc gia đòi hỏi tất yếu khách quan trước thăng trầm kinh tế nước thập kỉ, kỉ vừa qua Trong suốt khoảng thời gian đầy rẫy thăng trầm đó, nhân loại chứng kiến đầy đủ khuyết tật thị trừơng, ví dụ như: chạy theo lợi nhuận tối đa đến lừa đảo, tội ác, vi phạm pháp luật; đồng tiền chi phối quan hệ xã hội, quan hệ trị; phân hố giàu nghèo ngày tăng, bất cơng xã hội phát triển; phá huỷ mơi trường sinh thái; cạn kiệt tài ngun thiên nhiên,…Thế giới văn minh ngày thấy rõ khiếm khuyết đó, Nhà nước khơng thể đứng ngồi cuộc, phải sử dụng “ bàn tay hữu hình”, tức hệ thống sách kinh tế để tác động vào http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN kinh tế sách tiền quốc gia cơng cụ quản lý vĩ mơ mang tính then chốt nhà nước Như vai trò sách tiền tệ lớn, Samuelson nói” KIL OB OO KS CO Chính phủ phải biết cách dùng sách tiền tệ sách kinh tế khác để ngăn chặn suy thối nổ ra, khơng cho chúng phát triển lên thành khủng hoảng mang tính kéo dài” Có thể nói sứ mệnh mà sách tiền tệ giao phó cao cả, đưa kinh tế thị trường phát triển khơng ngừng phục vụ nhu cầu sống người b Mục tiêu sách tiền tệ: Tuỳ theo cách phân chia đặc điểm kinh tế thời kì quốc gia mà họ xác định cho mục tiêu sách tiền tệ cho phù hợp, Tuy nhiên mục tiêu sách tiền tệ hàu thống quốc gia, kiểm sốt đIều tiết lượng tiền cung ứng nhằm mục tiêu cuối ổn định giá trị đồng tiền, sở tạo cơng ăn việc làm, thúc đẩy kinh tế b.1 ổn định giá trị đồng tiền: Đây mục tiêu hàng đầu sách tiền tệ ổn định giá trị trị tiền tệ việc ổn định sức mua đồng tiền, bao gồm việc ổn định sức mua đối nội ổn định sức mua đối ngoại đồng tiền b.1.1 ổn định sức mua đối nội cuả đồng tiền Trong đIều kiện lưu thơng dấu hiệu giá trị lạm phát ln khả tiềm tàng,t hậm chí khó tránh khỏi Vì mà chế độ vị vàng http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN tiền tín dụng chuyển đổi vàng khơng ngân hàng trung ương ln coi việc kiểm sốt lạm phát, ổn định tiền tệ mục tiêu hàng đầu sách tiền tệ Kiểm sốt lạm phát nhằm ổn định giá hàng hố tiền đề cho kinh tế phát triển bình thường, bảo đảm đời sống cho người KIL OB OO KS CO dân Giá trị đối nội đồng tiền sức mua hàng hố dịch vụ Sức mua đồng tiền biến đổi tỷ lệ nghịch với giá hàng hố dịch vụ Sức mua đồng tiền ổn định tạo nên mơi trường đầu tư ổn định, thúc đẩy nhu cầu đầu tư - tảng phát triển kinh tế ổn định Sức mua đồng tiền đại lượng tương đối, biến động xung quanh biên độ cho phép, thường 10% b.1.2.ổn định sức mua đối ngoại đồng tiền Giá trị đối ngoại đồng tiền đo tỷ giá hối đối thả Tỷ giá hối đối đại lượng so sánh giá trị nội tệ ngoại tệ , tỷ giá hối đối có liên quan đến nhiều yếu tố : giá thành xuất nhập khẩu, lạm phát, cán cân tốn, tâm lý người dân , sách sách can thiệp vào tỉ giá nhà nước,…Tỷ giá hơí đối một tín hiệu nhạy cảm Tỷ giá tăng nên hay hạ xuống q sức mua thực tế đồng tiền nước kéo theo hệ tích cực tiêu cực cho kinh tế Do đường nối kinh tế xun suốt đIều hành sách tiền tệ ổn định tỷ giá hối đối.Như giá trị đối nội đối ngoại đồng tiền có mối quan hệ chặt chẽ với Muốn ổn định giá nước phải ổn định tỷ giá hối đối b.2 Tăng trưởng kinh tế: Chính sách tiền tệ phải đảm bảo tăng lên GDP thực tế, tỷ lệ tăng trưởng có sau trừ tỷ lệ lạm phát thời kì.Việc tăng giảm lượng tiền cung ứng có ảnh hưởng lớn đến thực trạng kinh tế Khi lượng http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN tiền cung ứng tăng nên, lãi suất tín dụng thường giảm xuống Đồng tiền “rẻ” kích thích đầu tư, tăng tổng sản phẩm quốc nội Mặt khác tăng khối lượng tiền tệ làm tăng mức cầu tức tăng tiêu dùng, khuyến khích sản xuất Ngược lại lượng tiền cung ứng giảm, lãi suất tăng, làm giảm đầu tư tổng KIL OB OO KS CO sản phẩm quốc nội giảm Trong giai đoạn trước chế hoạt động kinh tế thị trường chưa nhạy cảm, người ta thường sử dụng phương pháp ấn định điều chỉnh lượng tiền cung ứng trực tiếp, chủ yếu cơng cụ hạn mức tín dụng Ngày kinh tế thị trường