TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ-QUẢN TRỊ KINH DOANH DƢƠNG NGỌC TIẾN PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH CHI PHÍ HỆ THỐNG XỬ LÝ NƢỚC THẢI CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN THỦY SẢN MEKONG LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Ngành: Kinh Tế Tài Nguyên & Môi trƣờng Mã số ngành: 52850102 12 - 2013 TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ-QUẢN TRỊ KINH DOANH DƢƠNG NGỌC TIẾN MSSV: 4105695 PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH CHI PHÍ HỆ THỐNG XỬ LÝ NƢỚC THẢI CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN THỦY SẢN MEKONG LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Ngành: Kinh Tế Tài Nguyên & Môi trƣờng Mã số ngành: 52850102 CÁN BỘ HƢỚNG DẪN TRẦN THỤY ÁI ĐÔNG 12 - 2013 LỜI CẢM TẠ Qua trình học tập trƣờng Đại Học Cần Thơ, em chân thành cảm ơn quý thầy cô khoa Kinh Tế QTKD cung cấp cho em nhiều kiến thức kĩ giúp em hoàn thành luận văn này. Đặc biệt em xin chân cảm ơn cô Trầ n Thu ̣y Ái Đông hƣớng dẫn giúp đỡ em suốt thời gian làm luận văn. tận tình Sau tháng thực tập Chi Cục Bảo Vệ Môi Trƣờng Thành Phố Cần Thơ, em xin chân thành cảm ơn đến Cô, Chú, Anh, Chị Chi Cục nhiệt tình giúp đỡ, cung cấp nhiều tài liệu quý báu liên quan đến luận văn này. Tuy nhiên hạn chế kiến thức nhƣ kinh nghiệm nên trình thực đề tài không tránh khỏi sai sót. Em mong nhận đƣợc ý kiến quý thầy cô để luận văn đƣợc hoàn chỉnh hơn. Cuối cùng, em xin kính chúc quý thầy cô khoa Kinh Tế QTKD trƣờng Đại Học Cần Thơ dồi sức khỏe thành công công việc mình. Em xin kính chúc Cô, Chú, Anh, Chị Chi Cục khỏe mạnh, hạnh phúc thành công nghiệp mình. Cần Thơ, ngày 20 tháng 10 năm 2013 Sinh viên thƣ̣c hiê ̣n Dƣơng Ngo ̣c Tiế n i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài nghiên cứu thân thực hiện, có hỗ trợ giáo viên hƣớng dẫn, không trùng với đề tài nghiên cứu nào. Các số liệu đƣợc thu thập từ nguồn hợp pháp, nội dung kết nghiên cứu đề tài trung thực. Cần Thơ, ngày 20 tháng 10 năm 2013 Sinh viên thƣ̣c hiê ̣n Dƣơng Ngo ̣c Tiế n ii NHẬN XÉT CỦ A CƠ QUAN THƢ̣C TẬP ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Cần Thơ, ngày… .tháng……năm 2013 Thủ trƣởng đơn vị iii NHẬN XÉT CỦ A GIÁO VIÊN HƢỚNG DẪN Họ tên ngƣời hƣớng dẫn: TRẦN THỤY ÁI ĐÔNG Học vị: THẠC SĨ Cơ quan công tác: Khoa Kinh tế & QTKD – Đại Học Cần Thơ Họ tên sinh viên: DƢƠNG NGỌC TIẾN Mã số sinh viên: 4105695 Chuyên ngành: Kinh tế tài nguyên - thiên nhiên Tên đề tài: Phân tích tình hình chi phí ̣ thố ng xƣ̉ lý nƣớc thải công ty cổ phầ n thủy sản Mekong (AAM) NỘI DUNG NHẬN XÉT 1.Tính phù hợp với chuyên ngành đào tạo:…………………………………….……………………………………… 2.Về hình thức:………………………………… . ………………………………………………………………………………… 3.Ý nghĩa khoa học, thực tiễn tính cấp thiết đề tài:…………………… ………………………………………………………. 4.Độ tin cậy số liệu tính đại luận văn:……………………… ………………………………………………… 5.Nội dung kết đạt đƣợc (theo mục tiêu nghiên cứu):……………………………. ……………………………………………………… 6.Các nhận xét khác:……………………………………………………….…. ………………………………………………………………………………… 7. Kết luận (cần ghi rõ mức độ đồng ý hay không đồng ý nội dung đề tài yêu cầu chỉnh sửa,…):……………………………………………………………………… . Cầ n Thơ, ngày…tháng…năm 2013 Giáo viên hƣớng dẫn Ths. Trầ n Thu ̣y Ái Đông iv NHẬN XÉT CỦ A GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN Họ tên giáo viên phản biê ̣n:………………………………………… Học vị: ……………………… Cơ quan công tác: Khoa Kinh tế & QTKD – Đại Học Cần Thơ Họ tên sinh viên: DƢƠNG NGỌC TIẾN Mã số sinh viên: 4105695 Chuyên ngành: Kinh tế tài nguyên - thiên nhiên Tên đề tài: Phân tić h tình hình chi phí ̣ thố ng xƣ̉ lý nƣớc thải công ty cổ phầ n thủy sản Mekong (AAM) NỘI DUNG NHẬN XÉT 1.Tính phù hợp với chuyên ngành đào tạo:………………………………………………………………………….… 2.Về hình thức:………………………………… . ………………………………………………………………………………… 3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn tính cấp thiết đề tài:………………………………………… ……………………………… 4. Độ tin cậy số liệu tính đại luận văn:……………………… . 5. Nội dung kết đạt đƣợc (theo mục tiêu nghiên cứu):…………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………. 6.Các nhận xét khác:……………………………………………………….…. ………………………………………………………………………………… 7. Kết luận (cần ghi rõ mức độ đồng ý hay không đồng ý nội dung đề tài yêu cầu chỉnh sửa,…):……………………………………………………………………… ……………………………………………………………… Cầ n Thơ, ngày…tháng…năm 2013 Giáo viên phản biện v MỤC LỤC Trang CHƢƠNG .1 GIỚI THIỆU .1 1.1 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU .2 1.2.1 Mục tiêu chung .2 1.2.1 Mục tiêu cụ thể .2 1.3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU .2 1.4 PHẠM VI NGHIÊN CỨU 1.4.1 Phạm vi không gian 1.4.2 Phạm vi thời gian 1.4.3 Đối tƣợng nghiên cứu CHƢƠNG .3 PHƢƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CƢ́U . 2.1 PHƢƠNG PHÁP LUẬN .3 2.1.1 Một số khái niệm môi trƣờng .3 2.1.1.1 Ô nhiễm môi trƣờng 2.1.1.2 Ô nhiễm môi trƣờng nƣớc .3 2.1.1.3 Nƣớc thải 2.1.2 Liên kết kinh tế môi trƣờng 2.1.3 Phƣơng pháp xử lý nƣớc thải 2.1.4 So sánh ƣu, nhƣợc điểm phƣơng pháp xử lý vi sinh hiếu khí với phƣơng pháp xử lý vi sinh hiếu khí kết hợp kỵ khí. .6 2.1.4.1 Ƣu, nhƣợc điểm phƣơng pháp xử lý nƣớc thải vi sinh hiếu khí .6 a) Ƣu điể m b) Nhƣơ ̣c điể m 2.1.4.2 Ƣu, nhƣợc điểm phƣơng pháp xử lý nƣớc thải vi sinh hiếu khí kêt hơ ̣p ky ̣ khí a) Ƣu điể m b) Nhƣơ ̣c điể m 2.1.5 Hệ thống xử lý nƣớc thải .9 vi 2.1.6 Các thông số đƣợc sử dụng để đánh giá mức độ các chất ô nhiễm nƣớc thải .9 2.1.7 Chi phí xử lý nƣớc thải .11 2.1.8 Các văn pháp luật qui định mức phí , tiêu chuẩ n chấ t lƣơ ̣ng nƣớc thải công nghiê ̣p 12 2.1.8.1 Các văn pháp luật có liên quan đến xử lý nƣớc thải .12 2.1.8.2 Tiêu chuẩn chất lƣợng nƣớc thải 13 2.1.8.3 Phí bảo vệ môi trƣờng .13 2.2 PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 17 2.2.1 Phƣơng pháp thu thập số liệu 17 2.2.2 Phƣơng pháp phân tích số liệu 17 2.3 LƢỢC KHẢO TÀI LIỆU . 