ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TRẦN THỊ MINH SƠN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC CỦA TỈNH HÀ NAM LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH Hà Nội - 2015 ĐẠIHỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TRẦN THỊ MINH SƠN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC CỦA TỈNH HÀ NAM Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60 34 01 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:PGS.TS Mai Thị Thanh Xuân Hà Nội – 2015 MỤC LỤC MỤC LỤC DANH MỤC BẢNG i DANH MỤC ĐỒ THỊ ii MỞ ĐẦU CHƯƠNG 1NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC 1.1 Khái quát nguồn nhân lực phát triển nguồn nhân lực 1.1.1 Một số khái niệm liên quan đến phát triển nguồn nhân lực 1.1.2 Vai trò phát triển nguồn nhân lực 13 1.2 Chính sách phát triển nguồn nhân lực 15 1.2.1 Khái niệm phân loại sách phát triển nguồn nhân lực 15 1.2.2 Nội dung sách phát triển nguồn nhân lực 20 1.2.3 Tiêu chí đánh giá chất lượng sách phát triển nguồn nhân lực 25 1.2.4 Các nhân tố ảnh hưởng đến sách phát triển nguồn nhân lực 26 1.3 Chính sách phát triển nguồn nhân lực số địa phương học kinh nghiệm cho tỉnh Hà Nam 29 1.3.1 Chính sách phát triển nguồn nhân lực số địa phương 29 1.3.2 Bài học kinh nghiệm cho tỉnh Hà Nam 34 CHƯƠNG 2THỰC TRẠNG CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC CỦATỈNH HÀ NAM GIAI ĐOẠN 2010 - 2014 37 2.1 Hệ thống sách phát triển nguồn nhân lực tỉnh từ năm 2010 đến 37 2.2 Tình hình thực sách phát triển nguồn nhân lực tỉnh Hà Nam 41 2.2.1 Thực sách thu hút nguồn nhân lực có trình độ 41 2.2.2 Thực sách khuyến khích, thu hút doanh nghiệp tham gia sử dụng nhân lực địa bàn tỉnh Hà Nam 44 2.2.3 Thực sách phát triển trí lực kỹ 46 2.3 Kết thực sách phát triển nguồn nhân lực Hà Nam 47 2.3.1 Sự thay đổi quy mô cấu nguồn nhân lực 47 2.3.2 Sự đổi chất lượng nguồn nhân lực 50 2.3.3 Kỹ mềm 54 2.3.4 Việc làm thu nhập người lao động 54 2.4 Đánh giá sách phát triển nguồn nhân lực tỉnh Hà Nam từ năm 2010 đến 57 2.4.1 Mặt tích cực 57 2.4.2 Những hạn chế nguyên nhân 58 CHƯƠNG 3QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC CỦATỈNH HÀ NAM ĐẾN NĂM 2020 63 3.1 Bối cảnh tác động đến hoạch định sách phát triển nguồn nhân lực tỉnh Hà Nam 63 3.1.1 Xu toàn cầu hoá hội nhập quốc tế 63 3.1.2 Sự phát triển mạnh mẽ khoa học công nghệ thâm nhập tập đoàn kinh tế xuyên quốc gia vào Việt Nam 64 3.1.3 Sự hình thành Cộng đồng ASEAN khối Đông Á 66 3.2 Quan điểm mục tiêu phát triển nguồn nhân lực tỉnh đến năm 2020 66 3.2.1 Quan điểm phát triển 66 3.2.2 Mục tiêu phát triển 70 3.3 Một số giải pháp hoàn thiện sách phát triển nguồn nhân lực tỉnh Hà Nam đến năm 2020 75 3.3.1 Hoàn thiện quy hoạch phát triển đội ngũ cán ngành giáo dục đào tạo địa bàn 75 3.3.2 Nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo 76 3.3.3 Hoàn thiện sách phát triển thị trường lao động hệ thống công cụ, thông tin thị trường lao động 80 3.3.4 Đổi sách tiền lương, sách đãi ngộ thu hút nhân tài theo hướng linh hoạt 82 3.3.5 Đổi sách sử dụng nhân lực theo hướng thúc đẩy, khuyến khích nâng cao chất lượng nguồn nhân lực 84 KẾT LUẬN 88 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 90 DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1: Thực trạng sử dụng lao động tỉnh Hà Nam năm 2013 2014 48 Bảng 2.2: Lao động làm việc phân theo đơn vị hành năm 2013 2014 49 Bảng 2.3:Cơ cấu nguồn nhân lực phân theo trình độ chuyên môn kỹ thuật Hà Nam năm 2014 52 Bảng 2.4 GDP bình quân đầu người Hà Nam qua năm 55 i DANH MỤC ĐỒ THỊ Đồ thị 2.1: Phân bố lao động theo ngành, lĩnh vực 55 Đồ thị 2.2: Phân bố cấu lao động theo thành phần kinh tế 56 ii MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Nhân lực quốc gia hay địa phương tổng hợp tiềm lao động có thời điểm xác định, bao gồm nhóm yếu tố biểu thị thể chất, trí tuệ, lực, tính động xã hội khả phát triển việc làm phận dân số độ tuổi quy định có việc làm chưa có việc làm có khả làm việc Nâng cao chất lượng dân số phát triển nguồn nhân lực trọng điểm chiến lược phát triển, sách xã hội bản, hướng ưu tiên hàng đầu toàn sách kinh tế - xã hội Đảng, Nhà nước ta nói chung tỉnh Hà Nam nói riêng chuyển sang giai đoạn phát triển công nghiệp hóa, đại hóa bối cảnh hội nhập, toàn cầu hóa kinh tế Đảng Cộng sản Việt Nam khẳng định: “Con người vốn quý nhất, chăm lo hạnh phúc người mục tiêu phấn đấu cao chế độ ta, coi việc nâng cao dân