1 MỞ ĐẦU Thể dục thể thao (TDTT) phận văn hóa xã hội, loại hình hoạt động mà phương tiện tập thể lực nhằm tăng cường thể chất cho người, nâng cao thành tích thể thao, góp phần làm phong phú đời sống văn hóa giáo dục người phát triển cân đối hợp lý ( phát triển người với đầy đủ phẩm chất: trí – đức – thể - mỹ - lao) Bóng đá mơn hoạt động tập thể có tính đối kháng trực tiếp có q trình hình thành phát triển lâu đời, môn thể thao không nằm hệ thống thi đấu thức Đại hội Olympic mà thường xuyên tổ chức giải thi đấu lớn Bóng đá khơng mang lại tinh thần nâng cao sức khỏe mà cịn hình thành người phẩm chất nhân cách như: Dũng cảm, đồn kết, lịng tâm, tính kỷ luật, tính quyết, sáng tạo, giao lưu, hợp tác, hữu nghị… Trong năm gần Đảng Nhà nước ta quan tâm Bóng đá Việt Nam gặt hái nhiều thành công bên cạnh thành cơng cịn có nhiều điều hạn chế, hạn chế thể lực cầu thủ Huấn luyện thể lực công tác quan trọng Bóng đá Hiện nay, Bóng đá đại đỏi hỏi cầu thủ phải lực thật tốt, dẻo dai, có đáp ứng yêu cầu tập luyện thi đấu Thật vậy, cầu thủ tốt biết phát huy khả có bóng khơng có bóng người thực ý đồ chiến thuật không mệt mỏi, đứng trước đối phương lực tốt cầu thủ làm chủ tinh thần giây phút căng thẳng đảm bảo hiệu suất thi đấu từ đầu đến cuối trận thể lực phần khơng thể tách rời cầu thủ Bóng đá Sức nhanh tố chất thể lực quan trọng tập luyện thi đấu Bóng đá ngày diễn với tốc độ nhanh liệt, yêu cầu VĐV sân phải thực động tác: chạy, nhảy, dừng đột ngột, xuất phát nhanh… Ngoài địi hỏi cầu thủ phải hồn thành xuất sắc động tác, kỹ thuật cách nhanh chóng, xác kỹ thuật giữ bóng, dẫn bóng, sút cầu mơn điều kiện có cầu thủ đối phương tranh chấp, cản phá Chính sức nhanh thước đo trình độ huấn luyện thể lực cho VĐV Bóng đá Sức nhanh coi loại tố chất đặc biệt dễ bị mai theo thời gian không tập luyện thường xuyên Những cầu thủ có khả trội tốc độ so với kỹ thuật thường khả thi đấu nhanh so với người bỏ tập có khả kỹ thuật trội Điều chứng tỏ tốc độ nhanh phát triển mức độ có tính chất thời điều rõ rệt cơng tác huấn luyện khơng có kết hợp phát triển với việc phát triển kỹ chiến thuật Là cán thể thao tương lai, không khỏi băn khoăn suy nghĩ cầu thủ trẻ hôm hệ đại diện cho phát triển Bóng đá tỉnh Nam Định nói riêng nước nhà nói chung Qua quan sát em VĐV khiếu Bóng đá trẻ địa bàn tỉnh Nam Định tập luyện nhận thấy vấn đề thể lực em hạn chế, đặc biệt sức nhanh Các cầu thủ khơng có nhanh nhẹn cần thiết pha tranh bóng để thực phối hợp ý đồ HLV Chính thành tích thi đấu đạt chưa cao Sự hạn chế số nguyên nhân sau: + Quá trình huấn luyện chưa hợp lý khoa học, dựa nhiều vào kinh nghiệm thân + Sử dụng tập cũ không phù hợp với bóng đá đại Xuất phát từ lý trên, mạnh dạn tiến hành nghiên cứu đề tài: “ Nghiên cứu lựa chọn tập phát triển sức nhanh cho nam vận động viên Bóng đá lứa tuổi 11 – 13 tỉnh Nam Định” * Mục đích nghiên cứu Lựa chọn tập phát triển sức nhanh đạt hiệu cao ứng dụng thực tiễn huấn luyện giáo dục sức nhanh cho VĐV Bóng đá lứa tuổi 11 – 13 tỉnh Nam Định nói riêng nước nói chung Từ góp phần nâng cao thể lực cho VĐV, giúp VĐV đạt thành tích cao tập luyện thi đấu * Mục tiêu nghiên cứu Để đạt mục đích nêu đề tài tiến hành mục tiêu cụ thể sau: - Mục