TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI KHOA GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ =====***===== NGUYỄN THỊ NHƯ QUỲNH VẤN ĐỀ GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG ĐOÀN KẾT DÂN TỘC CHO THANH NIÊN VIỆT NAM HIỆN NAY KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Chuyên ngành: Chủ nghĩa xã hội khoa học Người hướng dẫn khoa học ThS LÊ THỊ MINH THẢO HÀ NỘI - 2013 LỜI CẢM ƠN Em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc chân thành tới cô giáo - Thạc sĩ Lê Thị Minh Thảo, người tận tình bảo, sửa chữa cho khóa luận em suốt trình tiến hành Em xin gửi lời cảm ơn tới thầy cô giáo khoa Giáo dục trị thầy cô trường Đại học Sư phạm Hà Nội tạo điều kiện cho em hoàn thành tốt khóa luận tốt nghiệp thân Vì điều kiện thời gian có hạn, nên khóa luận nhiều thiếu sót kính mong quý thầy cô người bảo thêm cho ý kiến đóng góp để khóa luận hoàn thiện Em xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, tháng 05 năm 2013 Sinh viên thực Nguyễn Thị Như Quỳnh LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan khóa luận công trình nghiên cứu riêng hướng dẫn tận tình cô giáo - Thạc sĩ Lê Thị Minh Thảo không trùng với công trình nghiên cứu tác giả công bố trước Nếu sai xin chịu trách nhiệm Hà Nội, tháng 05 năm 2013 Sinh viên thực Nguyễn Thị Như Quỳnh MỤC LỤC MỞ ĐẦU Chương MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ TRUYỀN THỐNG ĐOÀN KẾT DÂN TỘC 1.1 Một số khái niệm tính cấp thiết việc giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc 1.2 Cơ sở hình thành nội dung chủ yếu giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc 17 Chương THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA TRONG VIỆC GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG ĐOÀN KẾT DÂN TỘC CHO THANH NIÊN VIỆT NAM HIỆN NAY 29 2.1 Thực trạng việc giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên Việt Nam 29 2.2 Những vấn đề đặt việc giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên Việt Nam 45 Chương MỘT SỐ PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG ĐOÀN KẾT DÂN TỘC CHO THANH NIÊN VIỆT NAM HIỆN NAY 49 3.1 Những phương hướng nhằm nâng cao hiệu giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên Việt Nam 49 3.2 Những giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên Việt Nam 52 KẾT LUẬN 63 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 65 MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Thanh niên lực lượng xã hội to lớn, lực lượng nắm giữ vận mệnh đất nước tương lai Ở giai đoạn lịch sử cách mạng họ đội quân tiên phong, cánh tay đắc lực, đội hậu bị trung thành Đảng Vì Đảng ta Chủ tịch Hồ Chí Minh thường xuyên quan tâm đến việc chăm lo giáo dục rèn luyện niên trở thành người có đủ đức đủ tài để họ gánh vác giang sơn tương lai Trong Di chúc mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh dặn: “Bồi dưỡng hệ cách mạng cho đời sau việc quan trọng cần thiết” Thực tiễn lịch sử cách mạng Việt Nam chứng minh hùng hồn cho sức mạnh tác dụng to lớn truyền thống quý báu dân tộc, có truyền thống đoàn kết dân tộc, nhờ có truyền thống đoàn kết dân tộc mà hệ cha ông đánh thắng nhiều kẻ thù hùng mạnh thời đại giữ cho Tổ quốc Việt Nam thống mãi trường tồn phát triển Chính việc coi trọng truyền thống đoàn kết dân tộc giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên nhiệm vụ quan trọng cần thiết Đảng Nhà nước ta chăm lo xây dựng, củng cố khối đoàn kết dân tộc xem vấn đề chiến lược quan trọng thời kì cách mạng Trong thời kì độ xây dựng chủ nghĩa xã hội nước ta việc thực Nghị Đảng, sách Nhà nước liên quan đến việc phát huy truyền thống đoàn kết dân tộc đem lại nhiều thành tựu quan trọng làm thay đổi kinh tế, trị, xã hội, văn hóa, giáo dục… nước đặc biệt vùng dân tộc miền núi Song vấn đề đoàn kết dân tộc tiềm ẩn nhiều phức tạp ảnh hưởng không tốt đến tinh thần thái độ niên nước ta Những năm gần tác động kinh tế thị trường toàn cầu hóa làm ảnh hưởng không nhỏ đến suy nghĩ lối sống nhiều người bật phận niên, cụ thể hiểu biết lịch sử dân tộc giá trị truyền thống dân tộc bị sa sút học sinh sinh viên nhà trường Điều đáng lo ngại niên xuất quan niệm dân tộc hẹp hòi, lối sống thực dụng Nguy hiểm số nước lợi dụng toàn cầu hóa làm công cụ để truyền bá, áp đặt văn hóa tư tưởng họ, đồng thời mua chuộc, xúi giục phần tử chống đối gây bạo loạn từ bên phá hoại đoàn kết dân tộc nhằm mục đích biến nước khác trở thành lệ thuộc lâu dài Đó biện pháp để nước đế quốc thực chiến lược “diễn biến hòa bình” mà đối tượng chúng nhằm vào niên Những thay đổi đáng lo ngại niên có phần mặt trái toàn cầu hóa, giáo dục nước ta chưa trọng giáo dục niên truyền thống đoàn kết dân tộc nên chưa giúp họ đứng vững trước