TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH CHÂU PHƢỢNG HẢI PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TRUNG VÀ DÀI HẠN NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN CHI NHÁNH HẬU GIANG LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Ngành: Tài chính ngân hàng Mã số ngành: 52340201 Tháng 9/2014 1 TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH CHÂU PHƢỢNG HẢI MSSV: S1200390 PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TRUNG VÀ DÀI HẠN NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN CHI NHÁNH HẬU GIANG LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP NGÀNH TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG Mã số ngành: 52340201 CÁN BỘ HƢỚNG DẪN PHAN ĐÌNH KHÔI Tháng 9/2014 2 LỜI CẢM TẠ Ngƣời viết xin chân thành cảm ơn sự chỉ dẫn nhiệt tình của Quý thầy cô khoa Kinh Tế - Quản trị kinh doanh đã truyền đạt kiến thức quan trọng giúp ngƣời viết tiếp thu và vận dụng kiến thức để hoàn thành luận văn tốt nghiệp. Xin chân thành cảm ơn thầy Phan Đình Khôi đã nhiệt tình hƣớng dẫn ngƣời viết trong suốt quá trình làm luận văn và giúp ngƣời viết hoàn thành luận văn tốt nghiệp. Xin gửi lời cảm ơn đến Ban lãnh đạo Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam chi nhánh Hậu Giang, đặc biệt là cô và các anh, chị phòng Khách hàng doanh nghiệp, phòng kế hoạch tổng hợp đã luôn nhiệt tình giúp đỡ và hỗ trợ ngƣời viết trong suốt quá trình làm luận văn tốt nghiệp. Mặc dù đã cố gắng và nỗ lực trong quá trình và hoàn thành luận văn, nhƣng với kiến thức hạn hẹp nên chắc rằng luận văn còn nhiều thiếu sót. Ngƣời viết rất mong nhận đƣợc ý kiến của Quý thầy cô và giáo viên hƣớng dẫn để luận văn đƣợc hoàn thiện hơn nữa. Cuối cùng, xin gửi lời kính chúc đến Quý thầy cô, thầy Phan Đình Khôi cùng cô và anh, chị Phòng khách hàng doanh nghiệp, phòng kế hoạch tổng hợp lời chúc sức khỏe và thành công trong công việc. Bày tỏ sự biết ơn sâu sắc với tấm lòng trân trọng! i TRANG CAM KẾT Tôi xin cam kết luận văn này đƣợc hoàn thành dựa trên các kết quả nghiên cứu của tôi và các kết quả nghiên cứu này chƣa đƣợc dùng cho bất cứ luận văn cùng cấp nào khác. Cần Thơ, ngày 22 tháng 11 năm 2014 Châu Phƣợng Hải ii MỤC LỤC Trang CHƢƠNG 1 GIỚI THIỆU ............................................................................................................. 1 1.1 LÝ DO CHỌN ĐỂ TÀI ........................................................................................ 1 1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ................................................................................. 2 1.2.1 Mục tiêu chung .................................................................................................. 2 1.2.2 Mục tiêu cụ thể .................................................................................................. 2 1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU ................................................................................... 3 1.3.1 Phạm vi không gian ........................................................................................... 3 1.3.2 Phạm vi thời gian ............................................................................................... 3 1.4 PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................................................ 3 1.4.1 Phƣơng pháp thu thập số liệu ............................................................................ 3 1.4.2 Phƣơng pháp phân tích số liệu .......................................................................... 3 1.5 CẤU TRÚC BÀI PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TRUNG DÀI HẠN ................................................................................................................... 3 CHƢƠNG 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................... 5 2.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN ................................................................................................ 5 2.1.1 Khái quát về tín dụng ........................................................................................ 5 2.1.2 Phân loại tín dụng ............................................................................................... 5 2.1.3 Nghiệp vụ tín dụng ............................................................................................ 5 2.1.4 Quy trình cho vay của ngân hàng BIDV Hậu Giang ......................................... 7 2.2 PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................................................ 8 2.2.1 Phƣơng pháp thu thập số liệu ............................................................................ 8 2.2.2 Phƣơng pháp phân tích số liệu .......................................................................... 8 2.2.3 Các chỉ tiêu đánh giá hoạt động tín dụng .......................................................... 9 2.2.3.1 Các chỉ tiêu phân tích hoạt động tín dụng ...................................................... 9 2.2.3.2 Các chỉ số đánh giá hoạt động tín dụng .......................................................... 11 iii 2.3 LƢỢC KHẢO TÀI LIỆU ..................................................................................... 12 2.4 KHUNG NGHIÊN CỨU ...................................................................................... 14 CHƢƠNG 3 KHÁI QUÁT VỀ NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH HẬU GIANG .................................................................................... 15 3.1 TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN CHI NHÁNH HẬU GIANG .............................................................................................. 15 3.1.1 Giới thiệu chung về ngân hàng TMCP đầu tƣ và phát triển Việt Nam ............. 15 3.1.2 Tổng quan về ngân hàng TMCP đầu tƣ và phát triển Việt Nam chi nhánhHậu Giang .......................................................................................................................... 16 3.2 CƠ CẤU TỔ CHỨC VÀ CHỨC NĂNG CÁC PHÕNG BAN ........................... 16 3.3 ĐÁNH GIÁ KHÁI QUÁT KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA BIDV CHI NHÁNH HẬU GIANG 2011 – 6 THÁNG ĐẦU 2014 ..................................... 19 3.3.1 Thu nhập ............................................................................................................ 21 3.3.2 Chi phí ............................................................................................................... 22 3.3.3 Lợi nhuận ........................................................................................................... 24 3.4 NHỮNG THUẬN LỢI, KHÓ KHĂN VÀ ĐỊNH HƢỚNG HOẠT ĐỘNG CỦA BIDV TRONG THỜI GIAN TỚI .............................................................................. 25 3.4.1 Thuận lợi ............................................................................................................ 25 3.4.2 Khó khăn............................................................................................................ 26 3.4.3 Phƣơng hƣớng hoạt động của BIDV Hậu Giang............................................... 26 CHƢƠNG 4 PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TRUNG DÀI HẠN TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN HẬU GIANG ............................................... 28 4.1 PHÂN TÍCH KHÁI QUÁT NGUỒN VỐN CỦA CHI NHÁNH TỪ 2011 ĐẾN 6 THÁNG ĐẦU NĂM 2014 ......................................................................................... 28 4.2 PHÂN TÍCH KHÁI QUÁT KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG CỦA CHI NHÁNH GIAI ĐOẠN 2011 – 6 THÁNG ĐẦU NĂM 2014..................................... 31 4.3 PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TRUNG DÀI HẠN BIDV HẬU GIANG TỪ 2011 ĐẾN 6 THÁNG ĐẦU 2014 ................................................ 35 4.3.1 Phân tích doanh số cho vay trung và dài hạn .................................................... 35 4.3.1.1 Doanh số cho vay theo kỳ hạn tín dụng ......................................................... 35 iv 4.3.1.2 Doanh số cho vay theo mục đích vay vốn ...................................................... 37 4.3.1.3 Doanh số cho vay theo nhóm nợ .................................................................... 39 4.3.1.4 Doanh số cho vay phân theo mức lãi suất vay ............................................... 41 4.3.2 Phân tích doanh số thu nợ trung và dài hạn....................................................... 44 4.3.2.1 Doanh số thu nợ theo kỳ hạn tín dụng ............................................................ 44 4.3.2.2 Doanh số thu nợ theo mục đích vay vốn ........................................................ 45 4.3.2.3 Doanh số thu nợ theo nhóm nợ....................................................................... 48 4.3.2.4 Doanh số thu nợ theo lãi suất ......................................................................... 51 4.3.3 Phân tích dƣ nợ trung dài hạn ............................................................................ 53 4.3.3.1 Dƣ nợ theo kỳ hạn .......................................................................................... 53 4.3.3.2 Dƣ nợ trung dài hạn theo mục đích vay ......................................................... 54 4.3.3.3 Dƣ nợ trung dài hạn theo nhóm nợ ................................................................. 57 4.3.3.4 Dƣ nợ trung dài hạn theo lãi suất vay ............................................................. 60 4.3.4 Phân tích nợ xấu trung dài hạn .......................................................................... 62 4.3.4.1 Nợ xấu trung dài hạn theo kỳ hạn................................................................... 62 4.3.4.2 Nợ xấu trung dài hạn theo mục đích vay ........................................................ 64 4.3.4.3 Nợ xấu trung dài hạn theo nhóm nợ ............................................................... 66 4.3.4.4 Nợ xấu trung dài hạn theo lãi suất vay ........................................................... 69 4.4 ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TRUNG DÀI HẠN CỦA BIDV HẬU GIANG ................................................................................................... 71 4.4.1 Vốn huy động trên tổng nguồn vốn ................................................................... 71 4.4.2 Dƣ nợ trung dài hạn trên tổng vốn huy động .................................................... 72 4.4.3 Hệ số thu hồi nợ trung dài hạn .......................................................................... 72 4.4.4 Tỷ lệ nợ xấu trung dài hạn ................................................................................. 73 4.4.5 Vòng quay vốn tín dụng .................................................................................... 74 CHƢƠNG 5 GIẢI PHÁP MỞ RỘNG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TRUNG DÀI HẠN TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH HẬU GIANG ............................................................................................................. 75 5.1 PHÂN TÍCH ĐIỂM MẠNH, ĐIỂM YẾU, THUẬN LỢI, KHÓ KHĂN ............ 75 v 5.2 NHỮNG VẤN ĐỀ CÕN TỒN TẠI TRONG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TRUNG DÀI HẠN TẠI BIDV HẬU GIANG ......................................................................... 77 5.3 GIẢI PHÁP MỞ RỘNG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TRUNG DÀI HẠN TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH HẬU GIANG .............................................................................................................. 78 5.3.1 Kiểm tra quá trình vay vốn, sử dụng vốn và quản lý giám sát tín dụng để giảm thiểu rủi ro tín dụng ................................................................................................... 78 5.3.2 Các biện pháp phát triển sản phẩm .................................................................... 79 CHƢƠNG 6 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................................. 82 6.1 KẾT LUẬN .......................................................................................................... 82 6.2 KIẾN NGHỊ .......................................................................................................... 82 TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................ 84 vi DANH SÁCH BẢNG Trang Bảng 3.1. Thu nhập-Chi phí-Lợi nhuận của ngân hàng BIDV chi nhánh Hậu Giang từ 2011 đến nửa đầu năm 2014 ....................................................................................... 20 Bảng 4.1. Tình hình nguồn vốn BIDV Hậu Giang từ 2011 đến nửa đầu 2014 .......... 30 Bảng 4.2. Tình hình hoạt động tín dụng tại BIDV Hậu Giang từ năm 2011 đến nửa đầu năm 2014 .................................................................................................................... 34 Bảng 4.3a. Doanh số cho vay trung dài hạn theo kỳ hạn tín dụng của BIDV Hậu Giang 2011-2013 ................................................................................................................... 35 Bảng 4.3b. Doanh số cho vay trung dài hạn theo kỳ hạn của BIDV Hậu Giang từ 6 tháng 2013 đến 6 tháng 2014 ...................................................................................... 35 Bảng 4.4. Doanh số cho vay trung dài hạn theo mục đích vay của BIDV Hậu Giang giai đoạn 2011 đến 6 tháng đầu 2014 ......................................................................... 38 Bảng 4.5a. Doanh số cho vay trung dài hạn theo nhóm nợ của BIDV Hậu Giang giai đoạn 2011-2013 .......................................................................................................... 40 Bảng 4.5b. Doanh số cho vay trung dài hạn theo nhóm nợ của BIDV Hậu Giang giai đoạn 6 tháng 2013 đến 6 tháng 2014 .......................................................................... 40 Bảng 4.6a. Doanh số cho vay trung dài hạn theo lãi suất cho vay của BIDV Hậu Giang giai đoạn 2011-2013 ................................................................................................... 43 Bảng 4.6b. Doanh số cho vay trung dài hạn theo lãi suất cho vay của BIDV Hậu Giang giai đoạn 6 tháng 2013 đến 6 tháng 2014 .................................................................. 43 Bảng 4.7a. Doanh số thu nợ trung dài hạn theo kỳ hạn tín dụng của BIDV Hậu Giang 2011-2013 ................................................................................................................... 44 Bảng 4.7b. Doanh số thu nợ trung dài hạn theo kỳ hạn của BIDV Hậu Giang từ 6 tháng 2013 đến 6 tháng 2014 ...................................................................................... 44 Bảng 4.8. Doanh số thu nợ trung dài hạn theo mục đích vay của BIDV Hậu Giang giai đoạn 2011 đến 6 tháng đầu 2014 ................................................................................ 46 Bảng 4.9a. Doanh số thu nợ trung dài hạn theo nhóm nợ của BIDV Hậu Giang giai đoạn 2011-2013 .......................................................................................................... 49 Bảng 4.9b. Doanh số thu nợ trung dài hạn theo nhóm nợ của BIDV Hậu Giang giai đoạn 6 tháng 2013 đến 6 tháng 2014 .......................................................................... 49 Bảng 4.10a. Doanh số thu nợ trung dài hạn theo lãi suất cho vay của BIDV Hậu Giang giai đoạn 2011-2013 ................................................................................................... 52 vii Bảng 4.10b. Doanh số thu nợ trung dài hạn theo lãi suất cho vay của BIDV Hậu Giang giai đoạn 6 tháng 2013 đến 6 tháng 2014 .................................................................. 52 Bảng 4.11a. Dƣ nợ trung dài hạn theo kỳ hạn của BIDV Hậu Giang 2011-2013 ..... 53 Bảng 4.11b Dƣ nợ trung dài hạn theo kỳ hạn của BIDV Hậu Giang từ 6 tháng 2013 đến 6 tháng 2014......................................................................................................... 53 Bảng 4.12. Dƣ nợ trung dài hạn theo mục đích vay của BIDV Hậu Giang giai đoạn 2011 đến 6 tháng đầu 2014 ......................................................................................... 55 Bảng 4.13a. Dƣ nợ trung dài hạn theo nhóm nợ của BIDV Hậu Giang giai đoạn 20112013 ............................................................................................................................ 58 Bảng 4.13b. Dƣ nợ trung dài hạn theo nhóm nợ của BIDV Hậu Giang giai đoạn 6 tháng 2013 đến 6 tháng 2014...................................................................................... 58 Bảng 4.14a. Dƣ nợ trung dài hạn theo lãi suất cho vay của BIDV Hậu Giang giai đoạn 2011-2013 ................................................................................................................... 61 Bảng 4.14b. Dƣ nợ trung dài hạn theo lãi suất cho vay của BIDV Hậu Giang giai đoạn 6 tháng 2013 đến 6 tháng 2014.................................................................................. 61 Bảng 4.15. Nợ xấu trung dài hạn theo kỳ hạn của BIDV Hậu Giang từ 2011 đến 6 tháng 2014 .................................................................................................................. 63 Bảng 4.16. Nợ xấu trung dài hạn theo mục đích vay của BIDV Hậu Giang giai đoạn 2011 đến 6 tháng đầu 2014 ......................................................................................... 65 Bảng 4.17a. Nợ xấu trung dài hạn theo nhóm nợ của BIDV Hậu Giang giai đoạn 20112013 ............................................................................................................................ 67 Bảng 4.17b. Nợ xấu trung dài hạn theo nhóm nợ của BIDV Hậu Giang giai đoạn 6 tháng 2013 đến 6 tháng 2014...................................................................................... 67 Bảng 4.18a. Nợ xấu trung dài hạn theo lãi suất cho vay của BIDV Hậu Giang giai đoạn 2011-2013 ................................................................................................................... 70 Bảng 4.18b. Nợ xấu trung dài hạn theo lãi suất của BIDV Hậu Giang giai đoạn 6 tháng 2013 đến 6 tháng 2014............................................................................................... 70 Bảng 4.19. Các chỉ tiêu đánh giá chất lƣợng tín dụng trung dài hạn của BIDV Hậu Giang giai đoạn 2011-6 tháng đầu 2014..................................................................... 74 viii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT NHNN : Ngân hàng Nhà nƣớc NHTM : Ngân hàng thƣơng mại BIDV Hậu Giang : Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam chi nhánh Hậu Giang NHNo & PTNT : Ngân hàng nông nghiệp phát triển nông thôn ĐVT : Đơn vị tính VNĐ : Việt Nam đồng USD : Đồng dollars TW : Trung ƣơng GTCG : Giấy tờ có giá CNTT : Công nghệ thông tin TCTD : Tổ chức tín dụng TCKT : Tổ chức kinh tế KBNN : Kho bạc nhà nƣớc NH : Ngân hàng CK : Chiết khấu ix CHƢƠNG 1 PHẦN GIỚI THIỆU 1.1 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Trong giai đoạn hiện nay, có rất nhiều ngân hàng cùng tồn tại và phát triển, tạo nên sự cạnh tranh giữa các ngân hàng. Trong hoạt động cho vay của ngân hàng tuy đã đạt đƣợc những thành tựu, nhƣng còn gặp nhiều khó khăn. Do đó vấn đề “Tăng cƣờng hoạt động tín dụng” nhằm nâng cao, mở rộng, giúp cho ngân hàng có thể tăng cƣờng hoạt động kinh doanh của mình, hội nhập với nền tài chính trong khu vực là rất cần thiết. Nhận thấy đƣợc điều này, các ngân hàng đã nhanh chóng nắm bắt lấy cơ hội bằng cách tận dụng tối đa các nguồn vốn huy động, nâng cao chất lƣợng và đa dạng hóa các loại hình tín dụng nhƣ cho vay lãi suất ƣu đãi với từng hộ gia đình, các loại hình kinh doanh sản xuất....Với những nỗ lực ấy, hoạt động tín dụng đã đáp ứng kịp thời các nhu cầu về vốn cho sản xuất, kinh doanh, đầu tƣ và tiêu dùng, góp phần không nhỏ vào tốc độ phát triển của đất nƣớc. Hoạt động tín dụng là một trong những hoạt động quan trọng nhất không những đối với ngân hàng, mà còn đối với các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân, hộ gia đình. Trong giai đoạn kinh tế đang phát triển nhƣ hiện nay, nếu các doanh nghiệp không đầu tƣ vốn để mở rộng sản xuất thì khó mà tồn tại lâu dài. Các cá nhân, hộ gia đình, các tổ chức kinh doanh thiếu vốn nếu không vay vốn tạo điều kiện phục vụ các nhu cầu cần thiết cho công việc, cuộc sống của mình thì sẽ gặp nhiều khó khăn. Với ngân hàng, hoạt động tín dụng cho vay là hoạt động đem lại phần lớn thu nhập cho Ngân hàng, là một trong những hoạt động có tính chiến lƣợc của ngân hàng. Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và phát triển Việt Nam (BIDV) là một trong những ngân hàng ở Việt Nam đang cung cấp các sản phẩm cho vay, bảo lãnh, tài trợ dành cho khách hàng là doanh nghiệp và cá nhân. Định hƣớng của BIDV trong giai đoạn 2011 – 2015 đã xác định lĩnh vực tín dụng doanh nghiệp là một lĩnh vực mũi nhọn trong hoạt động ngân hàng bán lẻ của BIDV với mục tiêu cụ thể là: “BIDV sẽ trở thành ngân hàng bán lẻ hàng đầu Việt Nam (nằm trong top 3 ngân hàng lớn nhất), nắm giữ thị phần lớn về dư nợ tín dụng, huy động vốn, dịch vụ thẻ với chất lượng và hiệu quả hàng đầu Việt Nam.” Với khách hàng chiến lƣợc là các doanh nghiệp quy mô rộng lẫn doanh nghiệp vừa và nhỏ lẫn khách hàng mũi nhọn là các khách hàng cá nhân đang đƣợc ngân hàng đặc biệt chú trọng, hiện dƣ nợ tín dụng của khách hàng BIDV chiếm tỷ trọng khá cao và có xu hƣớng ngày càng tăng. BIDV hƣớng tới cung cấp các sản phẩm tín dụng đa dạng, chuẩn hóa và tập trung phát triển sản phẩm đáp ứng nhu cầu thiết yếu của khách hàng, đồng thời thiết kế sản phẩm tín dụng phù hợp bao gồm: cho vay du học, cho vay mua nhà, cho vay đầu tƣ tài sản cố định, cho vay mua ô tô phục vụ nhu cầu sản xuất, kinh doanh, cho vay dài hạn, ngắn hạn, thấu chi, cho vay đầu tƣ 1 dự án, cho vay thi công xây lắp, tài trợ doanh nghiệp khu chế xuất, tài trợ chuỗi cung ứng thủy sản, tài trợ doanh nghiệp dệt may... Tín dụng trung và dài hạn là một trong các hạng mục mang lại lợi nhuận không nhỏ cho ngân hàng. Tuy nhiên với hạn mức tín dụng này thƣờng có mức lãi suất cao, mức độ rủi ro cao với thời hạn thu hồi vốn vay dài nên vẫn còn nhiều tồn đọng ảnh hƣởng đến kết quả chất lƣợng tín dụng hiện nay của đa phần các ngân hàng nói chung vẫn là nợ xấu còn nhiều. Với thực trạng là hạng mục cho vay cụ thể là khoản mục trung và dài hạn chƣa tận dụng đƣợc hết nguồn vốn huy động vào và công tác thu hồi nợ của khoản mục trung và dài hạn còn nhiều bất cập. Hơn nữa BIDV cũng là một trong số các ngân hàng hàng đầu cả nƣớc với các chính sách ƣu đãi và những sản phẩm tín dụng đa dạng, chất lƣợng tốt phục vụ khách hàng tuy nhiên vẫn không tránh khỏi nhiều khó khăn và rủi ro trong tình hình chung của nền kinh tế nƣớc ta. Tín dụng trung và dài hạn có thể xem nhƣ một hạng mục khó tiếp cận với khách hàng hơn là các khoản mục tín dụng khác bởi thời hạn dài và lãi suất cao nên tiềm ẩn nhiều rủi ro. Do đó, để hoạt động kinh doanh của ngân hàng đạt kết quả cao thì cần phải phân tích hoạt động tín dụng trung và dài hạn để từ đó hạn chế đƣợc rủi ro và đề ra giải pháp nhằm nâng cao và mở rộng hoạt động tín dụng này. Nhận thức đƣợc điều đó cùng với những kiến thức có đƣợc trong quá trình học tập tại trƣờng nên tác giả quyết định chọn đề tài: “Phân tích hoạt động tín dụng trung và dài hạn tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam chi nhánh Hậu Giang”để làm rõ kết quả cho vay trung dài hạn tại BIDV và thông qua việc phân tích, đánh giá tình hình tín dụng của ngân hàng từ đó đƣa ra các biện pháp, kiến nghị nâng cao chất lƣợng tín dụng của ngân hàng. 1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1.2.1 Mục tiêu chung Phân tích hoạt động tín dụng trung và dài hạn tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và phát triển Việt Nam chi nhánh Hậu Giang. Từ đó, đề ra những giải pháp nhằm nâng cao kết quả hoạt động và mở rộng hoạt động tín dụng này. 1.2.2 Mục tiêu cụ thể - Mục tiêu 1: Khái quát tình hình huy động vốnkết hợp khái quát tình hình tín dụng trung và dài hạn trong mối quan hệ với tín chung của ngân hàng qua các năm 2011, 2012, 2013, 6 tháng đầu năm 2014 để thấy đƣợc tỷ trọng tín dụng trung và dài hạn so với tín dụng chung của ngân hàng. - Mục tiêu 2: Phân tích kết quả hoạt độngtín dụng trung và dài hạn qua các năm 2011, 2012, 2013, 6 tháng đầu năm 2014thông qua doanh số cho vay, doanh số thu nợ, dƣ nợ và nợ xấu từ đó đánh giá chất lƣợng hoạt động tín dụng trung và dài hạntại ngân hàng, tìm ra những nguyên nhân, hạn chế cần đƣợc khắc phục. 2 - Mục tiêu 3: Tìm ra những giải pháp để khắc phục những hạn chế vốn có và mở rộng hoạt động tín dụng. 1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU 1.3.1 Phạm vi không gian Đề tài nghiên cứu đƣợc thực hiện tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và phát triển Việt Nam chi nhánh Hậu Giang. 1.3.2 Phạm vi thời gian Đề tài nghiên cứu số liệu thu thập trong các năm 2011, 2012, 2013, 6 tháng đầu năm 2014. 1.4 PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1.4.1 Phƣơng pháp thu thập số liệu Đề tài sử dụng số liệu thứ cấp từ phòng kế hoạch – tổng hợp, phòng khách hàng doanh nghiệp của Ngân hàng TMCP BIDV chi nhánh Hậu Giang bao gồm báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, doanh số cho vay, doanh số thu nợ, dƣ nợ, nợ xấu. 1.4.2 Phƣơng pháp phân tích số liệu Sử dụng các phƣơng pháp sau để thực hiện phân tích dữ liệu thu thập. Phƣơng pháp so sánh: Xem xét các chỉ tiêu phân tích dựa trên việc so sánh số liệu với một chỉ tiêu cơ sở (chỉ tiêu gốc). Điều kiện để so sánh là: Các chỉ tiêu so sánh phải phù hợp về yếu tố không gian, thời gian, cùng nội dung kinh tế, đơn vị đo lƣờng, phƣơng pháp tính toán. Có hai hình thức: So sánh số tuyệt đối và so sánh số tƣơng đối. Phƣơng pháp thống kê mô tả: Nghiên cứu việc tổng hợp, số hóa, biểu diễn bằng đồ thị các số liệu thu thập đƣợc sau đó biểu diễn số liệu bằng đồ họa các đồ thị mô tả số liệu hoặc giúp so sánh số liệu. Ngoài ra có thể biểu diễn bằng các bảng số liệu tóm tắt, thống kê tóm tắt mô tả số liệu. Phƣơng pháp luận: Dựa vào những phát biểu lý thuyết, định nghĩa, định lý, các chỉ số tiêu chuẩn đối với các chuẩn mực sẵn có để đƣa ra các đánh giá, suy luận, kết luận cho các số liệu thu thập đƣợc. 1.5 CẤU TRÖC BÀI PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TRUNG DÀI HẠN: Chƣơng 1 mở đầu với lý do chọn để tài cho biết lý do và tên vấn đề đƣợc lựa chọn để nghiên cứu là phân tích hoạt động tín dụng trung và dài hạn của ngân hàng TMCP BIDV chi nhánh Hậu Giang. Bên cạnh đó việc xác định mục tiêu cần hƣớng đến của đề tài đó là phân tích đƣợc thực trạng của tín dụng trung và dài hạn nhằm đánh giá đƣợc chất lƣợng tín dụng và đề ra những biện pháp khắc phục mặt yếu kém 3 lẫn phát huy ƣu điểm gia tăng chất lƣợng tín dụng.Vấn đề nghiên cứu trong phạm vi từ năm 2011 đến 6 tháng đầu năm 2014. Các số liệu thu thập đƣợc sử dụng phƣơng pháp so sánh, phƣơng pháp tỷ trọng để phân tích.Chƣơng 2 sử dụng các khái niệm, các nội dung liên quan, lý thuyết điển hình cũng nhƣ các mô hình thực nghiệm nhằm làm cơ sở lý luận cho vấn đề phân tích. Hơn nữa việc trình bày lƣợc khảo tài liệu từ một số các bài viết tiêu biểu của các tác giả đi trƣớc liên quan đến vấn đề đang nghiên cứu giúp ngƣời viết có cái nhìn tổng quan cũng nhƣ mở rộng thêm về chi tiết, mức độ ảnh hƣởng của các tác động chủ quan, khách quan đến hoạt động tín dụng trung và dài hạn. Chƣơng 3 giới thiệu tổng quan về quá trình hình thành, cơ cấu tổ chức của ngân hàng BIDV. Trong chƣơng này ta khái quát về kết quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng qua từng năm bởi các tiêu chí thu nhập, chi phí, lợi nhuận. Hơn nữa ở chƣơng này việc trình bày cụ thể phƣơng thức cho vay, tài trợ.. đồng thời đƣa ra những khó khăn và thuận lợi trƣớc mắt mà ngân hàng đang đối mặt, kết hợp với định hƣớng, chính sách phát triển trong tƣơng lai của ngân. Chƣơng kế tiếp đi sâu phân tích thực trạng tín dụng trung và dài hạn qua các chỉ số nhƣ doanh số cho vay, doanh số thu nợ, nợ xấu...