tiêu cấp 1: Nghiên cứu thực trạng lựa chọn tập phát triển sức nhanh cho nam VĐV Bóng đá lứa tuổi 11 – 13 tỉnh Nam Định - Mục tiêu cấp 2: Nghiên cứu ứng dụng đánh giá hiệu tập phát triển sức nhanh cho nam VĐV Bóng đá lứa tuổi 11 – 13 tỉnh Nam Định * Phạm vi nghiên cứu: Đề tài tiến hành nghiên cứu từ tháng 3/2010 đến tháng 5/2011 chia làm giai đoạn Quá trình nghiên cứu thực 20 VĐV Bóng đá lứa tuổi 11 - 13 tỉnh Nam Định Trường Đại học TDTT Bắc Ninh CHƯƠNG TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1.1 Đặc điểm mơn bóng đá Bóng đá môn thể thao đồng đội chơi theo qui tắc đề luật bóng đá Các vận động viên tham gia chơi bóng đá coi cầu thủ, họ thường sử dụng trái bóng hình cầu gọi đơn giản bóng đá, trái bóng trái banh Trong trận đấu bóng đá, hai đội, đội gồm 11 cầu thủ tìm cách đưa bóng vào khung thành đối phương, đội đưa bóng vào nhiều đội chiến thắng Mơn bóng đá với luật chơi gần ngày bắt đầu phổ biến từ kỉ XIX trường học nước Anh Trải qua thời gian bóng đá ngày hồn thiện ngày bóng đá chơi nhiều cấp độ chuyên nghiệp khắp giới với hàng triệu người đến sân theo dõi trận đấu hàng tỉ người theo dõi truyền hình 1.2 Vai trị bóng đá 1.2.1 Giá trị lĩnh vực giáo dục thể chất người Nằm hệ thống phương tiện giáo dục thể chất nhiều mơn thể thao khác, bóng đá coi mơn thể thao có giá trị lớn để phát triển thể chất sức khỏe người, đặc biệt thiếu niên Tập luyện bóng đá cách khoa học nghiêm túc phương pháp giúp cho thể phát triển tồn diện, cân đối Có thể tập, chơi bóng đá sớm, từ tuổi mẫu giáo, tiểu học, với mục đích làm cho thể trẻ em nhanh nhẹn, cứng cáp, với hoạt động ngồi trời chủ yếu, bóng đá cịn giúp người gần gũi gắn bó với mơi trương thiên nhiên, làm tăng khả dưỡng dục tâm lý trí lực Tập luyện thi đấu bóng đa hoạt động có cường độ cao, đối kháng trực tiếp hoạt động đòi hỏi chuẩn mực kỹ điều khiển bóng trịn, cần tập luyện chuyên cần tuổi trẻ Để thành tài khổ luyện ln chiếm phần nhiều so với khiếu bẩm sinh đặc điểm bóng đá Bóng đá môn đối kháng trực tiếp, với luật chơi cho phép dùng sức mạnh “thân chống thân” diễn với tốc độ cao, khơng gian rộng, địi hỏi cầu thủ không đáp ứng tốt sức mạnh, tốc độ kỹ thuật cá nhân điêu luyện mà cịn có tính chất chiến đấu, lịng dũng cảm thân hoạt động, bóng đá giúp cầu thủ rèn luyện, phát triển cách hữu hiệu tố chất tâm lý Như vậy, tập luyện bóng đá làm thay đổi theo hướng tích cực khả tâm lý tuổi trẻ 1.2.2 Giá trị lĩnh vực giao lưu xã hội Với tính phổ cập cao quy mơ phát triển rộng khắp, bóng đá trở thành phương tiện, điều kiện giao lưu xã hội hữu hiệu, phạm vi giao lưu qua phương tiện hoạt động bóng đá thấy rõ nhiều cấp độ: Giữa sở, địa phương, tỉnh thành quốc gia châu lục Ngày nay, giải bóng đá lớn, trận thi đấu trở thành dịp hội tụ, gặp gỡ cầu thủ, VĐV, khách du lịch nhà kinh tế, đơi khách Bóng đá trở thành cầu giao lưu nối gần lại cách biệt không lĩnh vực địa lý, mà với lĩnh vực khác kinh tế, trị, văn hóa… hội để tìm hiểu, học hỏi, trao đổi vấn đề xã hội loài người Bóng đá coi tiếng nói hịa bình hữu nghị dân tộc, làm cho giới gần lại với 1.2.3 Giá trị lĩnh vực giải trí Bóng đá nhiều mơn thể thao khác giống mơn nghệ thuật trình diễn có giá trị giái trí cao, hoạt động bóng đá