tác động tiêu cực từ nhiều phía Sự quan tâm, chăm lo giáo dục Đảng, Nhà nước toàn xã hội niên chưa tương xứng với yêu cầu nghiệp cách mạng Thực tiễn đặt yêu cầu thiết phải tạo điều kiện khuyến khích, có kế hoạch nghiên cứu, giáo dục niên phát huy sức mạnh truyền thống đoàn kết dân tộc, đáp ứng nhu cầu phát triển xã hội để đào tạo hệ kế tục có đầy đủ hành trang để xây dựng đất nước sau Việc nghiên cứu vấn đề nêu đòi hỏi khách quan đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước có ý nghĩa to lớn, định chọn đề tài: “Vấn đề giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên Việt Nam nay” làm đề tài khóa luận tốt nghiệp Tình hình nghiên cứu Vấn đề giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc, bồi dưỡng giáo dục niên vấn đề mới, có nhiều công trình nghiên cứu vấn đề với nhiều cách tiếp cận khác như: Giáo sư Trần Văn Giàu với “Giá trị tinh thần truyền thống dân tộc Việt Nam”, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội năm 1980, việc phân tích dựa sở khoa học Giáo sư Trần Văn Giàu đưa nhận định, đánh giá mặt tích cực tiêu cực truyền thống dân tộc từ đề xuất giải pháp phát huy truyền thống tốt đẹp dân tộc hội nhập quốc tế Tiếp cận truyền thống đoàn kết dân tộc góc độ lịch sử, luận án tiến sĩ tác giả Khuất Thị Hoa (2001) với đề tài: Quá trình thực chiến lược đại đoàn kết Hồ Chí Minh kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1945 - 1954), tác giả làm rõ sở hình thành vai trò chiến lược đại đoàn kết Hồ Chí Minh thắng lợi cách mạng giai đoạn từ rút số học kinh nghiệm kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược Tiến sĩ Nguyễn Đức Ngọc với tác phẩm: Tư tưởng Hồ Chí Minh đoàn kết dân tộc vận dụng Đảng ta giai đoạn nay, sách tác giả đề cập đến sở hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh đoàn kết dân tộc, nội dung chủ yếu tư tưởng Hồ Chí Minh đoàn kết dân tộc vận dụng Đảng ta cách mạng Việt Nam thời kì công nghiệp hóa, đại hóa đất nước Liên quan tới vấn đề giáo dục niên, có nhiều công trình nghiên cứu nhiều góc độ phương pháp tiếp cận khác như: Tác giả Văn Tùng với tác phẩm: Tìm hiểu tư tưởng Hồ Chí Minh giáo dục niên (Nxb Thanh niên, Hà Nội năm 2002) Tác giả Nghiêm Sĩ Liêm với luận án “Vai trò gia đình giáo dục hệ trẻ nước ta nay” Các tác giả đề cập đến vai trò hệ trẻ nghiệp cách mạng, tác giả Văn Tùng nhấn mạnh đến phương châm, phương pháp giáo dục hệ trẻ cần gắn học với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, nhà trường gắn liền với xã hội Tác giả Nghiêm Sĩ Liêm luận giải chức gia đình vai trò giáo dục gia đình hệ trẻ sâu sắc Nhìn chung công trình nghiên cứu có ý nghĩa to lớn việc kế thừa phát huy truyền thống dân tộc nước ta Tuy nhiên công trình chưa đề cập cách trực tiếp đến việc giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên Việt Nam điều kiện công nghiệp hóa, đại hóa đất nước Trên sở kế thừa công trình nghiên cứu nhà nghiên cứu trước, muốn sâu tìm hiểu thực trạng việc giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên Việt Nam nay, từ mạnh dạn đề xuất số phương hướng giải pháp nhằm góp phần nâng cao hiệu công tác giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên Việt Nam Mục đích nhiệm vụ - Mục đích: Trên sở phân tích thực trạng việc giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên Việt Nam nguyên nhân nó, khóa luận đề số phương hướng giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu việc giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên Việt Nam - Nhiệm vụ: Để đạt mục đích trên, khóa luận tập trung giải số nhiệm vụ chủ yếu sau: + Nêu lên số khái niệm lí luận dân tộc, truyền thống dân tộc, đoàn kết dân tộc, truyền thống đoàn kết dân tộc, số quan niệm niên + Tìm hiểu sở hình thành nội dung chủ yếu giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc + Tìm hiểu thực trạng việc giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên Việt Nam giai đoạn nguyên nhân + Đề xuất số phương hướng giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu công tác giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên Việt Nam Đối tượng phạm vi nghiên cứu - Đối tượng: Khóa luận tập trung nghiên cứu thực trạng việc giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên Việt Nam - Phạm vi nghiên cứu: Khóa luận nghiên cứu việc giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên Việt Nam giai đoạn Phương pháp nghiên cứu - Khóa luận thực dựa sở lý luận phương pháp luận chủ nghĩa vật biện chứng, chủ nghĩa vật lịch sử - Trong trình thực khóa luận sử dụng số phương pháp khác như: phân tích – tổng hợp, phương pháp lôgic – lịch sử, phương pháp diễn dịch – quy nạp, hệ thống hóa, khái quát hóa… Ý nghĩa lí luận thực tiễn đề tài - Ý nghĩa lý