TRƯỜNG ĐẠI HỌC s ư PHẠM HÀ NỘI 2 KHOA SINH - KTNN NGUYỄN PHI HỐ ĐÁNH GIÁ MỐI TƯƠNG QUAN GIỮA KHẢ NĂNG GHI NHỚ VÀ HỌC • Lực CỦA HỌC SINH TRƯỜNG THPT VĨNH CHÂN - PHÚ THỌ KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC • • • • Chuyên ngành: Sinh lý người và động yật Hà Nội - 2015 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC s ư PHẠM HÀ NỘI 2 KHOA SINH - KTNN NGUYÊN PHI HỒ ĐÁNH GIÁ MỐI TƯƠNG QUAN GIỮA KHẢ NĂNG GHI NHỚ VÀ HỌC • Lực CỦA HỌC SINH TRƯỜNG THPT VĨNH CHÂN - PHÚ THỌ KHÓA LUẬN TÓT NGHIỆP ĐẠI HỌC • • • • Chuyên ngành: Sinh lý ngưòi và động yật Người hướng dẫn khoa học: ThS. NGÔ THỊ HẢI YẾN Hà Nội - 2015 • Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sư phạm Hà Nội 2 LỜI CẢM ƠN Em xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất tới cô giáo ThS. Ngô Thị Hải Yen - Người đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn và giúp đỡ em trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu để em hoàn thành khóa luận này. Em cũng xin bày tỏ lòng biết ơn tới Ban chủ nhiệm khoa và các thầy cô giáo trong tổ Động vật, khoa Sinh - KTNN, trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 đã khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho em trong suốt quá trình thực hiện khóa luận. Em xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, các thầy cô giáo và các em học sinh trường THPT Vĩnh Chân - huyện Hạ Hòa - tỉnh Phú Thọ đã giúp đỡ, tạo điều kiện cho em trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành khóa luận này. Xin cảm ơn gia đình, bạn bè và người thân đã giúp đỡ, động viên em. Hà Nội, ngày 25 tháng 01 năm 2015 Sinh viên Nguyễn Phi Hổ Nguyễn Phi Hổ Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sư phạm Hà Nội 2 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan những gì viết trong luận văn này đều là sự thật. Tất cả những số liệu đều được thu thập từ thực nghiệm và qua xử lí thống kê, hoàn toàn không có số liệu sao chép, bịa đặt và kết quả này không trùng với kết quả của các tác giả khác đã được công bố. Trong đề tài của tôi có trích dẫn một số dẫn liệu của một số tác giả khác. Tôi xin phép tác giả được trích dẫn để bổ sung cho khóa luận của mình. Neu sai tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm. Hà Nội, ngày 25 tháng 01 năm 2015 Sinh viên Nguyễn Phi Hổ Nguyễn Phi Hổ Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sư phạm Hà Nội 2 MỤC LỤC MỞ Đ Ầ U ...............................................................................................................1 1. Lý do chọn đề tà i...........................................................................................1 2. Mục tiêu nghiên cứu.....................................................................................2 3. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn....................................................... 2 NỘI DUNG...........................................................................................................3 Chương 1. TỒNG QUAN TÀI LIỆU.................................................................3 1.1. Những vấn đề chung về trí tuệ..................................................................3 1.1.1. Một số quan niệm về trí tuệ................................................................3 1.1.2. Các loại trí nhớ....................................................................................5 1.1.3. Cơ chế ghi nhớ.....................................................................................6 1.2. Học lực........................................................................................................7 1.3. Một số công trình nghiên cún về trí nhớ, học lự c .................................. 9 Chương 2. ĐÓI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN cứu ......................12 2.1. Đối tượng nghiên cứu..............................................................................12 2.2. Phạm vi nghiên cứ u.................................................................................12 2.3. Địa điểm và thời gian nghiên c ú n ..........................................................12 2.4. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................13 2.4.1. Thiết kế nghiên cú n ...........................................................................13 2.4.2. Phương pháp nghiên cứu các chỉ số ................................................ 13 2.4.2.1. Phương pháp nghiên cún khả năng ghi nhớ ngắn hạn.............13 2.4.2.2. Phương pháp nghiên CÚ01 về học lự c .........................................14 2.4.3. Xử lí số liệu....................................................................................... 14 Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN cứu............................................12 3.1. Trí nhớ ngắn hạn của học sinh................................................................. 17 3.1.1. Trí nhớ ngắn hạn thị giác của học sin h ........................................17 3.1.1.1. Trí nhớ ngắn hạn thị giác theo tuổi.....................................17 3.1.1.2. Trí nhớ ngắn hạn thị giác theo lứa tuổi và theo giới tính..18 3.1.1.3. Trí nhớ ngắn hạn thị giác theo lứa tuổi và theo khối lớp..20 Nguyễn Phi Hổ Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học SU'phạm Hà Nội 2 3.1.2. Trí nhớ ngắn hạn thính giác của học sin h ...................................... 