để thấy đƣợc sự gia tăng cũng nhƣ các mặt còn yếu kém của lĩnh vực này qua đó đƣa ra các đánh giá khách quan cho hoạt động tín dụng của ngân hàng. Chƣơng 5 thông qua các số liệu phân tích và đánh giá ở trƣớc đó để đề ra các giải pháp cho hoạt động tín dụng trung và dài hạn của ngân hàng qua việc sử dụng ma trận swort bằng việc triển khai các điểm mạnh, khắc phục những yếu kém còn tồn đọng. Chƣơng cuối tổng kết lại quá trỉnh nghiên cứu vấn đề, đƣa ra những kết luận và kiến nghị đối với ngân hàng BIDV. 4 CHƢƠNG 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN 2.1.1 Khái quát về tín dụng Tín dụng là một mối quan hệ kinh tế thể hiện dƣới hình thức vay mƣợn và có hoàn trả. Ngày nay, tín dụng đƣợc hiểu theo những định nghĩa khác nhau là quan hệ kinh tế đƣợc biểu hiện dƣới hình thái tiền tệ hay hiện vật, trong đó ngƣời đi vay phải trả cho ngƣời cho vay cả gốc và lãi sau một thời gian nhất định. Hay một cách định nghĩa khác đó là phạm trù kinh tế, phản ánh quan hệ sử dụng vốn lẫn nhau giữa các pháp nhân và thể nhân trong nền kinh tế hàng hóa. Phổ biến hơn tín dụng đƣợc hiểu dƣới hình thức là một giao dịch giữa hai bên, trong đó một bên (trái chủ - ngƣời cho vay) cấp tiền, hàng hóa, chứng khoán dựa vào lời hứa thanh toán lại trong tƣơng lai của bên kia (Thái Văn Đại, 2012). 2.1.2 Phân loại tín dụng Có nhiều phƣơng thức để phân loại tín dụng theo nhiều loại, hình thức khác nhau Xét về thời hạn tín dụng thì loại tín dụng có thời hạn dƣới một năm gọi là tín dụng ngắn hạn, thƣờng đƣợc dùng để cho vay bổ sung thiếu hụt tạm thời và nhu cầu sinh hoạt cá nhân.Tín dụng trung hạn là có thời hạn từ 1 đến 5 năm dùng để mua sắm TSCĐ, cải tiến và xây dựng các công trình nhỏ. Loại tín dụng có thời hạn trên 5 năm, đƣợc sử dụng để cấp vốn cho xây dựng cơ bản, mở rộng sản xuất có quy mô lớn đƣợc xem nhƣtín dụng dài hạn. Căn cứ theo ngành kinh tế thì đƣợc chia làm các thành phần nhƣ tín dụng sản xuất và lƣu thông hàng hóa: Là loại cấp phát tín dụng cho các doanh nghiệp và các chủ thể kinh tế khác để tiến hành sản xuất hàng hoá và lƣu thông hàng hoá. Bên cạnh đó đƣợc xem là tín dụng tiêu dùng khi tín dụng đƣợc cấp cho cá nhân để sử dụng mua sắm phƣơng tiện, tiện nghi, sửa chữa nhà cửa.. Ngoài ra căn cứ vào lĩnh vực đầu tƣ còn có nhiều hình thức tín dụng khác. Khi căn cứ vào mức độ tín nhiệm thì tín dụng khi cho vay Ngân hàng đòi hỏi phải có tài sản thế chấp, cầm cố để đảm bảo khoản tiền vay là tín dụng có bảo đảm. Tín dụng không có đảm bảo là loại cho vay chủ yếu dựa vào uy tín và tình hình tài chính của ngƣời vay, lợi tức có thể có đƣợc trong tƣơng lai, tình hình trả nợ trƣớc đâymà không cần tài sản thế chấp hay cầm cố để đảm bảo. 2.1.3 Nghiệp vụ tín dụng Nguyên tắc vay vốn: Hiện nay ở Việt Nam ngân hàng áp dụng chung các nguyên tắc dành cho tín dụng.Nguyên tắc thứ nhất làtiền vay đƣợc sử dụng đúng mục 5 đích đã thỏa thuận trên hợp đồng tín dụng. Nguyên tắc thứ hai là tiền vay phải đƣợc hoàn trả đầy đủ gốc và lãi đúng hạn đã thỏa thuận trên hợp đồng tín dụng. Điều kiện cho vay: Là một trong những yêu cầu của ngân hàng đối với ngƣời vay để làm cơ sở xem xét ra quyết định cho vay hay không cho vay (Thái Văn Đại, 2012, trang 40). Các khách hàng muốn đƣợc ngân hàng cho vay vốn phải có các điều kiện cơ bản nhƣ: Có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự và chịu trách nhiệm dân sự theo quy định của pháp luật; có mục đích sử dụng vốn vay hợp pháp. Khách hàng phải có khả năng tài chính đảm bảo trả nợ trong thời hạn cam kết, kèm theo các dự án đầu tƣ, sản xuất, kinh doanh khả thi, phƣơng án phục vụ đời sống, trả nợ khả thi,và phải thực hiện các quy định về đảm bảo tiền vay của Chính Phủ. Hồ sơ vay vốn: Hồ sơ gồm có giấy chứng minh năng lực hành vi dân sự (CMND, hộ khẩu, hôn thú…), các giấy tờ chứng minh tƣ cách pháp nhân (quyết định thành lập doanh nghiệp, giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, biên bản họp hội đồng quản trị về việc vay vốn...), giấy đề nghị vay vốn theo mẫu của Ngân hàng. Khách hàng có phƣơng án vay vốn kèm các giấy tờ chứng minh mục đích sử dụng vốn, các giấy tờ chứng minh nguồn thu nhập,phƣơng án sản xuất kinh doanh và kế hoạch trả nợ, các báo cáo tài chính 3 kỳ gần nhất đồng thời kèm theo các giấy tờ liên quan đến tài sản đảm bảo. Thẩm định: Qui trình thẩm định là rất cần thiết và quan trọng nó giúp cán bộ tín dụng đánh giá đƣợc khả năng tài chính, khả thi của dự án từ đó giúp cho cán bộ tín dụng đƣa ra mức cho vay, thời hạn thu hồi nợ hợp lí đồng thời hạn chế đến mức thấp nhất rủi ro về tín dụng.Trên cơ sở hồ sơ vay vốn do khách hàng vay vốn cung cấp, cán bộ tín dụng tiến hành thẩm định năng lực pháp lí của khách hàng, tình hình tài chính,phƣơng án sản xuất kinh doanh, hiệu quả mang lại của dự án, có khả năng hoàn trả nợ vay hay không. Các tài sản thế chấp cũng cần xem xét thẩm định vì đây là nguồn trả nợ thứ 2 của khách hàng đối với Ngân hàng khi nguồn vốn trả nợ thứ nhất không thực hiện đƣợc (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy chủ quyền nhà, máy móc , giấy tờ xe, sổ tiết kiệm..).Sau khi đã tiến hành thẩm định xong, nếu quyết định cho vay, cán bộ tín dụng lập báo cáo thẩm định vay vốn và trình toàn bộ hồ sơ vay vốn của khách hàng đã lập theo yêu cầu của Ngân hàng lên trƣởng phòng tín dụng xem xét. Phương thức cho vay:Có nhiều cách thức cho vay, phổ biến nhất phải kể đến là cho vay từng lần. Mỗi lần vay vốn khách hàng và tổ chức tín dụng phải thực hiện các thủ tục vay vốn cần thiết và ký kết hợp đồng tín dụng. Phƣơng thức cho vay thứ hai là cho vay theo hạn mức tín dụng đó là khi tổ chức tín dụng và khách hàng xác định và thỏa thuận một hạn mức tín dụng duy trì trong một khoảng thời gian nhất định hoặc theo chu kỳ sản xuất kinh doanh. Một cách thức khác khi cho vay nhƣ cho vay theo dự án đầu tƣ. Đối với phƣơng thức này thì tổ chức tín dụng cho khách hàng vay vốn để thực hiện các dự án đầu tƣ phát triển sản xuất kinh doanh, dịch vụ và các dự án đầu tƣ 6 phục vụ đời sống. Đây là phƣơng thức cho vay trung và dài hạn, ngân hàng phải thẩm định dự án trƣớc khi cho vay. Phƣơng thức cho vay cũng khá phổ biến hiện nay là trả góp. Khi vay vốn, tổ chức tín dụng và khách hàng xác định và thỏa thuận số lãi vốn vay phải trả cộng với số nợ gốc đƣợc chia ra để trả nợ theo nhiều kỳ trong thời hạn cho vay. Các hình thức cho vay nhƣ cho vay thông qua nghiệp vụ phát hành và sử dụng thẻ tín dụng đƣợc thực hiện khi tổ chức tín dụng chấp thuận cho khách hàng đƣợc sử dụng số vốn vay trong phạm vi hạn mức tín dụng để thanh toán tiền mua hàng hóa, dịch vụ và rút tiền mặt tại máy rút tiền tự động hoặc điểm ứng tiền mặt là đại lý của tổ chức tín dụng. Cho vay theo hạn mức thấu chi là tổ chức tín dụng thỏa thuận bằng văn bản chấp thuận cho khách hàng chi vƣợt số tiền có trên tài khoản thanh toán của khách hàng. Khách hàng có thể tự chọn lựa cho mình các cách thức vay vốn khác nhau phù hợp với từng điều kiện kinh tế riêng, nhằm phục vụ tốt cho nhu cầu cao của khách hàng cũng nhƣ gia tăng nguồn sinh lợi nhuận cho ngân hàng. Bảo đảm tín dụng: Đƣợc xem nhƣ là một phƣơng tiện tạo cho chủ ngân hàng có một sự đảm bảo rằng sẽ có một nguồn tiền khác (từ phát mãi tài sản đảm bảo tín dụng) để hoàn trả nợ vay cho ngƣời cho vay khi ngƣời đi vay không có khả năng hoặc không trả nợ (Thái Văn Đại, 2012, trang 49-57). Đảm bảo tín dụng sẽ tạo động lực cho ngƣời vay trả nợ cho ngân hàng, đồng thời sẽ làm nản lòng những ngƣời đi vay nhƣng có ý định giật nợ do đó là tuyến phòng thủ của ngân hàng. Đối với tài sản đảm bảo phải có đầy đủ chứng nhận quyền sở hữu hợp pháp, tài sản phải đƣợc phép chuyển nhƣợng và tài sản phải có ngƣời mua. Đảm bảo tín dụng với hình thức đảm bảo đối vật nhƣ cầm cố là ngƣời vay vốn dùng tài sản động sản sở hữu của mình giao cho ngân hàng quản lý để đảm bảo ngân hàng có nguồn thu nợ thứ hai. Một cách khác là thế chấp khi bên vay vốn dùng tài sản là bất động sản thuộc quyền sở hữu của mình để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ trả nợ khi nguồn trả nợ thứ nhất của ngƣời vay bị mất đi. Rủi ro tín dụng: Khách hàng không thực hiện đƣợc các nghĩa vụ trả nợ gốc và lãi đúng thời hạn cho ngân hàng là rủi ro xảy ra khi xuất hiện những biến cố không lƣờng trƣớc đƣợc do nguyên nhân chủ quan hay khách quan mà khách hàng không trả đƣợc nợ cho ngân hàng một cách đầy đủ cả gốc và lãi khi đến hạn. Nợ xấu ngày càng càng cao chính là biểu hiện của rủi ro tín dụng. Đây là loại rủi ro lớn nhất, thƣờng xuyên xảy ra và gây hậu quả nặng nề nhất (Thái Văn Đại, 2012, trang 87). 2.1.4 Quy trình cho vay của ngân hàng BIDV Hậu Giang Giải thích quy trình Khách hàng trực tiếp đến gặp cán bộ tín dụng để nộp hồ sơ xin vay vốn. Bƣớc 2 cán bộ tín dụng xuống địa bàn khách hàng sản xuất kinh doanh để thẩm định những điều kiện cần thiết. Bƣớc 3 nếu hợp lý thì cán bộ tín dụng xem xét cho vay và trình lên giám đốc.Sau đó Ban giám đốc kiểm tra, duyệt dựa trên cơ sở hồ sơ vay vốn và khảnăng nguồn vốn của ngân hàng sau đó trả hồ sơ đƣợc duyệt cho trƣởng phòng tín 7 dụng, trƣởng phòng tín dụng gửi lại cho cán bộ tín dụng. Kế đến án bộ tín dụng chuyển hồ sơ cho vay sang phòng dịch vụ khách hàng. Bƣớc tiếp theo phòng dịch vụ khách hàng có trách nhiệm lƣu hồ sơ vay vốn, mở sổ cho vay, làm thủ tục phát vay cho khách hàng. Cuối cùng phòng dịch vụ khách hàng sẽ chuyển hồ sơ sang vay vốn cho phòng tiền tệ kho quỹ và kho quỹ nhận lệnh chi tiền sẽ làm thủ tục giải ngân. Quy trình cho vay tại ngân hàng BIDV Hậu Giang Khách hàng Phòng Tiền tệ Kho quỹ 7 1 2 6 5 Phòng dịch vụ khách hàng 3 Phòng tín dụng Giám đốc 4 (Nguồn: Phòng quan hệ khách hàng doanh nghiệp) 2.2 PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.2.1 Phƣơng pháp thu thập số liệu Đề tài sử dụng số liệu thứ cấp từ phòng kế hoạch – tổng hợp, phòng khách hàng doanh nghiệp của Ngân hàng TMCP BIDV chi nhánh Hậu Giang. Cụ thể : Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh qua các năm 2011, 2012, 2013, 6 tháng đầu năm 2014. Bảng báo cáo thống kê doanh số cho vay, doanh số thu nợ, dƣ nợ, nợ xấu. Tổng hợp thông tin từ tạp chí ngân hàng, tƣ liệu tín dụng tại ngân hàng, sách báo về ngân hàng. 2.2.2 Phƣơng pháp phân tích số liệu Đối với mục tiêu 1: Sử dụng phƣơng pháp so sánh phân tích tình hình nguồn vốn huy độngvà cho vay cũng nhƣ các hoạt động tín dụng của ngân hàng qua 3 năm 2011, 2012, 2013, 6 tháng đầu 2014. Sử dụng phƣơng pháp tỷ trọng để xác định đóng góp và mức độ ảnh hƣởng của tín dụng trung dài hạn đến tổng doanh số ngân hàng. Đối với mục tiêu 2: Sử dụng phƣơng pháp so sánh và các chỉ số tài chính để đo lƣờng hiệu quả hoạt động tín dụng để phân tích kết quảcủa hoạt động tín dụng trung dài hạntừ 2011 đến6 tháng đầu năm 2014. Sử dụng phƣơng pháp tỷ trọng để xác định mức độ ảnh hƣởng của từng đối tƣợng đến tổng doanh số của tín dụng trung dài hạn.  Phƣơng pháp so sánh: là phƣơng pháp xem xét các chỉ tiêu phân tích bằng cách dựa trên việc so sánh số liệu với một chỉ tiêu cơ sở (chỉ tiêu gốc). Điều kiện để so sánh là: Các chỉ tiêu so sánh phải phù hợp về yếu tố không gian, thời gian, cùng nội dung kinh tế, đơn vị đo lƣờng, phƣơng pháp tính toán. Có hai hình thức: 8 So sánh số tuyệt đối: là kết quả của phép trừ giữa trị số của kỳ phân tích so với kỳ gốc của các chỉ tiêu nghiên cứu. Phƣơng pháp này sử dụng để so sánh số liệu năm đƣợc tính so với số liệu năm trƣớc của các chỉ tiêu xem có biến động hay không và từ biến động để tìm ra nguyên nhân và đề ra biện pháp khắc phục. y  y1  y0 Ta có: Trong đó : y : phần chênh lệch tăng, giảm của các chỉ tiêu kinh tế. y o : chỉ tiêu năm trƣớc (hoặc 6 tháng) y1 : chỉ tiêu năm sau. (hoặc 6 tháng) So sánh số tương đối: là kết quả của phép chia, giữa trị số của kỳ phân tích so với kỳ gốc của các chỉ tiêu phân tích. Phƣơng pháp dùng để làm rõ tình hình biến động các chỉ tiêu kinh tế trong thời gian nghiên cứu. So sánh tốc độ tăng trƣởng của các chỉ tiêu qua các năm và từ các chỉ tiêu tìm ra nguyên nhân, khắc phục. y  Ta có: Trong đó : y1 *100% y0 y : biểu hiện tốc độ tăng trƣởng của các chỉ tiêu kinh tế. y o : chỉ tiêu năm trƣớc. (hoặc 6 tháng) y1 : chỉ tiêu năm sau. (hoặc 6 tháng)  Phƣơng pháp thống kê mô tả:Nghiên cứu việc tổng hợp, số hóa, biểu diễn bằng đồ thị các số liệu thu thập đƣợc sau đó biểu diễn số liệu bằng đồ họa các đồ thị mô tả số liệu hoặc giúp so sánh số liệu. Ngoài ra có thể biểu diễn bằng các bảng số liệu tóm tắt, thống kê tóm tắt mô tả số liệu.  Phƣơng pháp luận:Dựa vào những phát biểu lý thuyết, định nghĩa, định lý, các chỉ số tiêu chuẩn đối với các chuẩn mực sẵn có để đƣa ra các đánh giá, suy luận, kết luận cho các số liệu thu thập đƣợc. Đối với mục tiêu 3: Dựa vào kết quả phân tích nêu lên những điểm mạnh, điểm yếu cũng nhƣ nhữn thuận lợi hoặc khó khăn từ đó đƣa ra các giải pháp mở rộng hoạt động tín dụng tại BIDV Hậu Giang. 2.2.3 Các chỉ tiêu đánh giá hoạt động tín dụng 2.2.3.1 Các chỉ tiêu phân tích hoạt động tín dụng  Doanh số cho vay :Là chỉ tiêu phản ánh tất cả các khoản tín dụng mà Ngân hàng cho khách hàng vay không nói đến việc món vay đó thu đƣợc hay chƣa trong một khoảng thời gian nhất định. 9  Doanh số thu nợ :Là chỉ tiêu phản ánh tất cả các khoản tín dụng mà Ngân hàng thu về đƣợc khi đáo hạn vào một thời điểm nhất định nào đó.  Dư nợ: Là chỉ tiêu phản ánh số nợ mà Ngân hàng đã cho vay và chƣa thu đƣợc vào một thời điểm nhất định. Để xác định đƣợc dƣ nợ, Ngân hàng sẽ so sánh giữa hai chỉ tiêu doanh số cho vay và doanh số thu nợ.Công thức tính: Dƣ nợ cuối kỳ = Dƣ nợ đầu kỳ + Doanh số cho vay trong kỳ – Doanh sốthu nợ trong kỳ Nhƣ vậy dƣ nợ cho vay cuối kỳ phụ thuộc vào ba yếu tố: Thứ nhất là dƣ nợ cho vay đầu kỳ là chỉ tiêu từ năm trƣớc chuyển sang, là số không thay đổi trong năm nay. Thứ hai là doanh số cho vay trong kỳ là doanh số cho vay trong kỳ tăng thì dƣ nợ cho vay trong kỳ cũng tăng và ngƣợc lại. Thứ ba là doanh số thu nợ trong kỳ với doanh số thu nợ trong kỳ tỷ lệ nghịch với dƣ nợ cho vay cuối kỳ. Nếu doanh số thu nợ tăng thì dƣ nợ cho vay cuối kỳ giảm và ngƣợc lại.  Nhóm nợ Căn cứ quyết định 493/2005QĐ-NHNN và quyết định bổ sung số 18/2007/QĐNHNN, Ngân hàng TMCP Việt Nam thực hiện phân loại nợ theo 5 nhóm “Nợ xấu” là nợ thuộc nhóm 3,4,5 (quy định tại Quyết định 234/QĐ/HĐQT-NHCT 37 ngày 09/06/2005 và Quyết định bổ sung 296/QĐ-HĐQT-NHCT 37 ngày 01/08/2007). a) Nhóm 1: Các khoản nợ trong hạn mà chi nhánh đánh giá là có đủ khả năng thu hồi đầy đủ cả gốc và lãi.Các khoản nợ quá hạn dƣới 10 ngày và tổ chức tín dụng đánh giá là có khả năng thu hồi đầy đủ gốc và lãi bị quá hạn và thu hồi đầy đủ gốc và lãi đúng thời hạn còn lại. Khoản nợ khách hàng trả đầy đủ nợ gốc và lãi theo kỳ hạn đã đƣợc cơ cấu tối thiểu trong vòng 1 năm và các kỳ hạn tiếp theo đƣợc đánh giá là có khả năng trả đầy đủ nợ gốc, lãi đúng hạn theo thời hạn đã đƣợc cơ cấu lại. Trƣờng hợp khách hàng có nợ cơ cấu lại bao gồm nợ ngắn hạn và nợ trung, dài hạn thì chỉ xem xét đƣa vào nợ nhóm 1 khi khách hàng đã trả đầy đủ (nợ ngắn hạn và nợ trung, dài hạn) cả gốc và lãi của số nợ đƣợc cơ cấu lại trong thời gian quy định trên, đồng thời các kỳ hạn tiếp theo đƣợc đánh giá là đủ khả năng trả đầy đủ nợ gốc, lãi đúng hạn theo thời hạn đã đƣợc cơ cấu lại. b)Nhóm 2 (nợ cần chú ý):Các khoản nợ quá hạn từ 10 đến 90 ngày, nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ trong hạn theo thời hạn nợ đã cơ cấu lại đƣợc đánh giá là có khả năng trả nợ đầy đủ, đúng hạn. Khoản nợ đánh giá khả năng trả nợ của khách hàng bị suy giảm, mức độ tổn thất tối đa là 5% giá trị nợ gốc.Các khoản nợ khách của khách hàng mà có khoản nợ phân loại vào nhóm rủi ro cao nhất là nợ nhóm 2, tình hình hoạt động kinh doanh hòa vốnvà hệ số nợ vay trung dài hạn/ vốn chủ sở hữu lớn hơn 3. c) Nhóm 3 (nợ dƣới tiêu chuẩn):Các khoản nợ quá hạn từ 90 - 180 ngày, các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ quá hạn dƣới 90 ngày theo thời hạn cơ cấu lại. Khoản nợ có đủ cơ sở đanh giá khả năng trả nợ của khách hàng bị suy giảm, mức độ 10 tổn thất tồi đa 5% đến 20% giá trị nợ gốc. Khách hàng có các khoản nợ khác mà có khoản nợ phân loại vào nhóm rủi ro cao nhất là nợ nhóm 3, tình hình kinh doanh của khách hàng bị thua lỗ. d) Nhóm 4 (nợ nghi ngờ):Các khoản nợ quá hạn từ 181 đến 360 ngày, nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ quá hạn từ 90 ngày đến 180 ngày theo thời hạn đã cơ cấu lại.Các khoản nợ đánh giá khả năng trả nợ của khách hàng bị suy giảm, mức độ tổn thất tối đa 20% đến 50% giá trị nợ gốc.Các khoản nợ khác của khách hàng mà có khoản nợ phân loại vào nhóm rủi ro cao nhất là nợ nhóm 4. Với tình hình hoạt động kinh doanh của khách hàng bị xấu đi nghiêm trọng khi vốn chủ sở hữu âm, và/hoặc bị khởi kiện hoặc khởi tố, và/hoặc ngƣời vay bỏ trốn hoặc chết hoặc mất tích, và/hoặc bị thu hồi giấy phép kinh doanh, giấy phép hành nghề (nếu có), và/hoặc khách hàng bị thiệt hại do nguyên nhân khác… e) Nhóm 5 (nợ có khả năng mất vốn) gồm các khoản nợ quá hạn trên 360 ngày. Các khoản nợ khoanh chờ Chính phủ xử lý.Các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ quá hạn trên 180 ngày theo thời hạn đã cơ cấu lại.Các khoản nợ có đủ cơ sở đánh giá khả năng trả nợ của khách hàng bị suy giảm, mức độ tổn thất tối đa trên 50% giá trị nợ gốc. Những khoản nợ khác của khách hàng mà có khoản nợ phân loại vào nhóm rủi ro cao nhất là nhóm 5% và những khoản nợ khác của khách hàng mà có khoản nợ phân loại vào nhóm rủi ro cao nhất là nhóm 5. Bên cạnh đó các khoản nợ có các căn cứ thuộc nhóm 4 và không có TSBĐ, bảo lãnh của Chính phủ, Bộ Tài chính hoặc có TSBĐ nhƣng không đúng quy định tại các văn bản quy phạm pháp lệnh hiện hành về đảm bảo tiền vay. 2.2.3.2 Các chỉ số đánh giá hoạt động tín dụng Hệ số thu nợ Hệ số thu nợ= Doanh số thu nợ Doanh số cho vay x 100% (2.1) Chỉ tiêu này đánh giá công tác thu nợ của Ngân hàng. Nó phản ánh trong một thời kỳ nào đó với doanh số cho vay nhất định, ngân hàng sẽ thu đƣợc bao nhiêu đồng vốn. Chỉ số này càng cao phản ánh hoạt động thu nợ có hiệu quả, đồng thời thể hiện ý thức trả nợ của ngƣời dân, đồng vốn cho vay đƣợc sử dụng nguồn vốn không hiệu quả. Tỷ lệ nợ xấu: Chất lƣợng cho vay một phần đƣợc thể hiện ở mức độ an toàn vốn tín dụng thông qua chỉ tiêu tỉ lệ nợ xấu.Những ngân hàng có chỉ số này càng thấp thì hoạt động tín dụng của Ngân hàng càng hiệu quả.Đây là chỉ tiêu quan trọng để đánh giá hiệu quả và chất lƣợng hoạt động tín dụng. Nếu tỷ lệ cao thì cho thấy chất lƣợng tín dụng thấp (và ngƣợc lại), theo thông lệ của quốc tế và Việt Nam thì tỷ lệ này dƣới mức 3% là bình thƣờng, trên 3% cho thấy hoạt động tín dụng đang có nhiều rủi ro 11 Tỷ lệ nợ xấu= Nợ xấu Tổng dƣ nợ x100% (2.2) Vòng quay vốn tín dụng: Chỉ tiêu này đo lƣờng tốc độ luân chuyển vốn tín dụng của Ngân hàng, phản ánh số vốn đầu tƣ đƣợc quay vòng nhanh hay chậm. Nếu số lần vòng quay vốn tín dụng càng cao thì đồng vốn của Ngân hàng quay càng nhanh, luân chuyển liên tục đạt hiệu quả cao. Vòng quay vốn tín dụng (vòng)= Doanh số thu nợ Dƣ nợ bình quân Tổng dư nợ trên nguồn vốn huy động: Chỉ tiêu này phản ánh hiệu quả đầu tƣ của một đồng vốn huy động trong hoạt động cho vay. Nó giúp cho nhà phân tích so sánh khả năng cho vay của Ngân hàng với nguồn vốn huy động. Chỉ tiêu này quá lớn hay quá nhỏ đều không tốt. Nếu chỉ tiêu này quá lớn thì Ngân hàng có thể gặp rủi ro thanh khoản, ngƣợc lại chỉ tiêu này quá nhỏ thì Ngân hàng chƣa tận dụng hết nguồn vốn, hiệu quả không cao. Tổng dƣ nợ/vốn huy động = x100% (2.4) Vốn huy động trên tổng nguồn vốn: Chỉ tiêu này phản ánh khả năng huy động vốn của Ngân hàng, chỉ số này càng cao cho thấy hoạt động của Ngân hàng ngày càng hiệu quả. ố độ ổ ồ ố = ố ổ độ ồ ố x 100% (2.5) 2.3 LƢỢC KHẢO TÀI LIỆU Tiếp cận hoạt động tín dụng của ngân hàng có thể bắt đầu trên nhiều khía cạnh khác nhau nhƣ tín dụng ngắn hạn, trung dài hạn, tín dụng doanh nghiệp, tín dụng tiêu dùng cá nhân. Mỗi mảng nghiên cứu đem lại những cái nhìn khác nhau trong lĩnh vực hoạt động ngân hàng và những vấn đề chung mà hầu hết các ngân hàng đều gặp phải. Kết quả hoạt động cho vay ngắn hạnNHNo & PTNTchi nhánh Ô Môn cho thấy hoạt động tín dụng ở chi nhánh trọng điểm là khoản mục cho vay ngắn hạn luôn chiếm tỷ trọng cao và chủ đạo. Sử dụng các chỉ số từ doanh số cho vay, thu nợ, dƣ nợ và nợ xấu thì công tác phát triển tín dụng ngắn hạn từ năm 2011 trở đi luôn tăng là do khách hàng vay vốn chủ yếu thuộc lĩnh vực sản xuất nông nghiệp nên đúng mùa thu hoạch ngƣời dân dễ thu hồi vốn để trả cho ngân hàng và làm hồ sơ vay vốn cho mùa tiếp theo.Tình hình nợ xấu qua các năm có tiến triển giảm dần nhƣng nhìn chung nợ xấu còn ở mức cao do ngƣời dân gặp khó khăn, vì khách hàng vay vốn là đa ngành nghề có ngành thì sản xuất kinh doanh đạt hiệu quả nhƣng cũng có ngành gặp khó khăn. Bên cạnh những chuyển biến tích cực trong công tác cho vay ngắn hạn thì ngân hàng cũng 12 gặp phải tình trạng cho vay trung và dài hạn qua 3 năm chiếm tỷ lệ không cao,qui mô nguồn vốn ngân hàng còn khá nhỏ nên gặp khó khăn cho việc đầu tƣ phƣơng án sản xuất, kinh doanh trung và dài hạn. Tuy nhiên khi xét đến hoạt động tín dụng chung của ngân hàng TMCP Đông Á chi nhánh Cần Thơ đã chỉ ra rằng hoạt động tín dụng cho vay của ngân hàng chiếm 80% là các khoản vay ngắn hạn do nguồn vốn huy động chủ yếu của ngân hàng cũng đến từ các khoản này và cũng nhằm tránh những rủi ro trong công tác thu hồi nợ. Bên cạnh đó cơ cấu nợ xấu của ngân hàng cũng chiếm phần lớn là các khoản vay ngắn hạn và công tác thu hồi nợ cũng chƣa đạt kết quả tốt. Mặt yếu kém còn tồn đọng của ngân hàng đó là việc tiếp nhận vốn điều chuyển từ hội sở do ngân hàng chƣa thể chủ động đƣợc vốn vay, còn hạn chế trong các khoản vay trung và dài hạn, ngân hàng đa phần chỉ tập trung cho vay tỷ trọng cao đối với một, hai ngành nghề đang phát triển mạnh tại địa bàn. Nhằm giải quyết những khó khăn thì những biện pháp khắc phục nhƣ mở rộng công tác đóng gói sản phẩm với lãi suất ƣu đãi, miễn phí một số dịch vụ dành cho những đối tƣợng khách hàng duy trì một lƣợng tiền gửi và vay nhất định, tăng cƣờng công tác thẩm định để nâng cao chất lƣợng của các khoản vay, mở rộng mạng lƣới giao dịch tại những quận huyện có nhiều tiềm năng. Một cái nhìn khác khi nghiên cứu về thực trạng cho vay cá nhân của ngân hàng BIDV chi nhánh Cần Thơ. Sử dụng phƣơng pháp so sánh khi đi sâu vào các sản phẩm cho vay cụ thể nhƣ cho vay hỗ trợ nhu cầu nhà, cho vay mua ô tô,cho vay du học…Các khoản cho vay hỗ trợ nhu cầu nhà ở có xu hƣớng tăng mạnh và chiếm tỷ trọng cao nhất, doanh số cho vay ngắn hạn chiếm tỷ trọng khá cao trong các khoản vay tiêu dùng. Bên cạnh đó công tác thu hồi nợ khá tốt ở các khoản vay mua nhà, các khoản vay ngắn hạn mặc dù vẫn còn tồn đọng tình trạng nợ xấu ở các khoản vay trung và dài hạn, các khoản vay tín chấp bắt đầu tăng lên nhƣng nhìn chung nợ xấu có chuyển biến giảm dần. Qua nghiên cứu thiết lập ma trận SWOT, chỉ ra những khiếm khuyết vẫn còn đó là vẫn bỏ sót một khối lƣợng lớn khách hàng thuộc đối tƣợng tiểu thƣơng chợ và các đối tƣợng tự doanh tại nhà, rủi ro từ các khoản vay tín chấp, thủ tục cho vay tiêu dùng bị hạn chế, vay tiêu dùng hiện nay chƣa là thế mạnh của ngân hàng nên chiếm một tỷ trọng chƣa thật sự cao. Đồng thời đƣa ra các thế mạnh và biện pháp khắc phục nhƣ mở rộng đối tƣợng cho vay tiêu dùng, mở rộng mạng lƣới hoạt động đến các huyện, xã ở ngoại ô thành phố, thắt chặt và kiểm soát lại các khoản vay tín chấp, các khoản vay không rõ mục đích sử dụng …Qua đề tài nghiên cứu đƣa đến một mảng nhìn riêng trong hoạt động vay tiêu dùng tại BIDV chi nhánh Cần Thơ chƣa sôi nổi, còn chiếm tỷ trọng thấp do ngân hàng chƣa phát triển mạnh khoản vay tiêu dùng mà tập trung chủ yếu vào các đối tƣợng là khách hàng doanh nghiệp, tổ chức. 13 2.4 KHUNG NGHIÊN CỨU Phân tích kết quả hoạt động tín dụng trung dài hạn Khái quát kết quả hoạt động 2011-6 tháng 2014 Thu nhập Lợi nhuận Chi phí Khái quát tình hình nguồn vốn 2011-6 tháng 2014 Các chỉ tiêu phân tích Doanh số cho vay Kỳ hạn Doanh số thu nợ Mục đích vay Dƣ nợ Nhóm nợ Nợ xấu Lãi suất Các chỉ tiêu đánh giá Vốn huy động/Tổng nguồn Dƣ nợ/vốn huy động Hệ số thu nợ Giải pháp Kết luận 14 Tỷ lệ nợ xấu Vòng quay vốn tín dụng CHƢƠNG 3 KHÁI QUÁT VỀ NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH HẬU GIANG 3.1 TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH HẬU GIANG 3.1.1 Giới thiệu chung về ngân hàng TMCP đầu tƣ và phát triển Việt Nam Ngân hàng đầu tƣ và phát triển Việt Nam là doanh nghiệp nhà nƣớc hạng đặc biệt, giữ vai trò chủ đạo về lĩnh vực đầu tƣ và phát triển, là ngân hàng chuyên ngành về lĩnh vực đầu tƣ và phát triển đƣợc thành lập sớm nhất tại Việt Nam. Ngân hàng đã có 57 năm hoạt động và trƣởng thành, có chức năng huy động vốn dài hạn, trung hạn và ngắn hạn trong nƣớc và ngoài nƣớc để đầu tƣ và phát triển. Ngân hàng kinh doanh đa năng tổng hợp về tiền tệ, tín dụng, dịch vụ ngân hàng và phi ngân hàng, ngân hàng đại lý, ngân hàng phục vụ cho đầu tƣ và phát triển từ các nguồn của chính phủ, các tổ chức kinh tế tài chính tiền tệ, các tổ chức kinh tế, xã hội, đoàn thể, cá nhân trong và ngoài nƣớc. Ngân hàng đầu tƣ và phát triển Việt Nam đƣợc thành lập theo nghị định số 177/TTg ngày 26/04/1957 của Thủ tƣớng Chính phủ và đƣợc thành lập lại theo mô hình tổng công ty nhà nƣớc quy định tại quyết định số 90/TTg ngày 07/03/1994 của Thủ tƣớng Chính phủ. Trong 57 năm ngân hàng TMCP đầu tƣ và phát triển Việt Nam đã có tên gọi: - Ngân hàng Kiến thiết Việt Nam 26/04/1957 Ngân hàng đầu tƣ và xây dựng Việt Nam 24/06/1981 Ngân hàng đầu tƣ và phát triển Việt Nam 14/11/1990 Ngân hàng TMCP đầu tƣ và phát triển Việt Nam 23/04/2012 Qua 57năm hoạt động xây dựng và trƣởng thành, đổi mới của ngân hàngTMCP đầu tƣ và phát triển Việt Nam gắn liền với những giai đoạn lịch sử của đất nƣớc. Những năm 90 trở về trƣớc, nguồn vốn hoạt động của ngân hàng TMCP đầu tƣ và phát triển Việt Nam chủ yếu là của ngân sách nhà nƣớc vàngân hàng đã góp phần quan trọng trong cấp vốn ngân sách và quản lý có hiệu quả nguồn vốn đó. Hàng nghìn công trình then chốt của nền kinh tế quốc dân, từ các công trình cơ sở hạ tầng đến các công trình sản xuất ra của cải vật chất đều do Ngân hàng TMCP đầu tƣ và phát triển Việt Nam đảm nhiệm và phục vụ tốt, phục vụ đắc lực và có hiệu quả cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ giai đoạn lịch sử. Nhất là từ năm 1990 trở lại đây, sau khi có 2 Pháp lệnh về ngân hàng, ngân hàng TMCP đầu tƣ và phát triển Việt Nam đã thực hiện thành công những thử nghiệm hết sức quan trọng của Đảng, Nhà nƣớc và của ngành ngân hàng về chống bao cấp trong đầu tƣ cũng nhƣ trong hoạt động ngân hàng. Trong quá trình đổi mới và phát triển, ngân hàng TMCP đầu tƣ và phát triển Việt Nam đã trƣởng thành nhanh chóng, đạt những thành tích đáng khích lệ, luôn 15 lấy hiệu quả an toàn của sản xuất kinh doanh làm mục tiêu góp phần tăng trƣởng kinh tế đất nƣớc, ổn định tiền tệ, kiềm chế và đẩy lùi lạm phát, tạo đƣợc niềm tin và chữ tín của khách hàng trong nƣớc và ngoài nƣớc. 3.1.2 Tổng quan ngân hàng TMCP đầu tƣ và phát triển Việt Nam chi nhánh Hậu Giang Ngân hàng TMCP đầu tƣ và phát triển chi nhánh Hậu Giang đƣợc thành lập theo quyết định số 5362/QĐ-HĐQT ngày 25/12/2003 của Hội đồng quản trị Ngân hàng TMCP đầu tƣ và phát triển Việt Nam.Tên gọi: Ngân hàng TMCP đầu tƣ và phát triển chi nhánh Hậu Giang.Địa chỉ: Số 45, ấp Phú Lợi, xã Tân Phú Thạnh, huyện Châu Thành A, tỉnh Hậu Giang.Số điện thoại: 07103 953 061. Fax: 07103 953 062. Năm 2003 BIDV chi nhánh Hậu Giang đƣợc thành lập tại số 29, đƣờng 1/5, phƣờng 1, thị xã Vị Thanh, tỉnh Hậu Giang. 11/2006 chi nhánh chuyển địa điểm về số 447, quốc lộ 1A, thị trấn Cái Tắc, huyện Châu Thành A, Hậu Giang và địa điểm cũ trở thành phòng giao dịch trực thuộc chi nhánh. 9/2007 BIDV Hậu Giang tiếp tục thay đổi địa điểm về số 45, quốc lộ 1A, xã Tân Phú Thạnh, huyện Châu Thành A, tỉnh Hậu Giang cho đến hiện nay. Đồng thời số 447, thị trấn Cái Tắc trở thành điểm giao dịch Tân Phú Thạnh cho đến tháng 2/2009 nơi đây đƣợc nâng cấp trở thành phòng giao dịch Cái Tắc. Cuối năm 2010, chi nhánh BIDV Tây Nam đƣợc thành lập, chính thức đi vào hoạt động trên cơ sở nâng cấp từ phòng giao dịch Vị Thanh trực thuộc chi nhánh BIDV Hậu Giang. 10/2013 phòng giao dịch Cái Tắc trực thuộc BIDV Hậu Giang đã dời về số 56 Triệu Âu, phƣờng Ngã Bảy, thị xã Ngã Bảy, tỉnh Hậu Giang và đổi tên thành phòng giao dịch Ngã Bảy. Đến nay ngân hàng đã hoạt động hơn 10 năm, ngân hàng đã không ngừng đổi mới và lớn mạnh từng ngày, luôn là bạn đồng hành cùng các doanh nghiệp và các thành phần kinh tế khác trên con đƣờng phát triển, đóng góp một phần không nhỏ trong quá trình vực dậy nền kinh tế Hậu Giang. Với phƣơng châm và mục tiêu hoạt động của BIDV: “Chia sẻ cơ hội – Hợp tác thành công”, “Trở thành ngân hàng chất lƣợng – uy tín hàng đầu Việt Nam”. 