17 CHƢƠNG . 19 TỔNG QUAN VỀ CHI CỤC BẢO VỆ MÔI TRƢỜNG THÀ NH PHỐ CẦN THƠ VÀ CÔNG TY CỔ PHẦN THỦY SẢN MEKONG 19 3.1 GIỚI THIỆU VỀ CHI CỤC BẢO VỆ MÔI TRƢỜNG THÀNH PHỐ CẦN THƠ 19 3.1.1. Sự hình thành phát triển Chi Cục Bảo Vệ Môi Trƣờng .19 3.1.2 Tổ chƣ́c bô ̣ máy chi cu ̣c .19 3.1.3. Chức năng, nhiệm vụ chung Chi Cục Bảo Vệ Môi Trƣờng .19 3.1.3.1 Chức .19 3.1.3.2 Nhiệm vụ quyền hạn .20 3.2 GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN THỦY SẢN MEKONG (AAM) . 21 3.2.1 Quá trình hình thành phát triển công ty cổ phần thủy sản Mekong .21 3.2.2 Cơ cấu tổ chức công ty .22 3.2.3 Những thuận lợi khó khăn công ty 23 3.2.3.1 Thuâ ̣n lơ ̣i .23 3.2.3.2 Khó khăn 24 3.3 HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT, THỊ TRƢỜNG TIÊU THỤ CỦA CÔNG TY CỔ PHẨN THỦY SẢN CẦN THƠ . 24 3.3.1 Các sản phẩm công ty 24 3.3.2 Thị trƣờng tiêu thụ công ty .26 vii 3.4 CÁC NGUỒN THẢI ẢNH HƢỞNG ĐẾN MÔI TRƢỜNG DO CÁC HOẠT ĐỘNG CỦA CÔNG TY 26 3.4.1 Nƣớc thải 26 3.4.1.1 Nguồn phát sinh 26 a) Nƣớc thải sản xuấ t 28 b) Nƣớc mƣa chảy tràn .28 3.4.1.2 Các biện pháp giảm thiểu thực 28 a) Đối với nƣớc thải sản xuất 28 b) Đối với nƣớc mƣa chảy tràn .28 3.4.2 Khí thải 29 3.4.2.1 Nguồn phát sinh 29 3.4.2.2 Các biện pháp giảm thiểu thực 29 a) Khí thải từ các phƣơng tiện vận chuyển 29 b) Khí thải từ máy phát điện dự phòng 29 3.4.3 Chất thải rắn .29 3.4.3.1 Nguồn phát sinh 29 3.4.3.2 Các biện pháp giảm thiểu thực 29 3.5 QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ CỦA HỆ THỐNG XỬ LÝ NƢỚC THẢI……………………………………………………………………….31 3.6 KHÁI QUÁT VỀ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẨN THỦY SẢN MEKONG 32 CHƢƠNG . 37 PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH CHI PHÍ CỦA HỆ THỐNG XỬ LÝ NƢỚC THẢI TẠI CÔNG TY CỔ PHẨN THỦY SẢN MEKONG . 37 4.1. CÁC THIẾT BỊ ĐƢỢC SỬ DỤNG TRONG HỆ THỐNG XỬ LÝ NƢỚC THẢI . 37 4.2 PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH CHI PHÍ CỦA HỆ THỐNG XỬ LÝ NƢỚC THẢI CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN THỦY SẢN MEKONG 37 4.2.1. Chi phí đầu tƣ ban đầu 37 4.2.1.1 Chi phí đầu tƣ ban đầu cho hệ thống xử lý nƣớc thải .37 4.2.1.2 Khấu hao .40 4.2.2. Chi phí vận hành 41 4.2.2.1. Chi phí điện 41 4.2.2.2. Chi phí nhân công 43 viii việc môi trƣờng ẩm ƣớt có tính axit nên dễ bị ăn mòn, rỉ sét dẫn đến việc ăn mòn phải tra dầu mỡ, thay ron thiết bị, thay ống dẫn tiến hành thƣờng xuyên hơn. Ngoài ra, công ty chƣa có biện pháp tái sử dụng lƣợng bùn sinh trình xử lý nên phải thuê công ty đến hút định kỳ nên làm tăng thêm chi phí, phần chi phí giám sát môi trƣờng thiếu để tiến hành kiểm tra, theo dõi định kỳ chất lƣợng nƣớc thải để có biện pháp xử lý kịp thời. Cuối chi phí bảo vệ môi trƣờng chiếm tỷ trọng nhỏ tổng chi phí hệ thống xử lý nƣớc thải công ty. Chi phí bảo vệ môi trƣờng năm 2011 cao 2.798.519 đồng/năm tƣơng đƣơng 32 đồng/m3 nƣớc thải chiếm 0,69% tổng chi phí hệ thống xử lý nƣớc thải, chiếm tỷ trọng cao 0,1% so với năm 2010 cao 0,15% so với năm 2012 tổng chi phí hệ thống xử lý nƣớc thải. Qua đó, ta thấy đƣợc trình xử lý hệ thống xử lý nƣớc thải mang lại kết khả quan, nồng độ chất sau xử lý giảm đến mức thấp đạt chuẩn cho phép thải môi trƣờng. Đây số tƣơng đối nhỏ doanh nghiệp sản xuất nói chung công ty cổ phần thủy sản Mekong nói riêng, công ty định hƣớng hoạt động lâu dài tăng uy tín khách hàng, việc nộp phí bảo vệ môi trƣờng thể đƣợc nhận thức trách nhiệm công ty vấn đề bảo vệ môi trƣờng. 4.3.3 Mức độ đầu tƣ vào hệ thống xử lý nƣớc thải của công ty Để thấy đƣợc mức độ đầu tƣ cho hệ thống xử lý nƣớc thải công ty, đề tài phân tích tổng chi phí ̣ thố ng xƣ̉ lý nƣớc thải so với tổng chi phí tổng lợi nhuận sau thuế công ty. Việc so sánh với tổng lợi nhuận sau thuế công ty cho thấy công ty phải bỏ đồng chi phí cho ̣ thố ng xƣ̉ lý nƣớc thải để thu đồng lợi nhuận. Bảng 4.23: Chi phí HTXLNT so với tổ ng chi phí và lơ ̣i nhuâ ̣n sau thuế của công ty năm 2012 Chỉ tiêu Năm 2010 Năm 2011 Năm 2012 492.834.000.000 589.142.000.000 492.847.000.000 45.674.000.000 63.997.000.000 14.000.000.000 Chi phí ̣ thố ng xƣ̉ lý nƣớc thải (đồ ng) 371.742.812 404.849.139 398.199.737 Chi phí ̣ thố ng xƣ̉ lý nƣớc thải/ Tổ ng chi phí (%) 0,07 0,06 0,08 Chi phí ̣ thố ng xƣ̉ lý nƣớc thải/ Tổ ng lơ ̣i nhuâ ̣n sau thuế (%) 0,81 0,63 2,84 Tổ ng chi phí (đồ ng) Tổ ng lơ ̣i nhuâ ̣n sau thuế (đồ ng) (Nguồ n: tổ ng hợp từ phần trên) 56 Bảng 4.23 cho thấy tổng chi phí hệ thống xử lý nƣớc thải chiếm tỷ trọng nhỏ tổng lợi nhuận sau thuế công ty qua các năm. Cụ thể, tổng chi phí hệ thống xử lý nƣớc thải năm 2012 chiếm 0,08% tổng chi phí công ty, tổng chi phí hệ thống xử lý nƣớc thải năm 2011 chiếm 0,06% tổng chi phí chi phí hệ thống xử lý nƣớc thải năm 2010 chiếm 0,07% tổng chi phí công ty. Chi phí dành cho hệ thống xử lý nƣớc thải công ty chiếm tỷ trọng tƣơng đối nhỏ tổng chi phí nên không ảnh hƣởng nhiều đến giá thành sản phẩm nhƣ hoạt động kinh doanh công ty. Vì vậy, công ty sẵn sàng chi 398.199.737 đồng/năm (đối với năm 2012) cho hệ thống xử lý nƣớc thải. Điều có ý nghĩa quan trọng cho công ty lý sau: hệ thống xử lý nƣớc thải có chất lƣợng vận hành tốt, môi trƣờng xung quanh khu vực công ty hoạt động không bị ô nhiễm nƣớc thải, công ty không bị vi phạm pháp luật bảo vệ môi trƣờng mà hình thức phạt nặng bị đình hoạt động, công ty không cần phải khắc phục cố môi trƣờng, phí môi trƣờng mà công ty phải nộp so với không xử lý việc vận hành hệ thống với chi phí thấp mà đảm bảo chất lƣợng môi trƣờng giúp công ty tạo đƣợc lòng tin uy tín thị trƣờng nƣớc. Công ty kinh doanh chủ yếu ngành CBTS nên việc đảm bảo chất lƣợng sản phẩm theo tiêu chuẩn