không hấp dẫn người lĩnh vực thưởng thức nghệ thuật trình diễn, mà cịn hấp dẫn, lơi người ta vào hoạt động “tự trình diễn” Sau làm việc, học tập mệt mỏi nhiều người lựa chọn vận động hình nhỏ để thư giãn, lớp trẻ lại lựa chọn sân bãi bóng trịn làm phương tiện giải trí cho Bóng đá mơn thể thao có “ma lực” lôi người xem người chơi Ngày nay, tham gia vào trận đấu, giải bóng đá lớn giải Cúp Châu Âu, Châu Mỹ, Cúp giới… không cầu thủ hàng ngàn khán giả sân vận động, mà cịn có nhiều nhiều, hàng tỷ người khắp hành tinh say sưa “sống Bóng đá” qua phương tiện thơng tin đại chúng Số người có nhu cầu thưởng thức Bóng đá giới lớn, vượt xa mơn nghệ thuật giải trí khác Đối với học sinh, sinh viên, bóng đá hoạt động giải trí lựa chọn nhiều có thời gian tự Tuy nhiên điều kiện sở sân bãi khó khăn, ngày xu thị hóa ngày phát triển mạnh, sân chơi cho trẻ em ngày dần Cần tổ chức lại hoạt động thể thao nói chung bóng đá nói riêng theo hình thức câu lạc đặc biệt cần giành sân chơi thể thao cho trẻ để bóng đá thật phát huy mạnh lĩnh vực giáo dục giải trí cho hệ trẻ 1.2.4 Giá trị lĩnh vực kinh tế Xuất xứ bóng đá lúc đầu hoạt động giải trí người chơi bóng đá môn thể thao khác nghiệp dư Nhưng với đặc thù riêng tính hấp dẫn cao, mức độ phát triển rộng khắp mang tính chất chi phối tới đời sống xã hội, bóng đá nhanh chóng tiến tới đường chuyên nghiệp Bóng đá nhà nghề đời Châu Âu từ đầu kỷ XX, kết thúc kỷ XX, bóng đá chuyên nghiệp có mặt tất Châu lục giới Ngày nay, câu lạc bóng đá chuyên nghiệp mạnh giới gắn liền với tổ chức công nghiệp, doanh nghiêp lớn trở thành phận sinh lợi Như vậy, bóng đá chuyên nghiệp bước vào thương trường trở thành ngành kinh doanh sinh lợi Tổ chức bóng đá giới (FIFA) điều hành hoạt động bóng đá chuyên nghiệp giới có doanh thu ngang với doanh thu tập đoàn kinh tế lớn giới Vì FIFA có điều kiện giúp đỡ , hỗ trợ cách hiệu nhiều nước thành viên phát triển bóng đá mạnh mẽ, đặc biệt phát triển bóng đá trẻ, bóng đá học đường, quốc gia có bóng đá phát triển mạnh, doanh thu mà bóng đá mang lại sánh ngang với doanh thu ngành du lịch trở thành nhân tố quan trọng thúc đẩy kinh tế xã hội phát triển 1.3 Vai trò ý nghĩa tố chất thể lực Khi nói đến thể thao vấn đề thể lực quan tâm hàng đầu không xem nhẹ Các chuyên gia lý luận hàng đầu thể giới như: Matveep (Nga), Điền Mai Cửu (Trung Quốc), D.Hare (Đức) cho rằng: Yếu tố thể lực vận động viên ngày đóng vai trị quan trọng việc đạt tới trình độ thành tích cao Để đạt thành tích cao thể thao vận động viên trang bị đầy đủ thể lực, tâm lý, chiến thuật, kỹ thuật phải biết kết hợp yếu tố cách hợp lý Một việc tiếp cận kỹ thuật gần nhanh chóng yếu tố thể lực trở nên quan trọng việc giành thắng lợi Nói cách khác khoảng cách khác biệt trình độ kỹ chiến thuật vận động viên thu hẹp yếu tố thể lực có ảnh hưởng tới thắng bại thi đấu Ngày xu hướng phát triển bóng đá đại mang tính chất tổng lực địi hỏi vận động viên phải hoàn thành khối lượng vận động lớn như: Chạy tốc độ, sử dụng hàng loạt động tác kỹ thuật, tranh cướp bóng với đối phương… Vì vậy, thể lực bóng đá khơng phải trạng thái thể chất bình thường, khơng giống với số môn thể thao khác Nếu cầu thủ khơng lực tốt khơng hồn thiện nhiệm vụ mà Ban