3.2 CƠ CẤU TỔ CHỨC VÀ CHỨC NĂNG CÁC PHÕNG BAN Ban giám đốc: Tổ chức chỉ đạo thực hiện các chủ trƣơng chính sách của Đảng, nhà nƣớc và các quy định về chế độ, thể lệ có liên quan đến hoạt động kinh doanh ngân hàng do ngân hàng nhà nƣớc và BIDV ban hành: Hoạch định chiến lƣợc kinh doanh, họp hội đồng tín dụng và ký duyệt các hồ sơ vay vốn.Giám đốc có nhiệm vụ tổ chức chỉ đạo thực hiện các chủ trƣơng, chính sách của Đảng, nhà nƣớc và các quy định 16 về chế độ, thể lệ có liên quan đến hoạt động kinh doanh ngân hàng nhà nƣớc và BIDV Việt Nam ban hành.Phó giám đốc phụ trách tác nghiệp: Trực tiếp điều hành các dịch vụ khách hàng, tiền tệ kho quỹ, vi tính văn phòng.Phó giám đốc phụ trách quan hệ khách hàng: Quản lý quy trình cho vay của phòng tín dụng. Chức năng của các phòng ban Giám đốc Phó giám đốc quan hệ khách hàng Phó giám đốc quan hệ khách hàng P. khách hàng doanh nghiệp P. tổ chức hành chính Tổ điện toán P. giao dịch Ngã Bảy Phó giám đốc tác nghiệp P. tài chính kế toán P. kế hoạch tổng hợp P. dịch vụ khách hàng P. quản lý rủi ro P. quản lý và dịch vụ kho quỹ P. quản trị tín dụng P. khách hàng cá nhân Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp Hình: Cơ cấu tổ chức tại ngân hàng BIDV chi nhánh Hậu Giang 17 Phòng dịch vụ khách hàng:Thực hiện giải ngân vốn vay trên cơ sở hồ sơ giải ngân đƣợc duyệt. Mở tài khoản tiết kiệm, chịu trách nhiệm xử lý các yêu cầu của khách hàng và tài khoản hiện tại và tài khoản mới. Phòng quản lý và dịch vụ kho quỹ: Trực tiếp thực hiện nghiệp vụ quản lý kho và xuất, nhập quỹ. Chịu trách nhiệm đề xuất tham mƣu với giám đốc chi nhánh về các biện pháp, điều kiện đảm bảo an toàn kho, quỹ và an ninh tiền tệ, phát triển các dịch vụ về kho quỹ, thực hiện đúng các quy chế, quy trình quản lý kho quỹ. Thực hiện các nghiệp vụ tiền tệ, kho quỹ về quản lý quỹ nghiệp vụ của chi nhánh, thu chi tiền mặt, quản lý vàng bạc, kim loại quý, đá quý, quản lý các chứng chỉ có giá, hồ sơ tài sản thế chấp, cầm cố..., đồng thời thực hiện các nhiệm vụ khác theo yêu cầu của chi nhánh. Phòng kế hoạch tổng hợp: Tổ chức thu thập thông tin, nghiên cứu thị trƣờng, xây dựng chiến lƣợc kinh doanh, đề xuất các biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. Bên cạnh đó còn chịu trách nhiệm quản lí các hệ số an toàn trong hoạt động kinh doanh, đảm bảo khả năng thanh toán, trạng thái ngoại hối của chi nhánh, chịu trách nhiệm về thực hiện đúng các quy định về công tác nguồn vốn tại chi nhánh. Lập và theo dõi, kiểm tra tiến độ thực hiện kế hoạch kinh doanh của chi nhánh và thực hiện các yêu cầu khác theo yêu cầu của giám đốc chi nhánh. Phòng quản trị tín dụng: Trực tiếp thực hiện tác nghiệp và quản trị cho vay, bảo lãnh đối với khách hang theo quy định, quy trình của BIDV và của chi nhánh. Quản lý tất cả các hồ sơ tín dụng, kiểm tra hồ sơ trƣớc khi giải ngân, thu nợ đến hạn, hệ thống tập hợp báo cáo số liệu liên quan đến tín dụng, thông báo nợ sắp đến hạn cho các bộ phận có liên quan, xây dựng hệ thống chi tiêu phục vụ cho việc đánh giá và cảnh báo sớm rủi ro tín dụng. Quản lý các khoản nợ xấu, cảnh báo sớm các khoản nợ vay có vấn đề. Thực hiện các nhiệm vụ khác theo yêu cầu của giám đốc chi nhánh. Phòng quan hệ khách hàng doanh nghiệp: Thực hiện các nghiệp vụ kinh doanh hƣớng dẫn khách hàng doanh nghiệp vay vốn. Trực tiếp xem xét và thẩm định các khoản vay của khách hàng doanh nghiệp. Theo dõi các khoản nợ trong suốt quá trình cho vay kể từ khi khách hàng nhận tiền vay cho đến khi kết thúc hợp đồng vay vốn với ngân hàng. Phòng quan hệ khách hàng cá nhân: Thực hiện các nghiệp vụ kinh doanh hƣớng dẫn khách hàng là cá nhân đến xin vay vốn. Trực tiếp xem xét và thẩm định các khoản vay của khách hàng cá nhân. Theo dõi các khoản nợ trong suốt quá trình cho vay kể từ khi khách hàng nhận tiền vay cho đến khi kết thúc hợp đồng vay vốn với ngân hàng. Phòng tổ chức hành chính:Tham mƣu cho giám đốc và hƣớng dẫn cán bộ thực hiện các chế độ chính sách của pháp luật về trách nhiệm và quyền lợi của ngƣời sử 18 dụng lao động. Phối hợp với các phòng nghiệp vụ để xây dựng kế hoạch phát triển mạng lƣới, thành lập, giải thể các đơn vị trực thuộc chi nhánh. Phòng quản lý rủi ro: Tham mƣu đề xuất chính sách, biện pháp phát triển và nâng cao chất lƣợng hoạt động tín dụng, quản lý rủi ro tín dụng. Giám sát việc phân loại nợ và trích lập dự phòng rủi ro, đánh giá lại tài sản đảm bảo theo quy định, thu thập và quản lý thông tin về tín dụng. Đánh giá mức độ rủi ro khi cho khách hàng vay, theo dõi giám sát thị trƣờng để có thể nắm bắt đƣợc tình hình thực tế, đƣa ra các biện pháp hạn chế rủi ro. Phòng tài chính kế toán: Thực hiện các công tác kế toán và tài chính cho toàn bộ hoạt động của chi nhánh (không trực tiếp làm nhiệm vụ kế toán khách hàng và tiết kiệm). Theo dõi quản lý tài sản, vốn và các quỹ của chi nhánh, thực hiện nghĩa vụ ngân sách, lập quyết toán tài chính cho chi nhánh. Thực hiện việc kiểm soát, lƣu trữ, bảo quản, bảo mật các loại chứng từ, sổ sách kế toán theo quy định của nhà nƣớc. Tổ điện toán: Hƣớng dẫn, đào tạo, hỗ trợ, kiểm tra các phòng, các đơn vị thuộc chi nhánh, các cán bộ chấp hành quy định và quy trình của BIDV trong lĩnh vực công nghệ thông tin. Hỗ trợ các khách hàng lớn sử dụng các dịch vụ có tiện ích và ứng dụng công nghệ cao. Triển khai các chƣơng trình phần mềm ứng dụng, các dự án hoàn thiện, nâng cấp về nghiệp vụ và quản lý tại chi nhánh. Cùng với trung tâm công nghệ thông tin hoặc phòng công nghệ thông tin khu vực chịu trách nhiệm về việc bảo mật thông tin, đảm bảo an ninh mạng, an toàn thông tin của chi nhánh, góp phần bảo vệ an ninh chung của toàn hệ thống. Tham mƣu đề xuất với giám đốc chi nhánh về những vấn đề liên quan đến công nghệ thông tin tại chi nhánh. Tham gia ý kiến và làm đầu mối phối hợp với các đơn vị liên quan theo quy trình nghiệp vụ và chức năng, nhiệm vụ đƣợc giao và chịu trách nhiệm về ý kiến tham gia. 3.3 ĐÁNH GIÁ KHÁI QUÁT KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA BIDV CHI NHÁNH HẬU GIANG 2011 – 6 THÁNG ĐẦU 2014 Lợi nhuận không chỉ là chỉ tiêu tổng hợp đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh mà còn là chỉ tiêu chung nhất áp dụng cho mọi chủ thể kinh doanh trong nền kinh tế thị trƣờng. Các ngân hàng luôn quan tâm đến vấn đề làm sao có thể đạt đƣợc lợi nhuận cao nhất và mức độ rủi ro thấp nhất đồng thời vẫn thực hiện đƣợc kế hoạch kinh doanh của ngân hàng. Đây cũng là mục tiêu hàng đầu của ngân hàng TMCP đầu tƣ và phát triển Việt Nam chi nhánh Hậu Giang. Hậu Giang là một tỉnh đƣợc tách từ tỉnh Cần Thơ nhƣng tốc độ phát triển của các tổ chức tín dụng trên địa bàn phát triển rất nhanh, nhiều ngân hàng ra đời dẫn đến áp lực cạnh tranh của BIDV chi nhánh Hậu Giang là rất lớn. Trong giai đoạn 3 năm từ 2011 đến nửa đầu năm 2014, kết quả hoạt động của chi nhánh cũng có sự xen kẽ của những gam màu tối, sáng đƣợc thể hiện qua các bảng số liệu dƣới đây. 19 Bảng 3.1: Thu nhập-Chi phí-Lợi nhuận BIDV chi nhánh Hậu Giang từ 2011 đến nửa đầu năm 2014 ĐVT: Triệu đồng Năm Chỉ tiêu 1.Thu nhập Thu nhập từ lãi -Lãi vay -Lãi tiền gửi Thu phí dịch vụ Thu nhập khác 2.Chi phí Chi phí trả lãi -Lãi vay -Lãi tiền gửi Chi dịch vụ Trích DPRR Chi phíkhác 3.Lợi nhuận 2011 2012 2013 408.596 400.549 311.673 88.876 7.773 247 403.950 347.938 307.581 40.357 192 19.000 36.820 4.646 420.201 407.441 325.480 81.961 7.369 5.391 417.180 389.824 346.379 43.445 93 27.263 3.021 313.295 302.967 248.352 54.615 10.189 139 303.216 229.078 210.978 18.100 456 73.682 10.079 6T đầu 2013 149.097 144.882 118.116 26.766 4.132 83 164.018 118.742 107.807 10.935 116 45.160 -14.921 6T đầu 2014 130.141 124.076 112.762 11.314 6.020 45 150.697 141.050 119.557 21.493 752 8.895 -20.555 2012/2011 Số tiền % 11.605 2,84 6.892 1,72 13.807 4,43 -6.915 -7,78 -404 -5,20 5.117 1.867,52 13.320 3,29 41.886 12,04 38.798 12,61 3.088 7,65 -99 -51,56 -19000 -100 -9.557 -25,96 -1.625 -34.98 Chênh lệch 2013/2012 6T 2014/6T 2013 Số tiền % Số tiền % -106.906 -25,44 -18.956 -12,71 -104.474 -25,64 -20.806 -14,36 -77.128 -23,70 -5,354 -4,53 -27.346 -33,36 -15.452 -57,72 2.820 38,27 1.888 45,69 -5.252 -97,42 -38 -45,78 -113.964 -27,32 -13.321 -8,12 -160.746 -41,23 22.308 18,78 -135.401 -39,09 11.750 10,89 -25.345 -58,34 10.558 96,55 363 390,32 636 548,2 46.419 170,26 -36.265 -80,3 7.085 233.63 -5.634 -37,75 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang 20 3.3.1 Thu nhập Theo bảng 3.1 thì doanh thu ngân hàng chủ yếu là thu nhập từ lãi, phần lớn là từ lãi vay. Năm 2012 doanh thu tăng 2,84% là do khoản tăng từ lãi vay và ở các khoản thu khác do tăng cƣờng các hoạt động thu hút khách nên tình hình tín dụng tăng dẫn đến thu nhập từ lãi tăng lên. Ngoài ra sản phẩm của ngân hàng ngày càng đa dạng, khách hàng ngày càng biết đến và sử dụng các dịch vụ của ngân hàng nhiều hơn, ngƣời dân có thói quen chuyển tiền để thanh toán với các hoạt động sản xuất kinh doanh. Sau khủng hoảng kinh tế ở năm 2011, lạm phát tăng cao trên 18%, nhiều doanh nghiệp bị phá sản làm cho hệ thống ngân hàng gặp nhiều khó khăn nhƣng với những biện pháp tháo gở khó khăn ở năm 2012, chỉ đạo của nhà nƣớc đã triển khai những giải pháp hỗ trợ hoạt động sản xuất kinh doanh. BIDV đã nhiều lần chỉnh giảm lãi suất cho vay đối với các đối tƣợng ƣu tiên và để hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt đối với lĩnh vực cho vay nông nghiệp, nông thôn, xuất khẩu, công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp vừa và nhỏ đƣợc quy định mức trần lãi suất cho vay tối đa là 12%/năm. Các khoản vay ngắn hạn của khách hàng có định hạng tín nhiệm cao ở các lĩnh vực này thì lãi suất cho vay chỉ ở mức 11-12%/năm. Từ đó nhu cầu tín dụng của cá nhân và tổ chức ở địa bàn cũng tăng lên dẫn đến thu từ lãi tăng.Tuy nhiên khoản mục lãi từ tiền gửi và phí dịch vụ có phần giảm nhẹ so với 2011 là do sau khi chi nhánh Vị Thanh mới đƣợc thành lập cuối năm 2010 nên từ 2011 trở đi BIDV Hậu Giang đã chuyển cho chi nhánh mới quản lý một lƣợng khách hàng làm khoản thu dịch vụ ở năm 2011 không cao. Sang năm 2012 khoản thu dịch vụ giảm nhẹ là do sụt giảm từ nguồn thu ngoại tệ chiếm tỷ trọng cao, do lạm phát ở 2012 vẫn cao dẫn đến lòng tin về đồng tiền trong nƣớc giảm. Khách hàng nhận tiền thanh toán bằng ngoại tệ đã giữ lại đầu tƣ ngoại tệ hoặc dành cho lần thanh toán tiền hàng lần sau mà không bán lạicho ngân hàng dẫn đến thu từ hoạt động dịch vụ giảm mặc dù lƣợng khách hàng ở hoạt động xuất khẩu đã ổn định. Bên cạnh đó vì lạm phát còn cao nên ngƣời dân có xu hƣớng ít gửi tiền vào ngân hàng mà đem kinh doanh sản xuất làm khoản thu từ lãi tiền gửi có phần giảm. Năm 2013 tổng doanh thu giảm mạnh 25,44% do khoản thu từ lãi cho vay và lãi tiền gửi giảm mạnh trong đó gây ảnh hƣởng lớn là khoản thu từ cho vay đã giảm 23,7%. Nguyên nhân do BIDV Hậu Giang chủ yếu đầu tƣ cho các dự án, doanh nghiệp, thủy sản…tình hình của các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong sản xuất kinh doanh nên khả năng chủ động tài chính của các doanh nghiệp thấp dẫn đến khó khăn trong quá trình thu lãi. Trong năm ngân hàng đã thắt chặt trong quá trình thẩm định cho vay do có nhiều nợ xấu xuất hiện làm nguồn thu chủ yếu từ hoạt động cho vay bị hạn chế. Bên cạnh đó tình hình kinh tế thế giới chuyển biến xấu gây ảnh hƣởng đến các doanh nghiệp, nhà đầu tƣ trong nƣớc phải đối mặt với những khó khăn nên chƣa mạnh dạn vay vốn để đầu tƣ. Đến cuối năm 2013 lãi suất cho vay phổ biến 811,5%/năm đối với ngắn hạn và 11,5-13%/năm với kỳ hạn trung và dài hạn làm khả 21 năng tiếp cận vay vốn của các doanh nghiệp và khách hàng khó khăn hơn. Ngoài ra thông tƣ số 14, số 15/2013/TT- NHNN quy định lãi suất tiền gửi bằng USD, Việt Nam đồng đƣợc điều chỉnh giảm 3-4%/năm, lãi suất tiền gửi thấp khiến cho ngƣời dân cũng hạn chế gửi tiền dẫn đến sụt giảm của khoản thu lãi tiền gửi. Khoản mục thu phí dịch vụ tăng 38,27% do thông tƣ của ngân hàng nhà nƣớc ban hành có hiệu lực từ đầu năm 2013 quy định về phí dịch vụ thẻ ghi nợ nội địa chính thức có hiệu lực nên ngân hàng có thêm nguồn thu nhập từ hoạt động thẻ ATM, đồng thời ngân hàng cũng đã tăng các mức phí bảo lãnh, dịch vụ khác lên từ 0,5-1%. Thu nhập từ thanh toán quốc tế khởi sắc và chiếm ƣu thế do Chính phủ thực hiện chống đô la hóa, giảm lãi suất cho vay đối với các đối tƣợng ƣu tiên xuống còn 10%/năm nên hoạt động kinh doanh ngoại tệ của ngân hàng tăng, hoạt động xuất nhập khẩu sôi nổi làm khoản thu từ dịch vụ tăng. Sang nửa đầu năm 2014 thu nhập của ngân hàng tiếp tục giảm xuống và giảm hơn 12,71% tƣơng đƣơng giảm đi 18.956 triệu đồng so với cùng kỳ năm trƣớc. Trong giai đoạn đầu năm ngoài sự gia tăng thu nhập từ khoản mục thu phí dịch vụ do các hoạt động thanh toán của doanh nghiệp đƣợc gia tăng thì hầu nhƣ các khoản thu khác trong nửa đầu năm đều giảm. Phần thu nhập từ lãi giảm nhẹ so với cùng kỳ do lãi từ tiền gửi và khoản lãi vay đều giảm nhƣng tốc độ giảm từ khoản thu lãi tiền gửi giảm với tốc độ nhanh hơn do trong năm lãi suất tiền gửi ở hầu hết các ngân hàng đều thấp. Lãi thu từ hoạt động cho vay có sụt giảm đôi chút nhƣng không đáng kể so với cùng kỳ cho thấy tình hình thu nhập khoản này vẫn chiếm thị phần cao nhất và khá tạm ổn trong bối cảnh kinh tế hiện nay. Thu nhập của ngân hàng qua các năm đang có chiều hƣớng giảm đi trong đó thu nhập từ lãi đang trên đà sụt giảm. Chiếm tỷ trọng cao nhất là các khoản thu từ hoạt động tín dụng đang có chiều hƣớng giảm so với cùng kỳ các năm qua một phần do nền kinh tế vẫn còn nhiều bất cập, hoạt động sản xuất của các doanh nghiệp chƣa hoàn toàn bật tăng mạnh, nhu cầu tiêu dùng của ngƣời dân vẫn chƣa có chuyển biến nhiều mặc dù mức sống chung trên toàn địa bàn có phần khởi sắc. Mặt khác trong các năm trở lại đây ngân hàng đẩy mạnh cho vay ra ngoài nên nhiều khoản nợ chƣa đến hạn thu hồi cũng làm ảnh hƣởng phần nào đến thu nhập hiện nay của ngân hàng. 3.3.2 Chi phí Chi phí ngân hàng biến động chủ yếu là khoản chi phí trả lãi (bảng 3.1) chiếm 80%, còn các khoản chi phí ngoài lãi chiếm tỷ trọng không đáng kể cho thấy nguồn chi phí hoạt động của ngân hàng tăng hay giảm phụ thuộc vào chi phí trả lãi là then chốt, cụ thể trong đó tổng chi phí năm 2012 tăng 3.29% so với năm trƣớc. Chi phí trả lãi cho vay chiếm tỷ trọng chính tăng 12,04% so với 2011 nguyên nhân do nguồn vốn huy động từ các tổ chức, cá nhân của ngân hàng gặp nhiều khó khăn trƣớc sự cạnh tranh của các ngân hàng khác trên cùng địa bàn. Để giải quyết tình trạng thiếu vốn và đáp ứng nhu cầu của khách hàng, ngân hàng đã tăng lãi suất huy động vốn lên với nhiều 22 hình thức khác nhau để thu hút lƣợng tiền gửi của các cá nhân, tổ chức nhƣ: Tiết kiệm lộc xuân may mắn, tặng quà cho khách hàng thân thiết vào những dịp lễ, sinh nhật…Thêm vào đó là do tình hình thanh khoản của ngân hàng chƣa đƣợc giải quyết, chi nhánh phải tiếp tục vay của hội sở để đáp ứng nhu cầu tín dụng làm chi phí trả lãi tiền vay tăng. Năm 2012 chi phí ngoài lãi của ngân hàng giảm là do không trích thêm dự phòng rủi ro, thực hiện chủ trƣơng chi tiêu tiết kiệm, hạ lƣơng, cắt giảm nhân viên làm việc không hiệu quả để giảm bớt gánh nặng cho ngân hàng trong giai đoạn nền kinh tế gặp nhiều khó khăn.. Sang năm 2013, chi phí hoạt động của ngân hàng đã khả quan hơn khi giảm đƣợc 27,32% so với cùng kỳ, đóng góp quan trọng cho kết quả đó là khoản chi phí trả lãi đƣợc giảm đáng kể 41,23%. Do nguồn vốn huy động giảm vì trong năm NHNN điều chỉnh lãi suất huy động tiền gửi VNĐ với hạn mức không kỳ hạn giảm còn 11,2%/năm và kỳ hạn từ dƣới 1 đến 12 tháng còn 5,5-7,5%/năm, trên 12 tháng là 89%/năm. Lãi suất huy động thấp hạn chế hoạt động gửi tiền của khách hàng mà tìm sang những kênh đầu tƣ khác. Hoạt động huy động vốn của ngân hàng sụt giảm nên chi phí trả lãi tiền gửi giảm theo. Năm 2013 còn đƣợc xem là năm khủng hoảng nhân sự ngân hàng, hệ thống BIDV đã cắt giảm hơn 300 nhân viên và BIDV Hậu Giang là một trong những chi nhánh có sự cắt giảm đó. Việc cắt giảm nhân lực cũng nhƣ cắt giảm các chi phí đào tạo nâng cao trình độ cán bộ tín dụng, chi phí mở rộng tín dụng, mua sắm máy móc thiết bị…làm giảm đƣợc gánh nặng phải vay vốn từ ngân hàng hội sở nên khoản chi phí trả lãi vay cũng đƣợc giảm đáng kể, là một trong những lý do dẫn đến tổng chi cả năm của ngân hàng đƣợc giảm. Tuy nhiên khoản chi phí ngoài lãi có tăng lên tập trung chủ yếu ở chi phí dịch vụ. Do những tháng đầu năm, tình hình tín dụng không mấy khả quan, nợ xấu còn nhiều nên hoạt động thu hồi nợ của ngân hàng khá khó khăn nên chi nhánh đã tăng cƣờng quảng bá dịch vụ, tăng chi phí thu hồi nợ, phát triển các sản phẩm dịch vụ thu hút khách hàng đến giao dịch đó là các chƣơng trình dịch vụ bán lẻ nhƣ: Internet banking, Mobile banking, thanh toán qua máy POS, thanh toán trực tuyến… đƣợc xem nhƣ nguồn thu khác mà ngân hàng quan tâm. Đầu năm 2014 chi phí của ngân hàng tiếp tục giảm nhẹ 8,12% do giảm đƣợc 13.321 triệu đồng so với cùng kỳ năm trƣớc. Góp phần giảm đó là do sự giảm mạnh của một số chi phí khác, chi cho các hoạt động marketing đã đƣợc thuyên giảm đi. Các khoản chi phí còn lại hầu hết đều trên đà tăng. Gia tăng mạnh mẽ là ở mảng chi phí tiền gửi của khách hàng đã gia tăng đáng kể so với cùng kỳ 96,55% cho thấy trong các tháng đầu năm ngân hàng đã thu hút đƣợc khá tốt tiền gửi huy động vào ngân hàng mặc dù hiện tại chung của nền kinh tế thì lãi suất tiền gửi thấp so với các năm cho thấy điểm khả quan trong hoạt động của ngân hàng. Một phần gia tăng trong đó cũng do chi nhánh Tây Nam sau khi tách khỏi Hậu Giang đã nhƣợng lại một số khách hàng cho ngân hàng quản lí dẫn đến đà tăng mạnh của khoản mục chi phí tiền gửi. Mặt khác chi phí trả lãi vay có phần tăng nhẹ so với các tháng năm trƣớc cho thấy ngân hàng đang 23 tiết chế việc vay thêm từ các tổ chức bên ngoài cho lƣợng vốn cần để hoạt động tín dụng. Có thể nói trong các tháng nửa đầu năm tuy chi phí của ngân hàng vẫn còn ở mức cao nhƣng đang trên đà suy giảm cũng là một tín hiệu khả quan cho ngân hàng. Chi phí của ngân hàng đang trên đà suy giảm dần qua từng năm cho thấy từng bƣớc tiến triển khá cho nhu cầu hoạt động của ngân hàng. Song song bên cạnh đó vẫn còn các khoản chi cố định cần thiết trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng, việc chi để cải thiện các trang thiết bị lẫn phục vụ nhu cầu quản bá các sản phẩm vay đến khách hàng cũng nhƣ thu hút huy động tiền gửi. Những khoản chi cần thiết đó là không thể tránh khỏi nhƣng ngân hàng cũng tiết chế phần nào, cắt giảm những khoản không cần thiết để có thể giảm chi phí cả năm. Tuy nhiên sụt giảm của chi phí trả lãi dần dần đƣợc giảm tỷ trọng cũng là một tín hiệu ngân hàng đang dần đƣợc cải thiện. 3.3.3 Lợi nhuận Lợi nhuận là phần thu nhập sau khi đã trừ hết các khoản chi phí, đóng vai trò quan trọng kích thích quá trình hoạt động kinh doanh và tái sản xuất của ngân hàng. Nhìn chung lợi nhuận của ngân hàng qua các năm không cao (bảng 3.1). Năm 2012 giảm 34.98% so với 2011 là do tình hình kinh doanh của ngân hàng không tốt khi còn tồn đọng khá nhiều nợ xấu, các khoản nợ chƣa thu hồi đƣợc. Sự cạnh tranh của các ngân hàng với nhau nhằm thu hút khách hàng, việc mở rộng các sản phẩm dịch vụ dẫn đến chi phí tăng trong khi tốc độ tăng của thu nhập chậm hơn nên làm lợi nhuận của ngân hàng giảm sút. Năm 2012 đƣợc xem là năm hệ thống ngân hàng gặp nhiều khó khăn do ảnh hƣởng bởi tình hình chung nhƣ nợ xấu tăng vọt, giá vàng biến động phức tạp, nhiều TCTD làm ăn thua lỗ nên về phía ngân hàng cũng chịu ảnh hƣởng từ hệ thống ngân hàng BIDV với 9 lần đi đầu giảm lãi suất cho vay, nhiều khách hàng có mức lãi suất chỉ còn 10-12%/năm đã góp phần hỗ trợ khách hàng thúc đẩy sản xuất kinh doanh nhƣng đồng thời cũng làm suy giảm thu nhập của chi nhánh. Bên cạnh đó do không bù đắp đƣợc khoản lớn chi phí và một phần chi phí tiếp tục hỗ trợ cho việc thành lập chi nhánh mới ở Vị Thanh nên dẫn đến lợi nhuận trong năm sụt giảm. Một bƣớc tăng trƣởng đáng chú ý trong năm 2013 khi lợi nhuận khả quan hơn tăng 7.085 triệu đồng so với cùng kỳ do trong năm tình hình phần nào đƣợc cải thiện.Ở các tháng đầu năm 2013, các hoạt động cho vay và huy động vốn có giá trị thấp làm thu nhập của ngân hàng thấp hơn chi phínhƣng nhìn chung nhiều ngân hàng thƣơng mại gặp khó khăn trong tăng trƣởng tín dụng, thậm chí một số ngân hàng có tăng trƣởng âm cao thì BIDVHậu Giang vẫn có phần khả quan hơn. Mặc dù trong năm thu nhập của ngân hàng giảm nhƣng khoản mục chi phí đƣợc sự định hƣớng đúng đắn của ban lãnh đạo chi nhánh nên đƣợc hạn chế ở tốc độ nhanh hơn so với thu nhập dẫn đến lợi nhuận tăng. Mặt khác do việc cắt giảm nhân viên, các khoản chi không cần thiết, giảm sử dụng vốn điều chuyển từ ngân hàng BIDV TW và hơn nữa việc chi nhánh mới đã hoạt động đƣợc độc lập nên giảm bớt việc hỗ trợ chi nhánh góp phần 24 giảm thiểu khá nhiều chi phí cho ngân hàng. Nhìn chung tình hình tăng trƣởng tín dụng 2013 vẫn chƣa cao, hoạt động thu lợi nhuận của ngân hàng vẫn chƣa ổn định do bối cảnh chung của nền kinh tế, nhiều khoản nợ xấu vẫn còn, chịu áp lực cạnh tranh gay gắt từ nhiều ngân hàng khác. Sang nửa đầu 2014 lợi nhuận lại giảm 37,75% do doanh thu và chi phí đều giảm so với cùng kỳ. Chi phí giảm so với cùng kỳ là một dấu hiệu đáng mừng trong công tác cắt giảm và tiết kiệm chi tiêu không cần thiết tuy nhiên việc gia tăng đôi chút của chi phí trả lãi tiền vay là một điều đáng quan ngại. Hơn nữa do doanh thu giảm nhanh hơn tốc độ giảm chi phí đã kéo theo lợi nhuận các tháng đầu năm bị suy giảm. Nhìn chung tình hình hoạt động của các tháng đầu năm chƣa có nhiều dấu hiệu tích cực nhƣng ngân hàng vẫn đang trên đà kiểm soát chặt chẽ các khoản chi tiêu góp phần làm giảm gánh nặng lãi vay và gánh nặng vốn điều chuyển từ hội sở thúc đẩy lợi nhuận trong tƣơng lai của ngân hàng. 3.4 NHỮNG THUẬN LỢI, KHÓ KHĂN VÀ ĐỊNH HƢỚNG HOẠT ĐỘNG CỦA BIDV TRONG THỜI GIAN TỚI 3.4.1 Thuận lợi BIDV Hậu Giang là chi nhánh trực thuộc của BIDV, là một trong những NHTM hàng đầu Việt Nam, có tầm ảnh hƣởng rộng trên thị trƣờng tài chính ngân hàng. Với thƣơng hiệu lâu đời và quy mô vững chắc cùng quan hệ tốt với các cơ quan quản lý Nhà nƣớc, có hoạt động quản lý vốn ủy thác chuyên nghiệp, bài bản và uy tín hệ thống CNTT mạnh và có chiến lƣợc chú trọng đầu tƣ cho CNTT. BIDV Hậu Giang có vị trí thuận lợi nằm ngay trên tuyến quốc lộ chính nên rất thuận tiện cho việc tìm kiếm, đi lại, giao dịch của khách hàng. Hơn 10 năm hoạt động và phát triển tuy còn non trẻ nhƣng đƣợc sự hỗ trợ, quan tâm về mọi mặt của ngân hàng hội sở về vốn, chính quyền địa phƣơng, ngân hàng Nhà nƣớc…giúp ngân hàng hoàn thành nhiệm vụ của mình trong việc kinh doanh tiền tệ và thực hiện các chủ trƣơng, chính sách của Nhà nƣớc trong thời gian qua. Hậu Giang là một tỉnh mới đƣợc tách ra không lâu, nên nhận đƣợc sự quan tâm đầu tƣ của Nhà nƣớc, với những dự án đầu tƣ lớn, làm tăng khả năng phát triển tín dụng cho các Ngân hàng trên địa bàn. Hơn nữa các quy chế, quy trình đƣợc thiếp lập dựa trên một nền tảng tốt, sản phẩm dịch vụ dựa trên các công nghệ hiện đại hóa kết hợp sự lãnh đạo điều hành của Ban giám đốc cùng đội ngũ các bộ trẻ năng động, đẩy nhiệt tình tất cả nhân viên đều qua các khóa đào tạo chuyên môn của BIDV. Đƣợc trang bị đầy đủ các thiết bị quản lý và làm việc, BIDV đã thực hiện thành công và triển khai áp dụng toàn hệ thống từ năm 2004 dự án hiện đại hóa do ngân hàng thế giới hỗ trợ. Với hệ thống dữ liệu tập trung, đƣợc bảo vệ kĩ lƣỡng ngoài việc đảm bảo an toàn thông tin cho ngân hàng, cho khách hàng còn nâng cao chất lƣợng phục vụ: các giao 25 dịch tự động, tốc độ xử lý các giao dịch đƣợc cải thiện đáng kể, các thông tin phục vụ công tác điều hành cũng đƣợc cung cấp kịp thời và chính xác. 3.4.2 Khó khăn Hậu Giang là một tỉnh đƣợc tách ra từ Thành phố Cần Thơ nên còn nghèo, thu nhập còn thấp, đời sống chƣa cao chủ yếu dựa vào nông nghiệp nên huy động vốn từ ngƣời dân chƣa nhiều.Tuy nằm trên trục lộ chính, nhƣng vị trí của BIDV Hậu Giang không thuộc trung tâm kinh tế của Hậu Giang, điều đó tạo nên sự hạn chế trong giao dịch cũng nhƣ mở rộng mạng lƣới khách hàng cho ngân hàng. Đội ngũ cán bộ so với các chi nhánh lân cận nhƣ Sóc Trăng, Cần Thơ và Kiên Giang thì cán bộ BIDV Hậu Giang có kinh nghiệm thực tiễn còn hạn chế vì phần lớn là cán bộ mới tuyển dụng vào ngành.Các sản phẩm của BIDV cũng còn chƣa đƣợc phổ biến rộng rãi, cũng nhƣ chƣa tạo đƣợc sự khác biệt so với một số ngân hàng khác tại địa bàn.Hệ thống thông tin do sử dụng đƣờng truyền do nhà cung cấp và cơ sở hạ tầng còn chƣa hoàn thiện nên đôi khi các giao dịch bị gián đoạn đã gây không ít khó khăn cho ngân hàng và khách hàng, mặc dù vẫn có sử dụng đƣờng truyền dự phòng. Môi trƣờng pháp lý, cơ chế hoạt động, quy trình tín dụng càng khắt khe, phần nào hạn chế số khách đến giao dịch.Hoạt động của ngân hàng phải đối mặt với việc biến động thƣờng xuyên của lãi suất gây ra không ít khó khăn cho hoạt động kinh doanh của ngân hàng.Ngân hàng chi nhánh luôn chịu sự chỉ đạo và quản lý bởi chính sách vĩ mô của BIDV nên việc định mức lãi suất cũng nhƣ kế hoạch của ngân hàng điều phải thông qua ngân hàng cấp trên trong khi các ngân hàng TMCP khác thì có những chính sách thông thoáng hơn. Điều này cũng ít nhiều gây nên những khó khăn và hạn chế trong hoạt động của ngân hàng. Cơ chế thu nhập chƣa tạo đƣợc biến chuyển đột phá trong việc tạo môi trƣờng lao động cạnh tranh, nâng cao chất lƣợng và hiệu quả công việc. Công tác phát triển thƣơng hiệu mới chỉ đƣợc chú trọng ở một số thành phố lớn, nhận diện thƣơng hiệu chƣa đƣợc triển khai thống nhất trên toàn hệ thống trong khi Hậu Giang là một tỉnh mới tách.Cơ cấu hoạt động kinh doanh , cơ cấu khách hàng , cơ cấu thu nhập chƣa đƣợc đa dạng. Áp lực cạnh tranh từ các ngân hàng thƣơng mại nƣớc ngoài, ngân hàng TMCP nhỏ lẻ trên địa bàn tỉnh Hậu Giang.Môi trƣờng kinh tế nhiều biến động nhƣ hiện nay, sự trì trệ nền kinh tế trong nƣớc, cũng nhƣ sự gia nhập ngày càng nhiều các doanh nghiệp yếu kém đứng trƣớc những nguy cơ cạnh tranh có thể mất thị phần, kinh doanh thua lỗ và phá sản do khách hàng chủ yếu của NHTM là các doanh nghiệp mà phần lớn các doanh nghiệp đó vẫn tồn tại yếu kém. Điều này làm tăng rủi ro cho hoạt động của ngân hàng. 3.4.3 Phƣơng hƣớng hoạt động của BIDV Hậu Giang 26 Chiến lƣợc của BIDV giai đoạn 2011 – 2015 và tầm nhìn đến 2020 là phấn đấu trở thành một trong 20 ngân hàng hiện đại có chất lƣợng, hiệu quả và uy tín hàng đầu trong khu vực Đông Nam Á vào năm 2020. Trong đó chú trọng đến ba khâu đột phá chiến lƣợc: Hoàn thiện mô hình tổ chức chuyên nghiệp, phát triển nhanh nguồn nhân lực chất lƣợng cao, nâng cao năng lực khai thác, ứng dụng công nghệ trong hoạt động kinh doanh ngân hàng tạo tăng tính lan tỏa của khoa học công nghệ tới mọi hoạt động kinh doanh của BIDV. Định hướng phát tri n BIDV chi nhánh Hậu Giang giai đoạn 2012 – 2015: Trở thành ngân hàng dẫn đầu về quy mô bán lẻ.Cho vay với mức lãi suất tốt nhất trên thị trƣờng, đảm bảo giữ chân khách hàng đã tham gia dịch vụ tại ngân hàng.Lấy chất lƣợng và hiệu quả làm mục tiêu hoạt động “Tối đa hóa lợi nhuận, tối thiểu hóa chi phí”.Quyết tâm xây dựng đƣờng lối chiến lƣợc kinh doanh hiện đại theo đúng nhƣ tên gọi là Ngân hàng đầu tƣ và phát triển Việt Nam trên địa bàn tỉnh Hậu Giang, đƣa nền kinh tế tỉnh nhà đi lên theo xu hƣớng công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc.Trở thành chi nhánh hàng đầu tại Hậu Giang về huy động tiền gửi ngoại tệ.Đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ, nhiều chƣơng trình khuyến mại hấp dẫn.Ngân hàng dẫn đầu trên thị trƣờng về việc thu hút nguồn nhân lực, tập trung chuyên viên ngân hàng chất lƣợng cao và làm việc có hiệu quả. Các mục tiêu cần đạt đƣợc trong năm 2014 của BIDV Hậu Giang:Thu dịch vụ ròng 5.000 triệu đồng, dƣ nợ cho vay giảm còn 2.150.000 triệu đồng, dƣ nợ bình quân 1.500.000 triệu đồng. Hạ thấp tỷ lệ nợ xấu < 3% kết hợp lƣợng vốn huy động vào đạt 150.000 triệu đồng thúc đẩy lợi nhuận 5.150 triệu đồng trong năm 2014. 