luận: Khóa luận làm rõ sở lí luận thực tiễn đề tài giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên - Ý nghĩa thực tiễn: Khóa luận làm tài liệu tham khảo cho học sinh, sinh viên, giáo viên việc tìm hiểu nghiên cứu vấn đề giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên quan tâm đến vấn đề Kết cấu khóa luận Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục danh mục tài liệu tham khảo, khoá luận gồm chương tiết Chương MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ TRUYỀN THỐNG ĐOÀN KẾT DÂN TỘC 1.1 Một số khái niệm tính cấp thiết việc giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc 1.1.1 Dân tộc Dân tộc tên cộng đồng người hình thành phát triển lịch sử sau xã hội có phân chia giai cấp xuất Nhà nước Trong xã hội nguyên thủy có thị tộc lạc Những thành viên thị tộc gắn bó với quan hệ huyết thống Bộ lạc bao gồm người họ người khác họ, sinh sống địa bàn Sản xuất phát triển thân người phát triển theo với đặc trưng ngôn ngữ, văn hóa vật chất (thể phương thức sản xuất, phương thức sinh hoạt) văn hóa tinh thần (thể thành ý thức hình thái ý thức) Hình thức cộng đồng người có tiến hóa: từ phân tán đến tập trung, từ thấp đến cao, kết hình thành nên tộc người dân tộc khác Có thể quan niệm dân tộc cộng đồng người chung lịch sử (lịch sử hình thành phát triển dân tộc), nói chung ngôn ngữ, sống chung lãnh thổ, có chung văn hóa (hiểu theo nghĩa rộng từ tổng hợp giá trị vật chất tinh thần người sáng tạo ra) tiêu biểu cho trình độ văn minh đạt Về mặt xã hội, khái niệm dân tộc trùng hợp với khái niệm quốc gia Quốc gia theo nghĩa cộng đồng trị - xã hội quản lí máy Nhà nước, có quốc gia gồm dân tộc (hiếm có, trường hợp Triều Tiên trước bị chia cắt) song phần lớn quốc gia nhiều dân tộc Cũng có tình hình người dân tộc Nhà nước, nên việc giáo dục cho niên truyền thống đoàn kết dân tộc nhà trường dễ thực hiện, nhiên số trường học trọng quan tâm đến dạy chữ, đến thành tích mà quan tâm đến dạy người, nhiều giá trị tinh thần truyền thống dân tộc có truyền thống đoàn kết dân tộc chưa quan tâm giáo dục mức Tuy nhiên không nên đổ lỗi hoàn toàn cho ngành giáo dục giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên công việc riêng hay tổ chức chuyên trách mà công việc tất người, nhà trường, gia đình xã hội kết hợp chặt chẽ việc giáo dục hiệu Phát triển giáo dục nghiệp toàn xã hội, Nhà nước, gia đình công dân, cần kết hợp tốt giáo dục gia đình - giáo dục nhà trường giáo dục xã hội, đồng thời xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, người lớn làm gương cho em noi theo phải xem phương hướng bản, nguyên tắc cần thực quán nhằm giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cách tốt cho niên nước ta 3.2 Những giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên Việt Nam 3.2.1 Kết hợp đồng giáo dục gia đình - nhà trường - xã hội trình giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên Gia đình, nhà trường xã hội ba môi trường giáo dục quan trọng niên Trong giáo trình Triết học Mác - Lê nin trích dẫn câu nói C.Mác: “Bản chất người trừu tượng cố hữu cá nhân riêng biệt Trong tính thực nó, chất người tổng hòa quan hệ xã hội” Một người phát triển toàn diện hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố có yếu tố chủ quan yếu tố khách quan, giáo dục gia đình, nhà trường xã hội có ý nghĩa quan trọng bước khởi đầu giáo dục gia đình 52 Gia đình Việt Nam từ xưa đến giữ vai trò quan trọng việc nuôi dưỡng, giáo dục trưởng thành mặt thể chất tinh thần, gia đình Việt Nam có biến đổi tác động kinh tế thị trường trình bày phần thực trạng thời vậy, gia đình nôi lưu truyền văn hóa dân tộc, giúp niên nhận biết nhiều điều mà nhà trường xã hội thay Gia đình bước khởi đầu trình hình thành giáo dục cho niên người gia đình cần phải biết bồi dưỡng, giáo dục cho trẻ giá trị tinh thần cao quý dân tộc thông qua việc làm đỗi bình thường lời ru mẹ, câu chuyện cổ tích ông bà, hay lời khuyên bảo, động viên giúp đỡ anh chị em gia đình với nhau, điều có tác động lớn niên làm đọng lại tâm hồn niên lâu Bên cạnh gia đình cần phải trọng đến việc giáo dục cho niên yêu thương, đùm bọc, gắn bó với người thân gia đình nâng lên thành tình yêu quê hương, đất nước, thông qua giáo dục cho niên truyền thống đoàn kết dân tộc Từ thực trạng giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc gia đình nay, cần phải xem xét lại chức nhiệm vụ gia đình hoàn cảnh để tránh tình trạng gia đình có mải mê chăm lo làm ăn kinh tế không buông lỏng, lơ việc giáo dục cho niên truyền thống đoàn kết dân tộc, để làm việc đối tượng cần phải tác động người làm cha làm mẹ, phải làm cho bậc cha mẹ thấy giáo dục cho truyền thống đoàn kết dân tộc có vai trò quan trọng phát triển niên sau