huấn luyện giao cho dẫn tới ảnh hưởng kết tồn đội Chính lý cơng tác huấn luyện bóng đá, việc trang bị tốt cho cầu thủ mặt kỹ thuật, huấn luyện viên cần trọng vấn đề thể lực Thông qua việc huấn luyện thể lực tăng cường sức khỏe cho vận động viên, phát triển toàn diện tố chấ: Sức nhanh, mạnh, bền… nâng cao hoạt động thể Trong mơn thể thao đồng đội nói chung, mơn bóng đá nói riêng để giành nhiều chiến thắng ngồi việc phát huy tới mức tối đa nỗ lực thành viên đội cần có hỗ trợ lẫn thi đấu, bọc lót đan xen tuyến tạo thành khối lượng thống 1.4 Đặc điểm sức nhanh bóng đá Trước hết cần hiểu sức nhanh tổ hợp thuộc tính chức người quy định chủ yếu trực tiếp tính chất nhanh động tác Sức nhanh tố chất thể lực để tiến hành hành vi vận động thời gian ngắn điều kiện quy định Khi đánh giá biểu sức nhanh người ta phân biệt sau: + Thời gian tiềm tàng phản ứng vận động + Tốc độ động tác đơn + Tần số động tác Những hình thức đơn giản sức nhanh tương đối độc lập với Đặc biệt số thời gian phản ứng vận động không tương quan với tốc độ động tác Có thể cho số phản ứng lực tốc độ khác nhau, kết hợp số cho phép đánh giá tất biểu sức nhanh Vì huấn luyện sức nhanh kết hợp huấn luyện biểu sức nhanh theo định cấu trúc phần cách hợp lý khoa học Nhìn chung lực tốc độ người mang tính chất chuyên biệt rõ nét, chuyển tiếp trực tiếp sức nhanh xảy động tác gần giống vè tính chất phối hợp Các tiêu quan hệ tương đối độc lập nên thới kỳ huấn luyện phải có phương pháp hợp lý để phát triển tốt phần Sức nhanh coi loại tố chất “tinh tế” dễ bị mai qua thời gian (nếu không tập luyện thường xuyên tuổi cao) Những cầu thủ có khả trội tốc độ so với kỹ thuật thường khả tăng tốc độ nhanh so với người bỏ tập có khă trội kỹ thuật Điều chứng tỏ tốc độ nhanh phát triển mức độ có tính chất thời (sách giáo khoa bóng đá) Đối với hoạt động bóng đá sức nhanh đánh giá qua mặt sau: - Nhanh xuất phát thường xuất phát vận động - Nhanh tốc độ chạy: Bao gồm loại chạy biến tốc, biến hướng tốc độ chạy có khơng có bóng - Nhanh nhận thức vị trí - Nhanh khống chế xử lý bóng đá thi đấu - Nhanh nhận thức chiến thuật: Biết giải đáp chiến thuật cách tốt thời gian ngắn - So với tố chất khác, thời kỳ huấn luyện năm, việc phát triển sức nhanh có nhiều địi hỏi u cầu ‘chất” “lượng” khác thời kỳ Ví dụ: + Thời kỳ chuẩn bị bản: đầu thời kỳ phần thể lực chủ yếu sức mạnh, sức bền Về cuối thời kỳ mà thể thích nghi với lượng vận động lớn bắt đầu tập phát triển sức nhanh với cự ly dài Nói xác tập kết hợp nhanh, mạnh nhanh bền + Thời kỳ chuẩn bị cho thi đầu: Cự ly dài giảm dần, tăng dần tốc độ cự ly ngắn (trong cự ly 20 – 30m) Tập kết hợp sức nhanh với kỹ thuật, chiến thuật, yêu cầu tốc độ đạt cao vào cuối thời kỳ + Thời kỳ thi đấu: Tất buổi tập có nội dung sức nhanh Tốt nhát hàng tuần có đến hai buổi tập có nội dung sức nhanh Yêu cầu sức nhanh đáp ứng với yêu cầu câc trân đấu + Thời kỳ chuyển tiếp: Việc vận dụng sức nhanh kết hợp với tập khác hoạt động thể thao hỗ trợ Trong tập luyện thi đấu bóng đá, yếu tố sức nhanh tố chất quan trọng Nó thể tình tranh bóng dẫn bóng Ngồi việc địi hỏi VĐV có trình độ kỹ thuật tốt, cịn địi hỏi VĐV có sức nhanh kết hợp với sức nhanh động tác, sức nhanh phản