27 CHƢƠNG 4 PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG TÍN DỤNG TRUNG VÀ DÀI HẠN TẠI NGÂN HÀNGTMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH HẬU GIANG 4.1 PHÂN TÍCH KHÁI QUÁT NGUỒN VỐN CỦA CHI NHÁNH TỪ 2011 – 6 THÁNG ĐẦU NĂM 2014 Trong hoạt động của NHTM việc tạo lập vốn cho ngân hàng đƣợc xem là vấn đề quan trọng hàng đầu. Ngoài vốn tự có và vốn đi vay của các ngân hàng khác, vốn huy động luôn chiếm một tỷ trọng lớn trong tổng nguồn vốn ở các NHTM. Tuy nhiên ở BIDV Hậu Giang nguồn vốn huy động vào không cao, chiếm tỷ trọng lớn ở chi nhánh lại là nguồn vốn điều chuyển từ hội sở và các khoản đi vay từ các tổ chức tín dụng khác. Nhìn chung nguồn vốn của ngân hàng đều tăng qua các năm (bảng 4.1). Vào năm 2012 tổng nguồn vốn tăng 32,27% so với cùng kỳ. Nguồn vốn hoạt động của ngân hàng chủ yếu vẫn là vốn nhận từ hội sở. Trong năm 2012 Chính phủ ban hành Nghị quyết về một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trƣờng, tiếp tục hạ lãi suất cho vay, ƣu tiên đối với khu vực nông nghiệp, nông thôn, doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp xuất nhập khẩu.. . Để đáp ứng nhu cầu vay vốn của khách hàng mà nguồn vốn hiện tại của ngân hàng không đủ nên đã tăng cƣờng lƣợng vốn điều chuyển đến chi nhánh. Nguồn vốn huy động của ngân hàng chiếm tỷ trọng thấp cho thấy hoạt động thu hút tiền gửi vào ngân hàng không khả quan. Vốn huy động năm 2012 tăng 13,43% do các khoản tiền gửi từ các tổ chức kinh tế và dân cƣ đồng loạt tăng, nhóm tiền huy động từ dân cƣ chiếm tỷ trọng cao hơn. Ngƣời dân chú trọng khoản tiết kiệm có kỳ hạn cao hơn, các khoản tiền gửi ngắn hạn đƣợc chú trọng nhiều hơn các khoản tiết kiệm với thời hạn dài, các khoản mục gửi không kỳ hạn chiếm số lƣợng thấp chủ yếu tập trung vào các khoản chi tiêu cá nhân, sinh hoạt thƣờng ngày. Ở năm 2012 lãi suất huy động từ 8-9,5% giảm so với năm 2011 do tình hình lạm phát đã phần nào đƣợc kiểm soát.Lƣợng tiền gửi từ các tổ chức kinh tế chiếm tỷ trọng cao là khoản gửi không kỳ hạn, tăng 82,66% so với khoản không kỳ hạn của năm trƣớc đặc biệt là nguồn ngoại tệ tăng nhiều hơn do các doanh nghiệp xuất nhập khẩu gửi tiền dùng vào hoạt động thanh toán hàng hóa tăng. Bên cạnh đó nguồn tiền gửi kho bạc nhà nƣớc tăng do nhu cầu thanh toán cho các công trình xây dựng trọng điểm trên địa bàn của kho bạc và các quỹ khác tăng góp phần làm tổng nguồn vốn năm 2012 tăng so với cùng kỳ. Tình hình nguồn vốn sang năm 2013 tiếp tục tăng nhẹ so với năm trƣớc. Vốn điều chuyển vẫn chiếm phần lớn nguồn vốn ngân hàng và có phần tăng nhẹ so với năm vừa qua cho thấy hoạt động của ngân hàng phụ thuộc vào nguồn vốn từ hội sở là rất lớn. Hậu Giang tập trung chủ yếu là tầng lớp dân cƣ sống bằng nghề nông nên tình 28 hình huy động từ lớp tiền gửi dân cƣ có phần khó khăn đã tạo gánh nặng cho ngân hàng không đủ nguồn vốn để cho vay ra ngoài buộc ngân hàng vẫn phải tiếp nhận vốn từ hội sở. Hoạt động gửi tiền của khách hàng giảm sút 14,27% so với năm vừa rồi, giảm mạnh ở khoản tiền gửi từ tầng lớp dân cƣ với thời hạn dƣới 12 tháng đã sụt giảm 49,31%. Nguyên nhân do lãi suất huy động tiền gửi trong năm chỉ từ 6-8,5% đối với các khoản tiền gửi có kỳ hạn nên ngƣờidân cũng không chú trọng đến việc gửi tiền vào ngân hàng. Hơn nữa năm 2013 ngân hàng chủ yếu tập trung vào công tác tín dụng hơn công tác huy động vốn. Ngoài lãi suất trần huy động của NHNN, BIDV lại khống chế trần lãi suất thấp hơn làm cho lãi suất ở chi nhánh thấp hơn nhiều so với các đối thủ cạnh tranh nên đã không thu hút đƣợc nguồn tiền gửi vào ở tầng lớp dân cƣ. Tuy nhiên trong năm tình hình huy động từ các tổ chức kinh tế tăng mạnh đạt mức tăng 74,88% so với năm 2012 với khoản tiền gửi ngắn hạn tăng mạnh cho thấy hoạt động sản xuất của các tổ chức kinh tế gặp nhiều khó khăn, lƣợng tiền nhàn rỗi nhiều nên các tổ chức chọn gửi vào ngân hàng. Bên cạnh đó lƣợng tiền gửi ngoại tệ cũng giảm mạnh là do nhà nƣớc đã thắt chặt tình trạng đô la hóa nên lƣợng ngoại tệ gửi ngân hàng giảm theo, chủ yếu là do các khoản ngoại tệ của các doanh nghiệp xuất nhập khẩu tích trữ trong ngân hàng làm phƣơng tiện thanh toán. Nửa đầu năm 2014 nguồn vốn ngân hàng tiếp tục gia tăng về tỷ trọng do tăng nhẹ trong nguồn vốn huy động từ các tổ chức kinh tế do nhu cầu thanh toán của các doanh nghiệp tăng. Đặc biệt là các doanh nghiệp xuất nhập khẩu đã gia tăng mạnh mẽ nguồn tiền gửi kéo theo giá trị tiền gửi bằng đồng ngoại tệ đầu năm tăng mạnh nhất trong các năm qua. Tuy nhiên giá trị tiền gửi từ dân cƣ có giảm sút đôi chút so với cùng kỳ do trong năm nay lãi suất tiền gửi khá thấp và đây là vấn đề chung hết của hầu hết ngân hàng hiện nay nên không kích thích đƣợc nhiều ngƣời dân gửi tiền vào nhƣng mặt bằng chung vẫn trên đà ổn định. Trong năm ngân hàng vẫn tiếp tục gia tăng gánh nặng từ phần vốn điều chuyển từ hội sở cho các nhu cầu vay vốn và sử dụng trong hoạt động chung của ngân hàng. Khoảng vốn này chiếm giá trị cao nhất và chủ yếu nhất làm gia tăng tổng nguồn vốn của ngân hàng. Bên cạnh đó việc giảm đƣợc từ khoản tiền gửi kho bạc nhà nƣớc và từ vốn và các quỹ khác nhƣng không đáng kể. Nhìn chung có thể thấy ngân hàng không mạnh về mảng huy động vốn tiền gửi tuy nhiên ngân hàng vẫn đang trên đà duy trì công tác thu hút nguồn tiền nhàn rỗi từ các tầng lớp dân cƣ. Nhu cầu cho vay vốn ra ngoài của ngân hàng là khá lớn nên ngân hàng vẫn phải thƣờng xuyên chịu tiếp nhận nguồn vốn hỗ trợ từ tuyến trên cho thấy đây là một gánh nặng mà ngân hàng phải đối mặt khi vẫn còn phụ thuộc khá nhiều vào hệ thống BIDV tuyến trên. 29 Bảng 4.1: Nguồn vốn BIDV chi nhánh Hậu Giang từ 2011 đến nửa đầu năm 2014 ĐVT: Triệu đồng Năm Chỉ tiêu 2011 2012 2013 6T 2013 6T 2014 301.044 341.490 292.747 261.334 209.929 1. Vốn huy động 52.371 76.212 133.281 54.501 57.063 1.1 Tiền gửi TCKT -Không kỳ hạn 34.630 63.257 39.215 21.592 48.053 -Có kỳ hạn dƣới 12 tháng 17.741 12.955 71.208 173 9.010 -Có kỳ hạn từ 12 tháng trở lên 22.858 32.736 176.650 178.682 128.971 172.624 136.515 1.2 Tiền gửi dân cư -Tiền gửi không kỳ hạn 3.438 3.784 6.635 4.270 9.277 -Gửi tiết kiệm không kỳ hạn 30 30 2 4 -Gửi tiết kiệm có kỳ hạn 173.182 174.868 122.334 168.350 127.238 Dưới 12 tháng 90.831 80.949 41.028 76.691 51.749 Từ 12 tháng trở lên 82.351 93.919 81.306 91.659 75.489 72.023 86.596 30.495 34.209 16.351 1.3 Tiền gửi KBNN 1.788.833 2.447.043 2.682.379 2.525.388 3.197.396 2. Vốn điều chuyển 62.465 58.530 65.200 42.786 3. Vốn và các quỹ Tổng 2.152.342 2.847.063 3.040.326 2.829.508 3.407.325 2012/2011 Số tiền % 40.446 13,43 23.841 45,52 28.627 82,66 -4.786 26,97 2.032 1,15 346 10,06 0 0 1.686 1,01 -9.882 -10,87 11.568 14,04 14.573 20,23 658.210 36,8 -3.935 6,3 694.721 32,27 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang 30 Chênh lệch 2013/2012 6T 2014/6T 2013 Số tiền % Số tiền % -48.743 -14,27 -51.405 -19,67 57.069 74,88 2.562 4,7 -24.042 -38,1 26.461 122,55 58.253 449,65 8.837 5.108 22.858 100 -32.736 -100 -49.711 -27,82 -36.109 -20,91 2.851 75,34 5.007 117,25 -28 -93,33 -4 -100 -52.534 -30,04 -41.112 -24,42 -39.921 -49,31 -24.942 -32,52 -12.613 -13,42 -16.170 -17,64 -56.101 -64,78 -17.858 -52,2 235.336 9,61 672.008 -26,61 6.670 11,39 -42.786 -100 193.263 6,78 577.817 20,42 4.2 PHÂN TÍCH KHÁI QUÁT KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG CỦA CHI NHÁNH GIAI ĐOẠN 2011 – 6 THÁNG ĐẦU NĂM 2014 Ngân hàng hoạt động chủ yếu dƣới hình thức huy động các nguồn vốn nhàn rỗi từ các tầng lớp dân cƣ rồi cho các đối tƣợng thiếu vốn vay để hoạt động sản xuất kinh doanh hoặc tiêu dùng tùy nhu cầu của khách hàng. Hoạt động cho vay đƣợc xem là hoạt động mang lại lợi nhuận chủ yếu cho ngân hàng. Để tìm hiểu hiệu quả hoạt động tín dụng của BIDV Hậu Giang, ta phân tích tình hình tín dụng chung của ngân hàng qua bảng 4.2gồm tín dụng cho khách hàng doanh nghiệp, tổ chức kinh tế và cá nhân. Doanh số cho vay đồng nội tệcủa ngân hàng tăng giảm qua từng năm. Năm 2012 doanh số cho vay có phần tăng 53,62% so với cùng kỳ, sang 2013 doanh số cho vay sụt giảm 35,25%. Hoạt động cho vay ở 2012 tăng là do sự chỉ đạo thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của nhà nƣớc đã triển khai những giải pháp hỗ trợ hoạt động sản xuất kinh doanh. BIDV đã nhiều lần chỉnh giảm lãi suất cho vay đối với các đối tƣợng ƣu tiên, quy định mức trần lãi suất cho vay tối đa là 12%/năm. Các khoản vay ngắn hạn của khách hàng có định hạng tín nhiệm cao ở các lĩnh vực này thì lãi suất cho vay chỉ ở mức 11-12%/năm. Ở năm 2013 giảm nguyên nhân do tình hình của các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong sản xuất kinh doanh, trong năm ngân hàng thắt chặt trong quá trình thẩm định cho vay do có nhiều nợ xấu xuất hiện.Bên cạnh đó tình hình kinh tế thế giới chuyển biến xấu gây ảnh hƣởng đến các doanh nghiệp, nhà đầu tƣ trong nƣớc phải đối mặt với những khó khăn nên chƣa mạnh dạn vay vốn để đầu tƣ. Đến cuối năm 2013 lãi suất cho vay đến 13%/năm làm khả năng tiếp cận vay vốn của các doanh nghiệp và khách hàng khó khăn hơn. Sang các tháng đầu năm 2014 tình hình cho vay khởi sắc tăng 27,90% so với cùng thời điểm năm trƣớc do mặt bằng lãi suất giảm, nhiều doanh nghiệp có thể tiếp cận mức lãi suất 8%/năm giúp hoạt động cho vay đƣợc cải thiện. Tuy nhiên trong năm ngân hàng đã tiếp nhận một phần nợ cũ của chi nhánh Tây Nam sau khi chi nhánh này chuyển đi nên làm doanh số cho vay 6 tháng đầu năm tăng mạnh. Bên cạnh đó tình hình doanh số cho vay ngoại tệ trên đà giảm dần qua các năm, đến năm 2014 bật tăng nhẹ. Năm 2012 giảm 41,53% so với 2011, năm 2013 tăng nhẹ 15,57% và đến 6 tháng 2014 tăng mạnh 277,73%. Cụ thể tình hình giảm do các doanh nghiệp xuất nhập khẩu vẫn chƣa mạnh dạn vay do tình hình kinh tế còn nhiều bất cập của lạm phát mặc dù lãi suất cho vay ngoại tệ thấp hơn so với năm trƣớc. Năm 2013 doanh số cho vay bắt đầu tăng tập trung chủ yếu ở nhóm ngành thƣơng mại và chế biến thủy sản với các món vay ngắn hạn. Tình hình nửa năm 2014 tăng mạnh vì khá nhiều doanh nghiệp có thể tiếp cận mức lãi suất thấp 3,5%/năm, đặc biệt các khoản cho vay chiết khấu giấy tờ có giá tăng mạnh hơn làm tổng mục doanh số cho vay ngoại tệ tăng cao ở năm nay Tình hình thu nợ giảm nhẹ dần theo từng năm. Năm 2012 thu nợ tăng 40,12%, sang năm 2013 tiếp tục giảm nhẹ 21,68% và khoảng đầu năm 2014 thì tăng trƣởng 31 mạnh so với cùng kỳ năm trƣớc 28,82%. Doanh số thu nợ ở năm 2012 tăng đƣợc do tình hình kinh tế sau lạm phát ở 2011 đã phần nào đƣợc kiểm soát, các doanh nghiệp giải quyết phần nào khó khăn ở các năm trƣớc, tình hình sản xuất kinh doanh có khả quan lên mức tăng thu nợ ngân hàng. Năm 2013 do các ngành thƣơng mại lúa gặp nhiều khó khăn do mùa vụ không thuận lợi dẫn đến việc thu mua sụt giảm, các ngành kinh doanh dịch vụ du lịch, khách sạn, công nghiệp chế biến thủy hải sản, các công trình xây dựng với khoản thời hạn vay dài hạn chƣa đến thời hạn trả nợ đã làm ảnh hƣởng đến công tác thu hồi nợ của ngân hàng. Có thể nói một phần nợ chƣa thu hồi đƣợc khá nhiều đã gây ảnh hƣởng không ít đến ngân hàng. Giai đoạn các tháng đầu năm 2014 công tác thu nợ có phần khả quan hơn so với các tháng đầu năm trƣớc. Đóng góp không nhỏ đó là khoản thu hồi từ các ngành thủy sản ngắn hạn, ngành thƣơng mại lúa gạo sau những năm khó khăn chƣa thu hồi đƣợc nay đã tiến triển khả quan. Một số ít các khoản thu vƣợt trội so với những năm trƣớc đây ở các khoản vay tiêu dùng cá nhân, dịch vụ ăn uống, môi giới hợp đồng đã góp phần thúc đẩy tăng trƣởng doanh số thu nợ. Bên cạnh đó việc thu hồi ngoại tệ sụt giảm 41,16% ở năm 2012 và tăng nhẹ 1,59% ở năm 2013 là do xuất nhập khẩu chế biến tỷ lệ thu hồi về chiếm tỷ trọng thấp, các khoản vay chiết khấu cũng sụt giảm thậm chí nhiều tháng trong năm không thu hồi đƣợc. Đầu năm 2014 doanh số thu ngoại tệ tăng 90,16% do gia tăng khoản thu thƣơng mại và chế biến thủy sản, đồng thời những khoản chiết khấu giấy tờ có giá gia tăng nhanh hơn so với cùng kỳ. Nhìn chung công tác thu hồi nợ của ngân hàng vẫn còn thấp do nhiều bất cập của nền kinh tế chung. Dƣ nợ các năm gần đây của ngân hàng chuyển biến không đƣợc mấy khả quan, tỷ trọng vẫn còn khá cao và có xu hƣớng tăng dần qua các năm. Năm 2012 tăng 42,95%, sang 2013 giảm không đáng kể chỉ 0,87% khoảng 22.030 triệu đồng. Các hoạt động xây dựng dƣ nợ chiếm tỷ trọng khác cao do thời gian vay dài chƣa thu đến hạn thu hồi, ngành khai thác nuôi trồng tồn đọng dƣ nợ lớn đồng thời một số lĩnh vực thƣơng mại quặng kim loại, thƣơng mại ô tô, xe máy nhiều năm không thu hồi đƣợc nợ nên làm gia tăng dƣ nợ các năm gần đây. Các khoản nợ nhóm 2 dần gia tăng tỷ trọng hơn so với nhóm nợ tốt góp phần làm gia tăng dƣ nợ cũng nhƣ tình hình tín dụng chung của ngân hàng không đƣợc khả quan. Đến 6 tháng năm 2014 dƣ nợ giảm ít0,72% không đáng kể so với năm trƣớc đây do gia tăng mạnh các nhóm nợ xấu. Các hoạt động xây dựng, xây dựng đƣờng sắt, đƣờng bộ, dịch vụ lƣu trú ăn uống, các ngành dệt may, chế biến gỗ… nhiều tháng không thu hồi đƣợc nợ dẫn đến dƣ nợ các ngành này tăng mạnh. Tình hình dƣ nợ ngoại tệ trên đà gia tăng tỷ trọng qua các năm. Năm 2012 giảm 23,62% nhƣng sang 2013 lại tăng mạnh 80,82% do trong năm 2013 xuất khẩu thủy sản không đƣợc nhiều thuận lợi, các thƣơng lái và các doanh nghiệp lớn gặp nhiều khó khăn do cạnh tranh, sản xuất kinh doanh không khả quan dẫn đến khả năng trả nợ ngân hàng kém, dẫn đến tình trạng dƣ nợ còn tồn đọng khá lớn. Dƣ nợ các tháng đầu năm 2014 tăng mạnh là một tín hiệu xấu cho ngân hàng khi tăng 32 372,86% do gia tăng mạnh mẽ dƣ nợ các ngành chế biến xuất khẩu. Dƣ nợ của ngân hàng trong các năm trở lại đây dần chiếm tỷ trọng khá cao và trên đà tăng trƣởng mạnh. Kiểm soát chặt chẽ nợ xấu là một nhiệm vụ quan trọng trong công tác cho vay của ngân hàng. Nợ xấu luôn là tình trạng không mong muốn của tất cả ngân hàng nhƣng đây là vấn đề không thể tránh khỏi nên công tác kiểm soát nợ xấu luôn là vấn đề đƣợc lƣu tâm hàng đầu trong hoạt động tín dụng của ngân hàng nói chung. Tổng quan ta thấy nợ xấu cùa ngân hàng gia tăng mạnh dần qua các năm. Năm 2012 nợ xấu tăng 30,12% so với cùng kỳ, năm 2013 tiếp tục tăng mạnh 651,02%, đến các tháng đầu năm 2014 nợ xấu giảm nhẹ 31,46%. Nhìn chung tỷ trọng nợ xấu chiếm khá cao gây nhiều khó khăn cho hoạt động của ngân hàng. Năm 2012 nợ xấu tăng nhẹ do các món vay ngắn hạn gia tăng gây ra. Các khoản vay trung dài hạn đƣợc kiểm soát tốt hơn, không có tình trạng gia tăng so với năm trƣớc. Sang năm 2013 xảy ra tình trạng nợ xấu gia tăng mạnh mẽ vƣợt bậc do tỷ trọng tăng khá lớn của những món vay ngắn hạn bởi phần lớn các nhu cầu vay của ngân hàng đều là những món vay ngắn ngày nên tình trạng nợ xấu tăng mạnh là điều không tránh khỏi. Trong năm còn có sự góp phần không mong muốn của những khoản vay dài hạn đã xuất hiện tình trạng gia tăng đột biến gây nên tổng nợ xấu cả năm tăng quá cao. Các tháng đầu năm 2014 tuy có tiến triển giảm nhéo với 6 tháng cùng kỳ năm vừa qua nhƣng xét mặt bằng chung giá trị nợ xấu vẫn còn rất cao. Các khoản nợ xấu ngắn hạn trên đà giảm cùng các khoản dài hạn có tiến triển đi xuống đã góp phần kéo nợ xấu các tháng đầu năm 2014 đƣợc suy giảm đôi phần so với cùng kỳ. Một điểm khả quan cho ngân hàng đó là khoản nợ xấu đồng ngoại tệ xuất hiện thấp và đƣợc xử lý tốt nên tình trạng tồn đọng nợ xấu ở lĩnh vực này gần nhƣ không có. Có thể nói công tác kiểm soát nợ xấu của ngân hàng còn nhiều bất cập, nhiều khó khăn không mong muốn xảy ra từ những nguyên nhân của khách hàng lẫn nền kinh tế nói chung đã gây ảnh hƣởng không tốt cho mục tiêu giảm nợ xấu. Qua kết quả phân tích nêu trên giúp ta có cái nhìn tổng quan về hoạt động cho vay của ngân hàng nói chung. Mặc dù nền kinh tế chung còn nhiều bất cập nhƣng ngân hàng vẫn duy trì đƣợc một lƣợng khách hàng khá ổn định. Công tác thu hồi nợ đƣợc ổn định qua các năm nhƣng so với tỷ trọng cho vay ra ngoài thì thu nợ vẫn còn thấp hơn kéo theo dƣ nợ hằng năm có chuyển biến tăng là không thể tránh khỏi. Dƣ nợ tăng khá nhanh do ngân hàng không thu hồi đƣợc nợ ở những món vay ngắn hạn kém chất lƣợng, các món nợ trên 12 tháng lẫn nợ dài hạn đa phần chƣa tới kỳ hạn thu hồi. Tình hình nợ xấu chuyển biến tăng nhanh cũng làm cho ngân hàng gặp nhiều khó khăn. Nợ xấu ngày càng tăng cao nhƣng chiếm tỷ trọng lớn chƣa phải là các khoản nợ nhóm 5 không có khả năng thu hồi cho thấy tình trạng nợ xấu vẫn có thể chuyển biến theo chiều hƣớng tốt hơn. Nhìn chung hoạt động tín dụng của ngân hàng vẫn còn nhiều bất cập từ những nguyên nhân khách quan không mong muốn. 33 Bảng 4.2: Tình hình tín dụng BIDV chi nhánh Hậu Giang từ 2011 đến nửa đầu năm 2014 Năm Chỉ tiêu 2012/2011 2011 2012 2013 6T 2013 6T 2014 Chênh lệch 2013/2012 6T 2014/6T 2013 Số tiền % Số tiền % Số tiền % 1.Doanh số cho vay -USD(triệu dollars) 73,02 42,69 49,34 15,45 58,38 -30,33 -41,53 6,65 15,57 42.92 277,73 -VNĐ(triệu đồng) 2.931.962 4.504.089 2.916.240 913.411 1.168.316 1.572.127 53,62 -1.587.849 -35,25 254.905 27,90 2.Doanh số thu nợ -USD(triệu dollars) 66,20 38,95 39,57 17,69 33,64 -27,25 -41,16 0,62 1,59 15,95 90,16 -VNĐ(triệu đồng) 2.677.590 3.751.846 2.938.270 872.063 1.123.473 1.074.256 40,12 -813.576 -21,68 251.410 28,82 3.Dƣ nợ -USD(triệu dollars) 15,83 12,09 21,86 9,85 46,60 -3,37 -23,62 9,77 80,82 36,74 372,86 -VNĐ(triệu đồng) 1.751.264 2.503.507 2.481.477 2.544.855 2.526.320 752.243 42,95 -22.030 -0,87 -18.535 -0,73 4.Nợ xấu -USD(triệu dollars) 3,81 -3,81 -100 -VNĐ(triệu đồng) 50.792 66.094 496.385 818.440 560.917 15.302 30,12 430.291 651,02 -257.523 -31,46 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang 34 4.3 PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TRUNG DÀI HẠN BIDV HẬU GIANG TỪ 2011 ĐẾN 6 THÁNG ĐẦU 2014 4.3.1 Phân tích doanh số cho vay trung và dài hạn 4.3.1.1 Doanh số cho vay theo kỳ hạn tín dụng Bảng 4.3a Doanh số cho vay trung dài hạn theo kỳ hạn tín dụng 2011-2013 ĐVT: Triệu đồng 2012/2011 2013/2012 Chỉ 2011 2012 2013 tiêu Số tiền % Số tiền % Ngắn hạn USD (triệu 73,02 42,69 49,34 -30,33 -41,53 6,65 15,57 dollars) VND (Triệu 2.855.363 3.153.218 1.722.587 297.855 10,43 -1.430.631 -45,37 đồng) 47.754 1.274.533 225.154 1.226.779 2568,96 -1.049.379 -82,33 Trung hạn 28.845 76.338 968.499 47.493 164,65 892.161 1168,70 Dài hạn Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang Bảng 4.3b Doanh số cho vay trung dài hạn theo kỳ hạn tín dụng 6 tháng đầu 2013 và 2014 ĐVT: Triệu đồng Chỉ tiêu 6T 2013 Ngắn hạn USD (triệu dollars) VND (Triệu đồng) Trung hạn Dài hạn 15.45 684.190 164.075 65.146 6T 2014 58,38 995.063 114.763 58.490 6T 2013/6T 2014 Số tiền % 42.92 10.872 -49.312 -6.656 277,73 1,10 -30,05 -10,22 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang Ngân hàng có doanh số cho vay tăng giảm đan xen lẫn nhau qua các năm. Doanh số cho vay trung và dài hạn chiếm tỷ trọng thấp hơn so với ngắn hạn nêu lên tình hình tín dụng của ngân hàng tập trung chủ yếu 90% vào hoạt động cho vay ngắn hạn bởi lĩnh vực này giúp ngân hàng thu hồi lợi nhuận nhanh hơn và độ rủi ro ít hơn các khoản mục trung dài hạn. Bên cạnh đó nhu cầu vay ngoại tệ chỉ có ở thời hạn ngắn bởi do tính chất của đồng ngoại tệ thay đổi theo tỉ giá, xuất hiện nhiều rủi ro nếu cho vay thời hạn dài nên phần lớn các ngân hàng chỉ cho vay với thời hạn dƣới 12 tháng. Năm 2012 doanh số cho vay ngắn hạn tăng 10,43%, ngoại tệ giảm 41,53%,trung hạn tăng 1.226.779 triệu đồng, doanh số cho vay dài hạn tăng47.493 triệu đồng. Hoạt động trong năm 2012 tăng là do ngân hàng nhận chỉ đạo từ ngân hàng trung ƣơng giảm lãi suất kết hợp ƣu đãi cho nhiều nhóm đối tƣợng ƣu tiên. Khoảng tháng 3 trong năm 2012, doanh số cho vay trung hạn tăng đột biến trong tổng cả năm 35 do ngân hàng tiếp tục giải ngân thêm cho ngành xây dựng các khu chế xuất. Cho vay dài hạn tăng ở các hoạt động vay nhằm mục đích xây dựng các công trình chuyên dụng. Tình hình cho vay trung dài hạn năm 2012 có chuyển biến khá tốt so với năm trƣớc sau khi tình trạng lạm phát đƣợc kiềm chế tốt hơn so với cùng kỳ. Nhu cầu vay ngắn hạn 2013 giảm 45,37%, ngoại tệ tăng 15,57% riêng vay dài hạn tăng mạnh so với cùng kỳtăng892.161 triệu đồng, tình trạng thiếu hụt, không có nhu cầu vay ở một số tháng nhƣ năm trƣớc gần nhƣ giảm triệt để. Những điểm nổi bật ở cuối nămkhi doanh số cho vay dài hạn tăng vƣợt bậc với doanh số khá lớnlà các nhóm ngành xây dựng, đầu tƣ khu du lịch. Mua bán thủy hải sản ngày đƣợc đẩy mạnh kích thích nhóm ngành này chuyển sang vay thời hạn dài. Kết quả giảm ở trung hạn do các tháng đầu năm không cho vay đƣợc nhiều, những tháng sau nửa năm có tiến triển do nhu cầu vay vốn mạnh của các ngành dịch vụ, mua bán thủy sản then chốt kết hợp sự mở rộng thêm một số lĩnh vực khác. Tổng doanh số vay trong năm giữ thị phần ổn định so với cùng kỳ mặc dù các khoản trung hạn có sụt giảmnhƣng đƣợc bù đắp các khoảng tăng vƣợt trội của kỳ hạn dài gần nhƣ chiếm toàn bộ doanh số cho vay là bƣớc tiến khả quan cho tình hình hoạt động tín dụng trung dài hạn đã bớt phần ảm đạm. Các tháng đầu năm 2014ngắn hạn tăng nhẹ, ngoại tệ tăng 277,73% nhƣng doanh số cho vay trung hạn của năm nay giảm30,05%, kỳ hạn dài cũng giảm nhẹ 10,22%. Mức cho vay trung hạn tuy có giảm nhƣng bù lại phần nào do xúc tiến việc xây dựng các công trình đƣờng bộ trên địa bàn đã thu hút vốn đầu tƣ cho lĩnh vực này đã đƣợc giải ngân một lƣợng vốn lớn. Nhu cầu cho vay tiêu dùng mua sắm vật dụng sinh hoạt đã tăng. Tuy nhiên cũng cần lƣu ý điểm tăng ở các tháng đầu năm này do ngân hàng tiếp nhận các khoản nợ cũ của chi nhánh Tây Nam.Việc giảm nhẹ ở doanh số cho vay kỳ hạn dàinhƣng vẫn xuất hiện những điểm sáng khi tháng 1 doanh số cho vay tăng bởi nhóm ngành thƣơng nghiệp thủy hải sản sau khi ngành này vừa gia nhập vào lĩnh vực vay trên 12 tháng, đầu tƣ bất động sản các khu nghỉ dƣỡng tiếp tục xin vay vốn để tháo gỡ khó khăn. Đến tháng 5, tháng 6 mức doanh số cho vay tăng đáng kể vì các công trình xây dựng tiếp tục vay mạnh để duy trì hoạt động sản xuất của các tổ chức đoàn thể buộc phải cần thêm vốn xoay sở. Doanh số cho vay trung dài hạn qua các năm vẫn trên đà tăng trƣởng vừa phải, mặt bằng cho vay trung dài hạn vẫn còn hạn hẹp so với tổng chung doanh số cho vay của ngân hàng. Lác đác vẫn còn những mảng trống ở nhiều giai đoạn khác nhau trong năm mà ngân hàng không có khách hàng vay hoặc còn quá ít khách hàng đủ tiêu chuẩn cho việc giải ngân những món vay dài hạn.Các khoản vay với kỳ hạn ngắn vẫn chiếm ƣu thế và giữ vai trò chủ đạo trong hoạt động sinh lời cho ngân hàng.Việc mở rộng thêm nhu cầu cho vay kỳ hạn trên 12 tháng là khá cần thiết tuy nhiên với tốc độ tăng doanh số cho vay hiện nay của ngân hàng có thể thấy ngân hàng vẫn còn tiết chế việc cho vay vốn ra bên ngoài bởi nhiều nguyên nhân rủi ro ảnh hƣởng khách quan. 36 4.3.1.2 Doanh số cho vay theo mục đích vay vốn Dựa vào bảng số liệu 4.4 ta phân tích nhƣ sau: Vay sản xuất, chế tạo: Nhóm mục đích này chủ đạo là vayvốn dùng cho xây dựng, chế biến với những khoản vay dài thƣờng chiếm tỷ trọng lớn trong toàn doanh số cho vay. Năm 2012 doanh số cho vay tăng 535.890 triệu đồng khi ngân hàng cho vay đƣợc giá trị cao ở ngành xây dựng khu công nghiệp và chế biến thực phẩm. Năm 2013 nhu cầu cho vay giảm 210.140 triệu đồng do hoạt động chế biến thực phẩm vay thêm ít nhƣng bù lại là biến động tăng lớn ở các ngành xây dựng cần nhiều vốn mở rộng cơ sở hạ tầng nên ngân hàng đã giải ngân một lƣợng lớn gói vay mới cho các đối tƣợng này. Sang nửa đầu năm 2014, doanh số cho vay tăng 110.305 triệu đồng so với cùng kỳ năm trƣớc. Bên cạnh nhu cầu vay để xây dựng các công trình chuyên dụng, nhà máy thông thƣờng các năm vừa qua thì các tháng đầu năm nay có chuyển biến tăng do xuất hiện nhu cầu vay để mở rộng các tuyến đƣờng bộ, đƣờng quốc lộ trên địa bàn tỉnh. Ngân hàng đã giải ngân liên tục trong từng tháng với lƣợng vốn lớn. Tuy nhiên với mảng vay này không thƣờng xuất hiện mà đôi khi đột biến khi địa bàn có nhu cầu cải tiến cơ sở hạ tầng giao thông. Nhìn chung với nhóm mục đích trên phần lớn vẫn tập trung nhiều vào các món vay với thời hạn dài, các khoản giải ngân khá lớn và thƣờng có nhiều đột biến tăng giảm không đồng đều, khả năng thu hồi là khá chậm nên cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro cho ngân hàng. Vay đ thương mại, dịch vụ: Vay với mục đích kinh doanh, buôn sỉ và lẻ, cung cấp các hoạt động dịch vụ đang trên đà tăng qua từng năm. Năm 2012 tăng 371.936 triệu đồng, năm 2013 nhu cầu vay vốn tăng thêm 57,99% và sang đầu năm 2014 lại giảm 69,26% so với cùng nửa năm trƣớc. Mức tăng tỷ trọng ở năm 2012 do khoản vay dịch vụ lƣu trú ăn uống chiếm giá trị lớn tuy nhiên tình trạng sụt giảm và các ngành khác chƣa có nhu cầu vay thêm vẫn diễn ra do việc kinh doanh còn nhiều khó khăn nên dè dặt trong việc mở thêm món vay mới. Bên cạnh đó trong năm 2012 chỉ mở rộng thêm đƣợc nhu cầu vay mảng môi giới hợp đồng do ngân hàng cung cấp thêm các dịch vụ này cho khách hàng nên mức doanh số cũng còn hạn hẹp. Ở năm 2013 tình hình cho vay có chuyển biến mạnh bởi nhóm vay đầu tƣ các dịch vụ du lịch gia tăng đột biến, sự xuất hiện với tỷ trọng khá lớn của mua bán các loại thủy hải sản bởi trƣớc đây nhóm này chủ yếu tập trung vay ngắn hạn với những món vay vừa phải thì sang năm nay khách hàng đã mở rộng thêm nhu cầu vay với những kỳ hạn dài và gói vay chiếm tỷ trọng khá cao cho thấy ngành của vùng đang có những tiến triển khả quan. Việc thu mua, bán buôn mặt hàng lúa gạo vào tháng cuối năm này cũng dần đƣợc lấn sân sang mảng vay chiếm thời hạn trên 12 tháng. Nắm bắt đƣợc nhu cầu đó, ngân hàng đẩy mạnh cho các thƣơng buôn lúa gạo liên tục vay ở các tháng đầu năm 2014 và chiếm thị phần chủ đạo trong tổng nhu cầu vay mục đích thƣơng mại.Tuy nhiên trong năm lại có sự giảm sút của dịch vụ khách sạn và không chovay mới với dịch vụ ăn 37 Bảng 4.4 Doanh số cho vay trung dài hạn theo mục đích vay giai đoạn 2011 đến 6 tháng đầu 2014 ĐVT: Triệu đồng Năm Chỉ tiêu Sản xuất, chế tạo - Xây dựng chuyên dụng - Xây dựng khu công nghiệp - Xây dựng đƣờng sá - Sản xuất chế biến thực phẩm - Nuôi trồng thủy sản Lƣu thông, thƣơng mại - Thƣơng mại thủy sản - Thƣơng mại lúa gạo - Dịch vụ lƣu trú, ăn uống - Môi giới hợp đồng, chứng khoán -Vận tải - Đầu tƣ du lịch, nhà hàng… Tiêu dùng cá nhân: - Mua phƣơng tiện đi lại - Mua đồ gia dụng - Xây dựng sửa chữa nhà ở Khác Tổng cộng: 2011 2012 2013 28.400 564.290 354.150 6.000 - 350.360 20.000 96.173 468.117 3.790 2.400 20.810 392.746 620.514 - 203.000 12.943 5.600 388.426 189.207 1.020 46 5.210 10.000 3.300 215.318 9.795 18.686 6.726 500 585 1.060 420 1.291 1.016 8.875 16.810 4.650 17.594 392.746 212.263 76.599 1.350.071 1.193.653 6T 2013 6T 2014 - 110.305 - 13.000 - 97.305 135.255 41.572 8.300 - 26.056 100.209 46 980 35.000 6.236 4.966 11.902 1.060 800 561 9.502 3.345 1.600 89.000 9.474 229.221 173.253 2012/2011 Số tiền % 535.890 1886,93 -6.000 -100 76.173 380,86 468.117 100 -2.400 -100 371.936 1787,29 382.826 6836,17 1.020 100 -5.210 -100 -6.700 -67,0 8.891 90,77 85 17,0 871 207,38 7.935 89,40 375.152 2132,27 1.273.427 1662,51 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang 38 Chênh lệch 2013/2012 Số tiền % -210.140 -37,24 350.360 100 -96.173 -100 -464.327 -99,19 227.768 57,99 203.000 100 12.943 100 -199.219 -51,28 -974 -95,49 212.018 6424,78 -11.960 -64,1 475 81,19 -275 -21,30 -12.160 -72,33 -180.483 -45,95 -156.418 -11,58 6T 2014/6T 2013 Số tiền % 110.305 100 13.000 100 97.305 100 -93.683 -69,26 8.300 100 26.056 100 -100.209 -100 -46 -100 980 100 -28.764 -82,18 6.936 139,66 -260 -24,52 8.941 1593,7 -1.745 -52,16 -79.735 -89,37 -55.968 -24,41 uống.Nhìn chung thị phần cho vay với mục đích thƣơng mại chiếm tỷ lệ khá tốt trong tổng mặt bằng doanh số cho vay trung dài hạn, đặc biệt các nhóm ngành này chủ yếu tập trung nhiều ở những món vay trung hạn trên 12 tháng, vừa đem lợi nhuận cho ngân hàng nhƣng cũng giảm bớt nhiều rủi ro hơn những khoản vay thời hạn lâu dài. Vay với mục đích tiêu dùng:Có thể nói nhóm vay mục đích này tuy chiếm số lƣợng thấp nhƣng hầu nhƣ đều góp mặt trong nhiều năm liên tiếp. Vay xây dựng và sửa chữa nhà ở luôn chiếm tỷ trọng cao hơn và giữ vai trò chủ yếu. Năm 2012 doanh số cho vay mục đích tiêu dùng tăng 90,77% với khoản tăng đáng kể từ nhu cầu vay để xây dựng sửa chữa nhà cửa xuất hiện nhiều ở cả kỳ hạn trung và dài. Hoạt động vay cho mua sắm vật dụng, nội thất cũng tăng nhiều hơn so với cùng kỳ,chủ yếu là các món vay trên 12 tháng. Sang năm 2013 doanh số cho vay tiêu dùng sụt giảm 64,1% và sụt giảm mạnh ở nhu cầu vay sửa chữa nhà ở do trong năm trƣớc khách hàng đã đƣợc giải ngân khoản vốn lớn nên sang năm nhu cầu vay mới rất thấp. Nhóm vay để mua sắm vật dụng nội thất vẫn giữ thị phần ổn định nhƣ năm trƣớc. Bên cạnh đó còn có sự tăng trƣởng ở nhu cầu vay để mua sắm phƣơng tiện đi lại tăng tập trung vào các tháng đầu năm. Gần nửa đầu năm 2014, mục đích vay tiêu dùng cá nhân