21 3.1.2.1. Trí nhớ ngắn hạn thính giác của học sinh theo tuổi.......... 21 3.1.2.2. Trí nhớ ngắn hạn thính giác theo lứa tuổi và theo giới tính...22 3.1.2.3. Trí nhớ ngắn hạn thính giác theo tuổi và theo khối lớp...24 3.1.3. So sánh trí nhớ ngắn hạn thị giác và trí nhớ ngắn hạn thính giác25 3.1.4. So sánh với kết quả của các tác giả khác về khả năng ghi nhớ...27 3.2. Học lực....................................................................................................30 3.3. Mối tương quan giữa học lực và khả năng ghi nhớ............................ 33 3.3.1. Mối tương quan giữa học lực và khả năng ghi nhớ ngắn hạn thị giác.............................................................................................................. 33 3.3.2. Mối tương quan giữa học lực và khả năng ghi nhó’ ngắn hạn thính giác.............................................................................................................. 36 KẾT LUẬN VÀ KIẾN N G H Ị........................................................................ 40 TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................................42 PHỤ LỤC Nguyễn Phi Hổ Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sư phạm Hà Nội 2 DANH MỤC HÌNH BẢNG BIẺƯ Bảng Trang Bảng 2.1. Phân bố các học sinh tham gia nghiên cứ u.....................................12 Bảng 2.2. Căn cứ xếp loại học lực của học sinh.............................................. 14 Bảng 3.1. Trí nhớ ngắn hạn thị giác của học sinh theo lứa tuổi................... 17 Bảng 3.2. Trí nhớ ngắn hạn thị giác lứa tuổi 16, 17, 18 theo giới tín h ....... 18 Bảng 3.3. Trí nhớ ngắn hạn thị giác của học sinh lứa tuổi 16, 17, 18 theo khối ló p ..................................................................................................................... 20 Bảng 3.4. Trí nhớ ngắn hạn thính giác của học sinh theo tuổi.......................21 Bảng 3.5. Trí nhớ ngắn hạn thính giác lứa tuổi và theo giới tính.................. 23 Bảng 3.6. Trí nhớ ngắn hạn thính giác theo tuổi và theo khối lóp................ 24 Bảng 3.7. Trí nhớ ngắn hạn thị giác và trí nhớ ngắn hạn thính giác............. 26 Bảng 3.8. Ket quả của tôi và một số tác giả khác về khả năng ghi nhớ ngắn hạn thị giác và thính giác của học sinh lứa tuổi 17, 18..................................27 Bảng 3.9. Sự phân bố của học sinh theo học lực cuối học kì I năm học 2014 - 2 0 1 5 .......... .................................................*........................................... *........30 Bảng 3.10. Mối tương quan giữa học lực và khả năng ghi nhớ thị giác ngắn hạn theo giới tính và chung..............................................................................34 Bảng 3.11. Mối tương quan giữa học lực và khả năng ghi nhớ thính giác ngắn hạn theo giới tính và chung.................................................................... 37 Hình Trang Hình 3.1. Biểu đồ thể hiện trí nhớ ngắn hạn thị giác theo lứa tu ổ i..............18 Hình 3.2. Biếu đồ thế hiện trí nhớ ngắn hạn thị giác của học sinh theo lứa tuổi và theo giới tính........................................................................................ 19 Hình 3.3. So sánh trí nhớ ngắn hạn thị giác của học sinh lứa tuổi 16, 17, 18 theo khối lớ p .....................................................................................................21 Hình 3.4. Biếu đồ thể hiện trí nhớ ngắn hạn thính giác theo lứa tu ổ i......... 22 Nguyễn Phi Hổ Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sư phạm Hà Nội 2 Hình 3.5. Biểu đồ thể hiện trí nhó’ ngắn hạn thính giác của học sinh theo lứa tuối và theo giới tính........................................................................................ 24 Hình 3.6. Biểu đồ thể hiện trí nhớ ngắn hạn thính giác của học sinh theo tuổi và theo khối lớ p ............................................................................................... 25 Hình 3.7. Biếu đồ so sánh trí nhớ ngắn hạn thị giác và trí nhớ ngắn hạn thính giác của học sinh theo tuổi...............................................................................26 Hình 3.8. Tỷ lệ % xếp loại học lực cuối kì I theo hệ đào tạ o ....................... 32 Hình 3.9. Tỉ lệ % học lực của học sinh theo lứa tuổi và giới tính................33 Hình 3.10. Đồ thị thể hiện mối tương quan giữa học lực với trí nhớ ngắn hạn thị giác của học sinh nam.................................................................................35 Hình 3.11. Đồ thị thể hiện mối tương quan giữa học lực với trí nhớ ngắn hạn thị giác của học sinh n ữ ...................................................................................35 Hình 3.12. Đồ thị thể hiện mối tương quan giữa học lực với trí nhớ ngắn hạn thị giác............................................................................................................... 36 Hình 3.13. Đồ thị thể hiện mối tương quan giữa học lực với trí nhớ ngắn hạn thính giác của học sinh nam.............................................................................37 Hình 3.14. Đồ thị thể hiện mối tương quan giữa học lực với trí nhớ ngắn hạn thính giác của học sinh nam.............................................................................38 