quốc tế việc thực nghiêm chỉnh quy định quốc tế bảo vệ môi trƣờng yếu tố thu hút quan tâm, hợp tác đối tác nƣớc ngoài. Từ đó, công ty nhận đƣợc tin cậy nhiều từ khách hàng mở rộng thị trƣờng cách dễ dàng hơn. Chi phí cho hệ thống xử lý nƣớc thải trung bình năm 2012 tƣơng đƣơng khoản 2,84% so với tổng lợi nhuận sau thuế, tức đồng lợi nhuận thu đƣợc năm 2012 công ty phải bỏ 0,0284 đồng chi phí cho hệ thống xử lý nƣớc thải. Khoản chi phí thấp lợi nhuận công ty. Điều giúp công ty có thêm động lực để tiếp tục vận hành hệ thống xử lý nƣớc thải. Bất kỳ doanh nghiệp đặt lợi nhuận mục tiêu hàng đầu, số tiền chi phải mang lại lợi nhuận cho công ty. Theo quan điểm số doanh nghiệp, hệ thống xử lý nƣớc thải không mang lại lợi nhuận mà tốn thêm chi phí cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, chi phí bỏ cho hệ thống xử lý nƣớc thải chiếm tỷ lệ nhỏ so với lợi nhuận thu mà không vi phạm quy định Nhà nƣớc công ty nên tiếp tục vận hành hệ thống xử lý nƣớc thải. 4.3.4 Ƣớc tính phí bảo vệ môi trƣờng tiết kiệm đƣợc nhờ hệ thống xử lý nƣớc thải mang lại Hệ thống xử lý nƣớc thải công ty cổ phần thủy sản Mekong đảm bảo chất lƣợng nƣớc thải đầu đạt quy chuẩn cho phép Nhà nƣớc. Hiệu mà hệ thống mang lại không mặt môi trƣờng mà mang lại lợi ích mặt kinh tế giảm đƣợc phí bảo vệ môi trƣờng cho công ty. Việc xây dựng ̣ thố ng xƣ̉ lý nƣớc thải giúp công ty giảm đƣợc 57 khoản chi phí lớn cho việc nộp phí bảo vệ môi trƣờng. Theo Nghị định số: 117/2009/NĐ-CP xử lý vi phạm pháp luật lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng, doanh nghiệp bị phạt tiền từ 130.000.000 đồng đến 170.000.000 đồng hành vi không xây lắp, xây lắp không đúng, không vận hành, không vận hành thƣờng xuyên vận hành không quy trình công trình xử lý môi trƣờng theo nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trƣờng đƣợc phê duyệt, buộc phải khắc phục hậu môi trƣờng hình thức cao phải ngƣng hoạt động sản xuất kinh doanh. Điều ảnh hƣởng lớn đến tình hình hoạt động lợi nhuận công ty. Dựa theo thông tƣ liên tịch số 106/2007/TTLT/BTC-BTNMT sửa đổi, bổ sung nghị định số 67/2003/NĐ-CP phí bảo vệ môi trƣờng nƣớc thải phí bảo vệ môi trƣờng đƣợc tính theo tiêu nhƣ: COD, SS, Thủy ngân (Hg), Chì (Pb), Arsenic (As) Cadmium (Cd). Với đặc điểm nƣớc thải ngành chế biến thủy sản nên tiêu để tính toán thu phí có lƣợng chất hữu COD SS, nƣớc thải hầu nhƣ thành phần chất kim loại nặng hàm lƣợng chất nƣớc thải 0. Bảng sau thể số phí bảo vệ môi trƣờng mà công ty phải nộp trƣớc sau xử lý nƣớc thải trung bình tháng: Bảng 4.24: Tiề n phí bảo vê ̣ môi trƣờng công ty phải nô ̣p xƣ̉ lý nƣớc thải không xử lý nƣớc thải trong tháng năm 2013 Hàm lƣơ ̣ng chấ t ô nhiễm sau xƣ̉ lý (mg/l) Chỉ tiêu Hàm lƣợng chấ t ô nhiễm không xƣ̉ lý (mg/l) COD 1.650 35 300 3.281.185 69.615 -97,87 SS 1.200 33,5 400 3.182.400 88.842 -97,21 6.463.585 158.457 -97,54 Mƣ́c phí tƣơng ứng với tƣ̀ng chấ t (đồ ng/kg) Số phí nô ̣p không xƣ̉ lý (đồ ng) Số phí nô ̣p đã xƣ̉ lý (đồ ng) Chênh lê ̣ch số phí nộp xƣ̉ lý/không xƣ̉ lý (%) Tổ ng (Nguồ n: Chi cục bảo vê ̣ môi trường TP.Cầ n Thơ và tự tính toán) Qua kế t quả bảng 4.24 thấy không xƣ̉ lý nƣớc thải thì s ố phí bảo vệ môi trƣờng mà công ty phải nộp hàng tháng lớn đến 6.463.585 đồ ng, cộng thêm mức phạt việc xả thải vƣợt quy chuẩn cho phép công ty phải chịu thêm số tiền phạt từ 50.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng (theo nghị định số 117/2009/NĐ-CP) cho lần kiểm tra các quan có thẩ m quyề n trƣờng hợp thải lƣợng nƣớc thải từ 50m3/ngày (24 giờ) đến dƣới 500m3/ngày (24 giờ) nƣớc thải vƣợt quy chuẩn cho phép tƣ̀ 10 lầ n trở lên , nồ ng đô ̣ các chấ t ô nhiễm nƣớc thải công ty vƣợt mức quy chuẩn quá nhiều . Ngoài công ty bị tƣớc giấy phép kinh doanh, buộc ngừng hoạt động sản xuất phải khắc phục tình trạng ô nhiễm, từ ảnh hƣởng nhiều đến hoạt động sản xuất tăng chi phí sản xuất công ty lên nhiều. Vì vậy, việc 58 xây dựng hệ thống xử lý nƣớc thải vừa đảm bảo mặt môi trƣờng lại vừa tiết kiệm chi phí nộp phạt công ty. Xem xét lợi ích có đƣợc công ty tiến hành xây dựng ̣ thố ng xƣ̉ lý nƣớc thải khoản tiền chênh lệch tiền phí bảo vệ môi trƣờng trƣớc có hệ thống sau có hệ thống xem chi phí tiết kiệm đƣợc công ty. Do lƣu lƣợng nƣớc thải từ công ty sản xuất có chênh lệch tháng với nhau, lƣợng nƣớc thải trung bình tháng năm 2013 khoảng 6.630 m3, hàm lƣợng chất ô nhiễm có nƣớc thải thay đổi nhiều. Vì đề tài lấy số tiền phí mà công ty phải nộp đƣợc tính bảng 4.24 để so sánh với số tiền mà công ty phải nộp nhƣ không xây dựng hệ thống xử lý nƣớc thải. Qua số tiền phí tháng bảng 4.24 thấy tổng số tiền phí mà công ty phải nộp cho Chi cục bảo vệ môi trƣờng TP. Cần Thơ ̣ thố ng xƣ̉ lý nƣớc thải vào hoạt động có 158.457 đồng/tháng. Trong trƣờng hợp công ty không xử lý nƣớc thải số tiền mà công ty phải nộp tiêu COD tháng 3.281.185 đồng/tháng, với tiêu SS 3.182.400 đồng/tháng, tính riêng tiêu số tiền lớn nhiều so với tổng số tiền mà công ty phải nộp tháng xây dựng hệ thống xử lý nƣớc thải. So sánh số phí bảo vệ môi trƣờng mà công ty phải nộp trƣớc sau xử lý nƣớc thải ta thấy số phí sau xử lý nƣớc thải công ty giảm 6.305.128 đồng/tháng, tƣơng đƣơng 97,54%, điều cho thấy việc cho vận hành ̣ thố ng xƣ̉ lý nƣớc thải định đắn công ty, giúp công ty tiết kiệm đƣợc khoản chi phí. Mặc dù chi phí xử lý cao khoản tiền tiết kiệm đƣợc không nhiều nhiên công ty bị ràng buộc văn pháp luật môi trƣờng khoản tiền phạt lớn. Vì vậy, công ty cho vận hành ̣ thố ng xƣ̉ lý nƣớc thải cần thiết. Trƣờng hợp nghiêm trọng công ty bị buộc phải ngƣng hoạt động khắc phục môi trƣờng, điều ảnh hƣởng lớn đến lợi nhuận uy tín công ty. Nƣớc thải sau qua xử lý đạt quy chuẩn nƣớc thải công nghiệp ngành CBTS theo quy chuẩn loại B, QCVN 11: 2008/BTNMT. Ngoài