ngân hàng trung ương nước có xu hướng chuyển sang sử dụng chủ yếu cơng cụ gián tiếp ưu điểm chúng b.3 Tạo cơng ăn việc làm: Cùng với ổn định giá trị đồng tiền tăng trưởng kinh tế, sách tiền tệ hướng tới mục tiêu tạo cơng ăn việc làm cho người lao động, đổi với quốc gia phát triển, nơi phải chịu sức ép lớn dân số Chính sách tiền tệ tao cơng ăn việc làm thơng qua tác đơng nhằm mở rộng đầu tư, mở rộng hoạt động kinh tế, chống suy thối, trì mức tăng trưởng ổn định Ngồi mục tiêu nêu trên, tuỳ đặc đIểm kinh tế mà quốc gia tập trung vào mục tiêu cụ thể khác, ví dụ: hệ thống dự trữ liên bang Mỹ đặt mục tiêu ổn định thị trường tài chính, ổn định lãi suất, hạn chế thăng trầm, biến động chu kì kinh tế Về ngắn hạn, mục tiêu sách tiền tệ phù hợp khơng phù họp chí đối nghịch Vấn đề đặt Ngân hàng trung ương phải tìm biện pháp dung hồ mục tiêu để vừa kiềm chế lạm phát vừa tăng trưởng kinh tế đạt mức nhân dụng cao http://kilobooks.com KIL OB OO KS CO THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN Hệ thống cơng cụ sách tiền tệ Chính sách chiết khấu, tái chiết khấu: Đây cơng cụ cổ điển, truyền thống hoạt động Ngân hàng trung KIL OB OO KS CO I ương Nó việc Ngân hàng trung ương cấp tín dụng cho ngân hàng thương mại cách chiết khấu, tái chiết khấu thương phiếu giấy tờ có giá trị ngắn hạn khác Chính sách chiết khấu, tái chiết khấu bao gồm quy định điều kiện cho vay Ngân hàng trung ương ngân hàng thương mại Các ngân hàng thương mại vay lại Ngân hàng trung ương nhằm bù đắp để bổ sung nhu cầu vốn khả dụng đáp ứng cho kinh tế, giúp cho hệ thống ngân hàng hoạt động cách bình thường, ngăn chặn nguy bị phá sản Để vận hành cơng cụ Ngân hàng trung ương sử dụng quy định lãi suất chiết khấu, tái chiết khấu, hạn mức chiết khấu, tái chiết khấu, điều kiện chiết khấu, tái chiết khấu Sự thay đổi lãi suất chiết khấu, tái chiết khấu trước hết tác động vào lãi suất huy động vốn cho vay ngân hàng thương mại, ảnh hưởng đến nhu càu tín dụng kinh tế Bên cạnh lãi suất chiết khấu, tái chiết khấu thay đổi tác động đến khả vay ngân hàng thương mại Ngân hàng trung ương ảnh hưởng đến khả cung ứng tín dụng ngân hàng thương mại cho kinh tế.Cả hai tác động có ảnh hưởng đến việc tăng hay giảm lượng tiền cung ứng Cụ thể: Ngân hàng trung ương tăng lãi suất chiết khấu, tái chiết khấu có tác động làm tăng lãi suất cho vay ngân hàng thương mại làm giảm nhu cầu tín dụng kinh tế Mặt khác khả vay ngân hàng thương mại Ngân hàng trung ương giảm xuống buộc ngân hàng thương mại phải giảm bớt lượng cho vay mình, hạn chế lượng tín dụng cung ứng cho kinh tế Tác động kép có ảnh hưởng làm http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN giảm khả tạo tiền hệ thống ngân hàng thương mại, từ làm giảm lượng tiền cung ứng cho lưu thơng Khi Ngân hàng trung ương giảm lãi suấti cung cấp vốn có tác động ngược lại, làm tăng lượng tiền cung ứng KIL OB OO KS CO Sự thay đổi hạn mức chiết khấu, tái chiết khấu tác động đến khả bổ sung vốn khả dụng ngân hàng thương mại, ảnh hưởng đến lượng vốn tín dụng mà ngân hàng thương mại cung ứng cho kinh tế, từ ảnh hưởng đến lượng tiền cung ứng Cụ thể ngân hàng thương mại tăng hạn mức chiết khấu, tái chiết khấu việc vay ngân hàng thương mạI Ngân hàng trung ương trở nên dễ dàng với khối lượng nhiều hơn, làm tăng khả cung ứng vốn tín dụng ngân hàng thương mạI cho kinh tế, dẫn đến tăng khả tạo tiền qua hệ thống ngân hàng làm tăng lượng tiền cung ứng Đây cơng cụ có tính chất linh hoạt, tơn trọng cạnh tranh ngân hàng Thơng qua hoạt động thị trường liên ngân hàng, Ngân hàng trung ương tác động ảnh hưởng cách thường xun mức lãi suất thị trường liên ngân hàng theo ý muốn Tuy nhiên điều có hiệu lãi suất chiết khấu phù hợp với lãi suất thị trường Cơng cụ giúp Ngân hàng trung ương việc thực vai trò người cho vay cuối Thơng qua việc quy định điều kiện chiết khấu, tái chiết khấu giúp cho Ngân hàng trung ương kiểm