tăng 139,66% đóng góp chủ yếu là khoản vay nhằm mua sắm vật dụng sinh hoạt và nhóm này trên đà gia tăng mạnh qua từng giai đoạn trong các năm cho thấy mức sống của dân cƣ đã cải thiện theo chiều hƣớng tốt. Đối lập với sự tăng trƣởng này là nhóm vay để xây dựng và sửa chữa nhà ở có chiều hƣớng sụt giảm dần dần qua từng năm và chiếm tỷ lệ vay ít nhất trong cùng kỳ các năm vừa qua. Nhóm vay mua sắm phƣơng tiện xe cộ có sụt giảm nhẹ so với 6 tháng năm vừa qua nhƣng vẫn nằm trong tỷ lệ ổn định. Doanh số cho vay theo mục đích trung và dài hạn có nhiều điểm sáng tối đan xen, các mục đích vay xây dựng cơ sở hạ tầng chiếm tỷ trọng cao nhƣng khá đột biến. Những khoản vay nhằm mục đích thƣơng mại, dịch vụ có thể xem nhƣ chủ đạo với tỷ trọng khá ổn trong toàn bộ kỳ hạn vay trung và dài hạn. Bên cạnh nhóm mục đích vay phát triển dịch vụ nhà hàng, khách sạn luôn giữ thị phần ổn định trong nhóm này thì các ngành bán buôn thủy hải sản, lúa gạo cũng dần đƣợc mở rộng làm tăng thêm doanh số. Vay với mục đích tiêu dùng cá nhân tuy chiếm tỷ trọng nhỏ tuy nhiên nhóm này giữ thị phần khá ổn định và hầu nhƣ hiện diện thƣờng trực trong tình hình cho vay của ngân hàng. Nhìn chung tổng doanh số cho vay trung dài hạn của ngân hàng chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ do mặt hạn chế về ngành nghề lẫn nhu cầu vay của khách hàng. 4.3.1.3 Doanh số cho vay theo nhóm nợ Ta tiến hành phân tích dựa trên bảng 4.5a và 4.5b Nhóm 1: Nhìn chung doanh số cho vay của ngân hàng đa phần vẫn là các khoảnnợ tốt và chiếm tỷ trọng cao. Xét riêng mảng trung hạn thì chỉ đột biến 2012 doanh số 39 Bảng 4.5a Doanh số cho vay trung dài hạn theo nhóm nợ giai đoạn 2011-2013 ĐVT: Triệu đồng Năm Chỉ tiêu Nhóm 1 Nhóm 2 Tổng 2011 Trung hạn 47.754 47.754 2012 2013 Dài Trung hạn Dài hạn Trung hạn hạn 28.845 1.271.533 76.338 196.794 3.000 - 28.360 28.845 1.274.533 76.338 225.154 Dài hạn 797.445 171.054 968.499 Chênh lệch 2012/2011 2013/2012 Số tiền % Số tiền % Trung Dài Trung Dài Trung hạn Dài hạn Trung Dài hạn hạn hạn hạn hạn hạn 1.223.779 47.493 2562,67 164,64 -1.074.739 721.107 -84,52 944,62 3.000 100 25.360 171.054 845,33 100 1.226.779 47.493 2568,96 164,65 -1.049.379 892.161 -82,33 1168,70 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang Bảng 4.5b Doanh số cho vay trung dài hạn theo nhóm nợ 6 tháng 2013-6 tháng 2014 ĐVT: Triệu đồng Năm Chỉ tiêu Nhóm 1 Nhóm 2 Nhóm 3,4,5 Tổng 6T 2013 Trung Dài hạn hạn 164.075 65.146 164.075 65.146 6T 2014 Trung hạn 114.472 155 132 114.763 Dài hạn 45.954 12.536 58.490 Chênh lệch 6T 2014/ 6T 2013 Số tiền % Trung Dài Trung Dài hạn hạn hạn hạn -49.603 -19.192 -30,23 -29,45 155 12.536 100 100 132 100 -49.312 -6.656 -30,05 -10,22 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang 40 lại tăng trƣởng 1.223.779triệu đồng nhƣng giảm khi sang 2013 và 2014. Doanh số chovay trung hạn chiếm ƣu thế hơn và đột biến tăng mạnh ở 2012 bên cạnh sự ƣu đãi của các đối tƣợng ƣu tiên và một số ngành tăng đột biến. Tuy năm 2013có giảm nhƣng điểm sáng khi có một số lĩnh vực trƣớc đây hầu nhƣ chỉ vay ngắn hạn nay góp thêm thị phần và kéo dài đến các tháng đầu năm 2014. Tuy nhiên nửa đầu năm 2014 thì một số ngành chủ đạo lại có tỷ trọng cho vay rất ít. Năm 2012 doanh số tăng nhẹ 47.493 triệu đồng và sang năm 2013 thì bật tăng mạnh mẽ khoảng 487.180 triệu đồng do 2012 trong năm rất nhiều tháng ngân hàng không tiếp cận đƣợc bất cứ nhu cầu vay nào nhƣng bù đắp lại ở năm kế tiếp do một số ngành đột biến về nhu cầu vay. Công tác thu hút nguồn vốn vay có giảm nhẹ ở kỳ hạn dài trong các tháng đầu năm 2014 nhƣng bù lạigiữ đƣợc thị phần ở mức ổn định do các tuyến đƣờng trên địa bàn cần vốn để mở rộng. Giá trị tăng doanh số cho vay ở các nhóm nợ chất lƣợng chiếm ƣu thế khá cao là dấu hiệu lạc quan cho ngân hàng. Nhóm 2: Nhóm vay này đƣợc đánh giá là mang lại rủi ro hơn do khả năng trả nợ của khách hàng đã kém đi nên khả năng hạn chế các món vay này của ngân hàng là điều cần thiết. Trong khi ở năm 2012 giá trị này còn thấp chủ yếu thuộc các khoản vay tiêu dùng thì sang năm kế tiếp bắt đầu tăng 25.360 triệu đồng do nhiều trở ngại trong hoạt động xây dựng bắt buộc ngân hàng phải tiếp tục cho vay hỗ trợ.Nửa năm 2014 tăng 155 triệu đồng so với cùng kỳ do nhu cầu cần vay lại của nhóm khách hàng các nhân mua sắm đồ dùng sinh hoạt. Bên cạnh đó sự gia tăng của nhóm vay này chỉ bắt đầu xuất hiện ở năm 2013 đối với nhu cầu vay dài hạn 171.054 triệu đồng lại do hoạt động dịch vụ du lịch, thƣơng mại các mặt hàng thủy sản một số doanh nghiệp rơi vào tình trạng khó khăn nên cần vốn để xoay chuyển và kéo dài hiện trang vay lại sang 2014 làm tổng doanh số cho vay ở mục nợ nhóm 2 gia tăng so với cùng kỳ. Các nhu cầu vay xuất hiện ở nhóm nợ xấu trung hạn trong năm 2014 cũng góp phần tăng doanh số cho vay nhƣng với tỷ trọng không cao và tình trạng này không thƣờng xảy ra ở hầu hết các năm. Nhìn chung công tác thu hút nhu cầu cho vay của ngân hàng nhìn chung vẫn trên đà tăng tỷ trọng với những món vay đƣợc đánh giá độ an toàn và tính chất món vay tốt chiếm ƣu thế hơn. Tuy nhiên vẫn không loại trừ sự quan tâm đối với những khoản nợ với tính chất kém hơn khi ngân hàng giải ngân cho khách hàng tạm thời không có điều kiện trả nợ đúng hạn. Khi doanh số của các khoản nợ nhóm 2 bắt đầu có sự gia tăng dần cũng đã chứa đựng một phần rủi ro tiềm ẩn mà ngân hàng phải đối mặt trong tƣơng lai. 4.3.1.4 Doanh số cho vay phân theo mức lãi suất vay Lãi suất 8-12%:Theo bảng 4.6a và 4.6b năm 2012 khi nền kinh tế còn chịu ảnh hƣởng của lạm phát, lãi suất cho vay chung còn khá cao, ngân hàng đã theo chỉ đạo của Trung ƣơng nhiều lần giảm lãi suất cho vay. Một số ít khách hàng tiếp cận đƣợc mức lãi suất trên 11%/năm, tuy nhiên tình trạng này chỉ xuất hiện vào tháng cuối năm 41 nên doanh số cho vay thời hạn trung tăng 32.293 triệu đồng so với năm trƣớc. Năm 2013 nhu cầu vay trung hạn giảm mạnh 97,80% do lãi suất điều chỉnh tăng nhẹ. Các món vay dài hạn trong năm lại gia tăng đột biến 466.279triệu đồng do lãi suất cho vay dài hạn 11,5% /năm là tƣơng đối ổn định với mặt bằng chung và là lãi suất cho vay thấp nhất trong những năm trở lại đây với dài hạn. Những tháng đầu năm 2014 doanh số cho vay trung hạn tăng đƣợc 65.827 triệu đồng do nhiều đối tƣợng có thể hƣởng đƣợc mức vay giao động từ 8-9,5%/năm. Các món vay dài hạn trong giai đoạn này cũng tăng 1.600 triệu đồng so với cùng kỳ năm vừa qua khi lãi suất cho vay còn 8%/năm khá ƣu đãi cho một phần nhỏ nhóm khách hàng, tuy nhiên lƣợng tiếp cận đƣợc lãi suất này hạn hẹp. Lãi suất 12-15%:Là mức lãi suất phổ biến nhất của ngân hàng khi cho vay ra ngoài và chiếm tỷ trọng doanh số cao nhất trong mặt bằng chung của thang lãi suất. Nhu cầu vay trung hạn ở năm 2012 đã tăng 612.258triệu đồng và tăng 32.352triệu đồng vay dài hạn. Sự gia tăng doanh số ở vay trung hạn lẫn dài hạn tập trung chủ yếu ở các tháng nửa cuối năm do trƣớc đó lãi suất vay còn khá cao nên dần về cuối năm đã giảm lãi suất và khách hàng tiếp nhận món vay ở mức lãi 14%/năm. Sang năm 2013 khi nhu cầu tiếp nhận vốn của khách hàng tăng khá cao, nhóm trung hạn tăng nhẹ, nhóm dài hạn cũng tăng mạnh 467.868triệu đồng. Mức lãi suất trung hạn lẫn dài hạn chiếm đƣợc tỷ trọng vay cao nhất là 12,5%/năm, chỉ số ít các hoạt động vay dài hạn khác thì chịu mức 13%/năm. Các tháng đầu năm 2014 vay trung hạn giảm 70,26%, vay dài hạn có giảm 12,67% do lãi suất giảm nhẹ còn 12% cho mặt bằng chung và mức lãi suất này vẫn chiếm giá trị vay cao hơn hẳn. Hoạt động cho vay thời hạn trên 12 tháng trở dần tập trung về mức lãi suất khá ổn định này. Lãi suất 15-18%: Mức dao động lãi suất này chủ yếu ở các năm trƣớc nhƣng dần về sau thì chiếm rất ít do tình hình kinh tế khả quan hơn, các doanh nghiệp không phải chịu nhiều áp lực lãi suất vay cao nhƣ những năm trƣớc đó. Năm 2012 doanh số cho vay đạt 104,01% ở kỳ hạn dài hạn và 955,47% ở trung hạn. Mức lãi suất trung hạn chủ yếu là 17%/năm, dài hạn với mức lãi suất 17,5%/năm nhƣng chỉ xuất hiện những tháng đầu năm. Tình hình chuyển biến tiếp tục sang năm 2013 khi một nhóm ít nhu cầu vay xuất hiện trong tháng đầu năm này với mức lãi suất 15%/năm ở thời hạn trung nên đãgiảm doanh số đi 99,8%còn thời hạn vay dài thì không xuất hiện nhu cầu vay. Các tháng đầu 2014 tiếp tục xuhƣớng giảm khi tiếp cận với mức lãi suất quá cao chỉ một số ngành có tính chất đặc biệt mới mở món vay mới trên 15%/năm đã làm doanh số vay trung hạn giảm 47,5% tƣơng đƣơng giảm 95 triệu đồng đồng thời các món vay dài hạn không xuất hiện. Lãi suất 18-20% và trên 20%: Các mức lãi suất này không còn phù hợp với xu hƣớng nền kinh tế hiện nay, hầu nhƣ chỉ hiện diện ở giai đoạn nửa năm 2012 trở vềtrƣớc. Mức lãi suất ở năm 2012 tập trung cụ thể ở khoảng 18-19,5%/năm nên rất ít 42 Bảng 4.6a Doanh số cho vay trung dài hạn theo lãi suất cho vay giai đoạn 2011-2013 ĐVT: Triệu đồng Năm Lãi suất (%) 8 đến 12 12 đến 15 15 đến 18 18 đến 20 >20 Tổng 2011 Chênh lệch 2012 2012/2011 2013 Số tiền Trung Dài Trung Dài Trung Dài Trung Dài hạn hạn hạn hạn hạn hạn hạn hạn 32.293 708 466.279 32.293 - 2.000 612.258 34.352 224.135 502.220 612.258 32.352 44.389 20.580 468.513 41.986 311 424.124 21.406 1.640 2.650 161.469 159.829 -2.650 1.725 3.615 636 -1.089 -3.615 47.754 28.845 1.274.533 76.338 225.154 968.499 1.226.779 47.493 % Trung Dài hạn hạn 100 100 1617,60 955,47 104,01 9745,67 -100 -63,13 -100 2568,96 164,65 2013/2012 Số tiền % Trung Dài hạn Trung Dài hạn hạn hạn -31.585 466.279 -97,8 100 3.904 467.868 1,77 1361,98 -161.158 -41.986 -99,80 -100 -859.904 -100 -636 -100 -1.049.379 892.161 -82,33 1168,70 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang Bảng 4.6b Doanh số cho vay trung dài hạn theo lãi suất 6 tháng 2013-6 tháng 2014 ĐVT: Triệu đồng Năm Lãi suất (%) 8 đến 12 12 đến 15 15 đến 18 18 đến 20 Tổng 6T 2013 Trung hạn 46 163.829 200 164.075 Dài hạn 65.146 65.146 6T 2014 Trung Dài hạn hạn 65.873 1.600 48.719 56.890 105 66 114.763 58.490 Chênh lệch 6T 2014/ 6T 2013 Số tiền % Trung Dài Trung Dài hạn hạn hạn hạn 65.827 1.600 143.102 100 -115.110 -8.256 -70,26 -12,67 -95 -47,5 66 100 -49.312 -6.656 -30,05 -10,22 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang 43 doanh nghiệp nào có đủ khả năng và chấp nhận ở thời hạn trên 12 tháng đã làm doanh số năm 2012 có tăng 159.828 triệu đồng và giảm 1.089 triệu đồng do số ít doanh nghiệp phải xây dựng và cá nhân chấp nhận giá trị lãi suất này. Các khoản vay dài hạn hầu nhƣ không có món vay nào. Tình trạng tiếp tục duy trì ở năm 2013 không có các món vay mới ở bất kỳ hạn mục trung dài hạn nào. Đầu 2014 có sự xuất hiện khoảng 66 triệu đồng ở kỳ hạn trung do ngân hàng tiếp nhận nợ từ chi nhánh Tây Nam. Nhìn chung lãi suất cho vay của ngân hàng trên đà giảm mạnh và đƣợc điều chỉnh phù hợp với tình hình nền kinh tế và năng lực sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp và khách hàng dân cƣ. Việc ngân hàng điều chỉnh lãi suất giúp khách hàng dễ tiếp cận với các món vay hơn, nổi bật vẫn là mức lãi suất từ 12% đến thấp hơn 15% có thể đƣợc xem là tạm ổn để duy trì doanh số cho vay của ngân hàng. Mặt khác một số nhóm ngành, khách hàng thuộc nhóm đối tƣợng ƣu tiên vẫn có thể tiếp cận các mức lãi suất thấp kèm nhiều ƣu đãi nhƣng tình trạng đó không chiếm tỷ trọng nhiều trong mặt bằng chung lãi suất cho vay qua từng năm. 4.3.2 Phân tích doanh số thu nợ trung và dài hạn 4.3.2.1 Doanh số thu nợ theo kỳ hạn tín dụng Bảng 4.7a Doanh số thu nợ trung dài hạn theo kỳ hạn 2011-2013 ĐVT: Triệu đồng Chỉ tiêu 2011 Ngắn hạn USD (triệu dollars) VND (Triệu đồng) Trung hạn Dài hạn 66,20 2012 38,95 2012/2011 Số tiền % 2013 39,57 2013/2012 Số tiền % -27,25 -41,16 0,62 -1,59 2.530.172 2.368.286 2.467.952 -161.886 -6,40 99.666 4,20 115.139 1.285.993 142.563 1.170.854 1016,90 -1.143.430 -88,91 32.279 97.566 327.755 65.287 202,26 230.189 235,93 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang Bảng 4.7b Doanh số thu nợ trung dài hạn theo kỳ hạn 6 tháng đầu 2013-6 tháng đầu 2014 ĐVT: Triệu đồng Chỉ tiêu 6T 2013 Ngắn hạn USD (triệu dollars) VND (Triệu đồng) Trung hạn Dài hạn 17,69 679.939 125.955 66.169 6T 2014 33,64 1.093.154 22.750 7.570 6T 2013/6T 2014 Số tiền % 15,95 413.215 -103.206 -58.599 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang 44 90,16 60,77 -81,94 -88,56 Giá trị thu nợ qua bảng 4.7a, 4.7b thì những món vay trung và dài hạn chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ, thu nợ ngắn hạn giảm 6,40%, ngoại tệ giảm 41,16%. Xét riêng mảng trung dài hạn năm 2012 doanh số thu nợ trung hạn tăng 1.170.854 triệu đồng, mảng thu nợ dài hạn cũng tăng 65.287 triệu đồng do thu đƣợc phần lớn từ các khoản nợ cũ của những năm trƣớc ở các hoạt động dịch vụ và công nghiệp. Hoạt động thu nợ dài hạn khi nguồn thu nợ chính cũng từ các hoạt động dịch vụ lƣu trú, ăn uống, một số ít là thu đƣợc từ hoạt động vay tiêu dùng đã kéo theo sự gia tăng của cả năm. Bƣớc sang 2013 các khoản thu nợ ngoại tệ, trung hạn đều giảm đồng loạt gây nên sự sụt giảm so với cùng kỳ năm trƣớc. Thu nợ ngắn hạn chỉ tăng 4,20%, ngoại tệ giảm 1,59%, doanh số thu nợ trung hạn giảm 88,91%, mảng dài hạn lại tăng 235,93%.Đáng chú ý ở quý 3khi các khoản thu nợ từ hoạt động cho vay trung hạn chiếm tỷ trọng khá thấp trong toàn năm do nguồn thu chỉ đến từ các hoạt động xây dựng nhỏ, tiêu dùng cá nhân. Doanh số thu nợ dài hạn chỉ đột biến ở tháng 10 khi thu đƣợc phần lớn nợ từ hoạt động dịch vụ du lịch và rải rác các ngành công nghiệp không chủ đạo ngân hàng. Nhìn chung công tác thu nợ trong năm không cao do năm trƣớc nhiều doanh nghiệp đã mở đƣợc nhiều món vay mới chƣa đến kỳ hạn thu hồi. Tình hình thu nợ các tháng đầu năm 2014 có tăng so với cùng kỳ 6 tháng đầu năm trƣớc do phần tăng từ ngắn hạn 60,77% và ngoại tệ tăng 90,16% còn trung dài hạn lại giảm cụ thể tỷ lệ thu nợ trung hạn giảm 81,94%, thu nợ dài hạn giảm thêm 88,56%. Có thể thấy khả năng thu nợ ở các nhóm trung dài hạn giảm đột biến do chỉ thu đƣợc khoảng lớn trong tháng 5từ các hoạt động thủy sản, một phần thu đƣợc khoản nợ xấu của hoạt động này. Ở phƣơng diện dài hạn cũng giảm khi các ngành thuộc lĩnh vực xây dựng chỉ thu hồi đƣợc từ món vay cho các ngành xây dựng công trình với quy mô lớn sau thời hạn dài vay vốn còn các lĩnh vực khác thì thu không nhiều làm doanh số thu nợ giảm so với cùng kỳ năm vừa qua. Mặt bằng chung công tác thu hồi nợ đang có chiều hƣớng giảm tuy nhiên sự giảm sút đó dần đƣợc điều chỉnh giảm dần qua các năm gần đây và có sự chuyển biến tăng nhẹ cho thấy khả năng thu hồi nợ của ngân hàng dần đƣợc cải thiện. Các khoản thu ngắn hạn chiếm tỷ trọng lớn hơn, tình trạng biến động mạnh ít còn kỳ hạn trung và dài thƣờng xảy ra nhiều đột biến tăng giảm không ổn định giữa các thời điểm trong từng năm. Với một số nhóm ngành mang tính chất đặc thù có thời hạn thu hồi dài, chiếm nhiều rủi ro và nhạy cảm khi tình hình nền kinh tế chung thay đổi sẽ gây ra một khó khăn nhất định cho hoạt động thu hồi nợ của ngân hàng. 4.3.2.2 Doanh số thu nợ theo mục đích vay vốn Ta phân tích các nhóm mục đích vay dựa trên bảng số liệu 4.8: Hoạt động sản xuất và chế tạo: Doanh số thu nợ nhóm mục đích này chiếm tỷ trọng tƣơng đối lớn trong tổng doanh số thu nợ trung và dài hạn và đang trên đà giảm 45 Bảng 4.8 Doanh số thu nợ trung dài hạn theo mục đích vay từ 2011- 6 tháng đầu 2014 ĐVT: Triệu đồng Năm Chỉ tiêu Sản xuất, chế tạo - Xây dựng chuyên dụng -Xây dựng khu công nghiệp - Xây dựng đƣờng sá - Chế biến thực phẩm - Nuôi trồng thủy sản Lƣu thông, thƣơng mại - Thƣơng mại thủy sản -Thƣơng mại lúa gạo - Dịch vụ lƣu trú, ăn uống -Môi giới hợp đồng, chứng khoán -Vận tải - Đầu tƣ khu du lịch Tiêu dùng cá nhân - Mua phƣơng tiện đi lại - Mua nội thất, đồ gia dụng - Xây dựng, mua nhà ở Khác Tổng cộng: 2011 2012 37.760 7.830 14.220 3.460 12.250 15.408 11.341 0,7 4.067 18.705 194 814 17.697 75.545 565.363 4.372 1.865 17.115 998 225 77.613 469.615 1.020 3.374 1.640 416.702 213.201 103.866 17.560 1.555 1.555 396.702 197.221 100.605 1.515 680 581 125 1.245 325 800 12.500 800 12.739 12.849 8.943 483 883 383 848 1.064 580 11.408 10.902 7.980 388.755 239.896 77.450 5.650 5.650 7.122 2.900 150 374 220 3.478 3.701 282 855 2.564 13.846 2012/2011 Số tiền % 527.603 1397,25 9.285 118,58 63.393 445,80 493.155 14.253 -11.230 -91,67 401.294 2604,45 17.560 100 -3.065 -27,02 1.514 216.328 -3.942 -96,92 800 100 -5.966 -31,89 289 148,96 34 4,17 -6.289 -35,53 313.210 414,60 147.418 1.383.559 470.318 192.124 30.319 -59.479 2013 6T 2013 6T 2014 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang 46 -40,71 Chênh lệch 2013/2012 6T 2014/6T 2013 Số tiền % Số tiền % -560.991 -99,22 3.785 202,9 -16.117 -94,16 5.425 2411,1 -77.613 -100 -469.615 -100 2.354 230,78 -1.640 -100 -203.501 -48,83 -96.744 -93,14 -16.005 -91,14 1.345 86,49 150 100 -296.097 -74,63 -100.231 -99,62 -835 -55,11 -361 62,13 1.120 896 3.153 970,1 11.700 1462,5 -800 -100 111 0,87 -5.242 -58,61 400 82,81 -101 -26,37 216 25,47 275 47,41 -506 -4,43 -5.416 -67,86 -148.859 -38,29 -63.604 -82,12 -29.894 -34,51 -161.805 -84,21 dần theo từng năm. Doanh số 2012 tăng 527.603 triệu đồng do thu nợ từ chủ yếu những món vay các năm trƣớc đây nhƣ chế biến thực phẩm, xây dựng khu côngnghiệp. Sang năm 2013 việc thu nợ lại giảm sút khá mạnh, giảm gần 99,22% trong thời gian này ngân hàng chỉ thu nợ đƣợc từ hoạt động nghề cá, một số ít từ việc xâydựng công trình do trong năm nhóm ngành xây dựng đã gia tăng đột biến nhu cầu vay mới và chƣa tới thời hạn thu hồi, các món nợ cũ chỉ còn rất ít nên việc thu nợ cũng không nhiều. Tình hình dần tiến triển khả quan hơn khi bƣớc sang các tháng đầu năm 2014 khi tăng đƣợc 3.785 triệu đồng. Toàn bộ nguồn thu đến từ việc thu hồi nợ dài hạn ở những công trình xây dựng sửa chữa nhỏ lẻ của khách hàng. Ở góc nhìn này ta có thể thấy nghề cá với nguồn thu khá ổn định trong các năm dần trở lại đây thì xây dựng lại là nhóm ngành luôn có nhiều đột biến do tính chất của ngành là những gói vay lớn thời hạn dài. Lưu thông và thương mại hàng hóa dịch vụ: Năm 2012 doanh số thu nợ tăng trong năm nhận đƣợc khoản thu lớn các thƣơng lái kinh doanh các hàng thủy sản. Sự gia tăng đáng chú ý đến thuộc lĩnh vực dịch vụ nghỉ dƣỡng, ăn uống mang lại nguồn thu khá đáng kể. Hoạt động thu lợi từ các công tác môi giới hợp đồng bắt đầu phát triển mạnh góp phần vào khả năng tăng trƣởng của doanh số thu nợ. Giai đoạn năm 2013 sụt giảm 48,83%, sự sụt giảm mạnh nhất ở thƣơng mại mặt hàng thủy sản và dịch vụ ăn uống do các món nợ cũ còn rất ít và khách hàng hầu hết đều mở các món vay mới nên trong năm không thu đƣợc nhiều. Điểm đáng chú ý của năm là nhóm nghề hoạt động ở lĩnh vực đầu tƣ các khách sạn, khu du lịch sau nhiều năm đã bắt đầu phát triển mạnh nên thu hồi đƣợc đáng kể. Chuyển sang những tháng đầu năm 2014 chuyển biến mạnh giảm 93,14% do không thu đƣợc nhiều từ dịch vụ ăn uống. Thƣơng mại lúa gạo tuy chỉ thu đƣợc rất ít nhƣng đƣợc xem là một nhóm nghề mới bổ sung vào hạng mục này bắt đầu xuất hiện ở hoạt động tín dụng trung dài hạn từ năm 2013 do trƣớc đây nghề này chỉ tập trung bên thời hạn ngắn dƣới 12 tháng. Ngành vận tải cũng đóng góp vào sự gia tăng trong các tháng đầu năm này tuy nhiên ngành này ít nổi bật hơn và ít đƣợc chú ý hơn. Tiêu dùng cá nhân: Nhóm thu nợ này tuy chiếm doanh số nhỏ hơn nhƣng có thể xem là nguồn thu thƣờng trực của ngân hàng bởi độ ổn định và ít có nhiều biến động hơn. Ở năm 2012 giảm 31,89%, nguồn thu từ việc sửa chữa, mua nhà ở sụt giảm hơn nữa lĩnh vực nhà ở của ngƣời dân đƣợc xem là nguồn thu chủ yếu của ngân hàng trong các năm trở lại đây. Bên cạnh đó các chuyên mục còn lại tuy chiếm tỷ trọng nhỏ nhƣng đƣợc đánh giá dần thay đổi bộ mặt tƣơi sáng. Năm 2013 doanh số thu nợ tăng 111 triệu đồng không đáng kể so với năm trƣớc và giữ đƣợc mức độ ổn định trong công tác thu nợ ở các lĩnh vực tiêu dùng. Ngoài tỷ trọng lớn luôn thuộc về nhu cầu nhà ở phải kể đến sự gia tăng mạnh ở nhu cầu mua sắm phƣơng tiện đi lại của ngƣời dân cho thấy mặt bằng đời sống chung của ngƣời dân dần tiến triển khả quan hơn. Một sự 47 gia tăng góp phần vào doanh số thu nợ của năm là nhu cầu mua sắm đồ dùng sinh hoạt của dân cƣ trên địa bàn dần bƣớc vào chu kỳ tăng trƣởng. Đầu năm 2014 doanh số thu nợ lại sụt giảm mạnh 58,61%. Giữ đƣợc nhịp độ tăng là lĩnh vực tiêu dùng đồ nột thất trong gia đình thì nguồn thu từ xây mới. Thu từ việc mua nhà vốn chiếm tỷ lệ cao trong các năm trƣớc thì nay sụt giảm khá mạnh do hơn 1 năm trở lại đây nhu cầu vay thêm gói mới rất ít, hầu nhƣ khá hạn chế ở dân cƣ nên việc thu nợ cũng giảm tỷ lệ thuận theo. Việc mua sắm phƣơng tiện đi lại của ngƣời dân chỉ thu đƣợc một phần, đa số các món nợ dài hạn của nhu cầu này vẫn chƣa thu hồi đƣợc đã làm doanh số thu nợ của ngân hàng giảm. Một cái nhìn chung từ nhóm tiêu dùng cá nhân mang lại là những khoản thu thƣờng trực qua từng thời kỳ tuy giá trị không cao và trên đà giảm dần do mục đích tiêu dùng của ngƣời dân chƣa mạnh dạn ở hoạt động tín dụng trung dài hạn. Doanh số thu nợ theo mục đích có nhiều tăng giảm đan xen lẫn nhiều biến động theo từng thời kỳ. Nhìn chung doanh số thu nợ đang trên đà giảm dần. Nhóm mục đích duy trì tạm ổn và với doanh thu cao nằm ở các ngành dịch vụ thƣơng mại. Bên cạnh đó vẫn xuất hiện nhiều nguồn thu đột biến trong các nhu cầu vay của nhóm xây dựng, sản xuất hàng hóa với những giai đoạn hầu nhƣ không thu đƣợc nợ ở vài ngành nghề trong nhóm mục đích này. Các năm trở lại đây nhóm này gần nhƣ thu đƣợc rất ít. Tuy nhiên bù đắp vào sự sụt giảm trong doanh số thu nợ là độ ổn định tƣơng đối từ nhóm các khách hàng cá nhân. Doanh số thu đƣợc từ các nguồn này tuy không cao nhƣng lại hiện diện thƣờng trực qua các năm cũng đã phần nào san sẻ gánh nặng cho công tác thu hồi nợ ở hoạt động tín dụng trung và dài hạn của ngân hàng. 4.3.2.3 Doanh số thu nợ theo nhóm nợ Tiến hành phân tích doanh số thu nợ theo từng nhóm nợ qua bảng 4.9a và 4.9b Nhóm 1: Doanh số thu nợ nhóm nợ đủ tiêu chuẩn năm 2012 trung hạn tăng mạnh 969.123 triệu đồng khi thu tập trung ở ngành chế biến và dịch vụ còn phần thu từ hoạt động vận khá nhỏ giọt. Trong năm thu từ kỳ hạn dài tăng 68.339 triệu đồng do thị phần duy trì nguồn thu ổn định là các dịch vụ lƣu trú ăn uống, hoạt động nuôi trồng thủy sản kết hợp một phần khá đáng kể từ kênh xây dựng của các doanh nghiệp. Năm 2013 doanh số thu nợ trung hạn giảm mạnh 88,68%, cho thấy cả năm trung hạn chỉ tập trung thu đƣợc hai hạng mục là phí hợp đồng môi giới và các khoản thu từ chi tiêu cá nhân. Bên cạnh đó kỳ hạn dài lại tăng242,24%, nhóm ngành chính lại là nguồn thu từ hoạt động dịch vụ lƣu trú ăn uống, du lịch nhƣ những năm vừa qua và khoảng thu có phần vƣợt trội là nhu cầu nhà ở của ngƣời dân. Những tháng đầu năm 2014 doanh thu trung hạn và dài hạn đồng loạt giảm mạnhkhi duy trì mức thu nợnổi bật ở kỳ hạn dài của hoạt động xây dựng các nguồn thu từ hoạt động khác rất thấp hơn nữa nhiều món vay chƣa đến thời hạn thu hồi cũng làm ảnh hƣởng tình hình thu nợ của năm. Nhóm 2: Trong khi các món vay dài hạn thƣờng xuyên đƣợc xếp vào các nhóm nợ tốt thì hoạt động thu nợ trung dài hạn lại thƣờng xuất hiện những khoản nợ kém 48 Bảng 4.9a Doanh số thu nợ trung dài hạn theo nhóm nợ 2011-2013 ĐVT: Triệu đồng Năm Chỉ tiêu Nhóm 1 Nhóm 2 Nhóm 3 Nhóm 4 Nhóm 5 Tổng 2011 Chênh lệch 2012 Trung Dài Trung hạn hạn hạn 112.357 27.472 1.081.480 2.490 - 165.363 239 39.108 9 4.807 44 42 115.139 32.279 1.285.993 2012/2011 2013 Dài hạn 95.766 1.800 97.566 Số tiền % Trung Dài hạn Trung Dài hạn Trung hạn hạn hạn 122.321 327.755 969.123 68.339 862.53 7.074 - 162.873 - 6541,08 13.068 38.869 1.800 16.263 -9 -4.807 -100 100 -2 -4,58 142.563 327.755 1.170.854 1016,90 65.287 2013/2012 Số tiền % Dài Trung hạn Dài hạn Trung Dài hạn hạn hạn 249,16 -959.159 231.989 -88,68 242,24 - -158.289 - -95,72 100 -26.040 -1.800 -66,58 -100 -100 57 - 137,19 202,26 -1.143.430 230.189 -88,91 235,93 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang Bảng 4.9b Doanh số thu nợ trung dài hạn theo nhóm nợ 6 tháng 2013-6 tháng 2014 ĐVT: Triệu đồng Năm Chỉ tiêu Nhóm 1 Nhóm 2 Nhóm 3 Nhóm 4 Nhóm 5 Tổng 6T 2013 6T 2014 Trung Dài hạn Trung Dài hạn hạn hạn 121.893 66.169 8.125 7.569 4.032 334 30 38 20 - 14.231 0,7 125.955 66.169 22.750 7.570 Chênh lệch 6T 2014/ 6T 2013 Số tiền % Trung Dài hạn Trung hạn hạn -113.768 -58.600 -93,33 -3.698 - -91,72 8 - 26,66 20 100 14.231 0,7 100 -103.206 -58.599 -81,94 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang 49 Dài hạn -88,56 100 -88,56 chất lƣợng hơn. Năm 2012 doanh số thu nợ trung hạn tăng 162.873 triệu đồngthu hồi về các món nợ thuộc ngành vận tải mà ngân hàng đã cho vay lại, qua đó có thể đánh giá đƣợc ngành này chứa đựng nhiều rủi ro và ngân hàng cũng kém ƣu ái mở rộng thêm nhu cầu vay mới. Bên cạnh đó một khoảng giá trị nợ thu đƣợc từ nhu cầu mua sắm đồ dùng sinh hoạt của ngƣời dân cũng đƣợc xếp vào nhóm nợ này cho thấy nhu cầu này có độ rủi ro hơn so với những nhu cầu chi tiêu dùng cá nhân. Doanh số thu nợ trung hạn ở năm 2013 giảm 95,72% do ngân hàng tập trung thu từ hoạt động vận tải và xuất hiện thêm nhóm ngành bán buôn hàng thủy sản. Các tháng đầu năm 2014 thu nợ trung hạn tiếp tục giảm mạnh 91,72% hầu nhƣ không thu đƣợc từ nguồn nào ngoại trừ các hoạt động xây dựng. Nhóm 3: Đây là nhóm nợ đƣợc xem là không tốt cho ngân hàng. Năm 2012 ngân hàng thu về ở kỳ hạn trung tăng đƣợc 38.869 triệu đồng gồm ngành vận tải và một phần ít từ nhóm vay tiêu dùng mua sắm trang thiết bị trong sinh hoạt gia đình. Khoảng mục dài hạn xuất hiện đột biến trong khoảng thu này làm gia tăng 1.800 triệu đồng nợ không tốt ở ngành lƣu trú ăn uống cho thấy nhóm ngành này đôi khi cũng xuất hiện rủi ro. Sang năm 2013 doanh số thu nợ trung hạn giảm là do nguồn thu chỉ đƣợc từ nhu cầu tiêu dùng nội thất của khách hàng cá nhân còntồn đọng trong những giai đoạn trƣớc. Đầu năm 2014 doanh thu nhóm nợ xấu tăng không đáng kể khoảng 8 triệu đồng do sự kéo dài tiếp diễn của việc mua sắm nội thất của ngƣời dân còn tồn đọng nợ không tốt khá nhiều nên ngân hàng tiếp tục thu hồi. nhƣng giá trị không đáng kể. Nhìn chung trong doanh số thu nợ nhóm nợ này hầu nhƣ việc xuất hiện ở khoản mục dài hạn chiếm tỷ lệ rất thấp, gần nhƣ chỉ đột biến một vài trƣờng hợp đơn lẻ. Nhóm 4,5: Thu nợ nhóm 4 hầu nhƣ không có sau năm 2011 chỉ đơn cử xuất hiện vào các tháng đầu năm 2014 trở lại đây với giá trị chỉ 20 triệu đồng ở khoản mục trung hạn. Ngân hàng thu hồi từ món vay hoạt động vận tải cho thấy khả năng thu hồi nợ của ngành này rất kém. Nợ nhóm 5 tăng nhỏ giọt ở các năm 2012 từ mua sắm đồ nội thất của cá nhân và ở 2013 do ngành xây dựng. Doanh số thu nợ trung hạn ở nợ nhóm 5 chỉ đột biến tăng ở các tháng đầu 2014 đi đầu là khoản thu lớn từ vận tải, một phần giá trị cũng không nhỏ từ nợ xấu trong việc môi giới hợp đồng, chỉ số ít là nhu cầu tiêu dùng cá nhân. Có thể nói nguồn thu từ các nhóm nợ xấu này rất thấp tuy nhiên thu đƣợc thì vẫn đƣợc xem nhƣ bớt phần nào gánh nặng cho công tác thu hồi nợ của ngân hàng. Nhìn chung ngân hàng có doanh số thu nợ giảm dần theo từng năm và chỉ đột biến tăng vào các tháng giữa năm 2014 do một khoảng thu lớn từ nợ nhóm 5 mang lại. Mặc dù doanh số thu nợ nhóm 1,2 vẫn chiếm đa số nhƣng xuất hiện rải rác khoản thutừ các nhóm nợ xấu cũng phần nào giảm bớt gánh nặng về những khoản nợ gần 50 nhƣkhông thu hồi đƣợc. Bên cạnh đó ngân hàng cũng đã tập trung siết chặt các nhóm ngành thƣờng xuyên xảy ra những biến động xấu ảnh hƣởng tới khả năng trả nợ. 4.3.2.3 Doanh số thu nợ theo lãi suất Thu nợ lãi suất thể hiện dƣới bảng 4.10a và 4.10b nhƣ sau: Lãi suất 8-12%: Doanh số thu nợ trung hạn 2012 tăng 83.018trong năm thu đƣợc nhiều nợ nên sang 2013 doanh số thu nợ trung hạn giảm 94,46% cũng do nợ cũcác năm trƣớc đã thu hồi khá nhiều, trong năm lại mở thêm vài khoản vay mới nên chƣa đến kỳ hạn thu hồi. Sang đầu năm 2014 dài hạn tăng 3.852 triệu đồng do thu đƣợc nhiều nợ đa phần từ các khoản vay mới mở trong năm. Bên cạnh đó doanh số thu nợ dài hạn 2012 giảm 98,79% khi phần nợ cũ đã đƣợc thu hồi gần hết trong năm trƣớc. Tình trạng thu nợ dài hạn hầu nhƣ không thu đƣợc ở năm kế tiếp và đến các tháng đầu 2014 mới thu đƣợc 1.218 triệu đồng do vừa mở gói vay mới trong năm và tiến hành thu theo từng tháng. Tuy nhiên phần nợ cũ năm trƣớc vẫn chƣa thu đƣợc. Lãi suất 12-15% : Diễn biến thu nợ trung hạn chuyển biến giảm dần qua các năm. Năm 2012 tăng 238.438 triệu đồng do thu hồi đƣợc khá nhiều nợ cũ. Tiếp tục ở năm 2013 doanh số thu