ứng, sức nhanh tần số cách xác hợp lý để tranh cướp bóng đối phương công đối phương Việc thực động tác kỹ thuật thông qua trình bắt đầu tử việc quan sát, phán đốn động tác đối phương đến quan sát hướng công chiến thuật đối phương Đó vịng khép kín phản ứng vận động, thời gian cho phản ứng vận động tùy thuộc nhiều yếu tố khác như: Đối phương, trình độ lực, tình thi đấu sân Nhưng yếu tố sức nhanh khơng phụ thuộc vào q trình phản ứng mà phụ thuộc vào sức nhanh động tác Đó sở để định nhiều môn thể thao không chu kỳ 1.5 Đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi 11 - 13 1.5.1 Đặc điểm tâm lý Ở lứa tuổi em có bước nhảy vọt thể chất tinh thần Điều thể chỗ em tách dần lứa tuổi ấu thơ sang tuổi trưởng thành Đây giai đoạn trẻ người lớn Các phẩm chất ý chí, tình cảm hình thành, lứa tuổi phát triển diễn phức tạp, đời sống tâm lý cịn mâu thuẫn, có phần thay đổi đột biến Các em muốn khẳng định tính độc lập thân, điều có ảnh hưởng dến ý thức thái độ thân Các em ln hiếu động phá phách, nghịch ngợm Tuy vậy, giáo dục đắn khơng khắc phục tiêu cực mà khơi dậy yếu tố tích cực tâm hồn tình cảm em Ở lứa tuổi hệ thống thần kinh có q trình hưng phấn cao ức chế việc tiếp thu nhanh lại chóng qn, em dễ bị bên ngồi tác động vào nên có đánh giá cao thành công dễ gây tự mãn, thất bại lại rụt rè tự ti, đánh giá cao gây tác động không tốt tập luyện thể thao Vì tiến hành giáo dục huấn luyện lứa tuổi cần ý uốn nắn, nhắc nhở, bảo định hướng tác động đến em, giúp em hoàn thành tập Từ đó, em khơng bị chán nản, có định hướng, có động tập luyện tốt, qua nâng cao hiệu tập 1.5.2 Đặc điểm sinh lý Lứa tuổi đường phát triển nên chưa đầy đủ hoàn thiện người trưởng thành Vì cần trọng đưa lượng vận động phù hợp để có lợi cho phát triển sau Do yêu cầu đặt cần có vượt ngưỡng lứa tuổi - Hệ thần kinh: Bộ não em lứa tuổi giai đoạn phát triển vùng vỏ não cịn yếu, tập trung ý em chưa bền, sức nhanh tốc độ ổn định nhất, phản xạ có điều kiện tương đối bền vững, loại ức chế bên thể rõ rệt lứa tuổi này, hệ thống tín hiệu thứ hai phát triển mạnh mẽ nhờ học, đọc, viết Các em có 10 khả mô tả tiếp thu bẳng ngôn ngữ cảm giác vận động Giáo dục thể chất làm cho phối hợp hai hệ thống tín hiệu tính tế mở rộng ảnh hưởng lời nói đến chức vận động - Hệ tuần hoàn: Hệ phát triển, chưa cân xứng với hệ thần kinh Cơ tim em nhỏ, tính đàn hồi yếu, van tim chưa phát triển, dung tích thể tích cịn nhỏ, nhịp đập tim nhanh (80 – 85 lần/phút) hoạt động tim chưa ổn định co bóp yếu Vì cần áp dụng tập thời gian ngắn, sử dụng cần tính tốn hợp lý - Hệ hô hấp: Hệ hô hấp phát triển chưa đầy đủ phổi ngăn buồng, túi phổi cịn nhỏ Vì hoạt động tần số hô hấp em tăng lên nhiều nhanh chóng mệt mỏi - Hệ vận động: Xương em cứng giai đoạn phát triển mạnh mẽ chiều dài, lớp sụn bọc khớp dày, sụn chân đòi hỏi điều kiện tốt để phát triển Đặc biệt em lứa tuổi xương chưa kết hóa đầy đủ, dễ bị di chuyển méo lệch Vì hạn chế tập làm phát triển mức hệ thống bản, không bắt em mang vác nặng làm động tác tĩnh, căng thẳng phận lâu Những hoạt động dễ làm xương phát triển dị hình kìm hãm xương phát triển nhanh chóng chiều dài bắp em mảnh dẻ, phát triển chậm phát triển xương, chủ yếu phát triển chiều dài Thơng qua