việc giảm khoản phí bảo vệ môi trƣờng phải nộp lƣợng nƣớc thải đạt quy chuẩn đƣợc sử dụng lại trình tƣới xanh xung quanh, giảm đƣợc lƣợng nƣớc lấy từ tự nhiên. Vì việc đƣa nƣớc thải môi trƣờng không làm ảnh hƣởng đến hệ sinh thái tự nhiên sức khỏe ngƣời dân vùng, đảm bảo vòng tuần hoàn tài nguyên nƣớc tự nhiên, đảm bảo cho sƣ̣ phát triể n bề n vƣ̃ng của thế ̣ mai sau. 4.3.5 So sánh hiệu quả chi phí ƣu nhƣợc điể m ̣ thố ng xƣ̉ lý nƣớc thải của công ty cổ phầ n thủy sản M ekong với ̣ thố ng xƣ̉ lý nƣớc thải của công ty TNHH Panga Mekong Để đánh giá mặt chi phí hệ thống xử lý nƣớc thải công ty cổ phần thủy sản Mekong, ta tiến hành so sánh với ̣ thố ng xƣ̉ lý nƣớc thải công ty TNHH Panga Mekong (điạ chỉ : Lô số 19A5 - 1, đƣờng số 3, KCN Trà Nóc II,TP.Cần Thơ) vì: nguồn thải công ty có chứa 59 thành phần ô nhiễm tƣơng đồng, lƣu lƣợng thải hàng tháng tƣơng đƣơng nƣớc thải đầ u đề u đa ̣t quy chuẩ n loa ̣i B theo QCVN 11: 2008/BTNMT. Sau là thông tin về công ty TNHH Panga Mekong (Nguồ n: chi cu ̣c bảo vê ̣ môi trƣờng TP.Cầ n THơ) Thông tin chung về nhà máy : + Sản phẩm: cá tra, cá fillet đông lạnh + Công suấ t chế biế n : 42 tấ n nguyên liê ̣u/ngày + Hệ thống xử lý nƣớc thải có công suất thiết kế 500 m3/ngày, hệ thống sử dụng phƣơng pháp vi sinh học hiế u khí kế t hơ ̣p ky ̣ khí để xử lý nƣớc thải. Nồng độ chất ô nhiễm sau xử lý phải đạt loại B - QCVN 11: 2008. + Lƣu lƣợng thải thực tế công ty TNHH Panga Mekong trung bình tháng năm 2013 6.800m3. + Thời gian vào hoa ̣t đô ̣ng là năm 2006. Trƣớc hết ta xem xét khả xử lý nƣớc thải công ty TNHH Panga Mekong thông qua nồng độ chất ô nhiễm qua xử lý hệ thống xử lý nƣớc thải Bảng 4.25: Thành phần nƣớc thải đầu vào , đầ u và hiê ̣u quả của HTXLNT công ty TNHH Panga Mekong trung bình tháng năm 2013 Chỉ tiêu Đơn vi ̣ pH Nồ ng đô ̣ đầ u vào Nồ ng đô ̣ đầ u Hiêụ quả xử lý (%) QCVN 11:2008 cô ̣t B 7,1 7,9 - 5,5 - COD mg/l 1.675 32,6 98,06 80 BOD mg/l 1.271 17 98,67 50 SS mg/l 1.481 39 97,40 100 Tổ ng Nitơ mg/l 179 31,27 82,53 60 Clo dƣ mg/l 0,1 1,1 - Dầ u mỡ đô ̣ng vâ ̣t mg/l 15 20 *Ghi chú: “-” không có giá tri ̣ (Nguồ n: Chi cục bảo vê ̣ môi trường TP.Cầ n Thơ) Qua bảng 4.25 thấy nồng độ chất ô nhiễm có nƣớc thải công ty TNHH Panga Mekong sau xử lý đạt loại B theo QCVN 11:2008/BTNMT, điều cho thấy hệ thống xử lý nƣớc thải công ty TNHH Panga Mekong có hiệu hoạt động cao. Đặc biệt với tiêu SS COD HTXLNT nhà máy xử lý đạt nồng độ nƣớc thải đầu tƣơng đƣơng đạt hiệu xử lý khoảng 98%. Điều giúp công ty giảm đƣợc phí bảo vệ môi trƣờng hàng quý lớn. 60 4.3.5.1 Sơ đồ và nguyên lí hoa ̣t đô ̣ng của ̣ thố ng xƣ̉ lý nƣớc thải phƣơng pháp vi sinh hiếu khí kết hợp kỵ khí của công ty TNHH Panga Mekong Nƣớc thải Song chắ n rác Bể điề u hòa Bể USASB Aerotank Bể chƣ́a bùn Bể nén bùn Bể lắ ng Môi trƣờng tiếp nhận Thải bỏ (Nguồ n: Chi cục bảo vê ̣ môi trường TP.Cầ n Thơ) Hình 4.5: Sơ đồ vâ ̣n hành ̣ thố ng xƣ̉ lý nƣớc thải bằ ng phƣơng pháp kế t hơ ̣p cuả công ty TNHH Panga Mekong Hê ̣ thố ng xƣ̉ lý nƣớc thải của công ty TNHH Panga Mekong hiê ̣n sƣ̉ du ̣ng phƣơng pháp sinh ho ̣c kế t hơ ̣p xƣ̉ lý bằ ng vi sinh hiế u khí và ky ̣ khí . Bản chất phƣơng pháp sinh học sử dụng khả saongs hoạt đô ̣ng các vi sinh vật có ích để phân hủy các chất hữu các thành phần ô nhiễm nƣớc thải . Sau là thuyế t minh quy trin ̀ h công nghê ̣ trên: - Nƣớc thải tƣ̀ hoa ̣t đô ̣ng sản xuấ t của công ty chảy qua các song chắ n rá c, song chắ n rác có thiế t kế nhằ m giƣ̃ la ̣i nhƣ̃ng vâ ̣t có kić h thƣớc lớn nhằ m tránh gây hƣ hại cho máy bơm nhƣ: gãy cánh quạt, tắ t ngheñ đƣờng ố ng. Đây bƣớc quan trọng đảm bảo an toàn điều kiện làm việc cho hệ t hố ng. Rác đƣợc đƣa vào thùng chứa cách xối nƣớc liên tục cào thủ công và đƣơ ̣c gom đinh ̣ kỳ . 61 - Sau đó nƣớc thải đƣơ ̣c đƣa đế n bể điề u hòa . Bể điề u hòa có nhiê ̣m vu ̣ điề u hòa lƣu lƣợng làm ổn định nồng đ ộ các chất ô nhiễm nƣớc thải tạo điề u kiê ̣n vâ ̣n hành tố t và giúp giảm thể tích cho các công đoạn xử lý tiếp theo. Trong bể điề u hòa có đă ̣t ̣ thố ng xáo trô ̣n đề u nƣớc thải bể để tránh quá trình sa lắng . Do đă ̣c điể m của nƣớc thải chế biế n thủy sản chƣ́a nhiề u hơ ̣p chấ t hƣ̃u và lƣơ ̣ng mỡ thƣ̀a cao nên nƣớc thải cầ n đƣơ ̣c xƣ̉ lý ở bể vi sinh ky ̣ khí (UASB). - Với ƣu điể m nổ i bâ ̣t của vi sinh ky ̣ khí là có khả hủy mỡ nên lƣơ ̣ ng nƣớc thải đƣơ ̣c bơm thẳ ng tƣ̀ bể điề u hòa vào bể UASB mà không cầ n phải qua ̣ thố ng xƣ̉ lý mỡ, bể diễn quá trình phan hủy kỵ khí. Quá trình phân hủy kỵ khí quá trình phân hủy sinh học các chất hữu có nƣớc thải điề u kiê ̣n không có oxy để ta ̣o sản phẩ m cuố i cùng là CH4 CO (hiê ̣u suấ t xƣ̉ lý của bể UASB đa ̣t 60-80%). Lƣơ ̣ng bùn sinh tƣ̀ bể UASB đƣơ ̣c đƣa vào bể nén bùn. - Nƣớc thải sau qua bể UASB tiế p tu ̣c đƣơ ̣c dẫn vào bể Aerotank để tiế p tục xử lý nồng độ các chất phƣơng pháp vi sinh hiếu khí , nồ ng đô ̣ chấ t hƣ̃u nƣớc thải đầ u của Aerotank đa ̣t hiê ̣u quả xƣ̉ lý rấ t cao (khoảng 98%). - Lƣơ ̣ng nƣớc sau kh í xử lý tiếp tục đƣợc đƣa vào bể lắng . Tại đây, các chất rắ n không phân hủy đƣơ ̣c và sản phẩ m cuố i cùng của quá trin ̀ h phân hủy vi sinh sẽ lăng tu ̣ ở đáy ta ̣o thành các bùn , mô ̣t lƣơ ̣ng bùn tuầ n hoàn về bể Aerotank để bù đắp lƣợng vi sinh bị trôi , lƣơ ̣ng bùn còn la ̣i sẽ đƣơ ̣c thu gom vào bể chứa bùn bể nén để tiếp tục xử lý qua các công đoạn giảm ẩm bể nén bùn, sau đó đƣơ ̣c hút đi. Phầ n nƣớc thải sau qua bể lắ ng đƣơ ̣c đƣa nguồ n tiế p nhâ ̣n là cố ng chung của khu công nghiê ̣p đảm bảo chấ t lƣơ ̣ng tiêu chuẩ n môi trƣờng loa ̣i B, QCVN 11:2008/BTNMT. 