trí, bồi dưỡng phát huy nguồn lực to lớn người Việt Nam nhân tố định thắng lợi công công nghiệp hoá, đại hoá” Tỉnh Hà Nam nằm phía Nam vùng Đồng Sông Hồng, tỉnh có bề dày lịch sử, giàu truyền thống văn hiến cách mạng, cửa ngõ phía Nam Thủ đô Hà Nội Từ ngày tái lập tỉnh (năm 1997) đến nay, Đảng cấp nhân dân tỉnh có nhiều cố gắng phấn đấu vươn lên, phát huy thuận lợi, khắc phục khó khăn, nên kinh tế - xã hội tỉnh có nhiều khởi sắc Tăng trưởng kinh tế mức thời gian dài chuyển dịch cấu kinh tế ngày theo hướng đại Cơ sở vật chất kỹ thuật, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội nâng cấp rõ rệt.Cuộc sống người dân nâng cao vật chất tinh thần.Các hoạt động giáo dục, y tế, văn hóa lĩnh vực xã hội khác có bước tiến Quốc phòng, an ninh trị, trật tự an toàn xã hội địa bàn giữ vững, ổn định Để khai thác có hiệu lợi nguồn lực sẵn có tận dụng hội điều kiện thuận lợi tỉnh Hà Nam hoàn cảnh mới, đòi hỏi tỉnh phải có hệ thống chế sách hoàn thiện phù hợp với điều kiện vị kinh tế - xã hội tỉnh, vùng đồng sông Hồng nước Chiến lược phát triển nguồn nhân lực nhiệm vụ trọng tâm để thực thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội tỉnh giai đoạn 2011-2020 Đồng thời phát triển nguồn nhân lực lợi ích thiết thân thân người lao động việc nâng cao trình độ, kỹ tay nghề, lực xã hội nghiệp phát triển người cá nhân cộng đồng Với mong muốn tìm hiểu sách phát triển nguồn nhân lực tỉnh Hà Nam,tôi chọn đề tài luận văn thạc sỹ “Chính sách phát triển nguồn nhân lực tỉnh Hà Nam” Câu hỏi nghiên cứu luận văn là: “Tính khả thi việc thực sách phát triển nguồn nhân lực tỉnh Hà Nam thời gian qua nào?”; “Trong thời gian tới tỉnh cần phải xây dựng thực giải pháp để sách phát triển nguồn nhân lực tỉnh vào sống?” Tình hình nghiên cứu đề tài Vấn đề nhân lực, phát triển nguồn nhân lực, sách phát triển nguồn nhân lực nhiều tác giả quan tâm nghiên cứu: - Tác giả Phạm Minh Hạc (2003), “Đi vào kỷ XXI phát triển nguồn nhân lực phục vụ công nghiệp hóa, đại hóa đất nước”, Hội thảo phát triển nguồn nhân lực KX-05-11 Thành phố Hồ Chí Minh ngày 22/3/2003, cho rằng, phát triển nguồn nhân lực hiểu theo nghĩa rộng lực lượng lao động, tiềm lao động, đội ngũ lao động, đào tạo lại, đào tạo quản lý nguồn nhân lực Do vậy, phát triển nguồn nhân lực đòi hỏi phải có hệ thống sách sử dụng nguồn nhân lực phù hợp bao gồm: sách tuyển dụng; sách phân công lao động, phân bổ nguồn nhân lực; sách tiền lương, khen thưởng - Tác giả Trần Văn Tùng (2005), “Đào tạo, bồi dưỡng sử dụng nguồn nhân lực tài năng”, NXB Thế giới, Hà Nội, cho rằng, quốc gia, dân tộc không quý trọng tài năng, sử dụng nguồn vốn quý giá đó, tất yếu phải rơi vào cảnh nghèo nàn, tụt hậu Do phải có cách nhìn mới, sách tập trung cao độ cho việc đào tạo đội ngũ nhân lực, sử dụng hiệu đội ngũ mục tiêu phát triển đất nước - Tác giả Nguyễn Văn Thành, đề tài khoa học cấp Bộ (2006), “Nguồn nhân lực chất lượng cao, trạng phát triển, sử dụng giải pháp tăng cường”, Viện Chiến lược phát triển, Hà Nội, cho rằng, nguồn nhân lực chất lượng cao khái niệm rộng Nguồn nhân lực chất lượng cao (hay thấp) phải đánh giá thông qua yếu tố tạo thành chất lượng nguồn nhân lực (thể lực, trí lực kỹ năng) mối quan hệ tương quan so sánh với chuẩn mực định - Một số công trình nghiên cứu khác như: TS Nguyễn Tuyết Mai (2000): “Chiến lược phát triển nguồn nhân lực Việt Nam”, Đề tài khoa học cấp nhà nước, Bộ Kế hoạch Đầu tư; Tác giả Lê Thị Hồng Điệp: “Phát triển nguồn nhân lực Việt Nam theo hướng kinh tế tri thức”, Luận văn thạc sỹ kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội; Tác giả Đinh Văn Bính: “Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho nghiệp công nghiệp hóa, đại hóa Việt Nam”, Luận văn thạc sỹ kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội; Tác giả Lê Thị Ngân: “Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tiếp cận kinh tế tri thức Việt Nam”, Luận án tiến sỹ kinh tế, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội, 2005; Tác giả Cao Quang Xứng: “Tác động kinh tế tri thức đến trường nhằm thu hút người học Đa dạng hóa loại hình đào tạo, trọng đào tạo nghề ngắn hạn, xây dựng đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn nhằm tạo nghề nâng cao trình độ chuyên môn nghề nghiệp cho người lao động, phục vụ trực tiếp cho trình công nghiệp hóa, đại hóa nông nghiệp, nông thôn Thứ ba, tăng cường đầu tư cho giáo dục - đào tạo, xây dựng sở