sốt chất lượng tín dụng ngân hàng thương mại điều chỉnh cấu đầu tư kinh tế Tuy nhiên mức độ phát huy hiệu cơng cụ phụ thuộc vào quan hệ vốn Ngân hàng trung ương với ngân hàng thương mại Ngân hàng trung ương tăng giảm lãi suất chiết khấu, tái chiết khấu, việc có vay hay khơng ngân hàng thương mại định Vì đơi sách chiết khấu tỏ chủ động Tác động khơng phải lúc theo chiều hướng mà Ngân hàng trung ương mong muốn http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN tệ Việc sử dụng cơng cụ trực tiếp sách điều chỉnh cho phép sách tiền tệ tác động đến mục tiêu vĩ mơ thơng qua kênh dẫn truyền trực tiếp chủ yếu thơng qua tác động mặt khối lượng Kênh dẫn truyền gián tiếp chủ yếu lợi dụng chế tác động cuả thị trường tàI thơng KIL OB OO KS CO qua thay đổi giá tài sản cấu lại danh mục đầu tư Với cơng cụ đầu tư gián tiếp, đặc biệt nghiệp vụ thị trường mở, Ngân hàng trung ương đa phương truyền tác động đến mục tiêu cuối sách tiền tệ, bao gồm kênh dẫn truyền trực tiếp gián tiếp Việc phân tích hạn chế cơng cụ trực tiếp lợi cơng cụ gián tiếp đIều hành sách tiền tệ khơng có nghĩa phủ nhận hồn tác động tích cực chúng đIều tiết lượng tiền cung ứng thời gian qua Trong thực tế điều kiện sử dụng gián tiếp chưa chín muồi bao gồm: (1)Hệ thống ngân hàng lành mạnh chế cạnh tranh; (2).Thị trường tiền tệ thứ cấp hoạt động tích cực điều tiết hiệu quả; (3).Các cơng cụ ảnh hưởng có hiệu đến lãi suất kênh truyền dẫn hồn thiện, việc sử dụng cơng cụ trực tiếp đảm bảo tính hiệu định Tuy nhiên đến lúc chế diều chỉnh sách tiền tệ cần thay đổi, kinh tế đứng trước thách thức nhu cầu mở cửa hội nhập tồn diện, sách tiền tệ cứng nhắc hiệu khơng đảm bảo cho tránh ảnh hưởng mạnh mẽ từ thị trường bên ngồi Hơn sau 10 năm đổi với cải cách mạnh mẽ lĩnh vực ngân hàng, diều kiện cho phép sử dụng chế đIều chỉnh gián tiếp dần hình thành, hứa hẹn khả chắn cho chuyển đổi chế đIều tiết lượng tiền cung ứng http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN Chương III Các giảI pháp nhằm nâng cao hiệu KIL OB OO KS CO cơng cụ sách tiền tệ Việt Nam: I.Những quan điểm, định hướng hồn thiện: Mục tiêu trực tiếp sách tiền tệ Việt Nam thúc dẩy tăng trưởng kinh tế kiểm sốt lạm phát Do tiêu đề cho năm 2001: khối lượng tiền cung ứng, mức tăng tổng phương tiện tốn, tốc độ tăng nguồn vốn huy động tố độ tăng dư nợ cho vay kinh tế tương ứng với tiêu đạt năm 2000, hướng tới đạt tiêu tăng trưởng GDP mức độ lạm phát theo nghị Quốc Hội đề Trong dự tốn tổng phương tiện tốn tăng 20-22%, tổng khối lượng tiền cung ứng tăng 24-26%, huy động vốn tăng 25-27%, dư nợ cho vay kinh tế tăng 20-22% Chính sách tiền tệ cần cụ thể hố theo hướng tích cực với ngun tắc nới lỏng, linh hoạt, đồng hiệu lực Những chế, qui chế, thể lệ hợp thức hơn, mang đầy đủ hiệu lực pháp lí áp dụng Từng bước chuyển nhanh, chuyển mạnh đIều hành sách tiền tệ biện pháp mệnh lệnh hành phổ biến sang sử dụng có hiệu biện pháp kinh tế, cơng cụ, sách thị trường chủ yếu Đề cao hiệu kinh tế , an tồn chủ động phòng ngừa rủi ro Phát triển mạnh mẽ thị trường tiền tệ tăng cường "độ sâu tài " hệ thống tiền tệ quốc gia Đi đơi với mở rộng phân cơng, phân cấp, phân quyền tổ chức tra, giám sát tài chính, trọng kiểm sốt tài chính-ngân hàng, đảm bảo minh bạch chế độ thơng tin, báo cáo tài chính, kế tốn,… TạI hội nghị TW6 lần thứ ( ĐạI Hội VIII), Ban Chấp Hành Trung Ương Đảng Cộng Sản Việt Nam có điều chỉnh qn sách lược, http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN biện pháp đạo kinh tế với nhiệm vụ xun suốt phát triển nơng nghiệp nơng thơn, coi "bệ phóng" để đẩy tới bước cơng nghiệp hố, đại hố kinh tế thập niên 2000-2010 với tầm nhìn 2020 Theo có chuyển dịch cư cấu kinh tế, trước hết chuyển dịch cấu đầu KIL OB OO KS CO tư, dựa vào cấu lại từ nguồn vốn sử dụng vốn, dành vốn ưu tiên đầu tư nhiều vào lĩnh vực then chốt, mũi nhọn kinh tế Do vậy, nội dung hồn thiện sách tiền tệ khơng nằm