4.3.5.2 So sánh hiêụ quả xƣ̉ lý của hai ̣ thố ng xƣ̉ lý nƣớc thải Với đă ̣c điể m của nƣớc thải ngành chế bi ến thủy sản thì tiêu để tính toán thu phí bảo vệ môi trƣờng nồng độ các chất ô nhiễm thải môi trƣờng nƣớc thải chủ yế u là COD và SS , nên ở đề tài chỉ so sánh nồ ng đô ̣ COD và SS lƣơ ̣ng nƣớc thải hai công ty sau xử lý. Qua đó, ta thấ y đƣơ ̣c hiê ̣u quả xƣ̉ lý của hai ̣ thố ng lƣơ ̣ng nƣớc thải đầ u ở hai công ty đề u đa ̣t chấ t lƣơ ̣ng tƣơng đƣơng và đa ̣t hiê ̣u quả cao về mă ̣t môi trƣờng. 62 Bảng 4.26: Nồng độ các chất ô nhiễm nƣớc thải sau xƣ̉ lý trung bình tháng năm 2013 hai công ty Chỉ số ô nhiễm Công ty cổ phầ n Công ty TNHH Chênh lêch ̣ thủy sản Mekong Panga Mekong Chỉ tiêu COD TSS COD TSS COD TSS Nồ ng đô ̣ (mg/l) Mƣ́c phí (đồ ng/kg) Tổ ng lƣơ ̣ng nƣớc thải (m3) Lƣơ ̣ng phát thải (mg/l) Số phí BVMT phải nô ̣p (đồ ng) 35 33,5 32,6 39 2,4 -5,5 300 400 300 400 6.630 6.630 6.800 6.800 232.050 222.105 221.680 265.200 10.370 -43.095 69.615 88.842 66.504 106.080 3.111 -17.238 (Nguồ n: tổ ng hợp) Qua bảng 4.26, thấy đƣợc nồng độ COD nƣớc thải sản xuấ t sau xƣ̉ lý của công ty cổ phầ n thủy sản Mekong đã giảm xuố ng còn 35 mg/l, đó hàm lƣơ ̣ng COD của công ty TNHH Panga Mekong 32,6 mg/l, mƣ́c chênh lê ̣ch là 2,4 mg/l. Điều dẫn đến mức phí công ty cổ phần thủy sản Mekong phải đóng 69.615 đồng cao 3.111 đồng so với công ty Panga Mekong 66.504 đồng. Tiế p đế n , ta xét hàm lƣơ ̣ng TSS của hai ̣ thố ng . Hàm lƣơ ̣ng TSS sau quá trình xử lý công ty cổ phần thủy sản Mekong lại thấp so với công ty TNHH Panga Mekong . Cụ thể, hàm lƣợng TSS công ty TNHH Panga Mekong là 39 mg/l, công ty cổ phầ n thủy sản Mekong là 33,5 mg/l, dẫn đế n chi phí công ty cổ phầ n thủy sản Mekong phải đóng thấ p 17.238 đồ ng so với công ty TNHH Panga Mekong . Tuy nhiên, mƣ́c chênh lê ̣ch nồ ng đô ̣ TSS không lớn thấp nồng độ TSS cho phép có nƣớc theo qui đinh ̣ của Nh nƣớc hệ thống xử lý phƣơng pháp vi sinh hiế u khí kế t hơ ̣p ky ̣ khí của công ty TNHH Panga Mekong cũng mang lại hiệu xử lý cao. Tổ ng chi phí bảo vê ̣ môi trƣờng công ty cổ phầ n thủy sản Mekong phải đóng mô ̣t tháng năm 2013 158.457 đồ ng thấ p 14.127 đồ ng mà công ty TNHH Panga Mekong phải đóng 172.584 đồ ng. Nhìn chung , ̣ thố ng xƣ̉ lý nƣớc thải của công ty cổ phầ n thủy sản Mekong đƣơ ̣c xây dƣ̣ng và vâ ̣n hành khá lâu (hê ̣ thố ng hoa ̣t đô ̣ng vào năm 2004) nhƣng nồ ng đô ̣ các chấ t ô nhiễm nƣớc thải sau xƣ̉ lý tố t ̣ thố ng xƣ̉ lý bằ ng phƣơng pháp vi sinh hiế u khí kế t hơ ̣p ky ̣ khí của công ty TNHH Panga Mekong . Qua đó , nói hệ th ống xử lý công ty đa ̣t hiê ̣u quả. 63 Do ̣n chế về số liê ̣u thu thâ ̣p đƣơ ̣c tƣ̀ công ty TNHH Panga Mekong , nên ngoài viê ̣c so sánh nồ ng đô ̣ các chấ t ô nhiễm nƣớc thải sau xƣ̉ lý hai hệ thống, nên đề tài chỉ tiế n hành so sánh thêm chi phí vâ ̣n hành ̣ thố ng xƣ̉ lý nƣớc thải (Chi phí điê ̣n và chi phí nhân công ) công ty TNHH Panga Mekong. Bảng sau thể hiê ̣n tổ ng hơ ̣p chi phí vâ ̣n hành ̣ thố ng xƣ̉ lý nƣớc thải của công ty cổ phầ n thủy sản Mekong và công ty TNHH Panga Mekong: Bảng 4.27: Tổ ng hơ ̣p chi phí vâ ̣n hành HTXLNT công ty cổ phần thủy sản Mekong cô ng ty TNHH Panga Mekong trung bình tháng năm 2013 Khoản mục Công ty cổ phầ n thủy sản Mekong Công ty TNHH Panga Mekong Đồng/tháng Đồng/m3 Đồng/tháng Đồng/m3 Chi phí điê ̣n 18.925.872 2.854 22.315.100 3.281 Chi phí nhân công 6.600.000 995 7.200.000 1.058 Tổ ng 25.525.872 3.849 29.515.100 4.339 (Nguồ n: Chi cục bảo vê ̣ môi trường TP.Cầ n Thơ) Qua kết bảng 4.27, thấy chi phí vận hành trung bình tháng năm 2013 công ty cổ phầ n thủy sản Mekong thấ p công ty TNHH Panga Mekong . Tổ ng chi phí vâ ̣n hành của công ty TNHH Panga Mekong là 29.515.100 đồ ng/tháng cao 3.989.228 đồ ng, tƣơng đƣơng 15,63% so với chi phí vâ ̣n hành của công ty cổ phầ n thủy sản Mekong là 25.525.872 đồ ng/tháng. Cụ thể loại chi phí : chi phí điện của công ty TNHH Panga Mekong sử dụng máy bơm có công suất cao để vận chuyển nƣớc thải bể nhiều thiết bị điện với ̣ thố ng xƣ̉ lý nƣớc thải của công ty cổ phầ n thủy sản Mekong , chi phí điê ̣n của công ty cổ phầ n thủy sản Mekong là 2.854 đồ ng/m3 thấ p 427 đồ ng so với công ty TNHH Panga Mekong là 3.281 đồ ng/m3. Ngoài lƣợng nƣớc thải c công ty TNHH Panga Mekong (6.800m3/tháng) nhiề u so với lƣơ ̣ng nƣớc thải của công ty cổ phầ n thủy sản Mekong (6.630m3/tháng) nên thiết bị phải xử lý nhiều dẫn đến lƣơ ̣ng điê ̣n tiêu thu ̣ cao hơn. Về nhân công thì công ty cổ phần th ủy sản Mekong cần nhân viên vận hành, công ty TNHH Panga Mekong thì cần nhân viên cho viê ̣c vâ ̣n hành ̣ thố ng . Điề u này làm cho chi phí nhân công công ty TNHH Panga Mekong cao so với công ty cổ phầ n thủy sản Mekong . Cụ thể , công ty cổ phầ n thủy sản Mekong có chi phí nhân công 995 đồ ng/m3 thấp 63 đồng/m3 so với chi phí nhân công công ty TNHH Panga Mekong 1.058 đồ ng/m3. Qua thấy hệ thống xử lý công ty hoạt động 64 có hiệu chi phí nhân công ̣ thố ng của công ty TNHH Panga Mekong. Nhìn chung, hệ thống xử lý nƣớc thải công ty phát sinh thêm nhiều chi phí trình hoạt động. Tuy nhiên, hầu hết chi phí đƣợc công ty sử dụng hợp lý nhƣ chi phí nhân công, các khoản chi phí hầu nhƣ đem lại hiệu cho hệ thống mà khó thay đƣợc loại chi phí khác. 4.4 ĐIỂM MẠNH, ĐIỂM YẾU VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHO VIỆC NÂNG CAO HIỆU QUẢ CHI PHÍ CỦA HỆ THỐNG XỬ LÝ NƢỚC THẢI Mỗi phƣơng pháp xử lý có ƣu khuyết điểm riêng, nhiên chất lƣợng nƣớc sau xử lý đạt tiêu chuẩn cột B QCVN 11:2008/BTNMT. Tùy vào khả tài chính, nồng độ chất thải, ý thức môi trƣờng ngƣời lãnh đạo mà công ty chọn phƣơng án thích hợp cho mình. Riêng công ty cổ phần thủy sản Mekong, việc lựa chọn hệ thống xử lý nƣớc thải phƣơng pháp vi sinh hiếu khí có điểm mạnh điểm yếu nhƣ sau: 4.4.1 Điểm mạnh - Khả tài công ty có giới hạn nên việc lựa chọn hệ thống phù hợp ngành nghề với chi phí thấp nhƣng đảm bảo nƣớc thải đầu đạt tiêu chuẩn môi trƣờng