này, đồng thời phải tăng cường công tác tuyên truyền, xây dựng nhiều chương trình truyền hình phương tiện thông tin đại chúng, tổ chức họp 53 thường xuyên thôn, xóm cha mẹ nhận thức sâu sắc vai trò truyền thống đoàn kết dân tộc từ trọng đến việc giáo dục cho vấn đề Bên cạnh giáo dục gia đình, hệ thống giáo dục nhà trường có vai trò vô quan trọng việc giáo dục cho niên truyền thống đoàn kết dân tộc, nhà trường em rèn luyện học tập theo chương trình đào tạo định Tuy nhiên trình bày phần thực trạng việc giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc nhà trường chưa trọng mức, chủ yếu nghiêng dạy chữ mà dành thời gian nhiều cho việc giáo dục vấn đề này, số trường trọng nghiêng bệnh thành tích mà không quan tâm tới chất lượng học sinh dẫn tới nhiều em trường kiến thức môn học chưa nắm chi vấn đề xã hội, nhiều giá trị tinh thần truyền thống dân tộc có truyền thống đoàn kết dân tộc không hiểu rõ không giáo dục cụ thể toàn diện Để khắc phục tượng đòi hỏi cần có nỗ lực người làm ngành giáo dục Trước hết cần phải trang bị, phân bố cách hợp lý sở vật chất, phương tiện dạy học địa bàn nước, đặc biệt quan tâm ý đến nơi thuộc vùng sâu, vùng xa, nơi có hoàn cảnh khó khăn giai đoạn bùng nổ thông tin cần phải biết tận dụng thành tựu đó, phương tiện phục vụ lớn đem lại hiệu cao trình giáo dục Vì môn học chứa đựng nội dung giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc thường bị coi môn phụ, không thu hút hứng thú từ người học nên kết giáo dục không cao, để khắc phục tượng cần phải thay đổi cách nghĩ cho người dạy người học, đồng thời nội dung chương trình học tập môn học phải đánh giá ngang nhau, 54 không phép xem nhẹ hay coi thường môn học nào, nội dung giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cần phải nội dung xuyên suốt môn, trình truyền thụ kiến thức cho học sinh người giáo viên cần liên hệ thực tiễn gương việc làm mà phát huy truyền thống đoàn kết dân tộc để học sinh dễ nhớ, nhớ lâu tiếp thu giảng cách nhanh chóng Ngoài hoạt động lên lớp, để việc giáo dục mang lại hiệu cao nhà trường trang bị thêm biển hiệu, panô áp phích có nội dung chứa đựng vấn đề giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc treo lớp học hay khuôn viên nhà trường để em tiếp xúc trực tiếp thường xuyên Bên cạnh nhà trường nên tổ chức buổi học ngoại khóa tìm hiểu truyền thống đoàn kết dân tộc, buổi nói chuyện thường kì truyền thống đoàn kết dân tộc để niên tự bộc lộ tâm tư, tình cảm ý kiến góp ý thêm vấn đề Ngoài nhà trường tổ chức cho em tham gia hoạt động xã hội hướng cội nguồn, đền ơn đáp nghĩa, lao động đền liệt sĩ, đài tưởng niệm để em thấy công lao to lớn vị anh hùng dân tộc thấm nhuần ý nghĩa to lớn truyền thống đoàn kết dân tộc Nhà trường tổ chức trò chơi dịp lễ lớn dân tộc mô hình sân chơi lịch sử vừa giúp cho em trau dồi kiến thức, ôn lại truyền thống lịch sử dân tộc, tạo sân chơi lành mạnh bổ ích cho học sinh, tổ chức hội trại truyền thống ngày thành lập Đoàn niên Cộng sản Hồ Chí Minh để giúp niên hiểu rõ truyền thống Đoàn, dân tộc, đổi hình thức giáo dục truyền thống, tạo sân chơi hấp dẫn lành mạnh, thu hút đông đảo 55 đối tượng tham gia, đồng thời tăng thêm tình đoàn kết, giúp đỡ thành viên lớp học Ngoài gia đình nhà trường xã hội môi trường có vai trò quan trọng việc giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên, môi trường xã hội ảnh hưởng nhiều đến việc hình thành nhân cách cho niên, đặc biệt phần lớn niên độ tuổi trưởng thành bắt đầu mở rộng quan hệ xã hội Ông cha ta có câu “Gần mực đen, gần đèn rạng” ý nói tới ảnh hưởng môi trường xã hội niên Ngoài hoạt động gia đình nhà trường em tham gia hoạt động xã hội, tổ chức, thiết chế xã hội đoàn thể (Đội, Đoàn, Hội…) mà em tham gia, cộng đồng mà em lui tới đưa nội dung giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc vào với hình thức phương pháp sinh động Chẳng hạn hàng năm vào dịp nghỉ hè Đoàn niên tỉnh tổ chức hoạt động tình nguyện mùa hè xanh để niên tham gia hoạt động xã hội giúp đỡ đồng bào bị thiên tai, lũ lụt, đồng bào dân tộc thiểu số lao động sản xuất,… việc làm bổ ích có tác dụng lớn gắn kết tình thương yêu đùm bọc lẫn dân tộc anh em, có ý nghĩa lớn việc giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc, đồng thời tăng thêm hiểu biết thành viên với Trên nhiệm vụ riêng môi trường giáo dục, để đạt hiệu cao giáo dục gia đình, nhà trường xã hội cần phải có kết hợp đồng tuân thủ quy định sau: Thứ nhất, công tác giáo dục cho niên, nhà trường, gia đình xã hội cần có thống quan điểm, nội dung, phương pháp, tránh tình trạng phân tán, biệt lập, gia đình phải nắm thông 56 tin từ phía nhà trường, có hiểu biết định phía nhà trường để không cản trở em tham gia hoạt động trị - xã hội Đoàn