ngồi định hướng nêu II.Những giải pháp cơng cụ: Dự trữ bắt buộc: Tỉ lệ dự trữ bắt buộc cần phải áp dụng thống tất tổ chức tài sản nợ Cần cho phép tính tốn áp dụng dự trữ bắt buộc bình qn theo kì, thường tính theo tuần để ngân hàng có linh hoạt quản lí vốn khả dụng thúc đẩy phát triển thị trường tiền tệ Việc khơng tn thủ cần bị xử phạt nghiêm khắc thể lãi suất phạt áp dụng số thiếu hụt bình qn ki lãi suất phạt phải cao so với mức lãi suất khác Ngân hàng nhà nước phải có quyền qui định cách thức tính tốn, loại hình tài sản nợ loại hình tổ chức áp dụng dự trữ bắt buộc Dự trữ bắt buộc khơng hưởng lãi có tác dụng làm tăng chi phí huy động vốn, mức chênh lệch lãi suất tác động tới lãi suất tiền gửi lãi suất cho vay cuối Nếu tỉ lệ dự trữ bắt buộc khơng hưởng lãi qui định mức cao gây ảnh hương khơng mong muốn giống cơng cụ trực tiếp, đặc biệt khơng áp dụng đòng với tất tổ chức Do cần giảm tỉ lệ dự trữ bắt buộc giữ mức thấp cơng cụ khác hoạt động có hiệu Cũng cần xem xét việc trả lãi phần hay tồn phần phần dự trữ bắt buộc vượt q mức định Dự trữ bắt buộc ln hạ thấp cách dễ dàng khơng dễ tăng dự trữ bắt buộc đòi hỏi ngân hàng phải có điều chỉnh lớn danh mục đầu tư dự trữ bắt buộc khơng phải cơng cụ linh hoạt Tuy http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN nhiên dự trữ bắt buộc vài trường hợp tỏ hữu hiệu nên cơng cụ ngân hàng Tái chiết khấu : KIL OB OO KS CO Các Ngân hàng trung ương thường bắt đầu q trình cải cách với nhiều thể thức tái cấp vốn, kể thể thức dài hạn dành cho dự án đặc biệt tiểu ngành Lãi suất tái cấp vốn áp dụng thể thức khác đơi khi gắn với lãi suất thị trường thường bao cấp Các thể thức tái cấp vốn thường dùng chủ yếu cơng cụ tín dụng có lựa chọn cơng cụ tiền tệ chúng có tác động tổng thể trực tiếp mặt tiền tệ Các thể thức buộc Ngân hàng trung ương phải than gia vào việc đưa qut định vi mơ khơng áp dụng đồng với ngân hàng Đây cơng cụ tiền tệ khơng linh hoạt hồn tồn thuộc quyền chủ động ngân hàng thương mại Cần hợp thể thức tái cấp vốn thành thể thức với lãi suất cho vay tái cấp vốn Thương cần phải có thể thức tái chiết khấu chung để cung cấp vốn khả dụng cho thị trường ngăn chặn việc biến động q mức lãi suất nhắn hạn, đặc biệt lãi suất liên ngân hàng Thể thức cần áp dụng thống với ngân hàng cho phép vay tự động với qui tắc hạn mức qui định trước Hạn mức vay cần phải gắn với vốn ngân hàng hay tài sản chấp Cần qui định thời hạn vay vốn tối đa ngắn tốt phép Ngân hàng trung ương chủ động thay đổi điều kiện vay cần thiết Một số Ngân hàng trung ương qui định thời hạn vay tối đa khơng q vài ngày Điều nầy có nghĩa ngân hàng thương mại muốn sử dụng vốn lâu thời hạn tối đa phải gia hạn tín dụng ngắn hạn với điều kiện thay đổi Đối với thể thức tái chiết khấu, biến số sách chủ chốt lãi suất chiết khấu Nếu khơng có thị trường tiền tệ phát triển phải qui http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN định lãi suất theo phương pháp hành Một số Ngân hàng trung ương tổ chức đấu giá tín dụng Ngân hàng trung ương để xác định lãi suất chiết khấu Qui tắc phải giữ lãi suất chiết khấu cao lãi suất tiền gửi để buộc ngân hàng phải huy động tiền gửi trước vay vốn Ngân hàng trung KIL OB OO KS CO ương Ngay có thể, cần đạt lãi suất cao lãi suất tham chiếu chuẩn thị trường tiền tệ Ngồi thể thức cung cấp vốn khả dụng, hầu hết Ngân hàng trung ương đóng vai trò người cho vay cuối thơng qua thể thức cho vay khẩn cấp Nghiệp vụ thị trường mở: Trong thời gian tới, để hồn thiện cơng cụ nghiệp vụ thị trường mở, cần giải vấn đề sau: Thứ nhất, điều kiện cần để nghiệp vụ thị trường mở vận hành cơng cụ thị trường mở phải hữu Tại nước, cơng cụ phổ biên thị trường mở tín phiếu kho bạc, nghiệp vụ Ngân hàng trung ương sử dụng đấu thầu tín phiếu kho bạc Tại Việt Nam, thời gian tới, để tạo điều kiện cho Ngân hàng nhà nước sử dụng nghiệp vụ thị trường mở cần tập trung phát hành tín phiếu kho