điều tất yếu. - Khả vận hành hệ thống đơn giản, không đòi hỏi nhân viên có chuyên môn cao, cần nhân viên vận hành có kinh nghiệm. Bên cạnh đó, các khoản chi phí sửa chữa bảo trì hệ thống, chi phí hút bùn thấp không phức tạp. - Do diện tích công ty nhỏ nên việc trang bị thêm bể yếm khí điều khó khăn. Vì vậy, việc lựa chọn hệ thống xử lý nƣớc thải nhƣ phù hợp với qui mô công ty. - Ngoài ra, việc xây dựng đƣa vào vận hành hệ thống xử lý nƣớc thải phƣơng pháp hiếu khí phụ thuộc nhiều vào nhận thức thái độ hợp tác công ty. 4.4.2 Điểm yếu - Do hệ thống xử lý phải sử dụng các máy bơm, máy thổi khí hoạt động thƣờng xuyên nhƣng các máy sử dụng thời gian dài nên có phần cũ công suất giảm tiêu tốn nhiều điện lúc lắp đặt, làm lƣợng điện tiêu thụ tăng dẫn đến chi phí tăng. - Do nguồn nguyên liệu đầu vào phải qua trình ngâm, rửa nên lƣợng nƣớc sử dụng cho trình lớn. Ngoài ra, các van nƣớc lâu ngày bị rò rỉ ý thức công nhân chƣa tốt để vòi nƣớc chảy hay mở van 65 nƣớc không dùng, dùng vòi nƣớc áp lực để xịt sàn…dẫn đến lƣợng nƣớc xả thải lớn. - Do không tách chất thải rắn từ hoạt động chế biến thƣờng cố ý đổ, xối rửa xuống cống làm vệ sinh sàn nhân viên, ngâm thủy sản nƣớc hay để dƣới vòi nƣớc chảy làm cho chất hữu có điều kiện hòa tan vào nƣớc dẫn đến gia tăng nồng độ chất ô nhiễm lƣợng nƣớc thải. - Trong trình xử lý hệ thống sinh lƣợng bùn lớn. Hiện nay, công ty chƣa trọng đến việc sử dụng lƣợng bùn nhƣ mà mƣớn các đơn vị hút bùn tiến hành hút bùn định kỳ. Vì vậy, công ty thêm chi phí hút bùn cho hệ thống năm. Để xây dựng đƣợc hệ thống xử lý nƣớc thải đạt đƣợc hiệu xử lý tốt nhƣ nay, công ty phải bỏ khoản chi phí lớn để xây dựng hệ thống mà để vận hành tốt hệ thống. Quyết định đầu tƣ vào HTXLNT có thật đem lại hiệu hay không vấn đề lớn cần đƣợc công ty quan tâm nhiều hơn. Vì thế, việc làm để hệ thống vừa hoạt động tốt, vừa đem lại hiệu chi phí hiệu xử lý vấn đề quan trọng công ty. Sau đây, đề tài đƣa số giải pháp cho việc nâng cao hiệu chi phí hệ thống: 4.4.3 Một số giải pháp nâng cao hiệu quả chi phí cho hệ thống xử lý nƣớc thải a) Giải pháp tiết kiệm điện Hệ thống phải sử dụng các máy bơm, máy thổi khí máy phải hoạt động liên tục nên lƣợng điện tiêu thụ không nhỏ dẫn đến tốn nhiều chi phí cho điện năng. Để tối thiểu chi phí điện năng, Công ty sử dụng máy móc, thiết bị có khả tiết kiệm điện cao từ nƣớc hoạt động theo lập trình sẵn, có khả tiết kiệm đƣợc 30% – 40% điện tiêu thụ. Nhân viên vận hành phải kiểm tra, theo dõi vận hành thiết bị theo lập trình, theo sát trình xử lý, tuân thủ các quy định hƣớng dẫn để đảm bảo thiết bị hoạt động tốt tránh tình trạng thiết bị xuống cấp gây tiêu tốn điện. b) Giải pháp giảm thiểu lượng nước thải Do đặc trƣng hoạt động CBTS nên công ty sử dụng lƣợng nƣớc lớn từ khâu rửa cá nguyên liệu đầu vào đến khâu cuối tạo thành phẩm sử dụng lƣợng lớn nƣớc trình rã đông, vệ sinh nhà xƣởng. Qua đánh giá cho thấy phần lớn ô nhiễm không đáng xảy ra, lƣợng lớn nƣớc bị lãng phí để vòi nƣớc chảy mở van không dùng các van nƣớc lâu ngày bị rò rỉ, dùng vòi nƣớc áp lực để xịt sàn. Để khắc phục tình trạng này, việc sửa chữa đƣờng ống, van, vòi nƣớc, áp dụng sản xuất chế biến thủy sản nâng cao ý thức công nhân điều cần quan tâm. Bên cạnh đó, công ty nên sử dụng phƣơng pháp chế biến “khô” thay cho phƣơng pháp chế biến “ƣớt” số khâu chế biến nhƣ: sử dụng phƣơng pháp rã đông không khí thay sử dụng nƣớc; sử dụng chổi cao su thu gom, 66 quét dọn chất thải rắn, để làm sàn thay cho vòi phun nƣớc; thay vòi nƣớc rửa cá vòi ống vòi sen (vòi sen vừa đƣa lƣợng nƣớc mà rửa sản phẩm nhanh hơn). Việc giảm thiểu lƣợng nƣớc thải góp phần giảm thiểu điện tiêu tốn cho máy bơm nƣớc thải bể với nhau, giảm đƣợc phần số tiền phí bảo vệ môi trƣờng việc tính phí có dựa vào tổng lƣợng nƣớc xả thải công ty. c) Giải pháp giảm thiểu nồng độ chất ô nhiễm có nước thải Nguyên nhân làm cho phần lớn chất ô nhiễm gia tăng nƣớc thải không tách chất thải rắn từ hoạt động chế biến thƣờng cố ý đổ trực tiếp vào cống; chất thải rơi vãi sàn sau làm vệ sinh thƣờng cố ý xối rửa đổ vào cống; ngâm thủy sản chất thải nƣớc dƣới vòi nƣớc chảy, việc sử dụng phƣơng pháp chế biến “ƣớt” có giải pháp chọn lựa cho phƣơng pháp chế biến “khô”. Điều làm cho chất hữu có điều kiện hòa tan vào nƣớc dẫn đến làm gia tăng nồng độ chất ô nhiễm lƣợng nƣớc thải. Vì công ty cần phải có biện pháp để hạn chế tiếp xúc thành phần nguyên liệu với nƣớc trình chế biến để giảm nồng độ chất ô nhiễm nƣớc nhƣ: tách riêng chất rắn khỏi nƣớc sớm tốt, lọc rác vào máng thiết bị chế biến nâng cao ý thức, trách nhiệm công nhân khâu chế biến, việc tuân thủ quy tắc an toàn thực phẩm giúp giảm rò rỉ ô nhiễm. d) Giải pháp xử lý bùn thải Đa phần bùn thải từ hệ thống bùn thải sinh học có mùi hôi thối nhƣng không độc hại. Công ty dùng để sản xuất phân hữu tổng hợp, chất lƣợng không thua loại phân hữu bán thị trƣờng. Hiện thị trƣờng, sản phẩm phân bón từ bùn vi sinh đƣợc ý hiệu mang lại cao lại thân thiện với môi trƣờng, công ty bán lƣợng bùn sau xử lý cho công ty, cá nhân có nhu cầu. Điều giúp công ty tiết kiệm đƣợc chi phí hút bùn hàng năm mà mang lại khoản thu nhập cho công ty. e) Giải pháp sử dụng phế phẩm từ nguyên liệu chế biến Các phần chất thải hữu thu đƣợc sau trình xử lý nhƣ: lƣợng mỡ thừa, phận không sử dụng nguyên liệu,… tận thu dùng để chế biến thành thức ăn chăn nuôi, công ty bán cho sở chế biến thức ăn chăn nuôi để tiết kiệm chi phí xử lý thu đƣợc khoản thu nhập cho công ty. 67 CHƢƠNG KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHI ̣ 5.1 KẾT LUẬN Qua trình nghiên cứu, đánh giá hệ thống xử lý nƣớc thải công ty cổ phần thủy sản Mekong (AAM) cho thấy để xử lý hợp chất hữu cơ, chất ô nhiễm nƣớc thải, công ty phải bỏ chi phí hơ ̣p lý . Quá