nợ có giảm so với năm trƣớc do các khoản nợ cũ đƣợc thu về gần hết ở và nhu cầu cho vay mới trongnăm đƣợc gia tăng. Sang năm 2014 thì phần lớn các món vay trong những năm trở lại đây đều nằm ở thang lãi suất này nên gia tăng giá trị thu nợ. Tình trạng thu nợ dài hạn có suy giảm trong năm 2012 cũngdo năm trƣớc đã thu đƣợc khá nhiều và các món nợhiện tại chủ yếu là vay tiêu dùng. Sang 2013 thu nợ dài hạn có chuyển biến tăng dần một mặt là do những lĩnh vực hoạt động có lãi suất chuyển đổi đã chuyển sang thang lãi suất này nên thu thêm đƣợc đồng thời các gói vay mới trở lại đây đều nằm trong mức lãi suất này và chƣa đến hạn thu hồi nên ở đầu 2014 tình trạng thu nợ bị giảm sút. Lãi suất 15-18% : Doanh số thu nợ trong năm 2012 chiếm tỷ trọng cao do phần lớn các món vay trong thời điểm đó đều chủ yếu là mức lãi suất này nên thu đƣợc khá nhiều. Sang năm 2013 giá trị thu nợ sụt giảm do các món nợ ở mức lãi suất này đã thu hồi hầu hết trong năm trƣớc, một số món vay có lãi suất chuyển đổi cũng chuyển sang mức lãi suất thấp hơn nên các món nợ phải thu hồi ở thang lãi suất này không còn nhiều. Sang đầu năm 2014 thì không thu đƣợc nợ do không còn tình trạng nợ sau khi chuyển đổi thành các mức lãi suất thấp hơn. Các mức lãi suất cao hơn cũng chuyển biến tƣơng tự sau khi thu hồi khá nhiều món nợ ở những năm 2011 thì 2012 chuyển biến giảm dần do các năm về sau những món vay mới đều đƣợc vay ở lãi suất thấp hơn. Một ít các món nợ với lãi suất cao sau khi thu đƣợc còn tồn đọng thì cũng đƣợc chuyển sang lãi suất thấp do tính chất vay với lãi suất chuyển đổi. Các năm trở lại đây thì không có doanh số thu nợ do mặt bằng chung lãi suất cho vay đƣợc điều chỉnh xuống các mức thấp hơn. 51 Bảng 4.10a Doanh số thu nợ trung dài hạn theo lãi suất cho vay giai đoạn 2011-2013 ĐVT: Triệu đồng Năm Lãi suất (%) 2011 2012 2013 Trung Dài Trung Dài Trung Dài hạn hạn hạn hạn hạn hạn 2.021 5.560 85.039 67 4.705 8 đến 12 12 đến 15 41.185 7.787 279.623 3.462 114.050 301.534 15 đến 18 44.064 6.171 723.013 76.101 23.760 26.221 314 6.280 158.322 2.200 18 đến 20 27.555 6.482 39.996 15.736 48 >20 115.139 32.279 1.285.993 97.566 142.563 327.755 Tổng Chênh lệch 2012/2011 2013/2012 Số tiền % Số tiền % Trung Dài hạn Trung Dài Trung Dài hạn Trung Dài hạn hạn hạn hạn hạn hạn 83.018 -5.493 4.107 -98,79 -80.334 -67 -94,46 -100 238.438 -4.325 578,94 -55,54 -165.573 298.072 -59,21 8.609 678.949 69.930 1540,8 1133,2 -699.253 -49.880 -96,71 -65,54 158.008 -4.080 50.321 -64,96 -158.322 -2.200 -100 -100 12.441 9.254 45,14 142,76 -39.948 -15.736 -99,87 -100 1.170.854 1016,90 65.287 202,26 -1.143.430 230.189 -88,91 235,93 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang Bảng 4.10b Doanh số cho vay trung dài hạn theo lãi suất 6 tháng 2013-6 tháng 2014 ĐVT: Triệu đồng Năm Lãi suất (%) 8 đến 12 12 đến 15 15 đến 18 18 đến 20 >20 Tổng 6T 2013 Trung hạn 595 109.663 15.649 48 125.955 6T 2014 Dài hạn 25.175 40.994 66.169 Trung hạn 4.447 18.303 22.750 Dài hạn 1.218 6.351 7.570 Chênh lệch 6T 2014/ 6T 2013 Số tiền % Trung hạn Dài hạn Trung hạn Dài hạn 3.852 1.218 647,39 100 -91.360 -18.824 -83,30 -74,77 -15.649 -40.994 -100 -100 -48 -100 -103.206 -58.599 -81,94 -88,56 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang 52 4.3.3 Phân tích dƣ nợ trung dài hạn 4.3.3.1 Dư nợ theo kỳ hạn Dƣ nợ của ngân hàng theo chiều hƣớng tăng dần về tỷ trọng mặc dù qua các năm có chuyển biến giảm nhƣng không đáng kể và phần dƣ nợ vẫn còn cao. Dƣ nợngắn hạn luôn giữ giá trị cao hơn trung dài hạn do ngân hàng tập trung cho các món vay thời hạn ngắn nên tình trạng dƣ nợ lớn ở nhóm này là không tránh khỏi. Các khoản dƣ nợ của đồng ngoại tệ cũng dần theo chiều hƣớng tỷ lệ thuận theo thời gian và chỉ gia tăng mạnh mẽ vào các tháng đầu năm 2014 trở lại đây qua bảng 4.11a và 4.11b. Bảng 4.11aDƣ nợ trung dài hạn theo kỳ hạn từ 2011-2013 ĐVT: Triệu đồng Chỉ tiêu 2011 Ngắn hạn USD(triệu dollars) VNĐ(triệu đồng) Trung hạn Dài hạn 2012 2013 2012/2011 Số tiền % 2013/2012 Số tiền % 15,83 12,09 21,86 -3,37 -23,62 9,77 80,82 1.456.130 2.241.061 1.495.696 784.931 53,91 -745.364 -33,26 154.615 143.155 225.746 -11.460 -7,41 82.591 57,69 140.519 119.291 760.035 -21.227 -15,11 640.744 537,13 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang Bảng 4.11bDƣ nợ trung dài hạn theo kỳ hạn 6 tháng 2013 – 6 tháng 2014 ĐVT: Triệu đồng Chỉ tiêu Ngắn hạn USD(triệu dollars) VNĐ(triệu đồng) Trung hạn Dài hạn 6T 2013 6T 2014 9,85 46,60 2.245.312 1.397.605 181.275 317.760 118.268 810.955 6T 2014/6T 2014 Số tiền % 36,74 -847.706 136.485 692.687 372,86 37,75 75,29 585,69 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang Năm 2012 dƣ nợ ngắn hạn tăng 53,91%, ngoại tệ có giảm, riêng trung hạn giảm nhẹ 7,41%từ các tháng đầu năm đến hết năm cho thấy công tác thu hồi và quản lí dƣ nợ đƣợc kiểm soát khá chặt chẽ. Góp phần giảm đáng kể với tỷ trọng dƣ nợ đầu năm khá lớn của ngành chế biến thủy hải sản đã giúp dƣ nợ trung hạn đƣợc thu nhỏ khá nhiều. Dƣ nợ dài hạn qua các năm luônthấp hơn dƣ nợ trung hạn cho thấy kiểm soát dƣ nợ thời hạn dài khá tốt, giảm đƣợc khá nhiều rủi ro. Cụ thể trong năm này giảm đƣợc 15,11% do hạ đƣợc dƣ nợ lớn từ đầu năm của các hoạt động xây dựng, mộtphần từ các lĩnh vựcdịch vụ ăn uống. Đến năm 2013 chỉ có dƣ nợ ngắn hạn giảm 33,26% còn ngoại tệ lẫn trung dài hạn đều tăng cụ thể trung hạn tăng 57,69%, hoạt động kiểm soát dƣ nợ có nhiều thay 53 đổi đột ngột bắt đầuchuyển biến tăng sau nửa cuối năm trong khi đầu năm tình hình dƣ nợ trung hạn vẫn ởmức tạm ổn. Do dƣ nợ của thƣơng mại thủy sản, bán buôn lúa gạo gia tăng mạnh nhƣng vẫn nằm trong những nhóm nợ đƣợc xem là nợ tốt. Tuy nhiên trong năm tình trạng dƣ nợ có mặt ở những nhóm nợ không đƣợc đánh giá đạt chất lƣợng lại có chuyển biến tăng. Kết quả tăng đột biến của dƣ nợ dài hạn khoảng 640.744 triệu đồng so với cùng kỳ từ 6 tháng cuối năm, đặc biệt là ở tháng 11, 12 có chuyển biến khá mạnh do hai nhóm ngành xây dựng và dịch vụ nhà hàng, resort có khối lƣợng dƣ nợ rất lớn do trong năm ngân hàng đã giải ngân cho vay giá trị lớn ở hai ngành này, công tác thu hồi chƣa có do vẫn chƣa tới hạn nên làm dƣ nợ dài hạn của năm gia tăng độtbiến. Một điều đáng mừng là những khoản vay giá trị lớn dài hạn luôn có dƣ nợ ởnhững nhóm nợ đạt chất lƣợng. Chuyển biến dƣ nợ ở các tháng đầu năm 2014 tăng mạnh, ngắn hạn tăng 37,35%, ngoại tệ tăng 372,86%, khoảng tăng trung hạn tuy giữ thị phần thấp hơn nhƣng dƣ nợ lại tăng với tốc độ nhanh hơn dài hạn. Dƣ nợ trung hạn đã tăng75,29%, trong năm này ngân hàng vừa giải ngân món vay mới với giá trị lớn nên đã gây ảnh hƣởng đến dƣ nợ của các tháng đầu năm. Bên cạnh đó vài nghề vừa đƣợc tiếp nhận thêm vốn vay lớn nên chƣa đến kỳ hạn trả nợ. Một điều cũng khả quan làm dƣ nợ trung hạn tăng khi các hoạt động xây dựng nhỏ lẻ tăng dƣ nợ lên tuy nhiên ngành này đã thoát khỏi tình trạng dƣ nợ không tốt. Dƣ nợ dài hạn của các tháng này tăng 692.687 triệu đồng so với cùng kỳ các tháng đầu năm trƣớc nhƣng xét tình hình chung đến cuối năm 2013 thì mức tăng dƣ nợ này không đáng kể do ngân hàng đã mở những gói vay giá trị lớn cho hoạt động xây dựng đƣờng sá ở kỳ hạn dài, hơn nữa dƣ nợ của các hoạt động xây dựng lẫn kinh doanh khách sạn, nhà hàng có phần chuyển biến tăng thêm đã kéo theo dƣ nợ dài hạn các tháng đầu năm này gia tăng. Có thể thấy trƣớc đây dƣ nợ dài hạn chiếm giá trị thấp nhƣng từ cuối năm 2013 trở lại tình trạng dƣ nợ lại chuyển biến tăng mạnh mẽ. Sự gia tăng dƣ nợ ở những khoảng thời gian gần đây do ngân hàng chủ động mở rộng các gói vay mới ở kỳ hạn dài với tỷ trọng lớn và cho đến hiện nay những dƣ nợ này vẫn đƣợc đánh giá chƣa có dấu hiệu tiêu cực tuy nhiên ngân hàng vẫn cần kiểm soát chặt chẽ đề phòng những rủi ro trong tƣơng lai. Tốc độ tăng dƣ nợ trung hạn thƣờng tăng đều ít có đột biến. Bên cạnh đó còn nhiều món nợ đƣợc xếp vào dƣ nợ các nhóm không có chất lƣợng tốt cho thấy hoạt động tín dụng trung hạn còn nhiều rủi ro. Việc thắt chặt kiểm soát dƣ nợ là vấn đề thực sự bức thiết mà ngân hàng cần tập trung quản lý chặt chẽ. 4.3.3.2 Dư nợ trung dài hạn theo mục đích vay Dƣ nợ phân theo mục đích diễn biến qua bảng số liệu 4.12 cụ thể nhƣ sau: Sản xuất, chế tạo hàng hóa: Dƣ nợ phân theo mục đích này chuyển biến tăng dần theo từng năm. Năm 2012 dƣ nợ giảm nhẹ 1,98% do trong năm đã giảm khá mạnh trong ngành xây dựng các hoạt động nhỏ lẻ của doanh nghiệp. Tuy nhiên bù lại giá trị 54 Bảng 4.12 Dƣ nợ trung dài hạn theo mục đích vay từ 2011- 6 tháng đầu 2014 ĐVT: Triệu đồng Năm Chỉ tiêu 2011 Sản xuất, chế tạo 54.025 - Xây dựng chuyên dụng 19.889 -Xây khu công nghiệp 9.128 - Xây dựng đƣờng sá - Chế biến thực phẩm 17.798 - Nuôi trồng thủy sản 7.210 Lƣu thông, thƣơng mại 91.177 -Thƣơng mại lúa gạo - Môi giới hợp đồng, chứng khoán 2.284 - Thƣơng mại thủy sản -Vận tải 12.708 - Dịch vụ lƣu trú, ăn uống 66.185 - Đầu tƣ khu du lịch 10.000 Tiêu dùng cá nhân 18.971 - Mua phƣơng tiện đi lại 458 - Mua nội thất, đồ gia dụng 1.323 - Xây dựng, mua nhà ở 17.190 130.361 Khác Tổng cộng: 2012 52.952 2.774 27.688 16.300 6.190 84.781 1.789 12.583 57.909 12.500 24.919 560 1.766 22.593 99.794 2013 402.730 352.136 27.688 20.090 2.816 476.090 12.943 1.155 185.440 11.338 49.895 215.319 18.796 737 1.718 16.341 88.165 6T 2013 6T 2014 75.150 12.612 27.688 16.300 18.550 128.419 1.254 12.694 10.258 57.513 46.700 20.943 1.237 1.747 17.959 70.527 506.674 358.775 27.688 97.305 20.090 2.816 510.540 38.850 934 190.840 8.840 49.521 221.555 26.997 1.255 10.365 15.377 84.504 295.134 262.446 985.781 295.039 1.128.715 2012/2011 Số tiền % -1.073 -1,98 -17.115 -86,05 18.560 203,33 -1.498 -8,41 -1.020 -14,14 -6.396 -7,01 -495 -21,67 -125 -0,98 -8.276 -12,5 2.500 25 5.948 31,35 102 22,27 443 33,48 5.403 31,43 -30.567 -23,44 -32.688 -11,07 723.335 275,61 833.676 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang 55 Chênh lệch 2013/2012 6T 2014/6T 2013 Số tiền % Số tiền % 349.778 660,55 431.524 574,21 349.362 12.594 346.163 2.744 0 0 0 0 - 97.305 100 3.790 23,25 3.790 23,25 -3.374 -54,5 -15.734 -84,81 391.309 461,55 382.121 297,55 12.943 100 38.850 100 -634 -35,43 -320 -25,51 185.440 100 178.146 1403,3 -1.245 9,89 -1.418 -13,82 -8.014 -13,83 -7.992 -13,89 202.819 1622,5 174.855 374,4 -6.123 -24,57 6.054 28,9 177 31,6 18 1,45 -48 -2,71 8.618 493,3 -6.252 -27,67 -2.582 -14,37 -11.629 -11,65 13.977 19,81 282,56 dƣ nợ của công tác xây dựng các nhà xƣởng và khu công nghiệp gia tăng khá lớn do trong năm ngành này đƣợc kích thích gói vay ra khá lớn đã kéo theo dƣ nợ của nhóm mục đích trên đây suy giảm không đáng kể so với cùng kỳ. Sang 2013 dƣ nợ của nhóm lại tăng mạnh mẽ 349.788 triệu đồng do sự gia tăng đột biến trong các nhu cầu xây dựng của doanh nghiệp nói chung bởi ở nhu cầu này vừa nhận đƣợc phần vốn lớn nên chƣa đến hạn trả nợ. Các tháng đầu năm 2014 dƣ nợ lại tiếp tục gia tăng 431.524 triệu đồng so với nửa đầu năm vừa qua. Sự gia tăng này xuất hiện từ sau nửa năm 2013 trở lại do các hoạt động xây dựng vẫn chƣa đến hạn thu hồi nợ dẫn đến gia tăng đột biếncác tháng đầu năm nay. Hơn nữa ngân hàng bắt đầu mở rộng việc cho vay sang các hoạt động xây mới các tuyến đƣờng nội thành trong toàn địa bàn kéo theo dƣ nợ trong thời gian này gia tăng mạnh mẽ. Lưu thông, thương mại hàng hóa và dịch vụ: Công tác kiểm soát dƣ nợ thuộc nhóm mục đích cần đƣợc chú trọng bởi giá trị dƣ nợ của nhóm chiếm tỷ lệ cao nhất trong hoạt động cho vay trung và dài hạn. Năm 2012 dƣ nợ có giảm đƣợc 7,01%, thu đƣợc kết quả đó là do dƣ nợ của dịch vụ lƣu trú ăn uống lẫn hoạt động kinh doanh nhà hàng, khách sạn đƣợc giảm nhẹ. Các ngành nghề khác có chuyển biến giảm nhƣng không đáng kể. Kế đến năm 2013 dƣ nợ bị gia tăng mạnh 391.309 triệu đồng bởi ngành thƣơng mại lúa gạo và thƣơng mại các hàng thủy sản bắt đầu đƣợc mở rộng cho vay bên mảng trung dài hạn. Các nghề này vừa mới tiếp nhận vốn nên tỷ trọng dƣ nợ trong năm còn khá cao là điều hiển nhiên. Bên cạnh đó hoạt động kinh doanh nhà hàngcó nhiều tiến triển nên đã xin vay thêm khoảng vốn lớn trong năm và chƣa đến hạn thuhồi. Chuyển sang đầu năm 2014 dƣ nợ lại tiếp tục tăng thêm 382.121 triệu đồng vì sau các tháng cuối năm 2013 ngân hàng đã cho vay một khoản tiền khá lớn, kinh doanh nhà hàng khách sạn trong các tháng đầu năm nay tiếp tục đƣợc vay thêm, những món nợ đến hạn thu hồi thì không nhiều đã khiến tổng dƣ nợ của nhóm mục đích này gia tăng mạnh. Hơn nữa hai ngành mới gia nhập đó là thƣơng mại các mặt hàng thủy sản vàlƣơng thực lại tiếp tục đƣợc giải ngân thêm vốn và lƣợng thu hồi vào chƣa cao nên dẫn đến tình trạng gia tăng dƣ nợ. Tiêu dùng cá nhân: Bên cạnh các nhu cầu của doanh nghiệp và tổ chức kinh tế lớn thì khoản tiêu dùng hằng ngày của ngƣời dân cũng chiếm một phần giá trị dƣ nợ tƣơng đối. Nhìn chung dƣ nợ của nhóm mục đích này hầu nhƣ ổn định và không có quá nhiều biến động đột ngột về giá trị. Năm 2012 dƣ nợ tăng 31,35% do dƣ nợ của nhu cầu vay vốn để xây dựng nhà ở gia tăng mạnh, các nhu cầu sinh hoạt khác cũng gia tăng nhƣng chiếm tỷ trọng tƣơng đối. Ở năm 2013 có chuyển biến khả quan hơn khi giảm đƣợc 24,57% do sự thay đổi khá tốt dƣ nợ của nhu cầu vay tiêu dùng muanhà ở của ngƣời dân đã giảm đáng kể kéo theo tổng dƣ nợgiảm đáng kể kéo theo tổng dƣ nợ của nhóm này đƣợc giảm. Các nhu cầu sinh hoạt còn lại hầu nhƣ thay đổi không đáng kể. Tình hình dƣ nợ khi chuyển sang các tháng đầu 2014 có chuyểnbiến tăng 56 28,9%. Bên cạnh sự thay đổi tích cực của nhóm nhà ở dân cƣ đã trên đà giảm thì nhu cầu mua sắm nội thất đồ dùng sinh hoạt hằng năm chỉ chiếm thị phần nhỏ nay lại gia tăng đột biến đã gây ảnh hƣởng dƣ nợ toàn nhóm tăng mạnh so với cùng kỳ. Tình hình dƣ nợ phân theo nhóm mục đích của ngân hàng có nhiều thay đổi bất ngờ và đang dần trên xu hƣớng tăng theo từng năm. Chiếm tỷ trọng cao nhất là nhóm vay thƣơng mại dịch vụ do nhóm này có nhiều ngành mới gia nhập kỳ hạn trung và dài. Dƣ nợ của nhóm ngành chế tạo, sản xuất có ảnh hƣởng khá mạnh đến dƣ nợ của năm do tính chất ngành này có thời hạn thu hồi nợ khá dài, một số ít nghề thƣờng độtbiến trong một số giai đoạn. Giữ thị phần ổn định vẫn là nhu cầu chi tiêu sinh hoạt của ngƣời dân và công tác quản lí dƣ nợ nhóm này không xảy ra nhiều biến động. Tuy nhiên với sự gia tăng dƣ nợ ở giá trị lớn trong các năm gần đây cũng là một vấn đề khá nghiêm trọng đáng lƣu ý trong hoạt động quản lí nợ của ngân hàng. Những giá trị vay lớn đang mở rộng cần đƣợc kiểm soát chặt chẽ hơn bởi chƣa hẳn cho vay nhiều có thể thu lại giá trị tƣơng tự mà tiềm ẩn trong đó nhiều rủi ro cho ngân hàng trong tƣơng lai. 4.3.3.3 Dư nợ trung dài hạn theo nhóm nợ Tình hình dƣ nợ theo nhóm nợ đƣợc trình bày qua bảng 4.13a và 4.13b nhƣ sau: Nhóm 1:Dƣ nợ nhóm này chiếm tỷ lệ cao nhất và đang trên đà gia tăng về tỷ trọng. Năm 2012 dƣ nợ trung hạn giảm 46,82%, dƣ nợ dài hạn cũng hạ đƣợc 37,58%. Hoạt động xây dựng và dịch vụ lƣu trú ăn uống mảng dài hạn đã giảm đƣợc khối lƣợng lớn dƣ nợ. Dẫn đầu ngành với giá trị dƣ nợ giảm đƣợc khá cao ở kỳ trung hạn là hoạt động chế biến thủy sản, kế đến góp phần đƣa giá trị dƣ nợ giảm là các hoạt độngxây dựng thƣờng trực, các công tác khai thác và nuôi trồng thủy sản. Sang giai đoạn năm 2013 dƣ nợ lại chuyển biến tăng trên cả hai kỳ hạn, trung hạn tăng rất cao 84,71%, dài hạn tăng với giá trị lớn đến 415.034 triệu đồng. Trung hạn tăng do mới gia nhập của hai nghề thƣơng mại các mặt hàng thủy sản và lƣơng thực vừa đƣợc cho vay trong năm này và ở mảng dài hạn thì hoạt động xây dựng lẫn loại hình kinh doanh khách sạn dẫn đầu về nguyên nhân gây tăng tỷ trọng dƣ nợ cũng do đƣợc giải ngân vốn lớn trong năm. Chuyển biến dƣ nợ nửa đầu năm 2014 không có sự thuyên giảm mà dƣ nợ trung hạn đã tăng 147,87%, dài hạn tăng 642.795 triệu đồng cao hơn rất nhiều so với cùng kỳ năm vừa qua. Bên cạnh nguyên nhân gia tăng do các hoạt động vừa đƣợc giải ngân thêm gói vay mới của hoạt động xây dựng đƣờng sá trong địa bàn và các ngành đã kể trên thì còn một khoảng tăng đáng chú ý của nhu cầu mua sắm đồ gia dụng của khách hàng cá nhân trong kỳ trung hạn. Ở kỳ hạn dài gia tăng ngoài việc mở rộng cho vay và xuất hiện các công trình thi công đƣờng thì không có hoạt động nào có chuyển biến tăng và gần nhƣ không thay đổi về giá trị dƣ nợ. Nhóm 2: Nhóm nợ này đƣợc đánh giá vẫn có khả năng trả nợ và tình trạng dƣ nợ của nhóm đang trên đà tăng. Năm 2012 dƣ nợ trung hạn tăng 239,8%, dƣ nợ dài hạn tăng 41,71%. Sự gia tăng ở thời hạn dài do hai ngành chế biến thực phẩm nói 57 Bảng 4.13a Dƣ nợ trung dài hạn theo nhóm nợ từ 2011-2013 ĐVT: Triệu đồng Năm Chỉ tiêu Nhóm 1 Nhóm 2 Nhóm 3 Nhóm 4 Nhóm 5 Tổng 2011 2012 2013 Trung Dài hạn hạn 117.849 100.696 23.496 39.822 12.465 0,7 805 154.615 140.519 Trung Dài hạn hạn 62.667 62.855 79.855 56.435 137 763 0,7 143.155 119.291 Trung Dài hạn hạn 115.755 477.889 99.034 238.501 10.856 43.646 101 0,7 225.746 760.035 Chênh lệch 2012/2011 2013/2012 Số tiền % Số tiền % Trung Dài Trung Dài Trung Dài hạn Trung Dài hạn hạn hạn hạn hạn hạn hạn -55.182 -37.841 -46,82 -37,58 53.088 415.034 84,71 660,3 56.359 16.613 239,8 41,71 19.179 182.066 24,01 322,6 -12.328 - -98,9 - 10.719 43.646 7824 100 -0,7 - -100 -42 0,7 -5,21 100 -662 0 -86,76 0 -11.460 -21.228 -7,41 -15,11 82.591 640.744 57,69 537,1 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang Bảng 4.13b Dƣ nợ trung dài hạn theo nhóm nợ từ 6 tháng 2013-6 tháng 2014 ĐVT: Triệu đồng Năm Chỉ tiêu Nhóm 1 Nhóm 2 Nhóm 3 Nhóm 4 Nhóm 5 Tổng 6T 2013 6T 2014 Trung hạn Dài hạn Trung hạn Dài hạn 90.905 57.877 225.327 700.672 38.766 84.764 85.637 51.403 60.391 375 1.794 201 0,7 5.497 24.646 181.275 118.268 317.760 810.955 Chênh lệch 6T 2014/ 6T 2013 Số tiền % Trung hạn Dài hạn Trung hạn Dài hạn 134.422 642.795 147,87 1110,62 45.998 85.637 118,65 100 -51.028 -60.391 -99,27 -100 1.794 100 5.296 24.645 2634 3.520.757 136.485 692.687 75,29 585,69 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang 58 chung và nhóm dịch vụ lữ hành, ăn uống từ nợ nhóm 1 chuyển sang đã làm gia tăng đáng kể dƣ nợ dài hạn. Lĩnh vực vận tải gia tăng đáng kể và một khoảng lớn dƣ nợ của nghề chế biến mặt hàng thủy sản chuyển nhóm nợ từ nhóm 1trong kỳ hạn trung. Bên cạnh đó còn có sự gia tăng của các ngành nuôi trồng thủy sản, một số hoạt động thiết bị xây dựng cũng xuất hiện trong nợ nhóm 2 nên đã làm gia tăng tổng dƣ nợ trung hạntrong năm cũng dao động khá lớn khi tăng lên 322,6% trong tháng cuối năm đã cho ngành thƣơng mại thủy sản vay thêm và dịch vụ kinh doanh mô hình nhà hàng, khách sạn trong 2 tháng cuối năm lại đƣợc cho vay ra ngoài một phần vốn khá cao trong khicác ngành nghề này đang đƣợc xếp vào nợ nhóm 2. Kể đến sự gia tăng phần nào thì hoạt động dịch vụ ăn uống cũng gia tăng, bên cạnh đó mục đích vay tiêu dùng mua nhà ởnăm trƣớc không hiện diện thì sang năm này đã bắt đầu xuất hiện ở nhóm nợ này với giá trị dƣ nợ cũng không nhỏ. Sang đầu năm 2014 giá trị dƣ nợ vẫn chiếm tỷ lệ cao khi trung hạn tăng 118,65% do các nguyên nhân tiếp nhận vốn vay ở 2013 đã kể trên kéo sang năm 2014. Dƣ nợ dài hạn tăng 85.637 triệu đồng do các tháng đầu năm việc kinh doanh nhà hàng khách sạn tiếp tục nhận gói vay xuyên suốt mỗi tháng của năm 2014.Tình hình dƣ nợ ở lĩnh vực lƣu trú, ăn uống chiếm tỷ trọng cao do việc chuyển nhómnợ dần dần từ sau nửa năm 2013 và dƣ nợ của lĩnh vực này hầu nhƣ không thuyên chuyển giá trị và giữ nguyên dƣ nợ từ cuối năm 2013 kéo dài đến hiện tại. Nhóm 3,4,5: Trong khi dƣ nợ nhóm 3 không xuất hiện ở dài hạn và dƣ nợ trung hạn năm 2012 đƣợc suy giảm đáng kể thì sang 2013 dƣ nợ lại gia tăng đặc biệt tăng mạnh ở thời kỳ dài hạn lên đến 43.646 triệu đồng vì trong thời điểm này dịch vụ ăn uống và chế biến thực phẩm đã xuất hiện dƣ nợ đáng kể và sang đến 2014 dƣ nợ nhóm 3 đƣợc suy chuyển đáng kể do điều chuyển các nhóm nợ với nhau. Nợ nhóm 4 hầu nhƣ ít xuất hiện sau năm 2011 và chỉ đến đầu năm 2014 dƣ nợ trung hạn mới bắt đầu diễn ra khi tăng thêm 1.794 triệu đồng một số ngành đã chuyển nhóm nợ sang. Phần dƣ nợ chiếm thị phần áp đảo xuất hiện từ đầu năm 2014 trong lĩnh vực thƣơng mại nông lâm sản có từ lâu của các năm trở về trƣớc mà ngân hàng vẫn chƣa giải quyết đƣợc thu hồi nợ đã bị chuyển sang. Nhóm 5 đƣợc xem nhƣ nhóm nợ không thể thu hồi lại vốn chiếm tỷ lệ rất nhỏ trong những năm trƣớc và chỉ đột biến ở các tháng đầu năm 2014 khi trung hạn tăng 5.296 triệu đồng và dƣ nợ dài hạn tăng lớn 24.645 triệu đồng do hoạt động chế biến thủy sản và hoạt động vận tải gây ra. Có thể nói hai ngành này giữ tỷ trọng nợ mất vốn khá cao gây ra nhiều ảnh hƣởng xấu cho ngân hàng. Khi phân bố dƣ nợ theo nhóm nợ ta có thể thấy rõ ràng hơn những nguyên nhân gây ra tình trạng dƣ nợ qua các năm tăng nhanh. Mặc dù tỷ lệ dƣ nợ nhóm nợ chấtlƣợng tốt luôn chiếm ƣu thế nhƣng tình trạng các năm trở lại đây khi ngân hàng bắt đầu cho vay thêm những khoảng nợ đƣợc xếp vào nhóm 2 với những giá trị lớn cũng là một điều khá quan trọng cần lƣu tâm hàng đầu bởi độ nhạy cảm về khả thu hồi cũng nhƣ độ rủi ro trong tƣơng lai của ngân hàng. Tình trạng nợ xấu đang dần trên đà 59 gia tăng mặc dù công tác kiểm soát luôn đặt trong trạng thái hàng đầu nhƣng việc gia tăng là không tránh khỏi. Đáng chú ý khi nợ nhóm 5 trong giai đoạn hiện nay ở năm 2014 khi có chuyển biến tăng là một điều không tốt cho công tác kiểm soát dƣ nợ. 4.3.3.4 Dư nợ trung dài hạn theo lãi suất vay Qua bảng 4.14a và 4.14b diễn biến dƣ nợ theo lãi suất nhƣ sau: Lãi suất 8-12%: Dƣ nợ trung hạn giảm 36,7% trong năm 2012 do dƣ nợ ở mức lãi suất 10,2%/năm đƣợc giảm mạnh tập trung vào lĩnh vực môi giới hợp đồng. Dƣ nợ dài hạn cũng đƣợc thuyên giảm không đáng kể. Ở năm 2013 trong khi dƣ nợ trung hạn chỉ giảm 217 triệu đồng không ảnh hƣởng lớn tuy nhiên dƣ nợ dài hạn lại gia tăng mạnh mẽ lên 321.607 triệu đồng do sau nửa cuối năm trở đi ngành xây dựng đƣợc cho vay thêm với mức lãi suất 11,5%/năm đã kéo theo dƣ nợ dài hạn gia tăng giá trị lớn. Các tháng đầu năm 2014 dƣ nợ trung hạn tiếp tục đà tăng 263.175 triệu đồng và tập trung vào nhóm ngành mới nổi thƣơng mại thủy sản và lúa gạo đã đƣợc chuyển lãi suất xuống còn 10,5% và 11%/năm. Tƣơng tự ngành xây dựng cũng góp phần gia tăng đáng kể dƣ nợ do bên cạnh việc đƣợc vay mới thêm nguồn vốn thì còn đƣợc hƣởng lãi suất chuyển đổi sang mức lãi suất thấp hơn. Lãi suất 12-15%: Trong khi dƣ nợ trung hạn giảm 8,35% do một số hoạt động ở mức lãi suất 12%/năm đã trả hết nợ thì dƣ nợ dài hạn 2012 lại gia tăng 16,37% do một phần dƣ nợ hoạt động xây nhà ở của ngƣời dân đƣợc chuyển sang mức lãi suất thấp hơn còn 14%/năm và nhu cầu này chiếm thị phần dƣ nợ cao nhất trong thang lãi suất. Ở 2013 dƣ nợ trung hạn tăng mạnh 206.666 triệu đồng lẫn dài hạn cũng tăng 412.659 triệu đồng do càng về các năm trở lại đây lãi suất cho vay trong mặt bẳng chung đã hạ xuống thấp hơn các năm trƣớc nên hoạt động thƣơng buôn lƣơng thực và thủy sản đã nâng cao thêm vốn vay mới với lãi suất 12,5%/năm đã làm dƣ nợ trung hạn tăng đáng kể. Bên cạnh đó sự chuyển đổi lãi suất còn 13%/năm ở các ngành xây dựng các khu đô thị, kinh doanh khách sạn, thƣơng mại thủy sản trƣớc đây có lãi suất cao hơn đã làm nhóm lãi suất này gia tăng dƣ nợ mạnh mẽ. Các tháng đầu năm 2014 chỉ dƣ nợ trung hạn giảm đƣợc 70,52%, riêng dƣ nợ dài hạn vẫn duy trì mức tăng thêm 329.126 triệu đồng. Dƣ nợ trung hạn giảm đƣợc khá tốt do các ngành đƣợc chuyển sang nhóm lãi suất khác đã đề cập ở thang lãi suất 8-12%/năm đã phân tích ở trên trong năm 2014. Tuy nhiên dƣ nợ dài hạn lại gia tăng khá cao đã làm ảnh hƣởng chung đến tổng dƣ nợ của cả 6 tháng đầu 2014 do một nhóm hoạt động xây dựng bị tăng lãi suất cho vay lên 12,5%/năm với mức dƣ nợ khá cao đã đẩy toàn bộ dƣ nợ dài hạn tăng đột biến. Lãi suất 15-18%: Với thang lãi suất này chỉ xuất hiện ở các năm trở về trƣớc do các giai đoạn trƣớc đây nền kinh tế gặp nhiều khó khăn, mức lãi suất cho vay trong thời kỳ đó khá cao. Năm 2012 dƣ nợ trung hạn tăng 182,98% do trong giai đoạn nàyhoạt động xây mới các khu đô thị và chế biến thủy sản đƣợc giảm lãi suất xuống chạm 60 Bảng 4.14a Dƣ nợ trung dài hạn theo lãi suất từ 2011-2013 ĐVT: Triệu đồng Năm Lãi suất (%) 2011 2012 2013 Trung Dài hạn Trung Dài hạn Trung Dài hạn hạn hạn hạn 2.992 747 1.894 393 1.677 322.000 8 đến 12 12 đến 15 18.990 21.806 17.403 25.376 224.069 438.035 15 đến 18 43.708 41.223 123.685 93.522 2.157 17.809 125 18 đến 20 86.768 58.934 48 >20 154.615 140.519 143.155 119.291 225.746 760.035 Tổng Chênh lệch 2012/2011 2013/2012 Số tiền % Số tiền % Trung Dài Trung Dài Trung Dài hạn Trung hạn hạn hạn hạn hạn hạn -1.098 -354 -36,7 -47,39 -217 321.607 -11,45 -1.587 3.570 -8,35 16,37 206.666 412.659 1187,53 79.977 52.299 182,98 126,86 -123.685 -93.522 -100 -2.032 -17.809 -94,2 -100 -125 -100 -86.720 -58.934 -99,94 -100 -48 -100 -11.460 -21.228 -7,41 -15,11 82.591 640.744 57,69 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang Bảng 4.14b Dƣ nợ trung dài hạn theo lãi suất vay 6 tháng đầu 2013-6 tháng đầu 2014 ĐVT: Triệu đồng Năm Lãi suất (%) 6T 2013 6T 2014 Trung hạn Dài hạn Trung hạn Dài hạn 1.305 0,7 264.480 363.561 8 đến 12 180.160 118.268 53.109 447.394 12 đến 15 105 15 đến 18 66 18 đến 20 >20 181.275 118.268 317.760 810.955 Tổng Chênh lệch 6T 2014/ 6T 2013 Số tiền % Trung hạn Dài hạn Trung hạn Dài hạn 263.175 363.560 20.166 100 -127.051 329.126 -70,52 278,28 105 100 66 100 136.485 692.687 75,29 585,69 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang 61 Dài hạn 81.833 1.626 -100 537,1 mức 15%/năm nên đã góp phần làm tăng dƣ nợ trung hạn trong giai đoạn này. Tình hình dƣ nợ dài hạn tăng 126,86% khi dƣ nợ của khu vực lƣu trú ăn uống gia tăng đáng kể khi lĩnh vực này cũng đƣợc chuyển giá trị dƣ nợ ở mức lãi suất cao xuống ở ngƣỡng 15%/năm. Các năm trở về sau dƣ nợ ở thang lãi suất này hầu nhƣ không có do đa phần các hoạt động đều đƣợc chuyển sang thang lãi suất thấp hơn. Xuất hiện lại ở giai đoạn6 tháng năm 2014 khi dƣ nợ trung hạn chỉ góp mặt thêm 105 triệu đồng ở tháng 6 vì ngân hàng đã giải ngân thêm cho lĩnh vực tiêu dùng của ngƣời dân nhằm mua sắm đồ dùng sinh hoạt. Lãi suất 18-20%: Ở khoảng lãi suất này chỉ tồn tại sau năm 2012 thì gần nhƣ không xuất hiện và chỉ ở dƣ nợ trung hạn đồng thời dƣ nợ kỳ hạn này đã giảm đƣợc 94,2% do một phần dƣ nợ nhóm vay tiêu dùng mua nhà ở chuyển lên mức lãi suất 15%/năm và chiếm giá trị cao nhất nên làm dƣ nợ trong năm giảm. Tình hình duy trì không có dƣ nợ ở thang lãi suất này kéo dài sang 6 tháng 2014 thì dƣ nợ mới có thêm khoảng 66 triệu đồng. Nguyên nhân sự xuất hiện đột ngột là do nhu cầu vay mua sắm trang thiết bị của ngƣời dân đƣợc tiếp nhận gói vay mới. Lãi suất trên 20%: Mức lãi suất này đƣợc đánh giá là cao so với mặt bằng chung nên hầu nhƣ tỷ lệ cũng rất thấp. Dƣ nợ trung hạn chỉ tồn tại ở năm 2012 và sau đó không có gói vay nào khác tƣơng ứng với mức lãi cao nhƣ vậy do tình hình chung hiện nay lãi suất cho vay đƣợc giảm đi khá nhiều. Dƣ nợ trung hạn 2012 chỉ còn 48 triệu đồng và đã giảm đi 99,94% so với cùng kỳ năm vừa qua do chỉ còn sót lại phần dƣ nợ của nhu cầu vay mua nhà với tỷ lệ khá thấp, các giá trị dƣ nợ của năm trƣớc đều đƣợc chuyển đổi sang nhóm lãi suất thấp hơn. Xét trên phƣơng diện thang lãi suất thì tình hình dƣ nợ của các năm đang di chuyển dần từ nơi lãi suất cao về mức thấp hơn và tập trung cao nhất ở mức lãi suất giao động 12-15%/năm cho thấy mặt bằng lãi suất cho vay hiện nay ứng với mức này là phổ biến. Dƣ nợ thang lãi suất này chiếm tỷ trọng cao nhất và phần lớn những khoảng dƣ nợ chiếm giá trị cao đều là các ngành trọng điểm đƣợc hƣởng món vay với lãi suất chuyển đổi. Các hoạt động thuộc lĩnh vực tiêu dùng của khách hàng cá nhân luôn chịu những mức lãi suất cao hơn tuy nhiên giá trị dƣ nợ không nhiều và tập trung nhiều nhất ở kỳ trung hạn. Việc ấn định các mức lãi suất cao cũng phần nào giúp ngân hàng hạn chế đƣợc một phần rủi ro về sau của các món vay tuy nhiên mức duy trì giá trị dƣ nợ lại khá ít. 4.3.4 Phân tích nợ xấu trung dài hạn 4.3.4.1 Nợ xấu trung dài hạn theo kỳ hạn Nợ xấu của ngân hàng đang trên đà tăng qua các năm (bảng 4.15). Năm 2012 nợ xấu ngắn hạn tăng 73,75%, năm 2013 tiếp tục tăng mạnh và chỉ giảm ở đầu 2014 đƣợc 37,60%. Hoạt động cho vay ngắnhạn luôn chiếm tỷ trọng cao nên tỷ trọng nợ xấu 62 cũng chiếm giá trị lớn nhất trong tổngdƣ nợ xấu. Tuy nhiên tình trạng nợ xấu đồng ngoại tệ đến cuối năm đều không có mặc dù trong năm có đôi lần xuất hiện nhƣ chấm dứt dần về cuối năm cho thấy công tác quản lí nợ xấu của ngân hàng ở mảng này khá