Hình 3.15. Đồ thị thể hiện mối tương quan giữa học lực với trí nhó’ ngắn hạn thính giác........................................................................................................... 39 Nguyễn Phi Hổ Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sư phạm Hà Nội 2 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Hiện nay, nước ta đang trên con đường đổi mới, thực hiện công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước để có thể theo kịp và hội nhập kinh tế với tất cả các nước trên thế giới. Ọuá trình này đòi hỏi phải có một nguồn nhân lực dồi dào, có trình độ học vấn, chuyên môn kĩ thuật cao, hiểu biết sâu rộng và phản ứng nhanh nhạy với thời cuộc. Do đó, sự nghiệp giáo dục với mục tiêu nâng cao dân trí, đào tạo nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước luôn luôn nhận được sự quan tâm của Đảng, của Nhà nước và toàn xã hội. Giáo dục được coi là quốc sách hàng đầu. Tại đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII đã khắng định: “Đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho phát triển”. Toàn xã hội đang đặt rất nhiều kì vọng vào sự phát triển giáo dục. Để thúc đẩy sự phát triển của giáo dục thì cần phải đánh giá được thực trạng của nền giáo dục nước nhà bằng cách nắm bắt năng lực trí tuệ, khả năng ghi nhớ ngắn hạn, dài hạn về thính giác, thị giác và học lực của học sinh. Từ đó, chúng ta có thể đánh giá một cách chính xác về trình độ, năng lực của học sinh để tìm ra những cách thức, phương pháp giáo dục, phương pháp dạy học phù họp để có thể nâng cao chất lượng giáo dục, nhằm nâng cao năng lực trí tuệ, khả năng ghi nhớ cho thế hệ trẻ. Vào những năm gần đây, nước ta có rất nhiều những công trình nghiên cứu về các chỉ số sinh học, trí tuệ của trẻ em; vấn đề này đã trở thành vấn đề được nhiều người quan tâm tập trung nghiên cứu, không chỉ đối với các nhà sinh học mà còn có cả các nhà giáo dục học, tâm lí học, xã hội học,... Nhung các công trình nghiên cún chỉ tập trung vào các chỉ số hình thái - thể lực, chỉ số sinh lí của các cơ quan, khả năng chú ý, tâm sinh lí của học sinh,.. .còn đối với khả năng ghi nhớ ngắn hạn, Nguyễn Phi Hỗ 1 Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sư phạm Hà Nội 2 ghi nhớ dài hạn và học lực của học sinh vẫn còn ít được nghiên cứu. Có một vấn đề được đặt ra là: “Khả năng ghi nhớ và học lực của học sinh có mối quan hệ với nhau hay không? Liệu học sinh có học lực tốt thì có khả năng ghi nhớ tốt hay không?”. Xuất phát từ thực tiễn nêu trên, tôi đã chọn và tiến hành nghiên cứu về đề tài: “Đánh giả mối tương quan giữa khả năng ghi nhở và học lực của học sinh trường THPT Vĩnh Chân Phú Thọ”. 2. Mục tiêu nghiên cứu - Đánh giá khả năng ghi nhớ ngắn hạn của học sinh trường THPT Vĩnh Chân - Phú Thọ lứa tuổi 16, 17, 18. - Nghiên cún về sự phân bố theo học lực của học sinh lứa tuổi 16, 17, 18 của trường THPT Vĩnh Chân - Phú Thọ. - Góp phần làm sáng tỏ cơ sở lí luận về khả năng ghi nhớ ngắn hạn đối với năng lực học tập của học sinh được nghiên cún. 3. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn - Ket quả nghiên CÚ01 đạt được có thể làm cơ sở để góp phần tìm hiểu, đánh giá khả năng ghi nhớ của học sinh trường THPT Vĩnh Chân Phú Thọ. - Bước đầu xác định mối quan hệ giữa khả năng ghi nhớ và học lực của học sinh, từ đó có phương pháp giáo dục, dạy học phù hợp để nâng cao chất lượng học tập của học sinh. Nguyễn Phi Hỗ 2 Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sư phạm Hà Nội 2 NỘI DUNG Chương 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU 1.1. Những vấn đề chung về trí tuệ 1.1.1. Một số quan niệm về trí tuệ Những tiến bộ trong xã hội loài người được tạo ra từ trí tuệ. Trí tuệ là phẩm chất quan trọng trong hoạt động của con người, nó có liên quan đến cả mặt thể chất và tinh thần [27]. Vì vậy nghiên cứu trí tuệ đã trở thành một ngành khoa học góp phần quan trọng trong việc phát triển xã hội loài người. Đã có rất nhiều quan điểm khác nhau về trí tuệ. Theo Jean Pie thì trí tuệ xuất phát từ hành động ngay trong biểu hiện cấp cao của nó. Quan điểm này cho thấy, trí tuệ được tạo ra chính trong hoạt động nhận thức [8]. Còn theo Dearlen, ông coi năng lực trí tuệ chính là năng lực luyện tập. Stern thì lại cho rằng nó là năng lực thích ứng với ngoại cảnh. Còn Laytex quan niệm: “Năng lực trí tuệ, trước hết phản ánh bản chất trí tuệ và biểu thị khả năng nhận thức lý luận và hoạt động của con người” [16]. Cho đến nay, vẫn còn tồn tại rất nhiều những quan điểm khác nhau về trí tuệ, trong đó ta có thể thấy rõ ba khuynh hướng khác nhau về trí tuệ. Nhóm thứ nhất coi năng lực trí tuệ là năng lực nhận thức của cá nhân. Nhóm thứ hai coi năng lực trí tuệ là năng lực tư duy trùn tượng [22]. Còn nhóm thứ ba lại coi năng lực trí tuệ là năng lực thích ứng của cá nhân [10]. Khuynh hướng thứ nhất thì đã có từ rất lâu. Theo B.G.Ananhiev: “trí tuệ là một đặc điểm tâm lý phức tạp của con người mà kết quả của công Nguyễn Phi Hỗ 3 Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sư phạm Hà Nội 2 việc học tập và lao động phụ thuộc vào nó”. Bên cạnh đó, một số nhà tâm lí học như N.D.Lêvitov, Duncanson I.p cũng cho thấy mối quan hệ chặt chẽ giữa kết quả học tập và trí tuệ [26]. Thực tế kết quả của các công trình nghiên cứu lại cho ta thấy, trí