niên, Hội sinh viên tổ chức, bậc phụ huynh cần phải đổi nhận thức, phương pháp giáo dục cho phù hợp tạo gần gũi hiểu Thứ hai, nhà trường – gia đình – xã hội cần nêu cao tinh thần trách nhiệm việc giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên vấn đề có tính chất định thành bại việc giáo dục Thứ ba, niên ngày sống môi trường văn hóa phong phú đa dạng, tiếp cận với nhiều nguồn thông tin nước quốc tế, học hỏi giao lưu với nhiều văn hóa khác nhau, điều tác động to lớn đến đời sống văn hóa tinh thần, lối sống cách suy nghĩ niên, họ người nhạy cảm vấn đề Do cần phải tăng cường công tác giáo dục, kết hợp đồng môi trường giáo dục giúp niên đứng vững trước thay đổi sống, biết phân biệt đúng, sai, kiên định lập trường để tránh bị xúi giục, kích động, gây trật tự xã hội Như thấy việc giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên công việc riêng hay tổ chức chuyên trách mà công việc toàn xã hội, gia đình, nhà trường xã hội không kết hợp chặt chẽ với việc giáo dục đạt hiệu quả, cần phải có kết hợp hài hòa giáo dục gia đình, nhà trường xã hội, giáo dục nhà trường phần, cần có giáo dục xã hội gia đình để giúp việc giáo dục nhà trường tốt Giáo dục nhà trường dù tốt đến mấy, thiếu giáo dục gia đình xã hội kết không hoàn toàn mong muốn 57 3.2.2 Đoàn niên Cộng sản Hồ Chí Minh cần phải nắm bắt tình hình, tâm tư nguyện vọng niên, đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức niên tầm quan trọng vấn đề đoàn kết dân tộc Là tổ chức đại biểu cho lợi ích niên, Đoàn niên Hội sinh viên có nhiệm vụ tham gia vào việc giáo dục lí tưởng, niềm tin cách mạng, tuyên truyền tư tưởng trị, định hướng vận động niên thực lối sống lành mạnh, văn minh Trong năm qua công tác giáo dục cho niên nói chung vấn đề giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên nói riêng bên cạnh thành tựu đạt khó khăn hạn chế, thời gian tới để công tác giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên đạt hiệu cao cần thực số giải pháp sau: Trước hết Đoàn cần phải tăng cường công tác tập hợp niên, tập hợp đối tượng cần giáo dục điều kiện cần phải có công tác giáo dục, không tập hợp niên Đoàn, Hội triển khai hoạt động giáo dục Để khắc phục hạn chế trên, việc đổi nội dung, hình thức hoạt động cho thíết thực, phù hợp tổ chức Đoàn, Hội cần quan tâm nắm bắt hỗ trợ kịp thời nhu cầu đáng niên như: trợ cấp khó khăn, tạo sân chơi lành mạnh, bổ ích, giới thiệu việc làm cho niên… Quan tâm xây dựng đội ngũ cán Đoàn, Hội vững mạnh làm trung tâm, đoàn kết tập hợp vận động giáo dục niên, cán Đoàn, Hội cần nâng cao phẩm chất, lực hoạt động mình, gắn bó mật thiết với niên, thường xuyên nghiên cứu nắm vững tình hình, dự báo diễn biến tư tưởng, thái độ trị, đạo đức lối sống niên chủ động đề xuất giải pháp khả thi để giáo dục, rèn luyện, định hướng cho niên 58 Đoàn, Hội tập trung nghiên cứu giải pháp nâng cao hiệu công tác giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc, rút kinh nghiệm công tác giáo dục đơn vị, phát đẩy mạnh việc nhân rộng mô hình, hình thức giáo dục có hiệu cao Nội dung chương trình giáo dục phải đảm bảo tính khách quan, khoa học phù hợp với yêu cầu xã hội đặt niên, chương trình kế hoạch phải thiết thực mang tính khả thi cao, không nên đặt chương trình, kế hoạch mênh mông, đọc nghe sướng tai không thực chương trình nhỏ mà thực hẳn hoi trăm chương trình to tát mà không làm được, hình thức giáo dục cần phong phú, đa dạng, hấp dẫn sinh động triển khai thực phải đảm bảo tính sâu rộng, khắp, thường xuyên, liên tục, cần khắc phục tượng chết non, chết yểu đầu voi đuôi chuột phong trào Cần quán triệt nguyên tắc: nói đôi với làm, nêu gương, xây đôi với chống, bên cạnh việc đẩy mạnh tuyên truyền giáo dục cần phải hướng dẫn niên đấu tranh lên tiếng chống lại tiêu cực nhằm góp phần lành mạnh hóa môi trường xã hội Tổ chức Đoàn, Hội cần phải thường xuyên nắm bắt tình hình, diễn biến tư tưởng, tâm tư nguyện vọng, nhu cầu đáng niên để thiết kế chương trình hành động phù hợp, đảm bảo hoạt động vào chiều sâu có chất lượng, phải trì thường xuyên tránh kiểu hình thức Trên giải pháp đưa ra, để biến điều vào thực tiễn Đoàn, Hội cần phải tổ chức phong trào cụ thể thực tiễn cho niên kết hợp nói làm để niên nhận thức rõ vấn đề đoàn kết dân tộc, hoạt động thường xuyên bổ ích niên dịp hè làm chiến dịch mùa hè xanh, niên tình nguyện, Đoàn cần tổ chức phong trào cách rộng rãi, thu hút đông đảo 59 niên tham gia đưa niên vào thực tế sống, đến nơi vùng sâu, vùng xa để giúp đỡ bà lao động, sản xuất dạy chữ cho em nhỏ, thông qua niên thấy vất vả khó khăn đồng bào dân tộc thiểu số từ làm tăng tinh thần đoàn kết niên công tác giáo dục mang lại hiệu cao Như với tư cách tổ chức đại biểu cho lợi ích niên nơi tuyên