việc tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi 13 – 15 nhận thấy việc đưa nội dung tập vào để giáo dục sức nhanh cho em hợp lý 19 Bảng 3.5: Kết vấn lựa chọn tập phát triển sức nhanh cho nam VĐV bóng đá lứa tuổi 11 – 13 tỉnh Nam Định (n = 30) T Nhóm T tập Nội dung tập Nhóm Chạy xuất phát cao 30m tập Chạy zich zăc 30m cá nhân Dẫn bóng nhanh theo hiệu lệnh Dẫn bóng luồn cọc sút cầu mơn 30m Tranh cướp bóng sút cầu mơn Sút bóng 3, bước đà Chạy biến tốc Chạy tốc độ cao đánh đầu Dẫn bóng luồn cọc 25m Nhóm Hai người bóng vừa di chuyển vừa chuyền tập cho phối Hai người tranh cướp bóng sút cầu môn Di chuyển chọn điểm rơi Phối hợp công nhanh tiền đạo hậu vệ Các Hồng Anh - Hồng Yến tập trị Chạy tiếp sức dẫn bóng chơi Thi đấu cầu mơn thi đấu Người thừa thứ Thi đấu sân nhỏ có điều kiện Thi đấu với hai lần chạm bóng Trị chơi đuổi bắt theo tìn hiệu Kết vấn Đồng Tỷ lệ ý % 22 73.3 24 80 13 43.3 23 76.6 14 46.6 26 86.6 13 43.3 12 40 14 46.6 11 36.6 25 27 83.3 92 10 33.3 23 12 24 28 15 14 25 76.6 40 80 93.3 50 46.6 83.3 Qua bảng 3.5 cho thấy 21 tập mà đưa với nhóm tập, có 10 tập HLV, chuyên gia giáo viên ưu tiến sử dụng Đó tập có tỷ lệ 73.3% Những tập lựa chọn mang đầy đủ tính tồn diện hồn tồn phù hợp với nam VĐV bóng đá lứa tuổi 11 -13, tập: - Chạy xuất phát cao 30m - Chạy 30m zích zắc - Dẫn bóng luồn cọc sút cầu mơn 30m 20 - Sút bóng 3, bước đà - Hai người tranh cướp bóng sút cầu mơn - Di chuyển chọn điểm rơi - Hoàng Anh - Hoàng Yến - Thi đấu cầu môn - Người thừa thứ - Trị chơi đuổi bắt theo tín hiệu Các tập lựa chọn cần phải tập với tần số cao, khối lượng nhỏ thời gian nghỉ dài lặp lại nhiều lần Cách thức thực tập sau: Nhóm tập cá nhân Bài tập 1: Chạy xuất phát cao 30m - Mục đích: Phát triển khả phản ứng nhanh xác phát triển sức nhanh động tác, tốc độ xuất phát - Yêu cầu: Thực theo hiệu lệnh còi - Nội dung: Xếp thành hàng dọc, đứng sau vạch xuất phát, nghe tín hiệu cịi cặp chạy theo đường chạy quy định, chạy với tốc độ nhanh đích Cứ thực theo đường nước chảy hết + Thời gian thực hiện: 10 – 15 phút + Số lần lặp lại: 02 lần, lấy số lần cao + Quãng nghỉ: thực theo đường nước chảy Bài tập 2: Chạy 30m zich zăc - Đo thời gian nhanh, tính linh hoạt thay đổi hướng tốc độ cao - Yêu cầu: thực với tốc độ nhanh nhất, theo hiệu lệnh còi tránh làm đổ cọc 21 - Nội dung: dùng cọc cắm góc, sau chạy luồn qua cọc đích + Thời gian thực hiện: 10 – 15 phút + Số lần lặp lại: 02 lần + Quãng nghỉ: thực theo nước chảy Bài tập 3: Dẫn bóng luồn cọc sút cầu mơn 30m - Mục đích: phát triển sức nhanh quan sát phối hợp vận động với khéo léo nhanh nhẹn - Yêu cầu: Thực với tốc độ nhanh, theo hiệu lệnh cịi sút bóng xác - Nội dung: người bóng đứng sau vạch xuất phát, có hiệu lệnh cịi dẫn bóng luồn qua cọc sút cầu môn (khoảng cách cọc 2m, khoảng cách vạch xuất phát đến cọc 12m, khoảng cách từ cọc đến cầu môn 12m) + Thời gian thực hiện: 10 – 15 phút + Số lần lặp lại: 02 lần + Quãng nghỉ: thực theo nước chảy Bài tập 4: Sút bóng 3, bước đà - Mục đích: Phát triển sức nhanh động tác riêng - Yêu cầu: thực với tốc độ tối đa, sút bóng nhanh xác vào cầu mơn - Nội dung: chuẩn bị bóng cách cầu mơn 7m, khoảng cach bóng 50cm Khi có hiệu lệnh cịi, người thực