tuệ và kết quả học tập có mối liên hệ với nhau nhưng không đồng nhất bởi vì trong một số trường hợp học sinh chỉ có kết quả học tập trung bình nhưng lại có chỉ số cao về trí tuệ và một số trường họp học sinh có chỉ số trí tuệ thấp nhưng học lực lại giỏi. Khuynh hướng thứ hai thì phổ biến hơn. Một số đại diện tiêu biểu cho khuynh hướng này là A.Binet, M.N.Menchinskaia, L.Terman, N.A.Menchixkain. Chẳng hạn, Binet coi trí tuệ là một chức năng chung đối với việc suy luận và giải quyết vấn đề trong các tình huống khác nhau. Còn L.Terman thì lại cho rằng chức năng của trí tuệ là sử dụng có hiệu quả các khái niệm. M.N.Menchinskaia lại coi đặc trung của trí tuệ là sự tích luỹ vốn tri thức của các thao tác trí tuệ [31]. Khuynh hướng thứ ba, là dạng phổ biến nhất và được rất nhiều các nhà nghiên cứu tán thành. Theo khuynh hướng này thì trí tuệ phải được tìm trong các mối liên hệ của chủ thể với môi trường. Sự thích ứng của cá nhân không phải là thích ứng thụ động mà là sự tích cực, chủ động cải tạo môi trường đế phù hợp với mục đích của con người [1]. Đại diện cho khuynh hướng này là R.Stern, ông coi trí tuệ là năng lực thích ứng chung của con người với những điều kiện và nhiệm vụ mới trong đời sống. Theo ông, trí tuệ chính là năng lực suy luận, khả năng sáng tạo trên cơ sở kết họp từ những kinh nghiệm khác nhau đã được tích lũy để giải quyết những vấn đề mới [26]. Các quan điểm nêu ở trên đều xuất phát tù’ một khía cạnh quan trọng nhất định; giữa các quan điểm có sự khác nhau nhung chúng không mâu Nguyễn Phi Hỗ 4 Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sư phạm Hà Nội 2 thuẫn vói nhau. Tuy nhiên, chưa có một khái niệm nào chứa đựng đầy đủ bản chất của các hiện tượng phức tạp như trí tuệ. Có rất nhiều yếu tố cần thiết cho phát huy trí tuệ, một trong những yếu tố đó chính là khả năng ghi nhớ và sự tập trung chú ý. 1.1.2. Các loại trí nhớ Trí nhớ chính là một quá trình tâm sinh lý phản ánh những gì mà chúng ta đã trải qua trong cuộc sống [7]. Trí nhớ là sự tiếp nhận và tái hiện lại những sự vật, hiện tượng mà mỗi người đã cảm giác, đã tri giác, đã suy nghĩ và hành động. Trí nhó’ được xem là chỉ tiêu quan trọng để đánh giá sự phát triển trí tuệ của con người, đặc biệt là ở học sinh. Trong não bộ của mỗi chúng ta có hai trung tâm nhớ chính là trung tâm nhớ thính giác và trung tâm nhớ thị giác. Ở trung tâm nhó’ thính giác thì mọi âm thanh chúng ta nghe được sẽ lưu trữ ở đó. Còn lại tất cả những hình ảnh, hồ sơ thì đều được lun trữ ở trung tâm nhớ thị giác. Đe phân biệt trí nhớ chúng ta có thế dựa vào thời gian nhớ và thông tin cần nhớ. Bao gồm trí nhớ cực ngắn, trí nhớ ngắn hạn và trí nhớ dài hạn. Theo Beritov thì tồn tại 5 loại trí nhớ khác nhau: - Trí nhớ ngắn hạn: chỉ tồn tại trong khoảng thời gian ngắn (một phút tới một giờ) sau khi tiếp nhận một sự kiện hay hiện tượng nào đó. - Trí nhớ dài hạn: có khả năng lun giữ hình ảnh trong khoảng thời gian dài (nhiều ngày, nhiều tháng, nhiều năm). Trí nhớ dài hạn được chia thành nhiều nhóm như trí nhớ về tình tiết, trí nhớ ngữ nghĩa và trí nhớ kĩ năng. Nguyễn Phi Hỗ 5 Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sư phạm Hà Nội 2 - Trí nhớ hình tượng: là hiện tượng lun giữ và tái hiện các hình ảnh về một sự việc hay hiện tượng quan trọng nào đó. - Trí nhớ phản xạ: là trí nhớ biểu hiện của các phản xạ sau một khoảng thời gian dài. - Trí nhớ cảm xúc: lưu giữ và tái hiện lại các cảm xúc dưới tác động của các hiện tượng có ý nghĩa quan trọng đối với cuộc sống. 1.1.3. Cơ chế ghi nhớ về cơ chế ghi nhớ có rất nhiều quan điểm khác nhau nhưng nhì chung có 3 thuyết chính: Thuyết phản xạ có điều kiện của Pavlov I.v. Thuyết điều kiện hóa mà đại diện là Skinner B.F và thuyết phân tử của Conell M .c và Thomson. Theo P.I.Pavlov, cơ sở sinh lý của trí nhớ là sự hình thành, lưu giữ và tái hiện lại những đường liên hệ thần kinh tạm thời [12]. Những đường liên hệ thần kinh tạm thời này được củng cố tương đối vững chắc do được lặp đi, lặp lại nhiều lần và có thời gian củng cố. Khi chúng ta nhớ lại một sự vật, hiện tượng nào đó cũng có nghĩa là những đường liên hệ thần kinh tạm thời được thành lập trước đây đã được hồi phục lại. B.F.Skiner, Thomson [17] cũng cho rằng, việc hình thành phản xạ có điều kiện đã tạo nên các “vết hằn” của trí nhớ. Như vậy, phản xạ có điều kiện là cơ sở sinh lý của trí nhớ. Theo Anôkhin, trí nhớ là một hệ thống chức năng phức tạp có cấu tạo động, trong đó hưng phấn chạy theo những vòng neuron khác nhau và mỗi vòng giữ một nhiệm vụ chuyên biệt riêng có một hiệu quả thích ứng trong quá trình thực hiện một cử động hay một hành vi [3]. Nguyễn Phi Hỗ 6 Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sir phạm Hà Nội 2 Theo Hyden cơ sở của trí nhớ là sự thay đổi cấu trúc phân tử acid ribonucleic (ARN) [12]. Khi một kích thích nào đó tác động nhiều lần vào vòng neuron sẽ làm xuất hiện các điện thế hoạt động đặc trung cho nó và làm thay đổi sự cân bằng ion trong sinh chất của tế bào thần kinh liên hợp. Chính hiện tượng này sẽ hoạt hoá acid deoxyribonucleic (ADN) trong nhân tế bào, làm thay đổi cấu trúc của nó theo một cách nhất định nhằm tạo ra acid ribonucleic (ARN). ARN là chất trung gian đặc biệt sẽ tham gia vào quá trình hình thành protêin trong sinh chất đặc trưng cho từng cá thể. Theo Beritov, mỗi