truyền giáo dục niên giá trị tinh thần truyền thống dân tộc, tổ chức Đoàn, Hội thực tốt giải pháp nêu thời gian tới công tác giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên đem lại kết mong muốn 3.2.3 Đổi công tác giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên Việt Nam Giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên vấn đề Đảng, Nhà nước ta quan tâm trọng Trong nhiều năm qua việc giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho tầng lớp niên, đặc biệt học sinh, sinh viên Bộ giáo dục đào tạo quan tâm, nhiều lần tổ chức biên soạn lại giáo trình, sách giáo khoa tài liệu tham khảo môn phục vụ cho vấn đề giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc Tuy nhiên nội dung, chương trình, phương pháp hình thức tổ chức giáo dục mang nặng tính lý thuyết, xa ròi thực tế thiếu cập nhật, đồng thời giáo viên giảng dạy môn liên quan đến vấn đề giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc chưa đào tạo chuyên sâu, chủ yếu giáo viên dạy môn khác đảm nhận chất lượng hiệu chưa cao Đối với niên việc giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cần phải coi trọng, yêu cầu bản, cầu nối quan trọng niên với khứ, với truyền thống tốt đẹp dân tộc, khơi dậy họ niềm tự hào dân tộc thái độ biết ơn hệ trước 60 Để công tác giáo dục mang lại hiệu cao, với việc nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, cần phải tổ chức biên soạn tài liệu giáo trình phục vụ tốt cho giảng dạy, tăng cường đa dạng hóa hình thức hoạt động có ý nghĩa mang tính giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cao thu hút niên tham gia đồng thời giải pháp tốt để thực phương châm giáo dục: lí luận gắn liền với thực tiễn, học đôi với hành, việc giáo dục không bị đóng khung nhà trường, không tách rời với sống sôi động diễn ngày, Cùng với nội dung, phương pháp giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên phải đổi cho phù hợp với tâm lí, lứa tuổi họ Thông thường áp dụng phương pháp mang tính truyền thống giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc diễn giảng, tổ chức thi tìm hiểu truyền thống đoàn kết dân tộc,… việc áp dụng phương pháp cần thiết niên nhiên điều kiện đòi hỏi chủ thể giáo dục phải đổi mới, tìm hình thức giáo dục mới, hút đông đảo niên tham gia Giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên thông qua hình thức sinh hoạt mang ý nghĩa trị - xã hội – thực tiễn phương pháp hiệu cần quan tâm đẩy mạnh Thực phương châm: giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, lý luận gắn liền với thực tiễn, học đôi với hành, nhà trường gắn liền với gia đình xã hội Để công tác giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên đạt hiệu cao, thời gian tới cần giải số nhiệm vụ chủ yếu sau: Thứ nhất, cần phải tăng cường đoàn kết niên, tạo thống cao độ tư tưởng hành động 61 Thứ hai, việc tổ chức hình thức hoạt động phải phù hợp không gian thời gian, tránh tổ chức nhiều hình thức hoạt động ảnh hưởng đến thời gian học tập, làm việc sinh hoạt niên Thứ ba, việc tổ chức hình thức hoạt động cần ý tới đặc điểm tâm sinh lý, lứa tuổi niên, không nên nặng nề khô cứng không nên hời hợt thiếu sâu sắc Thứ tư, việc giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên cần phải trọng cập nhật thông tin, thay đổi tình hình thực tiễn để niên thấy ý nghĩa vai trò to lớn đoàn kết dân tộc nghiệp xây dựng bảo vệ Tổ quốc Giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên cần phải có biện pháp cụ thể phương pháp, nội dung, hình thức Sự đa dạng hình thức, phong phú nội dung phải coi mục tiêu hàng đầu cách thức hoạt động này, có đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng đáng niên, đồng thời đạt mục tiêu giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên thông qua hình thức 62 KẾT LUẬN Dân tộc Việt Nam có bề dày lịch sử 4000 năm dựng nước giữ nước, đất nước có điều kiện thiên nhiên phì nhiêu vô khắc nghiệt, lại đối đầu với chiến tranh triền miên nên ông cha ta xây dựng công trình kiến trúc nguy nga đồ sộ hay tạo nguồn cải vật chất đầy đủ để hệ cháu kế nghiệp, hành trình đầy gian khổ dân tộc hun đúc cho người Việt Nam nhiều truyền thống vô tốt đẹp có truyền thống đoàn kết dân tộc nhờ truyền thống mà dân tộc Việt Nam đứng vững trước phong ba bão táp lịch sử, nguồn tài sản tinh thần vô người xưa để lại cho hệ sau thừa hưởng Đảng ta mà trước hết Chủ tịch Hồ Chí Minh xuất sắc vai trò lãnh đạo mình, phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc trình giải phóng dân tộc, Người hết lòng chăm lo giáo dục truyền thống cho hệ cách mạng nước ta mà trước hết niên Thanh niên Việt Nam rường cột nước nhà, hệ kế tục nghiệp cách mạng, giai đoạn nước ta tiến hành trình công nghiệp hóa, đại hóa, với