trình xử lý nƣớc thải không đƣợc quan tâm mức gây lãng phí, gây tổn thất nhiều cho công ty, nhƣ ảnh hƣởng nhiều đến tổng chi phí hoạt động công ty. Với công nghê ̣ nhƣ hiê ̣n thì ̣ thố ng xƣ̉ lý nƣớc thải có khả làm giảm đƣơ ̣c mô ̣t lƣơ ̣ng lớn nồ ng đô ̣ các chấ t rắ n lơ lƣ̉ng , COD, BOD cùng với các tiêu chuẩ n khác nhƣ tổ ng nitơ , tổ ng phố t pho…trong nƣớc thải đề u giảm xuố ng rấ t đáng kể , đa ̣t tiêu chuẩ n cho phép thải môi trƣờng . Mă ̣t khác , tổng chi phí cho ̣ thố ng hàng năm chiế m mô ̣t tỷ lê ̣ khá thấ p so với lơ ̣i nhuâ ̣n của công ty . Với chi phí xử lý m3 nƣớc thải năm 2012 5.103 đồng/m3 hệ thống chi phí xử lý năm 2012 chiếm 2,84% tổng lợi nhuận công ty, xem mức chi phí chấp nhận đƣợc mà công ty bỏ để xử lý đánh giá việc xử lý nƣớc thải công ty tốt, tiết kiệm đƣợc nhiều chi phí cho công ty. Bên cạnh đó, hệ thống gặp số vấn đề nhƣ chi phí điện cao, lƣợng mỡ thừa chƣa đƣợc xử lý triệt phải xây thêm hệ thống tách mỡ riêng, lƣợng bùn sinh trình xử lý hệ thống chƣa đƣợc công ty tận dụng mà chủ yếu thuê đơn vị đến hút bùn lƣợng nƣớc thải sử dụng trình chế biến lớn. Vì vậy, công ty nên trọng thêm đến vấn đề để góp phần nâng cao hiệu chi phí cho hệ thống tăng lợi nhuận cho công ty. Việc xƣ̉ lý đa ̣t hiê ̣u quả của ̣ thố ng giúp cho mƣ́c phí bảo vê ̣ môi trƣờng công ty phải nô ̣p hàng năm giảm đáng kể . Điề u này giúp công ty có lơ ̣i thế viê ̣c đƣa các sản phẩ m có giá thành ca ̣nh tranh tạo ấn tƣợng tốt cho các đối tác nƣớc vấn đề bảo vệ môi trƣờng ngày đƣợc quan tâm mạnh mẽ giới. 5.2 KIẾN NGHI ̣ - Đối với quan địa phƣơng: quan có trách nhiệm môi trƣờng địa phƣơng cần giám sát chặt chẽ việc phát thải đơn vị sản xuất kinh doanh địa bàn mình. Phải xem xét phản ánh ngƣời dân doanh nghiệp gây tình trạng ô nhiễm. Từ quan có chức cần tiến hành điều tra xử lý theo hƣớng có lợi cho ngƣời dân môi trƣờng. 68 Thƣờng xuyên tổ chức tập huấn hƣớng dẫn doanh nghiệp thực văn pháp luật bảo vệ môi trƣờng. Tăng cƣờng kiểm tra định kỳ kiểm tra đột xuất doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp thƣờng xuyên vi phạm quy định môi trƣờng nhƣ là: khai gian kết kê khai nồng độ lƣợng chất thải môi trƣờng, thực xử lý chất thải cầm chừng thƣờng xuyên tải,… Liên kết với quan ban ngành để tiến hành xử lý nghiêm doanh nghiệp không hợp tác việc nộp phí bảo vệ môi trƣờng nhƣ không tiến hành xử lý chất ô nhiễm nhƣ cam kết. Nên có hình thức khen thƣởng cho công ty xử lý chất thải đạt yêu cầu nộp đầy đủ phí bảo vệ môi trƣờng nhằm động viên, khuyến khích doanh nghiệp thực tốt trách nhiệm môi trƣờng xã hội. - Đối với Nhà Nƣớc: cần có phối hợp quan nhƣ Bộ Khoa Học Công Nghệ, Bộ Tài Nguyên Môi Trƣờng để đƣa mô hình xử lý nƣớc thải phù hợp với ngành chế biến thủy sản nói riêng ngành nghề khác nói chung với chi phí phù hợp mà đảm bảo nồng độ chất ô nhiễm nƣớc thải đầ u đạt quy chuẩn Nhà Nƣớc. Có nhƣ thế thì doanh nghiệp tích cực tự giác thực công tác bảo vệ môi trƣờng. Cần phải hoàn thiện hệ thống quan quản lý môi trƣờng đội ngũ nhân viên có lực việc kiểm tra, giám sát đánh giá môi trƣờng. Từng bƣớc hoàn thiện hệ thống pháp luật môi trƣờng nhằm nâng cao tính cƣỡng chế việc thực bảo vệ môi trƣờng doanh nghiệp sản xuất kinh doanh. Việc thiết kế mức thuế, phí bảo vệ môi trƣờng cần có tính liên ngành để không mâu thuẫn với định hƣớng chung phát triển ngành, địa phƣơng nói riêng kinh tế nói chung. Tăng cƣờng tham gia cộng đồng vào công tác bảo vệ môi trƣờng xung quanh khu công nghiệp, khuyến khích xã hội hóa hoạt động bảo vệ môi trƣờng, tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng, công bố phổ biến thông tin để nâng cao nhận thức bảo vệ môi trƣờng cho cộng đồng dân cƣ doanh nghiệp sản xuất kinh doanh. Có hình thức khen thƣởng dành cho các công ty xử lý đạt yêu cầ u và đóng phí đầ y đủ nhằ m đô ̣ng viên , khuyế n khích ho ̣ thƣ̣c hiê ̣n tố t trách nhiê ̣m đố i với môi trƣờng và xã hô ̣i. 69 TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Võ Thị Lang (2005), Bài dịch Kinh tế môi trường - Environmental Economics Teachers’ Manual. [2] Nguyễn Quốc Tuấn (2012). Phân tích chi phí hệ thống xử lý nước thải công ty cổ phần thủy sản Mekong, luận văn Đại học, Đại học Cần Thơ. [3] Lê Thi ̣Kim Sang (2012). Đánh giá hiê ̣u quả chi phí ̣ thố ng xử lý nước thải công ty cổ phần chế biến thực phẩm xuất khẩu Miề n Tây, luâ ̣n văn Đa ̣i học, Đa ̣i ho ̣c Cầ n Thơ [4] Hồ sơ xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường công ty cổ phầ n thủy sản Mekong (AAM), 2012. [5] Các văn pháp luật: Quốc hội nƣớc Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam, 2005, Luật bảo vệ môi trường 52 2005 QH11, ban hành ngày 29/11/2005, Quốc hội khóa 11 Văn phòng Chính phủ, 2003, Nghị định 67 2003 NĐ-CP phí bảo vệ môi trường nước thải, ban hành ngày 13/6/2003, Hà Nội. Bộ Tài Chính Bộ Tài Nguyên Môi Trƣờng, 2003, Thông tư liên tịch 125 2003 TTLT-BTC-BTNMT Hướng dẫn thực Nghị định 67 2003 NĐCP, ban hành ngày 18 tháng 12 năm 2003, Hà Nội. Văn phòng Chính phủ, 2007, Nghị định 04 2007 NĐ-CP Sửa đổi, bổ sung số điều Nghị định 67 2003 NĐ-CP, ban hành ngày 08 tháng năm 2007, Hà Nội. Bộ Tài Nguyên Môi trƣờng, 2008, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia nước thải công nghiệp chế biến thủy sản QCVN 11:2008 BTNMT, ban hành ngày 18 tháng 12 năm 2008, Hà Nội. [6] Trang web tham khảo : Bộ Tài Nguyên Môi Trƣờng, http://vea.gov.vn Công ty cổ phầ n thủy sản Mekong, www.mekongfish.vn Bộ tài nguyên môi trƣờng – Tổng cục môi trƣờng (2009). Ô nhiễm nƣớc gì?.http://vea.gov.vn/vn/truyenthong/hoidapmt/Pages/%C3%94nhi%E1%BB %85mn%C6%B0%E1%BB%9Bcl%C3%A0g%C3%AC.aspx , truy câ ̣p ngày 24/10/2013. Hội nông dân Việt Nam, Hồng Khanh (2012). Cần Thơ: Ô nhiễm môi trƣờng nƣớc thải từ khu công nghiệp. http://www.hoinongdan.org.vn/index.php/moi-truong/1595c%E1%BA%A7n-th%C6%A1-%C3%B4-nhi%E1%BB%85m-m%C3%B4i tr%C6%B0%E1%BB%9Dng-do-n%C6%B0%E1%BB%9Bcth%E1%BA%A3i-t%E1%BB%AB-c%C3%A1c-khu-c%C3%B4ngnghi%E1%BB%87p.html, truy cập ngày 24/10/2013. 