lần tế bào bị hoạt hoá lại xuất hiện ARN trung gian và một protein hoạt hoá. Song tính chất này không đặc trưng cho từng trường hợp cụ thể như của Hyden dự kiến. Chúng chỉ khác nhau về mặt nồng độ và cách phân bố bên trong tế bào tuỳ thuộc vào vùng sau xinap bị hoạt hoá. Khi các vòng nơron bị hoạt hoá thì protein hoạt hoá bền vững không chỉ xuất hiện theo cách nguyên phát tại vùng sau xinap của các nơron liên họp. Nó còn chịu tác động của hưng phấn thứ phát ngược chiều từ các sợi trục tới. Nhờ vậy mà chỉ cần có một tác động nào đó vào vật thể hay vào môi trường tồn tại của nó cũng đủ để làm cho toàn bộ vòng nơron hoạt động [21]. Có trí nhớ tốt là một điều kiện để học tập có kết quả, công tác thành công. Có trí nhớ tốt là cơ sở hình thành năng lực sáng tạo. Muốn sáng tạo phải có kinh nghiệm, muốn có kinh nghiệm phong phú phải có trí nhớ. Nhiệm vụ của thầy giáo là phải nâng cao tính tích cực của học sinh khi ghi nhớ, nhớ lại [7]. 1.2. Học lực Học lực là sự phản ánh năng lực học tập của người học và được đánh giá thông qua kết quả học tập bằng điểm số. Năng lực học tập là sự vận Nguyễn Phi Hỗ 1 Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sư phạm Hà Nội 2 động của bản thân người học nhằm đáp ứng những yêu cầu trong hoạt động học tập, giúp cho việc lĩnh hội kiến thức, kĩ năng, kĩ xảo được dễ dàng và nhanh chóng. Thông qua quá trình nghiên cứu, các nhà khoa hoc đã chỉ ra rằng : “việc nắm vững tri thức trong quá trình học tập có mối liên quan chặt chẽ với sự phát triển của trí tuệ”. Trong suốt quá trình học tập thì vốn kinh nghiệm, hệ thống tri thức đều có sự biến đổi thường xuyên; gắn liền với nó là sự phát triển của năng lực trí tuệ. Một trong những con đường cơ bản để giáo dục và phát triển trí tuệ chính là học tập. Năng lực học tập chính là cơ sở để tạo ra những năng lực khác; ngược lại, khi trí tuệ chậm hay kém phát triến thì việc nắm vững tri thức cũng sẽ bị ảnh hưởng. Nhờ có quá trình phát triển trí tuệ mà người học có thể suy nghĩ, tìm ra những cách thức, phương thức mới giúp cho họ có thế tiếp thu kiến thức một cách nhanh chóng, dễ dàng và đạt được kết quả cao trong học tập. Những nghiên cún cho thấy, những học sinh mà có chỉ số thông minh (IQ) cao thì học lực thường thuộc vào loại giỏi, còn những học sinh có chỉ số thông minh (IQ) thấp thì học lực thường là loại yếu, kém [5]. Tuy nhiên, mối liên quan giữa học lực và năng lực trí tuệ là mối liên quan không chặt chẽ vì có một số trường hợp học lực chưa đánh giá đúng năng lực của học sinh. Một số công trình nghiên cún trên đối tượng là sinh viên ban tâm lí học trường Đại học tổng hợp Keip cho thấy: “Trong số những sinh viên có học lực yếu thì có cả những người có chỉ số cao về trí tuệ”. Điều này chúng ta có thể giải thích bằng việc thiếu động cơ học tập [6], sinh viên chưa có cách học tập đúng đắn. Một số công trình nghiên cứu khác của các nhà tâm lí chỉ ra rằng: Đối với nam giới thì mức độ trí tuệ không phải là nguyên nhân ảnh hưởng nhiều nhất tới thành tích học tập mà là các nguyên nhân khác; còn Nguyễn Phi Hỗ 8 Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sir phạm Hà Nội 2 đối với nữ giới thì mức độ trí tuệ ảnh hưởng trục tiếp đến thành tích học tập. Nếu như chúng ta thừa nhận một người có ít năng lực trong một lĩnh vực nào đó (toán học, văn học,...) thì không thể phủ nhận năng lực của họ trong các lĩnh vực khác (hội họa, âm nhạc, thiết kế thời trang,...). Vì học lực chỉ đánh giá kết quả học tập của học sinh nên không phải bao giờ nó cũng phản ánh đúng năng lực trí tuệ. Như vậy, học lực chịu sự chi phối của rất nhiều các yếu tố khác nhau và khả năng ghi nhớ của học sinh cũng là một trong các yếu tố đó. Đe nâng cao thành tích học tập của học sinh thì chúng ta cần phải đánh giá đúng năng lực trí tuệ của người học để có nhũng phương pháp, cách thức dạy học sao cho phù hợp. 1.3. Một số công trình nghiên cứu về trí nhớ, học lực Trên thế giới có rất nhiều tác giả nghiên cứu về trí nhớ: L.X.Vưgotxki (1930), A.N.Leonchiev (1931) nghiên cún về trí nhớ gián tiếp; A.A.Smirnov (1943) nghiên cún về vai trò hoạt động đối với trí nhớ; P.M.Xêtrênop (1952) nghiên cún về cơ chế sinh lý của trí nhớ. Việc nghiên cún trí tuệ ở Việt Nam đã được tiến hành trong vài chục năm gần đây. Đã có những công trình nghiên cứu về trí nhó’ của học sinh từ những năm 1960. Đen cuối những năm 1990 đã có rất nhiều những công trình nghiên cún về trí tuệ của trẻ em như: Nghiêm Xuân Thăng (1993) nghiên cún về ảnh hưởng của điều kiện khí hậu đến khả năng ghi nhớ của học sinh, sinh viên Nghệ Tĩnh từ 10 - 20 tuổi đã cho thấy, khả năng ghi nhớ của học sinh biến đổi theo sự biến động của nhiệt độ, độ ẩm, cường độ bức xạ và sự đối lun không khí [21]. Nguyễn Phi Hỗ 9 Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sư phạm Hà Nội 2 Trịnh Văn Bảo (1994) nghiên cứu mối liên quan giữa yếu tố di truyền và sự phát triển trí tuệ của học sinh. Ket quả nghiên cứu cho thấy, yếu tố di truyền là tiền đề cho sự phát triển trí tuệ của học sinh [1]. Tạ Thuý Lan, Trần Thị Loan (1996) đã nghiên cún đánh giá sự phát triển trí tuệ của học sinh thành phố và học sinh nông thôn. Ket quả cho thấy, không có sự khác biệt về năng lực trí tuệ giữa học sinh nam và nữ, học sinh thành phố có mức trí tuệ cao hon học sinh nông thôn [13]. Trần Thị Loan [15, 