tác động kinh tế thị trường mặt trái xu hướng toàn cầu hóa, để Việt Nam bước qua khó khăn xây dựng nhanh chủ nghĩa xã hội điều phụ thuộc lớn vào niên, để làm việc niên cần phải trang bị đầy đủ kiến thức vững vàng để chống lại xuyên tạc, chống phá lực thù địch hành trang thiếu cần phải giáo dục cho niên truyền thống đoàn kết dân tộc, truyền thống quý báu dân tộc ta trở thành bó đuốc 63 soi sáng đường cho để chiến thắng kẻ thù hùng mạnh giới, cần phải cho niên thấy vai trò sức mạnh to lớn để biết hành động kịp thời, tạo sức mạnh tổng hợp để niên đứng vững đủ sức miễn dịch, đề kháng trước kẻ thù Nhân loại hướng tới môt văn minh - văn minh trí tuệ, có sức mạnh tiềm lực người, sức mạnh cộng đồng người, toàn dân tộc cải đóng vai trò định, cần giáo dục cho niên thấy sức mạnh lớn lao truyền thống đoàn kết dân tộc để họ kế thừa phát triển biết phát huy giai đoạn Giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên nhiệm vụ toàn xã hội không thuộc riêng Song cần phải xác định môi trường giáo dục có ý nghĩa định gia đình nhà trường hai môi trường tác động dễ dàng, thuận lợi hữu hiệu Bên cạnh môi trường xã hội quan trọng việc giáo dục cho niên, thiết phải có phối hợp chặt chẽ ba môi trường giáo dục gia đình - nhà trường - xã hội, thực tốt điều việc giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên mang lại hiệu cao 64 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Phạm Bằng, Nguyễn Hồng Thanh (2005), Tình hình niên Việt Nam kỉ XX - kiện quan trọng nhất, Nxb, Thanh niên, Hà Nội Nguyễn Trọng Chuẩn (1998), “Vấn đề khai thác giá trị truyền thống mục tiêu phát triển”, Tạp chí Triết học (2),tr 16 - 19 Đảng Cộng sản Việt Nam (1993), Văn kiện Hội nghị Ban chấp hành Trung ương lần thứ (khóa VII), Nxb, Chính trị quốc gia, Hà Nội Đảng Cộng sản Việt Nam (1993), Văn kiện Hội nghị Ban chấp hành Trung ương lần thứ (khóa VII), Nxb, Chính trị quốc gia, Hà Nội Đảng Cộng sản Việt Nam (1994), Văn kiện Hội nghị Ban chấp hành Trung ương lần thứ (khóa VII), Nxb, Chính trị quốc gia, Hà Nội Đảng Cộng sản Việt Nam (1998), Văn kiện Hội nghị lần thứ ban chấp hành Trung ương khóa VIII, Nxb, Chính trị quốc gia, Hà Nội Đảng Cộng sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nxb, Chính trị quốc gia, Hà Nội Đảng Cộng sản Việt Nam (2002), Văn kiện Hội nghị Ban chấp hành Trung ương lần thứ (khóa IX), Nxb, Chính trị quốc gia, Hà Nội Đảng Cộng sản Việt Nam (2011), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb, Chính trị quốc gia, Hà Nội 10 Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (2012), Dự thảo Văn kiện Đại hội Đoàn niên cộng sản Hồ Chí Minh toàn quốc lần thứ X, Báo Thanh niên 11 Trần Văn Giàu (1980), Giá trị tinh thần truyền thống dân tộc Việt Nam, Nxb, khoa học xã hội, Hà Nội 65 12 Nguyễn Bích Hạnh, Nguyễn Văn Khoan (2001), Tư tưởng Hồ Chí Minh đại đoàn kết dân tộc mặt trận đoàn kết dân tộc, Nxb, Lao động, Hà Nội 13 Khuất Thị Hoa (2001), “Quá trình thực chiến lược đại đoàn kết Hồ Chí Minh kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1945 - 1954)”, Luận án Tiến sĩ Lịch sử, Học Viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh 14 Hội đồng Trung ương đạo biên soạn Giáo trình quốc gia môn khoa học Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh: Giáo trình Triết học Mác - Lê nin, Nxb, Chính trị quốc gia Hà Nội, 1999 15 Hội đồng Trung ương đạo biên soạn Giáo trình quốc gia môn khoa học Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh: Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học, Nxb, Chính trị quốc gia, Hà Nội 16 Đỗ Huy (2001), “Những giá trị truyền thống Việt Nam trước thách thức toàn cầu hóa”, Tạp chí Triết học, số 8, tr 15 - 18 17 Võ Văn Kiệt (29/8/2005), “Đại đoàn kết dân tộc - cội nguồn sức mạnh chúng ta”, Báo Nhân dân, tr.1 - 18 Nghiêm Sĩ Liêm (2001), “Vai trò gia đình trình giáo dục hệ trẻ nước ta nay”, Luận án Tiến sĩ triết học, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh 19 Hồ Chí Minh (2002), Toàn tập, tập 1, Nxb, Chính trị quốc gia, Hà Nội 20 Hồ Chí Minh (2002), Toàn tập, tập 3, Nxb, Chính trị quốc gia, Hà Nội 21 Nguyễn Đức Ngọc (2007), Tư tưởng Hồ Chí Minh đoàn kết dân tộc vận dụng Đảng ta giai đoạn nay, Nxb, Quân đội nhân dân 22 Văn Tùng (2002), Tìm hiểu tư tưởng Hồ Chí Minh giáo dục niên, Nxb, Thanh niên, Hà Nội 66 [...]