bạc thơng qua đấu thầu Hoạt động tạo điều kiện cho Ngân hàng nhà nước sử dụng thị trường đấu thầu cơng cụ đắc lực để thực sách tiền tệ thời kì, tác động gián tiếp tới khối lượng tiền cung ứng Ngân hàng nhà nước kiểm sốt chặt khối lượng tiền lưu thơng đồng thời khai thác tối đa nguồn tiền xã hội, đáp ứng nhu cầu vốn đầu tư cho kinh tế Ngồi việc giải vấn đề phát huy nghiệp vụ thị trường mở việc tập trung đấu thầu tín phiếu kho bạc qua Ngân hàng nhà nước tạo điều kiện giảm lãi suất phát hành tín phiếu kho bạc so với việc kho bạc nhà nước phát hành Mặt khác, để tạo điều kiện cho vấn đề chuyển nhượng, mua bán chứng từ có giá hình thành giao http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN dịch hợp pháp thị trường mở, nhà nước cần sớm ban hành khung luật pháp việc phát hành lưu thơng chứng từ có giá Thứ hai, hạn chế việc cung ứng tín dụng Ngân hàng nhà nước cho KIL OB OO KS CO ngân hàng thương mại thơng qua cửa sổ chiết khấu Nếu khơng có hạn chế này, nghiệp vụ thị trường mở khơng thể sử dụng cơng cụ tiền tệ chủ yếu Để hạn chế cung ứng tín dụng, Ngân hàng trung ương nước thường thực tăng lãi suất cấp vốn đặt qui định hạn chế ngân hàng thương mại muốn vay tiền cửa sổ chiết khấu Điều làm giảm tính hấp dẫn nguồn tín dụng qua Ngân hàng trung ương, từ khuyến khích ngân hàng thương mại phải tìm nguồn bổ sung từ thị trường mở Thứ ba, xây dựng thị trường tiền tệ động, đặc biệt thị trường tiền tệ liên ngân hàng Bởi mơi trường để Ngân hàng trung ương phát huy nghiệp vụ thị trường mở thị trường tiền tệ Thị trường phải thơng suốt động, nghĩa giao dịch phải liên tục,nguồn thơng tin từ thị trường phải cập nhật xác Để đạt điều này, trước hết thị trường liên ngân hàng, hạt nhân trung tâm thị trường tiền tệ phải xác lập phát triển Trong chủ thể đại diện cho nguồn cung - cầu, vốn ngân hàng thương mại phải thật động Điều hành tỉ giá: Đối với cơng cụ này, xin phép kiến nghị số giải pháp: Thứ nhất, Ngân hàng trung ương phải có ngoại tệ đủ mạnh Khi cung cầu ngoại tệ thị trường thay đổi tỉ giá thị trường thay đổi, Ngân hàng nhà nước muốn giữ tỉ giá ổn định buộc phải can thiệp Nếu cung lớn cầu, Ngân hàng nhà nước việc tung VND mua ngoại tệ, làm tăng nguồn dự trữ ngoại tệ Nhưng ngược lại, cầu ngoại tệ cao http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN cung ngoại tệ( khả dễ xảy hơn), khơng cách khác, để giữ tỉ giá, Ngân hàng nhà nước buộc phải tung ngoại tệ bán Song khơng vậy, dự trữ ngoại tệ cần phải đủ mạnh để sẵn sàng đối phó với âm KIL OB OO KS CO mưu kích động yếu đầu thị trường Thứ hai, xử lí tốt mối quan hệ lãi suất tỉ giá Giữa hai yếu tố có mối quan hệ ràng buộc chặt chẽ, nên tỉ giá có xu hướng giảm người ta bắt đầu quan tâm đến lãi suất, lãi suất có xu hướng giảm ngược lại, người ta lại quan tâm đến tỉ giá Các hành vi bán - mua - gửi - rút ngoại tệ ln quan hệ xoắn xt với chúng tạo dòng ln chuyển VND ngoại tệ Vì vậy, quan tâm đến tỉ giá khơng thể khơng quan tâm đến lãi suất ngược lại Về quản lí ngoại hối, giải pháp cần thiết là: nên quan tâm đến nguồn ngoại tệ dùng để bn bán bât hợp pháp, ngăn chặn tượng chảy máu ngoại tệ, có biện pháp xử lí thích đáng trường hợp vi phạm chế độ quản lí ngoại hối, bên cạnh đáp ứng đầy đủ nhu cầu mua ngoại tệ hợp pháp, tạo tiện ích để khơi tăng nguồn thu từ kiều hối III Một số kiến nghị: Vai trò phủ sách tiền tệ qua trọng, sách tiền tệ quốc gia tồn thành phần chỉnh thể, hệ thống sách vĩ mơ nhà nước, hiệu sách tiền tệ phụ thuộc nhiều vào sách điều tiết vĩ mơ phủ Tuy nhiên điều kiện nước ta cần có chế độc lập phủ Ngân hàng nhà nước Để phát huy hiệu sách tiền tệ, phủ khơng nên chủ thể điều tiết sách tiền tệ mà nên dần chuyển giao vai trò cho Ngân hàng nhà nước, tự đứng phía khách thể chí đối tác sách tiền tệ Quốc gia Để làm điều xin phép đưa số kiến nghị sau: http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN Chính phủ cần tạo điều kiện cho