vật chất trang thiết bị phục vụ giáo dục - đào tạo Sức mạnh quốc gia trước hết nằm sức mạnh kinh tế - xã hội dựa sở dân trí cao, chất lượng nguồn nhân lực ngày phát triển.Với ý nghĩa đó, khẳng định tốc độ phát triển quốc gia phụ thuộc vào quy mô, chất lượng hiệu giáo dục - đào tạo Song, thân lĩnh vực giáo dục - đào tạo tự phát triển đầu tư thích đáng Nhà nước, ban ngành, tổ chức xã hội người học nơi sử dụng nguồn nhân lực qua đào tạo, nghĩa phải xã hội hóa cho giáo dục - đào tạo, nhà nước phải đóng vai trò Đầu tư cho giáo dục - đào tạo trình bỏ vốn nhằm tạo nguồn nhân lực có tri thức khoa học - công nghệ, có khả sáng tạo, phát minh sáng chế, có tay nghề, biết vận dụng kỹ thuật vào sản xuất nhằm nâng cao suất lao động Hiện nay, sở vật chất trang thiết bị phục vụ giáo dục - đào tạo Hà Nam cải thiện bước so với yêu cầu chất lượng nguồn nhân lực thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, đại hóa nhiều bất cập, thiếu đồng chưa thực theo kịp với tốc độ phát triển tri thức nhân loại Vì vậy, thời gian tới tỉnh cần tăng ngân sách đầu tư cho giáo dục đào tạo từ 20 - 25%.Bên cạnh đó, phải thực chủ trương xã hội hóa đầu tư cho giáo dục - đào tạo.Xây dựng ý thức trách nhiệm đóng góp vào nghiệp giáo dục - đào tạo cho nhân dân tỉnh Cần thống quan điểm: 79 giáo dục - đào tạo nghiệp toàn Đảng, toàn dân công việc nhà nước hay ban ngành nào, tất nhiên nhà nước phải giữ vai trò chủ đạo Làm vậy, nghiệp giáo dục - đào tạo Hà Nam phát triển thêm bước đáp ứng yêu cầu cung cấp nguồn nhân lực có chất lượng cho trình phát triển kinh tế - xã hội tỉnh 3.3.3 Hoàn thiện sách phát triển thị trường lao động hệ thống công cụ, thông tin thị trường lao động Chuyển dịch cấu lao động theo hướng giảm tỉ trọng lao động nông, lâm nghiệp thủy sản, tăng tỉ trọng lao động công nghiệp, xây dựng đặc biệt lao động khu vực dịch vụ tổng lao động xã hội Ưu tiên đầu tư Nhà nước huy động vốn xã hội để giải việc làm, giảm tỉ lệ thất nghiệp Khuyến khích người lao động tự tạo việc làm, khuyến khích doanh nghiệp phát triển ngành nghề sử dụng nhiều lao động Chú trọng đào tạo nghề, tạo việc làm cho nông dân, nơi đất nông nghiệp bị chuyển đổi đô thị hoá công nghiệp hoá Phát triển dịch vụ phục vụ đời sống người lao động khu công nghiệp Tiếp tục thực chương trình xuất lao động, tăng tỉ lệ lao động xuất qua đào tạo, quản lý chặt chẽ bảo vệ quyền lợi đáng người lao động Tiếp tục hoàn chỉnh thể chế thị trường lao động theo hướng bảo đảm hài hoà lợi ích người lao động người sử dụng lao động Đẩy mạnh công tác đào tạo nghề cho lao động, lao động nông thôn Đổi hệ thống bảo hiểm xã hội theo hướng đa dạng hoá hình thức phù hợp với kinh tế thị trường; xây dựng chế độ bảo hiểm thất nghiệp, thực tốt chế độ bảo hộ lao động, an toàn lao động vệ sinh lao động Cho vay vốn lãi suất ưu đãi doanh nghiệp nhỏ vừa, hộ gia đình có mô hình sản xuất, kinh doanh sử dụng nhiều lao động, để giảm tỷ lệ thất nghịêp khu vực thành thị, thiếu việc làm khu vực nông thôn Có sách khuyến khích doanh nghiệp đưa lao động làm việc nước theo hợp đồng lao động 80 Thực sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động, đồng thời tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia bảo hiểm tự nguyện Ban hành sách thu hút thành phần kinh tế, đặc biệt đầu tư nước ngoài, đầu tư vào lĩnh vực mà tỉnh có lợi thế, tiềm phát triển như: công nghiệp, thương mại dịch vụ, du lịch,… Để hỗ trợ sách trên, cần trọng việc cải thiện nhanh việc giải thủ tục đầu tư, sách trợ giá giải tỏa đền bù đất đai, hỗ trợ tiền thuê đất, cung ứng đào tạo lao động, xây dựng nhà cho công nhân, đảm bảo sở hạ tầng kỹ thuật, sách tháo gỡ khó khăn cho nhà đầu tư … sở phù hợp với quy định pháp luật thẩm quyền tỉnh theo tinh thần đổi Chính phủ tương thích với Vùng Đồng sông Hồng đặc biệt với tỉnh Hà Nam Ban hành sách tập trung xây dựng nhanh khu, cụm công nghiệp, trung tâm thương mại làm tiền đề phát triển nhanh tỷ trọng khu vực kinh tế công nghiệp - xây dựng dịch vụ, sử dụng lao động phi nông nghiệp ngày nhiều Để phát triển nguồn nhân lực thời gian tới, tỉnh Hà Nam tiếp tục thực theo tinh thần Quyết định 1428/2001/QĐ-UB ngày 19/12/2001 việc ban hành chế sách khuyến khích đầu tư địa bàn tỉnh Hà Nam, có quy định: “Các dự án đầu tư sử dụng từ 50 lao động tỉnh trở lên ưu tiên tuyển chọn lao động sở nơi giao đất cho doanh nghiệp, tỉnh hỗ trợ kinh phí cho nhà đầu tư chi phí đào tạo dạy nghề (có