16] nghiên cứu trí nhớ của học sinh từ 6 - 17 tuổi quận Cầu Giấy, Hà Nội. Ket quả cho thấy, trí nhớ của học sinh tăng dần theo tuổi nhưng tốc độ tăng không đều. Trong những năm gần đây, các công trình nghiên cún về trí tuệ nổi bật là các công trình nghiên cứu của sinh viên trường ĐHSP Hà Nội 2 dưới sự hướng dẫn của TS. Nguyễn Xuân Thành như: Nguyễn Thị Hải Yen (2007) nghiên cún về khả năng ghi nhớ và học lực của học sinh trường THPT Nguyễn Khuyến - Nam Định. Ket quả trí nhớ thị giác và thính giác trung bình của lứa tuổi 17 cao hơn lứa tuổi 18; trí nhớ ngắn hạn thị giác và thính giác giữa học sinh nam và học sinh nữ có sự chênh lệch, trí nhớ của học sinh nam cao hon trí nhớ của học sinh nữ; khả năng ghi nhớ và học lực của học sinh có mối tương quan thuận nhưng không chặt chẽ. Nguyễn Thị Duyên (2008) nghiên cún về khả năng ghi nhớ và học lực của học sinh trường THPT Yên Dũng 1 - Yên Dũng - Bắc Giang. Ket quả trí nhớ thị giác và thính giác trung bình của lứa tuổi 17 cao hơn lứa tuổi 18; trí nhớ ngắn hạn thị giác và thính giác giữa học sinh nam và học sinh nữ có sự chênh lệch, trí nhớ của học sinh nữ cao hơn trí nhớ của học sinh nam; khả năng ghi nhớ và học lực của học sinh có mối tương quan thuận nhưng không chặt chẽ. Nguyễn Phi Hỗ 10 Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sư phạm Hà Nội 2 Ngô Thanh Trang (2010) nghiên cứu về khả năng ghi nhớ và học lực của học sinh trường THPT Lê Quý Đôn - Hải Phòng. Ket quả trí nhớ thị giác và thính giác trung bình của lứa tuổi 17 cao hơn lứa tuổi 18; khả năng ghi nhớ và học lực của học sinh có mối tương quan thuận nhung không chặt chẽ. Nguyễn Thị Tuyết Mai (2012) nghiên CÚ01 một số đặc điểm hoạt động thần kinh và kết quả học tập của học sinh trường THPT Gia Bình số 1 - Bắc Ninh. Ket quả cho thấy, trí nhớ của học sinh tăng dần theo lóp tuổi; học sinh nam có trí nhớ tốt hơn học sinh nữ; trí nhớ thị giác của học sinh tốt hơn trí nhớ thính giác [18]. Nguyễn Thị Thơm (2013) nghiên cún một số kích thược hình thái và trí tuệ của học sinh trường THPT Yên Lạc 1, huyện Yên Lạc, tỉnh VTnh Phúc. Ket quả cho thấy, trí nhớ thị giác và trí nhớ thính giác của học sinh tương đối tốt và tăng dần theo tuổi; trong cùng một độ tuổi, khả năng ghi nhớ thị giác luôn tốt hon khả năng ghi nhó’ thính giác [23]. Nguyễn Thị Lệ Thúy (2013) một số chỉ số sinh học và trí tuệ của học sinh trường THPT Triệu Thái, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc. Kết quả cho thấy, trí nhớ thị giác và trí nhó’ thính giác của học sinh đều tăng theo tuổi. Không có sự khác biệt về khả năng ghi nhớ giữa học sinh nam và học sinh nữ [24]. Bùi Thị Hồng Thắm (2013) một số chỉ số sinh học và trí tuệ của học sinh trung học, huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hóa. Ket quả cho thấy, trong cùng một độ tuổi khả năng ghi nhớ thị giác luôn tốt hơn khả năng ghi nhớ thính giác; không có sự khác biệt rõ về trí nhớ của học sinh theo giới tính [20]. Nguyễn Phi Hỗ 11 Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sư phạm Hà Nội 2 Chương 2 ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN c ứ u 2.1. Đối tượng nghiên cún - Đối tượng nghiên cứu là trí nhớ và học lực của học sinh trường THPT Vĩnh Chân - Phú Thọ khối lớp chọn và khối cơ bản nằm trong độ tuổi 16, 17, 18. Các học sinh tham gia nghiên cứu đều có tình trạng sức khỏe tốt. - Sự phân bố các học sinh tham gia nghiên CÚ01 được thể hiện ở bảng sau: Bảng 2.1. Phân bố các học sinh tham gia nghiên cún Khối cơ bản Tông sô Khối chọn Tuổi Nam Nữ Chung Nam Nữ Chung 16 10 28 38 15 19 34 25 47 72 17 15 27 42 27 15 42 42 42 84 18 14 22 36 17 21 38 31 43 74 Tông 39 77 116 59 55 114 98 132 230 Nữ Chung Nam 2.2. Phạm vi nghiên cún Phạm vi nghiên cứu trong đề tài của tôi là khả năng ghi nhớ, học lực và mối tương quan giữa chúng của học sinh lứa tuổi 16, 17, 18, thuộc lớp cơ bản và lóp chọn của trường THPT Vĩnh Chân - Phú Thọ. 2.3. Địa điểm và thời gian nghiên cứu - Địa điểm nghiên cún của tôi là tại trường THPT Vĩnh Chân - Phú Nguyễn Phi Hỗ 12 Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sư phạm Hà Nội 2 Thọ. - Nghiên cứu được tiến hành từ 10-2014 đến 04- 2015. 2.4. Phương pháp nghiên cứu 2.4.1. Thiết kế nghiên cứu - Nghiên cún được tiến hành theo phương pháp cắt ngang (Cross Sectionnai Design) có nghĩa là các nhóm đối tượng thuộc các lứa tuổi khác nhau được nghiên cún trong cùng một thời điểm. - Chọn các em học sinh lứa tuổi 16, 17, 18 thuộc khối lớp chọn và cơ bản của trường THPT Vĩnh Chân - Phú Thọ . - Học lực của các em được lấy từ sổ điểm chính ở cuối học kì 1 năm học 2014- 2015. 