Ngân hàng nhà nước Việt Nam độc lập việc hạch định tổ chức sách tiền tệ Quốc gia thứ độc lập khơng cần Mỹ, Đức, Thuỵ Sĩ cần việc hoạch định thực thi sách tiền tệ Chính phủ nên đưa giải pháp KIL OB OO KS CO khơng nên can thiệp vào q trình điều hành sách tiền tệ Ngân hàng nhà nước Thứ hai cần xố bỏ chế định mức phát hành tiền phủ Bởi chế phát hành tiền cần phải thực dựa tiêu phủ đề Muốn cần phải Ngân hàng nhà nước hồn tồn chủ động việc lựa chọn thời điểm, phương pháp, khối lựơng tiền bơm vào rút khỏi lưu thơng Để sách tiền tệ quốc gia lệch thực cách thơng suốt cần phải thiết lập ngân hàng khu vực xố bỏ chi nhánh Ngân hàng nhà nước tỉnh, thành phố Bởi chi nhánh Ngân hàng nhà nước thường phải chịu áp lực lớn từ chủ trương, sách địa phương Điều phần vơ hiệu hố làm sai lệch chủ trương sách tiền tệ Khi ngân hàng khu vực thiết lập, mối quan hệ phận Ngân hàng nhà nước theo chiều dọc lẫn chiều ngang củng cố, sách tiền tệ quốc gia thực thống từ xuống Nhà nước cần sớm ban hành luật, văn luật nhằm tạo mơi trường pháp lí thuận lợi thúc đẩy hoạt động tiền tệ, tín dụng, ngân hàng nói chung phát triển hoạt động Ngân hàng nhà nước nói riêng độc lập có hiệu Về phía Ngân hàng nhà nước Việt Nam, chủ thể thực sách tiền tệ quốc gia, xin phép đưa số kiến nghị: Với việc sử dụng cơng cụ chế thị trường để can thiệp, Ngân hàng nhà nước cần phải có thơng tin cập nhật tiếp xúc thường xun với thị trường Điều đòi hỏi phải có thay phải có thay đổi http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN phương thức hoạt động Ngân hàng nhà nước, chuyển từ theo dõi thụ động định kì việc tn thủ quy định bắt buộc sang tham gia cách tích cực thường xun Việc theo dõi hàng ngày diễn biến tỷ giá, lãi suất vốn khả dụng thị trường tiền tệ cho biết thời điểm có căng thẳng KIL OB OO KS CO thị trường mức độ can thiệp Sự cấp thiết bphải có mặt can thiệp thường xun thị trường đòi hỏi phải có có thay đổi quy trình định, tổ chức, hệ thống thơng tin bố trí nhân lực.Các cơng cụ bắt buộc quản lý với chế định tập trung cấp cao nhất, thường thống đốc hội đồng quản trị Ngân hàng trung ương, chí phải có ý kiến phủ nhiên việc sử dụng cơng cụ chế thị trường đòi hỏi phải có quy trình định phi tập trung sở uỷ quyền Các quan định cấp cao đề mục tiêu khung can thiệp mang tính sách, sau dó khung hướng dẫn nhóm cán điều hành đạo quan cấp cao, phó thống đốc đưa định điều hành Thẩm quyền tiếp tục phân xuống cho người giao dịch phòng giao dịch Ngân hàng nhà nước Đây tiếp xúc trực tiếp với thị trường thực giao dịch Về mặt tổ chức, Ngân hàng nhà nước chia thành vụ riêng rẽ quản lý hoạt động ngoại tệ, tái cấp vốn, theo dõi việc chấp hành dự trữ bắt buộc, nghiên cứu lập chương trình tiền tệ …Các vụ thường có tương tác Với thay đổi điều hành sách, cần phải tập trung việc quản lý cơng cụ kiểm sốt tiền tệ vào vụ nhiều Ngân hàng trung ương xa với việc sáp nhập vụ nghiệp vụ nước ngoại tệ để đảm bảo phối hợp tốt Hệ thống kế tốn hợp lý hố đại hố để cung cấp thơng tin cơng cập nhật cần thiết để quản lý ngắn hạn hạng mục hủ yếu bảng cân đối Ngân hàng nhà nước http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN Cần quan tâm mức tới vấn đề cán Việc thay đổi cơng cụ cơng cụ chế vận hành sách đòi hỏi phải có đào tạo cán qui mơ lớn kĩ thực việc kiểm sốt trực tiếp khác hẳn với kĩ cần có để giao dịch thị trường Việc thiếu cán Ngân hàng nhà nước có đủ KIL OB OO KS CO lực trở thành trở ngại lớn cho việc cải cách quản lý tiền tệ quản lý thị trường tài nói chung Ngân hàng nhà nước phải trọng đào tạo cán chun mơn hình thức khuyến khích thích hợp để giữ đội ngũ cán có hun mơn cao.