chứng nghề) 300.000 đồng/người ” Quyết định 863/2003/QĐ-UB ngày 05/8/2003 việc ban hành quy định sách ưu đãi, khuyến khích đầu tư vào khu công nghiệp tỉnh Hà Nam, có quy định: “Các dự án đầu tư vào Khu công nghiệp có sử dụng từ 50 lao động tỉnh trở lên UBND tỉnh hỗ trợ kinh phí đào tạo nghề: 81 300.000 đồng/người, từ nguồn ngân sách tỉnh công nhân chưa có tay nghề; ưu tiên tiếp nhận số lao động qua đào tạo trường chuyên nghiệp, dạy nghề” Ngoài thực Đề án “Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020” Chính phủ, UBND tỉnh ban hành Quyết định 26/2010/QĐ-UBND ngày 26/8/2010 quy định mức hỗ trợ kinh phí đào tạo nghề cho lao động nông thôn người nghèo giai đoạn 2010 - 2015, có quy định mức hỗ trợ từ 2-3 triệu đồng/người/khoá học tuỳ theo nghề thời gian học thực tế Quy hoạch hình thành hệ thống tổ chức giới thiệu việc làm (trung tâm giới thiệu việc làm doanh nghiệp giới thiệu việc làm) Tổ chức mạng lưới thu thập ghi chép sổ thông tin cung, cầu lao động, thông tin thị trường lao động Tổ chức sàn giao dịch việc làm Đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán làm công tác quản lý lao động việc làm từ tỉnh đến sở 3.3.4 Đổi sách tiền lương, sách đãi ngộ thu hút nhân tài theo hướng linh hoạt - Tổ chức tốt hội chợ lao động việc làm nhằm tạo điều kiện cho người lao động có nhiều hội tìm kiếm việc làm doanh nghiệp có nhiều hội tuyển dụng lao động phù hợp với yêu cầu - Xây dựng mạng lưới thông tin thị trường sức lao động từ cấp xã, cấp huyện Quy hoạch hình thành mạng lưới trung tâm giới thiệu việc làm thành phố Phủ Lý huyện, khu công nghiệp đóng địa bàn tỉnh - Hình thành hệ thống thông tin cung - cầu nguồn lao động có trình độ cao kết nối với hệ thống thông tin thị trường lao động toàn vùng Đồng sông Hồng nước 82 Muốn thúc đẩy nguồn nhân lực phát triển điềuđầu tiên mà tỉnh Hà Nam phải thực giải đắn quan hệ lợi ích cho người lao động Đối với cá nhân hay cộng đồng xã hội lợi ích cá nhân có vai trò đặc biệt quan trọng, động lực mạnh mẽ thúc đẩy người hoạt động, “tất mà người đấu tranh để giành lấy dính liền với lợi ích họ” Do đó, cách giải quan hệ lợi ích có tác dụng thúc đẩy triệt tiêu tính tích cực người Có nhiều loại lợi ích: lợi ích cá nhân lợi ích cộng đồng, lợi ích trước mắt lợi ích lâu dài, lợi ích trực tiếp lợi ích gián tiếp… Trong đó, lợi ích cá nhân động lực trực tiếp kích thích mạnh mẽ tính tích cực người Đã có thời gian dài nước ta đề cao vai trò lợi ích cộng đồng mà quên lợi ích cá nhân dẫn tới triệt tiêu tính tích cực, sáng tạo người lao động Phải thừa nhận rằng, thời kỳ đất nước có chiến tranh đề cao lợi ích cộng đồng phù hợp có hiệu quả, sau đất nước hòa bình mà giữ quan niệm người phải hy sinh lợi ích cá nhân lợi ích cộng đồng không kích thích tính tích cực, tự giác người lao động, làm giảm hiệu phát triển kinh tế - xã hội Do đó, để kích thích tinh thần học tập nâng cao trình độ tầng lớp nhân dân, đáp ứng yêu cầu nguồn nhân lực cho trình công nghiệp hóa, đại hóa phát huy sức mạnh to lớn đội ngũ trí thức phát triển kinh tế - xã hội tỉnh sách tiền lương chế độ đãi ngộ khác phải phản ánh giá trị sức lao động dựa nguyên tắc “lao động phức tạp phải có thu nhập cao lao động giản đơn” Những người lao động có trình độ chuyên môn cao, đào tạo phải trọng dụng có thu nhập cao người lao động chưa qua đào tạo đào tạo không bản, trình độ thấp Có vậy, tạo động lực kích thích nguồn nhân lực tỉnh phát triển nhằm đáp ứng yêu cầu nghiệp công nghiệp hóa, đại hóa thời gian tới 83 3.3.5 Đổi sách sử dụng nhân lực theo hướng thúc đẩy, khuyến khích nâng cao chất lượng nguồn nhân lực - Đổi sách chung sử dụng nhân lực + Phát triển thị trường lao động, xây dựng chế công cụ thích hợp để sử dụng nhân lực có hiệu quả, tạo động lực cho phát triển thân nguồn nhân lực + Hình thành hệ thống sách toàn dụng lao động (mở rộng việc làm, giảm thất nghiệp, nâng cao tỷ lệ sử dụng thời gian lao động, tăng hiệu suất lao động…) + Trao quyền tự chủ, tự định tự chịu trách nhiệm cho tất doanh nghiệp, tổ chức thuộc thành phần kinh tế việc quản lý, sử dụng nhân lực theo quy luật kinh tế thị trường sở quy định pháp luật + Đổi toàn diện sách sử dụng nhân lực khu vực nhà nước phù hợp với quy luật kinh tế thị trường, gồm từ khâu tuyển dụng (tổ chức thi tuyển khách quan mở rộng đối tượng tuyển dụng theo hình thức ký Hợp đồng lao động), bố trí công việc, trả công lao động, thăng tiến nghề nghiệp không