liên tiếp sút bóng vào gơn kỹ thuật có cách nhanh + Số lần lặp lại: 02 lần + Quãng nghỉ: thực theo nước chảy 22 A Nhóm tập phối hợp nhóm Bài tập 5: Hai người tranh cướp bóng sút cầu mơn - Mục đích: phát triển khả sức nhanh tranh cướp bóng khả nhanh nhẹn tình có bóng khơng bóng - Yêu cầu: chạy hết tốc độ, khống chế bóng tốt sút cầu mơn xác - Nội dung: xếp thành hai hàng có số lượng người nhau, người hàng cách 1.5m, hàng cách 5m HLV đứng người hàng cách cầu mơn 15m, sau HLV đá bóng phía cầu mơn Hai người hai nhóm chạy thật nhanh hướng bóng, tranh cướp, khống chế bóng sút xác vào cầu mơn kỹ thuật đá bóng + Số lần lặp lại: 02 lần + Quãng nghỉ: thực theo nước chảy Bài tập 6: Di chuyển chọn điểm rơi - Mục đích: phát triển sức nhanh quan sát, chọn vị trí - Yêu cầu: di chuyển nhanh, chọn vị trí tơt cố gắng nhận bóng trước bóng rơi xuống đất - Nội dung: người bóng lên cao hướng khác nhau, sau cố gắng chọn điểm rơi khống chế kỹ thuật bóng đa + Số lần lặp lại: lần + Quãng nghỉ: lần thực nghĩ phút B Các tập trò chơi thi đấu Bài tập 7: Hoàng Anh - Hoàng Yến - Mục đích: phát triển sức nhanh phản ứng vận động - Yêu cầu: thực nghiêm túc, nhanh nhẹn, nhiệt tình, luật - Nội dung: Xếp thành hàng, người hàng đứng cách 1,5m, hàng cách 2m tạo thành cặp đứng đối diện quay lưng vào Một hàng tên Hoàng Anh, hàng tên Hồng Yến Khi HLV đọc tên chạy đuổi theo hàng đọc tên 23 + Số lần lặp lại: lần + Quãng nghỉ: 30 giây Bài tập 8: Trị chơi đuổi bắt theo tín hiệu - Mục đích: phát triển khả sức nhanh phản ứng vận động - Yêu cầu: Thực nghiêm chỉnh, nhiệt tình, nhanh nhẹn, luật - Nội dung: Xếp thành hai hàng dọc, hàng cách 4m Trong hàng người số cách người số hai 2m Khi nghe hiệu lệnh còi thứ giáo viên VĐV truy đuổi ( số đuổi số 2, số đuổi số 3, số đuổi số 4…) Khi nghe hiệu lệnh còi thứ hai truy đuổi ngược lại (số đuổi số 3, số đuổi số 2, số đuổi số 1) + Số lần lặp lại: lần + Quãng nghỉ: phút Bài tập 9: Người thừa thứ - Mục đích: phát triển sức nhanh vận động đơn giản - Yêu cầu: thực nghiêm túc, nhanh nhẹn, nhiệt tình luật - Nội dung: tập trung VĐV thành vịng trịn, điểm danh theo chu kỳ 1.2, sau người tạo thành cặp đứng trước đứng sau vị trí HLV định cặp đứng vào vòng tròn quay lưng lại với Khi HLV vỗ vào lưng người người chạy người đuổi Người chạy chạy vòng tròn lách qua cặp đứng trước mặt cặp Khi người đứng trước cặp chiếm vị trí người đứng vị trí thứ đuổi theo người vừa đuổi cặp vừa chơi Bài tập 10: Thi đấu cầu mơn - Mục đích: phát triển sức nhanh, nhạy bén cơng phịng thủ - u cầu: thực tích cực phịng thủ công để đạt hiệu tốt - Nội dung: Hai đội gồm 10 cầu thủ thi đấu sân người bàn thắng ghi công nhận mà tất cầu thủ đội ghi bàn đứng hết bên phần sân đội bị thủng lưới 24 + Thời gian thực hiện: 20 phút Có tâng bóng thả lỏng căng sau trận đấu Sau lựa chọn tập phát triển sức nhanh cho nam VĐV bóng đá lứa tuổi 11 – 13 tỉnh Nam Định, tiến hành vấn nhà chuyên môn, giáo viên, HLV mức độ ưu tiên cho số buổi tập tuần thời gian tập cho buổi Kết thu trình bày bảng 3.6 bảng 3.7 Bảng 3.6 Kết vấn mức độ ưu tiên sử dụng số buổi tập tuần huấn luyện sức nhanh cho nam VĐV bóng đá lứa tuổi 11 – 13 tỉnh Nam Định (n = 30) Kết TT buổi buổi buổi buổi buổi Kết vấn