Đồng thời Ngân hàng nhà nước phải đầu tư cho cơng nghệ đại máy tính phương tiện viễn thơng để hõ trợ cho nghiệp vụ Ngồi ra, Ngân hàng nhà nước cần phải có thay đổi hệ thống ngân hàng nói chung, cần phát triển mơi trường cạnh tranh hiệu sở tiêu chí khả sinh lời Các ngân hàng phải xếp lại cấp thêm vốn để hoạt động có lãi mơi trường cạnh tranh khốc liệt Việc kiểm sốt phòng ngừa cần tăng cường để tạo điều kiện thị trường có trật tự khn khổ có quy tắc quy chế thích hợp http://kilobooks.com KIL OB OO KS CO THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN Kết luận Chính sách tiền tệ cơng cụ sách tiền tệ đề tài khơng Nhưng thực tiễn cho thấy vẫn, tiếp tục vấn đề làm đau đầu nhà nghiên cứu kinh tế nhà quản lý Các nước giới với hàng trăm năm phát triển kinh tế thị trường kho tàng kinh nghiệm vơ q giá để chắt lọc vận dụng Tuy nhiên Việt Nam giai đoạn đầu xây dựng kinh tế thị trường, thêm kinh tế Việt Nam có đặc trưng hồn tồn riêng, khơng phải mơ hình sách tiền tệ áp dụng giới vận dụng vào Việt Nam muốn nhấn mạnh rằng, sách tiền tệ quốc gia phù hợp với Việt Nam phải sách tiền tệ dần hồn thiện Cuối cùng, đề án viết thời gian ngắn khả người viết có hạn nên cố gắng cập nhật thơng tin tình hình Việt Nam, sở hiểu biết thân đưa phân tích, đánh giá giải pháp hồn thiện, song đề án hẳn khơng tránh khỏi thiếu sót Vì mong nhận đóng, phê bình thẳng thắn từ thầy giáo người đọc để tương lai, đề tài đươc nâng lên thành luận văn tốt nghiệp http://kilobooks.com KIL OB OO KS CO THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN Danh mục tài liệu tham khảo quốc Dân Giáo trình "Nghiệp Vụ Ngân Hàng Trung Ương" - Đại Học Tài Chính Kế Tốn KIL OB OO KS CO Tập giảng mơn học: "Lý thuyết tài tiền tệ" - Đại học Kinh Tế Trần Xn Lâm " Hệ Thống Cơng Cụ Chính Sách Tiền Tệ Quốc Gia Trong Nền Kinh Tế Thị Trường" -Nhà xuất Thống Kê -1998 Nguyễn Văn Tư " Tiền tệ, Tín Dụng, Ngân Hàng" -Nhà xuất Thống Kê -1999 Craig Stinson "Tiền tệ: Chính Sách Và Tổ Chức " -Nhà xuất - 2000 Dương Thu Hương "Đổi Mới Hệ Thống Ngân Hàng Việt Nam" -Nhà xuất Thống Kê -1997 Tạp chí " Thị Trường Tài Chính - Tiền Tệ" số 4, 7, 12/1998; 9,12/1999; 1,2/2000 "Tạp Chí Ngân Hàng " số 9/1999, 12/1999, 1/2000, 2/2000 http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN Các giải pháp nhằm nâng cao hiệu cơng cụ sách tiền tệ Việt Nam (tl; 10) MỤC LỤC Nội dung KIL OB OO KS CO Lời nói đầu Chương I Lý luận chung sách tiền tệ, cơng cụ sách tiền tệ I.Chính sách tiền tệ 1.Khái niệm sách tiền tệ 2.Vai trò, mục tiêu sách tiền tệ II Hệ thống cơng cụ sách tiền tệ Chính sách chiết khấu ,tái chiết khấu Dự trữ bắt buộc Nghiệp vụ thị trường mở Hạn mức tín dụng ngân hàng thương mại Hạn mức tín dụng kinh tế Quản lý lãi suất Can thiệp vào tỷ giá hối đối Chương II: Thực trạng việc sử dụng cơng cụ sách tiền tệ Việt Nam I Điều hành sách tiền tệ Việt Nam giai đoạn từ 1996 đến II Những mặt hạn chế ngun nhân Chương III: Các giải pháp nhằm nâng cao hiệu cơng cụ sách tiền tệ Việt Nam I Những quan điểm, định hướng tồn diện II Những giải pháp cơng cụ III Một số kiến nghị Kết luận http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN KIL OB OO KS CO Danh mục tài liệu tham khảo [...]... độ quản lí ngoại hối, bên cạnh đó đáp ứng đầy đủ nhu cầu mua ngoại tệ hợp pháp, tạo sự tiện ích để khơi tăng nguồn thu từ kiều hối III Một số kiến nghị: Vai trò của chính phủ đối với chính sách tiền tệ là rất qua trọng, bởi vì bất cứ một chính sách tiền tệ quốc gia nào cũng tồn tại như là một thành phần trong chỉnh thể, là hệ thống chính sách vĩ mơ của nhà nước, do đó hiệu quả của chính sách tiền tệ. .. các cơng cụ chính sách tiền tệ ở Việt Nam: I.Những quan điểm, định hướng hồn thiện: Mục tiêu trực tiếp của chính sách tiền tệ ở Việt Nam là thúc dẩy tăng trưởng kinh tế và kiểm sốt lạm phát Do đó các chỉ tiêu chính đề ra cho năm 2001: khối lượng tiền cung ứng, mức tăng tổng phương tiện thanh tốn, tốc độ tăng của nguồn vốn huy động và tố độ tăng của dư nợ cho vay nền kinh tế sẽ tương ứng với các chỉ... CO Thực trạng việc sử dụng các cơng cụ của chính sách tiền tệ ở Việt Nam Như đã trình bày ở trên, chính sách tiền tệ có thể được đIều hành thơng qua một hệ thống