ngừng cải thiện điều kiện, môi trường lao động để tạo động lực, kích thích, khuyến khích làm việc sáng tạo có hiệu cao Xây dựng hệ thống chức danh quan quản lý hành nhà nước cấp từ trung ương đến địa phương Nhanh chóng thực tiền tệ hoá tiền lương nhân lực khu vực nhà nước, gắn tiền lương, tiền công với kết quả, hiệu suất làm việc theo nguyên tắc kinh tế thị trường + Thực việc tách bạch, phân biệt rõ khác biệt quản lý, sử dụng nhân lực quan hành nhà nước (cán bộ, công chức nhà nước) đơn vị nghiệp công lập (viên chức) Trên sở đó, đẩy mạnh 84 trình trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho đơn vị, tổ chức nghiệp công lập quản lý, sử dụng nhân lực Đơn vị nghiệp công tự chủ, tự chịu trách nhiệm tuyển dụng, trả lương sở kết hiệu làm việc cá nhân hoạt động đơn vị Bãi bỏ quy định cứng nhắc biên chế, tuyển dụng cho việc Xây dựng hệ thống thang bảng lương nhằm khuyến khích làm việc chăm chỉ, sáng tạo ; xây dựng chế quản lý nhân lực động, gắn thụ hưởng với kết hiệu suất làm việc Cho phép đơn vị nghiệp công thuê tuyển người lao động nước làm công việc chuyên môn không thuộc lĩnh vực cấm, lĩnh vực nhạy cảm liên quan đến bí mật nhà nước trị + Xây dựng quy chế (cơ chế sách) giao nhiệm vụ theo đặt hàng Nhà nước theo hình thức khoán, đấu thầu, hợp đồng trách nhiệm, thi tuyển gắn với đãi ngộ dựa kết cuối để khuyến khích phát huy sáng kiến, sáng tạo khích lệ lòng tự tôn dân tộc, tôn vinh người tài người có nhiều đóng góp cho đất nước + Xây dựng quy chế (tiêu chuẩn quy trình) đánh giá nhân lực dựa sở lực, kết quả, hiệu suất, suất lao động thực tế đãi ngộ tương xứng với trình độ lực kết công việc + Cải tiến sách đãi ngộ tiền lương giáo viên, giảng viên, cán y tế khu vực công lập cán quản lý giáo dục, đào tạo, quản lý y tế cách đồng bộ, gồm tiền lương bản, thưởng, loại phụ cấp, chế độ bảo hiểm xã hội… số chế độ đặc thù đội ngũ nhà giáo, cán y tế làm việc vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, hải đảo (chế độ nhà ở, chế độ luân chuyển công tác, phụ cấp đặc biệt…) + Sửa đổi, bổ sung khung pháp lý quy định quan hệ lao động đảm bảo bình đẳng việc thực nghĩa vụ trách nhiệm 85 bên tham gia quan hệ lao động, thúc đẩy mở rộng, phát triển thị trường tri thức, thị trường việc làm, tạo điều kiện cho người lao động tự di chuyển thuận lợi nghề, thành phần kinh tế theo lãnh thổ + Đảm bảo thực sách bảo hiểm an sinh xã hội cho người lao động, cải thiện môi trường làm việc (điều kiện, vệ sinh an toàn lao động lao động) thuận tiện, an toàn phấn khích cho phát triển sử dụng nhân lực có hiệu + Xây dựng phát triển hệ thống thông tin thị trường lao động nước kết nối quốc tế, gồm thông tin cung, cầu lao động, sách phát triển nhân lực đảm bảo liên kết tất đối tác tham gia thị trường (Nhà nước, sở đào tạo, sở sử dụng nhân lực, người lao động, nhà môi giới ) + Thành lập mạng thông tin quản lý phát triển nhân lực gồm: hệ thống thông tin giáo dục, đào tạo; hệ thống thông tin thị trường lao động; - Xây dựng thực sách bồi dưỡng trọng dụng nhântài + Hình thành phát triển hệ thống tổ chức phát triển nhân tài chuyên gia đầu ngành từ khâu phát hiện, bồi dưỡng, đào tạo phát triển nhân tài gồm trường, lớp giáo dục khiếu trẻ em, phát tài trẻ, đào tạo đại học, đại học trình sử dụng, đãi ngộ (chế độ trả lương, thưởng, bổ nhiệm giữ chức vụ lãnh đạo sách khuyến khích vật chất tinh thần) + Nhà nước tiếp tục đầu tư, đại hoá để nâng cao chất lượng, hiệu hoạt động sở giáo dục khiếu hệ giáo dục phổ thông Khuyến khích tổ chức cá nhân (trong nước nước ngoài) đầu tư đóng góp tài chính, nhân lực, vật lực (kể đất đai) để xây dựng phát triển sở giáo dục khiếu, hỗ trợ học sinh khiếu 86 + Xây dựng thực dự án (hoặc chương trình) tổng thể phát triển nhân tài trẻ, gồm từ khâu phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng trọng dụng nhân tài trẻ theo nhóm mục tiêu, gồm: nhà lãnh đạo trẻ, tài khoa học trẻ, doanh nhân trẻ, chuyên gia trẻ, tài nghệ thuật, thể thao trẻ + Chính phủ dành khoản kinh phí hàng năm để thuê chuyên gia tư vấn giỏi (kể Việt Kiều người nước ngoài) giúp Thủ tướng lãnh đạo Bộ, ngành việc xử lý vấn đề tổng hợp vấn đề cụ thể + Đổi chế đánh giá sách đãi ngộ nhân tài Thu nhập nhân tài xác định sở kết quả, hiệu cống hiến Thực quy định khuyến khích ưu đãi (phụ cấp tiền lương, thưởng, nhà ở, phương tiện lại ) nhân lực giao nhiệm vụ đặc biệt, người có cống hiến lớn, suất sắc quan trọng phát triển đất