... trọng trách trước dân tộc là vấn đề khó Việc giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho thanh niên chính là sự chắt lọc những tinh hoa của con người Việt Nam về đoàn kết thương yêu đùm bọc lẫn nhau đã được hình thành từ lâu đời và trở thành đạo lí cao cả của dân tộc Giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho thanh niên bao gồm những nội dung sau: 23 * Giáo dục truyền thống yêu nước của dân tộc gắn với sự... của dân tộc là kết quả của tinh thần yêu nước và truyền thống đoàn kết của dân tộc, đồng thời những hoạt động này còn góp phần tích cực vào công tác giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho thanh niên Việt Nam hiện nay Như vậy, có thể nói trong những năm qua những hoạt động đó đã góp phần thiết thực vào việc nâng cao hiệu quả công tác giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho thanh niên Việt Nam. .. văn hóa dân tộc thật sự là nền tảng tinh thần giúp thanh niên chúng ta vươn tới những đỉnh cao một cách vững vàng * Giáo dục cho thanh niên lịch sử dân tộc để thông qua đó thanh niên thấy được quá khứ hào hùng của dân tộc và biết ơn đối với các thế hệ đi trước Giáo dục thanh niên về truyền thống đoàn kết dân tộc còn là việc giáo dục cho thanh niên lịch sử của dân tộc để thông qua đó thanh niên thấy... hình thành và nội dung chủ yếu của giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc 1.2.1 Cơ sở hình thành truyền thống đoàn kết dân tộc Việt Nam Truyền thống đoàn kết dân tộc là một truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam, nó được hình thành và phát triển do sự tác động của nhiều yếu tố: Thứ nhất, do đặc điểm về điều kiện tự nhiên và hoàn cảnh lịch sử của Việt Nam Việt Nam là một quốc gia có điều kiện tự... nước, truyền thống đoàn kết dân tộc, ý chí quật cường, bất khuất, niềm tự tôn dân tộc Và chính truyền thống yêu nước của dân tộc đã cổ vũ thúc giục dân tộc Việt Nam đoàn kết đứng lên đánh thắng mọi kẻ thù xâm lược, từ đó đã hình thành nên truyền thống đoàn kết của dân tộc Thứ ba, Việt Nam là một quốc gia có nền văn hóa đa dạng nhưng thống nhất Việt Nam là một nước có nền văn hóa lâu đời Mỗi dân tộc lại... được: Giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc là một trong những nội dung cơ bản của giáo dục Trung học, Cao đẳng, Đại học nói riêng và của nền giáo dục quốc dân nói chung Nhận thức được vai trò to lớn của việc giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc, Đảng và Nhà nước ta rất quan tâm tới vấn đề giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho toàn dân đặc biệt là đối với thanh niên – thế hệ tương lai của đất... hành với dân tộc Việt Nam như: truyền thống yêu nước, bất khuất, truyền thống đoàn kết dân tộc, nhân ái, lao động cần cù, … Trong đó truyền thống đoàn kết dân tộc là truyền thống cực 9 kỳ quý báu, được xem là một trong những những giá trị tinh thần đặc sắc nhất của dân tộc Việt Nam 1.1.3 Giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc Thuật ngữ giáo dục được sử dụng nhiều trong ngôn ngữ hàng ngày để biểu đạt... sinh cho Tổ quốc, do đó công tác đền ơn đáp nghĩa cũng như hoạt động ở ngoài trường học nói chung như tu bổ và giữ gìn các di tích lịch sử, nghĩa trang liệt sĩ, hành quân về nguồn,… có ý nghĩa và tác động rất lớn về giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc 28 Chương 2 THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA TRONG VIỆC GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG ĐOÀN KẾT DÂN TỘC CHO THANH NIÊN VIỆT NAM HIỆN NAY 2.1 Thực trạng việc giáo. .. giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho thanh niên Việt Nam hiện nay Trong những năm qua, đời sống kinh tế, chính trị, xã hội của nước ta nói chung đang ngày càng ổn định và phát triển Dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đã và đang thu được nhiều thành tựu to lớn ảnh hưởng tích cực tới công tác giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho thanh niên Việt Nam. .. tác giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho thanh niên được tập trung đẩy mạnh trong phạm vi cả nước với nhiều nội dung và hình thức giáo dục phong phú đa dạng hấp dẫn thu hút đông đảo đoàn viên, thanh niên tham gia Đối với thanh niên là học sinh trong các trường trung học phổ thông, sinh viên trong các trường Trung cấp, Cao đẳng, Đại học việc giáo dục truyền thống đàn kết dân tộc cho thanh niên ... chọn đề tài: Vấn đề giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên Việt Nam nay làm đề tài khóa luận tốt nghiệp Tình hình nghiên cứu Vấn đề giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc, bồi dưỡng giáo. .. HIỆU QUẢ GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG ĐOÀN KẾT DÂN TỘC CHO THANH NIÊN VIỆT NAM HIỆN NAY 49 3.1 Những phương hướng nhằm nâng cao hiệu giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho niên Việt Nam 49... kết dân tộc 28 Chương THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA TRONG VIỆC GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG ĐOÀN KẾT DÂN TỘC CHO THANH NIÊN VIỆT NAM HIỆN NAY 2.1 Thực trạng việc giáo dục truyền thống đoàn kết dân