2.4.2. Phương pháp nghiên cứu các chỉ số 2.4.2.1. Phương pháp nghiên cứu khả năng ghi nhớ ngắn hạn Phương pháp Nechaiev là phương pháp được sử dụng để xác định khả năng ghi nhớ của học sinh. Phương pháp này là một bảng gồm 10 chữ số, được sắp xếp thành 3 hàng: Hàng 1 có 3 số, hàng 2 có 4 số, hàng 3 có 3 số; các số được sắp xếp không theo quy luật. Đầu tiên, nghiệm viên sẽ phát cho đối tượng phiếu để đối tượng điền thông tin cá nhân (họ và tên, ngày tháng năm sinh, trường lớp, giới tính, tuổi). + Nghiên cứu trí nhớ ngắn hạn thị giác: • Nghiệm viên sẽ phổ biến cách làm, sau đó nghiệm viên cho học sinh xem bảng số trong thời gian 20 giây để các em cố gắng ghi nhớ số Nguyễn Phi Hỗ 13 Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sir phạm Hà Nội 2 (trong thời gian ghi nhó’ các em không được ghi lại bảng số liệu). • Sau 20 giây, nghiệm viên cất bảng số liệu và để cho cho các em ghi lại các số đã nhớ được trong vòng 20 giây, yêu cầu học sinh không được trao đổi bài, nhìn bài nhau mà phải làm việc độc lập. Các số không cần phải ghi theo thứ tự. + Nghiên cứu trí nhớ ngắn hạn thính giác: • Thực hiện tương tự như nghiên cún trí nhớ ngắn hạn thị giác, chỉ khác thay quá trình nhìn bảng số liệu bằng quá trình nghe nghiệm viên đọc bảng số liệu. Đọc bảng số 3 lần với cường độ chậm. Sau đó yêu cầu học sinh ghi lại những số đã nhớ được. 2.4.2.2. Phương pháp nghiên cứu về học lực Lấy kết quả học tập của học sinh nghiên cứu phân tích, so sánh để rút ra mối tương quan giữa khả năng ghi nhớ với học lực. Bảng 2.2. Căn cứ xếp loại học lực của học sinh Điêm TB 8 ,0 -8 ,8 9 6 ,5 -7 ,9 5,0 - 6,4 4 ,0 -4 ,9 Giỏi khá Trung bình Yếu Xêp loại học lực 2.4.3. X ử lí số liệu Những phiếu không họp lệ bị loại bỏ, chỉ giữ lại những phiếu họp lệ. Ket quả nghiên cún được phân tích và xử lí thống kê sinh học trên máy vi tính theo chương trình Microsoft excel, số liệu được xử lí theo các chỉ số: • Giá trị trung bình: Nguyễn Phi Hỗ 14 Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sư phạm Hà Nội 2 ỵ Trong đó: _ £ị = l Xi X: giá trị trung bình X ị: đại lượng i của X n: số cá thể nghiên cứu • Độ lệch chuẩn: E?=1 ( X i - X ý SD = Với n > 30 JE Ỹ= i ( * i - x )2 SD = ± —— ------Với n < 30 71—1 Trong đó: X: giá trị trung bình X ị: đại lượng i của X SD: là độ lệch chuẩn n: số cá thể nghiên cứu Hệ số tương quan: r= I ĩl= i[(*i-*)x(yị-y)] J ỵ ĩ=i Cxt-x-)2xỵĩ =í( y t - ỹ ý Trong đó: r: hệ số tương quan Xị : đại lượng i của X X : giá trị trung bình của X Yị: đại lượng i của Y Nguyễn Phi Hỗ 15 Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sư phạm Hà Nội 2 Ỹ: giá trị trung bình của Y n: số cá thể nghiên cứu Nguyễn Phi Hỗ 16 Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sư phạm Hà Nội 2 Chương 3 KÉT QUẢ NGHIÊN cứu 3.1. Trí nhớ ngắn hạn cùa học sinh 3.1.1. Trí nhở ngắn hạn thị giác của học sinh 3.1.1.1. Trí nhớ ngắn hạn thị giác theo tuối Trí nhớ ngắn hạn thị giác của học sinh được thể hiện qua bảng sau: Bảng 3.1. Trí nhớ ngắn hạn thị giác của học sinh theo lứa tuối Số chữ nhớ được / Tổng số Điểm trí nhớ thị giác trung bình Tuổi n So sánh X ± SD 16(1) 17(11) 18 (III) 72 84 74 7 ,6 0 + 1,76 7,61 ± 1,53 8,14+ 1,70 X, - x„ Pi-.I (- 0,01) >0,05 x „ -x ,„ Pii- iii (- 0,53) >0,05 Xi - x„, P I-III (- 0,54) >0,05 Số liệu trong bảng 3.1 cho thấy, trí nhớ ngắn hạn thị giác của học sinh tăng dần theo lứa tuổi. Cụ thể, trí nhớ ngắn hạn thị giác của học sinh tuổi 18 là cao nhất (8,14+ 1,70), tiếp đó là trí nhớ ngắn hạn thị giác của học sinh tuổi 17 (7,61 ± 1,53) đứng thứ hai và thấp nhất là trí nhớ ngắn hạn thị giác của học sinh tuổi 16 (7,60 + 1,76). Tất cả sự chênh lệch trên đều không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05). Điều này có thể giải thích do khả năng tập trung chú ý của học sinh tăng dần theo tuổi nên khả năng Nguyễn Phi Hỗ 17 Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sư phạm Hà Nội 2 ghi nhớ cũng tăng lên. Sự khác biệt trí nhớ thị giác được thể hiện rõ ở hình 3.1: Trí n h ớ thị giác Hình 3.1. Biểu đồ thể hiện trí nhớ ngắn hạn thị giác theo lứa tuổi 3.1.1.2. Trí nhớ ngắn hạn thị giác theo lứa tuối và theo giới tính Ket quả nghiên cứu trí nhớ thị giác của học sinh trường THPT Vĩnh Chân - Phú Thọ theo lứa tuổi và giới tính được thể hiện qua bảng 3.2: Bảng 3.2. Trí nhớ ngắn hạn thị giác lứa tuổi 16,17,18 theo giới tính Số chữ nhớ được / Tổng số Điểm trí nhớ thị giác trung bình So sánh Nam (I) Tuổi Nữ (II) n X ± SD n X ± SD Xi - x „ Pi- ii 16 25 7,40 ± 1,88 47 7,70 ± 1,66 -0,30 >0,05 17 42 7,93 ± 1,43 42 7,29 ± 1,61 0,64 >0,05 18 31 7,65 ± 1,75 43 8,49+ 1,57 -0,84 >0,05 Nguyễn Phi Hỗ 18 Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sư phạm Hà Nội 2 Qua bảng 3.2 ta thấy trong cùng một lứa tuổi có sự chênh lệch về trí nhớ ngắn hạn thị giác giữa nam và nữ. Cụ thể, ở lứa tuổi 16 trí nhớ ngắn hạn thị giác trung bình của học sinh nam (7,40 ± 1,88) thấp hơn học sinh nữ (7,70 ± 1,66) là 0,30; lứa tuổi 17 thì khả năng ghi nhớ ngắn hạn thị giác trung bình của học sinh nam (7,93 ± 1,43) cao hơn so với nữ (7,29 ± 1,61) là 0,64; còn tuổi 18 thì học sinh nam có trí nhớ thị giác ngắn hạn thấp hơn so với học sinh nữ là 0,84. Sự chênh lệch về khả năng ghi nhớ ngắn hạn thị giác của học sinh nam so với học sinh nữ ở cả ba lứa tuổi đều không có ý nghĩa thống kê (p < 0,05). Sự chênh lệch này liên quan đến chức năng thần kinh trung ương có chức năng đặc trung cho nữ giới như trí nhớ, phản xạ, ảnh hưởng của các yếu tố ngoài cơ thế,... Trong độ tuổi dưới 20 tuổi thì ở nữ giới chức năng này phát triển và ổn định sớm hơn nam giới. Tuy nhiên ở lứa tuổi 17, khả năng ghi nhớ thị giác của học sinh nam lại cao hơn khả năng ghi nhớ của học sinh nữ. Điều này có thể lí giải là do một số học sinh nam có độ nhạy bén và khả năng ghi nhớ nhanh.Tất cả các kết quả trên được thể hiện rõ ở hình 3.2: Hình 3.2. Biểu đồ thể hiện trí nhớ ngắn hạn thị giác cùa học sinh theo lứa tuổi và theo giới tính Nguyễn Phi Hỗ 19 Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sư phạm Hà Nội 2 3.1.1.3. Trí nhớ ngắn hạn thị giác theo lứa tuồi và theo khối lớp Kết quả nghiên cứu trí nhớ thị giác của học sinh lứa tuổi 16, 17, 18 theo khối lóp được thể hiện qua bảng 3.3. Bảng 3.3. Trí nhớ ngắn hạn thị giác của học sinh ỉứa tuổi 16,17,18 theo khối lóp Số chữ nhớ đươc / Tổng số Điêm trí nhớ thị giác trung bình So sánh Lớp chọn (I) Lớp cơ bản (II) Tuổi l>< 1 l>< n X ± SD n X ± SD 16 34 8,47+ 1,48 38 6,82 + 2,01 1,65 [...]