nước, người làm việc vùng sâu, vùng xa, hải đảo… + Xây dựng Quy chế chế độ thưởng đặc biệt (về vật chất tinh thần) nhân tài dựa cống hiến kết quả, hiệu công việc + Xây dựng chế, sách đặc biệt giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm tổ chức thực nhiệm vụ chuyên môn chế độ tài hoạt động nghiên cứu, sáng tạo để tạo môi trường làm việc thuận lợi khuyến khích nhân tài + Thành lập quan chuyên theo dõi công tác nhân tài + Thực nghiêm Luật sở hữu trí tuệ luật có liên quan khác để bảo vệ quyền lợi vật chất tinh thần nhân tài 87 KẾT LUẬN\ Nghiên cứu vấn đề lý luận, kinh nghiệm thực tiễn sách phát triển nguồn nhân lực tỉnh Hà Nam từ năm 2010 đến nay, rút số kết luận chủ yếu sau: Nguồn nhân lực luôn nguồn lực nhất, quan trọng nhất, định phát triển hình thái kinh tế - xã hội Ở Việt Nam nói chung, tỉnh Hà Nam nói riêng, nguồn lực người nội lực nhất, động lực thiếu nhân tố định thắng lợi nghiệp công nghiệp hóa, đại hóa đất nước Vì vậy, phát triển nguồn nhân lực nhân tố để thực chiến lược phát triển kinh tế - xã hội Trong giai đoạn đẩy mạnh công nghiệp hóa, đại hóa đất nước hội nhập quốc tế, việc nâng cao chất lượng dân số phát triển nguồn nhân lực trọng điểm chiến lược phát triển đất nước, sách xã hội bản, hướng ưu tiên hàng đầu toàn sách phát triển kinh tế - xã hội Đảng, Nhà nước ta nói chung tỉnh Hà Nam nói riêng.Hệ thống sách hành tỉnh Hà Nam tạo phát triển vượt bậc số lượng chất lượng nguồn nhân lực so với năm trước Tuy vậy, sách chưa đủ mạnh chưa thực tạo động lực hấp dẫn thu hút nguồn nhân lực, đặc biệt nguồn nhân lực chất lượng cao Hà Nam có nguồn nhân lực dồi tỷ lệ lao động đào tạo kỹ thuật chuyên môn thấp, phần lớn lao động thủ công Cơ cấu nguồn nhân lực lạc hậu Nguồn nhân lực Hà Nam phân bố tập trung khu vực nông nghiệp, ngành công nghiệp dịch vụ chiếm tỷ lệ nhỏ Để có nguồn nhân lực tốt đáp ứng yêu cầu xã hội thời kỳ đổi đất nước, tỉnh Hà Nam không ngừng cải tiến, 88 sửa đổi, bổ sung sách phát triển nguồn nhân lực địa bàn tỉnh nhằm đưa hệ thống chế sách đắn, hợp lý phù hợp với thời kỳ phát triển.Chính sách phát triển nguồn nhân lực tỉnh thời gian tới cần đổi theo hướng tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển nguồn nhân lực, đặc biệt nguồn nhân lực chất lượng cao 89 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Báo cáo trị Ban chấp hành Đảng tỉnh Hà Nam khoá XVII Đại hội đại biểu Đảng tỉnh lần thứ XVII Báo cáo dân số tỉnh Hà Nam năm 2013, năm 2014, Sở Lao động thương binh xã hội Hà Nam Báo cáo tham luận tạo việc làm dạy nghề cho lao động, ngày 13/2/2014, Sở Lao động thương binh xã hội Hà Nam Báo cáo tổng kết công tác lao động thương binh xã hội tỉnh Hà Nam năm 2013, năm 2014, Sở Lao động thương binh xã hội Hà Nam Báo cáo tổng kết năm học 2010 - 2011, 2011 - 2012, 2012 - 2013, 2013 2014 Sở giáo dục đào tạo tỉnh Hà Nam David Begg, Kinh Tế học, Nxb Thống Kê 2007 Đinh Văn Bính: “Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho nghiệp công nghiệp hoá, đại hoá Việt Nam”, Luận văn thạc sỹ kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội Bộ Nông nghiệp Phát triển nông thôn: Báo cáo khoa học công nghệ nông nghiệp 20 năm đổi mới, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005 Bộ Luật Lao động nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (sửa đổi bổ sung năm 2002), Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 10 Bộ Kế hoạch Đầu tư (2011), Báo cáo tổng hợp quy hoạch phát triển nhân lực Việt Nam giai đoạn 2011-2020 11 Mai Quốc Chánh (1999), Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, đại hóa đất nước (sách tham khảo), Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 12 Chỉ thị số 10/CT-TU ngày tháng năm 2013 Tỉnh ủy Hà Nam sách thu hút đầu tư tỉnh 90 13 Chỉ tiêu số phát triển người (2007), tài liệu Liên Hợp Quốc, Nxb Thống kê, Hà Nội 14 Chương trình số 36/CTr-TU ngày tháng năm 2013 Ban thường vụ Tỉnh ủy Hà Nam hội nhập kinh tế quốc tế 15 Chương trình mục tiêu quốc gia xóa đói giảm nghèo việc làm tỉnh Hà Nam giai đoạn 2010 - 2015 (Ban hành kèm theo Quyết định số 16/2012/QĐ-UB ngày 19/3/2010) UBND tỉnh Hà Nam 16 Nguyễn Hữu Dũng (2003), Sử dụng hiệu nguồn lực người Việt Nam, NXB Lao động - Xã hội, Hà Nội 17 Vũ Cao Đàm (2005), Phương pháp luận nghiên cứu khoa học, Nxb Khoa học Kỹ thuật 18 Đảng Cộng sản Việt Nam (2006), Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội 19 Đỗ Văn Đạo - Nguyễn Hữu