tốt. Bảng 4.15 Nợ xấu trung dài hạn theo thời hạn từ 2011-6 tháng đầu 2014 ĐVT: Triệu đồng Chỉ tiêu NH TH DH TC 2011 2012 2013 6T 2013 6T 2014 37.521 65.194 441.782 847.141 528.606 13.271 899 10.957 51.604 7.665 0,7 0,7 43.646 60.391 24.645 50.792 66.094 496.385 959.136 560.916 2012/2011 Số tiền % 27.673 73,75 -12.372 -93,22 0 0 15.302 30,12 2013/2012 6T 2014/6T 2013 Số tiền % Số tiền % 376.588 577,6 -318.535 -37,60 10.058 1.118 -43.939 -85,14 43.645 100 -35.746 -59,19 430.291 651 -398.220 -41,51 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang Xét riêng nợ xấu của trung dài hạn ta thấy nợ xấu của hai nhóm này cũng gia tăng theo thời gian. Năm 2012 nợ xấu trung hạn giảm 93,22% một mặt giảm do khá nhiều ngành nghề thoát khỏi giá trị nợ xấu đó là các ngành thuộc nợ nhóm 3, đồng thời nhóm này đã giảm tối đa mức dƣ nợ kéo cả năm nợ xấu trung hạn giảm mạnh. Tuy nhiên vẫn còn điểm xấu ở các khoản nợ có khả năng mất vốn chƣa thay đổi đƣợc giá trị dƣ nợ từ năm trƣớc đến năm 2012. Chuyển biến sang thời kỳ mới ở 2013 dƣ nợ lại gia tăng mạnh với mức tăng 10.058 triệu đồng là một tín hiệu đáng báo động khi dƣ nợ năm trƣớc vẫn kiểm soát khá ổn thì ở năm này các ngành xuất hiện nợ xấu lại gia tăng lên kéo theo dƣ nợ nhóm 3 gia tăng mạnh mẽ. Mặc dù nợ có khả năng mất vốn của năm có giảm do đã thu lại đƣợc nợ của nhóm này phần nào, một phần phải chuyển ngoại bảng nhƣng không đủ bù đắp sự gia tăng trên. Mặt bằng dƣ nợ xấu vào khoảng nửa cuối của năm này đã giảm đáng kể so với các tháng trƣớc đó cũng là một dấu hiệu cho thấy vẫn có thể thu hồi lại đƣợc phần nào giá trị nợ. Các tháng kế tiếp theo đầu năm 2014 dƣ nợ trung hạn giảm đƣợc 85,14%. Mặt bằng dƣ nợ xấu đƣợc giảm do thu đƣợc một phần lớn, đặc biệt chiếm tỷ trọng cao là những khoản nợ có khả năng mất vốn nhƣng đã thu hồi lại. Tuy nhiên tình trạng chuyển sang nhóm nợ ngoài bảng vẫn còn tiếp diễn. Tình hình nợ xấu dài hạn của năm 2012 vẫn duy trì không thay đổi so với cùng kỳ tuy nhiên giữ giá trị thấp. Có thể nói công tác kiểm soát nợ xấu dài hạn của năm này khá ổn khi không để phát sinh thêm. Diễn biến nợ xấu dài hạn cũng đang trên đà tăng với tốc độ gia tăng nhanh hơn kỳ trung hạn khi dần về các năm trở lại đây. Năm 2013 dƣ nợ xấu dài hạn bỗng tăng 43.645 triệu đồng là mức tăng đột biến của các món nợ đƣợc đánh giá có chất lƣợng khá ổn trƣớc đây vừa đƣợc chuyển sang. Hoạt động chế biến thực phẩm là nguyên nhân gây ra giá trị nợ xấu tăng vọt sau nhiều thời kỳ chƣa thu đƣợc nợ phải chuyển thành nợ xấu với giá trị khá cao. Tuy nhiên công tác kiểm soát vẫn tạm ổn ở nợ mất vốn dài hạn vẫn duy trì giá trị và chƣa có dấu hiệu thay 63 đổi. Bƣớc sang khoảng đầu năm 2014 nợ xấu dài hạn giảm 59,19% tuy nhiên vẫn ở mức giá trị cao do một số hoạt động thƣơng mại có thay đổi tốt nên chuyển về các nhóm nợ chất lƣợng tốt hơn. Trái lại cũng xuất hiện tình trạng một khoảng giá trị dƣ nợ xấu bị chuyển ra ngoài ngoại bảng. Một điều đáng lƣu ý trong năm là tỷ trọng nợ mất vốn đã gia tăng khá lớn cho thấy độ rủi ro của kỳ hạn dài đã chuyển biến xấu. Đánh giá chung về nợ xấu của hai kỳ hạn trung và dài rằng mức độ rủi ro kỳ hạn dài sau một thời gian kiểm soát khá ổn đã bị phá vỡ và dƣ nợ xấu hiện tại chiếm giá trị cao. Các món nợ trung hạn tuy ngành nghề chiếm nợ xấu nhiều hơn nhƣng khả năng thu hồi lại nợ, khả năng thoát khỏi tình trạng nợ xấu về các nhóm nợ đánh giá tốt hơn chiếm ƣu thế hơn. Hoạt động tín dụng trung hạn tuy giá trị nợ xấu còn cao tuy nhiên mức độ rủi ro vẫn khả quan hơn, giá trị nợ mất vốn thấp hơn so với mặt bằng chung. Ngân hàng cần siết chặt công tác quản lí nợ xấu dài hạn đang trên xu hƣớng chuyển biến không tốt lẫn rà soát chặt chẽ các món vay trung hạn để hạn chế đƣợc tối đa mức độ rủi ro các món vay gây nên. 4.3.4.2 Nợ xấu trung dài hạn theo mục đích vay Nợ xấu nhóm mục đích trong bảng 4.16 thể hiện nhƣ sau: Sản xuất và chế tạo: Nợ xấu của nhóm mục đích đang chuyển biến theo xu hƣớng gia tăng tỷ trọng. Năm 2012 nợ xấu của nhóm giảm khá ít 3,03%. Trong năm này nợ xấu chỉ thể hiện duy nhất ở ngành xây dựng nói chung và chiếm tỷ lệ không cao do ngành có chuyển biến tích cực ổn định nên chuyển lên nhóm nợ tốt hơn phần nào giá trị dƣ nợ. Công tác quản lí nợ xấu đƣợc ổn định trong năm 2012 thì sang 2013 giá trị nợ xấu lại tăng mạnh lên 20.003 triệu đồng. Nổi bật trong nhóm này là việc gia tăng dƣ nợ xấu của hoạt động chế biến thực phẩm sau một thời gian dài gia hạn và kiểm soát chặt chẽ nhƣng không có chuyển biến tốt nên đẩy thành nợ xấu. Các tháng đầu 2014 nợ xấu tuy có giảm 32,15%. Trong năm sự gia tăng đáng kể của các ngành xây dựng nói chung đã không còn so với cùng kỳ năm vừa qua do đã chuyển ra ngoài theo dõi ở ngoại bảng do đó làm dƣ nợ của năm giảm xuống. Một cái nhìn lạc quan hơn khi phần nợ của công tác khai thác và nuôi trồng thủy sản đã thu lại đƣợc nợ nên kéo dƣ nợ xấu trong năm 2014 giảm. Nhìn chung công tác theo dõi dƣ nợ xấu ở nhóm ngành này cần quản lí chặt chẽ đặc biệt là các hoạt động xây dựng đã chuyển biến xấu đi khi một nhóm giá trị nợ không thu hồi đƣợc. Lưu thông và thương mại: Dƣ nợ xấu trong năm 2012 đƣợc giảm đáng kể khi giảm hết 98,94%. Tồn dƣ nợ xấu của năm chỉ còn lĩnh vực thu phí qua các thƣơng vụ môi giới hợp đồng do ở ngành này dƣ nợ đã chuyển sang theo dõi ở ngoại bảng và hoạt động vận tải giảm đƣợc gánh nặng nợ xấu khi chuyển lên các nhóm nợ tốt hơn. Năm 2013 nợ xấu gia tăng 25.330 triệu đồng khá lớn khi ngành dịch vụ lƣu trú và ăn uống bị đẩy về dƣ nợ xấu khi tình hình ngành này có chuyển biếnkhông tốt. Bên cạnh đó dƣ nợ xấu vận tảisau thời gian đƣợc cải thiện lại bị kiểm soátở phần nợ không tốt 64 Bảng 4.16 Nợ xấu trung dài hạn theo mục đích vay từ 2011-6 tháng đầu 2014 ĐVT: Triệu đồng Năm Chỉ tiêu Sản xuất, chế tạo - Xây dựng chuyên dụng -Xây khu công nghiệp - Xây dựng đƣờng sá - Chế biến thực phẩm - Nuôi trồng thủy sản Lƣu thông, thƣơng mại -Thƣơng mại lúa gạo - Môi giới hợp đồng, chứng khoán - Thƣơng mại thủy sản -Vận tải - Dịch vụ lƣu trú, ăn uống - Đầu tƣ khu du lịch Tiêu dùng cá nhân - Mua phƣơng tiện đi lại - Mua nội thất, đồ gia dụng - Xây dựng, mua nhà ở Khác Tổng cộng: Chênh lệch 2013/2012 6T 2014/6T 2013 Số tiền % Số tiền % 20.003 2.506 -9.522 -32,15 -87 -10,9 -11.812 -100 20.090 100 3.790 -23,25 - -1.500 -100 25.330 72.371 -24.335 -85,04 5 14,28 334 477,1 5.725 100 -1.647 -29,8 19.600 100 -23.022 -100 4.010 5.985 1.131 27,68 55 83,33 297 230,2 3.956 100 834 21,08 4.360 100 -46.958 -94,51 823 823 3.308 108 3.200 117 116 0,7 9.023 798 798 35 35 67 66 0,7 - 20.801 711 20.090 25.365 40 5.725 19.600 4.077 121 3.956 4.360 29.612 11.812 16.300 1.500 28.617 70 5.525 23.022 4.085 129 3.956 49.681 20.090 20.090 4.282 404 3.878 5.216 426 4.790 2.723 2012/2011 Số tiền % -25 -3,03 -25 -3,03 -3.273 -98,94 -73 -67,6 -3.200 -100 -50 -42,73 -50 -43,1 0 0 -9.023 -100 13.271 900 54.603 111.995 32.311 -12.371 -93,21 53.703 2011 2012 2013 6T 2013 6T 2014 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang 65 5.967 -79.684 -71,15 do những đột biến tiêu cực trong ngành. Tuy nhiên sang nửa đầu 2014 dƣ nợ lại đƣợc giảm đáng kể 85,04% do một phần nợ xấu của lĩnh vực lƣu trú ăn uống ở năm trƣớc đã trở thành nợ có giá trị tốt hơn nhƣng một phần tỷ trọng nợ xấu lớn sau khi chuyển đổi thành nợ mất vốn vẫn không có khả năng cải thiện nên đƣợc lọc sang ngoại bảng theo dõi. Sự thay đổi trong mức giảm sút của nợ xấu không có dấu hiệu khả quan hơn. Tiêu dùng cá nhân:. Nợ xấu trong năm 2012 thay đổi khá tốt khi giảm hơn 42,73%. Trong thời điểm này giá trị nợ xấu của các nhu cầu tiêu dùng cá nhân rất thấp và trong tầm kiểm soát vì khoảng nợ mất vốn của nhu cầu vay mua nhà chỉ chiếm 0,7triệu đồng. Sang năm 2013 nợ xấutăng 4.010 triệu đồng với tốc độ nhanh hơn khi nhucầu vay để mua nhà ở bắt đầu chuyển biến xấu và gia tăng đáng kể khi lĩnh vực có những dấu hiệu không tốt trong khả năng thu hồi nợ nên bị chuyển sang theo dõi ở nợ xấu. Các tháng đầu năm 2014 giá trị nợ xấu lại tăng 21,08%, nhu cầu vay mua nhà một mặt thu đƣợc khoảng nợ mất vốn sau nhiều năm chƣa thể thu hồi nhƣng lại có thêm dƣ nợ từ nhóm 3 tiếp tục chuyển xuống nợ mất vốn với giá trị cao đã làm gia tăng mạnh nợ xấu. Trong nhóm mục đích ngoài dƣ nợ do hoạt động mua sắm đồ nội thất có tồn tại dƣới dạng nợ xấu và trên đà gia tăng nhƣng vẫn giữ giá trị thấp. Trái lại nhu cầu nhà ở của ngƣời dân khi vay vốn lại tiềm ẩn nhiều nợ xấu hơn với giá trị cao hơn cho thấy nhiều bất cập cho công tác quản lí nợ xấu của ngân hàng. Khi phân bố theo nhóm mục đích vay thì ta thấy nhóm tiêu dùng các nhân chiếm giá trị nợ xấu thấp nhất. Tình hình chung nợ xấu của các nhóm đang trên đà tăng và khả năng trở thành nợ mất vốn dần gia tăng tỷ trọng với những khoảng dƣ nợ khá cao. Tập trung chủ yếu vào các ngành trọng điểm mà ngân hàng đã giải ngân cho nên công tác rà soát lại khả năng thu nợ của các ngành này là hết sức cần thiết. Bên cạnh đó việc thu hồi đƣợc nợ xấu vẫn có nhƣng không chiếm giá trị quá lớn. Việc chuyển các giá trị dƣ nợ sang theo dõi ở nợ ngoại bảng dần gia tăng về số lƣợng lẫn giá trị cho thấy rất nhiều bất cập cho ngân hàng trong tƣơng lai. 4.3.4.3 Nợ xấu trung dài hạn theo nhóm nợ Qua bảng số liệu 4.17a và 4.17b ta có cái nhìn cụ thể hơn: Nhóm 3: Dƣ nợ xấu nhóm này dần chiếm tỷ trọng cao theo thời gian. Năm 2012 chỉ có nợ xấu ở trung hạn và giá trị dƣ nợ này giảm đƣợc 98,9% do ngành vận tải và một vài hoạt động khác có chuyển biến tốt nên ngân hàng đƣa về các nhóm nợ tốt hơn và gây ra khả năng giảm dƣ nợ trong năm này khá cao. Tuy nhiên năm 2013 dƣ nợ trung hạn tăng mạnh 10.719 triệu đồng do hoạt động trên lại chuyển biến không tốt nên đƣợc chuyển sang nợ nhóm 3. Bên cạnh đó xuất hiện thêm một số hoạt động thƣơng mại bị chuyển sang . Đồng thời nợ xấu ở kỳ hạn dài trong nhiều năm không tồn tại ở nhóm nợ này lại tăng 43.645 triệu đồng do chế biến thực phẩm và dịch vụ lƣutrú ăn uống ở nhóm 2 chuyển sang sau một thời gian hoạt động không tốt. Đầu năm 66 Bảng 4.17a Nợ xấu trung dài hạn theo nhóm nợ từ 2011-2013 ĐVT: Triệu đồng Năm Chỉ tiêu Nhóm 3 Nhóm 4 Nhóm 5 Tổng 2011 2012 2013 Trung Dài Trung Dài Trung hạn hạn hạn hạn hạn 12.465 - 137 - 10.856 - 0,7 805 - 763 0,7 101 13.270 0,7 899 0,7 10.957 Dài hạn 43.645 0,7 43.646 Chênh lệch 2012/2011 2013/2012 Số tiền % Số tiền % Trung Dài Trung Dài Trung Dài Trung hạn hạn hạn hạn hạn hạn hạn -12.328 - -98,9 - 10.719 43.645 7.824 - -0,7 - -100 -42 0,7 -5,21 100 -662 0 -86,76 -12.371 0 -93,22 0 10.058 43.646 1.118 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang Bảng 4.17b Nợ xấu trung dài hạn theo nhóm nợ 6 tháng đầu 2013 – 6 tháng đầu 2014 ĐVT: Triệu đồng Năm Chỉ tiêu Nhóm 3 Nhóm 4 Nhóm 5 Tổng 6T 2013 6T 2014 Trung Dài hạn Trung Dài hạn hạn hạn 51.403 60.390 375 - 1.794 201 0,7 5.497 24.645 51.604 60.391 7.665 24.645 Chênh lệch 6T 2014/ 6T 2013 Số tiền % Trung Dài hạn Trung Dài hạn hạn hạn -51.028 60.390 -99,27 100 1.794 100 5.296 24.645 2.634 100 -43.939 -35.746 -85,14 -59,19 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang 67 Dài hạn 100 0 100 2014 dƣ nợ trung hạn giảm 99,27% vì đã thu lại đƣợc nợ ở nghề nuôi trồn thủy sản nên ngân hàng tiến hành xóa theo dõi ở nợ xấu. Tuy nhiên hoạt động vận tải lại bị chuyển sang nhóm nợ xấu thấp hơn. Nhu cầu mua sắm trang thiết bị nội thất sau nhiều lần thu đƣợc nợ nên đã giảm dƣ nợ tuy nhiên sau khi ngân hàng tiếp nhận nợ từ chi nhánh Tây Nam chuyển sang đã làm gia tăng dƣ nợ nhu cầu tiêu dùng này nhƣng ở giá trị không lớn. Dƣ nợ dài hạn trong năm không còn do một phần ở nhu cầu mua nhà cá nhân bị chuyển xuống nhóm nợ thấp hơn. Ở tháng đầu năm thì chế biến thực phẩm bị chuyển xuống nhóm dƣ nợ thấp nhất và một phần giá trị trong lĩnh vực ăn uống bị đƣa ra nợ ngoại bảng do đó tình trạng nợ xấu ở những tháng đầu năm đƣợc giảm. Nhóm 4: Nợ xấu ở nhóm này ít khi xuất hiện và hầu nhƣ ngân hàng ít chuyển sang quản lí ở nhóm nợ này. Trƣớc đây ở năm 2011 chỉ tồn tại nợ xấu dài hạn với giátrị thấp 0,7 triệu đồng do lĩnh vực tiêu dùng cá nhân gây ra thì hầu nhƣ các ngành trọng điểm của ngân hàng không đƣợc xếp vào mục này. Đến 2014 nợ xấu nhóm này mới bắt đầu xuất hiện với giá trị tƣơng đối 1.794 triệu đồng do một phần giá trị nhỏ của hoạt động vận tải ở nhóm 3 chuyển sang, một số hoạt động thƣơng mại nông lâmsản từ nợ nhóm 1 chuyển vào sau khi các nghề này có dấu hiệu không tốt. Nhìn chungnợ nhóm 4 chiếm tỷ lệ thấp nhất trong toàn bộ tỷ trọng nợ xấu của ngân hàng. Nhóm 5: Nợ xấu nhóm này đƣợc xem nhƣ khả năng mất vốn là rất cao, giá trị dƣ nợ xấu đang dần chuyển biến tăng mạnh vào khoản thời gian gần đây. Các năm trƣớc đó giá trị nợ xấu nhóm này không có nhiều đột biến và vẫn duy trì ở mức vừa phải. Năm 2012 dƣ nợ trung hạn giảm 5,21%, trong khi các ngành xây dựng và môi giới hợp đồng vẫn duy trì giá trị thì nhu cầu mua sắm nội thất tiêu dùng đã giảm do ngân hàng đã thu lại đƣợc phần nào món nợ. Dƣ nợ dài hạn trong năm tăng 0,7 triệu đồng do đƣợc chuyển từ nợ nhóm 4. Đến 2013 nợ xấu trung hạn giảm 86,76% do hoạt động nuôi trồng thủy sản và xây dựng đƣợc đƣa nợ xấu ra ngoại bảng theo dõi. Hoạt động xây dựng tuy có thu đƣợc nợ nhƣng giá trị thấp và phần đƣợc chuyển sang nhóm nợ 3 cũng không nhiều. Dƣ nợ dài hạn trong năm vẫn chƣa có chuyển biến từ năm trƣớc đến 2013. Sang các tháng đầu 2014 dƣ nợ trung hạn tăng 5.296 triệu đồng vì hoạt động vận tải ở nhóm 3 chuyển biến xấu đi nên đƣợc theo dõi ở nợ nhóm 5 với giá trị lớn. Tuy việc thu nợ ở tiêu dùng mua sắm nội thất vẫn có tiến triển nhƣng giá trị thu không chiếm tỷ trọng lớn. Hơn nữa trong năm nhu cầu này phải tiếp nhận một khoảng nợ từ chi nhánh Tây Nam chuyển sang đã làm nợ xấu trung hạn tăng đáng kể. Nợ xấudài hạn các tháng đầu năm chuyển biến đột ngột với giá trị lớn khi tăng gần xấp xỉ 24.645 triệu đồng là toàn bộ nợ xấu của ngành chế biến thủy sản sau thời gian dài không có tiến triển tốt và dần có nhiều rủi ro nên ngân hàng chuyển sang nhóm nợ này. Nhóm nợ 3 và 5 là hai nhóm nợ chiếm giá trị lớn của ngân hàng và trên đà tăng cao. Trong khi trƣớc đây nợ nhóm 3 luôn chiếm giá trị cao hơn thì thời gian trở lại đây nợ có khả năng mất vốn lại gia tăng đột biến gây nhiều khó khăn cho công tác quản lí 68 nợ xấu của ngân hàng. Rất nhiều các món nợ ở nhóm 3 đã đƣợc chuyển thẳng xuống nợ nhóm 5 cho thấy hoạt động cho vay một số ngành trọng điểm cũng bị ảnh hƣởng và gây nhiều nguy hại lâu dài cho ngân hàng. Mặt bằng chung nợ nhóm 4 chỉ chiếm tỷ lệ rất thấp và chỉ mới xuất hiện gần đây cũng là một điểm đáng để chú trọng. Ngân hàng cần kiểm soát chặt chẽ hơn với công tác thẩm định trƣớc khi cho vay để hạn chế tình trạng nợ xấu gia tăng trong thời gian tới cũng nhƣ thắt chặt công tác quản lí dƣ nợ. 4.3.4.4 Nợ xấu trung dài hạn theo lãi suất vay Kết quả nợ xấu theo lãi suất bảng 4.18a và 4.18b ta thấy: Lãi suất 8-10%: Nợ xấu trong thang lãi suất này chiếm tỷ lệ thấp và duy trì sang các năm. Nợ xấu ở mức lãi suất này chỉ tăng lên ở thời gian gần đây. Nợ xấu ở thang lãi suất này chỉ tồn tại ở trung hạn do các món vay dài hạn không tiếp cận ở mức lãisuất thấp này. Năm 2012 nợ xấu trung hạn giảm 45,61% do thu nợ đƣợc ở nhu cầu mua sắm đồ nội thất của dân cƣ. Mức nợ xấu còn lại của nhu cầu tiêu dùng này tồn tại xuyên suốt trong năm 2013 và chỉ chuyển biến tăng lên 158 triệu đồng khi bƣớc sang đầu năm 2014 do chuyển lãi suất xuống thang lãi suất này đã làm nợ xấu tăng lên. Nhƣ vậy ở mức lãi suất thấp nợ xấu chỉ xuất hiện ở mục đích vay nhƣ trên. Lãi suất 10-12%: Trong năm 2012 nợ xấu trung hạn giảm 65,94% do hai lĩnh vực tiêu dùng cá nhân trả đƣợc nợ nên nợ xấu trung hạn giảm đi. Năm 2013 nợ xấu trung hạn tăng 12,76% khi thu đƣợc một ít nợ từ hoạt động lƣu trú ăn uống thuộc nợ xấu nhóm 2. Đầu năm 2014 nợ xấu trung hạn ở thang lãi suất lại gia tăng lên đến 1.654 triệu đồng do chuyển nhóm nợ ở mức lãi suất cao hơn về đây. Nợ xấu dài hạn chiếm giá trị 0,7 triệu đồng ở nhu cầu mua nhà và kéo dài 6 tháng đầu 2014 mới bắt đầu có chuyển biến tăng lên 20.045 triệu đồng khá cao so với mức duy trì nợ xấu ở các năm vừa qua. Nguyên nhân gây ra hiện tƣợng tăng đột biến khi gặp sự chuyển nợ xấu của ngành chế biến thực phẩm xuống thang lãi suất này.Tuy nhiên một điểm đáng mừng trong khi nợ xấu dài hạn ở các năm trƣớc chƣa thu đƣợc thì sang năm 2014 đã hoàn lại đƣợc toàn bộ giá trị nợ nhƣng rất thấp. Lãi suất 12-14%: Giá trị nợ xấu ở đoạn lãi suất này chiếm tỷ lệ cao nhất trong mặt bằng chung. Năm 2012 nợ xấu trung hạn đƣợc giảm nhẹ 3,63% do thu đƣợc nợ nhóm 3 của ngành xây dựng và mua nhà của dân cƣ. Đến 2013 nợ xấu trung hạn lại tăng mạnh đến 10.052 triệu đồng do nhận nợ nhóm 3 với giá trị 15%/năm chuyển sang. Nợ xấu trung hạn đƣợc suy giảm mạnh khi đến các tháng đầu năm 2014 khigiảm đến 88,91%. Nguyên nhân gây ra sự sụt giảm nợ xấu với giá trị lớn là do ngân hàng đã chuyển phần nợ có khả năng mất vốn sang theo dõi ở ngoại bảng. Tình hình nợ xấu dài hạn cũng đang trên đà gia tăng với tốc độ nhanh. Trƣớc đây nợ xấu ở mức lãi suất này không có nhƣng từ năm 2013 nợ xấu dài hạn đã tăng 43.645 triệu đồng do các mức lãi suất cao hơn chuyển sang. Dần đến đầu năm 2014 nợ xấu dài hạn giảm 69 Bảng 4.18a Nợ xấu trung dài hạn theo lãi suất từ 2011-2013 ĐVT: Triệu đồng Năm Lãi suất (%) 8 đến10 10 đến 12 12 đến 14 14 đến 15 15 đến 18 Tổng 2011 2012 2013 Trung Dài hạn Trung Dài hạn Trung Dài hạn hạn hạn hạn 57 31 31 138 0,7 47 0,7 53 0,7 852 821 - 10.873 43.645 9.023 3.200 13.270 0,7 899 0,7 10.957 43.646 Chênh lệch 2012/2011 2013/2012 Số tiền % Số tiền % Trung Dài Trung Dài Trung Dài hạn Trung Dài hạn hạn hạn hạn hạn hạn hạn -26 - -45,61 0 0 -91 0 -65,94 0 6 0 12,76 0 -31 - -3,63 - 10.052 43.645 1.224 100 -9.023 -100 -3.200 -100 -12.371 0 -93,22 0 10.058 43.646 1.118 100 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang Bảng 4.18b Nợ xấu trung dài hạn theo lãi suất 6 tháng đầu 2013 – 6 tháng đầu 2014 ĐVT: Triệu đồng Năm Lãi suất (%) 8 đến10 10 đến 12 12 đến 14 14 đến 15 15 đến 18 Tổng 6T 2013 Chênh lệch 6T 2014/ 6T 2013 6T 2014 Số tiền % Trung hạn Dài hạn Trung hạn Dài hạn Trung hạn Dài hạn Trung hạn 31 189 158 509,6 83 0,7 1.737 20.045 1.654 20.045 1.992 51.490 60.390 5.706 600 -45.784 -59.790 -88,91 17 17 100 16 16 100 51.604 60.391 7.665 24.645 -43.939 -35.746 -85,14 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang 70 Dài hạn 100 -99,0 -59,19 99% do mức nợ xấu với giá trị cao của ngành lƣu trú ăn uống sau khi kiểm soát ở nợ mất vốn mà chƣa có chuyển biến khả quan nên ngân hàng đã chuyển ra xem xét ở ngoại bảng. Nhƣ vậy ở thang lãi suất này tồn đọng khá nhiều tiêu cực trong công tác quản lí nợ xấu của ngân hàng. Lãi suất 14-15%: Mức lãi suất này chỉ tồn tại ở năm 2011 và đến 2012 thì nợ xấu trung hạn thuộc nhóm công trình thi công các khu đô thị đã giảm tuyệt đối và nợ xấu này tồn tại dƣới chất lƣợng nợ nhóm 3. Trong năm ngân hàng đã thu về đƣợc một phần giá trị nợ, phần còn lại do có cải thiện đƣợc tốt nên ngân hàng đã đƣa dƣ nợ này lên nhóm nợ có chất lƣợng tốt hơn để giám sát. Đến mãi sau khoảng đầu năm 2014 nợ xấu ở mức lãi suất này mới xuất hiện trở lại với 17 triệu đồng do tiếp nhận nợ sau khi chi nhánh Tây Nam chuyển đi. Nợ xấu ở dài hạn không có do đã chuyển lên các nhóm lãi suất thấp bên trên. Lãi suất 15-18%: Tƣơng tự với mức lãi suất cao này chỉ có nợ xấu ở kỳ trung hạn của năm 2011 với 3.200 triệu đồng và từ đó trở về sau hầu nhƣ không xuất hiện. Nguyên nhân thay đổi nợ xấu ở mức lãi suất này là vì hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp đạt chuyển biến tốt nên ngân hàng chuyển lên nhóm nợ có chất lƣợng cao hơnđể quản lí. Chuyển sang đầu năm 2014 nợ xấu thang lãi suất này lại xuất hiện cũng dongân hàng tiếp nhận ở của chi nhánh Tây Nam và này đƣợc đánh giá là nợ xấu. Các thang lãi suất cao hơn không tồn tại tình trạng nợ xấu do phần lớn đều thu đƣợc nợ và chuyển lên các mức lãi suất thấp hơn. Nhìn chung tình hình nợ xấu chia theo mức lãi suất ta thấy ở các mức lãi suất thấp đầu tiên thì giá trị nợ xấu không nhiều và chủ yếu là nhu cầu vay cho mục đích tiêu dùng cá nhân. Tập trung nợ xấu cao là mức lãi suất từ 12-14%/năm do các doanh nghiệp hoặc tổ chức kinh tế vay là chính. Tình trạng nợ xấu đang gia tăng ở mức lãi suất này và hiện trạng ngân hàng phải chuyển nhiều giá trị nợ tồn đọng sang quản lí ở ngoài bảng là một thực trạng cấp bách mà ngân hàng cần phải rà soát thật chặt chẽ và có những biện pháp để hạn chế tình trạng này. Mặc dù giá trị thu nợ xấu vẫn thực hiện đƣợc nhƣng những khoảng thu hồi không nhiều gây ảnh hƣởng không tốt cho ngân hàng về sau. 4.4 ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TRUNG DÀI HẠN CỦA BIDV HẬU GIANG 4.4.1 Vốn huy động trên tổng nguồn vốn Phần lớn ngân hàng cho vay dựa trên nguồn vốn huy động, chỉ số này càng cao càng cho thấy khả năng huy động vốn của ngân hàng đƣợc tốt đảm bảo đủ nguồn vốn cho công tác cho vay. Theo bảng số liệu ta thấy chỉ số này khá thấp và đang có xu hƣớng giảm dần theo các năm. Nguồn vốn ngân hàng huy động đƣợc từ dân cƣ luôn chiếm tỷ trọng cao hơn các nguồn từ doanh nghiệp và các tổ chức kinh tế. Tỷ lệ này ở năm 2011 là 13,98% là khá thấp so với mặt bằng chung của các ngân hàng. Sang năm 71 2012 tỷ số này tiếp tục giảm xuống còn 12,01%. Mặc dù trong tình trạng nền kinh tế chung còn nhiều lạm phát trong các năm vừa qua nhƣng tỷ lệ tiền gửi vào ngân hàng vẫn chƣa cao. Đến 2013 tỷ lệ tiếp tục sụt giảm còn 9,62% do lãi suất tiền gửi so với cùng kỳ năm trƣớc có chuyển biến giảm nhẹ. Trong các tháng đầu năm 2014, khi lạm phát chung đƣợc kiểm soát thì lãi suất tiền gửi tiếp tục giảm thấp nhất trong các năm trở lại đây nên không thu hút đƣợc lƣợng tiền gửi và phần lớn từ các thành phần dân cƣ chỉ đạt 6,16% so với cùng kỳ năm trƣớc. Nhƣ vậy có thể thấy ngân hàng không mạnh trong việc thu hút vốn tiền gửi vào mà chủ yếu thiên về mảng cho vay. Nguồn tiền ngân hàng sử dụng vào mục đích vay vốn ra ngoài của khách hàng chủ yếu từ nguồn tiền chuyển đến từ hội sở. Ngân hàng còn phụ thuộc khá nhiều vào phần vốn điều chuyển từ ngân hàng tuyến trên và đang gia tăng dần về giá trị theo từng năm. 4.4.2 Dƣ nợ trung dài hạn trên tổng vốn huy động Với chỉ tiêu này giúp phản ánh lên đƣợc hiệu quả sử dụng vốn huy động của ngân hàng để cho vay. Chỉ tiêu này quá lớn hay quá nhỏ đều không tốt bởi vì nếu chỉ tiêu quá lớn thì chứng tỏ khả năng huy động vốn của ngân hàng chƣa tốt, ngƣợc lại khi chỉ tiêu quá nhỏ sẽ cho thấy ngân hàng sử dụng nguồn vốn không hiệu quả. Qua bảng số liệu ta thấy tỷ lệ này khá cao và đạng gia tăng dần qua các năm. Trong năm 2011 đạt 98,03% cho thấy dƣ nợ trung dài hạn đạt xấp xỉ nguồn vốn huy động tiền gửi. Ở 2012 tỷ số này đƣợc suy giảm còn 76,85% do trong năm giá trị tiền gửi đƣợc gia tăng nhiều hơn và cao hơn so với cùng kỳ. Hơn nữa doanh số cho vay và thu nợ của năm đều thấp nhƣng bù lại khoảng nợ xấu đƣợc giảm giá trị giúp cho dƣ nợ của năm đƣợc giảm. Bƣớc sang 2013 tỷ lệ lại tăng mạnh 336,73% do trong năm vốn huy động vào bị sụt giảm giá trị, ngân hàng lại mở rộng gói vay mới với giá trị khá cao kéo theo gia tăng dƣ nợ nên đã làm cho tỷ lệ này gia tăng đột biến. Các tháng đầu 2014 tỷ lệ này đạt giá trị cao nhất do sau khi cho vay ở năm vừa qua với giá trị cao, rất nhiều khoản nợ chƣa tới kỳ hạn thu hồi đã đẩy mạnh tốc độ tăng của dƣ nợ. Hơn nữa giá trị tiền gửi vào ngân hàng lại thấp hơn so với cùng kỳ và các năm trở lại đây nên làm gia tăng mạnh mẽ tỷ lệ này. Có thể thấy nhu cầu cho vay ra ngoài của ngân hàng là rất lớn. Hệ số này quá lớn cho thấy khả năng thu hút nguồn vốn của ngân hàng còn kém nên ngân hàng sử dụng vốn để cho vay trực tiếp từ nguồn vốn điều chuyển của ngân hàng tuyến trên. 4.4.3 Hệ số thu hồi nợ trung dài hạn (Doanh số thu nợ/doanh số cho vay) Công tác thu hồi nợ đƣợc đánh giá qua chỉ tiêu này và nó phản ánh trong một thời kỳ nhất định với doanh số cho vay ra thì ngân hàng sẽ thu đƣợc bao nhiêu đồng vốn. Chỉ số này càng cao sẽ cho thấy công tác thu hồi nợ của ngân hàng đạt hiệu quả. Hệ số thu hồi nợ trong năm 2011 của ngân hàn đạt 192,45% cho thấy ngân hàng quản lí tốt công tác thu nợ. Do tốc độ tăng của doanh số cho vay chậm hơn doanh số thu nợ nên đã làm gia tăng mạnh mẽ tỷ lệ này. Sang năm 2012 tỷ lệ có sụt giảm đôi chút còn 72 102,48% do trong năm giá trị cho vay thêm cao. Hơn nữa nợ xấu của năm giữ giá trị thấp cho thấy công tác thu nợ của năm đạt khả quan. Chuyển biến sang năm 2013 hệ số bị sụt giảm mạnh còn 39,40% không hoàn toàn do ngân hàng thu hồi nợ không tốt. Mặc dù doanh số thu nợ có giảm sút so với cùng kỳ nhƣng do trong năm ngân hàng đã mở rộng gói vay mới với giá trị khá lớn nên tốc độ tăng của doanh số cho vay tăng nhanh hơn doanh số thu nợ dẫn đến tình trạng sụt giảm mạnh. Các tháng đầu năm 2014 tỷ lệ còn 17,5% so với cùng kỳ các tháng đầu năm trƣớc do một mặt ngân hàng vẫn tiếp tục cho vay thêm các gói vay mới khiến doanh số cho vay tăng nhanh hơn. Bên cạnh đó có rất nhiều món vay với giá trị cao chƣa đến thời hạn thu hồi nên doanh số thu nợ bị sụt giảm là điều hiển nhiên. Nhìn chung trong những năm đầu ngân hàng quản lí khá tốt công tác thu hồi nợ. Đến các năm trở lại đây tuy tỷ lệ có gia tăng đáng kể do các gói vay mới vừa đƣa ra ngoài cao đã khiến hệ số này có phần sụt giảm nhƣng chƣa hoàn toàn đánh giá rằng công tác thu nợ của ngân hàng hiện nay là không khả quan. 4.4.4 Tỷ lệ nợ xấu trung dài hạn ( Nợ xấu/tổng dƣ nợ) Ngân hàng có chỉ số này càng thấp thì hoạt động tín dụng của ngân hàng càng hiệu quả. Đây là chỉ tiêu quan trọng để đánh giá hiệu quả và chất lƣợng tín dụng của ngân hàng và theo thông lệ thì tỷ lệ này thấp hơn 3% đƣợc xem là bình thƣờng và tăng cao hơn sẽ cho thấy hoạt động tín dụng đang có nhiều rủi ro. Theo bảng số liệu thì ngân hàng có chuyển biến tăng giảm đan xen nhau theo từng thời kỳ. Trong năm 2011 thì tỷ lệ này giao động trong mức 4,49% có hơi tăng đôi chút so với mức tỷ lệ an toàn. Hơn nữa nền kinh tế ở giai đoạn này hết sức khó khăn, các doanh nghiệp hoạt động không tốt ảnh hƣởng rất nhiều đến tình trạng dƣ nợ. Nhƣng nhìn chung với mặt bằng nhƣ vậy, nợ xấu còn hơi cao nhƣng gia tăng không quá lớn cho thấy hoạt động tín dụng trung dài hạn ở thời kỳ này vẫn đảm bảo. Ở năm 2012 hệ số này chỉ còn 0,34% giảm đáng kể so với cùng kỳ do giảm đƣợc rất nhiều khoảng nợ xấu cho thấy trong năm công tác quản lí nợ xấu của ngân hàng khá tốt. Tuy nhiên sang năm 2013 tỷ lệ này lại gia tăng lên đến 5,54% cho thấy nợ xấu trong năm bắt đầu có chuyển biến kém khả quan hơn so với cùng kỳ. Tuy giá trị nợ xấu trong năm có chuyển biến tăng vọt nhƣng đa phần vẫn chƣa thuộc nhóm nợ có khả năng mất vốn cho thấy mức độ kiểm soát của ngân hàng chƣa hoàn toàn rơi vào xu hƣớng bất lợi. Chuyển biến sang đầu năm 2014 thì hệ số lại giảm còn 2,86%. Tuy hệ số đƣợc thấp hơn tỷ lệ an toàn nhƣng thực chất giá trị nợ xấu vẫn còn cao, một số khoảng nợ phải chuyển sang kiểm soát ở ngoại bảng. Bên cạnh đó tốc độ gia tăng dƣ nợ lại quá lớn do nhiều món vay chƣa đến thời hạn thu hồi kéo tỷ lệ này giảm khá nhiều. Nhìn chung chất lƣợng tín dụng trung dài hạn của ngân hàng tuy tình trạng nợ xấu vẫn còn ở giá trị tƣơng đối cao nhƣng không thể hoàn toàn đánh giá hoạt động tín dụng của ngân hàng ở mảng này là chƣa tốt. Đối mặt với giá trị dƣ nợ lớn đang hiện hữu cũng là một thách thức trƣớc mắt của ngân hàng với những nguy cơ còn tiềm ẩn. 73 4.4.5 Vòng quay vốn tín dụng Chỉ tiêu này đo lƣờng tốc độ luân chuyển vốn tín dụng đối với khoản vay, cho biết số vốn ban đầu quay nhanh hay chậm trong một thời kỳ nhất định. Đây là chỉ tiêu quan trọng đƣợc các ngân hàng tính toán hàng năm để đánh giá khả năng tổ chức quản lý vốn tín dụng và hiệu quả tín dụng trong việc đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Với một số vốn nhất định, vòng quay vốn tín dụng càng nhanh thì ngân hàng càng tiết kiệm chi phí, do đó càng tạo ra nhiều lợi nhuận cho ngân hàng. Tốc độ luân chuyển vốn tín dụng trung dài hạn của ngân hàng thấp và đang trên đà giảm theo thời gian. Trong các năm đầu vòng quay giữ giá trị ổn định, năm 2012 có tăng cao do thu phần lớn đƣợc nợ mới lẫn nợ cũ của các năm trƣớc.Sang 2013 vòng quay vốn tín dụng chỉ duy trì giá trị thấp do trong năm mở nhiều món vay mới mà đa phần là kỳ hạn dài, một số các khoản nợ của các năm cũ còn lại không nhiều, những khoản vay mới đa phần chƣa đến hạn thu hồi gây ảnh hƣởng đến tốc độ luân chuyển vốn. Ở năm 2014 vòng quay vốn vẫn còn ở mức thấp bên cạnh những lý do nhƣ năm trƣớc thì ngân hàng còn gặp nhiều khó khăn trong công tác thu hồi nợ, đặc biệt là những khoản nợ xấu còn tồn đọng với giá trị cao. Nhìn chung công tác quản lí vốn luân chuyển của ngân hàng chƣa cao, ngân hàng cần thắt chặt các khoản nợ chƣa tốt lẫn đẩy mạnh tiến độ thu hồi nhằm đem lại kết quả khả quan cho các hoạt động tín dụng trong tƣơng lai. Bảng 4.19 Các chỉ tiêu đánh giá chất lƣợng tín dụng trung dài hạn từ 2011 đến 6 tháng 2014 Chỉ tiêu *Doanh số cho vay *Doanh số thu nợ *Dƣ nợ *Dƣ nợ bình quân *Nợ xấu *Tổng vốn huy động *Tổng nguồn vốn *Vốn huy động/Tổng nguồn vốn *Tổng dƣ nợ/Vốn huy động *Hệ số thu hồi nợ *Nợ xấu/Tổng dƣ nợ *Vòng quay vốn tín dụng ĐVT 2011 Triệu đồng 76.599 Triệu đồng Triệu đồng 2012 2013 6T 2013 6T 2014 1.350.071 1.193.653 229.221 147.418 295.134 1.383.559 262.446 470.318 985.781 192.124 30.319 295.039 1.128.715 Triệu đồng 337.003 288.130 493.220 288.873 1.051.523 Triệu đồng 13.271 900 54.603 111.995 32.311 Triệu đồng 301.044 341.490 292.747 261.334 209.929 Triệu đồng 2.152.342 173.253 2.847.063 3.040.326 2.829.508 3.407.325 % 13,98 12,01 9,62 9,23 6,16 % 98,03 76,85 336,73 112,8 537,66 % 192,45 102,48 39,40 83,81 17,5 % 4,49 0,34 5,54 37,95 2,86 Vòng 0,43 4,80 0,95 0,66 0,03 Nguồn: Phòng kế hoạch tổng hợp BIDV chi nhánh Hậu Giang 74 CHƢƠNG 5 GIẢI PHÁP MỞ RỘNG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TRUNG VÀ DÀI HẠN TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH HẬU GIANG 5.1. PHÂN TÍCH ĐIỂM MẠNH, ĐIỂM YẾU, THUẬN LỢI, KHÓ KHĂN * Điểm mạnh: BIDV Hậu Giang là một trong những NHTM lớn đƣợc Chính Phủ thông qua NHNN cho vay ƣu đãi về vốn và các nguồn tài trợ khác. Ngân hàng là một trong các ngân hàng có vị trí giao thông thuận tiện cho sự giao dịch của khách hàng do trụ sở chính khang trang, rộng rãi, đặt tại tuyến đƣờng chính trên quốc lộ, hệ thống thanh toán tốt, có uy tín trên địa bàn. Bên cạnh đội ngũ nhân viên trẻ, năng động, đƣợc đào tạo chuyên môn vững vàng và luôn có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc kết hợp phong cách phục vụ của nhân viên năng động, nhiệt tình hỗ trợ và hƣớng dẫn khách hàng, hƣớng dẫn chi tiết và đầy đủ về cách thức làm hồ sơ, nộp hồ sơ, các yêu cầu vay vốn. Lƣợng khách hàng quen vay vốn nhiều lần tại ngân hàng và vay vốn trong nhiều năm tƣơng đối ổn định. Đối tƣợng khách hàng chủ yếu là các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thủy hải sản, các tổ chức kinh tế kinh doanh và xây dựng, nhiều nhà hàng, khách sạn lẫn dân cƣ trong toàn địa bàn và một phần cán bộ, công nhân viên có thu nhập tƣơng đối ổn định. Doanh số cho vay trung dài hạn qua các năm trở lại đây bắt đầu gia tăng mạnh mẽ, một số ngành trƣớc đây chỉ tập trung vay thời hạn ngắn thì nay đƣợc mở rộng sang các lĩnh vực có thời hạn trên 12 tháng trở lên. Nhiều món nợ vay có giá trị không tốt đƣợc thu hồi, một số ngành tình hình sản xuất kinh doanh có tiến triền và đƣợc nâng lên chất lƣợng nợ tốt hơn cho thấy công tác quản lí dƣ nợ mảng trung dài hạn của ngân hàng tạm ổn định. Ngân hàng có lãi suất phù hợp, cạnh tranh với các ngân hàng khác cùng địa bàn, thủ tục cho vay đơn giản, thời hạn thực hiện nhanh chóng.Ngân hàng đƣợc trang bị đầy đủ các phƣơng tiện hiện đại, hệ thống thông tin an toàn và bảo mật cho khách hàng. Hoạt động cho vay trung và dài hạn đã có sự phát triển mạnh mẽ, tăng trƣởng, dƣ nợ tăng trƣởng qua các năm và có xu hƣớng tiếp tục tăng trong thời gian tới. * Điểm yếu: Ngân hàng chƣa đạt giá trị cao trong công tác huy động vốn, việc thu hút tiền gửi từ tầng lớp dân cƣ còn thấp. Bên cạnh đó gánh nặng phải tiếp nhận vốn điều chuyển từ hội sở còn nhiều, và phần lớn nguồn vốn vay cho các doanh nghiệp đều đƣợc sử dụng từ nguồn vốn điều chuyển. 