70 PHỤ LỤC QCVN 11:2008/BTNMT Thông số TT Đơn vi ̣ Giá trị A B 6–9 5,5 - mg/l 30 50 COD mg/l 50 80 Tổng chất rắn lơ lửng (TSS) mg/l 50 100 Amoni mg/l 10 20 Tổng Nitơ mg/l 30 60 Tổng dầu, mỡ động thực vâ ̣t mg/l 10 20 Clo dƣ mg/l Tổng Coliforms 3.000 5.000 pH BOD5 20oC - MPN/100 ml (Nguồn: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia nước thải công nghiệp chế biến thủy sản QCVN 11: 2008/BTNMT) Trong đó: - C giá trị tối đa cho phép thông số ô nhiễm nƣớc thải công nghiệp chế biến thủy sản thải vào nguồn nƣớc tiếp nhận. - Cột A quy định giá trị C thông số ô nhiễm làm sở tính toán giá trị tối đa cho phép nƣớc thải công nghiệp chế biến thủy sản thải vào nguồn nƣớc đƣợc dùng cho mục đích cấp nƣớc sinh hoạt. - Cột B quy định giá trị C thông số ô nhiễm làm sở tính toán giá trị tối đa cho phép nƣớc thải công nghiệp chế biến thủy sản thải vào nguồn nƣớc không dùng cho mục đích cấp nƣớc sinh hoạt. 71 [...]... mekong 53 4.3.2 Đánh giá chung chi phí hệ thống xử lý nƣớc thải của công ty 54 4.3.3 Mức độ đầu tƣ vào hệ thống xử lý nƣớc thải của công ty 56 4.3.4 Ƣớc tính phí bảo vệ môi trƣờng tiết kiệm đƣợc nhờ hệ thống xử lý nƣớc thải mang lại 57 4.3.5 So sánh h iê ̣u quả chi phí và ƣu nhƣơ ̣c điể m hê ̣ thố ng xƣ̉ lý nƣớc thải của công ty cổ phần thủy sản Mekong với hệ thống xử lý. .. bảng biểu thống kê Đề tài tập trung vào phân tích chi phí vận hành và nêu đƣợc giá thành xử lý trên 1m3 nƣớc thải của hệ thống xử lý nƣớc thải tại công ty cổ phần thủy sản Sóc Trăng, từ đó so sánh với hệ thống xử lý nƣớc thải tập trung của khu công nghiệp An Nghiệp (Sóc Trăng) để kết luận hệ thống xử lý nƣớc thải của công ty không chỉ hiệu quả về mặt xử lý mà còn đem lại hiệu quả về chi phí Đề tài... thiết của việc xử lý nƣớc thải , công ty cổ phầ n thủy sản Mekong (AAM) đã xây dựng và vận hành hệ thống xử lý nƣớc thải nhằm đảm bảo chất lƣợng nƣớc thải nằm trong quy chuẩn cho phép Bên cạnh đó chi phí cho một hệ thống xử lý nƣớc thải là không nhỏ và chi phí này cần đƣợc sử dụng một cách hiệu quả Để hiểu rõ hơn về các khoản chi phí và hiệu quả xử lý của hệ thống xử lý nƣớc thải tại công ty cổ phần. .. nay nhƣ thế nào? - Quy trình công nghệ của hệ thống xử lý nƣớc thải tại công ty nhƣ thế nào? - Các khoản chi phí của hệ thống xử lý nƣớc thải nhƣ thế nào? Hiệu quả xử lý của hệ thống xử lý nƣớc thải ra sao? 1.4 PHẠM VI NGHIÊN CỨU 1.4.1 Phạm vi không gian Đề tài đƣơ ̣c tiế n hành nghiên cƣ́u ta ̣i Chi cu ̣c bảo vê ̣ môi trƣờng TP Cầ n Thơ và công ty cổ phần thủy sản Mekong 1.4.2 Phạm vi thời... bao gồ m các loa ̣i chi phí sau: -Chi phí đầu tư ban đầu: Là khoản tiền mà công ty phải bỏ ra lúc đầu để xây dựng hệ thống - Chi phí vận hành: Là khoản chi phí mà doanh nghiệp chi ra để đƣa hệ thống xử lý nƣớc thải đi vào hoạt động Chi phí vận hành bao gồm: chi phí điện, chi phí nhân công, chi phí hóa chất, chi phí nƣớc sạch Tùy theo ngành nghề và phƣơng pháp xử lý mà chi phí vận hành bao gồm các... của hệ thống xử lý nước thải tại công ty cổ phần chế biến thực phẩm xuất khẩu Miền Tây” Đề tài sử dụng phƣơng pháp mô tả hoạt động của cả hai hệ thống xử lý nƣớc thải: hệ thống xử lý nƣớc thải cũ là xử lý bằng phƣơng pháp vi hiếu khí và hệ thống xử lý nƣớc thải hiện tại là xử lý bằng phƣơng pháp vi sinh kỵ khí kết hợp hiếu khí Bên cạnh đó đề tài sử dụng phƣơng pháp phân tích hiệu quả chi phí để phân. .. phân tích các khoản chi phí của hai hệ thống trên Đồng thời so sánh các chi phí liên quan, hiệu quả xử lý và ƣu nhƣợc điểm của cả hai hệ thống, từ đó cho thấy hệ thống hiện tại chỉ mang lại hiệu quả xử lý chứ không mang lại hiệu quả chi phí nhƣng công ty vẫn quyết định đầu tƣ vào hệ thống mới, điều này chứng tỏ công ty rất chú trọng đến vấn đề môi trƣờng và hiệu quả xử lý hơn là hiệu quả chi phí 18... thƣờng Công ty phải thuê chuyên gia Bảng 2.1: So sánh phƣơng pháp xử lý của hai hệ thống Phƣơng pháp xử lý bằng vi sinh hiếu khí của hệ thống cũ Chỉ tiêu Phƣơng pháp xử lý bằng vi sinh kỵ khí kết hợp hiếu khí của hệ thống mới Chi phí đầu tƣ ban đầu, chi phí vận hành, chi phí bảo trì, hút bùn, chi phí mua vi sinh Thấp Khả năng chịu tải Phù hợp với công ty có lƣợng tải nhỏ, ổn định Phù hợp với công ty. .. về công ty cổ phần thủy sản Mekong do Chi cục bảo vệ môi trƣờng TP Cần Thơ cung cấp nhƣ: hệ thống xử lý nƣớc thải, tình hình xả thải, chi phí xây dựng hệ thống, chi phí vận hành, phí bảo vệ môi trƣờng, chi phí khác và các thông tin khác Các thông tin có liên quan thu thập từ các thông tin trên sách, báo, internet và những bài nghiên cứu trƣớc đó có liên quan đến đề tài nghiên cứu 2.2.2 Phƣơng pháp phân. .. pháp nhằm nâng cao hiệu quả về chi phí đối với hệ thống xử lý nƣớc thải trong khi vẫn đảm bảo nồng độ các chất ô nhiễm trong nƣớc thải đạt quy chuẩn cho phép 1.2.1 Mục tiêu cụ thể Mục tiêu 1: Đánh giá thực trạng ô nhiễm nƣớc thải và khả năng xử lý nƣớc thải ở công ty hiện nay Mục tiêu 2: Phân tích chi phí hê ̣ thố ng xử lý nƣớc thải của Công ty Cổ phầ n thủy sản Mekong (AAM) Mục tiêu 3: So sánh .  CHI PHÍ CA H THNG X C THI TI CÔNG TY C PHN  37 4.1. CÁC THIT B C S DNG TRONG H THNG X LÝ C THI 37 4.2 PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH CHI PHÍ CA H. X LÝ C THI CA CÔNG TY C PHN THY SN MEKONG 37 4.2.1. Chi phí u  u 37 4.2.1.1 Chi phí u  u cho h thng x lý nc thi 37 4.2.1.2 Khu hao 40 4.2.2. Chi phí. 4.2.2. Chi phí vn hành 41 4.2.2.1. Chi phí n 41 4.2.2.2. Chi phí nhân công 43 ix 4.2.3. Chi phí bo v môi ng 45 4.2.4. Chi phí khác 48 4.2.4.1. Chi phí giám sát môi ng 48 4.2.4.2