Bích (2011), Nội dung phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế tri thức nước ta nay, Tạp chí kinh tế dự báo số 17, trang 18, 19 20 Đào tạo, bồi dưỡng, thu hút, quản lý sử dụng đội ngũ trí thức tỉnh Hà Nam (2009), đề tài Liên hiệp hội khoa học - kỹ thuật Hà Nam thực 21 Nguyễn Văn Điểm Nguyễn Ngọc Quân (2004), Giáo trình Quản trị nhân lực, NXB Lao động - Xã hội, Hà Nội 22 Lê Thị Hồng Điệp: “Phát triển nguồn nhân lực Việt Nam theo hướng kinh tế tri thức”, Luận văn thạc sỹ kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội 23 Võ Văn Đức (2009), Huy động sử dụng nguồn lực chủ yếu nhằm đảm bảo tăng trưởng kinh tế Việt Nam, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội 24 Nguyễn Minh Đức (2000), Thất nghiệp thị trường lao động kinh tế chuyển đổi - Những vấn đề phát triển quan hệ kinh tế đối ngoại thu hút đầu tư nước ngoài, tuyển chọn công trình nghiên cứu khoa học, Đại học tổng hợp quốc gia Đa Nhét - Ucraina 91 25 Phạm Minh Hạc (2001), Về phát triển toàn diện người thời kỳ công nghiệp hóa, đại hóa, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội 26 Phạm Minh Hạc (2003), Đi vào kỷ XXI phát triển nguồn nhân lực phục vụ công nghiệp hóa, đại hóa đất nước, Hội thảo phát triển nguồn nhân lực KX-05-11 Thành phố Hồ Chí Minh ngày 22/3/2003 27 Học viện hành (2009), Giáo trình Quản lý nguồn nhân lực xã hội, Nxb Khoa học Kỹ thuật, Hà Nội 28 Nguyễn Tuyết Mai (2000), “Chiến lược phát triển nguồn nhân lực Việt Nam”, Đề tài khoa học cấp nhà nước, Bộ Kế hoạch Đầu tư 29 Một số sách quốc gia việc làm xóa đói giảm nghèo (2003), Nxb Lao động, Hà Nội 30 Một số vấn đề phát triển nguồn nhân lực trình công nghiệp hóa, đại hóa đến năm 2020, (Báo cáo chuyên đề tập thể tác giả), Viện chiến lược phát triển - Bộ Kế hoạch Đầu tư, Hà Nội 31 Một số vấn đề phát triển thị trường lao động Việt Nam (2003), Nxb Khoa học kỹ thuật, Hà Nội 32 Lê Thị Ngân (2005): “Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tiếp cận kinh tế tri thức Việt Nam”, Luận án tiến sỹ kinh tế, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội 33 Nghị số 03/NQHN - TU ngày 5/4/2007 Tỉnh ủy Hà Nam định hướng nghiệp giáo dục - đào tạo Hà Nam đến năm 2015 34 Nghị số 02/NQ-TU ngày 30/6/2008 Tỉnh ủy Hà Nam đẩy mạnh phát triển kinh tế tỉnh Hà Nam theo hướng công nghiệp hóa, đại hóa (thời kỳ 2010 - 2020) 35 Nghị số 06/NQ-TU ngày 1/4/2010 Tỉnh ủy Hà Nam định hướng phát triển kinh tế nông nghiệp đến năm 2020 92 36 Sở Nông nghiệp phát triển nông thôn Hà Nam: Báo cáo kết thực nhiệm vụ công tác năm 2013, triển khai thực nhiệm vụ công tác năm 2014 37 Nguyễn Văn Thành, đề tài khoa học cấp Bộ (2006), “Nguồn nhân lực chất lượng cao, trạng phát triển, sử dụng giải pháp tăng cường”, Viện Chiến lược phát triển, Hà Nội 38 Tạp chí nghiên cứu lập pháp số 128+129/2008 39 Trần Văn Tùng (2005), “Đào tạo, bồi dưỡng sử dụng nguồn nhân lực tài năng”, NXB Thế giới, Hà Nội 40 Tỉnh ủy Hà Nam: Báo cáo sơ kết năm thực Nghị 20 - NQ/TƯ BCH TƯ Đảng (khóa X) “tiếp tục xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, đại hóa đất nước” 41 Tỉnh ủy Hà Nam: Báo cáo tổng kết năm thực Nghị số 03 NQ/TƯ Tỉnh ủy (khóa XVII) sơ kết năm thực Nghị số 25 NQ/TƯ BCH TƯ Đảng (khóa X) tăng cường lãnh đạo Đảng công tác niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, đại hóa 42 Ngô Doãn Vịnh (2005), Bàn phát triển kinh tế (Nghiên cứu đường dẫn tới giàu sang), NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội 43 Ngô Doãn Vịnh (2007), Chiến lược phát triển bàn tư hành động có tính chiến lược, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội 44 UBND tỉnh Hà Nam: Báo cáo kết thực nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hộigiai đoạn 2010 - 2014 45 Cao Quang Xứng (2008): “Tác động kinh tế tri thức đến trình công nghiệp hoá, đại hoá kinh tế quốc dân Việt Nam”, Luận án tiến sỹ kinh tế, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội 46 Yoshihara Kunio (1999), “The Nation and Economic Growth” - Korea and Thailand - Kyoto: Kyoto University Press 93 [...]