Số người tán thành 15 24 14 Tỷ lệ % Không tán thành Tỷ lệ % 26.6 50 80 20 46.6 22 15 24 16 73.3 50 20 80 53.3 Qua kết vấn bảng 3.6 cho thấy 80% số người tán thành với phương án tập luyện buổi/1 tuần, phương án có mức độ tán thành cao hẳn so với phương án khác lựa chọn để xây dựng chương trình thực nghiệm Trên sở xác định số buổi tập tuần tiếp tục vấn để xác định mức độ ưu tiên thời gian tập phát triển sức nhanh buổi tập Kết thu trình bày bảng 3.7 25 Bảng 3.7 Kết vấn mức độ ưu tiên thời gian tập luyện sức nhanh buổi tập (n = 30) TT Kết 10 – 15 phút 15 – 20 phút 25 – 30 phút 30 – 40 phút 40 – 50 phút Kết vấn Số người Không tán Tỷ lệ % tán thành thành 30 21 13 43.3 17 25 83.3 20 24 12 40 18 Tỷ lệ % 60 56.6 16.6 80 60 Qua kết vấn bảng 3.7 nhận thấy đa số nhà chuyên môn, HLV cho rằng: Đối với lứa tuổi 11 – 13 thời gian tập phát triển sức nhanh khoảng 25 – 30 phút hợp lý Trong số 30 người hỏi 25 người tán thành chiếm tỷ lệ 83.3% Từ kết nghiên cứu đề tài tiến hành xây dựng tiến trình thực nghiệm Tiến trình thực nghiệm trình bày cụ thể bảng 3.8: 26 Bảng 3.8: Tiến trình thực nghiệm TT 10 Tuần Bài tập Bài tập Bài tập Bài tập Bài tập Bài tập Bài tập Bài tập Bài tập Bài tập 10 x x x I x II x x x x x x x x x x III x IV x x x x x x VI x x x x x x x VII x x x x x x x x x x x x x x x x x x x VIII x x x x x x x x x V x x x x x x x 27 3.2 Giải mục tiêu cấp 2: Nghiên cứu ứng dụng đánh giá hiệu tập phát triển sức nhanh cho nam VĐV Bóng đá lứa tuổi 11 – 13 tỉnh Nam Định 3.2.1 Tổ chức thực nghiệm - Đối tượng: gồm 20 VĐV, chia thành hai nhóm + Nhóm thực nghiệm (10 VĐV) + Nhóm đối chứng (10 VĐV) - Thời gian: tuần, tương đương 24 giáo án - Số buổi thực nghiệm buổi/1 tuần - Cách thức tiến hành kiểm tra: Đề tài sử dung test sau để đánh giá + Test chạy xuất phát cao 20m (s) + Test chạy hình dẻ quạt (s) + Test dẫn bóng tốc độ 20m (s) 3.2.2 Ứng dụng đánh giá hiệu tập phát triển sức nhanh cho nam VĐV bóng đá lứa tuổi 11 – 13 tỉnh Nam Định Trước ứng dụng tập lựa chọn vào thực tiễn tập luyện đề tài tiến hành kiểm tra so sánh kết kiểm tra trước thực nghiệm nhóm (nhóm đối chứng nhóm thực nghiệm) Kết thu bảng 3.9 Bảng 3.9 So sánh kết kiểm tra sức nhanh hai nhóm VĐV bóng đá nam lứa tuổi 11 – 13 tỉnh Nam Định trước thực nghiệm (nA = nB = 10) T Thơng số tốn thống kê xA ± δ xB ± δ Test Chạy 20m XPC (s) (NĐC) (NTN) 4,41 ± 3,32 4,43 ± 0,36 Dẫn bóng tốc độ 20m Chạy hình dẻ quạt (s) 5,55 ± 0,48 12,14 ± 0,91 5,54 ± 0,52 0,92 2,101 >0,05 12,12 ± 0,85 0,87 2,101 >0,05 T ttính tbảng P 1,02 2,101 >0,05 28 Từ kết bảng 3.9 cho thấy test có t tính = (1,02; 0,92; 0,87) 0,05 Hay nói cách khác trước thực nghiệm sức nhanh nhóm tương đương Sau tuần thực nghiệm với 24 giáo án, tuần buổi, thời gian buổi 25 – 30 phút Chúng tiến hành kiểm tra so sánh kết kiểm tra hai nhóm thực nghiệm đối chứng sau thực nghiệm, kết thu trình bày bảng 3.10 Bảng 3.10 So sánh kết kiểm tra sức nhanh hai nhóm nam VĐV bóng đá lứa tuổi 11 – 13 tỉnh Nam Định sau thực nghiệm (nA=nB=10) Thông số toán thống kê Test Chạy 20m XPC (s) Dẫn bóng tốc độ 20m Chạy hình dẻ quạt (s) xA ± δ xB ± δ (NĐC) (NTN) 4,37 ± 0,31 5,50 ± 0,45 12,0 ± 0,8 4,28 ± 0,35 5,40 ± 0,48 11,82 ± 0,8 TT ttính tbảng P 2,87 2,101