75 Việc ngân hàng luôn phải tài trợ thêm cho các chi nhánh mới hoặc phòng giao dịch ở địa bàn khi mở ra hoạt động luôn gây gia tăng thêm chi phí cho ngân hàng. Mặt khác ngân hàng vừa mới tiếp nhận những khoản nợ của chi nhánh Tây Nam sau khi chuyển đi, đa phần là những món nợ xấu cũng gây ra nhiều khó khăn dẫn đến cho ngân hàng trong tƣơng lai. Các sản phẩm cho vay tiêu dùng của BIDV chƣa đƣợc Marketing hiệu quả. Ngân hàng phần lớn tập trung cho vay ở các đối tƣợng là doanh nghiệp và đoàn thể kinh tế.Tỷ lệ cho vay ngắn hạn vẫn còn khá cao, nhƣ thế Ngân hàng sẽ không sửdụng có hiệu quả vốn huy động trung và dài hạn. Tỷ lệ nợ xấu qua các năm chƣa có dấu hiệu giảm, các gói vay trung và dài hạn mới chiếm tỷ trọng lớn gây ảnh hƣởng gia tăng nợ xấu và tỷ lệ vẫn còn khá cao. Việc chuyển những món nợ xấu ra quản lí ở ngoại bảng xuất hiện càng nhiều cho thấy còn nhiều bất cập. Hoạt động cho vay trung và dài hạn chƣa khai thác hết lƣợng khách hàng tiềm năng. Tuy các đối tƣợng cho vay theo quy định của ngân hàng đã rất nhiều nhƣng vẫn bỏ sót một khối lƣợng lớn khách hàng thuộc đối tƣợng tiểu thƣơng chợ và các đối tƣợng tự doanh tại nhà. Nguyên nhân do các đối tƣợng tự doanh tại nhà có thu nhập không ổn định và không có cấp trên đảm bảo nên tỷ lệ rủi ro đối với hoạt động cho vay tín chấp này là rất cao. Do đó ngân hàng đã cân nhắc trong việc triển khai cho vay tiêu dùng đối với đối tƣợng này. * Thuận lợi : Việt Nam gia nhập WTO tạo điều kiện thuận lợi để ngân hàng tiếp cận sự hổ trợ kỹ thuật, tƣ vấn, đào tạo thông qua hình thức liên doanh, liên kết với các ngân hàng và tổ chức tài chính quốc tế. Sau những năm ảm đạm của thời kỳ suy thoái, nền kinh tế các năm 2013, 2014 đã bắt đầu có khởi sắc, các tổ chức kinh tế bắt đầu phát triển, mở rộng hoạt động kinh doanh trở lại, nhiều doanh nghiệp, công ty, tổ chức kinh tế bắt đầu hình thành.Đất nƣớc ngày càng đổi mới, công nghệ thông tin ngày càng tiên tiến, vì thế ngân hàng ngày càng có nhiều cơ hội tiếp cận để phục vụ cho hoạt động cho vay của mình. Hơn khoảng 10 năm trở lại đây, dịch vụ ngân hàng bán lẻ tại Việt Nam đang phát triển với những tín hiệu đáng ghi nhận. Đƣợc sự giúp đỡ của ngân hàng hội sở, cùng các cấp chính quyền trong lĩnh vực hoạt động ngân hàng, đây cũng là một cơ hội tốt cho ngân hàng. Trong điều kiện lạm phát ngày càng giảm, nhiều hoạt động kinh tế diễn ra sôi nổi thì đời sống ngƣời dân ngày càng đƣợc cải thiện, thu nhập ngày càng tăng, điều này hứa hẹn cho nhu cầu tiêu dùng ngƣời dân phát triển mạnh. 76 * Khó khăn : Trong những năm vừa qua, hoạt động kinh tế của địa bàn gặp không ít khó khăn do biến động về giá cả thị trƣờng nông sản, thủy sản và nguyên nhiên vật liệu, bất động sản bị đóng băng do chính sách nhà nƣớc thay đổi, tỷ lệ lạm phát cao… đã tác động rất lớn đến công tác cho vay của ngân hàng.Nền kinh tế thế giới và trong nƣớc tăng trƣởng chậm và còn nhiều biến động. Cạnh tranh gay gắt của các ngân hàng trong và ngoài nƣớc trên địa bàn dẫn đến chi nhánh có thể bị chia nhỏ thị phần.Ngoài các ngân hàng thì trên địa bàn còn rất nhiều kênh thu hút vốn khác nhƣ các tổ chức tín dụng, bảo hiểm nhân thọ, đầu tƣ cổ phiếu…Thu nhập phần lớn dân cƣ còn thấp và thiếu ổn định. Chính sách của Chính Phủ và NHNN thƣờng xuyên thay đổi. Chiều hƣớng áp dụng các chuẩn mực quốc tế. Trình độ hiểu biết của ngƣời dân còn thấp, số lƣợng ngƣời giao dịch với ngân hàng chủ yếu tập trung ở trung tâm. Thói quen sử dụng tiền mặt trong dân cƣ vẫn còn, nhất là ngƣời dân ở. Bên cạnh đó, đối tƣợng khách hàng sử dụng dịch vụ Ngân hàng còn chƣa rộng rãi, ý thức tuân thủ pháp luật của nhiều khách hàng còn chƣatốt. Do tình hình kinh tế những năm vừa qua hết sức khó khăn nên ngƣời dân có thu nhâp không cao và không ổn định, do đó công tác huy động vốn và thu nợ đạt kết quả chƣa cao. Trong tình trạng nền kinh tế tăng trƣởng chậm, còn nhiều biến động, chính sách của chính phủ và NHNN thƣờng xuyên thay đổi, điều đó gây nhiều khó khăn cho hoạt động của ngân hàng. Bƣớc vào thời kỳ hội nhập, ngân hàng không chỉ đối mặt với các đối thủ cạnh tranh trong nƣớc mà cả nƣớc ngoài, đồng thời phải áp dụng theo các chuẩn mực quốc tế nên ngân hàng cần nghiên cứu các đối thủ cạnh tranh để có chiến lƣợc phát triển phù hợp. 5.2. NHỮNG VẤN ĐỀ CÒN TỒN TẠI TRONG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TRUNG VÀ DÀI HẠN CỦA BIDV Qua phân tích hoạt động tín dụng trung dài hạn tại BIDV Hậu Giang có thể nhận thấy rằng các sản phẩm này hiện nay đƣợc xem là một khoản mục tiềm năng và ngày càng phát triển, tuy nhiên sản phẩm này hiện còn một số tồn tại nhƣ sau: Rủi ro đối với khoản tín dụng trung dài hạn còn cao, đặc biệt là khoản cho vay tín chấp. Do không có tài sản đảm bảo nên nguy cơ không thu hồi đƣợc nợ gốc và lãi đúng hạn là rất lớn. Bên cạnh đó, việc đánh giá các khoản vay này quả thật không đơn giản nhất là trong điều kiện cạnh tranh gay gắt giữa các ngân hàng nhƣ hiện nay, chúng ta không thể bị động hay đƣa ra các quy định cho vay quá khắt khe đối với 77 khách hàng. Mặc dù cho vay trung dài hạn thế chấp có tài sản đảm bảo, song chúng ta cũng không đƣợc quá chủ quan, lơ là ngân hàng cần có những biện pháp thích hợp để theo dõi biến động của khoản vay này, tình hình thu nợ nhằm giảm thiểu tối đa rủi ro của khoản vay này. Bên cạnh đó vay trung dài hạn hiện nay chƣa là thế mạnh của ngân hàng nên chiếm một tỷ trọng chƣa thật sự cao trong tổng cơ cấu các khoản vay của ngân hàng, chi nhánh có nguồn vốn tiếp nhận từ hội sở dồi dào là lợi thế so với các ngân hàng khác nhƣng sử dụng vốn chƣa thật sự hiệu quả. Ngân hàng cần có những biện pháp để phát triển và gia tăng thị phần của khoản vay đầy triển vọng này. Thủ tục cho vay bị hạn chế so với các ngân hàngkhác trên địa bàn. Hoạt động Marketing về các sản phẩm cho vay chỉ tập trung vào các doanh nghiệp còn tiêu dùng cá nhân nói chung còn hạn chế, chƣa tiếp cận rộng rãi đến các tầng lớp dân cƣ. Các nhân viên phòng khách hàng cá nhân phải thực hiện tất cả các công việc từ các khâu: giới thiệu sản phẩm, tƣ vấn, tìm kiếm khách hàng, giao dịch trực tiếp, kiểm tra hồ sơ, thẩm định và kiểm tra đối tƣợng vay vốn, kiểm tra việc sử dụng vốn vay, đôn đốc khách hàng trả lãi và gốc đúng hạn. Công việc này khá nhiều và gồm nhiều giai đoạn, trong khi số nhân lực vẫn còn hạn chế nên sẽ càng khó khăn hơn, nhất là khi món vay nhiều và địa bàn rải rác. Trên cơ sở những tồn tại của sản phẩm cho vay tiêu dùng tại BIDV Hậu Giang, ngƣời viết đã tìm hiểu và đƣa ra một số giải pháp nhằm hạn chế các rủi ro tín dụng tiêu dùng và tìm cách phát triển sản phẩm cho vay trung dài hạn này, gia tăng thị phần của sản phẩm trong tƣơng lai trên địa bàn nói riêng và thị trƣờng tín dụng cả nƣớc nói chung. 5.3. GIẢI PHÁP MỞ RỘNG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TRUNG DÀI HẠN TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH HẬU GIANG 5.3.1 Kiểm tra quá trình vay vốn, sử dụng vốn và quản lý giám sát tín dụng để giảm thiểu rủi ro tín dụng a) Kiểm tra trƣớc khi vay: Là quá trình khảo sát điều tra trực tiếp khách hàng có nhu cầu vay đối chiếu vói quy chế cho vay đặc biệt là các nguyên tắc, điều kiện, thủ tục vay... xem khách hàngcó thể đáp ứng đƣợc hay không. b) Kiểm tra trong khi vay: Kiểm tra trực tiếp bộ hồ sơ vay về tính hợp pháp, hợp lệ, các chứng từ quy định theo sự phê duyệt đã đầy đủ chƣa, kiểm tra đúng ngƣời, đúng việc. 78 c) Kiểm tra sau khi cho vay: Bao gồm việc kiểm tra sử dụng vốn và khả năngtrả nợ, quá trình chấp hành các điều khoản ghi trong hợp đồng tín dụng. Trong đó nội dung quan trọng là quản lý thu hồi nợ vay. Quản lý thu hồi nợ vay: Bộ phận kiểm tra cho vay theo dõi dƣ nợ, thu nợ, thu lãi, chuyển nợ quá hạn. Phát hiện đúng và kịp thời các khoản tín dụng có vấn đề thông qua kết quả giám sát và công cụ tính điểm tính dụng để có biện pháp xử lý thu hồi nợ xấu. Khi phát hiện khoản tín dụng có vấn đề cần lƣu trữ tập trung là bài học kinh nghiệm thực tế cho ngân hàng đặc biệt là các cán bộ tín dụng có thể tránh đƣợc những sai sót trong tƣơng lai.Tín dụng có vấn đề thƣờng tạp trung vào những vấn đề sau:Nguyên nhân nợ xấu, các sai phạm chủ quan, khách quan trong quá trình cho vay. Các tài liệu pháp lý chƣa hoàn chỉnh và các sai sót trong quá trình sử dụng vốn, tài sản đẩm bảo, thiếu sót trong quá trình điều hành ngân hàng. Quản lý giám sát tín dụng Quản lý giám sát lƣu trữ hồ sơ vay, đặc biệt các giấy tờ có giá đƣợc dùng để cầm cố, thế chấp phải đƣợc lƣu giữ cẩn thận, an toàn trong kho theo quy định của ngân hàng nhà nƣớc. Giám sát suốt quá trình cho vay (trƣớc, trong và sau khi cho vay). Kiểm tra chặt chẽ quá trình giải ngân và các giấy tờ liên quan đến khoản này nhƣ hồ sơ có đầy đủ chữ ký phê duyệt chƣa, số tiền, lãi suất, thời hạn cho vay có chính xác chƣa, tài sản đảm bảo có đúng nhƣ trong hợp đồng tín dụng đã ghi chƣa ... Giám sát việc trả nợ, thu hồi nợ để đƣa ra những tình huống xử lý thích hợp. Giám sát trả nợ, thu hồi nợ là nội dung quan trọng để đảm bảo chất lƣợng tín dụng. Ngân hàng cần tổ chức quản lý chặt chẽ các khoản vay có vấn đề và thƣờng xuyên báo cáo với ban điều hành để có sự chỉ đạo kịp thời. 5.3.2 Các biện pháp phát triển sản phẩm Mở rộng đối tượng cho vay Đối tƣợng cho vay trung dài hạn của ngân hàng còn ít so với các ngân hàng khác. Ngân hàng yêu cầu ngƣời đi vay phải có mức lƣơng thu nhập ổn định và có đơn vị chủ quản bảo lãnh, nhƣ vậy rủi ro tín dụng đối với hình thức cho vay này là rất thấp. Nhƣng thực tế ngân hàng đã bỏ qua 1 đối tƣợng đáp ứng đƣợc các yêu cầu của ngân hàng nên chƣa đƣa vào triển khai hoạt động. Đó là đối tƣợng tiểu thƣơng chợ, số lƣợng tiểu thƣơng chợ tại địa bàn, ngân hàng có thể triển khai hoạt động cho vay tín chấp đối với các đối tƣợng này thông qua ban quản lý chợ. Mở rộng mạng lưới hoạt động của ngân hàng 79 Hiện này với tốc độ đô thị hóa mạnh mẽ, mức sống của ngƣời dân cũng đƣợc nâng cao đáng kể, nhu cầu về nhà cửa và tiện nghi sinh hoạt là không thể thiếu, có thể ở hiện tại họ chƣa đủ khả năng mua ngay tài sản nhƣng nhu cầu là rất cấp thiết, đó là điều kiện để cho vay tiêu dùng trả góp phát triển. Không chỉ các tầng lớp dân cƣ trong nội ô thành phố mới có nhu cầu tiêu dùng, dân cƣ ở các huyện, xã cũng có nhu cầu tiêu dùng rất cao. Ngân hàng cần mở rộng mạng lƣới hoạt động đến các huyện, xã ở ngoại ô thành phố chứ không chỉ dừng lại ở các quận, huyện, phƣờng trong nội ô thành phố. Nhƣ vậy doanh số cho vay sẽ tăng lên đáng kể. Nghiên cứu, điều tra tình hình cho vay của các đối thủ cạnh tranh Trong thời buổi kinh tế khó khăn, sự cạnh tranh giữa các ngân hàng hết sức gay gắt. Muốn một sản phẩm tồn tại và phát triển, ngân hàng cần nắm rõ tình hình phát triển sản phẩm đó tại các ngân hàng khác. Do đó, ngân hàng cần thu thập những thông tin về sản phẩm, lãi suất, hạn mức, thời hạn cho vay…của các đối thủ cạnh tranh, sau đó tiến hành nghiên cứu, phân tích các ƣu nhƣợc điểm sản phẩm của đối thủ để từ đó đƣa ra những chiến lƣợc phát triển sản phẩm của ngân hàng mình một cách tốt nhất. Xây dựng thương hiệu BIDVvững mạnh Website của ngân hàng phải đƣợc trang trí sao cho thật bắt mắt, dễ dàng truy cập, tốc độ nhanh. Riêng phòng giao dịch cần xây dựng một trang web riêng hay có một khoảng không gian riêng trên trang web của Hội sở để khi khách hàng cần tìm thông tin về chi nhánh đƣợc dễ dàng hơn và tiết kiệm thời gian hơn. Khách hàng là yếu tố quan trọng của ngân hàng, vì không có khách hàng chắc chắn ngân hàng không thể hoạt động lâu dài đƣợc. Vì thế chi nhánh cần quan tâm khách hàng nhiều hơn nữa. Do hiểu biết của khách hàng về hoạt động tín dụng đôi khi còn hạn chế, nhu cầu của khách hàng đối với các sản phẩm tín dụng chỉ mới dừng lại ở mức dộ sử dụng các sản phẩm do ngân hàng cung cấp. Vì vậy ngân hàng cần có công tác truyền đạt đến khách hàng đầy đủ sản phẩm, dịch vụ nhất là đối với các sản phẩm mới qua các phƣơng tiện thông tin đại chúng nhƣ báo, đài, trang web... Việc chăm sóc khách hàng là một công tác quan trọng, đảm bảo hoạt động kinh doanh có hiệu quả. Nếu chất lƣợng sản phẩm tốt cộng với thái độ phục vụ hoàn hảo thì hẳn ngân hàng sẽ sớm gặt hái đƣợc thành công. Muốn đạt đƣợc điều này, chi nhánh cần: Thƣờng xuyên tổ chức hội nghị khách hàng tại khu vực miền Tây, tìm hiểu và lắng nghe những nhu cầu và nguyện vọng của khách hàng để đáp ứng kịp thời. Tƣ vấn cho khách hàng về môi trƣờng quản lý tài chính, quản lý rủi ro, lập hồ sơ vay vốn... chăm sóc khác hàng chu đáo hơn, nắm bắt kịp thời diễn biến và nhu cầu khách hàng cũ, tích cực tìm kiếm thông tin khách hàng mới, dự án mới có hiệu quả bằng cách quan tâm, theo dõi hoạt động của khách hàng, có quà tặng, các chƣơng trình bốc thăm trúng thƣởng theo hồ sơ vay khách hàng ... 80 Xây dựng và thực hiện chiến lược Marketing nhằm phát triển sản phẩm Vay vốn là một nhu cầu không thể thiếu trong đời sống xã hội hiện nay, đặc biệt khi nền kinh tế càng phát triển nhu cầu tiêu dùng của ngƣời dân lại càng tăng lên, tuy nhiên đối với một số ngƣời thu nhập đôi khi không đủ để chi tiêu cho việc tiêu dùng, lúc này ngân hàng sẽ là nơi tìm đến của họ. Nhƣng nếu ngân hàng chỉ thụ động, mong chờ vào sự tìm đến của khách hàng thì chắc chắn hoạt động cho vay của ngân hàng sẽ thất bại, vì thế ngân hàng cần có một bộ phận Marketing chuyên biệt để quảng bá và phát triển sản phẩm cho vay tiêu dùng đến tất cả các tầng lớp dân cƣ trong xã hội. Để có thể vận dụng tốt chính sách Marketing cần có một bộ phận hoạt động nhƣ một phòng ban của ngân hàng, từ đó có điều kiện vận dụng các chính sách Marketing phục vụ cho kinh doanh ngân hàng một cách chuyên nghiệp hơn. Khi sử dụng Marketing ngân hàng có thể rút ngắn khoảng cách giữa ngân hàng và khách hàng về không gian, thời gian cũng nhƣ nâng tầm hoạt động của ngân hàng lên phạm vi toàn cầu. Các nhân viên Marketing sẽ chịu trách nhiệm tìm hiểu nhu cầu khách hàng, xây dựng chiến lƣợc để phát triển sản phẩm tiêu dùng. Vay trung dài hạn hiện vẫn chiếm tỷ trọng chƣa cao trong cơ cấu cho vay, vì thế ngân hàng cần mở rộng đối tƣợng khách hàng nhƣ đến trực tiếp nơi làm việc của các công nhân các xí nghiệp để tƣ vấn và giới thiệu về sản phẩm cho vay tiêu dùng. Có thể liên kết với các công ty mua bán nhà, xe... để nhờ họ giới thiệu khi khách hàng có nhu cầu mua nhƣng không đủ điều kiện về tài chính. 81 CHƢƠNG 6 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 6.1. KẾT LUẬN Qua quá trình quan sát thực tế và phân tích về kết quả hoạt động tín dụng trung dài hạn tại ngân hàng TMCP Đầu tƣ và phát triển Hậu Giang, nhu cầu vay thời hạn dài dần đƣợc ngân hàng chú trọng và có định hƣớng phát triển lâu dài trong tƣơng lai. Qua quá trình phân tích cũng cho thấy hoạt động kinh doanh của BIDV Hậu Giang nói chung và cho vay trung dài hạn nói riêng đang có dấu hiệu chƣa khả quan lắm khi lợi nhuận chung của ngân hàng vẫn còn âm đặc biệt ở đầu năm 2014 là -20.555 triệu đồng. Hơn 80% hoạt động cho vaycủa ngân hàng còn tập trung vào mảng cho vay ngắn hạn. Tình trạng ngân hàng vẫn còn nặng gánh khi thƣờng xuyên sử dụng vốn điều chuyển để cho vay và công tác thu hút nguồn vốn huy động chƣa cao. Tuy nhiên bù đắp phần nào thì doanh số cho vay tăng 27,90%, doanh số thu nợ tăng 28,82%, dƣ nợ cho vay giảm đƣợc 0,73%, nợ xấu cũng giảm 31,46%đây là tính hiệu khả quan cho việc phát triển của ngân hàng trong tƣơng lai. Hoạt động cho vay trung dài hạncủa ngân hàng chƣa là thế mạnh khi chỉ sử dụng vốn huy động vào mảng cho vay này còn khá hạn hẹp. Các sản phẩm cho vay chƣa đƣợc marketing hiệu quả, thƣơng hiệu về bán lẻ chƣa cao, dƣ nợ trung dài hạn tăng lẫn tình trạng nợ xấu trung dài hạn có dấu hiệu tăng và chiếm tỷ trọng qua các năm, nợ xấu chỉ mới có dấu hiệu giảm 41,51% vào năm 2014 tuy nhiên tình hình chuyển nợ xấu sang theo dõi ngoại bảng vẫn chiếm đa số. Mặt khác còn hạn chế khi ít tập trung mảng cho vay tiêu dùng cá nhân trên 12 tháng vì các khách hàng này có tác dụng kích thích tiêu dùng trong xã hội, thúc đẩy chu chuyển hàng hoá và dịch vụ, thúc đẩy tăng trƣởng kinh tế, đa dạng hoá dịch vụ ngân hàng, phân tán rủi ro trong cho vay. Mặc dù còn một số khó khăn, thách thức từ các tác nhân nhƣ những vấn đề đặt ra về môi trƣờng pháp lý, về quản lý nhà nƣớc, đối thủ cạnh tranh, biến động lãi... nhƣng BIDV Hậu Giang luôn nỗ lực tìm hƣớng khắc phục các điểm yếu, tăng cƣờng hơn nữa các mặt mạnh, tận dụng đƣợc các lợi thế, cơ hội bên ngoài để phát triển sản phẩm tín dụng. Năm 2014 và thời gian tới, thị trƣờng tín dụng trung dài hạn cho các doanh nghiệp ở Việt Nam dự đoán sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ và cạnh tranh sôi động, với sự tham gia đông đảo của hầu hết các NHTM và định chế tài chính phi ngân hàng đƣợc phép hoạt động nghiệp vụ này. Ngân hàng BIDV Hậu Giang cần nỗ lực hơn nữa, giảm thiểu rủi ro tín dụng và gia tăng thị phần cho vay để BIDV trở thành ngân hàng có sản phẩm cho vay phát triển tại khu vực miền Tây và góp phần cùng với toàn hệ thống BIDV trên cả nƣớc hoàn thành mục tiêu trở thành một trong những ngân hàng bán lẻ hàng đầu Việt Nam vào năm 2015. 6.2. KIẾN NGHỊ 82 Đối với Nhà Nước: Mọi hoạt động trong nền kinh tế đều phải chịu sự quản lý vĩ mô của nhà nƣớc. Các chính sách của nhà nƣớc trong mỗi giai đoạn đều ảnh hƣởng tích cực hoặc tiêu cực đến sự phát triển của nền kinh tế, từ đó ảnh hƣởng đến thu nhập của ngƣời dân và hoạt động sản xuất kinh doanh của các đoàn thể. NH nhà nƣớc cần tiếp tục thực hiện chính sách tiền tệ linh hoạt, phù hợp với biến động của thị trƣờng thông qua việc sử dụng hữu hiệu các công cụ chính sách tiền tệ nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định tỷ giá và xử lý nghiêm thị trƣờng ngoại tệ tự do, ổn định kinh tế vĩ mô và thúc đẩy tăng trƣởng. Đối với ngân hàng BIDV: BIDV cần thực hiện cải cách hành chính, đơn giản hóa thủ tục các loại giấy tờ công chứng, cần giải quyết nhanh các hồ sơ nhằm tạo sự thuận lợi và đảm bảo về mặt thời gian cho những ngƣời có nhu cầu Hoàn thiện lãi suất huy động, cho vay linh hoạt phù hợp với diễn biến thị trƣờng. Đối với công tác nâng cao chất lƣợng dịch vụ:Tăng cƣờng đào tạo, nâng cao nghiệp vụ chuyên môn cho đội ngũ cán bộ, nhân viên của chi nhánh và các phòng giao dịch, đặc biệt là kỹ năng giao tiếp và phục vụ khách hàng. Phát triển thị phần sản phẩm dịch vụ của ngân hàng: Cần tăng cƣờng công tác tiếp cận thị trƣờng bằng các hoạt động tƣ vấn, phát tờ rơi, và đặt các tờ quảng cáo dịch vụ ngân hàng ở các quầy tiếp tân của ngân hàng Tổ chức các buổi tuyên truyền và phổ biến tới khách hàng nhằm cho khách hàng hiểu thêm về ngân hàng, và dịch vụ của ngân hàng rút ngắn khoảng cách xƣa nay giữa ngân hàng và khách hàng. Thời gian giải quyết hồ sơ vay, thủ tục vay cần đƣợc rút ngắn nhƣng vẫn đem lại hiệu quả về mặt cấp tín dụng của ngân hàng./. 83 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Thái Văn Đại và Nguyễn Thanh Nguyệt, 2010. Quản Trị ngân hàng thương mại. Cần Thơ: Nhà xuất bản Đại Học Cần Thơ. 2. Trần Ái Kết (Chủ biên), Phan Tùng Lâm, Nguyễn Thị Lƣơng, Phạm Xuân Minh, Đoàn Thị Cẩm Vân, 2008. Giáo trình lý thuyết Tài chính - Tiền tệ. Nhà xuất bản giáo dục. 3. Nguyễn Minh Kiều, 2007. Nghiệp vụ Ngân hàng hiện đại. Nhà xuất bản Thống Kê. 4. Lâm Thị Hồng Liên, 2013. Phân tích tình hình cho vay ngắn hạn tại Ngân hàng Nông nghiệp và phát tri n nông thôn Cần Thơ. Luận văn tốt nghiệp. Đại học Cần Thơ. 5. Nguyễn Phạm Thanh Nam và Trƣơng Chí Tiến, 2007. Quản trị học – Management. Nhà xuất bản Thống Kê. 6. Huỳnh Hạnh Thƣ, 2014. Phân tích hoạt động cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng thương mại cổ phần BIDV Cần Thơ. Luận văn tốt nghiệp. Đại học Cần Thơ. 7. Trịnh Thu Trang, 2013. Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á chi nhánh Cần Thơ. Luận văn Tốt nghiệp. Đại học Cần Thơ. 8. Trƣơng Thị Thùy Trang, 2013. Tăng cường quản lý nợ xấu tại Ngân hàng thương mại cổ phần BIDV Hậu Giang. Luận văn tốt nghiệp. Đại học Cần Thơ. 84 [...]... quan ngân hàng TMCP đầu tƣ và phát triển Việt Nam chi nhánh Hậu Giang Ngân hàng TMCP đầu tƣ và phát triển chi nhánh Hậu Giang đƣợc thành lập theo quyết định số 5362/QĐ-HĐQT ngày 25/12/2003 của Hội đồng quản trị Ngân hàng TMCP đầu tƣ và phát triển Việt Nam.Tên gọi: Ngân hàng TMCP đầu tƣ và phát triển chi nhánh Hậu Giang. Địa chỉ: Số 45, ấp Phú Lợi, xã Tân Phú Thạnh, huyện Châu Thành A, tỉnh Hậu Giang. Số... triển Việt Nam chi nhánh Hậu Giang để làm rõ kết quả cho vay trung dài hạn tại BIDV và thông qua việc phân tích, đánh giá tình hình tín dụng của ngân hàng từ đó đƣa ra các biện pháp, kiến nghị nâng cao chất lƣợng tín dụng của ngân hàng 1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1.2.1 Mục tiêu chung Phân tích hoạt động tín dụng trung và dài hạn tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và phát triển Việt Nam chi nhánh Hậu Giang Từ đó,... kết quả hoạt động và mở rộng hoạt động tín dụng này 1.2.2 Mục tiêu cụ thể - Mục tiêu 1: Khái quát tình hình huy động vốnkết hợp khái quát tình hình tín dụng trung và dài hạn trong mối quan hệ với tín chung của ngân hàng qua các năm 2011, 2012, 2013, 6 tháng đầu năm 2014 để thấy đƣợc tỷ trọng tín dụng trung và dài hạn so với tín dụng chung của ngân hàng - Mục tiêu 2: Phân tích kết quả hoạt độngtín dụng. .. doanh của ngân hàng đạt kết quả cao thì cần phải phân tích hoạt động tín dụng trung và dài hạn để từ đó hạn chế đƣợc rủi ro và đề ra giải pháp nhằm nâng cao và mở rộng hoạt động tín dụng này Nhận thức đƣợc điều đó cùng với những kiến thức có đƣợc trong quá trình học tập tại trƣờng nên tác giả quyết định chọn đề tài: Phân tích hoạt động tín dụng trung và dài hạn tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển. .. chung về ngân hàng TMCP đầu tƣ và phát triển Việt Nam Ngân hàng đầu tƣ và phát triển Việt Nam là doanh nghiệp nhà nƣớc hạng đặc biệt, giữ vai trò chủ đạo về lĩnh vực đầu tƣ và phát triển, là ngân hàng chuyên ngành về lĩnh vực đầu tƣ và phát triển đƣợc thành lập sớm nhất tại Việt Nam Ngân hàng đã có 57 năm hoạt động và trƣởng thành, có chức năng huy động vốn dài hạn, trung hạn và ngắn hạn trong nƣớc và ngoài... huy độngvà cho vay cũng nhƣ các hoạt động tín dụng của ngân hàng qua 3 năm 2011, 2012, 2013, 6 tháng đầu 2014 Sử dụng phƣơng pháp tỷ trọng để xác định đóng góp và mức độ ảnh hƣởng của tín dụng trung dài hạn đến tổng doanh số ngân hàng Đối với mục tiêu 2: Sử dụng phƣơng pháp so sánh và các chỉ số tài chính để đo lƣờng hiệu quả hoạt động tín dụng để phân tích kết quảcủa hoạt động tín dụng trung dài hạntừ... luận, kết luận cho các số liệu thu thập đƣợc 1.5 CẤU TRÖC BÀI PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TRUNG DÀI HẠN: Chƣơng 1 mở đầu với lý do chọn để tài cho biết lý do và tên vấn đề đƣợc lựa chọn để nghiên cứu là phân tích hoạt động tín dụng trung và dài hạn của ngân hàng TMCP BIDV chi nhánh Hậu Giang Bên cạnh đó việc xác định mục tiêu cần hƣớng đến của đề tài đó là phân tích đƣợc thực trạng của tín dụng. .. cho vay trung và dài hạn qua 3 năm chi m tỷ lệ không cao,qui mô nguồn vốn ngân hàng còn khá nhỏ nên gặp khó khăn cho việc đầu tƣ phƣơng án sản xuất, kinh doanh trung và dài hạn Tuy nhiên khi xét đến hoạt động tín dụng chung của ngân hàng TMCP Đông Á chi nhánh Cần Thơ đã chỉ ra rằng hoạt động tín dụng cho vay của ngân hàng chi m 80% là các khoản vay ngắn hạn do nguồn vốn huy động chủ yếu của ngân hàng. .. hoạt động ngân hàng và những vấn đề chung mà hầu hết các ngân hàng đều gặp phải Kết quả hoạt động cho vay ngắn hạnNHNo & PTNTchi nhánh Ô Môn cho thấy hoạt động tín dụng ở chi nhánh trọng điểm là khoản mục cho vay ngắn hạn luôn chi m tỷ trọng cao và chủ đạo Sử dụng các chỉ số từ doanh số cho vay, thu nợ, dƣ nợ và nợ xấu thì công tác phát triển tín dụng ngắn hạn từ năm 2011 trở đi luôn tăng là do khách hàng. .. tiêu phân tích Doanh số cho vay Kỳ hạn Doanh số thu nợ Mục đích vay Dƣ nợ Nhóm nợ Nợ xấu Lãi suất Các chỉ tiêu đánh giá Vốn huy động/ Tổng nguồn Dƣ nợ/vốn huy động Hệ số thu nợ Giải pháp Kết luận 14 Tỷ lệ nợ xấu Vòng quay vốn tín dụng CHƢƠNG 3 KHÁI QUÁT VỀ NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH HẬU GIANG 3.1 TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH HẬU GIANG ... TRONG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TRUNG DÀI HẠN TẠI BIDV HẬU GIANG 77 5.3 GIẢI PHÁP MỞ RỘNG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TRUNG DÀI HẠN TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH HẬU GIANG. .. chọn đề tài: Phân tích hoạt động tín dụng trung dài hạn Ngân hàng TMCP Đầu tư phát triển Việt Nam chi nhánh Hậu Giang để làm rõ kết cho vay trung dài hạn BIDV thông qua việc phân tích, đánh giá... VỀ NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH HẬU GIANG 3.1 TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH HẬU GIANG 3.1.1 Giới thiệu chung ngân hàng TMCP đầu