... về phát triển nguồn nhân lực, các số liệu và tài liệu thực tế về thực trạng nguồn nhân lực và các chính sách phát triển nguồn nhân lực tỉnh Hà Nam giai đoạn 2010 - 2014 Từ đó xác định phương hướng và đề xuất một số chính sách phát triển nguồn nhân lực của tỉnh đến năm 2020 - Nhiệm vụ nghiên cứu: Hệ thống hóa các cơ sở lý luận về phát triển nguồn nhân lực và các nhóm chính sách phát triển nguồn nhân lực. .. giải pháp hoàn thiện chính sách phát triển nguồn nhân lực tỉnh Hà Nam đến năm 2020 6 CHƯƠNG 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC 1.1 Khái quát về nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực 1.1.1 Một số khái niệm liên quan đến phát triển nguồn nhân lực 1.1.1.1 Nguồn nhân lực "Nguồn lực con người" hay "nguồn nhân lực , là khái niệm được hình thành trong quá trình... nguồn nhân lực và các chính sách phát triển nguồn nhân lực tỉnh Hà Nam giai đoạn 2010 - 2014 Xác định phương hướng và đề xuất một số chính sách phát triển nguồn nhân lực tỉnh Hà Nam đến năm 2020 4 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu của đề tài là nghiên cứu nguồn nhân lực và các chính sách phát triển nguồn nhân lực - Phạm vi nghiên cứu: + Về không gian: được giới hạn trong tỉnh Hà. .. trên cả nước Ngoài ra còn nhiều bài viết, công trình nghiên cứu của các tác giả khác về vấn đề nguồn nhân lực, phát triển nguồn nhân lực trong thời gian qua.Tuy nhiên chưa có công trình nào nghiên cứu một cách cụ thể chính sách phát triển nguồn nhân lực của tỉnh Hà Nam .Vì vậy, đề tài Chính sách phát triển nguồn nhân lực của tỉnh Hà Nam sẽ là công trình nghiên cứu nghiên cứucó tính độc lập 3 Mục... thuật và công nghệ phát triển mạnh mẽ thì nguồn nhân lực có chất lượng cao có vai trò quyết định trong sự phát triển nhanh và bền vững Do vậy, phát triển nguồn nhân lực đóng vai trò quan trọng và động lực thúc đẩy nền kinh tế xã hội phát triển 9 1.1.1.2 Phát triển nguồn nhân lực Phát triển nguồn nhân lực được nhiều tác giả bàn đến: Nadler & Nadler cho rằng phát triển nguồn nhân lực và giáo dục đào... thực sự của sự phát triển .Phát triển nguồn nhân lực cả về số lượng và chất lượng là một nhiệm vụ tất yếu của Việt Nam trong thời kỳ mới Phát triển nguồn nhân lực xã hội là khái niệm được hiểu ở góc độ hoàn thiện và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và điều chỉnh hợp lý số lượng nguồn nhân lực. Để có thể phát triển được nguồn nhân lực, xét từ góc độ vĩ mô của nền kinh tế, phải có các cơ chế chính sách. .. quan điểm, mục tiêu và giải pháp phát triển nguồn nhân lực của tỉnh Hà Nam đến năm 2020 7 Kết cấu của đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục các tài liệu tham khảo, nội dung của đề tài được trình bày trong 3 chương: Chương 1: Những vấn đề lý luận và thực tiễn về chính sách phát triển nguồn nhân lực Chương 2: Thực trạng chính sách phát triển nguồn nhân lực tỉnh Hà Nam giai đoạn 2010 - 2014 Chương... chính sách phát triển nguồn nhân lực, đặt trong bối cảnh của một tỉnh đang có những bước chuyển mạnh mẽ về kinh tế - xã hội - Phân tích khái quát thực trạng phát triển nguồn nhân lực và các chính sách phát triển nguồn nhân lực, từ đó có những đánh giá tổng quát nhất về những vấn đề cần nghiên cứu giải quyết, những yêu cầu phải hoàn thiện chính sách phát triển nguồn nhân lực của tỉnh Hà Nam giai đoạn 2010-2014... sử dụng nhân lực, biến thách thức về nhân lực thành lợi thế để phát triển kinh tế, xã hội và nâng cao vị thế quốc gia trên trường quốc tế 1.2.3 Tiêu chí đánh giá chất lượng của chính sách phát triển nguồn nhân lực Tiêu chí đánh giá chất lượng của chính sách phát triển nguồn nhân lực chính là tiêu chí đánh giá chất lượng nguồn nhân lực, được thể hiện qua mức độ đáp ứng về khả năng làm việc của người... của Đảng vào các văn bản pháp quy 16 nhằm chăm lo, giáo dục công dân trở thành nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng với thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, hội nhập quốc tế 1.2.1.2 Phân loại chính sách phát triển nguồn nhân lực Căn cứ vào nội dung phát triển nguồn nhân lực, những nhân tố tác động đến quá trình phát triển nguồn nhân lực, có thể phân các chính sách phát triển ... loại sách phát triển nguồn nhân lực Căn vào nội dung phát triển nguồn nhân lực, nhân tố tác động đến trình phát triển nguồn nhân lực, phân sách phát triển nguồn nhân lực thành nhóm sau:  Nhóm sách. .. 1.3 Chính sách phát triển nguồn nhân lực số địa phương học kinh nghiệm cho tỉnh Hà Nam 1.3.1 Chính sách phát triển nguồn nhân lực số địa phương 1.3.1.1 Chính sách phát triển nguồn nhân lực tỉnh. .. VỀ CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC 1.1 Khái quát nguồn nhân lực phát triển nguồn nhân lực 1.1.1 Một số khái niệm liên quan đến phát triển nguồn nhân lực 1.1.2 Vai trò phát triển nguồn