khá phong phú các cơng cụ Các cơng cụ này có phương thức đối tượng, quy mơ, tác động khác nhau.Tuỳ theo đặc điểm kinh tế từng quốc gia ở từng thời kì mà Ngân hàng trung ương các nước có thể quyết định sử dụng cơng cụ nào, điều đó cũng có nghĩa... quả; (3) .Các cơng cụ ảnh hưởng có hiệu quả đến lãi suất của các kênh truyền dẫn được hồn thiện, thì việc sử dụng các cơng cụ trực tiếp đảm bảo được tính hiệu quả nhất định của nó Tuy nhiên đã đến lúc cơ chế diều chỉnh chính sách tiền tệ cần được thay đổi, nền kinh tế đang đứng trước thách thức của nhu cầu mở cửa và hội nhập tồn diện, một chính sách tiền tệ cứng nhắc và kém hiệu quả sẽ khơng đảm bảo cho... nhiều vào chính sách điều tiết vĩ mơ của chính phủ Tuy nhiên trong điều kiện nước ta hiện nay cần có một cơ chế độc lập giữa chính phủ và Ngân hàng nhà nước Để phát huy hiệu quả của chính sách tiền tệ, chính phủ khơng nên là chủ thể điều tiết chính sách tiền tệ mà nên dần chuyển giao vai trò này cho Ngân hàng nhà nước, và tự mình đứng về phía là khách thể thậm chí một đối tác của chính sách tiền tệ Quốc... đầy đủ hiệu lực pháp lí hơn được áp dụng Từng bước chuyển nhanh, chuyển mạnh đIều hành chính sách tiền tệ bằng những biện pháp mệnh lệnh hành chính còn khá phổ biến sang sử dụng có hiệu quả những biện pháp kinh tế, những cơng cụ, chính sách thị trường là chủ yếu Đề cao hiệu quả kinh tế , an tồn và chủ động phòng ngừa rủi ro Phát triển mạnh mẽ thị trường tiền tệ và tăng cường "độ sâu tài chính " của hệ... TRỰC TUYẾN Chính phủ cần tạo điều kiện cho Ngân hàng nhà nước Việt Nam độc lập hơn nữa trong việc hạch định và tổ chức chính sách tiền tệ Quốc gia thứ nhất sự độc lập ấy khơng cần như ở Mỹ, Đức, Thuỵ Sĩ nhưng chỉ cần trong việc hoạch định và thực thi chính sách tiền tệ Chính phủ chỉ nên đưa ra những giải pháp KIL OB OO KS CO chính chứ khơng nên can thiệp vào q trình điều hành chính sách tiền tệ của Ngân... thêm nữa nền kinh tế Việt Nam có những đặc trưng hồn tồn riêng, vì vậy khơng phải bất kì một mơ hình chính sách tiền tệ nào được áp dụng trên thế giới cũng có thể vận dụng vào Việt Nam ở đây muốn nhấn mạnh rằng, một chính sách tiền tệ quốc gia phù hợp với Việt Nam phải là một chính sách tiền tệ dần được hồn thiện Cuối cùng, do đề án này được viết trong thời gian ngắn và khả năng của người viết có hạn... tình trạng này và do đó làm cho sự tác động của nó trở nên kém hiệu quả Về mặt lí thuyết hiệu quả ngắn hạn của chính sách tiền tệ có được khi nó tạo được các cú sốc tiền tệ ( theo Milton Friedmen ) hoặc nó xt phát từ sự dự tính khơng hồn hảo của cơng chúng đối với sự biến động của giá cả theo quan điểm của Luca Tuy nhiên trên thực tế các quyết định điều chỉnh của trần lãi suất cho vay, tỷ lệ dự trữ bắt... khơng ảnh hưởng đến lượng tiền đưa thêm hay rút khỏi lưu thơng Tuy nhiên việc đIều hành cơng cụ này chỉ có hiệu quả khi hệ thống ngân hàng thương mại quốc doanh có thể chiếm lĩnh phần lớn thị trường tiền tệ, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơng cụ cùng các biện pháp hành chính khác Khi các thị trường tiền tệ, vốn phát triển và khi hệ thống các ngân hàng thương mại, các tổ chức tài chính phát ...http:/ /kilobooks. com KIL OB OO KS CO THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN Nội dung Chương I Lí luận chung sách tiền tệ, cơng cụ sách tiền tệ: I.Chính sách tiền tệ: http:/ /kilobooks. com THƯ VIỆN... phát vừa tăng trưởng kinh tế đạt mức nhân dụng cao http:/ /kilobooks. com KIL OB OO KS CO THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN http:/ /kilobooks. com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN Hệ thống cơng cụ sách tiền... lai, đề tài đươc nâng lên thành luận văn tốt nghiệp http:/ /kilobooks. com KIL OB OO KS CO THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN http:/ /kilobooks. com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN Danh mục tài liệu tham khảo