... trí nhớ của học sinh nam; khả năng ghi nhớ và học lực của học sinh có mối tương quan thuận nhưng không chặt chẽ Nguyễn Phi Hỗ 10 Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sư phạm Hà Nội 2 Ngô Thanh Trang (2010) nghiên cứu về khả năng ghi nhớ và học lực của học sinh trường THPT Lê Quý Đôn - Hải Phòng Ket quả trí nhớ thị giác và thính giác trung bình của lứa tuổi 17 cao hơn lứa tuổi 18; khả năng ghi nhớ và học. .. ghi nhớ và học lực của học sinh có mối tương quan thuận nhưng không chặt chẽ Nguyễn Thị Duyên (2008) nghiên cún về khả năng ghi nhớ và học lực của học sinh trường THPT Yên Dũng 1 - Yên Dũng - Bắc Giang Ket quả trí nhớ thị giác và thính giác trung bình của lứa tuổi 17 cao hơn lứa tuổi 18; trí nhớ ngắn hạn thị giác và thính giác giữa học sinh nam và học sinh nữ có sự chênh lệch, trí nhớ của học sinh nữ... dẫn của TS Nguyễn Xuân Thành như: Nguyễn Thị Hải Yen (2007) nghiên cún về khả năng ghi nhớ và học lực của học sinh trường THPT Nguyễn Khuyến - Nam Định Ket quả trí nhớ thị giác và thính giác trung bình của lứa tuổi 17 cao hơn lứa tuổi 18; trí nhớ ngắn hạn thị giác và thính giác giữa học sinh nam và học sinh nữ có sự chênh lệch, trí nhớ của học sinh nam cao hon trí nhớ của học sinh nữ; khả năng ghi nhớ. .. nghiên cún một số kích thược hình thái và trí tuệ của học sinh trường THPT Yên Lạc 1, huyện Yên Lạc, tỉnh VTnh Phúc Ket quả cho thấy, trí nhớ thị giác và trí nhớ thính giác của học sinh tương đối tốt và tăng dần theo tuổi; trong cùng một độ tuổi, khả năng ghi nhớ thị giác luôn tốt hon khả năng ghi nhó’ thính giác [23] Nguyễn Thị Lệ Thúy (2013) một số chỉ số sinh học và trí tuệ của học sinh trường THPT. .. Vĩnh Phúc Kết quả cho thấy, trí nhớ thị giác và trí nhó’ thính giác của học sinh đều tăng theo tuổi Không có sự khác biệt về khả năng ghi nhớ giữa học sinh nam và học sinh nữ [24] Bùi Thị Hồng Thắm (2013) một số chỉ số sinh học và trí tuệ của học sinh trung học, huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hóa Ket quả cho thấy, trong cùng một độ tuổi khả năng ghi nhớ thị giác luôn tốt hơn khả năng ghi nhớ thính giác;... nghiệm, muốn có kinh nghiệm phong phú phải có trí nhớ Nhiệm vụ của thầy giáo là phải nâng cao tính tích cực của học sinh khi ghi nhớ, nhớ lại [7] 1.2 Học lực Học lực là sự phản ánh năng lực học tập của người học và được đánh giá thông qua kết quả học tập bằng điểm số Năng lực học tập là sự vận Nguyễn Phi Hỗ 1 Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sư phạm Hà Nội 2 động của bản thân người học nhằm đáp ứng những... và mối tương quan giữa chúng của học sinh lứa tuổi 16, 17, 18, thuộc lớp cơ bản và lóp chọn của trường THPT Vĩnh Chân - Phú Thọ 2.3 Địa điểm và thời gian nghiên cứu - Địa điểm nghiên cún của tôi là tại trường THPT Vĩnh Chân - Phú Nguyễn Phi Hỗ 12 Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sư phạm Hà Nội 2 Thọ - Nghiên cứu được tiến hành từ 10-2014 đến 04- 2015 2.4 Phương pháp nghiên cứu 2.4.1 Thiết kế nghiên... năng ghi nhớ và học lực của học sinh có mối tương quan thuận nhung không chặt chẽ Nguyễn Thị Tuyết Mai (2012) nghiên CÚ01 một số đặc điểm hoạt động thần kinh và kết quả học tập của học sinh trường THPT Gia Bình số 1 - Bắc Ninh Ket quả cho thấy, trí nhớ của học sinh tăng dần theo lóp tuổi; học sinh nam có trí nhớ tốt hơn học sinh nữ; trí nhớ thị giác của học sinh tốt hơn trí nhớ thính giác [18] Nguyễn... về trí nhớ của học sinh theo giới tính [20] Nguyễn Phi Hỗ 11 Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sư phạm Hà Nội 2 Chương 2 ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN c ứ u 2.1 Đối tượng nghiên cún - Đối tượng nghiên cứu là trí nhớ và học lực của học sinh trường THPT Vĩnh Chân - Phú Thọ khối lớp chọn và khối cơ bản nằm trong độ tuổi 16, 17, 18 Các học sinh tham gia nghiên cứu đều có tình trạng sức khỏe tốt - Sự... dàng và đạt được kết quả cao trong học tập Những nghiên cún cho thấy, những học sinh mà có chỉ số thông minh (IQ) cao thì học lực thường thuộc vào loại giỏi, còn những học sinh có chỉ số thông minh (IQ) thấp thì học lực thường là loại yếu, kém [5] Tuy nhiên, mối liên quan giữa học lực và năng lực trí tuệ là mối liên quan không chặt chẽ vì có một số trường hợp học lực chưa đánh giá đúng năng lực của học ...TRƯỜNG ĐẠI HỌC s PHẠM HÀ NỘI KHOA SINH - KTNN NGUYÊN PHI HỒ ĐÁNH GIÁ MỐI TƯƠNG QUAN GIỮA KHẢ NĂNG GHI NHỚ VÀ HỌC • Lực CỦA HỌC SINH TRƯỜNG THPT VĨNH CHÂN - PHÚ THỌ KHÓA LUẬN TÓT NGHIỆP ĐẠI HỌC... Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sư phạm Hà Nội • Mối tương quan khả ghi nhớ học lực Giữa học lực trí nhớ ngắn hạn thị giác học sinh có mối tương quan thuận không chặt chẽ Hệ số tương quan học. .. khả ghi nhớ 3.3.1 M ối tương quan học lực khả ghi nhớ ngắn hạn thị giác Nguyễn Phi Hỗ 33 Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học sư phạm Hà Nội Ket nghiên cứu mối tương quan học lực với khả ghi nhớ